-
¡Jesus kawaririn!Jesusmi näni, rasumpa kaq y kawëqa
-
-
134 KAQ WILLAKÏ
¡Jesus kawaririn!
MATEU 28:3-15 MARCUS 16:5-8 LÜCAS 24:4-12 JUAN 20:2-18
JESUS KAWARIRIN
JESUS PAMPARANQANCHÖ PASAKUNQANKUNA
ATSKA WARMIKUNATA JESUS YURIPUN
Pamparanqanchö Jesusta mana tarirmi, warmikunaqa espantakuyarqan. Tsë höram Marïa Magdalënaqa ‘Pëdruman y Jesuspa mas kuyënin kaq qateqnin’ Juanman ëqirqan (Juan 20:2). Peru sepultürapa punkunchö quedakoq warmikunaqa, juk angeltam rikäriyarqan. Y sepultürapa rurinchöpis “chakinyaq yulaq röpawan vistishqa” juk angelmi këkarqan (Marcus 16:5).
Juknin kaq angelmi kënö nirqan: “Ama mantsakäyëtsu, porqui qeruchö wanutsiyanqan Jesusta ashikäyanqëkita musyämi. Manam këchönatsu këkan, porqui kikin ninqannömi sharkatsishqa kashqa. Shayämï, rikäyë churaranqan sitiuta. Tsëpitaqa raslla ëwayë, y wanushqakunapita sharkatsishqa kanqanta qateqninkunata willayë, porqui ¡rikäyë!, puntëkikunatam pëqa Galilëa provinciaman ëwëkan” (Mateu 28:5-7). Tsë höram warmikunaqa, “mantsakashqa y alläpa kushishqa” willakoq ëwayarqan (Mateu 28:8).
Tsëyaqqa, Marïaqa Pëdruwan y Juanwanmi toparishqa karqan. Shütëtapis mana puëdirmi kënö nirqan: “Señor Jesustam sepultürapita jorqariyashqa, y manam musyayätsu mëman churashqa kayanqanta” (Juan 20:2). Tsënam Pëdruwan Juanqa sepultürata ras ëqiyarqan. Juanqa mas ras ëqirmi puntata chärirqan. Y punkullapitam vendankunata rikärirqan, peru manam yëkurqantsu.
Peru Pëdruqa chärirllam sepultüraman yëkurirqan. Tsëchömi Jesusta wankuyanqan lïnupita tëlakunata y peqanta wankuraq tëlata rikärirqan. Tsëpitaran Juanqa yëkurirqan y tsëran Marïa willakunqanta creirirqan. Kawarimunampaq kaqta Jesus nishqa kaptimpis, pëkunaqa manaran creiyarqanraqtsu (Mateu 16:21). Alläpa espantashqam Pëdruwan Juanqa wayinkunata kutikuyarqan. Peru Marïaqa sepultüramanmi kutishqa karqan y tsëchömi quedakurqan.
Tsëyaqmi wakin warmikunaqa Jesus kawëkanqanta qateqninkunata willayänampaq ëqiyarqan. Peru Jesusqa tsë warmikunawan tinkurirmi kënö nirqan: “¡Buenos dias!”. Tsënam puntanman qonqurikïkuyarqan. Jesusnam kënö nirqan: “¡Ama mantsakäyëtsu! Ëwayë y wawqïkunata willayë Galilëa provinciaman ëwayänampaq, tsëchömi rikäyämanqa” (Mateu 28:9, 10).
Tsëkuna manaraq pasakuptinmi, patsa feyupa kuyushqa karqan y sepultüraman angelkuna yurirkuyashqa kayarqan, tsëmi sepultürata täpaq soldädukunaqa “karkaryäriyarqan y wanushqanö quedariyarqan”. Tsëpita riyarkamurnam, llapan pasakunqanta precisaq sacerdötikunata willayänampaq Jerusalenman ëwayarqan. Tsënam precisaq sacerdötikunaqa respetashqa nunakunawan parlarirnin, rikäyanqanta soldädukuna mana willakuyänampaq qellëta qoyänampaq decidiriyarqan, y kënö niyänampaqmi soldädukunata yacharatsiyarqan: “Qateqninkunam paqaspa shayämushqa y punuyanqäyaqmi ayanta suwar apakuyashqa” (Mateu 28:3, 4, 11, 13).
