Mana chikipänakur kawakushun

1. Josëta wawqinkuna chikiyanqampitaqa, ¿imataq pasakurqan?

JACOBQA Josëtam wakin tsurinkunapitapis mas kuyarqan. Tsëmi wawqinkunaqa Josëta chikipar qallëkuyarqan. Tiempuwanqa esclävu kanampaqmi Josëta rantikïkuyarqan y teytantanam niyarqan juk chukaru animal mikukurkushqanta. Tsënö chiki kayanqanwanqa familiankunata y teytantam llakitsiyarqan (Gen. 37:3, 4, 27-34).

2. Gälatas 5:19-21 Bibliachö ninqannö, ¿imanirtaq envidiösu këqa mana alli?

² Bibliachö envidiösub nirqa, ‘jutsasapa ëtsapa rurënimpaqmi’ parlan. Tsëmi Jehoväpa Gobiernunchö kawëta munarqa tsë mana alli rurëta dejanantsik (leyi Gälatas 5:19-21). Envidiösu këqa chikinakuyman, contranakuyman y feyupa piñakuymanmi chätsikun.

3. ¿Imakunapitataq yachakushun?

³ Josëpa wawqinkuna chiki kayanqanqa rikätsikun familiachö yamë këta ushakätsinqantam. Itsa Josëpa wawqinkunanö chikiqa kashuntsu, peru tsënö kaptimpis jutsasapa shonquyoq kanqantsiktam yarpänantsik (Jer. 17:9). Tsëchi höraqa envidiösu kantsik. Tsënö envidiösu mana kanapaqqa, Bibliachö juk ishkë nunakunapaq willakuykunam yanapamäshun. Tsëpitanam envidiösu këta imanö dejanapaq yachakushun.

¿IMANIRTAQ ENVIDIÖSU TIKRAKURISHWAN?

4. ¿Imanirtaq filisteukunaqa Isaacta chikipäyarqan?

⁴ Kapoqyoq kayaptin. Isaac imëkayoq nuna kaptinmi filisteu nunakunaqa chikiyarqan (Gen. 26:12-14). Tsëmi animalninkunapaq yakuta chaqakunan pözunta allpawan tsaparkuyarqan (Gen. 26:15, 16, 27). Tsë filisteu nunakunanöllam kanan witsan nunakunapis pëkunapita mas kapoqyoqkunata chikipäyan. Awmi, manam nuna mayinta chikipäyanllatsu, sinöqa imampis mana kayäpunantam munayan.

5. ¿Imanirtaq Leyta qellqaqkuna y fariseukunaqa Jesusta chikiyarqan?

⁵ Mas yachanëpaq kayaptin. Jesus yachanëpaq kaptinmi tsë witsan nunakunaqa Jesusta wiyakuyaq, tsëta rikarmi Leyta qellqaqkuna y fariseukunaqa chikiyarqan (Mat. 7:28, 29). Tsëmi Diospa jutinchö yachatsikuykaptimpis, Jesuspaqqa mana kaqta wakchö këchö parlayaq (Mar. 15:10; Juan 11:47, 48; 12:12, 13, 19). Noqantsikqa, ¿imatataq yachakuntsik? Pillapis yachanëpaq kanqampita shumaq parlayaptinqa, manam chikiparnin lluta parlanantsiktsu. Tsëpa rantinqa pëkunanö yachanëpaqmi kanantsik (1 Cor. 11:1; 3 Juan 11).

6. Diotrefes envidiösu kanqanqa, ¿imakunachötaq rikäkurqan?

⁶ Mas carguyoq kayaptin. Apostol Juanta y wakin carguyoq cristiänukunata mana allichö quedatsita munarmi, Diotrefesqa envidiösu karnin llutanta pëkunapaq parlaq, tsëtaqa ruraq pëta mas respetayänanta munarmi (3 Juan 9, 10). Pillatapis munanqantsik carguman churariyaptinqa, ama Diotrefesnöqa carguyoq kaqkunapaq lluta parlashuntsu ni chikipar qallëkushuntsu.

7. Envidiösu kashqaqa, ¿imaraq pasakunqa?

⁷ Envidiösu këqa mana alli qoranömi, tsëmi shonquntsikpita jorqanantsik. Tsëta mana jorqashqaqa mana alli qoranömi winar qallëkunman, alli tukoq këman y kikintsikpa munënintsikllamanmi yarparäkushwan. Tsënö mana kanapaqqa kuyakoq, llakipäkoq y shumaq tratakoqmi kanantsik. Awmi shonquntsikchö envidiösu kë yuriptinqa rasllam jorqarinantsik.

