¿Yachakurqunkiku kushishqa kawakuyta?

1. Kushishqa kawakoq nunaqa, ¿imatataq valoran, peru ima rurëtataq dejanantsu?

KUSHISHQA kawakoq nunaqa llapan kapunqankunatam alläpa valoran y mana kapunqankunaman yarparäkurqa manam llakikuntsu ni cölerakuntsu. Peru ¿kushishqa kawakunqantsikllawantsuraq conformakushwan? Manam, tsëpa rantinqa Jehoväta maslla sirwinapaqmi kallpachakunantsik (Rom. 12:1; 1 Tim. 3:1). Y Jehovä Diosnintsikta maslla sirwirpis, munanqantsik cargukunata mana chaskirqa manam llakikuntsiktsu ni qelanäkurintsiktsu. Tsëpa rantinqa, kushishqam sirwir sïguintsik.

2. Kapamanqantsikkunata mana valorarqa, ¿imakunamanraq chärishwan?

² Kapamanqantsikkunata mana valorarqa, mana allikunatam rurar qallëkushwan. Këllaman pensarishun: capazchi wakinkunaqa munayanqankunata rantiyänampaq alläpa trabajayanman. Y wakin wawqi panikunaqa, qellëta y wanayanqan cösaskunatam suwakuyashqa. Capazchi kënö pensayarqan: “Alli trabajëkarqa, kananllapis gustü rurarishaq”, “Kanan mana rurarqa, ¿imënatan rurashaq?” o “Kë qellëta apakushaq y puëdinqä höram kutiratsishaq”. Kutitsita pensarpis duëñunta mana mañakurnin apakurqa suwakuykannam. Tsëta rurayanqanqa Jehovä Diosnintsikta manam gustantsu y jutintapis mana allichömi quedatsiyan (Prov. 30:9). Y wakin wawqi panikunanam munayanqan cargukunata mana chaskirnin Jehoväta sirwita dejariyashqa (Gäl. 6:9). ¿Imanir-raq Jehoväpa sirweqnin këkarqa tsë rurëkunaman chäyashqa? Capazchi masta munarnin tariyanqankunataqa valorayarqannatsu.

3. ¿Imatataq Filipensis 4:11 y 12 ninqampita yachakuyta puëdintsik?

³ Capazchi kapamanqantsikkunallawan kushishqa këta puëdishwantsu, peru tsëkunallawan kushishqa kawakuytam yachakunantsik. Tsëmi apostol Pablupis kënö nirqan: “Noqaqa imapa pasarpis kushishqa këtam yachakurqö” (leyi Filipensis 4:11, 12). Kë cartata qellqanqan witsanqa, apostol Pabluqa prësum këkarqan; peru prësu këkarpis, kushishqam sientikurqan. Kapamanqantsikkunallawan kushishqa këta mana puëdishqaqa, Pablu pasanqankuna y ninqankunam yanapamäshun. ¿Imatataq rurashwan “imapa pasarpis” kushishqa kawakunapaq? Kimallata yachakurishun.

AGRADECIKOQ KASHUN

4. ¿Imanirtan agradecikoq kanqantsikqa kushishqa kawakunapaq yanapamantsik? (1 Tesalonicensis 5:18).

⁴ Mas agradecikoq karqa, mas kushishqam kawakushun (leyi 1 Tesalonicensis 5:18). Kapamanqantsikkunapita agradecikurqa, manam mana kapamanqantsikkunata tarita munëllamanqa yarparäkushuntsu. Y Jehovä Diosnintsikta kanan witsan sirwinqantsikta valorarninqa, mas kushishqam sirwirnin sïguishun y manam carguta chaskillamanqa yarparäkushuntsu. Tsëchi Bibliachöqa Jehovä Diosnintsikta agradecikunapaq animamantsik. Agradecikoq kashqaqa, ‘Teyta Diospita chaskinqantsik yamë këmi’ yanapamäshun (Filip. 4:6, 7).

5. ¿Imanirtan israelïtakunaqa tsunyaq jirkachö kushishqatsu kayarqan? (Dibüjuta rikäri).

⁵ Israelïtakunaman pensarishun. Pëkunaqa tsunyaq jirkachö këkarmi Egiptuchö mikuyman yarparäkurnin atska kuti Jehoväman quejakuyarqan (Nüm. 11:4-6). Rasunmi, tsunyaq jirkachö kawëqa manam fäciltsu karqan. Peru pëkunapaq Jehovä imëkata ruranqankunaman pensarqa, kushishqam kayanman karqan. Manam yarpäyarqantsu esclävu y maltratashqa kayanqampita libranampaq 10 castïgukunawan egipciu nunakunata castiganqanta, y libri yarquyänan paqas egipciukunapa plätankunata, örunkunata y röpankunata mëtsikata apakuyänanta permitinqanta (Ex. 12:35, 36). Tsënöllam yarpäyarqantsu Puka lamarman chäriyaptin Faraonpa soldädunkuna mana wanutsiyänampaq, lamarta rakinqanta y tsunyaq jirkachö manä mikuywan pacha juntata katsinqanta. ¿Imanirtan israelïtakunaqa kushishqatsu kayarqan? Mana agradecikoq karmi y manam mikuyninkuna pishiptintsu.