Täpakïkarnin punukäreq Röma soldädukunataqa wanuratsitam puëdiyaq. Tsëmi sacerdötikunaqa pëkunata kënö äniyarqan: “Kë asuntuta gobernador wiyariptinqa, noqakunam pëta parlapäriyäshaq, y qamkunaqa manam imapaqpis yarpachakuyänëkitsu” (Mateu 28:14). Tsëmi soldädukunaqa qoyanqan qellëta chaskikuyarqan y sacerdötikuna niyanqanta rurayarqan. Tsënömi Jesuspa ayanta qateqninkuna suwashqa kayanqanta judïukunaqa creir qallëkuyarqan.
Marïa Magdalënaqa sepultürapa nöpanchömi waqar sïguikarqan. Y sepultüraman qawärirnam, Jesus churaranqanchö ishkaq angelkunata rikärirqan, juktam peqan kanqanchö y juktanam chakin kanqanchö. Tsënam angelkunaqa kënö niyarqan: “Warmi, ¿imanirtaq waqanki?”. Marïanam, “Señornï Jesustam jorqariyashqa, y manam musyätsu mëman churashqa kayanqanta” nirqan. Tsëta nirirmi tumarirqan y juk nunata rikärirqan. Pëpis kënömi tapurirqan: “¿Pitataq ashinki?”. Huertata rikaq nuna kanqanta pensarmi Marïaqa kënö nirqan: “Teytë, qam apakushqa karqa, willëkallämë mëman churanqëkita, y kikïmi jorqarilläshaq” (Juan 20:13-15).
Rasumpa kaqchöqa, Jesuswanmi parlëkarqan, peru Marïaqa manam reqirqantsu. Y “¡Marïa!”, niriptinraqmi Jesus kanqanta cuentata qokurirqan, porqui parlakïnintam reqirirqan. Tsëmi Marïaqa alläpa kushikurnin, “¡Rabboni!” nirqan (tsëqa “¡Maestru!” ninanmi). Peru jinan höra ciëluta kutikunanta pensarmi, Marïaqa pëpita tsaripukurkurqan. Tsëmi Jesusqa kënö nirqan: “Amana noqaman warkukar sïguinatsu, porqui manaran Teyta kaqman witsäraqtsu. Peru wawqïkuna kaqta ëwë y kënö nï: ‘Teytäman y qamkunapa Teytëkikunaman y Diosnïman y qamkunapa Diosnikikunamanmi witsä’” (Juan 20:16, 17).
Jesusta cäsukurmi Marïaqa apostolkuna y wakin qateqninkuna këkäyanqanman ëqirqan. Wakin warmikunaqa ima pasakunqanta entienditsishqanam kayarqan. Y Marïa chärirnam, “¡Señor Jesustam rikëkurqö!” nirqan y parlapanqanta willakurqan (Juan 20:18). Peru pëta wiyaqkunaqa cuentutanöllam rikäyarqan (Lücas 24:11).
-
-
Kawariramur mëtsikaqta Jesus yuripunJesusmi näni, rasumpa kaq y kawëqa
-
-
135 KAQ WILLAKÏ
Kawariramur mëtsikaqta Jesus yuripun
EMAUSTA ËWËKÄYAPTIN ISHKAQ QATEQNINKUNATA YURIPUN
ATSKA KUTICHÖ DIOSPA PALABRAMPITA ENTIENDITSIKUN
TOMAS CREIRIN
Domingu 16 de nisanllaran këkarqan y Jesuspa qateqninkunaqa llakinashqam këkäyarqan, porqui manaraqmi entiendiyarqanraqtsu imanir pamparanqan uchku jinëlla këkanqanta (Mateu 28:9, 10; Lücas 24:11). Mas tardinam, Cleöpas y Jesuspa juk qateqnin Jerusalenpita Emausta ëwayarqan, tsë markaqa 11 kilömetru karuchönömi këkarqan.
