Leeqkuna musyëta munayanqan
¿Rasumpatsuraq Diospa rikënimpaq allitsu cigärrota shoqunqä?
▪ Bibliachöqa manam kantsu cigarro shoqïpaq parlaq ley, y mëraq pillapis tsë asuntopaq Dios ima ninqanta tapukun. Pero ¿puëdeshwantsuraq musyëta tsë asuntopaq Dios imata pensanqanta? Awmi, musyëta puëdentsikmi.
Bibliaqa nin ‘Teyta Diospa palabranqa quiquinpita shamunqamtam’ (2 Timoteu 3:16). Y Bibliachö musyatsikïkuna y willakïkunaqa, alli clärom rikätsikun saludnintsikta imanö cuidanata Dios munanqanta. Puntata rikärishun nunakunapa saludninta cigarro imanö dañanqanta, y nïkurna rikärishun Bibliapa musyatsikïninkuna tsë asuntochö imanö yanapakunqanta.
Cigärroqa saludtam dañan y mana dejaqkunataqa wanïmanmi chätsin. Estados Unïdoschöqa, cada pitsqa wanoq nunakunapitam, jukqa cigärrota shoqunqampita wanun. Tsë nacionchöqa, “washkupita, drögakunapita, wanutsikïkunapita, carretërachö accidentekunapita y sïdapitapis” masqa, cigärrota shoqïwanmi nunakuna wanuyan, tsëtam willakun Instituto Nacional sobre el Abuso de Drogas nishqan.
Cigarro shoqoqkunaqa nuna mayinkunatam dañayan. Cigärropa qoyëninqa o qoshninqa ichikllapis dañakunmi. Cigärrota shoquyanqampa qoyëninta o qoshninta shutaqkunataqa pulmonchö cancer o shonqupaq tukï qeshyakunam tsarita puëden. Kë qepa watakunachömi doctorkuna cuentata qokuyashqa cigärrota shoquyanqampa qoyënin o qoshnin mana rikakuptimpis, röpakunachö y cösaskunachö quedaq asyëninqa alläpa peligroso kanqanta. Tsë asyëninqa veneno cuentam y masqa wamrakunapaq, hasta shumaq yachakuyänantam upayätsin.
Cigärroqa viciom. Cigärrota shoqoqkunaqa cigärropa esclävonmi tikrariyan. Awmi, estudiösokunaqa musyayanmi cigärrochö këkaq nicotina nishqanta viciakïkur dejëqa sasaraq o ajaraq kanqanta.
¿Bibliapa mëqan musyatsikïninkunataq kë asuntochö yanapakun? Juk ishkëllata rikärishun:
Diosqa munan kawëta respetanatam. Israel nacionta qonqan Leychömi Diosqa nirqan pëta kushitsita munaqkunaqa nunakunapa kawëninta respetayänampaq (Deuteronomio 5:17). Israelïtakunapa wayimpa tëchonqa pampam kaq, y tsëchömi tukï rurëninkunata rurapakuyaq, tsëmi Jehoväqa mandarqan entero kuchumpa takshalla perqata rurayänampaq. Wanoqpaq o malograkoqpaq mana jeqayänampaqmi tsë perqaqa tsapäkoq (Deuteronomio 22:8). Jinamampis israelïtakunaqa manam dejayaqtsu animalninkuna pitapis accidentananta (Éxodo 21:28, 29). Cigarro shoqoqkunaqa manam wiyakïkäyantsu kë Bibliapa musyatsikïninkunata, porque musyëkarninmi saludninkunata malograyan, y manam tsëllatsu, jina wakinkunapa saludninkunatapis peligromanmi churayan.
Diosqa pëta y nuna mayintsikta kuyanatam munan. Jesucristuqa nirqan qateqninkuna ishkë precisaq mandamientokunata wiyakuyänampaq kaqtam: Diosta llapan shonqunkunawan, voluntadninkunawan, yachëninkunawan y kallpankunawan kuyayänampaq kaqta y nuna mayinkunatana kikinkunatanö kuyayänampaq kaqta (Marcos 12:28-31). Kawëqa Diospa qarëninmi, tsëmi cigarro shoqoqqa tsë qarëta mana respetanqanta y Diosta mana kuyanqanta rikätsikun (Hechos 17:26-28). Tsë vicioyoq kaqkunaqa wakinkunatam mana allita rurayan, y nuna mayinkunata kuyayanqanta nirpis rurëninkunawanqa manam tsëtatsu rikätsikuyan.
Diosqa viciokunaman mana ishkinatam munan. Bibliaqa cristiänokunata nin ‘juclaya shonquyoqna car, melanepaqcunata manana rurayänampapmi’ (2 Corintios 7:1). Y musyanqantsiknöpis, cigarro shoqïqa melanëpaq rurëmi y cuerpotam rakchatan. Diosta kushitsiyänanrëkur cigarro shoqïta dejëta munaqkunapaqqa manam fäciltsu kanqa, pero Diospa yanapakïninwanqa tsë dañakoq viciota dejëta puëdeyanqam.