“¿Imatataq yachakuntsik milagrukunata Jesus ruranqampita?”
ESPANTAKUYPAQ kaptimpis, Patsachö Jesus kawanqan witsampaq willakurnin Bibliata griëgu idiömachö qellqaqkunaqa manam “milagru” palabrata utilizäyarqantsu. “Milagru” nir traduciyanqan griëgu idiömachö dý·na·mis palabraqa “poder” ninanmi (Lücas 8:46). Y tsë palabrataqa “rurëta yachanqan” o “poderwan rurashqa” nirpis traduciyanmi (Mateu 11:20; 25:15). Kë palabrapaqmi juk estudiösu nuna kënö nin: “Alläpa poderwan ruranqantam rikätsikun y poderta Diospita chaskirirmi tsëtaqa rurarqan, y tsëchöqa Diospa podernintam rikantsik”.
Jina tsënöllam pasakun té·ras nishqan palabrawampis, tsë palabrataqa traduciyan ‘espantëpaqkuna’ o ‘milagrukuna’ nirmi (Juan 4:48; Hëchus 2:19). Kë palabrakunam entienditsimantik, Jesus ruranqankunata rikarnin alläpa espantakuyanqanta. Nunakuna y discïpulunkunapis alläpa mantsakashqa y espantashqam quedayarqan Jesus ruranqankunata rikarnin (Marcus 2:12; 4:41; 6:51; Lücas 9:43).
Y griëgu idiömachö juk palabranam sē·méi·on, tsëqa “señal” ninanmi. Teölogo Robert Deffinbaugh nunam tsë palabrata entienditsikurnin kënö nin: “Milagru ima kanqantam alli entienditsimantsik. Señalkunaqa juk milagrum y Señornintsik Jesus pï kanqantam entienditsimantsik”.
¿Magiaku karqan o Diospa poderninku karqan?
Jesus ruranqan milagrukunaqa manam magiatsu karqan, y manam nunakuna rikäyänanllapaqtsu karqan, sinöqa “Teyta Dios alläpa puëdeq kanqanta” nunakuna musyayänampaqmi, y tsëtaqa juk jövinpita demoniuta Jesus qarqunqanchömi cläru rikantsik (Lücas 9:37-43). ¿Llapanta Puëdeq Diospaqqa tsëta ruranan alläpa difïciltsuraq kanman karqan, Pë “alläpa puëdeq” këkaptinqa? (Isaïas 40:26). ¡Manam!
Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunachöqa Jesuspa treinta y cincu milagrunkunapaqmi parlan, peru mas milagrukunatam Jesusqa rurarqan, y ëka kanqanqa manam musyëtsu. Këllaman pensarishun: Mateu 14:14 textum Jesuspaq nin ‘mëtsika nunakunata rikëkur alläpa llakipanqanta, y llapan qeshyëkaqkunata alliyätsinqanta’, peru manam willakuntsu ëkaq qeshyëkaqkunata kachakätsinqantaqa.
Jesus ninqannöllam tsë ruranqan milagrukunaqa cläru rikätsikurqan, Diospa Tsurin kanqanta y Diospa Akrashqan kanqanta. Bibliaqa clärum willakun Jesusqa Diospa poderninwan milagrukunata ruranqanta. Apostol Pëdrum Jesuspaq kënö nirqan: “Qamkuna alli musyayanqëkinöpis, rikënikikunachö ruranqan milagrukunata y imëka espantëpaqkunata ruranampaq yanaparmi, Teyta Diosqa cläru musyatsiyäshurqëki Nazaretpita Jesusta kikin mandamushqa kanqanta” (Hëchus 2:22). Juk kutichönam apostol Pëdruqa nirqan, santu espïrituwan y poderwan Teyta Dios akranqampita pöcu tiempullatana Jesusqa ‘allikunata rurar y Diablu sufritsinqan nunakunata alliyätsir wakpa këpa ëwanqanta’ (Hëchus 10:37, 38).