Pasakunqampita nänipa parlar ëwëkäyaptinmi, juk mana reqishqa nuna pëkunata kënö tapurqan: “¿Ima asuntupaqtaq qamkunaqa tsëläya parlar ëwayanki?”. Cleöpasnam kënö nirqan: “¿Qamqa Jerusalenchö japallan täraq forastëruku kanki, tsëku musyankitsu kë junaqkunachö imakuna pasakunqanta?”. Tsënam tsë nunaqa ‘¿imakuna?’ nir tapurqan (Lücas 24:17-19).
Pëkunanam kënö niyarqan: “Nazaretpita Jesusta imakuna pasanqanta [...]. Peru noqakunaqa pë Israelta libraqpaq kaq kanqantam pensayarqä” (Lücas 24:19-21).
Cleöpaswan yanaqinqa tsë junaqchö imakuna pasashqa kanqantam willayarqan. Jesus pamparanqanman warmikuna ëwarnin mana tariyanqanta y angelkuna yuripurnin Jesus kawarishqa kanqanta willashqa kayanqantam niyarqan. Jina wakinkuna tsëta rikäyänampaq ëwashqa kayanqanta y ‘warmikuna niyanqantanölla tariyanqantam’ niyarqan (Lücas 24:24).
Tsë ishkan qateqninkunaqa, juknöpam entiendiyarqan pasakushqa kanqanta. Tsëmi Jesus kawarimushqa kanqanta entienditsirnin, tsë mana reqishqa nunaqa kënö nirqan: “¡Äh mana juiciuyoq nunakuna, y Diospa willakoqninkuna parlayanqanta mana raslla creikoq shonquyoq nunakuna! ¿Manaku precisarqan Cristu tsëkunata sufrinan y alläpa precisaqpaq churashqa kanan?” (Lücas 24:25, 26). Tsëpitanam, Diospa Palabranchö Cristupaq parlaq atska willakïkunata entienditsirqan.
Tsëpitanam Emaus markapa amänunman kiman chäriyarqan. Peru masta yachakïta munarmi, ishkan qateqninkunaqa kënö rogayarqan: “Noqakunawan quedakushun, porqui ampïrinnam y junaqqa ushëkannam”. Tsënam tsë nunaqa tantata tsarirkur Diosta agradecikurirqan, y pakirirmi pëkunata qornin qallëkurqan. Tsëta ruraptinmi reqiriyarqan, peru pëqa tsë höram illaririrqan (Lücas 24:29-31). Pasanqanta rikarninmi, Jesus kawarimushqa kanqanta creiriyarqan.
Alläpa kushishqam, ishkankuna kënö ninakuyarqan: “¿Manaku shonquntsik rawrarqan nänipa shamïkashqa Diospa Palabrampita parlapämarnintsik chipyëpa käyikätsimashqa?” (Lücas 24:32). Tsë höram Jerusalenman kutiyarqan, y tsëchömi apostolkunawan y Jesuspa wakin qateqninkunawan tinkuyarqan. Cleöpaswan yanaqin imatapis manaraq niyaptinmi, wakinkunaqa kënö niyarqan: “¡Rasumpam Señor sharkatsimushqa kanqan, y Simonta yuripushqa kanqanqa!” (Lücas 24:34). Tsëpitanam, Jesus imanö yuripushqa kanqanta willakuyarqan. Awmi, pëkunapis Jesustaqa rikashqanam kayarqan.
