¿Imatataq rurashwan jukkunata o noqantsiktapis mana alli tratamashqa?

1, 2. ¿Imanötan mëtsikaq nunakuna sientikuyan nuna mayinkuna mana alli tratayaptin, y imataraq capaz pensashwan?

KANAN WITSANQA mëtsikaq nunakunatam waktsa kayaptin, juk costumbriyoq kayaptin, juk kastapita o juk color kayaptin alläpa mana alli tratayan. Y wakin gobernantikuna y empresariukunanam qellëta ganayänanrëkur imëkata rurayanqankunawan Patsata malograyan, tsënöpam mëtsikaq nunakuna sufriyan. Nunakuna tsënö mana allikunata rurayaptinmi llapantsik sufrintsik.

² Llapantsikmi yamë y tranquïlu kawakuyta munantsik. Tsënö kawakuyta munarmi wakinkunaqa, nuna mayinkunata sufritseqta rikarqa alläpa cölerakuyan. Tsëmi justiciata asheq grüpukunaman yëkuyan, campäñakunata y huelgakunata rurayan y hasta polïticukunata yanapayan. Peru cristiänukunaqa allim musyantsik “kë munduchö nunakunanö” mana kanqantsikta y Diospa Gobiernunlla imëka mana allikunatapis ushakätsinampaq kaqta (Juan 17:16). Peru tsëta musyëkarpis, nunakuna nuna mayintsikta alläpa sufritsiyanqanta rikarninqa alläpam cölerakuntsik. Y capazchi kënö pensashwan: “¿Imanötan yanapaküman nunakuna nuna mayinkunata mas alli tratayänampaq?”. Këchömi tsë tapukuyta contestashun. Peru puntataqa yachakurishun nunakuna nuna mayinkunata mana alli tratayaptin Jehoväwan Jesus imanö sientikuyanqanta.

¿IMANÖTAN JEHOVÄWAN JESUS SIENTIKUYAN NUNAKUNA NUNA MAYINKUNATA MANA ALLI TRATAYAPTIN?

3. ¿Imanirtan nunakuna nuna mayinkunata sufritsiyanqanta rikarninqa mana alli sientikuntsik? (Isaïas 5:7).

³ ¿Imanirtan nunakuna nuna mayinkunata sufritseqta rikarninqa mana alli sientikuntsik? Jehovä Diosnintsik kikin niraqta kamamashqantsik kaptinmi. Diosnintsikqa imëpis alli kaqllatam ruran y “pitapis juzgarqa justiciatam ruran” (Sal. 33:5; Gen. 1:26). Diosnintsikqa manam nunakunata sufritsintsu y manam munantsu noqantsikpis nuna mayintsikta sufritsinantsikta (Deut. 32:3, 4; Miq. 6:8; Zac. 7:9). Këllaman pensarishun: Isaïas kawanqan tiempuchömi Jehovä wiyarqan israelïtakuna ‘waqayanqanta’. ¿Imanirtan waqayarqan? Israelïta mayinkuna sufritsiyaptinmi (leyi Isaïas 5:7). Y Diosnintsikqa Leyninta mana cäsukoqkunata y nuna mayinkunata sufritseqkunataqa castigarqanmi (Is. 5:5, 13).

4. Juk nunapa makinta Jesus alliyätsinqanta Bibliachö leyirqa, ¿imatataq yachakuntsik? (Dibüjuta rikäri).

⁴ Jesustapis Jehovätanöllam alli kaqta rurë gustan y nuna mayinkunata sufritseqkunataqa alläpam chikin. Pensarishun kë Patsachö Jesus këkaptin nunakuna nuna mayinkunata imanö tratayanqanman. Juk kutim Jesusqa alläpa llakiparnin juk nunapa makinta alliyätsirqan. Peru mandakoq religiösukunaqa alliyätsinqanta rikarmi alläpa cölerakuyarqan. Pëkunaqa niyarqan säbadupaq Ley mandakunqanta Jesus mana cäsukuykanqantam, y tsë sufrikaq nunataqa manam ni ichikllapis llakipäyarqantsu. Tsëmi Jesusqa ‘rumi shonqu kayanqanta’ rikarnin alläpa llakikurqan (Mar. 3:1-6).

