Jesuspa mañakïninmannö rurashun

1, 2. ¿Imatataq Jesus rurarqan 33 watachö apostulninkunawan Pascuata celebrarirnin?

AMPÏRISHQANAM, 33 wata 14 de nisanqa qallarishqanam. Jesuswan qateqninkunaqa, unë awilunkuna Egiptuchö esclävu kayanqampita libri yarqayämunqanta yarparmi Pascua fiestata celebrar ushariyashqana. Peru Jesuspa qateqninkunaqa “wiñepa wiñenin salbasionta tariyänanpaq” o mas alli kaq libri këman chäriyänampaqnam këkäyan. Y waräninnam (judïukunapaqqa tsë junaqlla 14 de Nisan) Jesusta chikeqninkuna wanutsiyanqa. Peru kë pasëpa mana allita rurayanqanqa juk bendicionmanmi tikrarinqa: Jesuspa jutsannaq yawarninqa nunakuna jutsapita y wanïpita libri quedayänampaqmi yanapanqa (Heb. 9:12-14).

² Jesus kuyamarnintsik ruranqanta imëpis yarpänapaqmi, pëqa cada wata Pascuapa rantin yarpänapaq juk precisaq rurëta patsätsirqan. Levadürannaq juk tantata pakirirmi 11 apostulninkunata qorin kënö nirnin: “Këmi cuerpü cuenta y qamkunapaqrëkurmi entregashqa kanqa. Noqata yarpämarnï këta rurar sïguiyanki”. Jina vïnuyoq cöpata makyarirmi kënö nin: “Kë cöpaqa, juk mushoq conträtutam rikätsikun, qamkunapaqrëkur yawarnïta ramariptïmi qallarinqa” (Lüc. 22:19, 20, NM).

3. a) ¿Imataq pasakurqan Jesus wanurinqampita? b) ¿Ima tapukïkunatataq rurakushwan Juan librupa 17 kaq capïtulunchö mañakïpita?

³ Jehoväwan Israel marka conträtuta rurayanqanqa ushakärinnam. Ichikllachönam trukakärinqa Jesuspa qateqninkunawan Jehovä mushoq conträtuta rurariptin. Jesusqa manam munantsu kë mushoq kaq nacion unë Israel markanö ushananta. Israelïtakunaqa imëkachömi rakikashqa këkäyarqan, y tsënö karmi Diospa santu jutinta rakchatëkäyaryan (Juan 7:45-49; Hëch. 23:6-9). Jesusqa qateqninkuna juknölla kayänantam munan, tsënöpa Diospa jutin alabashqa kanampaq. Juk shumaq mañakïtam Jesusqa rurarqan y tsëtaqa noqantsikpis leyita puëdintsikmi (Juan 17:1-26; rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta). Tsë mañakïpita yachakunqantsikmannö kënö tapukushun: “¿Jesuspa mañakïninta Dios chaskirqanku? ¿Jesuspa mañakïninmannöku imatapis rurä?”.

JESUSPAQ MAS PRECISAQ KAQ

4, 5. a) ¿Imatataq yachatsimantsik Jesuspa mañakïnimpa qallanan palabrakuna? b) ¿Imanötaq Jehovä contestarqan kikimpaq Jesus mañakunqanta?

⁴ Jesusqa, cäsi pullan paqasyaqmi Diospita precisaq willakïkunata discïpulunkunawan parlan. Tsëpitanam ciëluman ñukirkur kënö mañakun: “Papällä, ¡chäramuntaq öra! Canan qam puedeq Tsuriqui canqäta ricatsiquï, tsenolla Tsuriquipis qam puedeq canqequita ricatsicunanpaq. Tsuriquitam churashqa canqui llapan nunacunapa mandacoqnin cananpaq. Tsemi qam qomanqequi caq nunacunata noqa qoshaq wiñe cawenincuna. [...] Que patsacho quecarmi, mandamashqequicunata rurar usharirnin, qam allapa puedeq canqequita musyatsicorqö. Papällä, manaraq que patsa captinmi, qamwan noqa jucnolla puedeq carqantsic. Cananpis nopequiman pushacamar puedeq canqäta ricatsiquiquï” (Juan 17:1-5).

