“Jukniki juknikikuna kuyanakuyaptiki”
“Kë mushoq mandamientum qamkunapaq: jukniki juknikikunam kuyanakuyänëki. Qamkunata kuyanqänöllam qamkunapis jukniki juknikikuna kuyanakuyänëki. Tsënömi llapankuna musyayanqa qatimaqnïkuna kayanqëkita, jukniki juknikikuna kuyanakuyaptiki” (JUAN 13:34, 35).
¿Ima nitataq Jesus munarqan? Jesusqa pëkunata kuyanqannölla kuyanakuyänampaqmi qateqninkunata nirqan. Peru, ¿imanötan Jesusqa pëkunata kuyanqanta rikätsirqan? Pëqa wakinkuna rurayaptimpis, manam juk nacion nunakunata ni warmikunata mana allipa tratarqantsu (Juan 4:7-10). Jamëta munëkarpis, nunakunata yanapanampaqmi kallpanta y tiempunta utilizarqan (Marcus 6:30-34). Peru kuyamanqantsiktaqa mas rikätsikurqan noqantsikrëkur wanurmi. Kikinmi kënö nirqan: “Noqam mas alli kaq mitsikoqqa kä, y mas alli kaq mitsikoqqa, üshankunata salvananrëkurmi wanunqa o wañunqa” (Juan 10:11).
¿Imatataq punta cristiänukuna rurayarqan? Cristiänukunaqa wawqi o pani nirmi reqinakuyaq (Filemon 1, 2). Congregacionchöqa më nacionpita kayaptimpis llapankunatam shumaq chaskiyaq. Pëkunaqa creiyaq, tsë Señoryoqlla karnin judïu nunakuna y griëgu nunakunapis igual-lla kayanqantam (Romänus 10:11, 12). 33 wata Pentecostes Fiesta ushariptinmi, Jerusalenchö Jesuspa qateqninkunaqa, ‘chakrankunata y imëkankunata rantikuykur, cada ünuta wanayanqanmannö tsë qellëta entregayarqan’. Tsëtaqa rurayarqan tsëllaraq bautizakoqkuna tsë markachö quedakur, apostolkuna yachatsikuyanqanta wiyakur sïguiyänampaqmi (Hëchus 2:41-45). Apostolkuna wanuyanqampita manaraq doscientus wata pasaptinmi, Tertuliänu nuna musyatsikurqan cristiänukuna tsëta imanir rurayanqanta. Tsëtaqa rurarqan cristiänukunapaq wakinkuna kënö niyanqanta willakurmi: “Rikë [...] imanömi kuyanakuyan [...] cristiänu mayinkunarëkurqa wanurpis wanuriyanmanmi”.
¿Pikunatan kanan witsanqa tsëta rurayan? Historia de la decadencia y ruina del Imperio romano niyanqan libruchömi willakun, cristiänu kayanqanta neqkunaqa “mana creikoqkuna rurayanqanrëkur sufriyanqampitapis, kikinkunapura mas sufritsinakuyanqanta”. Tsëllaraqmi Estädus Unïduschö musyariyashqa, religiösu kayanqanta neqkuna, y masqa cristiänu kayanqanta neqkuna, pëkunapita jukläya kaqkunata mana allipa rikäyanqanta. Jukläya jukläya nacionpita nunakunaqa tsë religionllapita karpis, mana reqinakoqnömi kayan. Tsëmi yanapanakuyta yachayantsu o imapis pasaptinqa, imanö yanapanakuyänampaq kaqman pensayantsu.
2004 wataqa ishkë killallachömi, Estädus Unïduschö Florïda niyanqan kinrëchö chusku shukukuy vientu karqan. Tiempu pasariptinnam, desgraciata pasaqkunata yanapaqkunata dirigeq nuna, dispuniyanqan ayüdata imanö utilicëkäyanqanta musyëta munarqan. Y wakinkunapita mas ordenädu kayanqanta rikarmi, Jehoväpa testïgunkunata änirqan wanayanqanwan yanapanampaq. 1997 watachöpis juk grüpu Testïgunam, creikoq mayinkunapaq y wanëkaq nunakunapaq jampita, mikuyta y röpata aparkur, Republica Democrätica del Congo niyanqan nacionta ëwayarqan. Tsë llapan apayanqantaqa Euröpa kinrëchö Testïgukunam apatsishqa kayarqan, y tsë llapampa chaninqa juk millon dölarmi karqan.