6. ¿Imatataq rurashwan agradecikoq kanapaq?

⁶ ¿Imatataq rurashwan agradecikoq kanapaq? Juk, cada junaqmi tiemputa rakinantsik tarinqantsikkunapita agradecikunapaq. Allim kanman imakunapita agradecikuyta munanqantsikta, jukta o ishkëta juk listaman apuntarinqantsik (Lam. 3:22, 23). Ishkë, yanapamaqnintsikkunata y masqa Jehoväta cada junaq agradecikushun (Sal. 75:1). Kima, agradecikoq amïgukunata akrashun. Pëkunawan juntu karqa, agradecikoq këtam yachakushun; peru mana agradecikoqkunawan juntu karqa, manam agradecikuytapis yachashuntsu (Deut. 1:26-28; 2 Tim. 3:1, 2, 5). Imëkallapitapis cada junaq agradecikurqa, kushishqam kawakushun y manam mana kapamanqantsikkunaman yarparäkurqa llakikushuntsu ni cölerakushuntsu.

7. ¿Imatan Ameliata yanaparqan kushishqa sientikunampaq?

⁷ Indonesia nacionpita panintsik Ameliata pasanqanta rikärishun. Kënömi willakun: “COVID-19 qeshya kanqan witsanmi pensar qallëkurqä wakin turi nanakuna noqapita mas alli kawakuykäyanqanman, tsëmi kushishqanatsu sientikurqä” (Gäl. 6:4). Peru ¿imatan panintsikta yanaparqan? Kikinmi kënö nin: “Cada junaq imëka bendicionkunata chaskinqäman y Jehoväta sirwir kushishqa kanqämanmi pensar qallëkurqä. Y tsëkunapitam Jehoväta agradecikurqä, y tsënöpam kushishqana sientikurqä”. Noqantsikpis mana allikunapa pasëkarqa, panintsik Amelianömi alli sientikunantsikpaq alli kaqkunaman pensanantsik.

HUMILDI KASHUN

8. ¿Imakunamantan Baruc pensar qallëkurqan?

⁸ Diospa willakoqnin Jeremïaspa secretariun Barucpis manam kushishqatsu sientikurqan. ¿Imanir? Pëqa israelïtakunata Jehovä castiganampaq kaqta Jeremïas willakuptinmi yanapanan karqan, peru tsë rurëqa manachi fäciltsu karqan. Tsëmi Barucqa Jehovä mandanqankunata ruranampa rantin kikin munanqankunallaman pensar qallëkurqan. Tsëmi Jehoväqa kënö corregirqan: “Qamqa imëka allikunata[m] ashir këkanki. Ama tsëkunata ashinatsu” (Jer. 45:3-5). Juk parlakuychöqa, “imanö kawakuykanqëkiwanmi kushishqa kanëki” nikarqanmi. Y Barucqa correginqanta cäsukurqanmi, tsëmi Jehoväta sirwirnin sïguirqan.

9. ¿Imatataq yachakuntsik 1 Corintius 4:6 y 7 ninqampita? (Fötukunata rikäri).

⁹ Capazchi juk wawqi imëkatapis rurëta yacharnin, imëkachöpis yanapakushqa karnin o Jehoväta atska watapana sirwishqa karnin pensanman ima cargutapis chaskita merecinqanta. Peru tsë munanqan cargutaqa capaz juk chaskirinman. ¿Imaraq yanapanman carguta mana chaskirnin mana llakikunampaq? 1 Corintius 4:6 y 7 (leyi) ninqanman alli pensanqanmi. Imëkatapis rurëta yachantsik Jehovä alläpa alli karnin yanapamashqam, y ima carguchöpis kantsik Jehovä churamashqam y manam kikintsik logranqantsikpitatsu (Rom. 12:3, 6; Efes. 2:8, 9).

10. ¿Imaraq yanapamäshun humildi kanantsikpaq?