Jesus ruranqan milagrukunaqa, yachatsikunqanta alli cläru entiendinapaqmi karqan. Marcus 1:21-27 rikätsikun Jesus yachatsikunqanta y juk milagruta ruranqampita nunakuna espantakuyanqanta. 22 kaq versïculuchömi nin ‘imanö yachatsikunqanta wiyar nunakunaqa alläpa espantakuyanqanta’, y 27 kaq versïculuchönam nin juk nunapita mana alli espïrituta qarquptin nunakuna ‘alläpa mantsakäyanqanta’. Jesus ruranqan espantëpaq milagrukuna y yachatsikunqanmi cläru rikätsikun Diospa Akrashqan kanqanta.
Jesusqa manam Diospa Akrashqan kanqanllatatsu nirqan, sinöqa parlanqanwan y ruranqankunawanmi cläru rikätsikurqan pëtaqa Teyta Dios poderninwan yanapëkanqanta. Pï kanqanta tapuyaptin y ima autoridäwan imatapis ruranqanta tapuyaptinmi pëqa mana mantsakushpa nirqan, Teytan mandanqankunata ruranqanta. Tsëpitam kënö nirqan: “Noqa ruranqäkunam, Juan willakunqampitapis masraq Teyta mandamanqanta musyatsikun” (Juan 5:36).
Milagrukunaqa rasumpam karqan
¿Imanötan musyantsik Jesus ruranqan milagrukunaqa rasumpa kanqanta? Rikärishun rasumpa kanqanta imakuna rikätsikunqanta.
Milagrukunata Jesus rurarninqa manam kikinta alabayänanta munartsu rurarqan. Cada milagruta ruranqampitam Teyta Diosta alabayänanta y respetayänanta munarqan. Këllaman pensarishun: juk wisku nunata kachakäratsirmi pipa poderninwan rurëkanqanta kënö nirqan: “Këqa pasashqa pëpa cäsunchö Teyta Dios rurëta puëdinqanta rikäyänampaqmi” (Juan 9:1-3; 11:1-4).
Jesusqa manam magiata ruraqkunanötsu, brüjukunanötsu, hechicërukunanötsu nunakunata punukäratsir espantakuyänampaq imëkata rurarqan. Manam nunakuna rurayanqan creenciakunatatsu qatirqan. Rikärishun ishkë wiskukunata kachakätsir Jesus mana gälakunqanta. Bibliam kënö willakun: “Tsënam Jesusqa alläpa llakiparnin nawinkunata yatëkurqan, y tsë höram nawinkunaqa rikar qallëkurqan, y Jesuspa qepantam ëwakuyarqan” (Mateu 20:29-34). Tsëta rurarninqa manam ni imatapis gälakur y wakinkuna rikäyänampaqtsu rurarqan. Llapan nunakuna rikëkäyaptinmi tsënö milagrukunataqa rurarqan. Peru kanan tiempu magia ruraqkunaqa imëkakunataran utilizäyan ima magiatapis rurayänampaq, y nunakunata creitsiyänanrëkurmi imëkatapis rurayanqanchö pakarätsiyan (Marcus 5:24-29; Lücas 7:11-15).
Wakin milagrukunata ruranqanchömi, Jesusqa cuentata qokurqan wakinkunaqa pëman markäkuyanqanta o yärakuyanqanta. Y nunakuna pëman mana markäkuykäyaptimpis Jesusqa pëkunapaq milagrukunata rurarqanmi. Capernaum markachö këkaptinmi “nunakunaqa demoniuyoq kaqkunata Jesusman apayämurqan; y Jesusqa tsë mana alli espïritukunatam nunakunapita qarqurqan, y llapan sufrikaqkunatam alliyätsirqan” (Mateu 8:16).
Nunakuna rasumpa necesitäyaptinmi Jesusqa tsë milagrukunata rurarqan y manam musyëta munayaptinllatsu rurarqan (Marcus 10:46-52; Lücas 23:8). Tsë milagrukunata Jesus rurarninqa, manam kikimpa biennimpaqtsu imatapis rurarqan (Mateu 4:2-4; 10:8).
Jesuspa milagrunkunapaq willakoq librukuna
Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunam Jesuspa milagrunkunapaqqa willakun. ¿Y tsë librukunachö willakunqantaqa creishwanku? Awmi creishwanmi.