5. Nuna mayintsikta mana alli tratayanqanta rikarnin cölerakurpis, ¿imatataq yarpänantsik?

⁵ Jehoväwan Jesuspis, nunakuna nuna mayinkunata sufritsiyanqanta rikarqa alläpam cölerakuyan; y noqantsikpis Jehovänö y Jesusnömi llakipäkoq kantsik, tsëmi nuna mayintsikta sufritsiyaptin cölerakuntsik (Efes. 4:26). Peru yarpänantsikmi cölerakunqantsikwanqa nunakuna rurayanqanta cambiëta mana puëdinapaq kaqta. Alläpa tiempupa cölerashqalla kakurqa mana allitam rurarishun, alläpam yarpachakushun y hasta qeshyarishunmi (Sal. 37:1, 8; Sant. 1:20). Tsëmi kananqa Jesuspita yachakurishun, nuna mayintsikta mana alli tratayanqanta rikar imata ruranapaq kaqta musyanapaq.

¿IMATATAQ JESUS RURARQAN NUNAKUNA NUNA MAYINKUNATA SUFRITSIYAPTIN?

6. ¿Nunakuna nuna mayinkunata imanö sufritsiyanqantataq Jesus rikarqan? (Dibüjuta rikäri).

⁶ Kë Patsachö Jesus këkarqa, mëtsika kutim rikarqan nunakuna nuna mayinkunata sufritsiyanqanta. Këllaman pensarishun: clärum rikarqan, mandakoq religiösukuna munayanqannö leykunata churëkur nunakunata obligayanqanta (Mat. 23:2-4). Tsënöllam romänu autoridäkunatapis rikarqan nunakunata alläpa sufritsiyanqanta. Tsëmi wakin judïukunaqa romänukunapita libri këta munayarqan. Y zelöti grüpuchö kaqkunapis libri këta munarmi romänu soldädukunawan pelyayarqan. Peru Jesusqa manam mëqan grüpumampis mëtikurqantsu y judïukuna gobernantinkuna kanampaq churëta munayaptimpis ëwakurqanmi (Juan 6:15).

7, 8. ¿Imanirtan Jesusqa nunakuna nuna mayinkunata sufritsiyanqanta ushakätsirqantsu? (Juan 18:36).

⁷ Nunakuna nuna mayinkunata mana alli tratayaptimpis, Jesusqa manam tsë sufrikaq nunakunata yanapanampaq polïticaman mëtikurqantsu. ¿Imanirtan polïticaman mëtikurqantsu? Jesusqa musyarqanmi gobernayänampaq nunakunata Diosnintsik mana kamashqa kanqanta y gobernëtapis mana yachayanqanta (Sal. 146:3; Jer. 10:23). Tsënöllam musyarqan nuna mayinkunapaq justiciata rurëta munarpis mana puëdiyanqanta. ¿Imanirtan puëdiyantsu? Kë munduta Satanas gobernaptinmi. Pëpa munëninta rurarmi nunakunaqa nuna mayinkunata sufritsiyan (Juan 8:44; Efes. 2:2). Tsënöllam jutsasapa karnin allikunata rurëta munarpis mana allikunallata rurantsik (Ecl. 7:20).

