INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • nwt Jeremías 1:1-52:34
  • Jeremías

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • Jeremías
  • Biblia. Diospaj Shimi
Biblia. Diospaj Shimi
Jeremías

JEREMÍAS

1 Caicunaca Hilquiaspaj churi Jeremías* parlashca shimicunami can. Hilquiasca Anatot llajtamanta shuj sacerdotemi carca. Anatot llajtaca benjaminitacunapaj allpapimi carca. 2 Amonpaj churi Judá llajtata mandaj rey Josías 13 huatacunata mandacujpimi Jehová Diosca Jeremiashuan parlarca. 3 Shinallataj Josiaspaj churi Jehoiaquim Judá llajtata mandacui punllacunapimi Diosca paihuan parlashpa catirca. Josiaspaj churi Sedequías Judá llajtata 11 huatacunata mandashpa tucuchingacama, Jerusalenpi causajcunata quinto quillapi prezuta shina apangacamami parlashpa catirca.

4 Jehová Diosca ñucamanca cai shimicunatami nirca:

 5 “Cambaj mamapaj huijsapi manaraj huiñachishpami cantaca ña agllarcani.*

Can manaraj huacharijpimi* cantaca ñucapajlla chꞌicanyachircani.

Cantaca shujtaj llajtacunapaj profeta cachunmi agllarcani” nircami.

 6 Pero ñucaca: “¡Aij, Tucuita Mandaj Amito Jehová Dioslla!

Ñucaca alli rimanataca mana yachanichu. Ñucaca huambrallami* cani” nircanimi.

 7 Chaimi Jehová Diosca cashna nirca:

“Canca ‘Ñucaca huambrallami cani’ ama nichu.

Canca ñuca cachashca tucui gentecunapajmanmi rina cangui.

Ñuca tucui imalla mandashcatami nina cangui.

 8 Paicunata ricushpaca ama manchanguichu.

‘Canta quishpichingapajca ñucami canhuan cani’ ninmi Jehová Diosca” nircami.

9 Chai huashami Jehová Diosca paipaj maquita chutashpa ñuca shimipi tuparca. Jehová Diosca cashnami nirca: “Ñuca imalla nishcacunatami cambaj shimipi churashcani. 10 Ricui, cunanmi canmanca llajtacunata, gobiernocunata advirtichun autoridadta cuni. Shinallataj aisashpa shitachun, ñutuchun, tucuchichun, urmachichun, shayachichun, tarpuchunmi autoridadta cuni” nircami.

11 Jehová Diosca cutinllatajmi ñucataca: “Jeremías, ¿imatataj ricucungui?” nirca. Ñucaca: “Almendro yura* ramatami ricucuni” nircanimi.

12 Chaimi Jehová Diosca ñucamanca: “Canca allimi ricushcangui. Ñuca nishca shimita pajtachingapajca ñucaca alli rijcharishcami cani” nirca.

13 Jehová Diosca cutinllatajmi ñucataca: “¿Imatataj ricucungui?” nirca. Chaimi ñucaca: “Tꞌimbucuj mangatami ricucuni. Chai mangapaj shimica janaj ladomanta ura ladomanmi jicharicun” nircani. 14 Chashna nijpimi Jehová Diosca ñucamanca cashna nirca:

“Janaj ladomanta llaqui shamushpami

llajtapi causaj tucui gentecunata llaquichinga.

15 ‘Janaj lado gobiernocunamanta tucui familiacunatami tandachicuni’ ninmi Jehová Diosca.

‘Paicunami shamungacuna. Cada unomi paicunapaj jatun tiyarinataca

Jerusalenman yaicuna pungucunapi,

muyundijta shayachishca tucui pircacunapi,

Judapi tiyaj tucui llajtacunapi churangacuna.

16 Tucui millai ruraicunata rurashcamantami paicunahuan ima tucunata huillasha.

Paicunaca ñucata saquishpami

shujtaj dioscunaman sacrificiota rupachishpa cushnichincuna.

Paicunapaj maquicunahuan rurashca dioscunapaj ñaupajpi cumurishpami adorancuna’.

17 Pero canca allichirinami cangui.

Paicunapajman rishpami tucui ñuca imata mandashcata huillana cangui.

Paicunapaj ñaupajpi ñuca canta ama manchachichunca

paicunataca ama yallitaj manchaichu.

18 Cantaca muyundijta pircashca llajtata shina,

fierro pilarta shina, cobre pircacunata shinami tucui cai llajtapaj contra rurashcani.

Judá llajtamanta reycunapaj contra, mandajcunapaj contra,

sacerdotecunapaj contra, caishuj gentecunapaj contra cachunmi chashna rurashcani.

19 Paicunaca canhuanmi macanacungacuna.

Pero cantaca mana mishangacunachu.

‘Canta quishpichingapajca ñucami canhuan cani’ ninmi Jehová Diosca” nircami.

2 Jehová Diosca ñucamanca cai shimicunatami nirca: 2 “Ri, Jerusalenpi causajcunaman huillagri: ‘Jehová Diosca caitami nin:

“Jovenraj cashpa ñucata achcata cꞌuyashcataca* allimi yuyarini.

Ñucahuan cazarangapaj ari nishpa cꞌuyaita ricuchishcatapish yuyarinimi.

Chaquishca pambapi,

mana tarpushca allpapi ñucata ima laya catishcatapish yuyarinimi.

 3 Israelca Jehová Diospajlla chꞌicanyachishcami carca. Paica ñuca punta cosechami carca” ninmi’.

‘Tucui paita llaquichijcunaca culpayujmi tucujcuna carca.

Paicunataca llaquimi japij carca’ ninmi Jehová Diosca” nircami.

 4 Jacobpaj huahua huahuacunalla, Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij.

Israel llajtamanta familiacuna, tucui cancunapish uyaichij.

 5 Jehová Diosca caitami nin:

“¿Cancunapaj ñaupa yayacunaca ñucamanta caruyangapajca

ima mana allitataj ñucapi ricurcacuna?

¿Mana vali rurashcalla dioscunata adorangapaj, paicunallataj mana vali tucungapajca ima mana allitataj ñucapi ricurcacuna?

 6 Paicunaca: ‘¿Ñucanchijta Egipto llajtamanta llujshichij,

ñucanchijta chaquishca pambata pushaj,

chaquishca allpata, jutcucuna tiyan allpata,

yacu mana tiyan allpata, yallitaj amsa allpata pushaj,

pi mana purij allpata pushaj,

pi mana causan allpata pushaj

Jehová Diosca maipitajyari?’ nishpa mana tapurcacunachu.

 7 Qꞌuipaca cancunataca huertacuna tiyan allpamanmi pushamurcani.

Chaipi pꞌucushca granocunata micuchun, alli cosascunahuan cushicuchunmi pushamurcani.

Pero cancuna yaicushpaca ñuca allpatami mapayachircanguichij.

Ñuca herenciataca millanana cachunmi rurarcanguichij.

 8 Sacerdotecunaca: ‘¿Jehová Diosca maipitajyari?’ nishpa mana tapurcacunachu.

Leyta yachachijcunaca ñucataca mana rijsircacunachu.

Michijcunaca ñucapaj contrami jatarircacuna.

Profetacunaca Baalpaj shutipimi huillarcacuna.

Paicunaca ima allita ruranata mana pudij dioscunatami adorarcacuna.

 9 ‘Shinaca cancunatami juchachishpa catisha.

Cancunapaj huahuacunapaj huahua huahuacunatapishmi juchachisha’ ninmi Jehová Diosca.

10 ‘Pero kitimcunapaj islacunaman pasashpa ricuichijyari.

Ari, Quedar llajtaman huillajcunata cachashpa alli ricuichijyari.

¿Cancuna rurashca shinachu chaicunapipish rurashcacuna?

11 ¿Shuj llajtaca ima horataj paipaj dioscunata saquishpa manapish tiyaj dioscunata catishcari?

Pero ñuca puebloca ñucata saquishpami mana vali dioscunata catishcacuna.

12 Jahua pachacunalla, caitaca mancharishpa ricuichij.

Manchaimanta chujchuichij’ ninmi Jehová Diosca.

13 ‘Ñuca puebloca ishqui mana alli ruraicunatami rurashca:

paicunaca ñucatami saquishcacuna, ñucaca causaita cuj pugyu yacumi cani.

Paicunaca jutcucunatami allashcacuna,*

yacu mana tandaripaj jutcucunatami allashcacuna’.

14 ‘¿Israelca shuj sirvijchu can? ¿Paica huasipi huacharishca esclavochu can?

Shinaca ¿imamantataj paitaca prezu shina apashcacuna?

15 Malta leoncunaca paipaj contrami paita llaquichingapaj huacaricuncuna.

Sinchitami huacaricuncuna.

Paicunapaj allpataca llaquinaitami rurashcacuna.

Paicunapaj llajtacunaca rupachishcami cashca, ña pi mana causanchu.

16 Nof* llajtamanta, Tahpanés llajtamanta gentecunaca cambaj uma coronillatami micuncuna.

17 ¿Manachu cambaj Jehová Dios

ñanta pushacujpi paita saquishcamanta

canllataj chashna llaqui tucurcangui?

18 Shinaca cunanca, ¿imamantataj Egiptoman rina ñanta risha ninguiyari?

¿Imamantataj Sihor* yacucunata ubyasha ninguiyari?

¿Imamantataj Asiriaman rina ñanta risha ninguiyari?

¿Imamantataj Éufrates jatun yacumanta ubyasha ninguiyari?

19 Millaita ruranata saquishpa allita ruranatami yachana cangui.

Can rurashca juchamantaca castigashcami cangui.

Cambaj Jehová Diosta saquinaca mana alli cashcata yachai,

paita saquinaca llaqui cashcata cuentata cui.

Canca ñucata manchashcataca mana ricuchishcanguichu’ ninmi Tucuita Mandaj Amito, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca.

20 ‘Ñucaca achca huatacuna huashamanmi cambaj yugota pꞌaquircani,

cambaj cadenacunatapishmi pꞌitircani.

Pero canca: “Cantaca mana sirvishachu” nircanguimi.

Jatun lomacunapi, pꞌangasapa yuracuna ucupimi

huainayashpa allagman siricurcangui.

21 Cantaca alli puca uva yurata shinami plantarcani. Chaica alli muyumantami huiñarca.

¿Ima shinataj ñuca ñaupajpica ungushca yura shina tucurcanguiyari? ¿Ima shinataj sacha uva yurapi huiñacuj ramacuna shina tucurcanguiyari?’.

22 ‘Álcali* nishcahuan maillarijpipish, achca lejiahuan* maillarijpipish

cambaj culpaca ñuca ñaupajpica mapa cashpami catinga’ ninmi Tucuita Mandaj Amito Jehová Diosca.

23 ¿Imamantataj canca ‘Ñucaca mana mapayashcanichu,

Baal dioscunatapish mana adorashcanichu’ ninguiyari?

Pugru pambapi can ima shina comportarishcata ricui.

Can imata rurashcataca alli ricui.

Canca utca callpaj shuj malta huarmi camello shinami cangui.

Maiman rinata mana yachashpa caiman chaiman callpacuj shinami cangui.

24 Canca chaquishca pambapi amañarishca sacha burra shinami cangui.

Japinacuna munaihuan cashpa mutquiricuj shinami cangui.

¿Japinacuna munaihuan cashcataca pitaj jarcai tucungari?

Cꞌari burrocunaca paita mashcashpa mana shaicungacunachu.

Japinacuna tiempopica japingacunatajmi.

25 Cambaj chaquicuna lluchulla cachunca ama saquichu.

Cambaj cunga yacunaihuan chaquirichunpish ama saquichu.

Pero canca: ‘¡Mana! ¡Yangamantami chaita nicungui!

Mana rijsishcacunatami* cꞌuyai callarishcani.

Paicunata catishpami rigrini’ nircanguimi.

26 Ima shinami shuhua japi tucushpaca pingaipi saquirin,

chashnallatajmi israelitacunaca pingaipi saquirishcacuna.

Paicunapish, paicunapaj reycunapish, paicunapaj mandajcunapish,

paicunapaj sacerdotecunapish, paicunapaj profetacunapish pingaipimi saquirishcacuna.

27 Paicunaca shuj yurataca ‘Canmi ñuca yaya cangui’ nincunami.

Shinallataj shuj rumitaca ‘Canmi ñucata huacharcangui’ nincunami.

Paicunaca ñucapajman tigrarinapaj randica ñucamantami caruyashcacuna.

Pero ima llaquicuna japijpica

‘¡Shamui, ñucanchijta quishpichihuai!’ ningacunami.

28 ¿Cunanca can rurashca dioscunaca maipitajyari?

Can llaquipi cajpi quishpichi pudishpaca canta quishpichinaman shamuchunyari.

Judá llajtalla, cambaj achca llajtacuna shinallatajmi cambaj dioscunapish achcacuna tucushca.

29 ‘¿Imamantataj ñucataca yangamanta juchachishpa catinguichijyari?

¿Imamantataj tucui cancunaca ñuca contra jatarishcanguichijyari?’ ninmi Jehová Diosca.

30 Cancunapaj huahuacunataca yangamantami macashcani.

Paicunaca ñuca disciplinashcataca mana chasquircacunachu.

Shuj millai león millpuj shinami

cancunapaj profetacunataca espadahuan tucuchircanguichij.

31 Ñuca pueblolla, Jehová Dios nishca shimicunata alli uyaichij.

¿Ñucaca Israelpajca shuj chaquishca pamba shinachu tucushcani?

¿Mana cashpaca yallitaj amsapi caj allpa shinachu tucushcani?

¿Imamantataj ñuca puebloca ‘Ñucanchijca libresmi canchij.

Cambajmanca cutinca mana tigrashunchu’ nishcacunari?

32 ¿Cꞌarihuan manaraj chayarishca huarmica paipaj adornocunataca cungari tucunchu?

¿Shuj noviapish paipaj pechopi churarina chumbitaca* cungari tucunchu?

Shinapish ñuca propio puebloca achca tiempo huashamanmi ñucataca cungarirca.

33 ¡Huarmiculla, canca jahuallami cꞌuyaitaca mashcangui!

Canllatajmi mana alli ñancunapi purinata yachashcangui.

34 Cambaj churanapish* pobrecunapaj, ima culpata mana charijcunapaj yahuarhuanmi mapayashca.

Paicuna cambaj huasiman a la fuerza yaicujtaca mana ricurcanichu.

Pero paicunapaj yahuar cambaj tucui churanapi cashcatami ricurcani.

35 Shinapish canca ‘Ñucaca ima culpata mana charinichu.

Paica ñucahuanca ña mana pꞌiñarishcachu canga’ ninguimi.

Cunanmi cantaca ‘Ima juchata mana rurashcanichu’ nishcamanta

juicioman apasha.

36 ¿Imamantataj mana alli yuyashpa shujtajcuna ayudachun mashcangui?

Asiriamanta pingai tucushca shinallatajmi

Egiptomantapish pingai tucungui.

37 Chashna rurashcamantaca pingaihuanmi* llujshingui.

Jehová Diosca can confiashca llajtacunataca mana chasquishcachu.

Paicunaca can alli causachunca mana ayudangachu” ninmi.

3 Gentecunaca: “Shuj cꞌari paipaj huarmimanta divorciarijpi, chai huarmi paita saquishpa shujtaj cꞌarihuan cazarajpica, ¿punta cusaca chai huarmihuan cutin tigranachu can?” nishpami tapuncuna.

¿Manachu chai allpaca tucui mapayashca can?

“Canca achca cꞌaricunahuanmi huainayashcangui.

¿Chashna jahuachu cunanca ñucahuan tigrana cangui?” ninmi Jehová Diosca.

 2 “Cambaj ñahuita alzashpa chaquishca lomacunata ricuyari.

¿Cantaca mai lugarpitaj mana violarcacunari?

Paicunamantami canca ñan cꞌuchullapi tiyarij carcangui,

chaquishca pambapi caiman chaiman purij runa* shinami tiyarij carcangui.

Canca huainayashpa, millaita rurashpami

allpataca mapayachishpa catingui.

 3 Chaimantami achca tamya mana urman,

qꞌuipa tamya tiyana punllacunapipish mana tamyan.

Canca shuj huainayaj huarmi shinami pingai illaj cangui,

pingaitaca manataj charinguichu.

 4 Pero cunanca ñucataca cashna nishpami rogaringui:

‘¡Ñuca Yayitulla, canca ñuca huambraraj cai horasmantami ñuca amigo cangui!

 5 ¿Canca siemprechu resentido saquiringui?

¿Canca siemprechu pꞌiñarishca cangui?’ ninguimi.

Canca chaitami ningui,

pero mana alli ruraicunatami ashtahuan rurashpa catingui”.

6 Rey Josías mandacui punllacunapimi Jehová Diosca ñucamanca cashna nirca: “‘¿Mana cazuj Israel imata rurashcata ricushcanguichu? Paica huainayangapajmi tucui jatun urcucunaman huichiyashca, tucui pꞌangasapa yuracuna ucumanpish yaicushca. 7 Pai tucui chaicunata rurashca qꞌuipapish paitaca ñucahuan tigrai nishpami catircani. Pero paica mana tigrarcachu. Judapish paipaj traicionera ñañatami ricucurca. 8 Chaita ricushpami mana cazuj Israelmanca huainayashcamanta divorciarishca certificadota cushpa llujshichishpa cacharcani. Pero paipaj traicionera ñaña Judaca mana mancharcachu. Paipish rishpami huainayarca. 9 Paica huainayanataca mana pingarcachu. Rumicunahuan, yuracunahuan huainayashpami allpataca mapayachishpa catirca. 10 Chashnapish paipaj traicionera ñaña Judaca ñucapajmanca mana tucui shunguhuan tigrarcachu. Paica nij tucushpallami tigrarca’ ninmi Jehová Diosca” nircami.

11 Chai qꞌuipaca Jehová Diosca ñucamanca cashnami nirca: “Mana cazuj Israelmi traicionera Judatapish yalli cashcata ruraj can. 12 Ri, janaj ladopi caj gentecunaman cai shimicunata huillagri:

‘“Mana cazuj Israel, ñucapajman tigrai” ninmi Jehová Diosca. “Ñucaca pajtachijmi cani. Chaimantami canhuanca mana pꞌiñarishca casha” ninmi Jehová Diosca. “Ñucaca mana huiñai huiñaita resentirishca cashachu. 13 Can culpayuj cashcallata ni. Canca cambaj Jehová Diostami mana cazushcangui. Canca tucui pꞌangasapa yuracuna ucupimi mana rijsishcacunahuan* huainayashpa catircangui. Pero ñuca nishca shimicunataca mana cazusha nircanguichijchu” ninmi Jehová Diosca’” nircami.

14 “Mana cazuj huahuacuna, ñucapajman tigraichij” ninmi Jehová Diosca. “Ñucallami cancunapaj amo* tucushcani. Cancunataca cada llajtamanta shujta, cada familiamanta ishquita agllashpami Sionman pushamusha. 15 Ñuca munaita ruraj michijcunatami churasha. Paicunami micunata caraj shina yachaita, entendimientota cancunaman cunga”. 16 “Chai punllacunapica cancunaca mirarishpami chai llajtapica achcacuna tucunguichij” ninmi Jehová Diosca. “Paicunaca ‘¡Jehová Dioshuan ari ninacushca arca!’ nishpa ña mana parlanacungacunachu. Chai arcapica ña mana ashtahuan yuyangacunachu, chaitaca ña mana yuyaringacunachu. Chai arcataca ña mana ricunaihuan cangacunachu, shujtajtapish cutinca mana rurangacunachu. 17 Chai tiempopica Jerusalentaca Jehová Diospaj jatun tiyarina ningacunami. Jerusalenmanca tucui llajtamanta gentecunami Jehová Diospaj shutita alabangapaj tandachishca cangacuna. Paicunapaj millai shungu yuyachishcataca ña mana catingacunachu”.

18 “Chai punllacunapica Juda llajtamanta gentecunapish, Israel llajtamanta gentecunapish tandallami puringacuna. Paicunaca janaj lado allpamantami cancunapaj ñaupa yayacunaman herenciata shina cushca allpaman tandalla shamungacuna. 19 Ñucaca: ‘¡Cantaca cushicushpami ñuca churicunapurapi churarcani. Canmanca sumaj allpatami curcani. Tucui llajtacunapaj chaupipimi yallitaj sumaj herenciata curcani!’ nishpami yuyarcani. Shinallataj cancuna ‘¡Ñuca Yayitulla!’ nina cashcatami yuyarcani. Ñucata catinatapish mana saquina cashcatami yuyarcani. 20 ‘Pero israelitacunalla, cancunaca shuj huarmi paipaj cusata traicionashpa saquij shinami ñucataca traicionashcanguichij’ ninmi Jehová Diosca”.

21 Chaquishca lomacunapica huacashcami uyaricun.

Israelitacuna huacashca, rogarishpa mañashcami uyaricun.

Paicunaca mana alli ñanpimi purishcacuna,

paicunapaj Jehová Diostami cungarishcacuna.

22 “Mana cazuj huahuacuna, ñucapajman tigraichij.

Ñucami cancunapaj mana cazuj shunguta alliyachisha”.

“Jehová Dioslla, ¡caipimi canchij! Canmi ñucanchij Dios cangui,

chaimantami cambajman shamushcanchij.

23 Lomacunapi, urcucunapi ñucanchij bullata rurashcaca yangallami.

Israelta quishpichijca ñucanchij Jehová Diosmi.

24 Pero ñucanchij huambraraj cashca pachamantami pingaipi churaj yanga diosca ñucanchij ñaupa yayacuna sinchita trabajashcata japishca.

Paicunapaj ovejacunata, vacacunatami japishca.

Paicunapaj churicunata, ushushicunatapishmi tucuchishca.

25 Pingaihuanmi siririshun,

ñucanchij llaquicunaca ñucanchijta japichunlla.

Ñucanchijpish, ñucanchij yayacunapish huambramantapacha cunan punllacamami

ñucanchij Jehová Diospaj ñaupajpi juchata rurashcanchij.

Ñucanchij Jehová Dios nishcatapish mana cazushcanchijchu”.

4 Jehová Diosca cashnatajmi nin: “Israel llajtalla, ñucapajman tigrarishpa,

ñucapajman cutirishpa,

cambaj millanana rurashcalla dioscunata ñuca ñaupajmanta anchuchishpaca

miticushpa purij runa shina ña mana canguimanchu.

 2 Can verdadta nishpa, cashcata rurashpa, allita rurashpa:

‘¡Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani!’ nishpa jurajpica

llajtacunamanta gentecunaca paimantami* bendiciashca cangacuna.

Paicunaca pai imata rurashcataca cushicushpami shujtajcunaman parlangacuna” ninmi.

3 Judamanta runacunatapish, Jerusalenmanta runacunatapish Jehová Diosca cashnami nin:

“Tarpuna allpata cancunapaj yapuichij,

cashacuna chaupipica ama tarpushpa catichijchu.

 4 Judamanta runacunalla, Jerusalenpi causajcunalla,

Jehová Diosta cushichingapaj circuncisionta rurachichij,

cancunapaj shungutapish circuncisionta rurachichij.

Chashnami cancunapaj mana alli ruraicunamantaca

nina sindirij shina mana yallitaj pꞌiñarisha.

Nina lunyacuj shina ñuca pꞌiñarishcataca pi mana anchuchi tucungachu” ninmi.

 5 Judá llajtapi huillaichijyari, Jerusalén llajtapipish huillaichijyari.

Tucui llajtapi caparichijyari, tucui llajtapi gachucunapi tocaichijyari.

Sinchita caparishpa cashna nichij: “Tandanacuichij,

muyundijta pircashca llajtacunapi miticushunchij.

 6 Sion ladoman shuj señalta* churaichij.

Maipi miticunata mashcaichij, ama uniyaichijchu” nichij.

Ñucaca janaj ladomantami llaquita apamusha, jatun llaquitami apamusha.

 7 Llajtacunata tucuchijmi llujshishca.

Paica shuj león uchilla yuracuna chaupimanta llujshij shinami ricurishca.

Cambaj allpata llaquinaita rurangapajmi pai maipi cashcamanta llujshishca.

Cambaj llajtacunaca rumi montonllami saquiringa, chaipica pi mana causangachu.

 8 Chaimanta racu sacota* churarichij.

Llaquilla caichij,* nanaimanta caparichij.

Jehová Diosca ñucanchijhuan yallitaj pꞌiñarinataca mana saquishcachu.

 9 Jehová Diosca: “Chai punllaca reyca manchaihuanmi canga.

Mandajcunapish manchaihuanmi cangacuna. Sacerdotecunaca yallitajmi mancharingacuna.

Profetacunapish shimi pascashcami saquiringacuna” ninmi.

10 Chaimi ñucaca: “¡Aij, Tucuita Mandaj Amito Jehová Dioslla! Cai pueblotapish, Jerusalentapish ‘Cancunaca sumaj causaitami charinguichij’ nishpaca yallitajmi umashcangui. Ñucanchijtaca ñallami espadahuan huañuchigrincuna”* nircani.

11 Chai punllacunapica cai pueblopish, Jerusalenpish cashna nishcatami uyangacuna:

“Chaquishca pambapi tiyaj chaquishca lomacunamanta rupachij huaira shamushpami

ñuca pueblopaj ushushita* pꞌucunga.

Chai huairaca granota huairachingapaj, granota chuyayachingapajca mana shamungachu.

12 Sinchi huairaca ñuca mandajpimi chai ladocunamanta shamunga.

Cunanca ñuca pueblotaca juiciomanmi apasha.

13 ¡Ricuichij! Enemigoca yana amsa pꞌuyu shinami shamunga.

Paipaj carretacunaca sinchi huaira shinami.

Paipaj caballocunaca aguilacunatapish yalli callpajcunami.

¡Aij ñucanchijlla, imachari tucushun!

14 Jerusalenlla, quishpiringapajca cambaj shungumanta millaita anchuchiyari.

¿Ima horacamataj mana alli yuyaicunallahuan puringuiyari?

15 Shuj rimashcami Danmanta huillaicunata apamun,

chaica Efrainpaj urcucunamantami llaqui tiyanata huillacun.

16 Llajtacunaman huillaichij,

Jerusalenpaj contra huillaichij” nishcatami uyangacuna.

“Caru llajtamantami chapaj runacuna* shamun.

Paicunaca Judapi tiyaj llajtacunahuan macanacungapajmi caparingacuna.

17 Paicunaca campopi tiyaj guardiacuna shinami Jerusalén muyundijpica tucui ladocunapi shayarincuna.

Ñucapaj contra jatarishcamantami chashna shayarincuna” ninmi Jehová Diosca.

18 “Can ima laya causashcamanta, imata rurashcamantapish canllatajmi sufringui.

¡Cambaj llaquica jatunmi canga,

chaica cambaj shungu ucucamami chayanga!”.

19 ¡Aij, llaquimari! ¡Llaquimari!

Ñuca shungupica achca nanaihuanmi cani.

Ñuca shunguca sinchitami saltacun.

Mana upalla saquiri tucunica.

Ñucaca gachupi tocashcatami uyashcani.

Macanacuipaj cayashcatami* uyashcani.

20 Tucui llajta tucuchishca cashcamantami

huashan huashan llaquicuna shamushcata huillashca.

Ñapishmi ñuca carpa huasicunaca tucuchishca carca.

Shuj ratollapimi ñuca carpa huasipaj telacunapish tucuchishca carca.

21 ¿Ima horacamataj señaltaca ricushpa catishari?

¿Ima horacamataj gachupi tocashcataca uyashpa catishari?

22 Diosca: “Ñuca puebloca muspamari.

Ñucataca mana cazuncunachu.

Yuyai illaj, mana intindij churicunamari.

Mana allitaca jahuallami rurancuna.

Pero allita ruranataca mana yachancunachu” nircami.

23 Allpata ricushpaca chushajlla, shitashca cashcatami ricurcani.

Jahua cielota ricujpica amsallami carca.

24 Urcucunata ricushpaca chujchucujtami ricurcani.

Lomacunapish caiman chaimanmi cuyuricurca.

25 Ricujpica pi mana ricurircachu.

Jahuata volaj tucui animalcunapish miticushpami rishca carca.

26 Huertapish shuj chaquishca pamba shina tucushcatami ricurcani.

Paicunapaj tucui llajtacunapish urmachishca cashcatami ricurcani.

Chaitaca Jehová Diosmi rurarca.

Pai yallitaj pꞌiñarishpami chashna rurarca.

27 Jehová Diosca caitami nin: “Tucui cai allpaca shitashcami saquiringa.

Pero mana tucui tucuchishachu.

28 Chaimantami allpaca llaquilla canga.

Jahua cielopish amsayangami.

Chaitaca ñucami nishcani, ñucami yuyarishcani.

Ñuca yuyaitaca mana cambiashachu, ñucaca mana huashaman tigrarishachu.

29 Caballocunapi purijcuna bullata rurashcata, arcohuan flechacunata shitajcuna bullata rurashcata uyashpaca

llajtamantaca tucuicunami miticuncuna.

Gentecunaca uchilla yuracuna chaupipimi miticuncuna,

jatun rumicunapi charirishpami huichiyancuna.

Tucui llajtacunami shitashca saquirishca.

Chaicunapica ña pi mana causanchu” ninmi.

30 ¿Can tucui imalla charishca cosascunata quichujpica imatataj ruranguiyari?

Ñaupaca pucanicuj churanatami churarij carcangui.

Oromanta rurashca joyacunahuanmi sumajta allichirij carcangui.

Cambaj ñahuicunatapish alajatami yanajllata pintarij carcangui.

Pero yangamantami sumajta allichirij carcangui.

Canta yallitaj munajcunaca cantaca saquishcacunami.

Cunanca cantaca huañuchisha* nincunamari.

31 Shuj ungushca huarmi nanaihuan capariricuj shina caparicujtami uyashcani.

Shuj huarmi paipaj punta huahuata huachacushpa nanaihuan capariricuj shina caparishcatami uyashcani.

Sionpaj ushushimi samaita mana aisai tucushpa chashna caparicun.

Paica paipaj maquicunata chutashpami:

“¡Aij ñucalla! ¡Cai huañuchijcunamantami shaicushca cani!” nin.

5 Jerusalén callecunata purichij.

Tucui ladocunata alli ricuichij.

Cashcata ruraj runata,

pajtachij runata plazacunapi mashcaichij.

Paicunamanta shuj runallatapish japijpica

cai llajtataca quishpichishami.

 2 Paicunaca “¡Causaj Jehová Diospaj shutipimi juranchij!” nishpapish

llullashpami juranmancuna.

 3 Jehová Dioslla, ¿manachu cambaj ñahuicunaca cazuj runata mashcan?

Paicunataca macarcanguimi, shinapish mana nanachircacunachu.*

Paicunataca tucuchircanguimi, shinapish can disciplinashcataca mana chasquisha nircacunachu.

Paicunapaj shunguca shuj jatun rumitapish yalli sinchimi tucurca.

Cambajmanca mana tigrasha nircacunachu.

 4 Ñucallatajmi cashna nirircani: “Paicunaca yanga runacunallami.

Jehová Diospaj ñanta mana rijsishcamanta,

paicunapaj Diospaj leycunata mana rijsishcamantami muspacuna shina imatapish rurancuna.

 5 Importante runacunahuan parlanamanmi risha.

Paicunaca Jehová Diospaj ñantami yachana carcacuna,

paicunapaj Diospaj leytapishmi pajtachina carcacuna.

Pero tucuicunami yugotaca pꞌaquishca carcacuna,

yugota huatashcatapishmi pꞌitishca carcacuna”.

 6 Chaimantami paicunataca bosquepi causaj león llaquichicun,

chaquishca pambapi causaj lobopishmi pedazashpa shitacun,

shuj leopardopish paicunapaj llajtacuna cꞌuchullapimi rijcharishca shuyacun.

Chai llajtacunamanta llujshijcunataca tucuicunatami pedazashpa shitacun.

Paicunaca achca juchacunatami rurashcacuna,

achca mana alli ruraicunatapishmi rurashcacuna.

 7 ¿Chai juchacunamantaca ima shinataj cantaca perdonashari?

Cambaj churicunaca ñucataca shitashpami saquishcacuna.

Paicunaca yanga diospaj shutipimi jurancuna.

Ñucaca paicunapaj ama ima illachunmi ricurarcani,

pero paicunaca huainayashpami catishcacuna.

Paicunaca tucuicuna tandanacushpami shuj huainayaj huarmipaj huasiman rishcacuna.

 8 Paicunaca japinacusha nicuj caballocuna shinami,

cada unomi shujtaj cꞌaripaj huarmita munashpa capariricuncuna.

 9 “¿Chaicunata rurashcamantaca manachu castigana cani?

¿Cashna shina llajtataca manachu llaquichina cani?” ninmi Jehová Diosca.

10 “Jerusalenman rishpa uva chagracunata chingachichij,

pero ama tucuita chingachichijchu.

Huiñacuj ramacunata pꞌitichij,

chaicunaca mana Jehová Diospajchu.

11 Israel llajtamanta runacunapish, Judá llajtamanta runacunapish

ñucatami saquishcacuna” ninmi Jehová Diosca.

12 “Jehová Diosta mana valichishpami paicunaca:

‘Paica imata mana rurangachu.*

Ñucanchijtaca ima llaqui mana japingachu,

macanacuipish mana tiyangachu, yaricaipish mana japingachu’ nishpa purincuna.

13 Paicunapaj profetacuna huillashcaca yangallami,

Diospaj shimica mana paicunapaj shungupichu.

¡Chaimanta paicuna huillashca shinallataj paicunapish yangalla tucuchun!”.

14 Chaimantami jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca:

“Chai runacuna chashna nicushcamantami

cunanca ñuca nishcacunaca cambaj shimipi rupachij nina shina canga.

Cai puebloca yantami canga,

chaimi chai ninaca paicunata rupachinga” nin.

15 “Israelitacunalla, cancunapaj contrami carumanta shuj llajtata pushamugrini” ninmi Jehová Diosca.

“Chai llajtaca achca huatacuna huashamantami ña tiyashca.

Chaica ñaupa llajtami can,

chai llajtapaj rimaitaca mana yachanguichijchu.

Chaimantami paicuna rimajpica mana intindinguichij.

16 Paicunapaj flechacunata huaquichinaca pascashca pambana jutcucuna shinami.

Tucui paicunaca macanacuj runacunami.

17 Cambaj cosechatapish, cambaj micunatapishmi tucuchingacuna.

Cambaj churicunata, cambaj ushushicunatapishmi tucuchingacuna.

Cambaj ovejacunata, cambaj vacacunatapishmi tucuchingacuna.

Cambaj uva yuracunata, higo yuracunatapishmi tucuchingacuna.

Muyundijta pircashca cambaj llajtacunapi causajcunatapishmi espadahuan tucuchingacuna. Chai llajtacunapimi canca confiangui”.

18 “Pero chai punllacunapipish cancunataca mana libri tucuchishachu” ninmi Jehová Diosca. 19 “Paicuna: ‘¿Ñucanchij Jehová Diosca imamantataj cai tucuita rurashcari?’ nishpa tapujpica canca: ‘Shujtaj llajtamanta diosta sirvingapaj ñucata saquishca shinallatajmi cancunapish shujtaj llajtamanta runacunata sirvinguichij’ ninami cangui”.

20 Jacobpaj huahua huahuacunaman caita huillaichij,

Judapi caita huillaichij. Paicunamanca cashna nichij:

21 “Muspa, yuyai illaj* runacuna, caita uyaichij.