Puntachö willakunqantsiknöpis Jesusqa milagrukunata rurarqan mëtsika nunakuna rikëkäyaptinmi, y kë nunakunaqa kawëkäyarqanran Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunata qellqayanqan witsampaq. Rasumpa kaqllata tsë librukunachö qellqayanqampaqmi, The Miracles and the Resurrection (Milagrukuna y kawariyanqan) neq libru kënö nin: “Alläpa mana allichi kanman, kë chuskun librukunata qellqaqkuna rasumpa kaqta qellqayänampa rantin, Diosman nunakuna creiyänanrëkurlla imëka milagrukunapaq ardëlla qellqayanqanta ninqantsikqa. [...] Pëkunaqa llapan qellqayanqanchömi rasumpa kaqllata qellqayarqan”.
Tsë witsanchö cristiänukunata chikeq judïukunapis kë chuskun librukunachö Jesuspa milagrunkunapaq willakuykunataqa manam negayarqantsu. Imallatam negayarqanqa, Diospa poderninwan tsë milagrukunata rurëkanqantam (Marcus 3:22-26). Tsëpita tiempu pasariptimpis chikikoqkunaqa manam Jesus ruranqan milagrukunata negayarqantsu. Tsëpa rantinqa, 100 y 200 watakuna Jesus shamunqanchöqa Jesus ruranqan milagrukunapaqqa parlëkäyarqanllaran. Awmi, Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunachö Jesuspa milagrunkunapaq willakuyanqanqa rasumpa kaqllam.
¿Imanirtan milagrukunata rurarqan?
Jesus ruranqan milagrukuna rasumpa kanqampaq parlanqantsikllaqa manachi complëtutsu kanman imanir rurashqa kanqanta mana willakuyaptinqa. Tsëmi Mateu, Marcus, Lücas y Juan librukunachöqa willakun Jesus alläpa kuyakoq karnin, llakipäkoq karnin, nunakuna alli kayänanta munar tsë milagrukunata ruranqanta.
Rikärishun juk kuti lepra qeshyayoq nuna Jesusman witïkur kënö ninqanman: “Noqaqa musyämi qam munarninqa alliyätsimëta puëdinqëkita”. Jesusqa ‘alläpam llakiparqan’ y yatëkurmi kënö nirqan: “¡Alliyänëkita munämi!”. Y tsë höram leprayoq nunaqa kachakärirqan (Marcus 1:40-42). Jesus tsëta ruranqanmi cläru rikätsikurqan, Dios qonqan podertaqa wakinkunata ankuparnin o llakiparninlla utilizanqanta.
Nain markachö pampakoq ëwëkaqkunawan Jesus tinkurirqa, ¿imatataq rurarqan? Wanoq jövinqa, juk viudapa japallan wamranmi karqan. Jesusqa warmita ‘alläpa llakiparmi’ pëman witïkur kënö nirqan: “Ama waqënatsu”, y tsë höram ollqu wamranta kawariratsirqan (Lücas 7:11-15).
Kë milagrukunata ruranqanchömi cläru rikantsik Jesusqa ‘alläpa llakipäkoq’ y wakinkunata yanapëta munar ruranqanta. Kë milagrukunapaq willakuykunaqa manam lluta cuentullatsu, sinöqa “qanyan, kanan y imëpis” Jesucristu mana cambianqantam Hebrëus 13:8 textuqa nimantsik. Kanan witsanqa, ciëluchömi gobernëkan y Diospa poderninwan Patsachö këkarnin ruranqan milagrukunapitapis masta ruranampaqmi listu këkan. Y tsë poderwanmi ichik tiempullachöna entëru Patsachö cäsukoq nunakunata kachakätsinqa. Tsënö alläpa shumaq milagrukunata shamoq tiempuchö ruranampaq kaqta maslla musyëta munaptikiqa, Jehoväpa testïgunkunam yanapariyäshunki.
[Dibüjukuna]
‘Teyta Dios alläpa puëdeq kanqantam’ Jesuspa milagrunkunaqa rikätsikurqan
[Dibüjukuna]
Jesusqa alläpa kuyakoq y llakipäkoqmi karqan