⁸ Jesusqa musyarqanmi, nunakuna nuna mayinkunata sufritsiyanqantaqa Diospa Gobiernunlla chipyëpa ushakätsinampaq kaqta. Tsëmi “Diospa Gobiernumpita alli noticiakunata” llapan tiempunwan yachatsikurqan (Lüc. 8:1). Y llapan sufrimientu ushakänanta munaq nunakunatam nirqan, mana allita ruraq nunakunata y nuna mayinkunata sufritseqkunataqa Diosnintsik chipyëpa ushakätsinampaq kaqta (Mat. 5:6; Lüc. 18:7, 8). Tsëtaqa manam nunapa gobiernun rurëta puëdinqatsu, sinöqa Diospa Gobiernunllam. Musyanqantsiknöpis Diospa Gobiernunqa manam kë mundupitatsu (leyi Juan 18:36).

NUNA MAYINTSIKTA SUFRITSIYAPTINQA JESUS RURANQANTA RURASHUN

9. ¿Imanirtan següru këkanki Diospa Gobiernunlla sufrikaq nunakunata yanapanampaq kaqta?

⁹ Ushanan tiempukunachö kawarmi, kananqa masraq rikantsik nunakuna nuna mayinkunata sufritsiyanqanta. ¿Imanirtan tsëkunata rikantsik? Kë Patsachö Jesus kanqan tiempuchönöllam kë munduta Satanas gobernëkan, y jutsasapam kantsik (2 Tim. 3:1-5, 13; Apoc. 12:12). Peru noqantsikqa Jesusnömi musyantsik imëka problëmakunatapis Diospa Gobiernunlla chipyëpa ushakätsinampaq kaqta. Tsë Gobiernutam yanapantsik, tsëmi huelgakunata rurantsiktsu ni justiciata asheq grüpukunata yanapantsiktsu. Rikärishun panintsik Stacya ruranqanta. Pëqa manaraq Testïgu karqa, nunakuna nuna mayinkunata mana sufritsiyänampaqmi cällikunapa marcharnin pureq. Peru tiempuwanqa rurëkanqanmanmi yarpachakur qallëkurqan. Pëmi kënö nin: “Marchanqä hörakunaqa, rurëkanqä yanapakunqanta o mana yanapakunqantam yarpachakoq kä. Peru kananqa Diospa Gobiernuntam yanapä y rurëkanqäkunaqa nuna mayïkunata alläpam yanapan. Y segürum këkä Jehovä Diosnintsikqa sufrikaq nunakunata noqapitapis mas yanapëta puëdinqanta” (Sal. 72:1, 4).

10. Mateu 5:43 a 48 ninqannö, ¿imanirtan justiciata asheq grüpukunaman mëtikuntsiktsu? (Fötuta rikäri).

¹⁰ Kanan witsan justiciata asheq grüpukunaqa autoridäkunata cambiëta munarmi huelgakunata rurayan y manam ley ninqankunata cäsukuyantsu; nuna mayinkunatapis maqarmi ushayan. Tsëta rurayanqanqa manam Jesus yachatsikunqanwan igualantsu (Efes. 4:31). Jeffrey jutiyoq wawqintsikmi kënö nin: “Marchata tranquïlu qallarpis, höraqa rasllam o sasllam maqanakuyman y suwakuyman chäriyan”. ¿Peru tsëta rurayanqanqa alliku? Señornintsik Jesucristuqa manam tsëtatsu yachatsimarquntsik. Pëqa yachatsimarquntsik noqantsiknö mana pensaqkunata y chikimaqnintsikkunatapis kuyanapaqmi (leyi Mateu 5:43-48). Tsëmi Jehoväpa sirweqninkunaqa Jesus ruranqanta y yachatsikunqanta cäsukunapaq cada junaq kallpachakuntsik.

11. ¿Imanirtan höraqa fäciltsu kanman Jesus mandakunqankunata cäsukunantsik?