Cancunaca ñahuita charishpapish mana ricunguichijchu,

rinrinta charishpapish mana uyanguichijchu.

22 ‘¿Manachu ñucataca manchanguichij?’ ninmi Jehová Diosca.

‘¿Manachu ñuca ñaupajpi chujchuna canguichij?

Ñucami mama cucha uripica yacucuna ama pasachun lindeta shina arenata churarcani,

chaimanta ama ashtahuan pasachunmi huiñaipaj shuj leyta churarcani.

Mama cucha yacucuna cuyurishpa alzarishpapish mana pasai tucunchu,

yacucuna huajiarishpapish mana chai lindemanta pasanchu.

23 Pero cai puebloca rumi shungu, mana cazuj pueblomi can.

Ñuca ñanmanta caruyashpami paicunapaj propio ñanta catishca.

24 Paicunapaj shungupipish:

“Cunanca ñucanchij Jehová Diosta manchashunchij.

Paimi tamyana tiempopi tamyata cachan,

punta tamyata, qꞌuipa tamyatami cachan.

Paimantami cosechana tiempopi cosechanchij” mana nincunachu.

25 Cancunapaj pandarishcacunamantami chaicunataca mana chasquinguichij,

cancunapaj juchacunamantami allicunataca mana chasquinguichij.

26 Ñuca pueblopica millai runacunami tiyan.

Paicunaca pajarocunata japingapaj chapaj shinami maijanta japingapaj chapancuna.

Huañuchij trampatami churancuna.

Paicunaca gentecunatami japincuna.

27 Jaulapi pajarocuna junda caj shinami

paicunapaj huasicunaca umashpa quichushcacunahuan junda can.

Chaimantami paicunaca charijcuna, poderyujcuna tucushcacuna.

28 Paicunaca gordoyashcacunami, paicunapaj aicha carapish llambujllami.

Paicunaca yallitajmi millaita rurancuna.

Paicuna alli causanallata mashcashcamantami

yaya illaj huahuacunatapish mana difindincuna.

Pobrecunatapish cashcata rurashpa mana juzgancunachu’ ninmi Diosca” nichij.

29 “¿Chaicunata rurashcamantaca manachu castigana cani?

¿Cashna shina llajtataca manachu llaquichina cani?” ninmi Jehová Diosca.

30 “Cai llajtapica jatun mancharina, millai ruraimi tiyashca.

31 Profetacunaca llullacunatami huillancuna,

sacerdotecunapish autoridadta charishcamantami shujtajcunata llaquichincuna.

Ñuca puebloca chai ruraicunatami munancuna.

¿Pero chai millai ruraicuna tucurijpica imatashi ruranguichij?”.

6 Benjaminpaj churicunalla, Jerusalenmanta carupi miticunata mashcaichij.

Tecoa llajtapi gachupi tocaichijyari.

¡Bet-Hakerem jahuapi shuj señalta shina ninata japichichij!

Janaj ladomantami jatun llaqui shamugrin.

 2 Sionpaj ushushica shuj sumaj huarmi shina, huahuayashca huarmi shinami can.

 3 Michijcunaca paicunapaj ovejacunata pushashpami shamungacuna.

Paipaj muyundijpimi paicunapaj carpa huasicunata shayachingacuna,

cada unomi paiman mingashca ovejacunata michinga.

 4 “¡Jerusalenpaj contra macanacunaman ringapaj allichirichij!

¡Jacuchij! ¡Chaupi punlla horas llaquichishunchij!”.

“¡Aij ñucanchijlla, punllaca ñamari tucuricun,

ñamari amsayacun!”.

 5 “¡Jacuchij! Tuta horas llaquichishunchij,

sinchi torrecunata urmachishunchij”.

 6 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin:

“Yuracunata urmachishpa Jerusalenta llaquichingapaj jarcacunata churaichij.

Chai llajtaca castigashcami canga.

Chai llajtapica llaquichijcunallami tiyan.

 7 Ima shinami pugyumantaca punllanta chiri yacu llujshin,

chashnallatajmi chai llajtapi causajcunapish punllanta millaita rurancuna.

Chai llajtapica macanacuicunami uyarin, llaquichijcunami uyarin.

Ñuca ñaupajpica siempremi ungüicuna, llaquicuna tiyan.

 8 Jerusalenlla, ñuca cushca advertenciata cazui, mana cashpaca millanayachishpami canmanta caruyasha.

Canpica pi mana causangachu, shitashca allpami tucungui” ninmi.

 9 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca:

“Contracunaca uva yurapi saquirishca uvacunata pallaj shinami saquirishca israelitacunatapish tucui tandachingacuna.

Uvacunata chꞌalaj shina cutinllataj tigrashpa uva yuracunapi mashcai” ninmi.

10 “¿Pitataj rimana cani? ¿Pitataj advirtina cani?

¿Pitaj uyangari?

¡Ricui! Paicunapaj rinrincunaca tapashcami, paicunaca uyanataca mana valincunachu.

¡Ricui! Paicunaca Jehová Dios nishca shimicunataca yangapimi churancuna,

paicunaca uyanata mana munancunachu.

11 Chaimantami ñucapish Jehová Dios pꞌiñarishca shina yallitaj pꞌiñarishca cani,

ña mana ahuantai tucunichu”.

“Ñuca yallitaj pꞌiñarishca cashcataca callepi caj huahuacunamanpish,

tandanacushca jovencunamanpish huillai.

Tucuicunami prezu shina apashca cangacuna, cꞌaripish paipaj huarmindijmi prezu shina apashca cangacuna.

Mayorcunapish, yallitaj mayorcunapishmi prezu shina apashca cangacuna.

12 Paicunapaj huasicunataca shujtajcunamanmi cungacuna.

Paicunapaj allpacunatapish, paicunapaj huarmicunatapish shujtajcunamanmi cungacuna.

Chai llajtapi causajcunataca ñuca maquihuanmi llaquichisha” ninmi Jehová Diosca.

13 “Huambracunamanta callarishpaca mayorcunacamami tucuicuna mana allita rurashpa imatapish japincuna.

Profetamanta callarishpaca sacerdotecamami tucuicuna umashpa shuhuancuna.

14 Ñuca pueblopaj chugricunataca jahua jahuallami jambinata yuyancuna.

Paicunaca sumaj causai mana tiyajpipish

‘¡Sumaj causaimi tiyan! ¡Sumaj causaimi tiyan!’ nincunami.

15 ¿Paicunaca millanana ruraicunata rurashcamantaca pingarincunachu?

¡Ima pingaita mana charincunachu!

¡Pingaihuan cana ima cashcatapish mana yachancunachu!

Chaimantami urmashcacunapurapi urmangacuna.

Ñuca castigajpica ñitcaringacunami” ninmi Jehová Diosca.

16 Jehová Diosca:

“Ñancuna tupanacunpi shayarishpa ricuichij.

Ñaupa ñancunamanta tapuichij,

maijan alli ñan cashcata tapushpa chai ñanpi purichij.

Chashnami cancunaca samaringuichij” ninmi.

Pero paicunaca: “Chai ñanpica mana purishunchu” nincunami.

17 “Chapaj runacunatami agllarcani. Paicunaca:

‘¡Gachupi tocashcata alli uyaichij!’ nircacunami”.

Chashna nijpipish paicunaca: “Mana uyashunchu” nircacunami.

18 “Chaimanta ¡llajtacunalla, uyaichij!

Tandanacushca runacunalla,

paicunahuan ima tucunata yachaj chayaichij.

19 ¡Allpapi causajcunalla, uyaichij!

Cai gentecuna millaita rurana yuyailla cashcamantami

paicunamanca llaquita cachagrini.

Paicunaca ñuca nishca shimicunataca mana uyarcacunachu,

ñuca leytapish* mana cazurcacunachu”.

20 “¿Saba llajtamanta olibanota can apamujpipish ñucapajca imataj cangari?

¿Mishquijllata ashnacuj huiruta caru llajtamanta can apamujpipish ñucapajca imataj cangari?

Cancuna cushca rupachishca ofrendacunataca mana chasquinichu.

Cancuna cushca sacrificiocunataca mana munanichu”.

21 Chaimi Jehová Diosca:

“Cunanca cai pueblopajca jarcacunatami churagrini.

Chaimi paicunaca chai jarcacunahuan ñitcaringacuna.

Yayacunaca churicunandijmi ñitcaringacuna,

vecinopish, paipaj amigopishmi ñitcaringa,

tucuicunami huañungacuna” nin.

22 Jehová Diosca caitami nin:

“¡Ricui! Janaj lado allpamantami shuj pueblo shamunga.

Allpapi tiyaj ashtahuan caru ladocunamantami shuj jatun llajta jataringa.

23 Paicunapaj arcota, paicunapaj lanzatami japingacuna.

Paicunaca millaicunami, mana llaquingacunachu.

Paicuna caparishcapish mama cucha huajiacuj shinami uyaringa,

paicunaca caballopi tiyarishcami rincuna.

Sionpaj ushushilla, paicunaca macanacungapaj allichirishpa shayarij soldado shinami canta llaquichingapaj shayarincuna”.

24 Ñucanchijca chai huillaitami uyashcanchij.

Ñucanchij maquicunaca fuerza illajmi saquirishca.

Ñucanchijca yallitaj sustarishcami canchij,

huahuata huachaj huarmi shinami yallitaj nanaihuan canchij.

25 Campomanca ama llujshichu,

ñantapish ama purichu,

contraca shuj espadatami charicun.

Tucui ladocunapimi gentecunaca yallitaj manchaihuan can.

26 Ñuca pueblopaj ushushilla,

racu sacota* churarishpa ushpapi singuriyari.

Yallitaj llaquilla cayari, shujlla churi huañushcamanta shina cꞌuyaillata huacayari,

tucuchijca mana yuyashcapimi shamunga.

27 “Cantaca* orota, cullquita alli ricuj shina ñuca pueblota alli ricuchunmi churashcani.

Tucuita alli ricuj cachunmi churashcani.

Paicuna imata rurajtami alli ricuna cangui.

28 Tucui paicunami rumi shungu runacuna can,

paicunaca shujtajcunata llaquichingapajmi llullacunata nishpa purincuna.

Cobre shina, fierro shina sinchi runacunami can.

Tucui paicunami mana allita rurajcuna can.

29 Ninata pꞌucunaca* librimi rupashca.

Ninamantaca plomomi llujshin.

Cullquita, orota chuyayachij runaca yangallamantami sinchita trabajan,

mana alli gentecunaca mana chingarishcachu.

30 Jehová Dios paicunata saquishcamantami

gentecunaca paicunataca mana vali cullqui ningacuna”.

7 Jehová Diosca Jeremiasmanca cai shimicunatami nirca: 2 “Jehová Diospaj huasi pungupi shayarishpa cai huillaita huillai: ‘Judamanta runacuna, cancunaca Jehová Diospaj ñaupajpi cumuringapajmi cai pungucunata yaicunguichij. Tucui cancuna, Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij. 3 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: “Cancuna ima shina causacushcata, cancuna imata ruracushcata allichichij. Chashna rurajpica cai allpapi causashpa catichunmi saquisha. 4 Llulla huillaicunata ama crichijchu. Cancunaca: ‘¡Caimi Jehová Diospaj huasi, Jehová Diospaj huasi, Jehová Diospaj huasi!’ ama nichijchu. 5 Cancuna ima shina causacushcata allichijpi, imata ruracushcata allichijpi, cashcata rurashpa gentecunata juzgajpi, 6 shujtaj llajtamanta shamushca runacunata, yaya illaj huahuacunata, viudacunata mana llaquichijpi, ima culpata mana charij runata cai allpapi mana huañuchijpi, cancunapaj llaquipajllataj shujtaj dioscunata mana catijpica 7 ñucaca cancunataca cai allpapi causashpa catichunmi saquisha. Cai allpataca cancunapaj ñaupa yayacunamanmi huiñaipaj curcani” ninmi’” nircami.

8 “Pero cancunaca chai llulla huillaicunapimi cringuichij... Yangamantami chaipi cringuichij. 9 ¿Cancunaca shuhuashpapish, huañuchishpapish, huainayashpapish, llullashpa jurashpapish, Baalman sacrificiocunata cushpapish,* cancuna mana rijsishca dioscunata catishpapish 10 ñuca shutita charij cai huasiman shamushpa millanana ruraicunata ruracushpapish ‘Quishpirishunmi’ ninguichijchu? 11 ¿Ñuca shutita charij cai huasitaca shuhuacunapaj huasitachu rurashcanguichij? Ñucallatajmi cancuna imata ruracushcataca ricushcani” ninmi Jehová Diosca.

12 “‘Cunanca callaripi ñuca shutita jatunyachingapaj agllashca lugarman richij, Siló llajtaman richij. Ñuca pueblo Israel millaita rurashcamanta chai lugarta ñuca imata rurashcata ricuichij. 13 Pero cancunaca tucui chai mana allicunata rurashpami catircanguichij’ ninmi Jehová Diosca. ‘Ñuca cutin cutin rimajpipish cancunaca mana cazurcanguichijchu. Ñuca cayajpipish cancunaca mana cutichircanguichijchu. 14 Siló llajtata imata rurashca shinallatajmi ñuca shutita charij cai huasitapish rurasha. Cancunaca cai huasipimi confianguichij. Cancunaman, cancunapaj ñaupa yayacunaman cushca cai allpatapishmi chashnallataj rurasha. 15 Tucui cancunatami ñuca ñaupajmanta anchuchisha. Cancunapaj huauquicunata, Efrainpaj* tucui huahua huahuacunata anchuchishca shinallatajmi anchuchisha’.

16 Canca cai pueblomantaca ñucata ama mañanguichu. Paicunamantaca ama mañanguichu, ama rogaringuichu. Can mañashcataca ñucaca manataj uyashachu. 17 ¿Judapi tiyaj llajtacunapi, Jerusalén callecunapi imata ruracujtaca manachu ricungui? 18 Huahuacunaca yantatami pallancuna, yayacunaca ninatami japichincuna, huarmicunaca tandata rurangapajmi harinata masancuna. Tucui paicunami Jahua pacha Reinaman* sacrificiota cungapaj chashna rurancuna. Shinallataj ñucata pꞌiñachingapajmi shujtaj dioscunaman vino ofrendata cuncuna. 19 ‘Pero ¿chaita rurashpaca ñucatachu llaquichicuncuna? ¿Manachu paicunallataj llaquita apacuncuna? Paicunallatajmi pingachishca cangacuna’ ninmi Jehová Diosca. 20 Chaimantami Tucuita Mandaj Amito Jehová Diosca: ‘¡Ricui! Ñucaca yallitaj pꞌiñarishpa, colerashpami cai allpata llaquichigrini. Gentecunata, animalcunata, campopi tiyaj yuracunata, allpapi pꞌucushca granocunatami llaquichigrini. Ñuca yallitaj pꞌiñarishcaca rupacuj nina shinami canga, mana tucuringachu’ ninmi.

21 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Cancunapaj sacrificiocunata cushpaca rupachishca ofrendacunatapish cuichijlla, aichataca cancunallataj micuichijlla. 22 Cancunapaj ñaupa yayacunata Egipto llajtamanta llujshichi punllaca rupachishca ofrendacunamanta, sacrificiocunamantaca mana imata nircanichu, mana imata mandarcanichu. 23 Pero paicunataca: “Ñuca nishca shimicunata cazuichij. Chashnami ñucaca cancunapaj Dios casha, cancunaca ñuca pueblomi canguichij. Cancuna alli causangapajpish ñuca mandashca ñanpimi siempre purina canguichij” nishpami mandarcani’ ninmi. 24 Pero paicunaca mana cazurcacunachu, mana uyasha nircacunachu. Ashtahuanpish paicuna munashcatami rurarcacuna. Paicunapaj rumi shungu yuyachishcatami rurarcacuna. Ñaupajman catinapaj randica huashamanmi tigrarircacuna. 25 Cancunapaj ñaupa yayacuna Egipto llajtamanta llujshishca punllamanta cunancamami chashna ruracushcanguichij. Chaimantami ñucata sirvij profetacunata cancunapajman cachaj carcani. Cutin cutinmi cachaj carcani, punllantami cachaj carcani. 26 Pero ñucataca pi mana uyarcachu. Ashtahuanpish rumi shungumi tucurcacuna. ¡Paicunapaj ñaupa yayacunatapish yallimi millaita rurarcacuna!

27 Can tucui cai shimicunata nijpipish paicunaca mana uyangacunachu. Can cayajpipish paicunaca mana cutichingacunachu. 28 Chaimanta paicunataca: ‘Cai llajta gentecunaca paicunapaj Jehová Dios nishca shimicunataca mana uyasha nircacunachu. Diospaj disciplinatapish mana chasquishun nircacunachu. Cazujca pi mana tiyanchu, cazuj canamantapish pi mana parlanchu’ ningui.

29 Cambaj largo* ajchata utushpa shitai. Chaquishca lomacunapi llaquilla cantota cantai. Jehová Diosca paita pꞌiñachij pueblotami saquishca. Paicunataca shitashpami saquinga. 30 ‘Judá puebloca ñuca ñaupajpimi mana allita rurashca’ ninmi Jehová Diosca. ‘Ñuca shutita charij huasita mapayachingapajmi millanana rurashcalla dioscunata chaipi churashcacuna. 31 Paicunaca Hinón pugru pambapi* caj Tofetpimi adorana lugarcunata* rurashcacuna. Paicunapaj churicunata, paicunapaj ushushicunata ninapi rupachingapajmi chaicunata rurashcacuna. Chaita rurachunca ñucaca mana mandashcanichu, ñucaca mana yuyashcanillapishchu.

32 ‘Chaimanta ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi’ ninmi Jehová Diosca. ‘Chai punllacunapica ña mana Tófet ningacunachu, ña mana Hinón pugru pamba* ningacunachu. Ashtahuanpish Huañuchina pugru pamba ningacunami. Huañushcacunataca ña maipi pambana mana tiyangacamami Tofetpi pambangacuna. 33 Chai huañushca gentecunapaj cuerpocunataca jahuata volaj animalcuna, allpapi purij animalcunami micungacuna. Chai animalcunataca pi mana manchachishpa cachangachu. 34 Judapi tiyaj llajtacunapipish, Jerusalén callecunapipish cushicushpa caparishcaca ña mana uyaringachu. Novio rimashcapish, novia rimashcapish mana uyaringachu. Chai llajtaca rumi montonllami saquiringa’ ninmi”.

8 Jehová Diosca cashnatajmi nin: “Chai tiempopica Judá llajtamanta reycunapaj tullucunata, mandajcunapaj tullucunata, sacerdotecunapaj tullucunata, profetacunapaj tullucunata, Jerusalenpi tiyaj gentecunapaj tullucunatapishmi pambashca jutcucunamanta llujshichingacuna. 2 Chai tullucunataca intipaj, lunapaj, jahua pacha estrellacunapaj* ñaupajpimi tindishpa churangacuna. Paicuna causacushpaca chaicunatami cꞌuyarcacuna, sirvircacuna, catircacuna, mashcarcacuna, chaicunapaj ñaupajpipish cumurircacuna. Chai tullucunataca mana tandangacunachu, mana pambangacunachu. Ashtahuanpish pambapimi majada shina saquiringacuna” ninmi.

3 “Chai millai llajtamanta saquirijcunaca caita chaita ñuca cachashca lugarcunapi causashpa catinapaj randica huañunatami munangacuna” ninmi jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca.

4 “Paicunamanca caitami nina cangui: ‘Jehová Diosca caitami nin:

“¿Paicuna urmashpaca manachu cutin jataringacuna?

Huashaman shuj tigrarijpica, ¿manachu caishujpish huashaman tigraringa?

 5 ¿Jerusalenpi causajcunaca imamantataj manataj cazusha nincuna?

Paicunaca llullacunatami crishpa catincuna.

Ñucapajmanca manataj tigrasha nincunachu.

 6 Paicuna rimashcataca alli uyashpami saquirircani. Pero paicunaca ima allitaca mana rimarcacunachu.

Millaita rurashcamantaca ni pi mana arrepintirircachu. Ni maijan ‘¿Imatataj rurashcaniyari?’ nishpa mana tapurircachu.

Macanacuiman caballo yaicuj shinami cada uno achcacuna rishca ñanta catinata munancuna.

 7 Jahuata volaj cigüeñapish ima tiempopi viajana cashcataca yachanmi.

Urpipish, vencejopish, tordopish* ima tiempopi tigrana cashcataca yachanmi.

Pero ñuca puebloca ñuca, Jehová Dios paicunata juzgana cashcataca mana intindincunachu”’.

 8 ‘¿Cancunaca imamantataj “Ñucanchijca yachaisapami canchij, Jehová Diospaj leytami* charinchij” ninguichijyari?

Quillcajcunapaj* quillcana lapizca llullacunata quillcangapajllami cashca.

 9 Yachaisapa runacunaca pingachishcami cashcacuna.

Paicunaca yallitajmi mancharingacuna, japishcami cangacuna.

¡Ricuichij! Paicunaca Jehová Dios nishca shimicunatami mana chasquishcacuna.

¿Paicunaca ima alli yachaitataj charincunari?

10 Chaimantami paicunapaj huarmicunataca shujtaj cꞌaricunaman cusha.

Paicunapaj campocunatapish shujtaj dueñocunamanmi cusha.

Huambracunamanta callarishpaca mayorcunacamami tucuicuna mana allita rurashpa imatapish japishcacuna.

Profetamanta callarishpaca sacerdotecamami tucuicuna umashpa shuhuashcacuna.

11 Ñuca pueblopaj ushushipaj chugricunataca jahua jahuallami jambinata yuyancuna.

Paicunaca sumaj causai mana tiyajpipish

“¡Sumaj causaimi tiyan! ¡Sumaj causaimi tiyan!” nincunami.

12 ¿Paicunaca millanana ruraicunata rurashcamantaca pingarincunachu?

¡Ima pingaita mana charincunachu!

¡Pingaihuan cana ima cashcatapish mana yachancunachu!

Chaimantami urmashcacunapurapi urmangacuna.

Ñuca castigajpica ñitcaringacunami’ ninmi Jehová Diosca.

13 ‘Paicunata tandachishpaca tucuchishami’ ninmi Jehová Diosca.

‘Uva yurapipish ima uva mana saquiringachu. Higo yurapipish ima higo mana saquiringachu. Pꞌangacunapish chaquiringami.

Ñuca imalla cushcacunatapish chingachingacunami’”.

14 “¿Imamantataj caipi tiyacunchijyari?

Muyundijta pircashca llajtacunaman yaicushpa chaipi huañungapaj tandanacushunchij.

Ñucanchijca Jehová Diospaj ñaupajpimi juchata rurashcanchij.

Chaimantami ñucanchij Jehová Diosca ñucanchijta tucuchinga.

Paica venenashca yacutami ñucanchijman ubyachin.

15 Sumaj causaitami shuyarcanchij. Pero ima allica mana tiyarcachu.

Alliyana tiempotami shuyarcanchij. ¡Pero achca manchaimi tiyan!

16 Danmantaca contracunapaj caballocuna pꞌucurishpa shamucujmi uyarin.

Chai caballocuna huacarijpica

tucui allpami chujchun.

Paicuna yaicushpaca llajtatapish, chai llajtapi tucui ima tiyashcatapishmi tucuchin,

chai llajtatapish, chaipi causajcunatapishmi tucuchin”.

17 “Ricuichij, cancunapajmanca culebracunatami cachacuni.

Venenoyuj culebracunatami cachacuni. Chaicunataca mana jarcai tucunguichijchu.*

Chai culebracunaca cancunataca caningatajmi” ninmi Jehová Diosca.

18 Ñuca llaquipajca ima jambi mana tiyanchu.

Ñuca shunguca pꞌaquirishcami can.

19 Ñuca pueblopaj ushushi

ayudachun nishpa caparishcaca caru llajtamantami uyarin:

“¿Manachu Jehová Diosca Sionpi can?

¿Manachu paipaj reypish chaipi can?”.

“¿Imamantataj rurashcalla dioscunahuan ñucataca pꞌiñachincunari?

¿Imamantataj imapaj mana vali shujtaj llajtamanta dioscunahuan ñucataca pꞌiñachincunari?”.

20 “Cosecha tiempoca ñami pasashca, usia punllacunapish ñami tucurishca.

¡Pero ñucanchijtaca pi mana quishpichishcachu!”.

21 Ñuca pueblopaj ushushipaj chugricunamantaca shungu pꞌaquirishcami cani.

Yallitaj llaquillami cani.

Ñucaca achca manchaihuanmi cani.

22 ¿Manachu Galaadpica ima bálsamo tiyan?

¿Manachu chaipica shuj jambij tiyan?

¿Imamantataj ñuca pueblopaj ushushica mana alliyashcari?

9 ¡Ñuca umaca pugyu yacu cashpachari alli canman,

ñuca ñahuicunapish huiqui llujshij pugyu cashpachari alli canman!

Chashnami ñuca pueblo gentecuna huañushcacunamantaca

tutapish, punllapish huacaiman.

 2 ¡Viajajcuna samarichun chaquishca pambapi shuj samarina huasita charishpachari alli caiman!

Chashnami ñuca pueblota saquishpa paicunamanta caruyaiman.

Paicunaca tucuicuna huainayajcunami,

tucuicuna umajcunami.

 3 Paicunaca flechata shitangapaj arcota chutaj shinami llullangapajca listos can.

Llullacunaca tucui llajtapimi junda, cazujcunaca mana tiyanchu.

“Ashtahuan ashtahuanmi millaita rurancuna,

ñucataca mana cazuncunachu” ninmi Jehová Diosca.

 4 “Tucuicuna paipaj projimomanta cuidarichun,

paicunapaj huauquipipish ama confiachun.

Tucui huauquicunami umajcuna can.

Tucui projimocunami shujtajcunata llaquichingapaj llullajcuna can.

 5 Tucuicunami paipaj projimota umancuna,

verdadtaca ni maijan mana ninchu.

Paicunapaj cꞌallutaca llullanatami yachachishcacuna.

Yallitaj millaita rurashcamantami shaicushcacuna can.

 6 Canca umaj runacunapaj chaupipimi causangui.

Paicunaca llullacunami, ñucataca mana rijsisha nircacunachu” ninmi Jehová Diosca.

 7 Chaimantami jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caita nin:

“Paicunataca fierrota shinami yacuyachisha, paicunataca pruebapimi churasha.

¿Ñuca pueblopaj ushushihuanca imatataj ashtahuan rurashayari?

 8 Paipaj cꞌalluca shuj huañuchij flecha shinami llullacunata nin.

Shimillahuanmi paipaj projimomanca sumaj causaimanta parlan.

Pero paipaj shungupica llaquichingapajmi pacalla chapanata yuyacun”.

 9 “¿Chaicunata rurashcamantaca manachu castigana cani?

¿Cashna shina llajtataca manachu llaquichina cani?” ninmi Jehová Diosca.

10 “Urcucunamantami huacasha, yallitaj llaquirisha,

chaquishca pambapi tiyaj michina qꞌuihuacunamantami llaquilla cantota cantasha.

Chaicunataca rupachishcacunami, chaicunataca ña pi mana purincunachu.

Animalcuna huacashcapish ña mana uyarinchu.

Jahuata volaj animalcunapish, shujtaj animalcunapish pacatucushpami rishcacuna.

11 Jerusalentaca rumi montonllatami saquisha, sacha allcucuna causanatami rurasha.

Judapi tiyaj llajtacunaca gentecuna illaj, shitashcami saquiringa.

12 ¿Caicunata intindingapajca pitaj alli yachaj canyari?

¿Caicunata shujtajcunaman huillachunca pimantaj Jehová Diosca paipaj shimihuan huillashcayari?

¿Cai allpaca imamantataj huañushca shina saquirishcari?

¿Imamantataj chaquishca pamba shina tucui rupashcari?

Chaitaca ña pi mana purinchu”.

13 Jehová Diosca cashnami cutichirca: “Paicuna ñuca cushca leyta saquishcamanta, mana catishcamanta, ñuca nishcata mana cazushcamantami chashna tucurca. 14 Ashtahuanpish rumi shungu tucushpami paicunapaj shungu munashcata catircacuna. Paicunapaj yayacuna yachachishca shinami Baal shuti rurashcalla diosta adorarcacuna. 15 Chaimantami jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caita nin: ‘Ricui, cai gentecunamanca ajenjotami* carasha, venenashca yacutami ubyachisha. 16 Paicunataca paicunapish, paicunapaj yayacunapish mana rijsishca llajtacunamanmi caita chaita cachasha. Paicuna tucuchishca cangacamami paicunataca espadahuan llaquichichun saquisha’ ninmi.

17 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin:

‘Entendimientota charishcata ricuchichij.

Llaquilla cantota cantaj huarmicunata cayaichij.

Huacanata alli yachaj huarmicunata cayanaman cachaichij.

18 Chashnami paicunaca utca utca yallitaj llaquilla cantota cantangacuna.

Chashnami ñucanchij ñahuicunaca huiqui muyuringa,

ñucanchij ñahuicunamantaca huiquimi shutunga.

19 Sionmantaca cashna nishpa huacashcami uyarishca:

“¡Ricuichij, ñucanchijtaca ima shinami tucuchishca!

¡Ricuichij, ima shinami pingaipi churashca!

Paicunamantami ñucanchij llajtata saquishcanchij. Paicunaca ñucanchij huasicunatami tucuchishcacuna”.

20 Huarmicuna, Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij,

pai nishca shimicunata chasquichij.

Cancunapaj ushushicunaman cai yallitaj llaquilla cantota yachachichij.

Caishuj chaishuj llaquilla cantota yachachinacuichij.

21 Huañuica ñucanchij huasi ventanacunatami yaicushca.

Ñucanchij sinchi torrecunamanmi yaicushca.

Callepi caj huahuacunata apangapaj,

plazapi caj jovencunata apangapajmi yaicushca’ ninmi.

22 Caita huillangui: ‘Jehová Diosca cashnatajmi nin:

“Huañushca gentecunaca allpa jahuapimi majada shina urmangacuna.

Cosechaj runa recienlla cuchushca gavillacunata saquishca shinami saquiringacuna.

Chaicunataca pi mana tandachingachu”’”.

23 Jehová Diosca cashnatajmi nin:

“Yachaisapa runaca paipaj alli yachaimanta ama jatunyarichun.

Poderyuj runaca paipaj podermanta ama jatunyarichun.

Charij runaca paipaj charishca cosascunamanta ama jatunyarichun”.

24 “Pero maijanpish jatunyarishpaca caicunamanta jatunyarichun:

Ñucata intindishcamanta, ñucata rijsishcamanta jatunyarichun.

Ñuca, Jehová Dios cashcata yachashcamanta jatunyarichun. Ñucaca mana tucurij cꞌuyaita ricuchij, cashcata ruraj, allpapi causajcunapaj allita rurajmi cani.

Chaicunatami ñucaca munani” ninmi Jehová Diosca.

25 “Ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi” ninmi Jehová Diosca. “Chaipica aichallapi circuncisionta rurachishcacunataca castigashami. 26 Egiptomanta, Judamanta, Edommanta, Ammonmanta, Moabmanta gentecunatami castigasha. Shinallataj uma lado quinripi ajchata ruturishcacunataca tucuicunatami castigasha. Paicunaca chaquishca pambapimi causancuna. Tucui llajtacunapi causajcunami circuncisiontaca mana rurachishcacuna. Israelitacunapish shungupica circuncisiontaca mana rurachishcacunachu”.

10 Israelitacunalla, Jehová Dios cancunapaj contra imata nishcata uyaichij. 2 Jehová Diosca caitami nin:

“Shujtaj llajtacuna imata rurashcataca ama ruraichijchu.

Jahua pachapi ricurishca señalcunamantaca ama yallitaj mancharichijchu.

Shujtaj llajtacuna chai señalcunata ricushpa mancharishcallamantaca cancunapish ama mancharichijchu.

 3 Gentecunapaj costumbrecunaca yangallami can.

Paicunaca bosquepica shuj yuratami urmachincuna,

chaitami shuj artesanoca paipaj herramientahuan shuj diosta ruran.

 4 Chai rurashcalla diostaca cullquihuan, orohuanmi adornancuna.

Ama urmachunpish martillohuan clavashpami charichincuna.

 5 Chai rurashcalla dioscunaca pepinocunata tarpushca campopi pajarocunata manchachingapaj rurashca shinami can, mana rimai tucuncunachu.

Paicunataca mana puri tucushcamantami aparina can.

Paicunataca ama manchaichu, paicunaca ima dañota mana rurai tucuncunachu.

Ima allitapish mana rurai tucuncunachu”.

 6 Jehová Dioslla, can shinaca pi mana tiyanchu.

Canca jatunmari cangui, cambaj shutica jatunmari, poderyujmari.

 7 Llajtacunata mandaj Reylla, ¿pitaj cantaca mana manchangari? Chai llajtacunamanta gentecunaca cantami manchana can.

Chai llajtacunamanta alli yachajcunapurapi, mandajcunapurapica

can shinaca pi mana tiyanchu.

 8 Tucuicunami mana intindijcuna, yuyai illajcuna can.

Caspimanta rurashca diosmanta yachachishcacunaca gentecunatami pandachin.*

 9 Cullqui laminacunataca Tarsismantami apamuncuna, orotaca Ufazmantami apamuncuna.

Chaicunahuanmi artesanopish, orohuan, cullquihuan adornocunata ruraj runapish dioscunata rurancuna.

Chai dioscunamanca azul puchcahuan, morado puchcahuan rurashca churanacunatami churachincuna.

Tucui chaicunami alli yachaj artesanocuna rurashca can.

10 Pero Jehová Diosmi, Dios verdadero can.

Paimi causaj Dios, huiñai huiñaita mandaj Rey can.

Pai pꞌiñarishcamantami allpaca chujchunga.

Pai yallitaj pꞌiñarishcataca ni maijan llajta mana ahuantai tucungachu.

11* Caitami nina canguichij:

“Jahua pachata, allpa pachata mana ruraj dioscunaca allpa pachamantami chingaringacuna.

Paicunaca cai cielo ucupi caj allpamantami chingaringacuna”.

12 Paimi allpa pachataca rurarca. Paipaj poderhuanmi rurarca.

Pꞌucuj allpataca paipaj alli yachaihuanmi rurarca.

Jahua pachataca paipaj entendimientohuanmi shuj telata shina tindirca.

13 Pai rimashca uyarijpica

jahua pachapi caj yacucunami huajiarin.

Paica tucui allpa pachamantami pꞌuyucunatapish huichiyachin.

Tamyachingapajpish relampagocunatami achijnichin.

Paipaj huaquichinacunamantami huairatapish llujshichin.

14 Tucui runacunami mana intindijcuna, yachai illajcuna can.

Orohuan, cullquihuan adornocunata rurajcunaca rurashcalla dioscunamantami pingaihuan cangacuna.

Paicuna fierrota yacuyachishpa rurashca dioscunaca yangallami.

Chaicunaca causaita* mana charincunachu.

15 Chai dioscunaca imapaj mana vali dioscunami can, yangallami can.

Chaicunata juzgana punllapica chingaringacunallami.

16 Jacobpaj Diosca* mana chaicuna shinachu.

Paimi tucui ima tiyashcataca rurarca.

Israelca paipaj tauna caspi herenciamari.

Paica jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová shutimi.

17 Contracunapaj chaupipi causaj huarmiculla,

cambaj cosascunata pambamanta japi.