¹⁰ Humildi kanapaqqa Jesus imanö kanqanman pensanqantsikmi yanapamäshun. Pëqa Diospa Tsurin këkarpis y imëka carguman Diosnintsik churashqa kanqanta musyëkarpis apostolninkunapa chakinkunatam yakuwan awipurqan. Apostol Juanmi kënö nirqan: “Tsënam Jesusqa Teyta imëkata cargunman churashqa kanqanta musyar, y Diospita shamunqanta y Diosman kutikunampaq kaqta musyar, [...] qateqninkunapa chakinkunata yakuwan awirqan” (Juan 13:3-5). Jesusqa manam shuyararqantsu qateqninkuna chakinta awipuyänanta. Tsëpa rantinqa, kikinmi awipurqan y manam pensarqantsu imëka jananchö kushishqa kawakuytaqa (Lüc. 9:58). Jesusqa humildim karqan y rurëkanqankunawanmi kushishqa sientikurqan. Noqantsikpis Jesuspitam yachakunantsik (Juan 13:15).

11. ¿Imatan Dennista yanaparqan kushishqa sientikunampaq?

¹¹ Païses Bäjospita Dennis jutiyoq wawqintsikmi willakun Jesusnö humildi kanampaq kallpachakunqanta, peru höraqa mana fäcil kanqanta. Kënömi nin: “Munanqä carguta jukkuna chaskiriyaptinqa, mana allim sientikü y orgullösu kanqätam cuentata qokü. Peru tsënö sientikunqä hörakunam humildi këpaq masllata yachakü. JW Library^® aplicacionchömi humildi këpaq parlaq textukunaman etiquëtata churarqö, tsënöpa raslla o saslla tarinäpaq. Tsënöllam humildi këpaq parlaq discursukunata celularnïman descargarqö y tsëkunatam kutin kutin wiyä.a Y yachakurqömi Jehovä alabashqa kanampaq imëkatapis ruranqantsikta, y manam kikintsik alabashqa kanapaqtsu. Imëka trabäjuta ruranqantsikpis Jehoväpam, y pëmi permitimantsik ichikllapis yanapakurinantsikta”. Imëllapis kë wawqinö rurëkanqantsikwan mana kushishqa karqa, humildi kanantsikpaqmi kallpachakunantsik. Tsënöpam Jehoväpa amïgun kashun y kushishqa sientikushun (Sant. 4:6, 8).

DIOSNINTSIK ÄNIMANQANTSIKKUNAMAN YARPARÄSHUN

12. ¿Imatan yanapamäshun mana allikunapa pasëkarpis kushishqa sientikunapaq? (Isaïas 65:21-25).

¹² Shumaq kawakunapaq Diosnintsik änimanqantsikman yarparanqantsikmi yanapamäshun mana allikunapa pasarpis kushishqa sientikunapaq. Isaïas libruchö willakunqannöpis Jehoväqa musyanmi kë tiempuchö imëka mana allikunapa pasanqantsikta, peru llapan problëmantsikkunata ushakätsinampaq kaqtam änimantsik (leyi Isaïas 65:21-25). Diosnintsik änimanqantsik Shumaq Patsachöqa, llapantsikpam shumaq wayintsikkuna y gustamanqantsik trabäjukuna kapamäshun, mikunapaqpis imëka sänu mikuykunam kanqa y mananam yarpachakushunnatsu noqantsikta ni wamrantsikkunatapis imëka mana allikuna pasanampaq kaqta (Is. 32:17, 18; Ezeq. 34:25). Diosnintsik änimanqantsik shumaq kawakuyqa rasumpam cumplikanqa.

13. ¿Imakunapa pasartan masqa yarparänantsik Diosnintsik änimanqantsikkunaman?

¹³ ¿Imanirtan kanan witsanqa masraq yarparänantsik Jehovä Diosnintsik änimanqantsikkunaman? ‘Ushanan tiempukunachömi’ kawantsik, tsëmi ‘mana aguantëpaq’ problëmakunapa pasantsik (2 Tim. 3:1). Tsënö kaptimpis, Jehovä Diosnintsikqa cada junaqmi consëjunkunawan, kallpanwan y wananqantsikkunawan yanapamantsik (Sal. 145:14). Tsënöllam änimanqantsikkunaman yarparanqantsik yanapamantsik alli tsarakunapaq. Capazchi alli trabajashqapis, gananqantsikkunaqa cada killallapaq tinkun. Peru musyantsikmi imëyaqpis tsënölla mana kakunapaq kaqta. Jehovä Diosnintsikqa änimantsik Shumaq Patsachö llapan wananqantsikkunawan bendicimänapaq kaqtam (Sal. 9:18; 72:12-14). O capazchi alläpa grävi qeshyawan qeshyëkantsik o imantsikpis alläpa nanan o llakikuy qeshyëwan sufrikantsik. Peru tsë qeshyakunaqa ushakärinqam. Diosnintsikmi imëka qeshyatapis y wanuytapis ushakäratsinqa (Apoc. 21:3, 4). Tsëkunaman yarpanqantsikmi yanapamantsik mana allikunapa pasarpis cölerashqalla o llakishqalla mana kakunapaq. Tsëmi nunakuna mana allikunata ruramashqapis, alläpa qeshyapäkurpis o familiantsikkuna wanukuyaptimpis o ima problëmapa pasarpis kushishqa këta puëdintsik. ¿Imanirtan kushishqa këta puëdintsik? ‘Ichik tiempullachöna’ llapan sufrimientukunata y wanuytapis Diosnintsik ushakäratsinampaq kaqta yarparmi (2 Cor. 4:17, 18).