¹¹ Imëka problëmakunatapis Diospa Gobiernunlla altsamunampaq kaqta musyëkarpis, höraqa nuna mayintsik mana alli tratamashqam Jesus mandakunqankunata cäsukunanqa fäciltsu. Tsëmi pasarqan Janiya jutiyoq panintsikta. Pëtaqa juk color kanqanrëkurmi mana alli tratayarqan. Kënömi nin: “Alläpam llakikurqä y cölerakurqä, tsëmi mana alli tratamaqkunata castigayänanta munarqä. Alläpa cölerashqa karnin y respetatsikuyta munarmi justiciata asheq grüpuman yëkuyta munarqä”. Peru Janiyaqa tiempuwanqa cuentatam qokurqan tsënö pensanqan mana alli kanqanta. Tsëmi kënö nin: “Jehoväman confiakunäpa rantinmi tsë nunakuna niyämanqanta masqa creikarqä. Tsëmi tsë grüpuchö nunakunawanqa juntakarqänatsu ni parlarqänatsu”. Pipis mana alli tratamashqa o jukkunata mana alli tratayaqta rikarqa cölerakuntsikmi. Peru tsënö cölerakurpis, manam justiciata asheq grüpukunaman ni polïticamampis mëtikunantsiktsu (Juan 15:19).

12. ¿Imanirtan imatapis wiyanapaq, leyinapaq o rikänapaqqa alliraq akranantsik?

¹² Nunakuna mana alli tratamashqa o nuna mayintsikkunata mana alli tratayaptin alläpa mana cölerakunapaqqa, ¿imatataq rurashwan? Tsëpaqqa manam nunakuna llapan niyanqankunata creinantsiktsu. Wakin nunakunaqa nunakunata mantsakätsita munarmi o autoridäkunapita quejakuyänanta munarmi imatapis yapa yaparkur Internetpa willakuyan. Tsënöllam noticiakunata willakamoqkunapis pasakunqantanölla willakayämunampa rantin kikinkuna pensayanqanta imatapis niyämun. Peru këman pensarishun: willakayämunqan noticia rasumpa kaptimpis, manam imatapis lograshuntsu tsëllaman yarparäkurqa. Nunakuna nuna mayinkunata mana alli tratayanqanta willakayämunqanta seguïdu rikarnin, leyirnin o wiyarninqa alläpam cölerakushun y manam kushishqa kawakuyta puëdishuntsu (Prov. 24:10). Y manam tsëllatsu, Diosnintsikpa Gobiernun llapan problëmakunata ushakätsimunampaq kaqtapis qonqëkushunmi, tsëmi alli cuidakunantsik.

13. ¿Imanötan Bibliata cada junaq leyinqantsik yanapamantsik?

¹³ Bibliata cada junaq leyinqantsik y leyinqantsikman pensanqantsikpis alläpam yanapamäshun. Tsëta ruranqanmi Alia jutiyoq panintsiktapis yanaparqan. Pëqa alläpam cölerakoq markanchö nunakunata mana alli tratayaptin, y tsë mana alli trataq nunakunata mana castigayaptin. Aliam kënö nin: “Tsë problëmakunata Jehovä Diosnintsiklla ushakätsimunampaq kaqtam yarparqä. Tsëpitanam leyirqä Job 34:22 a 29 textuta. Tsëchöqa nin, nunakuna llapan rurayanqanta Jehovä Diosnintsik rikëkämunqantam. Pëllam nunakunapaqqa justiciata ruramunqa y llapan problëmakunata ushakätsimunqa”. Peru tsë tiempu chämunqanyaqqa, ¿imatataq rurashwan?

¿IMATATAQ DIOSPA GOBIERNUN CHÄMUNQANYAQ RURASHWAN?

14. Wakin nunakuna mana alli tratakoq kayaptimpis, ¿imatataq rurashwan? (Colosensis 3:10, 11).

¹⁴ Mana alli tratakoq nunakunataqa manam cambiayänampaq obliguëta puëdintsiktsu. Peru noqantsikmi sïqa nuna mayintsikta mas alli tratanapaq decidita puëdintsik. Y tsëpaqqa Jesusnömi kuyakoq kanantsik. Pënö kuyakoq karqa, llapan nunakunata y hasta chikimaqnintsikkunatam respetashun (Mat. 7:12; Rom. 12:17). Jehovä Diosnintsikqa alläpam kushikun kuyakoq kashqa y llapan nunakunata shumaq tratashqa (leyi Colosensis 3:10, 11).