⁵ ¿Tantiyarqunkiku qallanan versïculukunachö Jesuspaq ima mas precisanqanta? Masqa munarqan Teytan alabashqa kanantam. Tsë mañakïqa padrenuestru mañakïwanmi igualarin, tsëchöqa kënömi nin: “Sielucho quecaq Dios Yayalläcuna, jutillequi allapa respetuwan alabashqa catsun” (Lüc. 11:2). Tsëpitanam Jesus mañakïninchö yarparqan discïpulunkunapaq, porqui ‘wiñe cawenincunam’ qoyta munarqan. Tsëpitanam kikimpaq kënö nir Teytanta mañakurqan: “Papällä, manaraq que patsa captinmi, qamwan noqa jucnolla puedeq carqantsic. Cananpis nopequiman pushacamar puedeq canqäta ricatsiquiquï”. ¿Imanötaq Jehovä contestarqan? Mañakunqampitapis masta qorninmi: ‘paypa shutinga llapan angelcunapitapis mas poderösum’ tikrarirqan (Heb. 1:4, NTCN).

“JAPALLAN RASUMPA KAQ DIOSTA” REQISHUN

6. ¿Imatataq rurayänan karqan apostulkuna mana wanushpa kawëta tariyänampaq, y imanötaq musyantsik tsëta tariyanqanta?

⁶ Jesusqa jina mañakun, jutsasapa nunakuna mana wanushpa kawëta tarinapaq imata runapaq kaqtam (leyi Juan 17:3a). Tsëchöqa nin, Diosta y kikin Jesusta ‘imëpis mas reqïkänapaqmi’. Y tsëpaqqa llapan puëdinqantsikmannömi pëkunapita yachakïta tïranantsik. Peru manam yachakunantsikllatsu, sinöqa yachakunqantsiktam rurëta tïranantsik. Apostulkunaqa rurar qallashqanam kayarqan, tsëmi Teytanta Jesus kënö nirqan: “Willamashqequitam pecunata willarqo, y wiyacuyashqam” (Juan 17:8). Peru mana wanushpa kawëta chaskita munarninqa, Jesus willanqankunaman y Diospa consëjunkunamanmi llapan junaqkuna yarpachakuyänan karqan y wanuyanqanyaqmi cumpliyänampaq sinchikuyänan karqan. ¿Rurëta puëdiyarqanku? Awmi. Tsëtaqa musyantsik, ciëluchö këkaq mushoq Jerusalen markapa 12 cimientu precisaq ruminkunachö jutinkuna qellqashqa quedanqampitam (Apoc. 21:14).

7. ¿Ima ninantaq Diosta mas reqiqa y imanirtaq precisan?

⁷ “Imëpis mas reqïkäyanqan” ninqan palabrakunataqa, griëgu idiömata wakin estudiaq nunakunaqa, “reqir mas sïguikäyanqan” nirpis traduciyanmi. Kë ishkampis tsëllatam entienditsikun: Diosta reqinapaqqa, mana jaqitam yachakïkänantsik mas alleq reqinantsikpaq. Peru llapan kamaq Dios Yayata reqinapaqqa, manam munënin ima kanqanta y pë imanö kanqanta musyëllatsu. Sinöqa, pëwan y cristiänu mayintsikwan amïgu këmi, y tsëpaqqa kuyakïmi yanapamäshun. Tsëmi Bibliapis kënö nin: “Pipis nuna mayinta mana cuyaqqa, manam reqintsu Diosta” (1 Juan 4:8). Reqirninqa, pë ninqantam imëpis cäsukur rurashun (leyi 1 Juan 2:3-5). ¡Imanö kushikïpaqmi Jehoväta reqeqkunawan juntu këqa! Peru tsë llapantaqa, Jüdasnö kaqpis oqrarishwanmi. Tsëmi sinchikunantsik Jehoväwan amïgu kënintsikta mana oqranapaq. Tsënöpam, mana wanushpa kawëta chaskishun (Mat. 24:13).

“JUTIKIRËKUR”

8, 9. ¿Imataq Jesuspa yachatsikïninchö mas precisaq karqan, y ima mana alli costumbripa conträntaq churakarqan?

⁸ Juan librupa 17 kaq capïtulunchö këkaq mañakïta leyirirqa, ¿piraq creinmantsu Jesusqa apostulninkunata y tsëpita qateqnin tikraqpaq kaqkunatapis kuyanqanta? (Juan 17:20.) Tsënö kaptimpis, alleqmi entiendinantsik salvamänantsikrëkurlla Patsaman mana shamunqanta. Yachatsikur qallanqampita hasta ushanqanyaqqa, precisaq yachatsikïninqa karqan Teytampa jutinta santuyätsi y alabëmi. Këman yarpärishun, Nazaretchö ëllukäyänan (qorikäyänan) wayichö këkarmi rikätsikurqan imapaq shamunqanta, tsëmi Isaïas librupa röllunkunata kënö leyirqan: “Diospa Espiritunmi noqacho. Pemi [Jehovämi] acramashqa wactsacunata alli willaquita willapänäpaq”. Tsë palabrakunata leyirninqa, Jesusqa Teytampa jutinta parlarqanchi (Lüc. 4:16-21; Isaïas 61:1).