18 Jehová Diosca: “Cunanca cai allpapi causajcunataca

llujshichishpami cachasha,*

llaquicunata apachunpishmi saquisha” ninmi.

19 ¡Ay ñucalla! ¡Caica ñuca llaquimari!

Ñuca chugrica mana alliyaipajmari.

Ñucaca cashnami nircani: “Caica ñuca ungüitajmi, caitaca ahuantanami cani.

20 Ñuca carpa huasitaca urmachishpami shitashcacuna. Tucui huascacunatapishmi pꞌitishcacuna.

Ñuca huahuacunaca ñucataca saquishcacunami, paicunaca ña mana caipichu.

Ñuca carpa huasita cutin shayachijpish, chai jahuapi telacunata churajpish ña pi mana tiyanchu.

21 Michijcunaca mana intindijcuna shinami imatapish rurancuna.

Paicunaca Jehová Diosta mana tapushcacunachu.

Chaimantami entendimientota mana charijcuna shina rurashcacuna.

Tucui paicunapaj ovejacunami caita chaita rishcacuna”.

22 ¡Uyaichij! ¡Shuj huillaita uyaichij! ¡Chaitami shamucun!

Janaj lado allpamantami jatun chujchui shamun.

Chai chujchuimi Judapi tiyaj llajtacunataca llaquinaita saquinga, shitashcatami saquinga, sacha allcucuna causanami tucunga.

23 Jehová Dioslla, ñucaca allimi yachani, runaca pai purina ñantaca mana agllai tucunchu.

Puricuj runaca maipi sarunallatapish mana agllai tucunchu.

24 Jehová Dioslla, cashcata rurashpa ñucata corregihuai.

Pero ñucata ama tucuchingapajca can yallitaj pꞌiñarishca horasca ama chaita rurapaichu.

25 Canta mana cazuj llajtacunataca pꞌiñarishpa llaquichiyari.

Cambaj shutita nishpa mana mañaj familiacunata llaquichiyari.

Paicunaca Jacobtami llaquichishcacuna.

Ari, paitaca tucuchingacamami llaquichishcacuna.

Paipaj allpatapish shitashcatami saquishcacuna.

11 Jehová Diosca Jeremiasmanca cai shimicunatami nirca: 2 “¡Tucui runacuna, ñuca ari ninacushca shimicunata uyaichij!

Judamanta runacunaman, Jerusalenpi causaj runacunaman huillai.* 3 Paicunamanca caita ningui: ‘Israelitacunapaj Dios, Jehová Diosca caitami nin: “Cai ari ninacuipi nishca shimicunata mana cazuj runaca maldicishca cachun. 4 Chai shimicunataca fierrota yacuyachina hornomanta llujshichij shina Egipto llajtamanta llujshichishpami cancunapaj ñaupa yayacunaman mandarcani. Paicunataca cashnami mandarcani: ‘Ñuca nishca shimicunata cazuichij, ñuca imata rurachun nishcata ruraichij. Chashnami cancunaca ñuca pueblo canguichij, ñucaca cancunapaj Diosmi casha. 5 Ñucaca cancunapaj ñaupa yayacunaman achca leche, achca miel tiyan cai allpata cushami nishpa jurashcatami pajtachisha. Chaitaca cunan punllacamami pajtachicuni’”’”.

Chashna nijpimi ñucaca: “Jehová Dioslla, chashna cachun”* nircani.

6 Chaimi Jehová Diosca ñucamanca cashna nirca: “Judapi tiyaj llajtacunapi, Jerusalén callecunapi tucui cai shimicunata huillai: ‘Cai ari ninacushca shimicunata uyaichij, chaicunata pajtachichij. 7 Ñucaca cancunapaj ñaupa yayacunata Egipto llajtamanta llujshichishca punllamanta cunancamami cutin cutin: “Ñuca nishca shimicunata cazuichij” nishpa advirticushcani. 8 Pero paicunaca ñuca nishcacunata mana uyarcacunachu, mana cazurcacunachu. Chaipaj randica paicunapaj millai shungu yuyachishcallatami rurarcacuna. Chaimantami paicunataca cai ari ninacuipi imata nishca shina castigarcani. Paicunataca cai ari ninacuita cazuchunmi mandarcani. Pero paicunaca mana cazusha nircacunachu’ nishpa huillai” nircami.

9 Chai qꞌuipami Jehová Diosca ñucataca cashna nirca: “Judamanta runacuna, Jerusalenpi causaj runacunaca ñucapaj contra jatarinatami yuyarishcacuna. 10 Ñaupa tiempopi causaj paicunapaj ñaupa yayacuna shinallatajmi mana allicunata rurashcacuna. Ñaupa yayacunaca ñuca nishca shimicunataca mana cazusha nircacunachu. Paicunapish shujtaj dioscunata catishpami chaicunata sirvishcacuna. Israelmanta runacunapish, Judamanta runacunapish paicunapaj ñaupa yayacunahuan ñuca ari ninacushcatami saquishcacuna. 11 Chaimantami Jehová Diosca caita nin: ‘Paicunapajmanca shuj llaquitami cachagrini. Chai llaquimantaca mana quishpiringacunachu. Paicunaca ayudachun nishpami rogaringacuna. Pero ñucaca mana uyashachu. 12 Chaimi Judapi tiyaj llajtacunapi causajcunapish, Jerusalenpi causajcunapish paicuna sacrificiocunata cushca dioscunata ayudachun rogarinaman ringacuna. Pero paicunata llaqui japijpica chai dioscunaca mana quishpichingacunachu. 13 Judá llajtalla, cambaj achca llajtacuna shinallatajmi cambaj dioscunapish achcacuna tucushca. Pingaipi churaj yanga diospaj altarcunapish, Baal diosman sacrificiocunata cuna altarcunapish Jerusalén callecuna shinallatajmi achcacuna can’ ninmi.

14 Canca* cai gentecunamantaca ama ñucata mañaichu, paicunamantaca ama rogarichu, ama mañaichu. Paicunata llaqui japijpi paicuna ñucata mañajpica ñucaca mana uyashachu.

15 ¿Ñuca cꞌuyashca puebloca paicunapuramanta achcacuna mana allita rurashpapish

imamantataj ñuca huasipi catinyari?

Canta llaqui japijpica, ¿canpi causaj runacunaca sacrificiota shina cushca aichahuanca* quishpichi tucungachu?

¿Chaipica cushicunguichu?

16 Ñaupaca Jehová Diosca cantaca pꞌangasapa,

sumaj, alli granota pꞌucuj olivo yura nijmi carca.

Paica jatunta cꞌulun nichishpami ninata japichishca.

Chaimi paicunaca cambaj ramacunata pꞌaquishcacuna.

17 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, canta tarpuj Diosca Israelmanta runacuna, Judamanta runacuna mana allicunata rurashcamanta canta shuj llaqui japinatami huillashca. Cancunaca Baalman sacrificiocunata cushpami paitaca pꞌiñachishcanguichij” nircami.

18 Jehová Dios, canmi ima tucucushcata ñucaman huillarcangui.

Canmi paicuna imata ruracushcata ñucaman ricuchircangui.

19 Ñucaca huañuchina lugarman apacushca manso malta oveja shinami carcani.

Ñucapaj contra jatarishpa paicuna:

“Yuratapish, chaipi pꞌucushca granotapish tucuchishunchij,

causajcunapaj allpamanta pꞌitishunchij.

Chashnami paipaj shutitaca ña mana nunca yuyaringacuna” nicushcataca mana yachashcanichu.

20 Pero jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca cashcata rurashpami juzgan.

Paica ucu yuyaicunatapish, shungutapish allimi ricun.

Paicunata can ima shina castigajta ricuchun saquihuai.

Paicunata juzgachunca cambaj maquipimi saquishcani.

21 Anatotpi causaj runacunapaj contrami Jehová Diosca caita nin. Chai runacunaca cantami huañuchisha* nicuncuna. Paicunaca: “Jehová Diospaj shutipica ama huillaichu, mana cashpaca huañuchishunmi” nincunami. 22 Ari, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin: “Paicunataca castigashami. Jovencunataca espadacunahuanmi huañuchingacuna. Cutin paicunapaj churicuna, ushushicunaca yaricaihuanmi huañungacuna. 23 Anatotpi causaj runacunamanca paicunata castigana huatapimi llaquita cachasha. Chaimi paicunamantaca shujllapish mana saquiringa”.

12 Jehová Dioslla, canca cashcata rurajmi cangui. Canman ñuca quejarishpa huillajpi,

cashcata ruranamanta canhuan ñuca parlajpica canca cashcatami rurangui.

Pero ¿imamantataj mana allita ruraj runacunaca alli causancuna?

¿Imamantataj umaj runacunaca tranquilo causancuna?

 2 Canca paicunataca plantarcanguimi, paicunaca sapiyashcami.

Huiñashpami granota pꞌucushcacuna.

Paicunaca shimillahuanmi canmanta parlancuna. Pero paicunapaj ucu yuyaicunaca canmantaca carupimi.

 3 Pero Jehová Dios, canca ñucataca allimi rijsingui, canca ricucunguimari.

Ñuca shungutaca allimi ricungui, ñuca shungu canhuan cashcatami ricushcangui.

Paicunataca huañuchinapaj caj ovejacunata shina chꞌicanyachipai.

Huañuchina punllapaj huaquichipai.

 4 ¿Allpaca ima horacamataj chaquirishpa catingari?

¿Campopi tiyaj qꞌuihuacunapish ima horacamataj chaquishpa catingari?

Chaipi causajcuna millaita rurashcamantami

alasyuj animalcunapish, shujtaj animalcunapish chingarishca.

Paicunaca: “Paica ñucanchij ima tucunata mana yachanchu” nincunami.

 5 Chaquillahuan callpaj runacunahuan callpashpa shaicurishpaca,

¿ima shinataj caballocunahuan callpashpaca mishanacunguiyari?

Sumaj causai tiyan llajtapica tranquilochari sintiringui.

Pero ¿Jordanpi tiyaj uchilla yuracuna chaupipica ima shinashi sintiringui?

 6 Cantaca cambaj huauquicunallataj,

cambaj yayapaj familiacunallatajmi umashcacuna.

Cambaj contrami sinchita caparishcacuna.

Canmanta allicunata nijpipish

paicunapica ama confiaichu.

 7 “Ñucaca ñuca huasitami saquishcani, ñuca herenciatami saquishcani.

Ñuca cꞌuyashca huarmitaca paipaj contracunapaj maquipimi entregashcani.

 8 Ñuca herenciaca bosquepi causaj león shinami tucushca.

Paica ñucapaj contrami caparishca.

Chaimantami paitaca pꞌiñashcani.

 9 Ñuca herenciaca achca colorcunayuj* águila shinami tucushca.

Shujtaj aguilacunaca muyushpami paitaca macancuna.

Campopi tiyaj tucui animalcuna, shamuichij, tandanacuichij.

Micunaman shamuichij.

10 Achca michijcunami ñuca uva chagrataca ñutushcacuna.

Ñuca pedazo allpatami sarushcacuna.

Ñuca sumaj pedazo allpataca shitashca, chaquishca pambatami rurashcacuna.

11 Shitashca pambami tucushca.

Chaquirishcami,

ñuca ñaupajpica shitashcami saquirishca.

Tucui llajtami llaquinai tucushca.

Pero chaica pipaj mana importanchu.

12 Tucuchijcunaca chaquishca pamba ñancunatami pasashpa shamushcacuna.

Jehová Diosca tucui llajtapimi gentecunataca espadahuan tucuchicun.

Pi mana sumaj causaita charinchu.

13 Trigotami tarpushcacuna, pero cashacunallatami cosechashcacuna.

Yangamantami shaicushcacuna.

Jehová Dios paicunahuan yallitaj pꞌiñarishca cajpimi

paicunapaj cosechaca imapaj mana valinga. Chaimi paicunaca pingaihuan cangacuna”.

14 Jehová Diosca caitami nin: “Tucui ñuca millai vecinocunaca ñuca pueblo Israelman cushca herenciatami llaquichicuncuna. Paicunataca cai allpamantami llujshichishpa cachasha. Judá llajtamanta runacunatapish paicunapaj chaupimantami llujshichishpa cachasha. 15 Pero paicunata llujshichishpa cachashca qꞌuipaca cutinllatajmi llaquishcata ricuchisha. Cada unotami paicunapaj herenciaman, paicunapaj allpaman tigrachimusha” ninmi.

16 “Pero paicuna ñuca pueblopaj ñancunallatataj catijpi, ñuca pueblota Baalpaj shutipi juranata yachachishca shinallataj ñuca shutipi ‘¡Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani!’ ninata yachachijpica paicunataca ñuca pueblopaj chaupipi causachunmi saquisha. 17 Pero mana cazusha nijpica chai llajtataca sapimantami llujshichisha. Sapimanta llujshichij shinami chingachisha” ninmi Jehová Diosca.

13 Jehová Diosca ñucataca: “Linohuan ahuashca cinturonta randigri. Chaitaca cambaj cinturapi huataringui. Pero yacupica ama pambanguichu” nircami. 2 Chaimi Jehová Dios nishca shinallataj cinturonta randishpa ñuca cinturapi huatarircani. 3 Jehová Diosca cutinllatajmi ñucamanca cai shimicunata nirca: 4 “Can randishpa churarishca cinturonta japishpa Éufrates jatun yacuman ri. Chaipimi shuj jatun pata rumi jutcupi pacana cangui” nircami. 5 Chaimi Éufrates jatun yacuman rishpa chaipi pacarcani, Jehová Dios mandashca shinami rurarcani.

6 Pero achca punllacuna qꞌuipami Jehová Diosca ñucataca: “Jatari, Éufrates jatun yacupi pacanaman cachashca cinturonta mashcagri” nirca. 7 Chaimi Éufrates jatun yacuman rishpa cinturontaca maipi pacashcamanta llujshichircani. Chai cinturonca ña ismushcami carca, imapaj mana valircachu.

8 Chai huashaca Jehová Diosca ñucamanca cai shimicunatami nirca: 9 “Jehová Diosca caitami nin: ‘Chashnallatajmi Judá llajta jatun tucushcataca tucuchisha. Jerusalén llajta yallitaj jatun tucushcatapish tucuchishami. 10 Cai millai gentecunaca ñuca nishca shimicunataca mana cazusha nincunachu. Rumi shungu tucushpami paicunapaj shungu munashcata rurancuna. Shujtaj dioscunata catishpami paicunata sirvincuna, paicunapaj ñaupajpimi cumurincuna. Paicunaca cai cinturón shinallatajmi imapaj mana vali tucungacuna’ ninmi. 11 ‘Ima shinami shuj cinturonca shuj runapaj cinturapi huatashca can, chashnallatajmi Israel llajtatapish, Judá llajtatapish ñucamanta ama caruyachun churarcani. Paicuna ñuca pueblo cachun, ñucata alli nichun,* ñucata alabachun, ñucata jatunyachichunmi* chashna rurarcani. Pero paicunaca mana cazurcacunachu’ ninmi Jehová Diosca.

12 Shinallataj cai huillaitami huillana cangui: ‘Israelitacunapaj Dios, Jehová Diosca caitami nin: “Tucui jatun puñucunapimi vinota jundachincuna”’. Pero paicunaca: ‘¿Tucui jatun puñucunapi vinota jundachij cashcataca manachari yachanchij?’ ningacunami. 13 Shinapish canca chashna ningui: ‘Jehová Diosca caitami nin: “Cai llajtapi tucui causajcunamanmi vinota ubyachisha. Davidpaj jatun tiyarinapi tiyarij reycunaman, sacerdotecunaman, profetacunaman, Jerusalenpi tucui causajcunamanmi machangacama vinota ubyachisha. 14 Chai qꞌuipaca puñucuna caishuj chaishuj tacanacushpa ñuturij shina yayacunapish, churicunapish caishujmanta chaishujmanta tucuchinacuchunmi saquisha. Paicunataca mana llaquishachu, paicunata tucuchichunca ima mana jarcangachu” ninmi Jehová Diosca’ ningui.

15 Uyaichij, alli uyaichij.

Ama jatun tucuichijchu, Jehová Diosmi rimashca.

16 Punllata manaraj amsayachijpi

cancunapaj Jehová Diosta jatunyachichij.

Tutayaita cancunapaj chaquicuna urcucunapi amaraj ñitcarijpi jatunyachichij.

Cancunaca luztami shuyacunguichij.

Pero paica amsa llandutami apamunga.

Luztaca yana amsatami ruranga.

17 Cancuna mana uyasha nijpica

cancuna jatun tucushcamantami ñucaca pacallapi huacasha.

Achcatami huacasha, ñuca ñahuicunaca huiquihuanmi jundanga.

Jehová Diospaj ovejacunata prezuta shina apashcamantami huacasha.

18 Reytapish, paipaj mamatapish: ‘Cancunaca pambapi tiyarichij.

Cancunapaj sumaj coronaca cancunapaj umacunamantami urmanga’ ningui.

19 Ura ladoman caj llajtacunapaj pungucunaca huichcashcami. Chai pungucunata pascajca pi mana tiyanchu.

Judamanta tucui gentecunataca prezuta shinami apashcacuna, tucuicunatami apashcacuna.

20 Ñahuicunata alzashpa janaj ladomanta picuna shamucujta ricui.

¿Canman cushca sumaj ovejacunaca maipitajyari?

21 ¿Callarimanta charishca cambaj alli amigocunallataj

canta castigajpica imatashi ningui?

¿Manachu shuj huarmita huachana nanaicuna japij shina cantapish nanaicuna japinga?

22 Cambaj shungupica, ‘¿Imamantataj tucui cai llaquicunaca ñucataca japircari?’ nishpachari yuyangui.

Shinaca cambaj achca juchacunamanta cambaj churanata* quichushcatami yachana cangui.

Cambaj chaqui taloncunapish achca nanaihuanmi.

23 ¿Cus* llajtamanta runaca paipaj aicha carataca cambiai tucunchu? ¿Shuj leopardopish paipaj manchacunataca cambiai tucunchu?

Chashna cajpica cancunaca allicunatami rurai tucunguichij.

Cancunaca mana allicunata rurangapaj yachachishcacunami canguichij.

24 Chaimantami chaquishca pambamanta huaira ujshata apaj shina cancunataca caita chaita cachasha.

25 Canhuanca caimi tucunga. Can ñucata cungarishcamanta, llullacunapi confiashcamantami

cai partetaca canman cushcani” ninmi Jehová Diosca.

26 “Chaimi cambaj churanataca uma jahuacama alzasha.

Chashnami cambaj lluchulla aichata ricungacuna.

27 Shinallataj can huainayashcata, caballo shina japinacuna munaihuan huacaricushcata,

pinganaita huainayashcatami ricungacuna.

Lomacunapi, campocunapi

millanayaita rurashcatami ricushcani.

¡Aij Jerusalenlla!

¿Canca ima horacamataj mapa cashpa catinguiyari?”.

14 Jehová Diosca usia punllacuna tiyanamantami Jeremiasman cai shimicunata nirca:

 2 Judapi causajcunaca llaquillami can. Judá llajta pungucunaca urmashcami.

Yallitaj llaquirishpami pambaman urmashcacuna.

Jerusalenmantaca yallitaj llaquilla caparishcami uyarin.

 3 Amocunaca paicunata sirvijcunataca yacuta mashcanamanmi cachancuna.

Pugyuman rishpapish ima yacuta mana japincunachu.

Chushajlla puñucunahuanmi tigrancuna.

Ima yacuta mana japishcamantami llaquirishpa, pingarishpa

umata taparincuna.

 4 Mana tamyashcamantami

allpaca chijtarishca.

Agricultorcunaca* mancharishpami umata taparincuna.

 5 Campopi purij huarmi tarugapish qꞌuihua ña mana tiyashcamantami

recienlla huacharishca huahuata shitashpa saquin.

 6 Sacha burrocunapish chaquishca lomacunapimi

sacha allcucuna shina samaita aisacun.

Qꞌuihua ña mana tiyashcamantami mana alli ricuncuna.

 7 Ñucanchij pandarishcacunaca ñucanchijllataj culpayuj cashcatami ricuchin.

Jehová Dioslla, cambaj shutimanta ñucanchijta ayudahuai.

Ñucanchijca achca mana alli ruraicunatami rurashcanchij.

Cambaj ñaupajpimi juchata rurashcanchij.

 8 Israelpaj shuyanalla, yallitaj sustarishca tiempopi paita Quishpichijlla,

¿imamantataj cai llajtapica shujtaj llajtamanta runa shina canguiyari?

¿Imamantataj viajaj runa tutapi samaringapaj saquirij shinalla canguiyari?

 9 ¿Imamantataj shuj mancharishca runa shina canguiyari?

¿Imamantataj poderyuj runa mana quishpichi tucuj shina canguiyari?

Jehová Dioslla, canca ñucanchijpurapimi cangui.

Ñucanchijca cambaj shutitami apanchij.

Ñucanchijtaca ama shitahuaichu.

10 Cai pueblomantaca Jehová Diosca: “Cai puebloca caiman chaiman purinatami munancuna. Paicunapaj chaquicunataca mana jarcashcacunachu. Chaimantami ñuca, Jehová Diosca paicunahuanca mana cushilla cani. Cunanca paicuna pandarishcatami yuyarisha. Paicunapaj juchacunamantami castigasha” ninmi.

11 Chai qꞌuipaca Jehová Diosca ñucataca cashnami nirca: “Cai pueblo alli causachun nishpa paicunamantaca ama ñucata mañaichu. 12 Paicuna ayunajpica paicuna rogarishcataca mana uyanichu. Paicuna rupachishca ofrendacunata, grano ofrendacunata cujpipish mana chasquinichu. Paicunataca espadahuan, yaricaihuan, millai ungüihuanmi tucuchisha” nircami.

13 Chaimi ñucaca: “¡Aij Tucuita Mandaj Amito Jehová Dioslla! Ricui, profetacunaca: ‘Cancunataca mana espadahuan huañuchingacunachu. Mana yaricaihuan canguichijchu, ashtahuanpish cancunamanca caipica sumaj causaitami cusha’ nicuncunami” nircani.

14 Chaimi Jehová Diosca ñucamanca cashna nirca: “Profetacunaca llullacunatami ñuca shutipi huillacuncuna. Ñucaca paicunataca mana cachashcanichu, mana mandashcanichu, imata mana nishcanichu. Chai profetacuna muscuipi shina ricushcata huillashcaca yangallami. Ima tucunatapish yangallami huillacuncuna. Paicunapaj shungupi tiyashca llullacunallatami huillacuncuna. 15 Chai profetacunaca ñuca shutipimi huillacuncuna. Shinapish paicunataca mana ñucachu cachashcani. Paicunaca cai llajtapica yaricaica mana tiyangachu, espadahuan mana huañuchingacunachu nicuncunami. Shinaca Jehová Diosca paicunamantaca caitami nin: ‘Chashna nij profetacunataca yaricaimi japinga, espadahuanmi huañuchingacuna. 16 Paicuna huillashcata uyaj gentecunaca Jerusalén callecunapimi yaricaihuan huañungacuna. Shinallataj espadahuanmi huañuchishca cangacuna. Paicunataca pi mana pambangachu. Paicunatapish, paicunapaj huarmicunatapish, paicunapaj churicunatapish, paicunapaj ushushicunatapish pi mana pambangachu. Ñucaca paicuna chasquina cashca llaquitami cachasha’ ninmi.

17 Cai shimicunata huillai:

‘Ñuca ñahuicunaca tutapish, punllapish huiquihuan junda cachun, mana samarishpalla huacachun.

Ñuca pueblopaj soltera* ushushica librimi tucuchishca, ñutuchishca cashca.

Paipaj chugrica yallitaj jatunmari.

18 Campoman rishpaca,

¡espadahuan huañuchishcacunatami ricuni!

Llajtaman yaicushpaca,

¡yaricaihuan huañushcacunatami ricuni!

Profetapish, sacerdotepish paicuna mana rijsishca allpapimi caita chaita purishcacuna’”.

19 ¿Judá llajtataca librichu shitashcangui? ¿Siontaca manatajchu ricunayachingui?

¿Imamantataj ñucanchijtaca huajtarcanguiyari? Cunanca ñucanchijpajca ima jambi mana tiyanchu.

Sumaj causaitami shuyarcanchij. Pero ima allica mana tiyarcachu.

Alliyana tiempotami shuyarcanchij. ¡Pero achca manchaimi tiyan!

20 Jehová Dioslla, ñucanchijca millaita rurashcataca yachanchijmi.

Ñucanchij ñaupa yayacuna pandarishcatapish yachanchijmi.

Ñucanchijca cambaj ñaupajpimi juchata rurashcanchij.

21 Ñucanchijtaca cambaj shutimanta ama saquipaichu.

Cambaj sumaj jatun tiyarinataca ama pꞌiñapaichu.

Ñucanchijhuan shuj ari ninacuita rurashcata yuyaripai, chai ari ninacuitaca ama saquipaichu.

22 ¿Shujtaj llajtacunapaj mana vali rurashcalla dioscunaca tamyachi tucunchu?

¿Jahua pachapish paillatajca tamyata cachai tucunchu?

Ñucanchij Jehová Dioslla, canllamari chaita rurai tucungui.

Canllamari ñucanchij shuyana cangui.

Canllamari tucui chaicunata rurashcangui.

15 Chai qꞌuipami Jehová Diosca ñucataca cashna nirca: “Moiseshuan, Samuelhuan ñuca ñaupajman shamujpipish cai pueblota llaquishcataca manataj ricuchimanchu. Paicunataca ñuca ñaupajmanta anchuchichij. Caimanta anchushpa richuncuna. 2 Paicuna ‘¿Imashi tucushun?’ nijpica, canca ‘Jehová Diosca:

“¡Huaquincunaca huañuchij ungüihuanmi huañungacuna!

¡Huaquincunaca espadahuanmi huañuchishca cangacuna!

¡Huaquincunaca yaricaihuanmi huañungacuna!

¡Huaquincunaca prezuta shinami apashca cangacuna!” ninmi’ ningui.

3 Jehová Diosca cashnatajmi nin: ‘Ñucaca chuscu llaquicunatami cachasha. Huañuchingapajca espadatami cachasha. Huañushca cuerpocunata aisachunca allcucunatami cachasha. Saquirishca aichata micuchun, tucui tucuchichunca jahuata volaj animalcunata, allpapi purij animalcunatami cachasha. 4 Chaita ricushpami allpa pachapi tiyaj tucui mandajcunaca yallitaj mancharingacuna. Judá llajtata mandaj Ezequiaspaj churi Manasés Jerusalenpi imata rurashcamantami chaita rurasha.

 5 Jerusalenlla, ¿cantaca pitaj llaquingayari?

¿Canmantaca pitaj llaquiringayari?

¿Can imanalla cashcata tapungapajca pitaj shamungayari?’ ninmi.

 6 ‘Canca ñucatami saquishcangui’ ninmi Jehová Diosca.

‘Canca ñucamantami caruyashcangui.

Chaimantami ñuca maquita chutashpa cantaca tucuchisha.

Llaquishcata canman ricuchinataca ñami shaicuni.

 7 Paicunataca llajta pungupimi huairachina palahuan* huairachisha.

Paicunataca huahuacuna illajtami saquisha.

Ñuca puebloca paicunapaj mana alli ñantaca mana saquisha nincunachu.

Chaimantami paicunata tucuchisha.

 8 Viuda huarmicunaca mama cucha uripi tiyaj arena allpatapish yallimi cangacuna.

Chaupi punllatami paicunata tucuchichun shuj tucuchijta cachasha. Paica mamacunatapish, churicunatapishmi tucuchinga.

Mana yuyashcapimi paicunataca musparishca cachun, yallitaj manchaihuan cachun saquisha.

 9 Canchis* huahuacunata charij huarmica desmayacunmi.

Samaita mana aisai tucunchu.

Punlla cajpirajmi paipaj intica huashicushca.

Chaimi paica pingachishca, humillachishca cashca’.

‘Paicunamanta ashalla saquirijcunataca

contracuna espadahuan huañuchichunmi entregasha’ ninmi Jehová Diosca”.

10 ¡Mamita! ¿Imamantataj ñucataca huacharcanguiyari?

Cai llajtamanta tucui gentecunami ñucahuanca macanacuncuna, pꞌiñanacuncuna.

Paicunamanca imata mana mañachishcanichu, imata mana mañashcanichu.

Pero tucui paicunami ñucataca maldicincuna.

11 Jehová Diosca ñucataca cashnami nirca: “Cantaca ayudashatajmi.

Llaquilla cana punllacunapi, sustarishca cana punllacunapica

contracunamantami cantaca cuidasha.

12 ¿Fierrotaca pitaj pꞌaqui tucunyari?

¿Janaj ladomanta fierrota o cobretaca pitaj pꞌaqui tucunyari?

13 Can tucui imalla charishcacunata, cambaj valishca cosascunataca cambaj contracunamanmi cusha.

Paicunaca chaicunamantaca imata mana pagangachu. Cambaj tucui llajtacunapi juchacunata rurashcamantami chaita rurasha.

14 Chaicunataca can mana rijsishca allpaman apachunmi

cambaj contracunaman entregasha.

Ñuca yallitaj pꞌiñarishcaca nina japirishca shinami.

Chai ninami cancunataca tucuchicun”.

15 Jehová Dioslla, canca ñami yachangui.

Ñucata yuyaripai, ñucata alli uyapai.

Ñucata catirashpa llaquichijcunata castigapai.

Paicunamanca pacienciata ama ricuchichu, ñuca huañuchunca ama saquipaichu.

Ñucata cꞌamijpipish canmanta ahuantashcata yuyaripai.

16 Can nishca shimicunata japishpaca micunata shinami micurcani.

Can nishca shimicunata micushpaca ñuca shungupica achcatami cushicurcani.

Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dioslla, ñucaca cambaj shutitami apani.

17 Cushicunallata mashcajcunahuanca ñucaca mana tiyarinichu, paicunahuanca mana cushicunichu.

Cambaj maqui ñuca jahuapi cashcamantami ñucalla tiyarini.

Paicuna mana allicunata rurashcamantami pꞌiñarishca cani.

18 ¿Imamantataj ñuca nanaica manataj tucurin? ¿Imamantataj ñuca chugrica manataj alliyan?

Mana alliyasha ninchu.

¿Canca ñucapajca chaquishca pugyu shina,

mana confiaipaj pugyu shinachu tucungui?

19 Chaimantami Jehová Diosca:

“Ñucapajman tigrarijpica cantaca alliyachishami.

Chashnami canca ñuca ñaupajpi shayaringui.

Imapaj mana valij cosascunata shitashpa, valishca cosascunata huaquichijpica

cantaca ñucamanta huillaj cachunmi saquisha.

Paicunami cambajman tigrana can,

pero canca paicunapajmanca mana tigranguichu” nin.

20 “Cantaca cai pueblopaj chaupipica cobremanta sinchi pircata shinami churasha.

Paicunaca canhuanmi macanacungacuna.

Pero cantaca mana mishangacunachu.

Canta quishpichingapaj, canta cacharichingapajca ñucami canhuan cani” ninmi Jehová Diosca.

21 “Cantaca millai runacunapaj maquimantami cacharichisha.

Yallitaj millai runacunapaj maquimantami quishpichisha”.

16 Jehová Diosca cutinllatajmi ñucamanca cai shimicunata nirca: 2 “Cambajca shuj huarmita ama mashcaichu. Caipica churicunatapish, ushushicunatapish ama charichu. 3 Caipi huacharij churicunamanta, ushushicunamanta, huachaj mamacunamanta, cai llajtapi huahuacunata charij yayacunamantaca Jehová Diosca caitami nin: 4 ‘Paicunaca millai ungüicunahuanmi huañungacuna. Pero paicunamantaca ni pi mana llaquilla cangachu, paicunataca mana pambangachu. Paicunaca pambapimi majada shina saquiringacuna. Shinallataj espadahuanmi huañuchishca cangacuna, yaricaimantapishmi huañungacuna. Paicunapaj huañushca cuerpotaca jahuata volaj animalcuna, allpapi purij animalcunami micunga’ ninmi.

 5 Jehová Diosca:

‘Veloriopi jatun micuita micucujcunapaj huasimanca ama yaicuichu.

Llaquilla cashcata ricuchingapaj, huacangapajpish chaimanca ama richu’ ninmi.

Jehová Diosca cashnatajmi nin: ‘Ñucami cai pueblomantaca ñuca sumaj causaita anchuchishcani.

Ñuca cꞌuyaitapish,* llaquij cashcatapish paicunamanca mana ricuchishachu.

 6 Cai allpapica jatuncunapish, uchillacunapishmi huañungacuna.

Paicunataca mana pambangacunachu,

paicunamantaca ni pi mana llaquilla cangachu,

paicunamantaca ni pi mana cuerpota cuchuringachu, uma ajchatapish ni pi mana lluchullata ruturingachu.*

 7 Huañushcacunamanta llaquilla cajcunata cushichingapajpish

micunataca pi mana carangachu.

Paicunapaj yaya mama huañushcamanta llaquilla cajcunata cushichingapajpish

vino copataca pi mana ubyachingachu.

 8 Fiestata ruracuj huasipi

gentecunahuan micungapaj, ubyangapaj ama yaicuichu’ ninmi.

9 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca: ‘Caipica cushicuimanta caparishcaca mana uyaringachu. Novio rimashcapish, novia rimashcapish mana uyaringachu. Cancuna causacui punllacunapi, cancunapaj ñaupajpimi chaita rurasha’ ninmi.

10 Tucui cai shimicunata cai puebloman huillajpimi paicunaca: ‘¿Jehová Diosca imamantataj cai jatun llaquita cachasha nishcari? ¿Ñucanchij Jehová Diospaj ñaupajpica ima mana allita, ima juchatataj rurashcanchijyari?’ ningacuna. 11 Chaimi paicunamanca cashna nina cangui: ‘Jehová Diosca cashnatajmi nin: “Cancunapaj yayacunaca ñucatami saquircacuna. Shujtaj dioscunata adorashpami catircacuna, paicunatami sirvircacuna, paicunapaj ñaupajpimi cumurircacuna. Paicunaca ñucatami saquircacuna, ñuca leytapish mana cazurcacunachu. Chaimantami cai jatun llaquita cachasha. 12 Cancunaca cancunapaj ñaupa yayacunatapish yallimi millaita rurashcanguichij. Ñucata cazunapaj randica cancunapaj millai shungu munashcallatami catinguichij. 13 Chaimi cancunataca cai allpamanta shitasha. Cancunataca cancunapish, cancunapaj ñaupa yayacunapish mana rijsishca allpamanmi cachasha. Chaipimi cancunaca tutapish, punllapish shujtaj dioscunata sirvinguichij. Ñucaca cancunataca manataj ayudashachu” ninmi’ ningui.

14 Jehová Diosca cashnatajmi nin: ‘Punllacunaca cꞌuchuyamucunmi. Chai punllacunapica gentecunaca: “¡Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani. Paimi israelitacunataca Egipto llajtamanta llujshichirca!” mana ningacunachu. 15 Ashtahuanpish paicunaca: “¡Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani. Paimi israelitacunataca janaj lado allpamanta, caita chaita cachashca tucui allpacunamanta pushamushca!” ningacunami. Paicunataca paicunapaj allpamanmi tigrachimusha. Chai allpataca paicunapaj ñaupa yayacunamanmi curcani’ ninmi.

