We xaq chke jujun qachalal kqakʼut wi loqʼoqʼebʼal, tajin ta kojniman riʼ che ri xubʼij ri Jesús che kqaloqʼoqʼej qibʼ. Qastzij che weneʼ kʼo jujun chke ri qachalal che más keqaloqʼoqʼej, are je xubʼan ri Jesús kukʼ jujun chke ri utijoxelabʼ (Juan 13:23; 20:2). Are kʼu ri apóstol Pedro kunaʼtasaj chqe che rajawaxik kqakʼut loqʼoqʼebʼal chke konojel ri qachalal, jun loqʼoqʼenik jas ri kʼo chkixoʼl jun familia (1 Ped. 2:17). Ri Pedro xuya wajun pixabʼ riʼ: «Chiloqʼoqʼela bʼaʼ iwibʼ rukʼ ronojel iwanimaʼ xuqujeʼ ronojel ichuqʼabʼ» (1 Ped. 1:22). Pa wajun texto riʼ ri loqʼoqʼebʼal «rukʼ ronojel» animaʼ, kraj kubʼij che qas kojloqʼoqʼenik y xa ta kojtaqchixik. Chqachomaj, ¿jas kqanaʼo are chiʼ jun winaq kubʼij jun tzij o kubʼan kʼax chqe? Weneʼ kʼax kqabʼan che uloqʼoqʼexik y kqaj kqatoj ukʼaxel ri kʼax che xubʼan chqe. Are kʼu wariʼ utz ta kril ri Jehová, junam rukʼ ri xubʼij ri Jesús che ri Pedro (Juan 18:10, 11). Ri apóstol xutzʼibʼaj kan wariʼ: «Mitoj itzelal che ukʼaxel itzelal. Are taq kixyoqʼik, mitoj ukʼaxel ri yoqʼobʼal iwe. Xaneʼ chitewichiʼj ri kixyoqʼowik» (1 Ped. 3:9). We qas kqakʼut loqʼoqʼebʼal paneʼ kbʼan kʼax chqe, kpe ta qoyowal riʼ y kojtzijon riʼ rukʼ utzilal. w23.09 28, 29 párrs. 9-11

¿La mat qastzij che are chiʼ kkʼojiʼ jun alaj akʼal aninaq kkʼiyik? Ri alaj taq akʼalabʼ kitukel kekʼiyik. Are kʼu je ta kkʼulmataj rukʼ ri qakojonik (1 Cor. 13:11; Heb. 6:1). Rech kojux ko pa ri qakojonik, rajawaxik kkʼojiʼ jun utz qachilanik rukʼ ri Jehová. Xuqujeʼ kajwataj ri utobʼanik ri ruxlabʼixel chqe rech kqakʼut utz taq bʼantajik, kqetaʼmaj jujun taq chak y kqetaʼmaj ri kqabʼano are chiʼ kqachaʼ ubʼanik jun jastaq pa ri qakʼaslemal (Prov. 1:5). Ri Jehová are xebʼanow ri winaq; xubʼan ri achi y ri ixoq (Gén. 1:27). Qas qetaʼm che ri achi y ri ixoq junam ta ri kicuerpo y nikʼaj chik. Ri Jehová jalajoj ri chak xuya che ri achi y che ri ixoq y rech kekun che ubʼanik kajwataj jalajoj bʼantajik chke (Gén. 2:18). w23.12 18 párrs. 1, 2

¿La kraj ri Jesús che nikʼaj chik kkikoj ri ubʼiʼ ri uTat? Kraj. Weneʼ jujun taq kʼamal bʼe pa taq ri uqʼij ri Jesús xkichomaj che utz taj kkoj ri ubʼiʼ ri Dios rumal che nim ubʼanik. Are kʼu ri Jesús xuya ta bʼe che wajun chomanik riʼ —che kʼo ta kukʼut ri Biblia— xuqʼatej che uyaʼik uqʼij ri ubʼiʼ ri Jehová. Chojchoman chrij are chiʼ xukunaj jun achi che okinaq itzel taq uxlabʼal che. Ri winaq sibʼalaj xkixiʼj kibʼ y xkibʼij che ri Jesús che kel bʼi chilaʼ (Mar. 5:16, 17). Are kʼu kraj che ketaʼmax ri ubʼiʼ ri Jehová. Rumal laʼ xubʼij che ri achi che kubʼij chke ri winaq ri xubʼan ri Jehová —y are ta ri xubʼan ri Jesús— che utoʼik (Mar. 5:19). Ri Jesús kraj che xuqujeʼ oj kqabʼan wariʼ, che kqakʼut ri ubʼiʼ ri Jehová chke konojel ri winaq (Mat. 24:14; 28:20). Are chiʼ kqabʼan wariʼ kqakikotemaj ri Jesús. w24.02 10 párr. 10