⁹ Jesus Patsaman manaraq shamuptinmi, judïukunapa costumbrinkunata qatir pushakoq religiösukunaqa imëkata rurayarqan Diospa jutinta nunakuna mana parlayänampaq. Paqwë segürum këkantsik, tsë costumbrita Jesus mana allipa rikanqanta. Chikeqninkunatam kënö nirqan: “Cachamagnï Taytäpa shutinchö shamuptïmi nogata chasquiyämanquitsu. Pero juc runa quiquinpa yarpayllanpita shamuptinmi sïga, alläpa cushishga chasquiyanqui” (Juan 5:43, NTCN). Wanunampaq juk ishkë junaqkunallana pishikaptinmi, kawëninchö ima mas precisaq kanqanta rikätsikur kënö nirqan: “¡Taytay, poderöso cuyay respetashga shutiquita musyatsicuy!” (Juan 12:28, NTCN). Tsëmi yachakïkanqantsik mañakïchöqa kutin kutin kë yachatsikï yurin.

10, 11. a) ¿Imatataq Jesus rurarqan Teytampa jutinta discïpulunkuna reqiyänampaq? b) ¿Imarëkurtaq kanan witsan alleq yanapakushwan?

¹⁰ Jesusmi kënö mañakurqan: “Munduchö qomanqëki nunakunatam jutikita reqitsirqö. Qampam kayarqan y noqatam qoykamarqëki, y palabrëkitam wiyakuyashqa”. Tsëpitam jina kënö nirqan: “Jinamampis noqaqa manam kë munduchönatsu këkä, peru pëkunaqa munduchömi këkäyan, y noqaqa qammanmi shamö. Santu Teyta, qomanqëkikunata jutikirëkur cuidëkullë, noqantsiknö juknölla kayänampaq” (Juan 17:6, 11, NM).

¹¹ Teytampa jutinta qateqninkunata reqitsirninqa, Jesusqa manam tsë jutita parlarirqanllatsu, sinöqa, ima ninan kanqantam entienditsirqan, Diosnintsik imanö kanqanta y nunakunata imanö tratanqanta (Ex. 34:5-7). Kananqa ciëluchönam këkan, y tsëpitam yanapamantsik entëru Patsachö Jehoväpa jutinta musyatsikunapaq. ¿Imanir? Kë mana alli mundu manaraq ushakaptin, llapan qateqninkunata ëllunanrëkurmi. Y tsë junaq chäramuptinqa, Jehoväta mana jaqeq Testïgunkunatam librarinqa y jutin alläpa jatun kanqantam rikätsikurinqa (Ezeq. 36:23).

“TSENOPAM LLAPAN NUNACUNA MUSYAYANQA”

12. ¿Ima kima precisaq rurëkunatataq wanantsik nunakunapa kawëninta salvanapaq?

¹² Jesusqa imëkatam rurarqan qateqninkuna mana alli rurëninkunata jaqiyänampaq, porqui tsënöpam, yachatsikur qallanqanta cumpliyänan karqan. Jesusmi kënö nir mañakurqan: “Nunacunaman cachamanqequinollam noqapis pecunata cachä nunacunaman”. Mañakïninchöqa rikätsikun, rurëninkunata shumaq cumpliyänampaq kima precisaq cösaskunatam. Puntataqa mañakun Satanaspa rakcha mundunta discïpulunkuna mana qatiyänampaqmi. Y tsëpitaqa, Diospa Palabranta wiyäkuyänampaq y llapan kawëninkunachö limpiu imëpis këkäyänampaqmi. Y tsëpitanam kutin kutin mañakun, Teytanwan kuyanakïninkuna kanqannölla, qateqninkunapis kuyanakur imëpis juknölla këkäyänampaq. Tsëmi noqantsikpis kënö tapukunantsik: “¿Kë mañakï ninqanmannöku noqapis rurëkä?”. Jesusqa mañakurqan, qateqninkuna kima (kimsa) cösaskunata cumplita kallpachakuyänampaqmi, tsënöpam entëru Patsachö nunakuna Dios kachamushqan kanqanta creiyänan karqan (leyi Juan 17:15-21).

13. ¿Imanötaq Jehovä contestamurqan Jesus mañakunqanta?