16 Jehová Diosca cashnatajmi nin: ‘Pescadota japij achca runacunatami cayaj cachasha.

Paicunami pescadota japij shina japingacuna.

Qꞌuipaca animalcunata japij achca runacunatami cayaj cachasha.

Paicunami tucui urcucunapi, lomacunapi,

jatun pata rumi jutcucunapi japingacuna.

17 Ñuca ñahuicunaca paicuna imalla rurashcatami ricucun.

Ñucamantaca mana miticui tucuncunachu,

paicuna pandarishcatapish ñuca ñahuicunamantaca mana pacai tucuncunachu.

18 Puntaca paicuna pandarishcamanta, paicunapaj juchacunamantami castigasha.

Paicunaca causaita mana charij, millanana santocunahuanmi ñuca allpata mapayachishcacuna.

Ñuca herencia allpatapish millanana ruraicunahuanmi mapayachishcacuna’ ninmi” nircami.

19 Jehová Dioslla, canca ñuca fuerzami cangui, ñuca muyundijpi caj pircami cangui.

Llaqui punllacunapi ñuca miticunami cangui.

Cambajmanca tucui allpa pachamanta gentecunami shamunga.

Paicunaca: “Ñucanchij ñaupa yayacunaca rurashcalla dioscunata adorana costumbretami catircacuna.

Yanga, chushaj, imapaj mana valicunallatami catircacuna” ningacunami.

20 ¿Runaca paipaj propio dioscunata rurai tucunchu?

Chai dioscunaca mana dioscunachu can.

21 “Shinaca cunanmi rijsichisha.

Cunanmi ñuca fuerzata, ñuca poderta ricuchisha.

Paicunaca ñuca shuti Jehová cashcatami yachaj chayangacuna”.

17 “Judá llajtamanta gentecunapaj juchaca fierro cincelhuan quillcashcami.

Paicunapaj shungupica diamante puntayuj cincelhuan quillcashcami.

Paicunapaj altarcunapaj gachucunapipish quillcashcami.

 2 Paicunapaj churicunaca paicunapaj altarcunata, paicunapaj adorana postecunatami* yuyarincuna.

Chaicunataca pꞌangasapa yura ladopi, jatun lomacuna jahuapi,

 3 urcucuna jahuapimi yuyarincuna.

Tucui cambaj llajtacunapi juchacunata rurashcamantami can imalla charishcacunatapish, tucui cambaj valishca cosascunatapish,

adorana lugarcunapi* tiyashca cosascunatapish quichushca cosascunata shina entregasha.

 4 Ñuca cushca herenciataca cambaj munaimantami saquingui.

Cantaca mana rijsishca llajtapi cambaj contracunata sirvichunmi obligasha.

Cancunaca ninata japichij shinami ñucataca yallitaj pꞌiñachishcanguichij.*

Chaica huiñaipaj rupacungallami”.

 5 Jehová Diosca caitami nin:

“Runacunallapi shunguta churaj runapish,*

gentecunapaj fuerzallapi confiaj runapish maldicishca cachun.

Paipaj shunguca Jehová Diosmantami caruyashca.

 6 Chai runaca chaquishca pambapi sapalla yura shinami canga.

Paica allicunata ricuna esperanzataca mana charingachu.

Ashtahuanpish chaquishca pambacunapi,

pi mana causaipaj cachi allpapimi causanga.

 7 Jehová Diospi shunguta churaj runaca bendiciashca cachun.

Paica Jehová Diospimi paipaj shunguta churan.

 8 Chai runaca yacu uripi tarpushca yura shinami canga.

Sapicunapish callpacuj yacucunacamami chayan.

Inti rupachijpipish mana anguyangachu,

ashtahuanpish siempremi pꞌangasapa canga.

Usia huatapica mana sustaringachu,

granota pꞌucushpa caticungallami.

 9 Shunguca tucuimanta yalli umajllami,* ucui jahua imatapish rurajllami.

¿Pitaj rijsi tucungari?

10 Ñuca, Jehová Diosmi runacunapaj shungutaca alli ricuni,

ucu yuyaicunatapishmi alli ricuni.

Chashnami ima shina causashcamanta,

imata rurashcamanta paicuna japina cashcata cada unoman cusha.

11 Mana allita rurashpa charijyaj runaca

shuj yutu pai mana churashca luluncunata ugllaj shinallami.

Chai charinacunaca manaraj yuyajyajpimi tucuringa,

qꞌuipataca yuyai illaj runa cashcatami ricuchinga” ninmi.

12 Sumaj jatun tiyarinaca callarimantami jatunyachishca can.

Chaica ñucanchij Diospaj huasimi can.

13 Jehová Dioslla, canca israelitacunapaj shuyanami cangui.

Canmanta tucui caruyajcunaca pingachishcami cangacuna.

Canmanta* caruyajcunapaj shuticunaca ñutu allpallapi quillcashcami canga.

Paicunaca causaita cuj pugyu yacuta, Jehová Diostami saquishcacuna.

14 Jehová Dioslla, ñucaca cantami alabani.

Ñucata alliyachihuai, chaimi alliyasha.

Ñucata quishpichihuai, chaimi quishpirisha.

15 Ricui, maijancunaca:

“¿Jehová Dios nishca shimicunaca ima nishpataj manaraj pajtarishca?

¡Cunan pajtarichunyari!” nincunami.

16 Pero ñucaca cambaj michij cashpa catinataca mana saquircanichu.

Llaqui punlla chayachunpish mana munarcanichu.

Ñuca shimi ima nishcataca canca allimi yachangui.

¡Tucui caicunaca cambaj ñaupajpimi pasarca!

17 Ñucataca ama yallitaj manchachihuaichu.

Canca llaqui punllapi ñuca miticunamari cangui.

18 Ñucata catirashpa llaquichijcunaca pingachishca cachun,

pero ñucataca ama pingachihuaichu.

Paicunaca yallitaj manchaihuan cachun,

pero ñucataca ama yallitaj manchachihuaichu.

Paicunata llaquichina punllata apamushpa

paicunataca ñutushpa shitayari, libri tucuchiyari.*

19 Jehová Diosca ñucamanca caitami nirca: “Ñuca pueblopaj pungupi shayarigri. Chai pungutami Judá llajtamanta reycunaca yaicuncuna, llujshincuna. Shinallataj Jerusalén llajta tucui pungucunapi shayarigri. 20 Paicunamanca cashna ningui: ‘Judá llajtamanta reycuna, Judá llajtamanta gentecuna, Jerusalenpi causaj tucui gentecuna, cai pungucunata yaicujcunaca Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij. 21 Jehová Diosca caitami nin: “Sábado punllapica ima cargata ama apaichijchu, ima cargahuanpish Jerusalén pungucunataca ama yaicuichijchu. 22 Sábado punllapica cancunapaj huasimantaca ima cargata ama surcuichijchu. Ima trabajotapish ama ruraichijchu. Cancunapaj ñaupa yayacunaman mandashca shina sábado punllataca ñucapajlla chꞌicanyachichij. 23 Shinapish paicunaca mana uyarcacunachu, mana cazurcacunachu. Ashtahuanpish rumi shungu tucushpami mana cazusha nircacuna, ñuca disciplinashcatapish mana chasquisha nircacunachu” ninmi’ ningui.

24 ‘Jehová Diosca cashnatajmi nin: “Cancuna ñucata tucuipi cazujpi, sábado punllapi cai llajta pungucunata ima cargahuan mana yaicujpi, sábado punllapi ima trabajota mana rurashpa chai punllata ñucapajlla chꞌicanyachijpica 25 Davidpaj jatun tiyarinapi tiyarij reycunapish, mandajcunapish cai llajta pungucunatami carretacunapi, caballocunapi yaicungacuna. Reycunapish, mandajcunapish, Judá llajtamanta runacunapish, Jerusalenpi causaj gentecunapishmi yaicungacuna. Cai llajtapica huiñaipajmi gentecuna causanga. 26 Jerusalenmanca Judapi tiyaj llajtacunamanta gentecuna, Jerusalén muyundijpi causaj gentecunami shamungacuna. Shinallataj benjaminitacunapaj allpamanta, pugru pambacunamanta, urcucunamanta, Neguebmantapishmi* shamungacuna. Paicunaca rupachishca ofrendacunata, sacrificiocunata, grano ofrendacunata, olibanota, pagui ningapaj cushca sacrificiocunatapishmi Jehová Diospaj huasiman apamungacuna.

27 Pero cancuna ñucata mana cazujpi, sábado punllata ñucapajlla mana chꞌicanyachijpi, sábado punllapi cargacunata apashca Jerusalén pungucunata yaicujpica chai pungucunatami ninahuan rupachisha. Chai ninaca Jerusalenpi sinchi torrecunatami rupachinga. Chai ninaca mana huañungachu”’”.

18 Jehová Diosca Jeremiasmanca cai shimicunatami nirca: 2 “Ri, allpamanta imatapish ruraj runapaj huasiman uriyai. Chaipimi ima nina cashcata canman huillasha” nircami.

3 Chashna nijpimi allpamanta imatapish ruraj runapaj huasiman uriyarcani. Chai runaca muyuchina ruedapimi shuj barro puñuta ruracurca. 4 Pero pai ruracushca barro puñuca mana pai munashca shina llujshircachu. Chaimi chai runaca cutinllataj trabajashpa pai munashca shina shujtaj barro puñuta rurarca.

5 Chai qꞌuipami Jehová Diosca ñucamanca cai shimicunata nirca: 6 “‘Israelitacunalla, ¿manachu allpamanta imatapish ruraj runa shinallataj ñucapish cancunahuanca rurai tucuni?’ ninmi Jehová Diosca. ‘Israelitacunalla, ¡ricuichij! Allpamanta imatapish ruraj runapaj maquipi cashca allpa barro shinallatajmi cancunapish ñuca maquipica canguichij. 7 Shuj llajtata o shuj gobiernota pꞌitisha, ñutusha, tucuchisha nishca cashpapish 8 chai llajtamanta gentecuna millai ruraicunata saquijpica paicunata llaquichinata yuyashca cashpapish ña mana llaquichishachu. 9 Pero shuj llajtata o shuj gobiernota shayachisha, callarichisha nishca cashpapish 10 chai llajtamanta gentecuna ñuca ñaupajpi mana allita rurajpi, ñuca nishcata mana cazujpica paicunapaj allita rurasha nishca cashpapish mana chaita rurashachu’.

11 Cunanca Judá llajtamanta runacunamanpish, Jerusalenpi causaj gentecunamanpish: ‘Jehová Diosca: “Cancunapajmanca shuj llaquitami cachagrini. Shinallataj cancunata ima shina castiganatami yuyacuni. Chaimanta cancunapaj mana alli ñanmanta tigraripaichij. Cancunapaj causaitapish, cancunapaj ruraicunatapish allichichij” ninmi’ nishpa huillapai” nircami.

12 Pero paicunaca: “¡Yangamantami chaita nicungui! Ñucanchij ima yuyacushcatami rurashun. Tucuicunami ñucanchij millai, rumi shungu munashcata catishun” nircacunami.

13 Shinaca Jehová Diosca caitami nin:

“Israelpaj soltera* ushushica yallitaj millaitamari rurashca.

¿Chashna millaita rurashcataca pitaj uyashcari?

Cancunallataj shujtaj llajtacunapi tapuichijyari.

14 ¿Líbano quinricunapi tiyaj jatun rumicunamanta rasuca yacuyangachu?

¿Carumanta shamuj chirijlla yacucunapish chaquiringachu?

15 Pero ñuca puebloca ñucatami cungarishca.

Paicunaca imapaj mana vali dioscunamanmi sacrificiocunata cuncuna.*

Shujtaj runacunatami paicunapaj ñancunapi, ñaupa ñancunapi ñitcachincuna.

Chashnami huishtu ñancunata, mana allichishca* ñancunata richun pandachincuna.

16 Paicunapaj allpa huiñaipaj llaquinai saquirichun,

shujtajcuna burlarichunmi* chashna rurancuna.

Tucui chaita pasajcunaca paicunapaj umata cuyuchishpami mancharishca ricushpa saquiringacuna.

17 Paicunataca inti llujshin ladomanta huaira ujshata caita chaita cachaj shinami paicunapaj contracunapaj ñaupajpi caita chaita cachasha.

Paicuna llaquihuan cai punllaca ñuca ñahuita shujtaj ladoman churashpami paicunataca mana tigra ricusha” ninmi.

18 Shinapish paicunaca: “Jacuchij, Jeremiasta ima shina llaquichinata yuyarishunchij. Ñucanchij sacerdotecunapaj leypish,* yachaisapa runacunapaj consejocunapish, profetacuna huillashca shimicunapish manataj chingaringachu. Jacuchij, paipaj contra rimashunchij, pai nishcatapish ama uyashunchijchu” nircacunami.

19 Jehová Dioslla, ñucata alli uyahuayari.

Ñuca contracuna ima nicushcatapish uyapayari.

20 ¿Allita rurashcamantaca mana allita rurashpachu tigrachina can?

Ñucapajmi shuj jutcuta allashcacuna.

Paicunamanta allita parlangapaj cambaj ñaupajpi ñuca ima laya cashcata yuyaripai.

Paicunahuan can ña ama yallitaj pꞌiñarishca cachunmi chaita rurarcani.

21 Shinaca paicunapaj churicuna yaricaimanta huañuchun saquipai,

espadahuan huañuchishca cachun saquipai.

Huarmicunapish paicunapaj huahuacuna illaj, paicunapaj cusacuna illaj saquirichun.

Cꞌaricunapish huañuchij ungüihuan huañuchun.

Jovencunapish macanacuipi espadahuan huañuchishca cachun.

22 Shuhuacunata can ñapish cachajpi

paicunapaj huasicunamanta caparishca uyarichun.

Paicunaca ñucata japingapajmi shuj jutcuta allashcacuna.

Ñuca chaquicunapajpish trampacunatami churashcacuna.

23 Shinapish Jehová Dioslla,

ñucata huañuchingapaj paicuna imata yuyacushcataca allimi yachangui.

Paicuna pandarishcacunataca ama perdonapaichu.

Paicunapaj juchacunatapish cambaj ñaupajmantaca ama anchuchipaichu.

Can yallitaj pꞌiñarishpa paicunata castigacushpaca

paicuna cambaj ñaupajpi ñitcarichun saquipai.

19 Jehová Diosca caitami nirca: “Allpamanta imatapish ruraj runapajman rishpa shuj barro puñuta randigri. Israelitacunata pushajcunamanta* huaquincunata pushashpa, sacerdotecunata pushajcunamanta huaquincunata pushashpa 2 Hinón pugru pambaman,* Callana* Pungu nishca yaicunman ri. Chaipi canman huillagrishca shimicunata huillai. 3 Canca cashna ningui: ‘Judá llajtamanta reycunapish, Jerusalenpi causaj gentecunapish Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij. Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin:

“Cai lugarmanca shuj llaquitami apamugrini. Maijanpish chaita uyashpaca mancharishcami saquiringa.* 4 Paicuna ñucata saquishcamanta, cai llajtata mana rijsipaj layata saquishcamantami chai llaquita apamugrini. Caipica paicunapish, paicunapaj ñaupa yayacunapish, Judá llajtamanta reycunapish ñaupaman mana rijsishca shujtaj dioscunamanmi sacrificiocunata cucuncuna. Paicunaca cai lugartaca ima culpata mana charij gentecunapaj yahuarhuanmi jundachishcacuna. 5 Paicunaca Baalta adorangapajmi adorana lugarcunata* rurarcacuna. Chaipimi paicunapaj huahuacunataca Baalman cungapaj rupachishca ofrendata shina rupachircacuna. Chaita rurachunca ñucaca mana mandashcanichu, mana imata nishcanichu, ñucaca mana yuyashcanillapishchu” ninmi’ ningui.

6 ‘“Chaimanta ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi” ninmi Jehová Diosca. “Chai punllacunapica cai lugartaca ña mana Tófet ningacunachu, ña mana Hinón pugru pamba* ningacunachu. Ashtahuanpish Huañuchina pugru pamba ningacunami. 7 Judá llajtamanta gentecuna, Jerusalén llajtamanta gentecuna imata yuyacushcataca cai lugarpimi tucuchisha. Paicunata huañuchisha* nij contracunapaj maquipi espadahuan huañuchishcacuna cachunmi saquisha. Paicunapaj huañushca cuerpocunataca jahuata volaj animalcunaman, allpapi purij animalcunamanmi carasha. 8 Cai llajtataca llaquinaitami saquisha, shujtajcuna ricushpa burlarichunmi* saquisha. Tucui caita pasajcunami yallitaj mancharishca ricushpa saquiringacuna, tucui cai llaquicuna japishcamantami burlaringacuna.* 9 Paicunapaj churicunapaj, paicunapaj ushushicunapaj aichatami carasha. Paicunapurami caishuj chaishuj micunacungacuna. Paicunata huañuchisha nij contracuna paicunapaj muyundijpi cashcamantami yallitaj sustaringacuna”’.

10 Qꞌuipaca canhuan rij runacunapaj ñaupajpi chai puñuta pꞌaqui. 11 Paicunamanca: ‘Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca: “Allpamanta imatapish ruraj runa rurashca puñuta maijanpish pꞌaquijpica ña mana allichi tucuipajchu. Chashnallatajmi cai pueblotapish, cai llajtatapish ñutushpa tucuchigrini. Huañushcacunataca ña maipi pambana mana tiyangacamami Tofetpi pambangacuna” ninmi’ ningui.

12 Jehová Diosca cashnatajmi nin: ‘Cai llajtatapish, caipi causaj gentecunatapish chaitami rurasha. Chashnami cai llajtaca Tófet shina canga. 13 Jerusalenpi tiyaj huasicunapish, Judá llajtamanta reycunapaj huasicunapishmi Tófet shina mapa saquiringa. Jahua cielopi tucui imalla tiyashcacunaman paicunapaj huasi terrazacunapi sacrificiocunata cushcamanta, shujtaj dioscunaman vino ofrendata tallishcamantami chai tucui huasicunaca mapa saquiringa’ ninmi” nircami.

14 Jehová Diosca Jeremiastaca Tofetpimi imalla tucunata huillanaman cachashca carca. Jeremías chaimanta tigramushpaca Jehová Diospaj huasi patiomanmi rirca. Paica tucui gentecunamanmi cashna nirca: 15 “Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca: ‘Cai llajtamanpish, cai llajta muyundijpi tiyaj pueblocunamanpish paicunaman huillashca llaquitami cachasha. Paicunaca rumi shungu tucushpami ñuca nishca shimicunataca mana cazusha nircacuna’ ninmi” nircami.

20 Imerpaj churi sacerdote Pasjurca Jehová Diospaj huasipi ricujcunata punta pushajmi carca. Paica Jeremías huillashcatami uyacurca. 2 Chaimi Pasjurca profeta Jeremiastaca macashpa, jutcushca tablacunapi* canichishpa churarca. Chaica Jehová Diospaj huasipi Ashtahuan jahuaman caj Benjamín Pungu nishcapimi carca. 3 Shinapish cayandij punllaca Pasjurca Jeremiastami tablacunapi canichishcamanta cacharichirca. Chaimi Jeremiasca cashna nirca:

“Jehová Diosca Pasjur shutita cambiashpami cantaca Tucui Ladocunapi Manchachij shutita churashca. 4 Jehová Diosca caitami nin: ‘Can ima tucushcamantaca canpish, cambaj tucui amigocunapish achca manchaihuanmi canguichij. Cambaj amigocunataca paicunapaj contracunami espadahuan huañuchingacuna, chaitaca cambaj ñahuicunahuanmi ricungui. Tucui Judá llajtatami Babiloniamanta reypaj maquipi churasha. Paimi maijancunataca Babilonia llajtaman prezuta shina apanga, shujtajcunataca espadahuanmi huañuchinga. 5 Cai llajta charishca achca cosascunata, tucui imalla tiyashcacunata, valishca cosascunata, Judá llajtamanta reycunapaj valishca cosascunatapishmi contracunaman entregasha. Paicunami tucui imalla charishcacunata quichushpa Babilonia llajtaman apangacuna. 6 Pasjur runalla, canpish, cambaj huasipi causajcunapish tucuicunami prezuta shina apashca canguichij. Canca Babiloniamanmi ringui, chaipimi huañungui. Llullacunata huillashcamantami cambaj tucui amigocunandij cantaca chaipi pambangacuna’ ninmi” nircami.

 7 Jehová Dioslla, ñucataca umashcanguimari. Can umashcatamari crishcani.

Ñucata yalli fuerzasapa cashpamari ñucataca mishashcangui.

Cunanca tucui punllami ñucamantaca asincuna.

Tucui gentecunami ñucamantaca burlarincuna.

 8 Cada rimashcatami ñucaca caparishpa:

“¡Llaquichijcunami tiyan, tucuchijcunami tiyan!” nishpa huillana cani.

Jehová Dios nishca shimicunata huillashcamantami gentecunaca ñucata cꞌamincuna, tucui punllami ñucamantaca burlarincuna.

 9 Chaimi ñucaca: “Paimantaca mana parlashachu,

paipaj shutipipish mana ashtahuan parlashachu” nircani.

Pero pai nishca shimicunaca ñuca shungupipish, ñuca tullucunapipish rupacuj nina shinami carca.

Ña mana ashtahuan upalla saquiri tucurcanichu.

Ña mana ahuantai tucurcanichu.

10 Ñucaca mana allicunata ñucamanta rimashcatami uyarcani.

Yallitaj manchaihuanmi huañucurcani.

“¡Paitaca juchachichij! ¡Paitaca juchachishunchij!” nicurcacunami.

Sumaj causaita charichun nijcunaca ñuca urmachunmi shuyacurcacuna:

“Ima mana allita rurangapishchari,

chashnami paitaca mishashun, paitaca llaquichishun” nicurcacunami.

11 Pero Jehová Diosca shuj sinchi macanacuj shinami ñucahuan carca.

Chaimantami ñucata catirashpa llaquichijcunaca ñitcarishpa mana mishangacuna.

Mana paicuna munashca shina llujshijpimi achca pingaihuan cangacuna.

Huiñaipajmi humillachishca cangacuna. Chaica mana nunca cungashcachu canga.

12 Pero jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dioslla, canca cashcata ruraj runatamari alli ricungui.

Canca ucu yuyaicunatapish, shungutapishmi ricungui.

Paicunata ima shina castigajta ricuchun saquihuai.

Paicunata juzgachunca cambaj maquipimi saquishcani.

13 ¡Jehová Diosta cantaichijyari! ¡Jehová Diosta alabaichijyari!

Paimari pobrecunataca millaicunapaj maquimanta quishpichishca.

14 ¡Ñuca huacharishca punllaca maldicishca cachun!

¡Ñuca mama ñucata huachashca punllaca ama bendiciashca cachun!

15 Ñuca yayaman alli huillaicunata huillaj runaca maldicishca cachun. Paica:

“¡Shuj huahuata, shuj cꞌari huahuatamari charishcangui!”

nishpami paitaca achcata cushichirca.

16 Chai runaca Jehová Dios mana llaquirishpa tucuchishca llajtacuna shina cachun.

Tutamanta ladoca caparishcata uyachun, chaupi punllaca macanacuipaj cayashcata uyachun.

17 ¿Ima nishpataj ñuca mamapaj huijsapi cajpiraj mana huañuchircari?

Chashnami ñuca mamapaj huijsaca ñucata pambana jutcu shina canman carca.

Ñuca mamaca siempremi chichu saquirinman carca.

18 ¿Imamantataj sufricujcunata, llaquita apacujcunata

ricungapajllaca huacharircaniyari?

¿Imamantataj pingaihuan tucuringapajllaca huacharircaniyari?

21 Rey Sedequiasca Malkiaspaj churi Pasjurta, Maaseyapaj churi sacerdote Sofoniastami Jeremiaspajman cacharca. Chaipimi Jehová Diosca Jeremiasman shuj huillaita huillarca. Rey Sedequiasca chai runacunataca cashna ninguichij nircami: 2 “Babiloniamanta rey Nabucodonosorca* ñucanchijtami llaquichicun. Shinaca ñucanchijmanta Jehová Diosta tapupai. Jehová Diosca ñucanchijta ayudangapaj ima jatun mancharinacunata rurangapishchari. Chai reytapish caimanta richun obligangapishchari” nircami.

3 Jeremiasca paicunataca cashnami nirca: “Sedequiasmanca caita nichij: 4 ‘Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: “Cancunapaj maquipi charicushca macanacuna armacunataca cancunapaj contrami churasha. Chaicunahuanmi cunanca pirca muyundij canllapi caj caldeocunamanta, Babilonia llajtata mandaj reymanta difindiricunguichij. Chaicunataca cai llajta chaupipimi tandachisha.* 5 Ñucallatajmi pꞌiñarishpa, yallitaj pꞌiñarishpa, jatunta colerashpa ñuca poderyuj maquihuan, ñuca poderyuj rigrahuan cancunahuan macanacusha. 6 Cai llajtapi causaj gentecunataca llaquichishami. Gentecunatapish, animalcunatapishmi llaquichisha. Paicunataca millai ungüimi huañuchinga” ninmi’ nichij.

7 ‘Jehová Diosca: “Chai qꞌuipaca Judá llajtamanta rey Sedequiastapish, paita sirvijcunatapish, cai llajtamanta gentecunatapish millai ungüimanta, espadamanta, yaricaimanta quishpirijcunataca Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorpaj maquipi, paicunata huañuchisha* nij contracunapaj maquipimi churasha. Babiloniamanta reymi paicunataca espadahuan huañuchinga. Paicunamantaca mana llaquiringachu, mana nanaringachu, paicunata llaquishcatapish mana ricuchingachu” ninmi’.

8 Cai pueblotaca cashna ningui: ‘Jehová Diosca caitami nin: “Causaiman apaj ñantapish, huañuiman apaj ñantapish cancunapaj ñaupajpimi churani. 9 Cai llajtapi saquirijcunaca espadamanta, yaricaimanta, mana cashpaca millai ungüimantami huañungacuna. Pero cai llajtamanta llujshishpa, muyundijpi shayacuj caldeocunapaj maquipi entregarijcunaca causashpami catinga. Paicunapaj causaica paicunapajca macanacuipi quichushca cosascuna shinami canga” ninmi’ ningui.

10 ‘“Cai llajtamanca allicunata cachanapaj randica llaquicunatami cachasha. Cai llajtaca Babiloniamanta reypaj maquipimi entregashca canga. Chaimi paica ninahuan rupachinga” ninmi Jehová Diosca.

11 Judá llajtamanta reypaj familiamanta cajcuna, Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij. 12 Davidpaj huasimanta cajcunalla, Jehová Diosca caitami nin:

“Cashcata ruranata cada tutamanta difindichij.

Umashpa shuhuaj runacunapaj maquimanta shuhuashpa llaquichishcacunata quishpichichij.

Chashnami cancunapaj mana alli ruraicunamantaca

nina sindirij shina mana yallitaj pꞌiñarisha.

Nina lunyacuj shina ñuca pꞌiñarishcataca pi mana anchuchi tucungachu”’.

13 ‘Pugru pambapi causaj runalla, caipimi cambaj contra cani.

Llano pambapi tiyaj jatun rumilla, caipimi cambaj contra cani’ ninmi Jehová Diosca.

‘Cancunaca “¿Pitaj ñucanchij contraca uriyangari?

¿Pitaj ñucanchij huasicunataca llaquichingari?” ninguichijmi.

14 Cancuna imata rurashcamantami

castigasha’ ninmi Jehová Diosca.

‘Paipaj bosquepimi ninata japichisha.

Chai ninami tucui muyundijpi imalla tiyashcata tucuchinga’” nircami.

22 Jehová Diosca caitami nin: “Judá llajtamanta reypaj huasiman* uriyai, paimanca caita huillangui. 2 Paitaca cashna ningui: ‘Davidpaj jatun tiyarinapi tiyarij Judá llajtamanta reylla, Jehová Dios nishca shimicunata uyapai. Canpish, cambaj sirvijcunapish, cambaj pueblopish cai punguta yaicujcunaca tucuicuna uyapaichij. 3 Jehová Diosca caitami nin: “Cashcata ruranata difindichij, allita ruranata difindichij. Umashpa shuhuaj runacunapaj maquimanta shuhuashpa llaquichishcacunata quishpichichij. Shujtaj llajtamanta shamushca runacunataca ama maltrataichijchu. Yaya illaj huahuacunatapish, viuda huarmicunatapish ama llaquichichijchu. Cai llajtapica ima culpata mana charij runataca ama huañuchichijchu. 4 Cancuna cai nishca shimicunata tucuita pajtachijpica Davidpaj jatun tiyarinapi tiyarij reycunaca cai huasi pungucunatami carretacunapi, caballocunapi yaicungacuna. Paicunata sirvijcunandij, tucui gentecunandijmi yaicungacuna” ninmi’ ningui.

5 ‘Pero cai nishca shimicunata cancuna mana cazujpica ñuca shutillapitajmi jurani, cai huasica tucuchishcami canga’ ninmi Jehová Diosca.

6 Judá llajtamanta reypaj huasimantaca Jehová Diosca caitami nin:

‘Canca ñucapajca Galaad shinami cangui.

Líbano urcu punta shinami cangui.

Pero cantaca chaquishca pambata shinami rurasha.

Tucui cambaj llajtacunapica pi mana causangachu.

 7 Cambaj contrami tucuchijcunata cachasha.

Cada unomi paicunapaj macanacuna armacunata apashca ringacuna.

Paicunaca cambaj alli cedro yuracunatami urmachingacuna.

Chaicunataca ninapimi shitangacuna.

8 Achca llajtamanta gentecunami cai llajtata pasangacuna. Paicunaca caishuj chaishujmi: “¿Jehová Diosca imamantashi cai jatun llajtataca chashna rurarca?” ningacuna. 9 Chaimi shujtajcunaca: “Jehová Dios paicunahuan ari ninacushcata paicuna saquishcamanta, shujtaj dioscunapaj ñaupajpi cumurishcamanta, chai dioscunata sirvishcamantami chaita rurashca” ningacuna’ ninmi.

10 Huañushca runamantaca ama huacaichijchu,

paimantaca ama yallitaj llaquirichijchu.

Ashtahuanpish caimanta rij runamanta achcata huacaichij.

Paica pai maipi huacharishca llajtata ricungapajca ña mana tigrangachu.

11 Josiaspaj churi Salumca* paipaj yayapaj randimi Judá llajtapica rey shina mandacun. Paica caimantami rishca. Paimantaca Jehová Diosca caitami nin: ‘Paica cutinca ña mana tigrangachu. 12 Paica prezuta shina apashca llajtapimi huañunga. Cai allpataca cutinca mana ricungachu’ ninmi.

13 Aij cashcata mana rurashpa paipaj huasita shayachij runalla,

ima derechota mana charishpapish paipaj jahua cuartocunata rurajlla.

Paipaj projimotaca yangamantami trabajachin,

paipaj pagotapish mana cunchu.

14 Paica: ‘Jatun huasitami ruragrini,

jatun cuartocunayuj huasitami ruragrini.

Ventanacunatapishmi churagrini.

Pata quinricunatapish cedro tablacunahuan jahuata churashpami pucajllata pintagrini’ ninmi.

15 ¿Canca shujtajcunatapish yalli achca cedro caspicunahuan huasichishcamantachu mandashpa catingui?

Cambaj yayapish micurcami, ubyarcami.

Pero paica cashcata rurashpa, allita rurashpami causarca.

Chaimi ima rurashcapish alli llujshirca.

16 Paica pobrecunatapish, llaquita apacujcunatapish cashcata rurashpami juzgarca.

Chaimi tucui alli llujshirca.

‘¿Manachu paica ñucata rijsishcamanta chaita rurarca?’ ninmi Jehová Diosca.

17 ‘Cambaj ñahuicuna, cambaj shunguca mana allita rurashpa imata japina munailla,

ima culpata mana charij runata huañuchina yuyailla,

umashpa shuhuana yuyailla, imata quichuna yuyaillami can’.

18 Chaimantami Josiaspaj churi, Judá llajtata mandaj rey Jehoiaquimmantaca Jehová Diosca caita nin:

‘Paimantaca: “¡Aij ñuca huauquilla!

¡Aij ñuca panilla!” nishpa pi mana yallitaj llaquiringachu.

Paimantaca: “¡Aij ñuca amolla!

¡Aij ñuca jatun reylla!” nishpa pi mana yallitaj llaquiringachu.

19 Pai huañujpica huañushca burrota shinami shitangacuna,

sirijta aisashpami canllaman shitangacuna,

Jerusalén pungucuna canllamanmi shitangacuna.

20 Líbano urcuman huichiyashpa capariyari,

Basanpi sinchita capariyari,

Abarimmanta capariyari,

canhuan huainayajcunaca tucuicunami llaquichishca cashca.

21 Can sumajta causacujpimi canhuan parlarcani.

Pero canca: ‘Mana cazushachu’ nircanguimi.

Jovenmantapachami chashna carcangui.

Ñuca nishcataca mana nunca cazushcanguichu.

22 Cambaj tucui michijcunataca huairami michinga.

Canhuan huainayajcunaca prezu shina apashcami cangacuna.

Chaimi canca pingaipi churashca cangui. Cambaj tucui llaquicunamantami humillachishca cangui.

23 Canca Líbano urcupimi causacungui,

cedro yuracunapimi tazinpi shina causacungui.

¡Nanaicuna japijpica achcatami huacangui,

huahuata huachacuj huarmi nanachij shinami sustaringui!” ninmi.

24 “‘¡Ñuca causacushca shinallatajmi jurani’ ninmi Jehová Diosca. ‘Jehoiaquimpaj churi, Judá llajtata mandaj rey Conías,* cantaca ñuca alli lado maquipi sellota churana anillo shina cajpipish chaimantami surcushpa shitaiman! 25 Canta huañuchisha* nijcunapaj maquipi, can manchashca runacunapaj maquipi, Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorpaj* maquipi, caldeocunapaj maquipimi cantaca churasha. 26 Cantapish, canta huachaj mamatapishmi cancuna mana huacharishca shujtaj llajtaman shitasha. Chaipimi cancunaca huañunguichij. 27 Cancuna tigrasha nishca llajtamanca mana nunca tigranguichijchu.

28 ¿Conías runaca mana valichishca pꞌaqui manga shinalla,

pi mana munashca puñu shinallachu?

¿Imamantataj paitapish, paipaj huahua huahuacunatapish

llujshichishpa paicuna mana rijsishca llajtaman shitancunari?

29 Allpalla,* allpalla, allpalla, Jehová Dios nishca shimicunata uyai.

30 Jehová Diosca:

‘Cai runataca huahuacuna illaj runata shina registraichij.

Alli causaita mana charij runata shina registraichij.

Paipaj huahua huahuacunamantaca Davidpaj jatun tiyarinapica ni pi mana tiyaringachu.

Paicunaca Judá llajtatapish cutinca mana mandangachu’ ninmi”.

23 “¡Aij ñuca michina qꞌuihuacunamanta caita chaita cachashpa ñuca ovejacunata tucuchij michijcunalla!” ninmi Jehová Diosca.

2 Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca paipaj pueblota michijcunapaj contrami: “Cancunaca ñuca ovejacunatami caita chaita cacharcanguichij. Chaita ruranataca mana saquircanguichijchu. Paicunataca mana cuidarcanguichijchu” nin.

“Chaimantami cancunapaj mana alli ruraicunamanta cancunataca castigasha” ninmi Jehová Diosca.