14. ¿Imatataq rurashwan Jehovä Diosnintsik änimanqantsikkunaman maslla yarparänapaq?

¹⁴ ¿Imatataq ruranantsik Diosnintsik änikunqankuna cumplikänampaq kaqman confiakunapaq y kushishqa kawakunapaq? Diosnintsik änimanqantsikkunaqa alläpa ampeq o tsakaq cuartuchö imëkatapis cläru rikänapaq yanapamaqnintsik aktsi cuentam. Diosnintsik änimanqantsikman alli pensarmi Shumaq Patsachö imanö kawakunapaq kaqta musyëta puëdintsik. Tsëmi mikuynintsik pishiptin pensanantsik Shumaq Patsachö imanö kawakunapaq kaqman. Alläpa shumaqchi kawakushun qellëpaq manana yarpachakurnin, pitapis manana dëbir o waktsa kë manana kaptin. Y munanqantsik carguta mana chaskishqa karqa, Shumaq Patsachö jutsannaqna karnin Jehoväta mëtsika watakunapa sirwirnin tsë cargukunaman alläpa mana pensanapaq kaqmanmi yarpänantsik (1 Tim. 6:19). Capazchi kanan witsanqa Jehovä änimanqantsikkunaman seguïdu pensananqa fäciltsu kanqa. Peru mas seguïdu pensanapaq kallpachakurqa, tsëkunamanqa fäcil-llanam pensashun.

15. ¿Imatataq panintsik Christapita yachakuntsik?

¹⁵ Onci kaq pärrafuchö parlanqantsik wawqi Dennispa warminta pasanqanta rikärishun. Pani Christam kënö nin: “Noqaqa alläpa grävi qeshyawanmi qeshyä, tsëmi dëbil sientikü y manam kallpä kantsu. Tsëmi wayipita yarquyta munarqa, sïlla de ruëdallawan yarqü. Masqa cämallachömi kakü y alläpam cuerpü nanan. Tsëllaraqmi doctor nimashqa manana alliyänäpaq kaqta. Tsënö nimaptinmi noqaqa kënö pensarirqä: ‘Kë doctorqa manam musyantsu Shumaq Patsachö alliyänäpaq kaqta’. Noqaqa Diosnintsik änikunqankunamanmi masqa pensä, tsëmi yanapaman tranquïlu sientikunäpaq. Kanan tiempuqa aguantanällapaqmi masqa kallpachakunä. ¡Peru Shumaq Patsachöqa imëka munanqätam rurëta puëdishaq!”.

JEHOVÄTA “RESPETAQKUNAPAQA MANAM IMANKUNAPIS PISHINTSU”

16. ¿Imanirtan Davidqa nirqan Jehoväta ‘respetaqkunapaqa imankunapis [mana] pishinqanta’?

¹⁶ Kushishqa kawakurpis, höraqa imëka problëmakunapam pasantsik. Pensarishun gobernanti Davidman. Pëpaqa kima wamrankunam wanuyarqan. Manam tsëllatsu; pëtaqa acusayarqan, traicionayarqan y wanutsiyänampaqmi ashiyarqan. Peru tsëkunapa pasëkarpis kushishqam sientikurqan. Y Jehoväpaq parlarmi kënö nirqan: “Pëta respetaqkunapaqa manam imankunapis pishintsu” (Sal. 34:9, 10). ¿Imanirtan tsënö nirqan? Davidqa allim musyarqan imëka problëmakunapita mana libri karpis, Jehovä Diosnintsik wananqan cösaskunata mana faltatsinampaq kaqta (Sal. 145:16). Noqantsikpis gobernanti Davidnömi següru këkantsik imëka mana allikunapa pasashqapis Jehovä Diosnintsik yanapamänapaq kaqta.

17. ¿Imanirtan qamqa imëkakunapa pasarpis kushishqa kawakuyta munanki?

¹⁷ Teyta Jehoväqa munan imapa pasarpis kushishqa kawakunatam (Sal. 131:1, 2). Këchömi yachakurirquntsik kushishqa kawakunapaq imata ruranapaq kaqta. Tsëqa, ¿manatsuraq agradecikoq kanapaq, humildi kanapaq y Diosnintsik änimanqantsikkunaman yarparänapaq kallpachakushwan? Tsëkunata rurarqa, apostol Pablunömi kënö nishun: “Imapa pasarpis kushishqa këtam yachakurqö” (Filip. 4:11).