¹³ ¿Diosqa contestarqanku Jesuspa mañakïninta? Awmi, tsëtam Hëchus libru rikätsimantsik. Alleq pensashqaqa, punta cristiänukunapa tiempunchö congregacionkunaqa rakikärinmanmi karqan, porqui kayarqanmi, judïukuna y mana judïukuna, rïcukuna y waktsakuna, esclävukuna y patrunkunapis. Tsënö kaptimpis llapankunam juknölla këkäyarqan imëka juk cuerpunölla y peqanqa Jesusmi karqan (Efes. 4:15, 16). Satanaspa mundunchö nunakuna rakikashqa këkäyaptimpis, Jehovä santu espïritunwan yanapaptinmi, cristiänukunaqa juknöllam këkäyarqan (1 Cor. 3:5-7).

14. ¿Imanötaq kanan witsan Diosnintsik contestamushqa Jesus mañakunqanta?

¹⁴ Tsënö kaptimpis apostulkuna wanuriyaptinqa cristiänukuna juknölla kawakuyanqanqa ushakärirqanmi. Tukïläyapam Diospa contran churakar rakikäriyarqan, tsënö pasakunanqa musyënam karqan (Hëch. 20:29, 30). Tsënö kaptimpis, 1919 watachömi Jesusqa akrashqankunata mana alli religionpita jorqaramurqan y ‘juc shonqulla cawacuyanampaqmi’ juntarirqan (Col. 3:14). Kë ichik grüpuqa yachatsikïninwanmi ‘juk kaq üshakunatapis’ ëllushqa “jinantin nasionpita” ‘tuqui idioma parlaq’ nunakunata, y ishkankunam juk kastalla kayan (Juan 10:16; Apoc. 7:9). Rasumpam, Jesus kënö nir mañakunqantaqa Jehovä contestamushqa: “Tseno cayanqanta nunacuna ricarmi, musyariyanqa noqata cachamashqequita y noqata cuyamanqequinolla pecunatapis cuyanqequita” (Juan 17:23).

ALLÄPA SHUMAQ USHARIN

15. ¿Ima precisaq mañakïtataq Jesusqa rurarqan ciëluta ëwaqpaq kaq cristiänukunapaq?

¹⁵ Kë paqasmi, 14 de nisan, Teytanman manaraq mañakurnin Jesusqa apostulninkunata precisaqpaq churarin. ¿Imanö? Gobiernunchö pëwan juntu mandakayämunampaq juk conträtuta rurarnin (Lüc. 22:28-30; Juan 17:22). Tsëpitanam ciëlupaq akrashqa llapan cristiänukunapaq kënö mañakun: “Taytallay, gammi paycunata entregamashcanqui. Tsaymi munä noga caycangächö paycunapis pagtä car, alläpa cush[i]cuy podernï garamangayquitawan gampa cushicuy poderniquita ricäyänanpag. Gamga alläpam cuyamargayqui cay mundutapis manarag camarnin” (Juan 17:24, NTCN). Kë Patsachö quedaqpaq kaq cristiänukunaqa alläpam kushikuyan ciëluta ëwaqpaq kaq cristiänu mayinkunapaq. Jina këmi rikätsikun, kë ishkan cläsi cristiänukuna juknölla kayanqanta.

16, 17. a) ¿Imata rurar sïguinampaqtaq Jesusqa nirqa mañakïnimpa ushananchö? b) ¿Imata ruranapaqtaq sinchikushwan?

¹⁶ Kë munduchö imëka mana alli religionkuna kaptinmi, mëtsikaq nunaqa rikäyantsu, Jehoväta alli reqeq y juknölla kawakoq markan kanqanta. Tsënöllam punta cristiänukunapa tiempunchöpis pasakurqan, tsëmi Jesusqa shumaq mañakïninta kënö usharirqan: “Allilla ruraq Papällä, nunacuna qamta mana reqiyäshuptiquipis, noqaqa reqeqmi. Y quecho quecaqcunallaqa musyariyashqanam noqata que patsaman cachamashqequita. Pecunatam rasonpa qam Dios canqequita yachatsishqa cä, y yachatsishaqran. Tsemi noqata cuyamanqequi cuyaquiniqui pecunacho canqa, y noqapis pecunacho cashaq” (Juan 17:25, 26).

¹⁷ Jesusqa mañakunqanmannömi imatapis rurarqan. Pëqa congregacionpa pushaqninmi, y Teytampa jutinta y munëninta musyatsikunantsikpaqmi kanampis yanapëkämantsik. Yachatsikunapaq y qateqnin kayänampaq nunakunata yanapanapaq mandamanqantsiktaqa kushishqa rurëkäshun (Mat. 28:19, 20; Hëch. 10:42). Jina cristiänu mayintsikkunawan juknölla kënintsiktapis cuidëkäshun. Tsënöpam Jesus mañakunqannölla imatapis rurarnin Jehoväpa jutinta alabëkäshun y imëyaqpis kushishqam kawakushun.