3 “Chai qꞌuipami saquirij ñuca ovejacunataca caita chaita cachashca tucui allpacunamanta tandachishpa paicunata michina qꞌuihuacunaman cutin tigrachimusha. Chaipimi mirarishpa achcacuna tucunga. 4 Paicunata michichunca alli michijcunatami churasha. Chai michijcunataca mana manchangacunachu, mana chujchungacunachu. Shujllapish mana faltangachu” ninmi Jehová Diosca.

5 “Ricuichij, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi” ninmi Jehová Diosca. “Chai punllacunapica Davidmanta cashcata ruraj retoño* llujshichunmi saquisha. Paica shuj rey shinami mandanga, alli yachaita charishcatami ricuchinga. Allpa pachapica cashcatami ruranga, allitami ruranga. 6 Pai mandacui punllacunapica Judaca quishpichishcami canga. Israelpish imata mana manchashpami causanga. Paitaca: Jehová Diosmi Ñucanchijpajca Cashcata Ruraj nishpami rijsingacuna”.

7 Jehová Diosca cashnatajmi nin: “Punllacunaca cꞌuchuyamucunmi. Chai punllacunapica gentecunaca: ‘¡Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani. Paimi israelitacunataca Egipto llajtamanta llujshichirca!’ mana ningacunachu. 8 Ashtahuanpish paicunaca: ‘Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani. Paimi Israelpaj huahua huahuacunataca janaj lado allpamanta, caita chaita cachashca tucui allpacunamanta llujshichishpa pushamushca’ ningacunami. Paicunaca paicunapaj propio allpapimi causangacuna” ninmi.

9 Profetacunamanca caitami nini:

Ñuca shunguca pꞌaquirishcamari.

Ñuca tucui tullucunaca chujchucunmari.

Jehová Diosmanta, paipaj jucha illaj shimicunamantami

machashca runa shina,

yuyai chingaringacama vinota ubyashca runa shina cani.

10 Cai allpaca huainayajcunahuan jundamari.

Allpaca maldicishcamantami llaquilla can.

Chaquishca pambapi* tiyaj michina qꞌuihuacunapish chaquirishcamari.

Paicunaca mana allitamari rurancuna, poderta charishcamantamari llaquichincuna.

11 “Profetapish, sacerdotepish mapami saquirishcacuna.*

Paicuna millaita rurashcataca ñuca huasipipishmi japishcani” ninmi Jehová Diosca.

12 “Shinaca paicunapaj ñanca lluchcarinalla, amsami canga.

Paicunata tꞌangashpa shitajpica urmangacunallami.

Castigana huatapimi

paicunataca llaquichisha” ninmi Jehová Diosca.

13 “Samariamanta profetacunapica millanana ruraicunatami ricushcani.

Paicunaca Baalpaj profetacunami,

ñuca pueblo Israeltami pandachincuna.

14 Jerusalenmanta profetacunapica millai ruraicunatami ricushcani.

Paicunaca huainayancunami, llullacunatami nincuna.

Millai runacunatami ayudancuna,

paicunapaj millai ruraicunamantaca mana arrepintirincunachu.

Ñuca ñaupajpica tucui paicunaca Sodoma shinami.

Cai llajtapi causajcunapish Gomorra shinami”.

15 Chaimantami jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca profetacunapaj contra caita nin:

“Jerusalenmanta profetacunaca tucui cai llajtapimi gentecunataca ñucapaj contra tucuchun yachachishcacuna.

Chaimantami paicunamanca ajenjota caragrini,

venenashca yacutapishmi ubyachigrini”.

16 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin:

“Cancunaman huillacuj profetacuna nishcataca ama uyaichijchu.

Cancunataca inquitacuncunami.

Muscuipi shina ricushcataca paicunapaj shungupi yuyashcallamantami huillacuncuna.

Jehová Dios paipaj shimihuan nishcataca mana huillacuncunachu.

17 Ñucata mana respetajcunamanca: ‘Jehová Diosca:

“Cancunaca sumaj causaitami charinguichij” ninmi’ nishpami catincuna.

Cutin paicunapaj rumi shungu nishcata catijcunamanca:

‘Cancunataca ima llaqui mana japingachu’ nishpami catincuna.

18 ¿Pai nishca shimicunata uyangapaj, intindingapajca

pitaj Jehová Diospaj alli amigocunapurapi cashcari?

¿Pitaj pai nishca shimicunataca alli uyashcari?

19 ¡Ricuichij! Jehová Dios yallitaj pꞌiñarishcaca sinchi huaira shinami jataringa.

Millaicunapaj jahuamanmi shuj acapana shina uriyanga.

20 Jehová Diosca paipaj shungupi yuyashcata

pajtachingacamami yallitaj pꞌiñarishca catinga.

Cancunaca tucuri punllacunapimi chaitaca alli intindinguichij.

21 Profetacunataca mana cacharcanichu, pero paicunaca callpashpami rircacuna.

Paicunahuanca mana parlarcanichu, pero paicunaca imalla tucunatami huillarcacuna.

22 Pero paicuna ñuca alli amigocunapurapi cashca cashpaca

ñuca nishca shimicunata ñuca pueblo uyachunmi ayudanman carcacuna.

Ñuca pueblo mana alli ñanta saquichun, paicunapaj mana alli ruraicunata saquichunmi ayudanman carcacuna”.

23 “¿Ñucaca cancunapaj cꞌuchupi cashpallachu Dios cani? ¿Manachu cancunamanta carupi cashpapish Dios cani?” ninmi Jehová Diosca.

24 “¿Shuj runaca ñuca maipi mana ricushcapi miticui tucunchari?” ninmi Jehová Diosca.

“¿Manachu jahua pachatapish, cai pachatapish tucuita ricui tucuni?” ninmi Jehová Diosca.

25 “Ñuca shutipi llullacunata huillacuj profetacunataca ‘¡Shuj muscuitami charishcani! ¡Shuj muscuitami charishcani!’ nicujtami uyashcani. 26 ¿Profetacunaca ima horacamataj paicunapaj shungupica llullacunata huillana yuyailla cangari? Chai profetacunaca paicunapaj shungupi tiyashca llullacunallatami huillancuna. 27 Paicuna muscushcata caishuj chaishuj parlanacushpami ñuca pueblo ñuca shutita cungarichun munancuna. Paicunapaj yayacunapish Baalta adorashpami ñuca shutita cungarircacuna. 28 Shuj profeta imata muscushpaca chaita parlachun. Pero ñuca nishca shimicunata chasquijca mana llullashpa tucuita huillachun”.

“¿Ujshapish, granopish igualchari can?” ninmi Jehová Diosca.

29 “¿Manachu ñuca nishca shimicunaca nina shina, jatun pata rumita pꞌaquina combo shina can?” ninmi Jehová Diosca.

30 “Chaimantami ñuca mana huillashca shimicunata huillaj profetacunataca llaquichisha” ninmi Jehová Diosca.

31 “Paicunapaj cꞌalluhuan ‘¡Paica cashnatajmi nin!’ nij profetacunatami llaquichisha” ninmi Jehová Diosca.

32 “Llulla muscuicunata parlaj profetacunatami castigasha. Paicunaca paicunapaj muscuicunatami parlashpa purincuna, jatun tucushpami llullacunata nishpa ñuca pueblotaca pandachincuna” ninmi Jehová Diosca.

“Pero ñucaca paicunataca mana cacharcanichu, imata mana mandarcanichu. Paicunaca cai pueblotaca mana ayudai tucungacunachu” ninmi Jehová Diosca.

33 “Cai pueblomanta maijan runa cashpa, shuj profeta cashpa, shuj sacerdote cashpa ‘Cai huillaica Jehová Diosmanta llashaj quipimari’ nijpica canca ‘Jehová Diosca: “¡Cancunami chai llashaj quipi canguichij! Ñucaca cancunatami saquisha” ninmi’ ningui. 34 Profeta cajpipish, sacerdote cajpipish o cai pueblomanta maijan runa cajpipish ‘¡Cai huillaica Jehová Diospaj llashaj quipimi!’ nijtaca castigashami. Chai runatapish, paipaj huasipi cajcunatapish castigashami. 35 Cancunamantaca cada unomi cancunapaj projimotapish, cancunapaj huauquitapish: ‘¿Jehová Diosca imatataj cutichishcari? ¿Jehová Diosca imatataj nishcari?’ nicunguichij. 36 Jehová Dios huillashca shimicunaca llashaj quipimi can ama nichijchu. Cancuna nishca shimicunallatajmi llashaj quipi can. Cancunaca causaj Dios, jahua pacha soldadocunata mandaj ñucanchij Jehová Dios nishca shimicunatami cambiashcanguichij.

37 Profetacunamanca caitami nina cangui: ‘¿Jehová Diosca imatataj cutichishcari? ¿Jehová Diosca imatataj nishcari? 38 Cancuna “¡Cai huillaica Jehová Diospaj llashaj quipimi!” nishpa catijpica Jehová Diosca: “Ñuca ‘“Cai huillaica Jehová Diospaj llashaj quipimi” ama ninguichij’ nishpa mandajpipish cancunaca ‘Cai huillaica Jehová Diospaj llashaj quipimi’ nishpami catinguichij” ninmi’ ninami cangui. 39 Chaimantami cancunataca alzashpa ñuca ñaupajmanta caruta shitasha. Cancunatapish, cai llajtatapishmi chashna rurasha. Cai llajtataca cancunamanpish, cancunapaj ñaupa yayacunamanpishmi curcani. 40 Chashnami cancunataca pingaipi saquichisha, humillachisha. Chashna rurashcataca mana cungaringacunachu”’”.

24 Chai qꞌuipami Jehová Diosca higocunahuan caj ishqui canastacunata ñucaman ricuchirca. Chai canastacunaca Jehová Diospaj huasi ñaupajpimi carca. Chaitaca Jehoiaquimpaj churi, Judá llajtamanta rey Jeconiasta* Babilonia llajtaman rey Nabucodonosor* apashca qꞌuipami ricuchirca. Rey Nabucodonosorca Judá llajtamanta mandajcunatapish, artesanocunatapish, fierrohuan trabajajcunatapishmi Jerusalenmanta Babiloniaman prezu shina apashca carca. 2 Shuj canastapica punta pꞌucushca alli higocunami carca. Cutin caishuj canastapica mana alli, mana micuipaj yallitaj mana alli higocunami carca.

3 Chaimi Jehová Diosca ñucataca: “Jeremías, ¿imatataj ricucungui?” nishpa tapurca. Chaimi ñucaca: “Higocunatami ricucuni. Alli higocunaca yallitaj alli higocunami can. Cutin mana alli higocunaca mana micuipaj yallitaj mana alli higocunami can” nircani.

4 Chai qꞌuipami Jehová Diosca ñucamanca cai shimicunata nirca: 5 “Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Judá llajtamanta prezu shina apashca gentecunaca ñuca ñaupajpica cai alli higocuna shinallatajmi allicuna canga. Paicunatami caimanta caldeocunapaj allpaman cacharcani. 6 Paicuna alli causachunmi ñuca ñahuicunataca paicunamanta mana anchuchisha. Paicunataca cai llajtamanmi tigrachimusha. Paicunataca shayachishami, mana urmachishachu. Paicunataca tarpushami, mana aisashpa shitashachu. 7 Ñucata rijsichun, ñuca, Jehová Dios cashcata yachachunmi paicunamanca cazuj shunguta cusha. Paicunaca ñuca pueblomi canga, ñucaca paicunapaj Diosmi casha. Paicunaca tucui shunguhuanmi ñucapajman tigrangacuna.

8 Pero mana micuipaj yallitaj mana alli higocunamantaca Jehová Diosca caitami nin: “Judá llajtata mandaj rey Sedequiaspish, pai churashca mandajcunapish, Jerusalenmanta saquirijcunapish, Egipto llajtapi causajcunapish ñuca ñaupajpica chashnallatajmi mana allicuna can. 9 Paicunataca llaquichishami. Chaita ricushpami allpa pachapi tiyaj tucui mandajcunaca yallitaj mancharingacuna. Paicunata caita chaita cachashca tucui lugarcunapimi gentecunaca cꞌamingacuna, paicunata ejemplota shina churashpa shujtajcunaman parlangacuna, burlaringacuna, maldicingacuna. 10 Paicunataca espadahuan, yaricaihuan, millai ungüihuanmi* llaquichisha. Paicunamanpish, paicunapaj ñaupa yayacunamanpish cushca allpamanta chingaringacamami llaquichisha”’”.

25 Josiaspaj churi rey Jehoiaquimca Judá llajtatami chuscu huatacunata mandacurca. Cutin rey Nabucodonosorca* Babilonia llajtatami shuj huatata mandacurca. Chai tiempopimi Diosca Jeremiasmanca Judá llajtamanta tucui gentecunapaj cai huillaita nirca. 2 Profeta Jeremiasca Judá llajtamanta tucui gentecunaman, Jerusalenpi causaj tucui gentecunamanca caitami nirca:

3 “Amonpaj churi rey Josías Judá llajtapi 13 huatacunata mandacui punllacunamanta cunancamami, cai 23 huatacunata Jehová Dios ñucaman huillashca shimicunata cancunaman cutin cutin huillanataca mana saquishcani. Pero cancunaca mana uyasha nishcanguichijchu. 4 Jehová Diosca paita sirvij tucui profetacunatami cancunapajman cutin cutin cacharca. Pero cancunaca mana cazurcanguichijchu, mana uyarcanguichijchu. 5 Chai profetacunaca cashnami nircacuna: ‘Cancunamanta cada uno cancunapaj mana alli ñanta, cancunapaj mana alli ruraicunata saquipaichij. Chashnami ñaupa punllacunapi cancunamanpish, cancunapaj ñaupa yayacunamanpish Jehová Dios cushca allpapica achca tiempota causashpa catinguichij. 6 Shujtaj dioscunataca ama catichijchu, paicunataca ama sirvichijchu, paicunapaj ñaupajpipish ama cumurichijchu. Cancunapaj maquicunahuan rurashca dioscunahuanca ama ñucata pꞌiñachichijchu. Chaita rurajpica cancunataca llaquichishami’ nircacunami.

7 ‘Pero cancunaca ñucataca mana uyasha nircanguichijchu. Ashtahuanpish cancunapaj llaquipajllatajmi cancunapaj maquicunahuan rurashca dioscunahuan ñucata pꞌiñachircanguichij’ ninmi Jehová Diosca.

8 Shinaca jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin: ‘“Ñuca nishca shimicunata cancuna mana cazushcamantami 9 janaj ladomanta tucui familiacunata cayaj cachagrini” ninmi Jehová Diosca. “Ñucata sirvij, Babiloniamanta rey Nabucodonosortapishmi cayaj cachagrini. Paicunataca cai llajtapaj, cai llajtapi causaj gentecunapaj, cꞌuchullapi tiyaj tucui llajtacunapaj contrami pushamugrini. Ñucaca cancunatapish, chai llajtacunatapishmi tucuchigrini. Chaita ricujcunaca yallitajmi mancharingacuna, burlaringacuna.* Huiñaipajmi tucuchishca saquiringa. 10 Paicuna cushicuimanta caparishcaca mana uyaringachu. Novio rimashcapish, novia rimashcapish mana uyaringachu. Cutana rumipi cutashcapish mana uyaringachu. Lamparapish mana achijyachingachu. 11 Tucui cai llajtami rumi montonlla saquiringa. Chaita ricujcunaca yallitajmi mancharingacuna. Cai llajtacunaca Babiloniamanta reytami 70 huatacunata sirvingacuna”’.

12 ‘Pero 70 huatacuna pajtarijpimi Babiloniamanta reytapish, Babilonia llajtatapish mana allita rurashcamanta castigasha’ ninmi Jehová Diosca. ‘Caldeocunapaj allpaca huiñaipajmi shitashca, chaquishca pamba saquiringa. 13 Chai allpapaj contra cai libropi quillcashca tucui ñuca nishca shimicunami pajtaringa. Tucui llajtacunapaj contra Jeremías imata nishcapishmi pajtaringa. 14 Paicunataca achca llajtacuna, jatun reycunami esclavocunata ruranga. Ñucaca paicuna imata rurashcamanta, paicunapaj maquicunahuan mana allicunata rurashcamantami castigasha’”.

15 Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca ñucamanca caitami nirca: “Ñuca pꞌiñarishca copa vinota ñuca maquimanta japi. Chaitaca ñuca cachashca tucui llajtacunaman ubyachi. 16 Paicuna ubyashpaca batsaj batsajmi caiman chaiman puringacuna. Contracuna paicunata espadahuan llaquichijpica lococuna shinami comportaringacuna” nircami.

17 Chaimi Jehová Diospaj maquimanta copata japishpaca Jehová Dios cachashca tucui llajtacunaman chai copamanta ubyachircani. 18 Puntaca Jerusalenmanta gentecunaman, Judapi tiyaj llajtacunamanta gentecunaman, paicunapaj reycunaman, paicunapaj mandajcunamanmi ubyachircani. Cunan punlla ricushca shinallataj tucuchingapaj, gentecuna ricushpa yallitaj mancharichun, burlarichun, maldicichunmi chaita rurarcani. 19 Chai qꞌuipaca Egipto llajtamanta rey faraonman, paita sirvijcunaman, pai churashca mandajcunaman, tucui chai llajta gentecunaman, 20 Egiptopi causaj shujtaj llajtacunamanta runacunaman, Uz llajtamanta tucui reycunaman, filisteocunapaj allpamanta tucui reycunamanmi ubyachircani. Asquelonmanta reyman, Gazamanta reyman, Ecronmanta reyman, Asdodmanta saquirijcunapaj reymanmi ubyachircani. 21 Edomitacunaman, moabitacunaman, ammonitacunaman, 22 Tiro llajtamanta tucui reycunaman, Sidón llajtamanta tucui reycunaman, mama cuchapi tiyaj islacunamanta* reycunaman, 23 Dedanmanta gentecunaman, Temamanta gentecunaman, Buzmanta gentecunaman, uma lado quinripi ajchata ruturij tucui runacunamanmi ubyachircani. 24 Arabiamanta tucui reycunaman, chaquishca pambapi causaj shujtaj llajtacunamanta runacunata mandaj reycunaman, 25 Zimrimanta tucui reycunaman, Elammanta tucui reycunaman, Media llajtamanta tucui reycunamanmi ubyachircani. 26 Janaj lado llajtamanta tucui reycunamanmi cꞌuchullapi cajpipish, carupi cajpipish shuj shuj ubyachircani. Shinallataj tucui allpapi tiyaj caishuj reycunamanpishmi ubyachircani. Paicunapaj qꞌuipaca Sesacmanta* reymi ubyanga.

27 “Paicunamanca: ‘Israelitacunapaj Dios, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca: “Ubyaichij, machaichij, vomitaichij*, mana jatari tucujta urmaichij. Ñucaca cancunata espadahuan llaquichichunmi contracunata cachagrini” ninmi’ ningui. 28 Chai copa vinota cujpi mana japisha nijpica paicunataca cashna ningui: ‘Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin: “¡Chaitaca ubyanami canguichij! 29 Ricuichij, ñuca shutita charij llajtata llaquichijpica, ¿cancunacarin quishpiri tucunguichijchu?” ninmi’ ningui.

‘Cancunaca chai castigomantaca mana quishpiringuichijchu. Ñucaca allpa pachapi causaj tucui gentecunata espadahuan llaquichichunmi contracunata cachasha’ ninmi jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca.

30 Paicunamanca imalla tucunatami huillana cangui:

‘Jehová Diosca león shinami jahuamanta huacanga.

Paipaj jucha illaj causanamantami pai rimashcata uyachinga.

Paica paipaj causana lugarpaj contrami sinchita caparinga.

Uvata saruna jutcupi sarujcuna shina caparishpami

allpapi causaj tucui gentecunata mishashcamanta cantanga’.

31 ‘Jehová Dios llajtacunapaj contra macanacucushcamantami,

cꞌulun nishcaca tucui allpa pachapi uyaringa.

Tucui gentecunatami paillataj juzganga.

Mana alli gentecunataca espadahuanmi huañuchinga’ ninmi Jehová Diosca.

32 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin:

‘¡Ricuichij! Llajtan llajtanmi shuj llaqui miraricun.

Allpapi tiyaj ashtahuan caru ladocunamantami shuj jatun acapana shamunga.

33 Chai punllapi Jehová Dios huañuchishcacunaca allpa shuj ladomanta caishuj ladocamami caipi chaipi shitashca cangacuna. Paicunamantaca pi mana llaquilla cangachu, paicunataca pi mana japingachu, pi mana pambangachu. Paicunaca pambapimi majada shina saquiringacuna’ ninmi.

34 ¡Michijcuna, cancunaca huacaichij, caparichij!

¡Jatun sumaj ovejacuna, pambapi singurichij.

Cancunata huañuchina punlla, caita chaita cachana punllami chayamushca,

cancunaca yallitaj valij puñu shinami urmanguichij!

35 Michijcunaca maipi miticunaman rinata mana charincunachu,

jatun sumaj ovejacunapish mana quishpiringacunachu.

36 ¡Uyaichij! Michijcunapaj caparishcami uyaricun,

jatun sumaj ovejacunapaj huacashcami uyaricun.

Jehová Diosmari paicunapaj michina qꞌuihuacunataca tucuchicun.

37 Jehová Dios yallitaj pꞌiñarishcamantami

sumajta causana lugarcunapish shitashca saquirishca.

38 Paica shuj malta león shinami pai causanataca saquishca.

Manchanai millai espadamanta,

pai yallitaj pꞌiñarishca cashcamantami

paicunapaj allpaca llaquinai saquirishca”.

26 Josiaspaj churi Jehoiaquim Judá llajtata mandai callarijpimi Jehová Diosca cai shimicunata Jeremiasman nirca: 2 “Jehová Diosca caitami nin: ‘Jehová Diospaj huasi patiopi shayarishpa Judapi tiyaj llajtacunamanta tucui gentecunaman* huillai. Paicunaca Jehová Diospaj huasipimi adoranaman* shamuncuna. Paicunamanca tucui ñuca imata mandashcata huillai, ama upalla saquirichu. 3 Can huillashcata uyashpaca paicunapaj mana alli ñanta saquingapishchari. Chaimi ñucaca paicunapaj mana alli ruraicunamanta llaquichinata yuyashca cashpapish ña mana llaquichisha. 4 Paicunataca cashna ni: “Jehová Diosca caitami nin: ‘Cancuna ñucata mana uyajpi, ñuca cushca leyta* mana cazujpi, 5 cutin cutin cachashca ñucata sirvij profetacunata mana uyajpica 6 ñucaca cai huasitaca Siló llajtapi rurashca shinami rurasha. Cai llajtataca tucuchishami. Chashnami allpa pachapi tiyaj tucui llajtacunamanta gentecunaca ñuca ima shina maldicishcata ricungacuna’”’” nircami.

7 Sacerdotecuna, profetacuna, tucui gentecunami Jehová Diospaj huasipi Jeremías cai shimicunata nishcata uyarcacuna. 8 Jehová Dios tucui imalla mandashcata tucui gentecunaman Jeremías huillashca qꞌuipami sacerdotecunapish, profetacunapish, tucui gentecunapish paita japishpaca cashna nircacuna: “Canca huañunguitajmi. 9 ¿Imamantataj canca ‘Cai huasica Siló llajta shinami canga. Cai llajtapish shitashcami saquiringa, gentecuna illajmi saquiringa’ nishpa Jehová Diospaj shutipi huillashcanguiyari?” nircacunami. Tucui gentecunami Jehová Diospaj huasipica Jeremiaspaj muyundijpi shayarircacuna.

10 Judá llajtamanta mandajcuna cai shimicunata uyashpaca reypaj huasimantami* Jehová Diospaj huasiman huichiyarcacuna. Paicunaca Jehová Diospaj huasiman yaicuna mushuj pungupimi tiyarircacuna. 11 Sacerdotecunapish, profetacunapish mandajcunaman, tucui gentecunamanca: “Cancunapaj rinrincunahuan uyashca shinallatajmi cai runaca cai llajtaca llaquimi tucunga nishpa huillashca. Chaimantami paica huañunataj can” nircacunami.

12 Chaimi Jeremiasca tucui mandajcunatapish, tucui gentecunatapish cashna nirca: “Jehová Diosmi cai huasipish, cai llajtapish imalla tucuna cashcata huillachun ñucata cacharca. Chai huillaitami cancunaca uyashcanguichij. 13 Cunanca cancunapaj causaita, cancunapaj ruraicunatapish allichichij. Cancunapaj Jehová Dios nishcata cazuichij. Chaimi Jehová Diosca cancunata llaquichisha nishca cashpapish mana llaquichinga. 14 Ñucaca cancunapaj maquipimi cani. Cancunapaj alli cajpica cancuna imata munashcata ñucahuanca ruraichijlla. 15 Pero caitami yachana canguichij. Ñucata huañuchishpaca cancunapish, cai llajtapish, cai llajtapi causaj gentecunapish ima culpata mana charij runata huañuchishcamantami culpayuj tucunguichij. Jehová Diosca cancunaman cai shimicunata huillachunmi ñucataca cacharca” nircami.

16 Chaimi mandajcunapish, tucui gentecunapish sacerdotecunata, profetacunataca: “Cai runaca mana huañunachu can. Paica ñucanchij Jehová Diospaj shutipimi huillashca” nircacuna.

17 Shinallataj llajtamanta huaquin autoridadcuna* jatarishpaca tucui tandanacushca gentecunamanmi cashna nircacuna: 18 “Moresetmanta profeta Miqueasca Judá llajtamanta rey Ezequías mandacui punllacunapimi Judá llajtamanta tucui gentecunamanca cashna nirca: ‘Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca:

“Sionca tarpuna allpa shinami yapushca canga.

Jerusalenca rumi montonllami saquiringa.

Diospaj huasita shayachishca urcupish yuracuna junda loma shinami canga” ninmi’ nircami.

19 ¿Rey Ezequiaspish, Judá llajtamanta tucui gentecunapish Miqueastaca huañuchircachu? ¿Manachu Ezequiasca Jehová Diosta mancharca, Jehová Diosta rogarirca? Chaimantami Jehová Diosca llaquichishami nishpa huillachun mandashca cashpapish paicunataca mana llaquichirca. Ñucanchijca ñucanchijllatajmi jatun llaquipi urmagrinchij.

20 Shinallataj shujtaj runami Jehová Diospaj shutipi huillaj carca. Paica Quiryat-Jearim llajtamanta Semayapaj churi Uriya shutimi carca. Paica Jeremías huillashca shinallatajmi cai allpa, cai llajta llaqui tucuna cashcata huillarca. 21 Rey Jehoiaquimpish, tucui fuerzasapa runacunapish, tucui mandajcunapish pai huillashca shimicunatami uyarcacuna. Chaimi reyca huañuchinata yuyarirca. Chaita yachaj chayashpami Uriya shuti runaca achcata manchashpa Egipto llajtaman miticushpa rirca. 22 Chaimantami rey Jehoiaquimca Acborpaj churi Elnatán runataca shujtaj runacunandij Egipto llajtaman cacharca. 23 Paicunami Egipto llajtamanta Uriya shuti runata llujshichishpa rey Jehoiaquimpajman pusharcacuna. Chai reymi paitaca espadahuan huañuchishpa pobrecunapaj cementeriopi shitarca” nircacunami.

24 Safanpaj churi Ahicammi Jeremiasta ayudarca. Paica gentecuna Jeremiasta huañuchichunca mana saquircachu.

27 Josiaspaj churi Jehoiaquim Judá llajtapi mandai callarijpimi Jehová Diosca Jeremiasmanca cai shimicunata nirca: 2 “Jehová Diosca ñucataca caitami nishca: ‘Yugocunata, cinta angucunata rurashpa cambaj cungapi apari. 3 Chaicunataca Edom llajtata mandaj reyman, Moab llajtata mandaj reyman, ammonitacunata mandaj reyman, Tiro llajtata mandaj reyman, Sidón llajtata mandaj reyman cuchun cachai. Judá llajtata mandaj rey Sedequiasta Jerusalenpi ricunaman shamuj huillajcuna apachun cachai. 4 Paicunapaj amocunaman cai mandashcata huillachun cachai:

“Israelitacunapaj Dios, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin. Cancunapaj amocunamanca cashna ninguichij: 5 ‘Ñucami ñuca jatun poderhuan, ñuca poderyuj rigrahuan allpa pachata, gentecunata, allpa pachapi causaj animalcunata rurarcani. Chaicunataca ñuca piman cusha nishcamanmi* cushcani. 6 Cunanca tucui cai llajtacunatami ñucata sirvij, Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorpaj maquipi churashcani. Paita sirvichunca sacha animalcunatapishmi cushcani. 7 Paipaj llajtata llaquichina tiempo chayangacamami tucui llajtacunaca paitapish, paipaj churitapish, paipaj nietotapish sirvingacuna. Chai qꞌuipami achca llajtacuna, jatun reycunaca paitaca esclavota rurangacuna’ ninguichij.

8 ‘Maijan llajtapish, maijan gobiernopish Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorta mana sirvisha nijpi, Babilonia llajtamanta reypaj yugota cungapi mana aparisha nijpica chai llajtataca espadahuan, yaricaihuan, millai ungüihuanmi llaquichisha. Babiloniata mandaj rey paipaj maquihuan paicunata tucuchingacamami castigasha’ ninmi Jehová Diosca.

9 ‘Chaimanta cancunapaj profetacunata, adivinocunata, muscuj runacunata, magiata rurajcunata o brujocunataca ama uyaichijchu. Paicunaca: “Cancunaca Babilonia llajtamanta reytaca mana sirvinguichijchu” nicuncunami. 10 Paicunaca llullacunatami huillacuncuna. Cancunapaj allpamanta caruta richun, cancunata ñuca caita chaita cachachun, cancuna huañuchunmi chashna llullacuncuna.

11 Pero Babilonia llajtamanta reypaj yugota cungapi aparishpa paita sirvij llajtaca paipaj allpapimi saquiringa.* Chaipimi tarpunga, chaipimi causanga’ ninmi Jehová Diosca”’”.

12 Judá llajtamanta rey Sedequiastapish cashnami nircani: “Babilonia llajtamanta reypaj yugota cancunapaj cungapi aparishpa paitapish, paipaj pueblotapish sirvichij. Chashnami causashpa catinguichij. 13 Babiloniamanta reyta mana sirvij llajtamanta Jehová Dios nishca shinaca, ¿imamantataj canpish, cambaj pueblopish espadamanta, yaricaimanta, millai ungüimanta huañunguichijyari? 14 ‘Cancunaca Babilonia llajtamanta reytaca mana sirvinguichijchu’ nij profetacunataca ama uyaichijchu. Paicunaca llullacunallatami huillacuncuna.

15 ‘Ñucaca paicunataca mana cachashcanichu. Paicunaca ñuca shutipimi llullacunata huillacuncuna. Cancunatapish, cancunaman huillacuj profetacunatapishmi caita chaita cachasha. Chaimi huañunguichij’ ninmi Jehová Diosca” nircanimi.

16 Sacerdotecunamanpish, cai pueblomanpish caitami nircani: “Jehová Diosca caitami nin: ‘Cancunapaj profetacuna huillashcataca ama uyaichijchu. Paicunaca: “¡Ricuichij! ¡Jehová Diospaj huasimanta apashca cosascunataca ñallami Babiloniamanta apamungacuna!” nicuncunami. Paicunaca llullacunatami huillacuncuna. 17 Paicunataca ama uyaichijchu. Ashtahuanpish Babiloniamanta reyta sirvichij. Chashnami causashpa catinguichij. ¿Cai llajtaca imamantataj rumi montonlla saquiringari? 18 Pero profetacuna cashpa, Jehová Dios paicunahuan parlashca cajpica Jehová Diospaj huasipi, Judá llajtamanta reypaj huasipi,* Jerusalenpi tiyaj cosascunata Babiloniaman ama apachun jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosta rogarishpa mañachuncuna’ ninmi.

19 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca pilarcunahuan, jatun tanquehuan,* uchilla carretacunahuan, cai llajtapi saquirishca shujtaj cosascunahuan ima tucunatami huillashca. 20 Chaicunataca Babiloniamanta rey Nabucodonosorca mana aparcachu. Jehoiaquimpaj churi, Judá llajtata mandaj rey Jeconiasta Judamanta pushajcunandij, Jerusalenmanta pushajcunandij Jerusalenmanta Babiloniaman prezu shina apashpaca mana aparcachu. 21 Jehová Diospaj huasipi, Judá llajtamanta reypaj huasipi, Jerusalenpi saquirishca cosascunamantaca jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: 22 ‘“Chaicunataca* Babiloniamanmi apangacuna. Ñuca yuyaringacamami chaipi saquiringa. Chai qꞌuipami cutin apamushpa caipi cutinllataj churasha” ninmi Jehová Diosca’”.

28 Gabaonmanta Azurpaj churi profeta Hananiasca chai huatallatajmi ñucahuan parlarca. Chaica rey Sedequías Judá llajtata mandai callarishca cuarto huatapi, chai huatapaj quinto quillapimi carca. Hananiasca Jehová Diospaj huasipimi sacerdotecunapaj ñaupajpi, tucui gentecunapaj ñaupajpi ñucamanca cashna nirca: 2 “Israelitacunapaj Dios, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin: ‘Babiloniamanta reypaj yugotami pꞌaquigrini. 3 Ishqui huatacuna tucujpimi Jehová Diospaj huasipi tiyashca tucui cosascunataca cutin caiman apamusha. Chaicunataca Babiloniamanta rey Nabucodonosormi caimanta llujshichishpa Babiloniaman aparca’ ninmi”. 4 “‘Ñucaca Babiloniamanta reypaj yugotami pꞌaquisha. Chashnami Jehoiaquimpaj churi, Judá llajtata mandaj rey Jeconiastapish, Judamanta Babiloniaman prezu shina apashca tucui gentecunatapish cutin caiman pushamusha’ ninmi Jehová Diosca”.

5 Chaimi profeta Jeremiasca sacerdotecunapaj ñaupajpi, tucui gentecunapaj ñaupajpi profeta Hananiashuan parlarca. Sacerdotecunapish, gentecunapish Jehová Diospaj huasipimi shayacurcacuna. 6 Profeta Jeremiasca cashnami nirca: “¡Chashna cachun!* ¡Jehová Dios chaita rurachun! ¡Jehová Diosca can huillashca shimicunata pajtachichun! ¡Jehová Diospaj huasimanta apashca cosascunata Babiloniamanta cutin apamuchun, prezu shina apashcacunatapish tigrachimuchun! 7 Pero canmanpish, tucui gentecunamanpish ñuca imata huillagrishcata uyapai. 8 Canpish, ñucapish manaraj huillai callarijpimi ñaupa profetacunaca achca llajtacunapi macanacuicuna, llaquicuna, millai ungüicuna tiyana cashcata huillarcacuna. Shinallataj chai llaquicuna jatun mandajcunata japina cashcatami huillarcacuna. 9 Sumaj causaimi tiyanga nishpa shuj profeta huillajpica, pai nishca shimicuna pajtarijllapimi chai profetata Jehová Dios cachashcata yachashun” nircami.

10 Chaimi profeta Hananiasca profeta Jeremías cungapi aparishca yugota quichushpa pꞌaquirca. 11 Chai qꞌuipami Hananiasca tucui gentecunapaj ñaupajpica: “Jehová Diosca: ‘Ishqui huatacuna tucujpimi Babiloniamanta rey Nabucodonosorpaj yugotaca chashnallataj pꞌaquisha. Chai yugotaca tucui llajtacunamanta gentecunapaj cungamantapishmi anchuchisha’ ninmi” nirca. Chashna nijpica profeta Jeremiasca chaimanta rircallami.