15. ¿Imanötan nunakunata yanapan Bibliapita yachatsinqantsik?

¹⁵ Bibliapita yachatsirmi nunakunataqa yanapëta puëdintsik nuna mayinkunata mas alli tratayänampaq. Jehoväpita yachakurirqa, mana alli geniuyoq këkarpis cambiayanqam, mas kuyakoqmi kayanqa y nuna mayintsiktapis mas allim tratayanqa (Is. 11:6, 7, 9). Jemal jutiyoq wawqintsiktapis Bibliapita yachakunqanmi yanaparqan. Pëqa manaraq Testïgu karqa, gobiernupa contranchö këkaq grüpumanmi yëkurqan. Kënömi willakun: “Nunakunataqa manam cambiayänampaq obliguëta puëdintsiktsu. Peru Bibliawan yachatsishqaqa cambiayanmi. Noqatapis Bibliapita yachakunqämi cambianäpaq yanapamashqa”. Diosnintsikpita yachakurirqa, tsë grüpupitam Jemalqa yarqukurqan. Rikärinqantsiknöpis nunakunaqa Bibliapita yachakurmi cambiukunata rurayan y mananam nuna mayinkunata sufritsiyannatsu.

16. ¿Imanirtan Diospa Gobiernumpita yachatsikuyta munanki?

¹⁶ Jesusnömi Diospa Gobiernunlla imëka problëmatapis ushakätsimunampaq kaqta nunakunata willëta munantsik. Tsënöpam nunakunaqa shamoq tiempuchö mas allina kawakuyänampaq kaqman confiakuyanqa (Jer. 29:11). Nuëvi kaq pärrafuchö parlanqantsik Stacy jutiyoq panim kënö nin: “Bibliapita yachakunqämi yanapamashqa mana alli tratayämanqanta y jukkunatapis mana alli tratayanqanta yarpar alläpa mana llakikunäpaq. Diosnintsikqa Palabran Bibliawanmi consolamantsik”. Nunakunata Bibliawan consolanapaqqa allim preparakunantsik. Diosnintsikpa Gobiernunlla imëka mana allikunatapis ushakätsinampaq kaqta següru karqa, mas fäcil-llam escuëlachöpis y trabäjuchöpis Diosnintsik änikunqankunapita nunakunata yachatsita puëdishun.b

17. Nunakuna mana alli tratamashqa alläpa mana llakikunapaqqa, ¿imanötan Jehovä yanapamantsik?

¹⁷ Kë munduta Satanas gobernëkaptinraqqa, nunakunaqa nuna mayinkunatam sufritsir sïguiyanqa. Peru Jehovä Diosnintsikqa änimarquntsik yanapamänantsikpaq y ichik tiempullachöna Satanasta ushakätsinampaqmi (Juan 12:31). Tsënöllam Jehoväqa entienditsimantsik nunakuna nuna mayinkunata imanir sufritsiyanqanta y sufreqta rikämarnintsik alläpa llakikunqanta (Sal. 34:17-19). Y Tsurin Jesuswanmi yachatsimarquntsik nunakuna mana alli tratamashqa o wakinkunata sufritsiyaptin, imata ruranapaq kaqta y Diosnintsikpa Gobiernunlla llapan problëmakunata ushakätsimunampaq kaqta (2 Pëd. 3:13). Tsënö këkaptinqa, Diospa Gobiernumpita gänas gänaslla yachatsikur sïguishun. Ichik tiempullachönam ‘alli kaqkunata ruraq’ nunakunalla kë Patsachö kawayanqa (Is. 9:7).