HUMILDI Y KAPAMANQANTSIKLLAWAN KAWAKUSHUN

8. Envidiösu mana kanapaqqa, ¿imaraq yanapamäshun?

⁸ Humildi y kapamanqantsikllawan kawarqa manam envidiösu kë shonquntsikchö kananta permitishuntsu. Y humildi karqa manam pensashuntsu wakinkunapita mas alli kanqantsikta (Gäl. 6:3, 4). Kapunqanllawan kushishqa kawakoqkunaqa, manam jukpa imantapis rikapantsu (1 Tim. 6:7, 8). Antis wakinkuna tariyanqampitaqa kushikunmi.

9. Gälatas 5:16 y Filipensis 2:3, 4 Bibliachö ninqannö, ¿imata ruranapaqtaq Jehovä yanapamäshun?

⁹ Humildi y kapamanqantsikllawan kushishqa kawakunapaqqa Jehovä yanapamänantsiktam wanantsik (leyi Gälatas 5:16; Filipensis 2:3, 4). Teytantsik Jehoväqa allim reqimantsik, tsëmi pë yanapamashqalla imanö kawakunqantsikta, ima pensanqantsikkunataqa cambiëta puëdishun (Sal. 26:2; 51:10). Tsëta ruranapaqqa Moisespitawan Pablupita yachakurishun.

10. ¿Imanötaq Moisesqa rikätsikurqan envidiösu mana kanqanta? (Rikäri qaranchö dibüjuta).

¹⁰ Moisesqa israelïtakunapa pushaqninmi karqan, tsënö kaptimpis pëlla tsë carguchö kanampaq kaqtaqa manam pensarqantsu. Juk kutichömi 68 nunakunata Jehovä juntarir santu espïritunwan akrarqan Moisesta yanapayänampaq. Y tsëpitanam Moisesqa musyarirqan ishkaq nunakuna tsëman mana ëwashqa kayaptimpis, Jehovä akraptin willakoqninnö parlar qallëkuyanqanta. Tsëta rikarmi Josuëqa Moisesta nirqan tsë nunakunata michänampaq. Tsënam Moisesqa envidiösu kanampa rantin, kushikurqan pëkunatapis Jehovä akrashqa kanqanta musyarir (Nüm. 11:24-29).

11. ¿Imatataq Moisespita carguyoq wawqikuna yachakuyan?

¹¹ Unëpana Täpakoq revistapita yachatsikoq wawqiman pensarishun. Tsë wawqitam mas jövin wawqita yachatsinampaq niyan. ¿Imataraq ruranqa kë wawqiqa? Moisesnö humildi karqa tsë wawqitam imanö Täpakoq revistapita yachatsikunampaq ninqa.

12. ¿Imanötaq Jehoväpa sirweqninkunaqa humildi kayanqanta rikätsikuyan?

¹² Mëtsikaq wawqikunam atska watapana anciänupura rurayänanta rikaq kayashqa, tsënö kaptimpis 80 watayoqna karninqa cargunkunataqa mana piñakushllapa o ajäkurllam dejariyan. Tsënöllam congregacionkunata watukaq wawqikunapis 70 watayoqna karqa jukläya cargukunata chaskikuyan, tsënömi humildi kayanqanta rikätsikuyan. Y Betelchö wakin yanapakoqkunapis juknöpana yanapakuyänampaqmi Betelpita yarquyashqa. Kë wawqi panikunaqa manam piñakuyantsu o ajäkuyantsu tsë rurayanqan carguta jukkunana rurayaptin.

13. ¿Imanirtaq apostol Pabluqa Jesuspa 12 apostolninkunata chikiparqantsu?

¹³ Apostol Pabluqa humildim karqan y kapunqan cargullawan kushishqa kawakurmi, permitirqantsu shonqunchö envidiösu kë kananta. Diospita yachatsikunampaq kallpachakurpis kënömi nirqan: ‘Apostolkunapitaqa noqam mas mana precisaq kä, y manam apostolnö reqishqa kanäpaqnötsu kä’ (1 Cor. 15:9, 10). Jesuspa 12 apostolninkunaqa më tsëchömi Jesuswan yachatsikurnin puriyaq. Peru apostol Pabluqa Jesus kawarimushqanchöran Jesuspa qateqnin tikrarqan. Y tiempuwanran “nacionkunapaq apostol” kanampaq Jehovä churarqan, tsëmi pëqa Jesuspa 12 apostolninkunanötsu karqan (Rom. 11:13; Hëch. 1:21-26). Jesuspa 12 apostolninkunanö mana karnimpis Pabluqa manam pëkunata chikiparqantsu, tsëpa rantinqa kapunqanllawan y rurëninllawanmi kushishqa kawakurqan.