12 Profeta Jeremías cungapi aparishca yugota profeta Hananías pꞌaquishca qꞌuipami Jehová Diosca Jeremiasman caita nirca: 13 “Hananiaspajman ri. Paitaca cashna ningui: ‘Jehová Diosca: “Canca caspi yugotami pꞌaquishcangui. Pero chai yugopaj randica fierromantami shujtaj yugota rurana cangui” ninmi. 14 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca: “Babiloniamanta rey Nabucodonosorta sirvichunmi tucui llajtacunamanta gentecunapaj cungapica shuj fierro yugota apachisha. Paicunaca paitami sirvingacuna. Sacha animalcunatapishmi paiman cusha” ninmi’ ningui” nircami.

15 Chai qꞌuipami profeta Jeremiasca profeta Hananiastaca cashna nirca: “¡Hananías, uyapai! Jehová Diosca cantaca mana cachashcachu. Canca cai pueblotaca llullata crichunmi pandachishcangui. 16 Chaimantami Jehová Diosca: ‘¡Ricui! Cantaca allpa pachamantami chingachigrini. Canca gentecunata Jehová Diospaj contra tucuchun pandachishcamantami cai huata huañungui’ nin” nircami.

17 Chaimi profeta Hananiasca chai huatapi, chai huatapaj séptimo quillapi huañurca.

29 Caica profeta Jeremías shuj cartapi quillcashca shimicunami can. Chai cartataca Jerusalenmantami Babiloniapi caj autoridadcunaman,* sacerdotecunaman, profetacunaman, tucui gentecunaman cuchun cacharca. Paicunataca rey Nabucodonosormi Jerusalenmanta Babiloniaman prezuta shina apashca carca. 2 Chai tiempopajca rey Jeconiaspish, paipaj mamapish, palaciopi achca autoridadta charijcunapish, Judamanta mandajcunapish, Jerusalenmanta mandajcunapish, artesanocunapish, fierrohuan trabajajcunapishmi Jerusalenmanta llujshishcacuna carca. 3 Chai cartataca Safanpaj churi Elasá runaman, Hilquiaspaj churi Guemarías runamanmi cacharca. Paicunatami Judá llajtamanta rey Sedequiasca Babiloniamanta rey Nabucodonosorpaj ñaupajpi ricurichun Babiloniaman cacharca. Chai cartapica cashnami quillcashca carca:

4 “Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca Jerusalenmanta Babiloniaman prezu shina ñuca cachashca tucui gentecunamanca caitami nin: 5 ‘Huasicunata shayachichij, chaicunapi causaichij. Huertacunapi tarpuichij, chaicunapi pꞌucushcata micuichij. 6 Huarmicunahuan cazarashpa churicunata, ushushicunata charichij. Cancunapaj churicunatapish, ushushicunatapish cazarachichij. Paicunapish churicunata, ushushicunata charichun chashna ruraichij. Chai llajtapica mirarichij, ama ashalla tucuichijchu. 7 Cancunata ñuca prezu shina cachashca llajtapica sumaj causaita mashcaichij. Chai llajtapi sumaj causai tiyachunca Jehová Diosta mañaichij. Chaipi sumaj causai tiyajpica cancunapish sumajtami causanguichij. 8 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: “Cancunapaj profetacuna, cancunapaj adivinocuna pandachichunca ama saquichijchu. Paicuna muscushcata parlashcatapish ama uyaichijchu. 9 ‘Paicunaca ñuca shutipimi llullacunata huillacuncuna. Ñucaca paicunataca mana cachashcanichu’ ninmi Jehová Diosca”’”.

10 “Jehová Diosca: ‘Babilonia llajtapi ña 70 huatacuna tucujpimi cancunataca yuyarisha. Cancunata cutinllataj caiman pushamushpami ñuca ari nishcata pajtachisha’ ninmi.

11 ‘Ñucaca cancunapaj imata ruranataca allimi yachani’ ninmi Jehová Diosca. ‘Sumaj causaita charichunmi munani, llaquicunata charichunca mana munanichu. Cancunamanca shuj esperanzatami cusha, shamuj punllacunapica alli causaitami cusha. 12 Cancunaca ñucatami cayanguichij, ñucatami mañanguichij. Ñucaca cancunataca uyashami’.

13 ‘Cancuna ñucata mashcashpaca japinguichijmi. Tucui shunguhuan ñucata mashcashcamantami japinguichij. 14 Cancuna ñucata mashcashpa japichunmi saquisha’ ninmi Jehová Diosca. ‘Prezu shina apashcacunataca tandachishami. Cancunataca caita chaita cachashca tucui llajtacunamanta, tucui lugarcunamantami tandachisha. Chashnami cancunapaj allpaman cutin tigrachimusha’ ninmi Jehová Diosca.

15 Pero cancunaca: ‘Jehová Diosca Babiloniapimi ñucanchijmanca profetacunata cushca’ nishcanguichijmi.

16 Jehová Diosca Davidpaj jatun tiyarinapi tiyarij reymantapish, Jerusalenpi causaj cancunahuan prezu shina mana apashca cancunapaj huauquicunamantapish caitami nin: 17 ‘Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca: “Paicunataca espadahuan, yaricaihuan, millai ungüihuanmi llaquichisha. Shinallataj mana alli cashcamanta mana micuipaj ismushca higocunata shinami rurasha” ninmi’.

18 ‘Paicunataca espadahuan, yaricaihuan, millai ungüihuanmi llaquichisha. Chaita ricushpami allpa pachapi tiyaj tucui mandajcunaca yallitaj mancharingacuna, maldicingacuna, mancharishca saquiringacuna, burlaringacuna.* Paicunata caita chaita cachashca tucui llajtacunapimi gentecunaca cꞌamingacuna. 19 Paicunaca ñucata sirvij profetacuna huillashca shimicunataca mana uyarcacunachu. Chai profetacunataca cutin cutinmi huillachun cacharcani’ ninmi Jehová Diosca.

‘Shinapish cancunaca mana cazushcanguichijchu’ ninmi Jehová Diosca.

20 Shinaca prezu shina apashca tucui gentecuna, Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij. Cancunataca Jerusalenmantami Babiloniaman cacharcani. 21 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca paipaj shutipi llullacunata huillaj Colayapaj churi Acabmanta, Maaseyapaj churi Sedequiasmantaca caitami nin: ‘Paicunataca Babiloniamanta rey Nabucodonosorpaj* maquipimi entregasha. Paimi cancunapaj ñaupajpi paicunataca huañuchinga. 22 Paicunahuan ima tucushcata ricushpami Judamanta Babiloniaman prezu shina apashca tucui gentecunaca paicunata ejemplota shina churashpa maldicingacuna. Paicunaca: “¡Cantaca Jehová Diosca Sedequiasta shina, Acabta shina rurachun. Paicunataca Babiloniamanta reymi ninapi cusarca!” ningacunami. 23 Paicunaca shujtaj cꞌaricunapaj huarmicunahuan huainayashpami Israelpica pinganayajta rurashcacuna. Shinallataj ñuca shutipimi llullacunata huillacuncuna. Chaicunata huillachunca ñucaca mana mandarcanichu.

“Chaitaca ñucami yachani, ñucami testigo cani” ninmi Jehová Diosca’”.

24 “Nehelammanta caj Semayamanpish cashna ningui: 25 ‘Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: “Cambaj shutipimi cartacunataca Jerusalenpi caj tucui gentecunaman, Maaseyapaj churi sacerdote Sofoniasman, tucui sacerdotecunamanpish cachashcangui. Chai cartacunapica cashnami quillcashca carca: 26 ‘Jehová Diosca sacerdote Jehoiadapaj randimi can Sofoniasta sacerdote cachun churashca. Jehová Diospaj huasita ricuj cachun, maijan locopish profetami cani nijpica paita japishpa jutcushca tablacunapi* canichichunmi canta churashca. 27 Shinaca ¿imamantataj Anatot llajtamanta Jeremiastaca mana sinchita rimashcanguiyari? Paica cancunapaj profetami cani nicunmi. 28 Paica cai huillaitapishmi Babiloniaman cacharca. Paica: “¡Achca tiempomi pasanga! Huasicunata shayachichij, chaicunapi causaichij. Huertacunapi tarpuichij, chaicunapi pꞌucushcata micuichij...” nircami’”’”.

29 Sacerdote Sofonías profeta Jeremiaspaj ñaupajpi chai cartata liyijpimi 30 Jehová Diosca Jeremiasman cai shimicunata nirca: 31 “Prezu shina apashca tucui gentecunamanca caita quillcai: ‘Nehelammanta caj Semayamantaca Jehová Diosca caitami nin: “Mana ñuca cachajpipish Semayaca cancunapaj ñaupajpi llullacunata huillashpami crichisha nirca. 32 Chaimantami Jehová Diosca caita nin: ‘Nehelammanta caj Semayatapish, paipaj huahua huahuacunatapish castigagrinimi. Paipaj familiamantaca cai gentecunapurapica shuj runallapish mana quishpiringachu. Paica ñuca pueblopaj allicunata ruragrishcataca mana ricungachu. Paica Jehová Diospaj contrami gentecunataca jatarichishca’ ninmi Jehová Diosca”’”.

30 Jehová Diosca Jeremiasmanca cai shimicunatami nirca: 2 “Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Ñuca nishca tucui shimicunata shuj libropi quillcai. 3 “Ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi. Chaipimi ñuca pueblo Israelmanta, ñuca pueblo Judamanta prezuta shina apashcacunataca tandachisha” ninmi Jehová Diosca. “Paicunataca paicunapaj ñaupa yayacunaman cushca allpamanmi cutin pushamusha. Chai allpaca cutinllatajmi paicunapaj canga” ninmi Jehová Diosca’”.

4 Israel llajta gentecunaman, Judá llajta gentecunamanca Jehová Diosca cai shimicunatami nirca.

 5 Jehová Diosca caitami nin:

“Manchaimanta caparishcatami uyashcanchij.

Achca manchaillami tiyan, sumaj causaica mana tiyanchu.

 6 Tapupaichij, ¿shuj cꞌarica huahuata huachai tucunchu?

Shinaca ¿imamantataj tucui sinchi cꞌaricunataca

huachacuj huarmi shina paicunapaj maquita huijsapi churashcata ricucuniyari?

¿Imamantataj tucuicunapaj ñahuicunaca huajllirishcari?

 7 ¡Aij, chai punllaca llaquimari* canga!

Chai punlla shina shujtaj punllaca mana tiyashcachu.

Chai tiempoca Jacobpajca llaquimi canga.

Pero ñucami paitaca quishpichisha” ninmi.

8 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca cashnatajmi nin: “Chai punllaca paicunapaj yugota pꞌaquishpami cungamanta anchuchisha. Paicunapaj cinta angucunatapish ishquipimi pꞌitisha. Shujtaj llajtamanta runacunaca paicunataca ña mana esclavocunata rurangachu. 9 Paicunaca paicunapaj Jehová Diostami sirvingacuna. Shinallataj paicunata mandachun nombrashca rey Davidtami sirvingacuna” ninmi.

10 “Ñucata sirvij Jacob, canca ama manchaichu.

Israel, canca ama chujchuichu” ninmi Jehová Diosca.

“Cantaca carupi cajpipish quishpichishami.

Cambaj huahua huahuacunatapish prezuta shina apashca allpamantami quishpichisha.

Jacobca tigrangami, paica tranquilomi causanga, sumajtami causanga,

paitaca pi mana manchachingachu”.

11 “Canta quishpichingapajmi ñucaca canhuan cani” ninmi Jehová Diosca.

“Canta caita chaita cachashca tucui llajtacunataca tucuchigrinimi.

Chashnapish cantaca mana tucuchishachu.

Cantaca minishtishcallatami disciplinasha.*

Shinapish sin castigoca mana saquishachu”.

12 Jehová Diosca caitami nin:

“Cambaj llaquipajca ima jambi mana tiyanchu.

Cambaj chugrica mana alliyaipajmi.

13 Canta difindijca pi mana tiyanchu.

Cambaj úlcera ungüica ima laya mana jambipajmi.

Cambajca ima jambi mana tiyanchu.

14 Canhuan huainayajcunaca tucuicunami cantaca cungarishcacuna.

Cantaca ña mana ashtahuan mashcancunachu.

Ñucaca shuj enemigo macaj shinami cantaca macashcani,

millai runa castigaj shinami cantaca castigashcani.

Cambaj jatun culpamanta, cambaj achca juchacunamantami chashna rurashcani.

15 ¿Cambaj llaquimantaca imamantataj quejarishpa puringuiyari?

¡Cambaj nanaica mana tucuringachu!

Cambaj jatun culpamanta, cambaj achca juchacunamantami

ñucallataj chashna llaquichishcani.

16 Shinaca tucui canta tucuchijcunaca tucuchishcami cangacuna.

Tucui cambaj contracunapish prezu shina apashcami cangacuna.

Canta shuhuajcunatapish shuhuangacunami.

Canta quichujcunatapish quichungacunami” ninmi.

17 Jehová Diosca: “Pero cantaca alliyachishami. Cambaj chugricunatapish jambishami.

Cantaca: ‘Siontaca pi mana mashcanchu’

nishpami tucuicuna saquishcacuna” ninmi.

18 Jehová Diosca caitami nin:

“Jacobpaj carpa huasicunamanta prezu shina apashcacunataca tandachishami.

Paicunata llaquishcamantami paicuna causana carpa huasicunata allichisha.

Llajtaca loma jahuapimi cutin shayachishca canga.

Sinchi torrepish maipi cana cashcapimi canga.

19 Paicunaca pagui ningapaj cantocunatami cantangacuna, cushicuimantami asingacuna.

Paicunataca mirachishami, mana ashallacuna cangachu.

Paicunataca achcacuna cachunmi rurasha,

mana ashallacuna cangachu.

20 Jacobpaj huahua huahuacunaca ñaupa punllacunapi shinallatajmi cangacuna.

Ñuca ñaupajpica shuj sinchi pueblomi canga.

Paicunata llaquichijcunataca tucuicunatami castigasha.

21 Paicunata jatun pushajca paicunapuramantami canga.

Paicunata mandajpish paicunapuramantami llujshinga.

Paitaca ñucapajmanmi cꞌuchuyachisha, paipish ñucapajmanmi cꞌuchuyanga” ninmi.

“Mana chashna rurajpica, ¿pitaj ñucapajmanca mana manchashpa cꞌuchuyai tucungari?” ninmi Jehová Diosca.

22 “Cancunaca ñuca pueblomi canguichij, ñucaca cancunapaj Diosmi casha”.

23 ¡Ricuichij! Jehová Dios yallitaj pꞌiñarishcaca sinchi huaira shinami jataringa.

Tucuchij sinchi huairaca millaicunapaj jahuamanmi shuj acapana shina uriyanga.

24 Jehová Diosca paipaj shungupi yuyashcata pajtachingacamami

yallitaj pꞌiñarishca catinga.

Cancunaca tucuri punllacunapimi chaitaca intindinguichij.

31 “Chai tiempopica ñucaca Israelmanta tucui familiacunapajmi Dios casha. Paicunaca ñuca pueblomi canga” ninmi Jehová Diosca.

 2 Jehová Diosca:

“Israel pai samarina lugarman ricujpimi

espadamanta quishpirijcunamanca chaquishca pambapi llaquishcata ricuchircani” ninmi.

 3 Jehová Diosca carumanta ricurishpami ñucamanca cashna nirca:

“Cantaca huiñai huiñaita cꞌuyana cꞌuyaihuanmi cꞌuyashcani.

Chaimantami mana tucurij cꞌuyaihuan cantaca ñucapajman pushamushcani.

 4 Cantaca cutinllatajmi shayachisha, chaimi cutinllataj shayachishca cangui.

Israelpaj soltera* ushushilla, cambaj panderetacunata cutin japishpami

cushicuihuan bailanaman llujshingui.

 5 Samaria urcucunapica cutinllatajmi uva yuracunata tarpungui.

Uva yuracunata tarpujcunaca chaipi pꞌucushcatami micungacuna.

 6 Efrainpaj urcucunamanta chapaj runacuna caparina punllaca chayamucunmi.

Paicunaca: ‘¡Jacuchij, ñucanchij Jehová Dios maipi cashcaman huichiyashunchij, Sionman huichiyashunchij!’ nishpami caparingacuna” nircami.

 7 Jehová Diosca caitami nin:

“Jacobpaj huahua huahuacuna yachachun cushilla caparichij.

Llajtacunapurapi cancuna puntapi cashcamanta cushicushpa caparichij.

Huillaichij, Diosta alabaichij.

Paitaca: ‘Jehová Dioslla, cambaj pueblo Israelmanta saquirijcunata quishpichihuai’ nichijyari.

 8 Paicunataca janaj lado allpamantami cutin pushamusha.

Allpapi tiyaj ashtahuan caru ladocunamantami tandachisha.

Paicunapurapica ciegocuna, cojocuna,

chichu huarmicuna, huahuata huachagrij huarmicunami tucuicuna tandalla cangacuna.

Paicunaca achcacunapurami caiman tigrangacuna.

 9 Huacashpami shamungacuna.

Ñucata rogarijpica caimanmi pushamusha.

Paicunataca mana ñitcachij llano ñantami

callpacuj yacucunaman pushasha.

Israelpajca shuj Yayami cani. Efrainca ñuca punta churimi” ninmi.

10 Llajtacuna, Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij,

caru islacunapi caita huillaichij:

“Israelitacunata caita chaita cachajca tandachingami.

Paica shuj michij runa paipaj ovejacunata cuidaj shinami paicunataca cuidanga.

11 Jehová Diosca Jacobpaj huahua huahuacunatami quishpichinga.

Paicunatapish yalli sinchi runapaj maquimantami quishpichinga.

12 Paicuna* shamushpaca Sion urcu puntamantami cushicuihuan caparingacuna.

Jehová Dios paicunaman allicunata cushcamantami yallitaj cushicungacuna.

Granocunamanta, llullu vinomanta, aceitemanta,

huahua mimicunamanta,* huahua bizicunamantami cushicungacuna.

Paicunaca yacuta alli regashca huerta shinami cangacuna,

cutinca mana huajlliringacunachu” nishpa huillaichij.

13 “Chai tiempopica solteracunaca cushicuihuanmi bailangacuna.

Jovencunapish mayorcunahuan tandallami cushicuihuan bailangacuna.

Llaquilla canata saquishpami cushilla cangacuna.

Paicunataca cushichishami. Nanaihuan canata saquishpami cushicungacuna.

14 Sacerdotecunamanca achca micunatami cusha.

Ñuca puebloca allicunata chasquishcamantami cushilla canga” ninmi Jehová Diosca.

15 “Jehová Diosca caitami nin:

‘Ramá llajtapica yallitaj llaquirishpa cꞌuyaillata huacacujmi uyarin.

Raquelmi paipaj huahuacunamanta huacacun.

Huahuacuna ña mana paihuan cashcamantami

alli sintiringapaj animachunpish mana saquishca’”.

16 Jehová Diosca caitami nin:

“‘Ña ama ashtahuan huacaichu, cambaj ñahuicunamanta huiquita pꞌichari.

Can imalla rurashcamantaca allicunatami cusha’ ninmi Jehová Diosca.

‘Paicunaca contracunapaj allpamantami tigrangacuna’.

17 ‘Shamuj punllacunapica cambajca shuj esperanzami tiyan’ ninmi Jehová Diosca.

‘Cambaj huahuacunaca paicunapaj propio llajtamanmi tigrangacuna’” ninmi.

18 “Efraín paipaj shungupi nanarishpa huacashcatami alli uyashcani. Paica cashnami nirca:

‘Ñucaca mana mansashca bizi shinami carcani.

Shinapish ñucataca disciplinashcanguimi, chaimi cambiashcani.

Ñucata tigrachimupai, ñucaca tigrashallami.

Canca ñuca Jehová Diosmi cangui.

19 Tigrashca qꞌuipapish llaquillami sintirircani.

Ñucata intindichishca qꞌuipami nanaihuan cashcata ricuchingapaj changapi huajtarircani.

Joven cashpa mana allicunata rurashcamantami

pingaihuan huañucurcani’ nircami”.

20 “¿Manachu Efrainca ñucata cushichij, ñuca cꞌuyashca churi can?

Paita sinchita rimashpapish yuyarishpami catini.

Chaimantami ñuca shungupica paimanta huacashcani.

Paita llaquishcatami ricuchisha” ninmi Jehová Diosca.

21 “Ñanpica rumicunata,

señalcunata churapai.

Can maita rina ñanta alli ricupai.

Israelpaj soltera ushushilla, tigrapai. Cambaj llajtacunaman tigrapai.

22 Mana cazuj ushushilla, ¿ima horacamataj caita chaita yuyaricunguilla?

Jehová Diosca allpapica mushujtamari rurashca:

shuj huarmica mana shaicushpami shuj cꞌarita mashcanga”.

23 Israelitacunapaj Dios, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin: “Prezu shina apashcacunata ñuca pushamujpica paicunaca Judapaj allpapipish, chaipi tiyaj llajtacunapipish cai shimicunatami cutin ningacuna: ‘Jehová Diosca canta bendiciachun, jucha illaj urculla, canpica cashcata rurajcunallami causan’. 24 Ciudadpi causajcunapish, agricultorcunapish,* ovejata michijcunapish Judapica tucuicunami tandalla causangacuna. 25 Shaicushcacunamanca fuerzatami cusha, irquilla cajcunamanpish carashami” ninmi.

26 Ñucaca ñapishmi rijcharishpa ñahuicunata pascarcani, mishquitami dormishca carcani.

27 “Ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi. Chai punllacunapica Israel llajta runacunatapish, Judá llajta runacunatapish mirachishami. Paicunapaj animalcunatapish mirachishami” ninmi Jehová Diosca.

28 “Ima shinami paicunata sapimanta aisashpa shitangapaj, ñutungapaj, urmachingapaj, tucuchingapaj, dañota rurangapaj allichirishca carcani. Chashnallatajmi paicunata shayachingapaj, tarpungapaj allichirishca casha” ninmi Jehová Diosca. 29 “Chai punllacunapica paicunaca: ‘Yayacunami jayaj uvacunata micurcacuna. Pero churicunapaj quirucunami chꞌahuanyarca’* mana ningacunachu. 30 Ashtahuanpish cada unomi paicuna pandarishcamanta huañunga. Maijanpish jayaj uvacunata micujpica paipaj quirucunami chꞌahuanyanga”.

31 “Ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi. Chai punllacunapica Israel llajtahuan, Judá llajtahuanmi shuj mushuj ari ninacuita rurasha” ninmi Jehová Diosca. 32 “Chai ari ninacuica paicunapaj ñaupa yayacunata maquimanta japishpa Egipto llajtamanta llujshichi punllapi ari ninacushca shinaca mana cangachu. ‘Ñucalla paicunapaj amo* cajpipish ñucahuan ari ninacushcataca mana pajtachircacunachu’ ninmi Jehová Diosca”.

33 “Chai punllacuna qꞌuipaca Israel llajtahuanca cai ari ninacuitami rurasha” ninmi Jehová Diosca. “Ñuca leytaca paicunapaj yuyaipimi* churasha. Shinallataj paicunapaj shungupimi quillcasha. Ñucaca paicunapaj Diosmi casha, paicunaca ñuca pueblomi canga”.

34 “Maijanpish paipaj projimoman, paipaj huauquicunamanca ‘¡Jehová Diosta rijsichij!’ nishpa mana yachachingachu. Ñucataca huambracunamanta callarishpaca mayorcunacamami tucuicuna rijsingacuna. Ñucaca paicuna pandarishcataca perdonashami. Paicunapaj juchatapish mana ashtahuan yuyarishachu” ninmi Jehová Diosca.

35 Jehová Diosca punllata achijyachichunca intitami churashca.

Tutata achijyachichunca lunapaj, estrellacunapajmi leycunata churashca.

Paimi mama cuchata caiman chaiman cuyuchin, yacucunatapish jatarichishpa huajiachin.

Paica jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová shutimi.

Paica caitami nin:

36 “‘Cai leycuna mana valijllapimi Israelpaj huahua huahuacunaca

ñuca ñaupajpi shuj llajta canata huiñaipaj saquinga’ ninmi Jehová Diosca”.

37 Jehová Diosca caitami nin: “‘Jahua cieloca mana midipajmi, allpa ucujman caj cimientocunapish mana yachaipajmi. Ñucapish Israelpaj huahua huahuacunataca paicuna imata rurashcamantaca mana tucuicunata saqui tucunichu’ ninmi Jehová Diosca”.

38 Jehová Diosca cashnatajmi nin: “Ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi. Chai punllacunapica cai llajtaca Hananel Torremantaca Esquina Pungu nishcacamami Jehová Diospaj cutin shayachishca canga. 39 Midina huascaca Gareb lomacamami recto pasanga. Shinallataj Goá nishca ladomanmi muyunga. 40 Huañushcacunata shitana, ushpata* shitana tucui pugru pambapish, Cedrón pugru pambacama tucui quinripish,* inti llujshin ladoman caj Caballocunapaj Pungu nishca esquinacamami Jehová Diospajlla chꞌicanyachishca canga. Llajtaca mana nunca urmachishca, mana nunca tucuchishca cangachu” ninmi.

32 Judá llajtamanta rey Sedequías chunga huatacunata mandacujpi, rey Nabucodonosor* 18 huatacunata mandacujpimi Jehová Diosca Jeremiasmanca shuj huillaita huillarca. 2 Chai tiempopica Babiloniamanta reypaj soldadocunaca Jerusalén muyundijpimi shayacurcacuna. Profeta Jeremiasca Guardiacunapaj Patiopimi prezu carca. Chai patioca Judamanta reypaj huasi* cꞌuchupimi carca. 3 Judá llajtamanta rey Sedequiasca Jeremiastaca huichcashpami churashca carca. Paica cashnami nirca: “¿Imamantataj caicunataca huillanguiyari? Canca cashnami nishcangui: ‘Jehová Diosca caitami nin: “Cai llajtataca Babiloniamanta reypaj maquipimi churasha. Paimi mishashpa japinga. 4 Judá llajtamanta rey Sedequiasca caldeocunamantaca mana quishpiringachu. Paica Babiloniamanta reypaj maquipimi churashca canga. Paica reyhuanmi ñahui ñahui parlanga” ninmi. 5 “Chai reymi Sedequiastaca Babiloniaman apanga. Sedequiasca paihuan imata ruranata ñuca yuyaringacamami chaipi saquiringa. Cancunaca caldeocunahuan macanacushpapish mana mishanguichijchu” ninmi Jehová Diosca’ nishcanguimi” nircami.

6 Chai qꞌuipami Jeremiasca cashna nirca: “Jehová Diosca ñucamanca caitami nirca: 7 ‘Cambaj tío Salumpaj* churi Hanamel shamushpami cantaca: “Ñucaca Anatotpimi shuj allpata charini, chai allpata randi. Canmi tigra randingapaj puntaca derechota charingui” ningami’ nircami”.

8 Jehová Dios nishca shinami ñuca tiopaj churi Hanamelca Guardiacunapaj Patiopi ñucata ricunaman shamurca. Paica: “Ñucaca Anatotpimi shuj allpata charini, chai allpata randipai. Chai allpaca benjaminitacunapaj allpapimi can. Canmi chai allpahuan saquiringapaj, tigra randingapaj derechota charingui. Randipai” nircami. Chaipimi Jehová Dios nishca shimicuna cashcata intindircani.

9 Chaimi ñuca tiopaj churi Hanamelmanca Anatotpi saquirij allpata randircani. Paiman pagangapajca 17 siclo cullquitami* pesarcani. 10 Chai qꞌuipaca shuj escriturapi quillcashpami sellarcani. Shinallataj testigocunata cayanaman cachashpami cullquitaca balanzapi pesarcani. 11 Leypi nishca shina, reglamentocunapi nishca shina randishcata ricuchij sellashca escrituratapish, mana sellashca escrituratapishmi japircani. 12 Randishcata ricuchij escrituracunataca Mahseyapaj nieto, Neriaspaj churi Barucmanmi curcani. Chaicunataca ñuca tiopaj churi Hanamelpaj ñaupajpi, randishcata ricuchij escriturapi firmaj testigocunapaj ñaupajpi, Guardiacunapaj Patiopi tiyacuj tucui judiocunapaj ñaupajpimi curcani.

13 Chai qꞌuipami tucuicunapaj ñaupajpi Baructaca cashna mandarcani: 14 “Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca: ‘Sellashca escrituratapish, mana sellashca escrituratapish ishquindijta japishpa achca tiempota huaquichishca cachun shuj barro puñupi churai’ ninmi. 15 Israelitacunapaj Dios, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca: ‘Cai llajtapica cutinllatajmi huasicunata, allpacunata, uva chagracunata randingacuna’ ninmi”.

16 Randishcata ricuchij escriturata Neriaspaj churi Barucman cushca qꞌuipami Jehová Diostaca cashna nishpa mañarcani: 17 “¡Aij Tucuita Mandaj Amito Jehová Dioslla! Ricui, canmi cambaj jatun poderhuan, cambaj poderyuj rigrahuan cielotapish, allpatapish rurashcangui. Cambajca imapish mana yallitaj sinchi canchu. 18 Canca huaranga huaranga gentecunamanmi cambaj mana tucurij cꞌuyaita ricuchingui. Shinapish yayacuna pandarishcamantaca paicunapaj huahuacunatami castigangui. Canca Dios verdadero, Jatun Dios, Poderyuj Diosmi cangui. Canca jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová shutimi cangui. 19 Cambaj consejocunaca mai sumajmari. Can rurashcacunaca can poderyuj cashcatami ricuchin. Cambaj ñahuicunaca gentecuna tucui imalla rurashcatami ricucun. Paicuna ima shina causacushcamanta, imata ruracushcamanta paicuna japina cashcata cada unoman cungapajmi ricucun. 20 Egipto llajtapica milagrocunatami rurarcangui, señalcunatapishmi ricuchircangui. Chaicunataca cunan punllacamami yachancuna. Chashnami cunan rurashca shinallataj israelitacunapurapipish, tucui gentecunapurapipish cambaj shutita rijsichircangui. 21 Cambaj pueblo Israeltaca Egipto llajtamantami señalcunata ricuchishpa, milagrocunata rurashpa cambaj poderyuj maquihuan, cambaj poderyuj rigrahuan, mancharina ruraicunata rurashpa llujshichircangui.

22 Tiempohuanca paicunapaj ñaupa yayacunaman cushami nishpa jurashca cai allpatami curcangui. Cai allpapica achca leche, achca mielmi tiyan. 23 Paicunaca cai allpaman yaicushpami caipi causarcacuna. Pero can nishcataca mana cazurcacunachu, cambaj leypi nishca shinapish mana purircacunachu. Cambaj mandashcataca imata mana rurarcacunachu. Chaimantami paicunamanca tucui cai llaquita cacharcangui. 24 ¡Ricui! Llajtata llaquichishpa japingapajmi runacunaca allpa montonta churangapaj shamushcacuna. Cai llajtaca espadamanta, yaricaimanta, millai ungüicunamantami caldeocunapaj maquipi urmanga. Caldeocunaca cai llajtapaj contrami macanacucuncuna. Can ricushca shinaca tucui can nishcami pajtarishca. 25 Pero Tucuita Mandaj Amito Jehová Dioslla, canca ‘Allpataca cullquihuan randi, testigocunatapish cayaj cachai’ nishcanguimi. Cai llajta caldeocunapaj maquipi urmanataj cajpipish chaita rurachunmi mandashcangui” nishpami mañarcani.

26 Chai qꞌuipami Jehová Diosca Jeremiasmanca cashna nirca: 27 “Ñucaca Jehová Diosmi cani, tucui gentecunapaj Diosmi cani. ¿Ñucapajca imapish yallitaj sinchichu canga? 28 Chaimantami Jehová Diosca caita nin: ‘Cai llajtataca caldeocunapaj maquipi urmachunmi saquisha. Shinallataj Babiloniamanta rey Nabucodonosorpaj maquipi urmachunmi saquisha. Paimi cai llajtataca mishashpa japinga. 29 Cai llajtahuan macanacucuj caldeocunaca cai llajtaman yaicushpami ninata japichingacuna. Huasicunatapishmi rupachingacuna. Chai huasi terrazacunapimi gentecunaca Baalman sacrificiocunata cujcuna carca. Shinallataj shujtaj dioscunamanmi vino ofrendacunata tallijcuna carca. Chaicunataca ñucata pꞌiñachingapajllami rurajcuna carca’ ninmi.

30 ‘Israelmanta gentecunapish, Judamanta gentecunapish jovenmantami ñuca ñaupajpica mana allicunallata rurashcacuna. Israel puebloca paicunapaj maquihuan rurashca dioscunahuan ñucata pꞌiñachinataca mana saquincunachu’ ninmi Jehová Diosca. 31 ‘Cai llajtaca shayachishca punllamanta cunancamami ñucata colerachishca, yallitaj pꞌiñachishca. Chaimantami ñuca ñaupajmantaca anchuchishca cana can. 32 Israelmanta gentecunapish, Judamanta gentecunapish ñucata pꞌiñachingapajmi tucui mana allicunallata rurashcacuna. Paicunapish, paicunapaj reycunapish, paicunapaj mandajcunapish, paicunapaj sacerdotecunapish, paicunapaj profetacunapish, Judamanta runacunapish, Jerusalenpi causajcunapishmi mana allicunallata rurashcacuna. 33 Paicunaca ñucapajman tigrarinapaj randica ñucamantami caruyashpa catircacuna. Paicunata cutin cutin ñuca yachachisha nijpipish ni pi mana uyasha nircachu. Ñuca disciplinashcatapish ni pi mana chasquisha nircachu. 34 Ñuca shutita charij huasita mapayachingapajmi paicunapaj millanana rurashcalla dioscunata chaipi churarcacuna. 35 Shinallataj Baalta adorangapajmi Hinón pugru pambapica* adorana lugarcunata* rurarcacuna. Chaicunapimi paicunapaj churicunata, paicunapaj ushushicunata Mólek* diosman sacrificiota shina cushpa ninapi rupachircacuna. Chaita rurachunca ñucaca mana mandashcanichu. Chai millanana ruraicunata rurachun mañanataca mana yuyashcanillapishchu. Paicunaca Judamanta gentecunataca jatun juchapimi urmachircacuna’.

36 Cancunaca: ‘Cai llajtaca espadamanta, yaricaimanta, millai ungüimantami Babiloniamanta reypaj maquipi entregashca canga’ ninguichijmi. Chaimantami Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caita nin: 37 ‘Ñucaca pꞌiñarishpa, yallitaj pꞌiñarishpa, jatunta colerashpami paicunataca caita chaita cacharcani. Paicunata caita chaita cachashca tucui allpacunamanta tandachishpami cutin caiman pushamusha. Caipimi paicunaca tranquilo causangacuna. 38 Paicunaca ñuca pueblomi canga, ñucaca paicunapaj Diosmi casha. 39 Ñucata siempre manchachunmi paicunamanca shujlla shunguta cusha, shujlla ñanta rijsichisha. Paicunapaj allipaj, paicunapaj qꞌuipa shamuj huahuacunapaj allipajmi chashna rurasha. 40 Paicunahuanca huiñaipajmi shuj ari ninacuita rurasha. Paicunapaj allita ruranataca mana saquishachu. Ñucamanta ama caruyachunmi paicunapaj shungupica ñucata manchana yuyaita churasha. 41 Paicunapaj allicunata rurashpami achcata cushicusha. Paicunataca cai allpapi siempre causachunmi saquisha. Chaitaca tucui shunguhuan, tucui almahuanmi* rurasha’ ninmi” nircami.

