¿Mayashcanquichu?

¿Pipis pampashga carganchuraj romanucuna guerucho warcurcur wanuchiptin Jesusta rurashganno?

ACHCAJMI musyapäcun ishcay suwacojcunapa chaupincho Jesusta guerucho warcuypa wanuchishganta (Mat. 27:35-38). Bibliaga wilacun chaypitash Jesuspa ayanta urarcachir piturgan pampananpaj, y gagacho uchcushgan sepulturaman churaycurgan (Mar. 15:42-46). Pero waquincunaga Biblia nishganta creipäcunchu.

Waquin Bibliapita yachaj tucojcunaga manami creipäcunchu romanucuna warcuypa wanuchishgancunata pampashga cashganta. Paycunaga yarpapäcun chayno wanuchishga cajcunataga manami pipis cäsupashganta. Ariel Sabar jutiyoj runa Smithsonian nishgan revistacho wilacamun imanir chay runacuna chayno yarpapäcun. Cayno nin: “Crucificaypa wanuchishga cajcunaga pasaypa fiyu runacuna cargan, chaychi waquin estudiosucunaga yarpapäcun romanucuna mana permitishganta pampashga cananpaj”. Romanucunaga munargan chay fiyu runacunata pasaypa nacachinanpaj y ayancunata pipis mana cäsupänanpaj. Chaymi cada cadala warcushga wanojcunata guerucho cachaycoj micucoj animalcuna micucurcunanpaj y puchushgancunata jatun uchcuman jitargärej.

Pero arqueólogos nishgancunaga waquin judiucunapa tuluncunata tariycurgan pampashga caycashgancho. 1968 wata, Jerusalenpa cercalancho juc judío familianwan pampashga caycashgancho juc runapa tuluncunata tariycurgan. Y caycunaga caycargan tulucunata churacunancho. Chaychomi caycargan runapa talonninpa tulun y juc gueruman clavarashga caycargan 11,5 centímetros clavuwanmi. Sabar runaga nin: “Jehohanán jutiyoj runapa talonninpa tulunta taricashganga, yanapacurgan Jesús pampashga cashganta mana creijcuna cuentata gocärinanpaj Biblia wilacushgan rasunpa cashganta”. Chauraga, “Jehohanán talonninpa tulunta tariycushganga tantiachimanchi romanucuna permitishganta castancuna pampananpaj pipis warcuypa wanuchishga captin, judiucunapa costumbrin cashganno”.

Arqueólogos nishgan tariycushganga waquincunata yarpachacächergan Jesús guerucho imano warcushga cashganpita. Ichanga clarumi caycan waquincuna guerucho warcuypa wanuchishga cajcunaga pampashga cashganta y manami jatun uchcuman jitargärejchu. Chauraga Jesús imano pampashga cashganta Biblia wilacuptenga rasunpami caycan, ayantaga juc sepulturachomi churaycurgan.

Jehová mayna wilacushga cargan Jesusta pampananpaj rico runa pampacunanman sepulturacho y Pay nishganga imaypis cumplicunmi (Is. 53:9; 55:11).