Tsëchö këkäyaptinmi illaqpita Jesus yuririrqan, tsëmi qateqninkunaqa rikëkur alläpa espantashqa quedariyarqan. Porqui judïukunata alläpa mantsarnin juk cuartuchö llawipakushqa këkäyaptinmi, Jesusqa pëkunawanna këkarqan y kënömi nirqan: “Yamëlla këkäyë”. Peru pëkunaqa mantsakashqaran këkäyarqan. Porqui yapë “juk espïrituta rikëkäyanqanta[m] pensayarqan” (Lücas 24:36, 37; Mateu 14:25-27).
Peru ëtsayoq y tulluyoq kanqanta cuentata qokuyänampaqmi, makinkunata y chakinkunata rikätsirnin kënö nirqan: “¿Imanirtaq mantsakashqa këkäyanki, y imanirtaq shonqïkikunachö segürutsu kayanki? Makïkunata y chakïkunata rikäyë, noqam kä; yatayämë y rikäyë, porqui juk espïritupaqa manam ëtsan ni tullunkuna kapuntsu noqapa kapamanqannöqa” (Lücas 24:36-39). Rikäyanqampita espantashqa y kushishqa këkarpis manaraqmi creiyarqanraqtsu.
Tsëmi, kawëkanqanta mas creiyänampaq Jesusqa kënö tapukurqan: “¿Imallapis mikunäpaq kayäpushunkiku?”. Tsënam kankashqa pescäduta tsarirkur mikurirqan. Tsëpitanam kënö nirqan: “Yarpäyë, qamkunallawanraq këkarmi qamkunata willayarqaq Moises qellqanqan Leychö, Diospa Willakoqninkuna Qellqayanqanchö y Salmukunachö noqapaq llapan qellqarëkaqkuna cumplikänampaq kaqta” (Lücas 24:41-44).
Cleöpastawan yanaqintam Jesusqa Diospa Palabrampita entienditsishqa karqan, y tsënöllam tsëchö këkaqkunatapis entienditsirqan. Kënömi nirqan: “Këmi qellqarëkan: Cristu sufrinampaq kaq, y kima junaqta wanushqakunapita sharkamunampaq kaq, y jinantin nacionkunachö jutsankunapita perdonashqa kayänampaq arrepentikuyänan precisanqanta jutinchö willakuyänampaq kaq... Jerusalenpita qallëkur. Qamkunam tsëkuna pasakunqampita willakoq testïgu kayanki” (Lücas 24:46-48).
Peru Tomasqa manam tsëchötsu këkarqan, tsëchi Jesuspa wakin qateqninkunaqa waräninraq kënö willayarqan: “¡Señor Jesustam rikäyarqö!”. Peru pëqa kënömi nirqan: “Makinkunata clävu uchkunqanta mana rikar, clävu uchkunqanman dëdüta mana yakar, y costillanman makïta mana yakarqa, manam ni imëpis creishaqtsu” (Juan 20:25).
Tsëpita puwaq junaqkuna pasariptinmi, qateqninkunaqa punkuta llawirkur cuartuchö yapë juntakäyarqan, y tsëchöqa Tomaspis këkarqanmi. Tsë höram Jesusqa llapankunata yuripurnin kënö saludakurqan: “Yamëlla këkäyë”. Tsëpitanam Tomasta kënö nirqan: “Dëdïkita këman churë, y makïkunata rikë, y makikita costilläman yakë, y amana mana creeqqa kënatsu, sinöqa creina”. Tsënam Tomasqa, “¡Señorllä, y Diosllä!” nirqan (Juan 20:26-28). Tsëraqmi Tomasqa juk alläpa puëdeq espïritunö Jesus kawarimushqa kanqanta y Diospa jutinchö shamushqa kanqanta creirirqan.
Tsëpitanam, Jesusqa kënö nirqan: “¿Rikämashqa karku creinki? Kushishqam kayan mana rikashqa këkarpis, creeq kaqkuna” (Juan 20:29).
-