42 “Jehová Diosca caitami nin: ‘Cai pueblota ima shinami jatunta llaquichishcani chashnallatajmi cunan cusha nishca shinallataj paicunamanca tucui alli cosascunata cusha. 43 Cancuna: “Cai allpaca shitashcami can. Caipica gentecunapish, animalcunapish mana tiyanchu. Caldeocunapaj maquipimi entregashca cashca” nicujpipish cai llajtapica cutinmi allpacunata randingacuna’ ninmi.

44 ‘Gentecunaca cullquihuanmi allpacunata randingacuna, randishcata ricuchij escrituracunataca sellashpami churangacuna, testigocunatapishmi cayaj cachangacuna. Tucui chaitaca benjaminitacunapaj allpapi, Jerusalén muyundijpi tiyaj llajtacunapi, Judapi tiyaj llajtacunapi, urcucunapi tiyaj llajtacunapi, pugru pambapi tiyaj llajtacunapi, ura ladopi saquirij llajtacunapimi rurangacuna. Ñucaca prezu shina apashcacunataca cutinllatajmi tigrachimusha’ ninmi Jehová Diosca”.

33 Guardiacunapaj Patiopi Jeremías prezu cajpimi Jehová Diosca paimanca cutinllataj cai shimicunata nirca: 2 “Jehová Diosmi allpata rurarca. Paimi allpata rurashpaca sinchita churarca. Paica Jehová shutimi. Jehová Diosca caitami nin: 3 ‘Ñucata cayailla, cutichishallami. Can mana yachashca cosascunata, mana intindipaj jatun cosascunatami parlasha’ ninmi” nircami.

4 “Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca difindiringapaj urmachishca cai llajtapi tiyaj huasicunamantapish, allpa montonta churashpa ama llaquichichun, espadahuan ama llaquichichun difindiringapaj urmachishca Judá llajtata mandaj reycunapaj huasicunamantapish shuj huillaitami huillashca. 5 Caldeocunahuan macanacunaman shamucujcunamantapish shuj huillaitami huillashca. Paicunaca ñuca colerashpa, yallitaj pꞌiñarishpa huañuchishca cuerpocunahuan huasicunapi jundachishpa, millaicunata rurashpa cai llajtata ñuca cungarichun saquijcunami can. 6 Paicunamanmi Diosca caita nin: ‘Ñucaca cai llajtataca jambishami, alliyachishami. Cai llajtapi causaj gentecunataca sanoyachishami. Paicunaca sumajta, mana manchashpami causangacuna. 7 Judamanta prezu shina apashcacunata, Israelmanta prezu shina apashcacunataca cutinmi tigrachimusha. Paicunataca callaripi shinami sinchiyachisha. 8 Paicuna ñuca ñaupajpi juchacunata rurashcatapish, pandarishcacunatapish tucuitami perdonasha. Chaimi paicunaca chuya saquiringacuna. 9 Cai llajtapaj shutita uyashpaca ñucaca cushicushami. Allpapi tiyaj tucui llajtacunamanta gentecunaca cai llajtapaj tucui allicunata rurashcamantami ñucataca alabangacuna, jatunyachingacuna. Cai llajtamanta gentecunaman sumaj causaita, alli cosascunata cushcamantami shujtaj llajtamanta gentecunaca manchangacuna, chujchungacuna’ ninmi”.

10 “Jehová Diosca caitami nin: ‘Cancunaca, cai allpaca shitashcami can. Gentecunapish, animalcunapish mana tiyanchu. Ari, Judapi tiyaj llajtacunapish, Jerusalén ñancunapish shitashcami can. Gentecunapish, animalcunapish mana tiyanchu ninguichijmi. Cancuna chashna nishca llajtapica cutinllatajmi rimashca uyaringa. 11 Cushicushpa caparishcami uyaringa. Novio rimashcapish, novia rimashcapishmi uyaringa. Paicunaca: “¡Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosta pagui nichijyari. Jehová Diosca allimari, paipaj mana tucurij cꞌuyaica huiñai huiñaipajmari!” ningacunami’.

‘Prezu shina apashcacunataca callaripi shinami cutin pushamusha. Chaimi paicunaca pagui ningapaj ofrendacunata Jehová Diospaj huasiman apangacuna’ ninmi Jehová Diosca”.

12 “Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca: ‘Gentecuna, animalcuna mana tiyaj cai shitashca allpapipish, caipi tiyaj llajtacunapipish cutinllatajmi qꞌuihua tiyanga. Michijcunaca chaimanmi paicunapaj ovejacunataca samarichun pushangacuna’ ninmi.

13 ‘Urcucunapi tiyaj llajtacunapipish, pugru pambapi tiyaj llajtacunapipish, ura ladoman caj llajtacunapipish, benjaminitacunapaj allpapipish, Jerusalén muyundijpi tiyaj llajtacunapipish, Judapi tiyaj tucui shujtaj llajtacunapipish cutinllatajmi michijcunaca paicunapaj maqui ucuta pasaj ovejacunata yupangacuna’ ninmi Jehová Diosca”.

14 “Jehová Diosca cashnatajmi nin: ‘Ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi. Chai punllacunapimi Israel llajtamanta gentecunapaj, Judá llajtamanta gentecunapaj ima allicunata cusha nishcata pajtachisha. 15 Chai punllacunapi, chai tiempopica Davidpajmi cashcata ruraj retoño* llujshichun saquisha. Paica allpa pachapica cashcatami ruranga, allitami ruranga. 16 Chai punllacunapica Judaca quishpichishcami canga. Jerusalenpipish imata mana manchashpami causangacuna. Shinallataj: Jehová Diosmi Ñucanchijpaj Cashcata Ruraj nishpami rijsingacuna’ ninmi”.

17 “Jehová Diosca caitami nin: ‘Davidpaj huahua huahuacunamanta shujmi Israel llajtata mandangapaj tiyarinapica siempre tiyaringa. 18 Levitacunapuramanta sacerdotecunamantapish ñuca ñaupajpi rupachishca ofrendacunata cungapaj, grano ofrendacunata rupachingapaj, sacrificiocunata cungapajpish siempremi shuj runa tiyanga’ ninmi”.

19 Jehová Diosca cutinllatajmi Jeremiasmanca cai shimicunata nirca: 20 “Jehová Diosca caitami nin: ‘Punllapaj, tutapaj ñuca shuj ari ninacuita rurashcata pajtachichun cancuna jarcajllapi, punllapish, tutapish chayana tiempopi mana chayajllapimi 21 ñucata sirvij Davidhuan ari ninacushcataca mana pajtachiman. Chaimi paipaj huahuacunamanta shujca paipaj jatun tiyarinapi tiyarishpa rey shina mana mandanman. Shinallataj ñucata sirvij levitacunapuramanta sacerdotecunahuan ari ninacushcatapish mana pajtachiman. 22 Jahua cielopi tiyaj estrellacunaca* mana yupaipajmi, mama cucha uripi tiyaj arenapish mana yupaipajmi. Chashnallatajmi ñucata sirvij Davidpaj huahua huahuacunatapish, ñucata sirvicuj levitacunatapish mirachisha’ ninmi” nircami.

23 Jehová Diosca cutinllatajmi Jeremiasmanca cai shimicunata nirca: 24 “¿Cai gentecuna imata nicujtaca manachu uyashcangui? Paicunaca: ‘Jehová Diosca pai agllashca ishqui familiacunatami saquinga’ nicuncunami. Ñuca pueblotaca mana respetancunachu, shuj llajta shina cashcatapish ña mana ricuncunachu.

25 Jehová Diosca caitami nin: ‘Punllapajpish, tutapajpishmi huiñaipaj shuj ari ninacuita rurashcani. Jahua pachapajpish, allpa pachapajpishmi leycunata* churashcani. 26 Chashnallatajmi Jacobpaj huahua huahuacunatapish, ñucata sirvij Davidpaj huahua huahuacunatapish mana nunca saquisha. Paipaj huahua huahuacunamantami Abrahanpaj, Isaacpaj, Jacobpaj huahua huahuacunata mandachunca mandajcunata agllashpa catisha. Prezu shina apashcacunataca cutinmi tigrachimusha. Paicunataca llaquishami’ ninmi” nircami.

34 Babiloniamanta rey Nabucodonosorpish,* paipaj tucui soldadocunapish, pai mandacushca llajtacunamanta tucui mandajcunapish, tucui pueblocunapish Jerusalenhuan, Jerusalenpi tiyaj tucui llajtacunahuan macanacucujpimi Jehová Diosca Jeremiasman cai shimicunata nirca:

2 “Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Judá llajtamanta rey Sedequiaspajman rishpa paihuan parlai. Paitaca cashna ningui: “Jehová Diosca caitami nin: ‘Cai llajtataca Babiloniamanta reypaj maquipimi churasha. Paimi cai llajtataca ninahuan rupachinga. 3 Canca paipaj maquimantaca mana quishpiringuichu. Cantaca japishpami paiman entregangacuna. Babiloniamanta reypaj ñahuitami ricungui. Paica ñahui ñahuimi canhuan parlanga. Canca Babiloniamanmi ringui’ ninmi. 4 Shinapish Judá llajtamanta rey Sedequías, Jehová Dios nishca shimicunata uyapai: ‘Jehová Diosca canmantaca caitami nin: “Cantaca espadahuanca mana huañuchingacunachu. 5 Canca shujtaj gentecuna shinallatajmi huañungui. Canta pambacushpaca cambaj yayacunata pambacushpa rurashca shinallatajmi inciensota rupachingacuna. Cambaj yayacunaca cambaj ñaupami rey shina mandarcacuna. Canmantaca ‘¡Aij, ñucanchij amitolla!’ nishpami yallitaj llaquiringacuna. ‘Ñucami cai shimicunataca nishcani’ ninmi Jehová Diosca”’”’”.

6 Chai qꞌuipami profeta Jeremiasca tucui cai shimicunata Judá llajtamanta rey Sedequiasman Jerusalenpi nirca. 7 Chai tiempopica Babiloniamanta reypaj soldadocunaca Jerusalenhuan, Judapi saquirij Lakís llajtahuan, Azecá llajtahuanmi macanacucurcacuna. Judapica muyundijta pircashca llajtacunamantaca cai llajtacunallami saquirirca.

8 Rey Sedequiasca Jerusalenmanta tucui gentecunahuanmi esclavocunata cacharichingapaj shuj ari ninacuita rurashca carca. Chai qꞌuipami Jehová Diosca Jeremiasmanca shuj huillaita huillarca. 9 Rey Sedequiasca hebreo esclavocunataca cꞌaricuna cajpipish, huarmicuna cajpipish cacharichichun, shuj judío runataca esclavota shina ni pi ama charichunmi chai ari ninacuita rurashca carca. 10 Chaitaca tucui mandajcunapish, tucui gentecunapishmi cazurcacuna. Paicunaca esclavocunatapish, esclavacunatapish cacharichingapaj, esclavocunata shina ama ashtahuan charingapajmi ari ninacushcata pajtachishun nircacuna. Paicunaca chaita cazushpami esclavocunataca cacharichircacuna. 11 Shinapish qꞌuipamanca cacharichishca esclavocunata, esclavacunataca cutinmi pushamurcacuna. Paicunataca cutinllatajmi esclavocuna cachun obligarcacuna. 12 Chaimantami Jehová Diosca Jeremiasmanca cai huillaita huillarca. Jehová Diosca paimanca cashnami nirca:

13 “Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Cancunapaj ñaupa yayacunaca Egipto llajtapimi esclavocuna carca. Chai llajtamanta llujshichi punllami paicunahuanca shuj ari ninacuita rurarcani. Paicunataca cashnami nircani: 14 “Randishca hebreo huauquicunataca sujta* huatacunata cancunata sirvijpi, ña canchis huata tucujpica cada unotami cacharichina canguichij. Paicunataca cacharichinatajmi canguichij” nircanimi. Pero cancunapaj ñaupa yayacunaca ñucataca mana cazurcacunachu, mana uyarcacunachu. 15 Recienllami* cancunaca chaita cambiashpa cancunapaj projimota cacharichishpa ñuca ñaupajpica alli cashcata rurarcanguichij. Ñuca shutita charij huasi ñaupajpimi shuj ari ninacuita rurarcanguichij. 16 Pero qꞌuipaca cancunapaj yuyaitami cambiarcanguichij, ñuca shutitapish yangapimi churarcanguichij. Paicuna maiman risha nishcaman richun cacharichishca esclavocunata, esclavacunatami cutinllataj cancunapaj esclavocuna cachun obligarcanguichij’ ninmi.

17 Chaimi Jehová Diosca caita nin: ‘Cancunaca ñucataca mana cazushcanguichijchu. Cancunapaj huauquitapish, cancunapaj projimotapish mana cacharichishcanguichijchu. Chaimantami cunanca cancunataca cacharichisha’ ninmi Jehová Diosca. ‘Cancunaca espadahuan, yaricaihuan, millai ungüihuan huañungapajmi cacharichishca canguichij. Chaita ricushpami allpa pachapi tiyaj tucui mandajcunaca yallitaj mancharingacuna. 18 Ñucahuan ari ninacushcata mana pajtachij runacunataca contracunapaj maquipimi churasha. Paicunaca bizita ishquipi chaupishpa, chai chaupita pasashpa ñucahuan ari ninacushca shimicunataca mana pajtachircacunachu. 19 Judá llajtamanta mandajcunapish, Jerusalén llajtamanta mandajcunapish, palaciopi achca autoridadta charijcunapish, sacerdotecunapish, tucui gentecunapish bizita ishquipi chaupishca chaupitami pasarcacuna. Paicunataca 20 huañuchisha* nij contracunapaj maquipimi churasha. Paicunapaj huañushca cuerpocunataca jahuata volaj animalcunapish, allpapi purij animalcunapishmi micunga. 21 Judá llajtamanta rey Sedequiastapish, pai churashca mandajcunatapish paicunata huañuchisha nij contracunapaj maquipimi churasha. Shinallataj Babiloniamanta reypaj soldadocunapaj maquipimi churasha. Paicunaca caimantami anchurishpa ricuncuna’ ninmi.

22 ‘Ñuca mandashpami chai soldadocunataca cutin cai llajtaman tigrachimusha. Paicunaca cai llajtahuan macanacushpami mishashpa cai llajtata japingacuna. Shinallataj ninahuanmi rupachingacuna. Judapi tiyaj llajtacunapish shitashca, gentecuna illajmi saquiringa’ ninmi Jehová Diosca” nircami.

35 Josiaspaj churi Jehoiaquim Judá llajtata mandacui punllacunapimi Jehová Diosca Jeremiasman cai shimicunata nirca: 2 “Recabitacunapaj familiata ricunaman ri. Paicunahuan parlashpa paicunataca Jehová Diospaj huasipi caj micuna shuj cuartoman pushai. Chaipi paicunamanca vinota cui” nircami.

3 Chaimi Habaziniaspaj nieto, Jeremiaspaj churi Jaazaniasta pusharcani. Paipaj huauquicunatapish, paipaj tucui churicunatapish, recabitacunapaj tucui familiatapishmi 4 Jehová Diospaj huasiman pusharcani. Paicunataca Hananpaj churicunapaj micuna cuartomanmi pusharcani. Hananca Diosta sirvij Igdaliaspaj churimi carca. Chai micuna cuartoca mandajcunapaj micuna cuarto ladopimi carca. Cutin mandajcunapaj micuna cuartoca punguta cuidaj Salumpaj churi Maaseyapaj micuna cuarto jahuamanmi carca. 5 Chai qꞌuipaca recabitacunapaj familiamanta caj runacunapaj ñaupajpimi vino junda vasocunata, vino junda copacunata churarcani. Paicunataca: “Vinota ubyaichij” nircanimi.

6 Shinapish paicunaca cashnami nircacuna: “Ñucanchijca vinotaca mana ubyashunchu. Recabpaj churi ñucanchij ñaupa yaya Jehonadabca* cashnami mandarca: ‘Cancunapish, cancunapaj churicunapish vinotaca ama nunca ubyanguichijchu. 7 Huasicunatapish ama shayachinguichijchu, muyutapish ama tarpunguichijchu, uva yuracunatapish ama tarpunguichijchu, ama charinguichijchu. Chaipaj randica carpa huasicunapi siempre causanguichij. Chashnami shujtaj llajtamanta runacuna shina causacushca allpapica achca tiempota causanguichij’ nircami. 8 Chaimantami ñucanchij ñaupa yaya Recabpaj churi Jehonadab nishcata cazushpa catinchij. Tucui pai mandashcatami cazunchij. Ñucanchijpish, ñucanchij huarmicunapish, ñucanchij churicunapish, ñucanchij ushushicunapish vinotaca mana nunca ubyanchijchu. 9 Causangapajpish huasicunata mana shayachinchijchu, uva chagracunatapish mana charinchijchu, allpacunatapish, muyucunatapish mana charinchijchu. 10 Ñucanchijca carpa huasicunapimi causashpa catinchij. Ñucanchij ñaupa yaya Jehonadab mandashcatapish tucuitami cazushpa catinchij. 11 Pero Babiloniamanta rey Nabucodonosor* cai llajtata llaquichingapaj huichiyajpimi ñucanchijca: ‘Jacuchij, caldeo soldadocunamanta, sirio soldadocunamanta quishpiringapaj Jerusalenman yaicushunchij’ nircanchij. Chaimi cunanca Jerusalenpi causacunchij” nircacunami.

12 Jehová Diosca Jeremiasmanca cai shimicunatami nirca: 13 “Israelitacunapaj Dios, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin: ‘Judamanta runacunapajman, Jerusalenpi causajcunapajman rishpa paicunataca cashna ni: “¿Manachu ñucaca cutin cutin ñuca nishca shimicunata cazuichij nishcani?” ninmi Jehová Diosca. 14 “Recabpaj churi Jehonadabca paipaj huahua huahuacunataca vinota ama ubyachunmi mandarca. Chaimi paicunaca cunan punllacama vinota mana ubyashpa pai nishcata cazushcacuna. Chashnami paicunapaj ñaupa yaya mandashcata pajtachishcacuna. Pero ñucaca cancunataca cutin cutinmi rimashcani, shinapish cancunaca ñucataca mana cazushcanguichijchu. 15 Ñucata sirvij tucui profetacunatami cutin cutin cacharcani. Paicunataca: ‘¡Cada uno cancunapaj mana alli ñanta saquishpa alli cashcata rurapaichij! Shujtaj dioscunataca ama catichijchu, paicunataca ama sirvichijchu. Chashnami cancunapaj ñaupa yayacunamanpish, cancunamanpish cushca allpapica causashpa catinguichij’ nishpa huillachunmi cacharcani. Pero cancunaca mana uyarcanguichijchu, mana cazurcanguichijchu. 16 Recabpaj churi Jehonadabpaj huahua huahuacunaca paicunapaj ñaupa yaya mandashcatami pajtachincuna, pero cai puebloca ñucataca mana uyanchu”’”.

17 “Chaimantami jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca: ‘Judá llajtamanta gentecunamanpish, Jerusalenpi causaj tucui gentecunamanpish ñuca huillashca llaquitami cachagrini. Paicunaca rimajpipish ñucataca mana cazurcacunachu, cayajpipish mana uyarcacunachu’ nin”.

18 Jeremiasca recabitacunapaj familiamanca caitami nirca: “Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Cancunapaj ñaupa yaya Jehonadab mandashcatami cazushcanguichij. Pai tucui mandashcatami cazushpa caticunguichij. Pai imata mandashcataca tucuitami pajtachishcanguichij. Chaimantami 19 jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caita nin: “Recabpaj churi Jehonadabpaj huahua huahuacunamantaca shujllapish ñucata sirvijca mana illangachu”’”.

36 Josiaspaj churi rey Jehoiaquim Judá llajtata chuscu huatacunata mandacujpimi Jehová Diosca Jeremiasman cai shimicunata nirca: 2 “Shuj rollota japishpa Israelpaj contra, Judapaj contra, tucui llajtacunapaj contra ñuca imalla nishca shimicunata quillcai. Josías mandacui punllacunapi canhuan punta cutin parlashcamanta cunancama tucui ñuca nishca shimicunata quillcai. 3 Judamanta gentecunaca paicunaman ñuca cachagrishca tucui llaquicunata uyashpaca paicunapaj mana alli ñanta saquingacunapishchari. Chaimi paicunapaj pandarishcatapish, paicunapaj juchatapish perdonaiman” nircami.

4 Chai qꞌuipami Jeremiasca Neriaspaj churi Baructa cayashpaca Jehová Dios nishca tucui shimicunata dictarca. Chaimi Barucca shuj rollopi* quillcarca. 5 Jeremiasca Baructaca cashna nishpami mandarca: “Ñucaca Jehová Diospaj huasimanca mana yaicui tucunichu. 6 Chaimantami Jehová Dios nishca shimicunata ñuca dictashcataca can yaicushpa rollomanta sinchita liyina cangui. Chaitaca shuj ayuno punllapimi gentecuna uyachun Jehová Diospaj huasipi liyina cangui. Judapi tiyaj llajtacunamanta shamuj tucui gentecunamanpishmi liyishpa uyachina cangui. 7 Jehová Diosca jatunta colerashpa, yallitaj pꞌiñarishpami cai pueblotaca castigasha nishca. Shinapish paicuna rogarishcaca Jehová Diospajman chayangapishchari. Paicunapaj mana alli ñanmanta tigraringacunapishchari” nircami.

8 Chaimi Neriaspaj churi Barucca profeta Jeremías tucui imalla mandashcata rurarca. Paica Jehová Diospaj huasipimi rollopi* quillcashca Jehová Dios nishca shimicunata sinchita liyirca.

9 Josiaspaj churi rey Jehoiaquim Judá llajtata pichca* huatacunata mandacujpimi noveno quillapi Jerusalenmanta tucui gentecunatapish, Judapi tiyaj llajtacunamanta Jerusalenman shamuj tucui gentecunatapish Jehová Diospaj ñaupajpi ayunachun mandarcacuna. 10 Barucca rollopi quillcashca Jeremiaspaj shimicunatami Jehová Diospaj huasipi sinchita liyirca. Quillcaj runa Safanpaj churi Guemariaspaj cuartopimi* tucui gentecuna uyacujpi liyirca. Chai cuartoca jahua patiopi, Jehová Diospaj huasiman yaicuna mushuj pungu cꞌuchullapimi carca.

11 Rollopi quillcashca Jehová Dios nishca tucui shimicunata Safanpaj nieto, Guemariaspaj churi Micaya uyashpaca 12 reypaj huasipi* caj secretariopaj cuartomanmi uriyarca. Tucui mandajcunami* chaipi tiyacurcacuna: secretario Elisamá, Semayapaj churi Delayá, Acborpaj churi Elnatán, Safanpaj churi Guemarías, Hananiaspaj churi Sedequías, tucui caishuj mandajcunapishmi chaipi tiyacurcacuna. 13 Micayaca pai uyashca tucui shimicunatami paicunaman huillarca. Chai shimicunataca Barucmi tucui gentecuna uyacujpi rollomanta liyishca carca.

14 Chai qꞌuipami tucui mandajcunaca Jehudí runataca Barucpajman cacharcacuna. Jehudica Netaniaspaj churimi carca. Netaniasca Selemiaspaj churimi carca. Selemiasca Cusipaj churimi carca. Jehudí runataca Barucman: “Gentecunaman liyishpa uyachishca rollota apashpa shamui” nichunmi cacharcacuna. Chaimi Neriaspaj churi Barucca rollota japishpa paicuna maipi cashcaman rirca. 15 Paicunaca: “Tiyaripai, ñucanchijman liyishpa uyachi” nircacunami. Chaimi Barucca paicunaman liyishpa uyachirca.

16 Rollopi imallata nishcata uyashpaca caishuj chaishujmi mancharinacushpa ricunacurcacuna. Paicunaca Baructaca: “Rollopi imalla nishcataca reymanmi tucuita huillana canchij” nircacunami. 17 Shinallataj Baructaca: “Tucui cai shimicunata ima shina quillcashcata huillapai. ¿Jeremiaschu canmanca dictarca?” nircacunami. 18 Chaimi Barucca paicunamanca: “Tucui cai shimicunataca paimi ñucaman dictarca. Chaimi ñucaca tintahuan cai rollopi quillcarcani” nirca. 19 Cutin mandajcunaca Baructaca: “Richij, cancuna maipi cashcata pi ama yachachunca canpish, Jeremiaspish miticugrichij” nircacunami.

20 Chai qꞌuipaca patiopimi reyta ricunaman rircacuna. Rollotaca secretario Elisamapaj cuartopimi huaquichircacuna. Reymanca tucui imalla uyashcatami huillarcacuna.

21 Chaimi reyca Jehudí runataca rollota apanaman cacharca. Jehudica secretario Elisamapaj cuartomanta rollota apamushpami rey uyacujpi, reypaj cꞌuchupi shayacuj tucui mandajcunapish uyacujpi liyi callarirca. 22 Reyca noveno quillapimi* tamya punllacunapi saquirina huasipi ninata japichishca brasero chꞌimbapurapi tiyacurca. 23 Jehudí runa rollomanta quimsa o chuscu parteta cada liyishcatami reyca secretariopaj cuchillohuan chai parteta cuchushpa braseropi rupacuj ninapi shitaj carca. Tucui rollota ninapi rupachingacamami chashna rurarca. 24 Tucui chai shimicunata uyashpaca reypish, paita sirvijcunamanta shuj sirvijllapish mana mancharcachu. Paicunapaj churanacunatapish mana lliquirircacunachu. 25 Elnatán, Delayá, Guemarías runacuna rollota ama rupachichun reyta rogarijpipish paica mana cazurcachu. 26 Ashtahuanpish reyca reypaj churi Jerahmeelta, Azrielpaj churi Serayata, Abdeelpaj churi Selemiastaca secretario Baructapish, profeta Jeremiastapish japichunmi mandarca. Pero Jehová Diosmi paicunataca pacallata charicurca.

27 Secretario Barucman Jeremías dictashca shimicunata quillcashca rollota rey rupachishca qꞌuipami Jehová Diosca cutinllataj Jeremiasmanca cashna nirca: 28 “Shujtaj rollota japishpa punta rollopi quillcashca shimicunallatataj chaipi quillcai. Punta rollotaca Judá llajtata mandaj rey Jehoiaquimmi rupachirca. 29 Judá llajtata mandaj rey Jehoiaquimmanca caitami nina cangui: ‘Jehová Diosca caitami nin: “Canmi cai rollotaca rupachircangui. Chaita rurashca qꞌuipaca: ‘¿Imamantataj Babiloniamanta reyca shamungatajmi, paica cai llajtatami llaquichinga, cai llajtataca gentecuna illajta, animalcuna illajtami saquinga nishpa quillcashcanguiyari?’ nircanguimi. 30 Chaimantami Jehová Diosca Judá llajtata mandaj rey Jehoiaquimmantaca caita nin: ‘Paipaj huahua huahuacunamantaca Davidpaj jatun tiyarinapica pi mana tiyaringachu. Paipaj huañushca cuerpopish punllaca rupaipi, tutaca chiripimi shitashca siricunga. 31 Pai pandarishcamantaca paitapish, paipaj huahua huahuacunatapish, paita sirvijcunatapishmi juzgasha. Paicunamanpish, Jerusalenpi causajcunamanpish, Judá llajtamanta runacunamanpishmi ñuca huillashca tucui cai llaquita cachasha. Paicunaca ñucataca mana uyasha nircacunachu’”’” nircami.

32 Chai qꞌuipami Jeremiasca shujtaj rollota japishpa Neriaspaj churi secretario Barucman curca. Barucca Jeremías dictashcatami quillcashpa catirca. Paica Judá llajtata mandaj rey Jehoiaquim ninapi rupachishca rollopi quillcashca tucui shimicunatami quillcarca. Shinallataj chai laya ashtahuan shujtaj shimicunatami mirachirca.

37 Jehoiaquimpaj churi Coniaspaj* randimi Josiaspaj churi Sedequías mandai callarirca. Babiloniamanta rey Nabucodonosorca* Sedequiastami Judá llajtapi rey cachun churarca. 2 Pero Sedequiaspish, paita catijcunapish, cai llajtamanta gentecunapish profeta Jeremiasman Jehová Dios huillachishca shimicunataca mana cazurcacunachu.

3 Rey Sedequiasca: “Ñucanchij Jehová Diosta ñucanchijmanta mañapai” nichunmi Selemiaspaj churi Jehucaltapish, Maaseyapaj churi sacerdote Sofoniastapish profeta Jeremiaspajman cacharca. 4 Jeremiasca paita manaraj prezupi churashcamantami gentecunapurapi purijlla carca. 5 Faraonpaj soldadocunaca Egiptomantami llujshishca carca. Jerusalén muyundijpi shayacuj caldeocunaca chaita yachaj chayashpami Jerusalenmanta anchurircacuna. 6 Chaimi Jehová Diosca profeta Jeremiasmanca cai shimicunata nirca: 7 “Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Ñucata tapunaman cachaj Judá llajtamanta reymanca caitami nina canguichij: “Ricuichij, cancunata ayudanaman shamucuj faraonpaj soldadocunaca paicunapaj llajta Egiptomanmi tigrangacuna. 8 Caldeocuna tigrashpaca cai llajtahuanmi macanacungacuna. Cai llajtataca mishangacunami, ninahuanmi rupachingacuna” ninguichij. 9 Jehová Diosca caitami nin: “Cancunaca ‘Caldeocunaca ñami ringacuna, ñucanchijtaca ña mana llaquichingacunachu’ nishpa ama umarichijchu. Caldeocunaca mana ringacunachu. 10 Cancunahuan macanacucuj caldeocunapaj tucui soldadocunata cancuna tucuchijpipish paicunapuramanta saquirij chugririshca runacunami paicunapaj carpa huasicunamanta llujshishpa cai llajtataca ninahuan rupachinman”’” nircami.

11 Faraonpaj soldadocuna shamushcamanta caldeo soldadocuna Jerusalenmanta anchurishca qꞌuipami 12 Jeremiasca Jerusalenmanta llujshishpa benjaminitacunapaj allpaman rirca. Paipaj pueblomanta gentecunapurapi paipaj herenciata chasquingapajmi rirca. 13 Pero Benjamín Pungu nishcaman chayajpica guardiacunata mandaj Iriya shuti runami profeta Jeremiasta japirca. Iriyaca Selemiaspaj churi, Hananiaspaj nietomi carca. Paica profeta Jeremiasta japishpaca: “¡Canca caldeocunapaj ladomi tucucungui!” nircami. 14 Chaimi Jeremiasca: “¡Mana, chaica mana ciertochu! Ñucaca caldeocunapaj ladoca mana tucucunichu” nirca. Pero Iriya runaca mana uyarcachu. Ashtahuanpish Jeremiasta japishpami mandajcunapaj ñaupajman pusharca. 15 Mandajcunaca Jeremiashuanmi achcata pꞌiñarircacuna. Paitaca macashpami secretario Jehonatanpaj huasipi prezu churarcacuna. Chai huasitaca carcelta shinami rurashcacuna carca. 16 Jeremiastaca huasi pambata jutcushca ucupimi* ucujman caj cuartocunapi huichcashpa churarcacuna. Chaipimi paica achca punllacunata pasarca.

17 Chai qꞌuipami rey Sedequiasca Jeremiasta pushanaman cachashpa paipaj huasipi* paillata pacalla tapurca. Paica: “¿Jehová Diosca canmanca imata nishcachu?” nircami. Chaimi Jeremiasca: “¡Ari!” nirca. Shinallataj Jeremiasca: “¡Canca Babiloniamanta reypaj maquipimi entregashca cangui!” nircami.

18 Shinallataj Jeremiasca rey Sedequiastaca cashnami nirca: “¿Ñucata carcelpi churachunca cambaj ñaupajpipish, canta sirvijcunapaj ñaupajpipish, cai pueblopaj ñaupajpipish ima juchatataj rurashcaniyari? 19 ¿‘Babiloniamanta reyca cancunahuan macanacungapaj, cai llajtahuan macanacungapajca mana shamungachu’ nishpa huillaj cancunapaj profetacunaca cunanca maipitajyari? 20 Ñuca amito reylla, cunanca ñucata uyapai. Ñuca ima mañashcata rurapai, ama shina caichu. Ñucataca secretario Jehonatanpaj huasimanca ama tigra cachaichu. Chaipica ñucaca huañushamari” nircami. 21 Chaimi rey Sedequiasca Guardiacunapaj Patiopi Jeremiasta huichcashpa churachun mandarca. Paimanca llajtapi tanda tucuringacamami panaderocunapaj ñanmanta apamushpa shuj redondo tandata cujcuna carca. Jeremiasca Guardiacunapaj Patiopimi saquirirca.

38 Matanpaj churi Sefatías, Pasjurpaj churi Guedalías, Selemiaspaj churi Jucal, Malkiyapaj churi Pasjurpishmi tucui gentecunaman Jeremías cai shimicunata nicujta uyarcacuna: 2 “Jehová Diosca: ‘Cai llajtapi saquirijca espadamanta, yaricaimanta, millai ungüimantami huañunga. Pero caldeocunapaj maquipi entregarijca causashpami catinga. Paipaj causaillatajmi macanacuipi quichushca cosascuna shina canga. Paica causashpami catinga’ ninmi. 3 Jehová Diosca: ‘Cai llajtaca Babiloniamanta reypaj soldadocunapaj maquipimi entregashca canga. Paimi cai llajtataca japinga’ ninmi”.

4 Mandajcunaca rey Sedequiastaca: “Cai runata huañuchichun cachapai. Cai runaca pai imalla nishcacunahuanca cai llajtapi saquirij soldadocunata, tucui gentecunatami desanimachicun. Paica cai pueblo sumaj causaita charichunca mana munanchu. Ashtahuanpish llaquicunata charichunllami munan” nircacunami. 5 Chaimi rey Sedequiasca paicunataca: “Ricuichij, paica cancunapaj maquipimi. Reyca cancunata jarcangapajca imata mana rurai tucunchu” nirca.

6 Chaimi Jeremiasta japishpaca Guardiacunapaj Patiopi, reypaj churi Malkiya rurachishca jutcupi shitarcacuna. Chaimanca Jeremiastaca huascacunahuanmi uriyachircacuna. Chai jutcupica yacuca mana tiyarcachu, lodollami tiyarca. Chaimi Jeremiasca chai lodopi pambari callarirca.

7 Etiopía llajtamanta Ébed-Mélec shuti eunuco* runaca reypaj huasipimi* sirvij carca. Paica Jeremiasta jutcupi shitashcatami yachaj chayarca. Reyca Benjamín Pungu nishcapimi tiyacurca. 8 Chaimi Ébed-Mélec runaca reypaj huasimanta llujshishpa reytaca cashna nirca: 9 “¡Ñuca amito reylla, cai runacunaca profeta Jeremiastaca yallitajmi llaquichishcacuna. Paicunaca Jeremiastaca jutcupimi shitashcacuna. Llajtapica tandaca ña mana tiyanchu. Chaimi paica yaricaihuan chaipi huañunga” nircami.