14. ¿Imatataq rurashun humildi karqa?

¹⁴ Humildi y kapamanqantsikllawan kushishqa karqa, Pablunö kanqantsiktam rikätsikushun y Jehovä churanqan carguyoq wawqikunatam respetashun (Hëch. 21:20-26). Jehoväqa markanchö yachatsikuyänampaqmi juk ishkë wawqikunata akrashqa. Jutsasapa kayaptimpis Jehoväqa juk shumaq qarë kayanqantam nin (Efes. 4:8, 11). Jehovä churanqan nunakunata respetarnin y nimanqantsikkunata cäsukurninqa kushishqam kawakushun.

YAMË KAWAKUNAPAQ KALLPACHAKUSHUN

15. ¿Imatataq ruranantsik envidiösu mana kanapaq?

¹⁵ Envidiösu karqa manam pï mëwampis yamëqa kawakuntsiknatsu. Tsëmi envidiösu kanantsiktsu y manam wakinkunapa shonqunkunachöpis envidiösu këta winatsinantsiktsu. Jina Jehoväta cäsukunapaqqa, yamë këman chätsikoq kaqta y juknintsik juknintsikpaq yanapakoq kaq cösaskunatam ruranantsik (Rom. 14:19). ¿Imanötaq wakinkunata yanapashwan envidiösu mana kayänampaq? Y ¿imanötaq yanapakushwan yamë kawakunapaq?

16. ¿Imanötaq wakinkunata yanapashwan envidiösu mana kayänampaq?

¹⁶ Wakinkunapaqqa imanö kanqantsikmi allipaq o mana allipaqpis kanqa. Kanan witsan nunakunaqa ‘kapamanqantsikpita gälakunantsiktam’ munayan (1 Juan 2:16). Tsëmi kapamanqantsikkunapita o imatapis rantita munanqantsikkunallapaq parlashqa y Jehoväpa markanchö ima carguyoq kanqantsikpita gälakushqaqa, wakinkunapis envidiösum tikrakuriyanman. Peru wakinkunapaq yarpachakushqa, alli rurayanqankunata rikashqaqa, yamë y juknöllam kawakushun.

17. ¿Imanötaq Josëpa wawqinkunaqa rikätsikuyarqan manana chikikoq kayanqanta?

¹⁷ Josëta rantikuriyanqampita atska watakuna pasarishqanchömi Egiptu nacionchö wawqinkunawan topayarqan, peru Josëqa manam rastsu pï kanqanta nirqan. Wawqinkuna jukläyana kayanqanta musyëta munarmi, pëwan mikuyänampaq mandakurqan, jina Benjaminta mas atskata qarayänampaqmi nirqan (Gen. 43:33, 34). Tsëchömi Josëpa wawqinkunaqa rikätsikuyarqan Benjaminta y teytan Jacobta kuyayanqanta, ¡manam chikikoqnatsu kayarqan! (Gen. 44:30-34). Tsënö kayanqanmi yanapakurqan familiankunawan yamë kawakuyänampaq (Gen. 45:4, 15). Tsënöllam noqantsikpis shonquntsikpita chikikoq këta jorqashqaqa, familiantsikwan y wawqi panintsikkunawan yamë kawakushun.

18. Santiägu 3:17, 18 Bibliachö ninqannö, ¿imanötaq kawakushun mana envidiösu karninqa?

¹⁸ Jehoväqa yamë kawakunatam munan, manam envidiösu kanantsiktatsu. Peru envidiösu këqa shonquntsikchömi raslla yuririnman, tsëmi mana envidiösu kanapaqqa kallpachakunantsik (Sant. 4:5). Jina mana allita ruraq nunakuna kayanqan witsanchömi kawantsik. Peru humildi, agradecikoq y kapamanqantsikllawan kawakurqa manam envidiösu tikrakurishuntsu. Tsëpa rantinqa, yamë y alli kawakunapaqmi yanapakushun (leyi Santiägu 3:17, 18).