10 Chashna nijpimi reyca Etiopía llajtamanta Ébed-Mélec runataca: “Caimanta 30 runacunata pushashpa profeta Jeremías manaraj huañujpi chai jutcumanta llujshichigri” nishpa mandarca. 11 Chashna mandajpimi Ébed-Melecca chai runacunata pushashpa reypaj huasiman, achca valij cosascunata huaquichina cuarto ucuman caj shuj lugarman rirca. Chai lugarmantaca huaquin mauca trapocunata, maucayashca pedazo telacunatami aparcacuna. Chaicunataca Jeremías maipi cashca jutcumanmi huascacunapi uriyachircacuna. 12 Chai qꞌuipami Etiopía llajtamanta Ébed-Mélec runaca Jeremiastaca: “Trapocunatapish, pedazo telacunatapish huascacuna ama japichun cambaj rigracuna ucupi churapai” nirca. Jeremías chashna rurajpimi 13 paicunaca huascacunahuan huichiyachishpa jutcumanta llujshichircacuna. Chaimi Jeremiasca Guardiacunapaj Patiopi saquirirca.

14 Rey Sedequiasca profeta Jeremiasta tercer punguman pushamuchunmi cacharca. Chai punguca Jehová Diospaj huasipimi carca. Chaipimi reyca Jeremiastaca: “Cantaca caitami tapusha nini. Ama imata pacaichu” nirca. 15 Chaimi Jeremiasca Sedequiastaca: “Canman huillajpica ñucataca huañuchinguitajmi. Canman shuj consejota cujpipish ñucataca mana uyanguichu” nirca. 16 Chashna nijpimi Sedequiasca Jeremiasman pacalla jurashpaca: “Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani. Paimi ñucanchijmanca causaita cushca. Cantaca mana huañuchishachu. Canta huañuchisha* nij cai runacunamanpish mana entregashachu” nirca.

17 Jeremiasca Sedequiastaca cashnami nirca: “Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Babiloniamanta rey churashca mandajcunapaj maquipi can entregarishpaca causashpami catingui. Cai llajtaca mana ninahuan rupachishca cangachu. Canpish, cambaj huasipi cajcunapish mana huañunguichijchu. 18 Pero Babiloniamanta rey churashca mandajcunapaj maquipi can mana entregarijpica cai llajtaca caldeocunapaj maquipimi entregashca canga. Paicunami cai llajtataca ninahuan rupachingacuna. Canpish paicunapaj maquimantaca mana quishpiringuichu’ ninmi” nircami.

19 Chai qꞌuipami rey Sedequiasca Jeremiastaca: “Caldeocunapaj lado tucuj judiocunatami manchani. Paicunapaj maquipi ñucata entregajpica paicunaca ñucataca tal vez llaquichingacunami” nirca. 20 Chaimi Jeremiasca cashna nirca: “Paicunapaj maquipica mana entregashca canguichu. Jehová Dios nishcata cazupai. Ñuca imalla nicushcata rurapai. Chaita rurajpica cantaca ima llaqui mana japingachu, causashpami catingui. 21 Pero paicunapaj maquipi can mana entregarijpi ima tucuna cashcatami Jehová Diosca ñucaman huillashca. 22 ¡Ricui! Judamanta reypaj huasipi saquirij tucui huarmicunata surcushpami Babiloniamanta rey churashca mandajcunapajman apangacuna. Chaimi chai huarmicunaca:

‘Can confiashca runacunaca cantaca umashcacunami, cantaca mishashcacunami.

Paicunamantami cambaj chaquicunaca lodopi pambarishca.

Cunanca cantaca shitashpami saquishcacuna’ nishpa ringacuna.

23 Cambaj tucui huarmicunatapish, cambaj churicunatapishmi caldeocunaman entregangacuna. Paicunapaj maquimantaca mana quishpiri tucunguichu. Ashtahuanpish Babiloniamanta reymi cantaca japinga. Cambaj culpamantami cai llajtataca ninahuan rupachingacuna” nircami.

24 Qꞌuipamanca Sedequiasca Jeremiastaca cashnami nirca: “Ama huañungapajca caitaca ama piman huillanguichu. 25 Mandajcuna canhuan ñuca parlashcata yachaj chayashpa, cambajman shamushpa ‘Reyman imata nishcata parlapai. Mana imata pacashpa huillajpica cantaca mana huañuchishunchu. ¿Reyca cantaca imatataj nirca?’ nijpica 26 paicunamanca ‘Reytaca Jehonatanpaj huasipi ama huañungapaj chaiman ama tigrachishpa cachachunmi mañacurcani’ ningui” nircami.

27 Tiempohuanca tucui mandajcunami Jeremiasta ricunaman shamushpa tapurcacuna. Jeremiasca rey imata mandashcallatami paicunamanca nirca. Paicunamantaca reyhuan imata parlanacushcataca ni pi mana uyashcachu carca. Chaimi paicunaca imata mana ashtahuan tapurcacuna. 28 Jerusalenta mishashpa japishca punllacamami Jeremiasca Guardiacunapaj Patiopi carca. Paica Jerusalenta mishashpa japingacamami chaipiraj carca.

39 Judá llajtata mandaj rey Sedequías iscun* huatacunata mandacujpi, décimo quillapimi Babiloniamanta rey Nabucodonosorca* paipaj tucui soldadocunandij Jerusalenman shamushpa chai muyundijpi shayarircacuna.

2 Rey Sedequías 11 huatacunata mandacujpimi cuarto quillapi, chai quillapaj noveno punllapica pircacunata pasashpa llajtaman yaicurcacuna. 3 Babiloniamanta rey churashca tucui mandajcunaca Jerusalenman yaicushpami Chaupi Pungu nishcapi tiyarircacuna. Paicunaca samgar Nergal-Sarézer, rabsarís Nebo-Sarsekim, rabmag* Nergal-Sarézer, Babiloniamanta rey churashca tucui caishuj mandajcunapishmi carcacuna.

4 Judamanta rey Sedequiaspish, tucui soldadocunapish chaita ricushpaca chai llajtamantami miticushpa rircacuna. Paicunaca tutami reypaj jardinta pasashpa ishquindij pircacuna chaupipi tiyaj punguta llujshircacuna. Chashna llujshishpaca Arabá pugru pamba ñantami rircacuna. 5 Pero caldeocunapaj soldadocunaca Sedequiastami catishpa rircacuna. Paitaca Jericó chaquishca pambapimi cati japircacuna. Paita japishpaca Babiloniamanta rey Nabucodonosorpajmanmi pusharcacuna. Nabucodonosorca Hamat allpapi saquirij Riblapimi carca. Chaipimi paica Sedequiasta juzgarca. 6 Babiloniamanta rey mandajpimi Sedequiaspaj churicunataca paipaj ñaupajllapitaj Riblapi huañuchircacuna. Shinallataj Babiloniamanta rey mandajpimi Judamanta tucui pushajcunatapish huañuchircacuna. 7 Chai qꞌuipaca Sedequiastaca ñahuicunata surcushpami Babiloniaman apangapaj cobre cadenacunahuan huatarca.

8 Caldeocunaca reypaj huasitapish,* gentecunapaj huasicunatapishmi rupachircacuna. Jerusalén pircacunatapishmi urmachircacuna. 9 Guardiacunata mandaj Nebuzaradanca Jerusalén llajtapi saquirishca gentecunatami Babiloniaman prezuta shina aparca. Paipaj parte tucushpa apoyaj gentecunatapish, tucui saquirij gentecunatapishmi prezuta shina aparca.

10 Shinapish guardiacunata mandaj Nebuzaradanca imata mana charij, yallitaj pobre huaquin gentecunatami Judá llajtapica saquirca. Chai punllaca trabajachunmi* uva chagracunatapish, allpacunatapish paicunaman curca.

11 Babiloniamanta rey Nabucodonosorca guardiacunata mandaj Nebuzaradantaca Jeremiashuan imata ruranatami mandarca. Paica: 12 “Paita mashcanaman rishpa paita cuidai, ama ima dañota rurangui. Pai tucui imalla mañashcata cunguilla” nircami.

13 Chaimi guardiacunata mandaj Nebuzaradanpish, rabsarís* Nebusazbán runapish, rabmag Nergal-Sarézer runapish, Babiloniamanta rey churashca tucui punta pushajcunapish huaquin runacunata cacharcacuna. 14 Paicunataca Guardiacunapaj Patiomanta Jeremiasta llujshichinamanmi cacharcacuna. Chashna llujshichishpaca Safanpaj nieto, Ahicampaj churi Guedaliasmanmi paipaj huasiman pushachun entregarcacuna. Chaimi Jeremiasca shujtaj gentecunapurapi causarca.

15 Jeremías Guardiacunapaj Patiopi prezu cajpimi Jehová Diosca cai shimicunata paiman nirca: 16 “Etiopía llajtamanta Ébed-Mélec runapajman rishpa paitaca: ‘Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca: “Cai llajtamanta imata nishcatami pajtachisha. Cai llajtataca llaquichishami. Ima allicunataca mana rurashachu. Chai punllaca cai shimicuna pajtarijtami ricungui” ninmi’ ningui.

17 ‘Pero chai punllaca cantaca quishpichishami. Can manchashca runacunapaj maquipica mana entregashcachu cangui’ ninmi Jehová Diosca.

18 ‘Cantaca quishpichishatajmi. Cantaca espadahuan mana huañuchingacunachu. Ñucapi confiashcamantami cambaj causaica macanacuipi quichushca cosascuna shina canga’ ninmi Jehová Diosca” nircami.

40 Guardiacunata mandaj Nebuzaradán Ramá llajtamanta Jeremiasta cacharichishpa cachashca qꞌuipami Jehová Diosca paimanca shuj huillaita huillarca. Jeremiastaca cadenacunahuan maquicunata huatashpami chaiman apashca carca. Paica Jerusalenmanta, Judamanta Babilonia llajtaman prezuta shina apacushcacunapurapimi carca. 2 Chai qꞌuipami guardiacunata mandajca Jeremiasta shuj ladoman pushashpa cashna nirca: “Cambaj Jehová Diosmi cai llaquita cai llajtaman cachanata huillarca. 3 Pai nishca shinami Jehová Diosca cai llaquita cachashca. Cancunaca Jehová Diospaj ñaupajpimi juchata rurashcanguichij, pai nishcatapish mana cazushcanguichijchu. Chaimantami tucui cai llaquicuna shamushca. 4 Cunanmi cambaj maquicunamanta cadenacunata anchuchisha. Can munashpaca Babiloniaman ñucahuan jacu, ñucami cantaca chaipi cuidasha. Pero ñucahuan Babiloniaman mana risha nishpaca caipi saquirilla. ¡Ricui! Tucui cai llajtami cambaj ñaupajpi can. Can maiman risha nishcaman rilla” nircami.

5 Jeremías manaraj rijpimi Nebuzaradanca: “Safanpaj nieto, Ahicampaj churi Guedalías maipi cashcaman tigrailla. Paitaca Babiloniamanta reymi Judapi tiyaj llajtacunata mandachun churarca. Chai gentecunapurapi paihuan saquirilla, mana cashpaca can maiman risha nishcaman rilla” nirca.

Chai qꞌuipami guardiacunata mandajca micunacunata, shuj regalotapish cushpa cacharca. 6 Chaimi Jeremiasca Ahicampaj churi Guedalías maipi cashcaman rirca. Guedaliasca Mizpá llajtapimi carca. Jeremiasca llajtapi saquirij gentecunapurapi Guedaliashuan causangapajmi saquirirca.

7 Soldadocunata mandajcunaca tucuicunami paicunapaj soldadocunandij campopi carcacuna. Tiempohuanca tucui paicunami Ahicampaj churi Guedaliasta Judá llajtapi mandachun Babiloniamanta rey churashcata yachaj chayarcacuna. Shinallataj Babilonia llajtaman mana apashca pobre gentecunapurapi cꞌaricunata, huarmicunata, huahuacunata mandachun churashcatami yachaj chayarcacuna. 8 Chaimi soldadocunata mandajcunaca Mizpá llajtapi Guedaliasta ricunaman rircacuna. Paicunapurapica Caréah runapaj ishqui churicunami carca. Paicunaca Johanán, Jonatán shuticunami carca. Netaniaspaj churi Ismaelpish paicunahuanmi carca. Tanhúmet runapaj churi Serayapishmi chaipi carca. Netofatitacunapuramanta Efái runapaj churicunapish, maacatitacunapuramanta shuj runapaj churi Jezaniaspishmi chaipi carca. Soldadocunata mandajcunahuanca paicunapaj soldadocunapishmi rircacuna. 9 Safanpaj nieto, Ahicampaj churi Guedaliasca paicunamanpish, paicunapaj soldadocunamanpishmi shuj juramentota rurarca. Paica cashna nishpami jurarca: “Caldeocunata sirvinataca ama manchaichijchu. Babilonia llajtamanta reyta sirvishpa cai llajtallapitaj causaichij, allimi causanguichij. 10 Shinapish ñucaca caldeocunapaj ñaupajpi cancunapaj shutipi parlangapajmi* Mizpá llajtapi saquirisha. Pero cancunaca vinota, frutacunata, aceiteta tandashpami puñucunapi huaquichina canguichij. Shinallataj cancuna tiyarishca llajtacunapimi causai callarina canguichij” nircami.

11 Moab llajtapi, Ammón llajtapi, Edom llajtapi, shujtaj llajtacunapipish caj tucui judiocunami Judá llajtapi asha gentecunata Babiloniamanta rey saquishcata uyarcacuna. Chai gentecunata mandachunpish Safanpaj nieto, Ahicampaj churi Guedaliasta churashcatami uyarcacuna. 12 Chaimantami tucui judiocunaca paicunata caita chaita cachashca tucui ladocunamanta Guedalías maipi cashcaman, Judá llajtaman tigrarcacuna. Guedaliasca Mizpá llajtapimi carca. Paicunaca achca frutacunata, vinota rurangapaj achca uvacunatami tandarcacuna.

13 Careahpaj churi Johananpish, campopi caj soldadocunata tucui mandajcunapishmi Mizpá llajtapi Guedaliasta ricunaman shamurcacuna. 14 Paicunaca: “¿Ammonitacunata mandaj rey Baalís canta huañuchichun Netaniaspaj churi Ismaelta cachashcataca manachu yachangui?” nircacunami. Pero Ahicampaj churi Guedaliasca paicunataca mana crircachu.

15 Chai qꞌuipami Careahpaj churi Johananca Mizpá llajtapi Guedaliasta paillata japishpaca: “Netaniaspaj churi Ismaeltami huañuchinaman risha nini. Chaitaca pi mana yachangachu. ¿Imamantataj pai canta huañuchichunca saquishunyari? ¿Imamantataj canhuan tandanacunaman shamuj Judá llajtamanta tucui gentecuna caita chaita richunca saquishunyari? ¿Imamantataj Judamanta saquirishcacuna chingarichunca saquishunyari?” nirca. 16 Pero Ahicampaj churi Guedaliasca Careahpaj churi Johanantaca: “Ama chaita ruraichu. Canca Ismaelmantaca llullacunatami nicungui” nircami.

41 Séptimo quillapica reypaj huahua huahuacunamanta Ismaelca chunga runacunahuanmi Mizpá llajtapi Ahicampaj churi Guedaliasta ricunaman chayarca. Ismaelca Netaniaspaj churimi carca. Netaniasca Elisamapaj churimi carca. Ismaelca rey churashca punta pushajcunamanta shujmi carca. Mizpá llajtapi tandalla micucushpami 2 Netaniaspaj churi Ismaelca paihuan rij chunga runacunandij jatarishpaca Safanpaj nieto, Ahicampaj churi Guedaliastaca espadahuan huañuchirca. Chashnami Ismaelca llajtata mandachun Babiloniamanta rey churashca mandajta huañuchirca. 3 Ismaelca Mizpá llajtapi Guedaliashuan caj tucui judiocunatami huañuchirca. Shinallataj chaipi caj caldeocunapaj soldadocunatapishmi huañuchirca.

4 Guedaliasta huañuchishca cayandij punlla, manaraj pi yachaj chayajpimi 5 Siquemmanta, Silomanta, Samariamanta 80 runacuna shamurca. Chai runacunaca paicunapaj barbastaca rasurarishcacunami carca, paicunapaj churanatapish lliquirishcacunami carca, paicunapaj cuerpotapish cuchurishcacunami carca. Shinallataj paicunapaj maquipica Jehová Diospaj huasiman apangapajmi olibanota, grano ofrendacunatapish charicurcacuna. 6 Cutin Netaniaspaj churi Ismaelca Mizpá llajtamanta llujshishpami paicunata tupanaman rirca. Ñantaca huacaihuanmi rirca. Paicuna maipi cashcaman chayashpaca: “Ahicampaj churi Guedaliasta ricunaman shamuichij” nircami. 7 Pero llajtaman yaicushpaca Netaniaspaj churi Ismaelpish, paihuan caj runacunapish chai shamuj runacunataca huañuchishpami jutcupi shitarcacuna.

8 Pero chunga runacunaca Ismaeltaca: “Ñucanchijtaca ama huañuchipaichu. Ñucanchijca trigota, cebadata, aceiteta, mieltapishmi campopi pacashpa charicunchij” nircacunami. Chaimi paicunapaj huauquicunata huañuchishca shina paicunataca mana huañuchirca. 9 Ismaelca pai huañuchishca runacunataca shuj jatun jutcupimi shitarca. Chai jutcutaca rey Asami Israel llajtamanta rey Baasahuan macanacucushpa rurashca carca. Netaniaspaj churi Ismaelca pai huañuchishca runacunapaj cuerpocunahuanmi chai jutcuta jundachirca.

10 Ismaelca Mizpá llajtapi saquirij gentecunatami prezuta shina aparca. Reypaj ushushicunatapish, Mizpá llajtapi saquirij tucui gentecunatapishmi aparca. Guardiacunata mandaj Nebuzaradanca chai gentecunata cuidachunmi Ahicampaj churi Guedaliasta churashca carca. Chai gentecunatami Netaniaspaj churi Ismaelca prezuta shina apashpa ammonitacunapaj allpaman rirca.

11 Careahpaj churi Johananpish, paihuan caj soldadocunata tucui mandajcunapish Netaniaspaj churi Ismael tucui mana allicunata rurashcatami yachaj chayarcacuna. 12 Chaimi paicunaca tucui runacunandij Netaniaspaj churi Ismaelhuan macanacunaman rircacuna. Ismaeltaca Gabaonpi caj achca yacu* cꞌuchupimi japircacuna.

13 Ismaelhuan caj tucui gentecunaca Careahpaj churi Johanantapish, soldadocunata mandajcunatapish ricushpaca achcatami cushicurcacuna. 14 Chaimi Mizpá llajtamanta prezuta shina Ismael apashca tucui gentecunaca Careahpaj churi Johananhuan tigrarcacuna. 15 Pero Netaniaspaj churi Ismaelca paihuan caj pusaj* runacunandijmi Johanán runamanta miticushpa ammonitacunapaj allpaman rirca.

16 Careahpaj churi Johananpish, paihuan caj soldadocunata tucui mandajcunapish Mizpá llajtapi saquirij gentecunatami paicunahuan pusharcacuna. Chai gentecunataca Ahicampaj churi Guedaliasta Netaniaspaj churi Ismael huañuchishca qꞌuipami quishpichircacuna. Gabaón llajtamantaca cꞌaricunata, soldadocunata, huarmicunata, huahuacunata, palaciopi achca autoridadta charijcunatapishmi pusharcacuna. 17 Paicuna rishpaca Belén cꞌuchullapi caj Kimham runapaj samarina huasipimi saquirircacuna. Paicunaca Egipto llajtaman chayanata yuyashpami chaipi saquirircacuna. 18 Caldeocunata manchashpami chaipi saquirircacuna. Babiloniamanta reyca Ahicampaj churi Guedaliastami llajtata mandachun churashca carca. Pero Netaniaspaj churi Ismaelca paitami huañuchishca carca.

42 Chai qꞌuipami soldadocunata tucui mandajcunapish, Careahpaj churi Johananpish, Hosayapaj churi Jezaniaspish, tucui gentecunapish huambracunamanta callarishpaca mayorcunacama Jeremiaspajman cꞌuchuyarcacuna. 2 Paicunaca profeta Jeremiasmanca cashnami nircacuna: “Ñucanchij rogarishcata uyapai. Ñucanchijmantapish, tucui caipi saquirijcunamantapish cambaj Jehová Diosta mañapai. Can ricushca shinaca achcacunamantaca ashacunallami saquirishcanchij. 3 Cambaj Jehová Dios mai ñanta catinata, imata ruranata ñucanchijman ricuchichun” nircacunami.

4 Chaimi profeta Jeremiasca: “Allimi, cancuna nishca shinami cancunapaj Jehová Diosta mañasha. Jehová Dios imata nishcataca mana pacashpami cancunaman tucuita huillasha” nirca.

5 Paicunaca Jeremiasmanca cashnami nircacuna: “Jehová Diosca cashcata huillaj, mana llulla testigo cashcata ricuchichun. Cambaj Jehová Diosca canman nishca shina ñucanchij mana rurajpica ñucanchijta castigachun. 6 Alli cajpipish, mana alli cajpipish ñucanchij Jehová Dios nishcatami cazushun. Paita ñucanchijmanta tapuchunmi cantaca cachacunchij. Ñucanchij Jehová Dios nishcata cazushpaca allimi causashun” nircacunami.

7 Jehová Diosca chunga punllacuna qꞌuipami Jeremiasmanca shuj huillaita huillarca. 8 Chaimi Careahpaj churi Johananta, paihuan caj soldadocunata tucui mandajcunata, tucui gentecunatapish huambracunamanta callarishpaca mayorcunacama cayaj cacharca. 9 Paica cashnami nirca: “Cancunaca cancunamanta rogarishpa Diosta mañachunmi ñucataca cacharcanguichij. Shinaca Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: 10 ‘Cancuna cai llajtapi saquirijpica cancunataca shayachishami, mana urmachishachu. Shinallataj tarpushami, mana aisashpa shitashachu. Ñucaca cancunata llaquichishcamantami llaquirisha. 11 Babilonia llajtamanta cancuna manchashca reytaca ama manchaichijchu’ ninmi.

‘Paitaca ama manchaichijchu. Paimanta salvangapaj, paipaj maquimanta quishpichingapajmi ñucaca cancunahuan cani’ ninmi Jehová Diosca. 12 ‘Cancunataca llaquishami, paipish cancunata llaquishcata ricuchishpami cancunapaj llajtaman tigrachun saquinga.

13 Pero cancunaca “¡Mana, ñucanchijca cai llajtapica mana saquirishunchu!” ninguichijchari. Shinallataj cancunapaj Jehová Dios nishcata mana cazushpachari 14 “Mana, caipi saquirinapaj randica ñucanchijca Egipto llajtamanmi rishun. Chaipica macanacuicunataca mana ricushunchu, gachupi tocashcatapish mana uyashunchu, yaricaihuanpish mana huañushunchu. Chaipimi causashun” ninguichij. 15 Shinaca Judamanta saquirij runacunalla, Jehová Dios nishca shimicunata alli uyaichij. Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: “Cancuna Egipto llajtaman rishataj nishpa chaipi causanaman* rijpica 16 cancuna manchashca enemigomi Egipto llajtapi cajpi cancunataca espadahuan huañuchinga. Shinallataj cancuna manchashca yaricaillatajmi Egipto llajtapi cancunata japinga. Chaipimi cancunaca huañunguichij. 17 Egipto llajtapi causanaman rishataj nij tucui runacunaca espadamanta, yaricaimanta, millai ungüimantami huañungacuna. Paicunapuramantaca shujllapish mana causashpa catingachu. Ñuca cachagrishca llaquimantapish mana quishpiringachu” ninmi’.

18 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca: ‘Ima shinami Jerusalén llajtapi causajcunahuan colerashpa, yallitaj pꞌiñarishpa llaquichircani chashnallatajmi cancuna Egipto llajtaman rijpica yallitaj pꞌiñarishpa llaquichisha. Chaita ricushpami gentecunaca cancunataca maldicingacuna, cancunamantaca yallitaj mancharingacuna, burlaringacuna, cancunataca cꞌamingacuna. Cancunaca cai llajtataca ña mana nunca ricunguichijchu’ ninmi.

19 Judá llajtamanta saquirij gentecunalla, Jehová Diosca cancunamanca caitami nishca. Egipto llajtamanca ama richijchu. Cunan ñuca advirtishcataca yuyaipi charinguichij. 20 Cancuna pandarishpaca huañunguichijtajmi. Cancunami cancunapaj Jehová Diospajman cachashpa ñucataca: ‘Ñucanchij Jehová Diosta ñucanchijmanta mañapai. Ñucanchij Jehová Dios imalla nishcata ñucanchijman huillapai. Ñucanchijca pai ima nishcatami rurashun’ nircanguichij. 21 Chaimi cunanca cancunaman huillashcani. Pero cancunapaj Jehová Dios nishcataca mana cazunguichijchu. Pai imata rurachun nishcata ñucaman huillashcatapish mana ruranguichijchu. 22 Chaimantami cancuna causanaman risha nishca llajtapica espadamanta, yaricaimanta, millai ungüimanta huañunguichij” nircami.

43 Jeremiasca paicunapaj Jehová Dios imalla nishca shimicunatami gentecunamanca tucuita huillarca. Paicunapaj Jehová Dios imallata huillachun mandashcatami paicunaman huillarca. 2 Chaicunata pai huillashca qꞌuipami Hosayapaj churi Azariaspish, Careahpaj churi Johananpish, jatun tucushca tucui caishuj runacunapish Jeremiastaca cashna nircacuna: “¡Canca llullacunatami nicungui! Ñucanchij Jehová Diosca ‘Egipto llajtapi causanamanca ama ringuichijchu’ nishpa huillachunca cantaca mana mandarcachu. 3 Cantaca Neriaspaj churi Barucmi ñucanchijpaj contra churacun. Paica caldeocunapaj maquipi ñucanchijcuna urmachunmi chashna ruracun. Caldeocunaca ñucanchijtaca huañuchingacunami, mana cashpaca prezuta shinami Babiloniaman apangacuna” nircacunami.

4 Chaimi Careahpaj churi Johananpish, soldadocunata tucui mandajcunapish, tucui gentecunapish Jehová Dios nishcata mana cazushpa Judá llajtapica mana saquirircacuna. 5 Chaipaj randica Careahpaj churi Johananpish, soldadocunata tucui mandajcunapishmi Judapi saquirij gentecunataca aparcacuna. Chai gentecunaca caita chaita cachashca tucui llajtacunamantami Judapi causangapaj tigrashcacuna carca. 6 Paicunaca cꞌaricunata, huarmicunata, huahuacunata, reypaj ushushicunatami aparcacuna. Shinallataj guardiacunata mandaj Nebuzaradán runa Guedaliasman mingashca tucui gentecunatami aparcacuna. Guedaliasca Ahicampaj churimi carca. Ahicamca Safanpaj churimi carca. Chashnallataj profeta Jeremiasta, Neriaspaj churi Baructapishmi aparcacuna. 7 Paicunaca Jehová Dios nishcataca mana cazurcacunachu. Ashtahuanpish Egipto llajtaman yaicushpami Tahpanhescama chayarcacuna.

8 Ña Tahpanhespi cajpimi Jehová Diosca Jeremiasmanca cai shimicunata nirca: 9 “Jatun rumicunata japi. Chaicunataca Tahpanhespi caj faraonpaj huasi yaicunpi ladrillocunahuan rurashca pambapi mezclahuan tapashpa churai. Chaitaca judío runacuna ricucujpi rurai. 10 Chai qꞌuipaca paicunataca cashna ningui: ‘Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: “Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosortami* cayaj cachasha. Paica ñucata sirvijmi can. Paipaj jatun tiyarinataca ñuca tapashca rumicuna jahuallapitajmi churasha. Cutin paica chai rumicuna jahuapimi paipaj sumaj carpa huasita shayachinga. 11 Pai shamushpami Egipto llajtata llaquichinga. Huaquincunaca huañuchij ungüihuanmi huañungacuna. Huaquincunaca prezuta shinami apashca cangacuna. Huaquincunaca espadahuanmi huañuchishca cangacuna. 12 Ñucaca Egipto llajtapi tiyaj dioscunapaj huasicunatami ninahuan japichisha. Rey Nabucodonosormi chaicunataca rupachinga. Chai dioscunataca prezuta shinami apanga. Ima shinami shuj michij runaca paipaj jahua churanahuan taparin, chashnallatajmi paica Egipto llajta allpahuan taparinga. Paica ima mana tucushpami* chai llajtamanta ringa. 13 Paica Egipto llajtapica Bet-Semespi* saquirij pilarcunatami ñutunga. Shinallataj Egipto llajtapi tiyaj dioscunapaj huasicunatami rupachinga” ninmi’ ningui” nircami.

44 Egipto llajtapi causaj tucui judiocunapajmi Migdolpi causajcunapajpish, Tahpanhespi causajcunapajpish, Nofpi causajcunapajpish, Patrós allpapi causajcunapajpish Diosca Jeremiasman cai shimicunata nirca: 2 “Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Cancunaca Jerusalentapish, Judapi tiyaj llajtacunatapish ima shina llaquichijtami ricurcanguichij. Cunanca chai llajtacunaca rumi montonlla, gentecuna illajmi saquirishca. 3 Ñucata pꞌiñachingapaj mana allicunata rurashcamantami chashna tucushca. Cancunapish, cancunapaj ñaupa yayacunapish mana rijsishca shujtaj dioscunamanmi sacrificiocunata curcanguichij, chai dioscunatami sirvircanguichij. 4 Ñucaca ñucata sirvij tucui profetacunatami cancunapajman cachaj carcani. Chai profetacunataca: “Ñuca yallitaj pꞌiñashca millanana ruraicunataca ama rurapaichijchu” nishpa huillachunmi cutin cutin cachaj carcani. 5 Pero cancunaca mana uyarcanguichijchu, mana cazurcanguichijchu. Cancunapaj millai ruraicunatapish mana saquircanguichijchu. Ashtahuanpish shujtaj dioscunamanmi sacrificiocunata cushpa catircanguichij. 6 Chaimantami ñucaca colerashpa, yallitaj pꞌiñarishpa Judapi tiyaj llajtacunatapish, Jerusalén callecunatapish llaquichircani. Chaimi cunan ricushca shinaca shitashca, rumi montonlla saquirishca’ ninmi.

7 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘¿Imamantataj cancunallataj cai jatun llaquipica urmanguichijyari? ¿Imamantataj Judapi tucui cꞌaricuna, huarmicuna, huahuacuna, llullu huahuacuna huañuchun saquinguichijyari? ¿Imamantataj cancunamanta ashallacunapish ama saquirichun chaita ruranguichijyari? 8 Cancuna causanaman rishca Egipto llajtapica, ¿imamantataj shujtaj dioscunaman sacrificiocunata cushpa ñucataca pꞌiñachinguichijyari? Cancunaca huañunguichijtajmi. Chaita ricushpami allpapi tiyaj tucui llajtacunamanta gentecunaca maldicingacuna, cꞌamingacuna. 9 ¿Cancunapaj ñaupa yayacuna millaita rurashcata, Judamanta reycuna millaita rurashcata, paicunapaj huarmicuna millaita rurashcata, cancunapish millaita rurashcata, cancunapaj huarmicunapish millaita rurashcata, Judá llajtapi, Jerusalén callecunapi millaita rurashcataca ñachu cungarishcanguichij? 10 Cancunaca* cunan punllacama mana humillarishcanguichijchu, ñucataca mana manchashcanguichijchu. Cancunamanpish, cancunapaj ñaupa yayacunamanpish ñuca cushca leycunapi nishca shina, mandashcacunapi nishca shinaca mana purishcanguichijchu’ ninmi.

11 Chaimantami jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caita nin: ‘Cancunataca llaquichishatajmi. Judá llajtamanta tucui gentecunatami tucuchisha. 12 Egipto llajtapi causanaman rishataj nij Judá llajtamanta saquirij gentecunataca japishami. Tucui paicunami Egipto llajtapi huañungacuna. Paicunaca espadamanta, yaricaimantami huañungacuna. Huambracunamanta callarishpaca mayorcunacamami espadamanta, yaricaimanta huañungacuna. Chaita ricushpami gentecunaca maldicingacuna, yallitaj mancharingacuna, burlaringacuna, cꞌamingacuna. 13 Egipto llajtapi causacujcunataca Jerusalenta llaquichishca shinallatajmi espadahuan, yaricaihuan, millai ungüihuan llaquichisha. 14 Egipto llajtapi causanaman rij Judá llajtamanta saquirij gentecunaca mana quishpiringacunachu, mana causashpa catingacunachu. Paicunaca Judá llajtamanca mana tigrai tucungacunachu. Chaipi causangapaj tigranata munashpapish mana tigrangacunachu. Shinapish ashacunallami quishpirishpa tigrangacuna’ ninmi”.

15 Chaipica achca cꞌaricunami paicunapaj huarmicunandij carca. Paicunapaj huarmicuna shujtaj dioscunaman sacrificiocunata cujta yachaj tucui cꞌaricunapish, chaipi shayacuj paicunapaj achca huarmicunapish, Egipto llajtapi caj Patrospi causacuj tucui gentecunapishmi Jeremiasmanca cashna nircacuna: 16 “Jehová Diospaj shutipi can huillashca shimicunataca mana cazushunchu. 17 Chaipaj randica ñucanchij shimihuan nishcatami pajtachishun: ñucanchijca Jahua pacha Reinamanmi* sacrificiocunata, vino ofrendacunatapish cushun. Tandata huijsa pajtata micushpa, tucuita charishpa, ima llaquicunahuan mana cashpami ñucanchijpish, ñucanchij ñaupa yayacunapish, ñucanchij reycunapish, ñucanchij mandajcunapish, Judapi tiyaj llajtacunapi, Jerusalén callecunapi chaita ruraj carcanchij. Chashnallatajmi rurashpa catishun. 18 Jahua pacha Reinaman sacrificiocunata ruranata, vino ofrendacunata tallinata saquishcamantami ñucanchijpajca tucui faltashca. Ñucanchij llajtamanta gentecunapish espadamanta, yaricaimantami huañushcacuna” nircacunami.

19 Huarmicunapish: “Jahua pacha Reinaman* sacrificiocunata cushpa, vino ofrendacunata tallishpa, sacrificiocunata cungapaj paiman rijchaj tandata rurashpa, vino ofrendacunata paiman tallishpaca, ¿manachu ñucanchij cusacuna chaita rurachun saquijpi chaicunataca rurarcanchij?” nircacunami.

20 Chaimi Jeremiasca cꞌaricunatapish, paicunapaj huarmicunatapish, paihuan parlacuj tucui gentecunatapish cashna nirca: 21 “Cancunapish, cancunapaj ñaupa yayacunapish, cancunapaj reycunapish, cancunapaj mandajcunapish, cai llajtamanta gentecunapish, Judapi tiyaj llajtacunapi, Jerusalén callecunapi rurashca sacrificiocunataca... ¡Jehová Diosca mana cungarircachu, yuyaipimi charirca! 22 Jehová Diosca cancunapaj mana alli ruraicunata, millanana ruraicunata rurashcataca ña mana ahuantarcachu. Chaimi cancunapaj allpaca llaquinai saquirirca. Chaita ricushpami gentecunaca yallitaj mancharircacuna, maldicircacuna. Cai llajtaca cunan cashca shinallatajmi gentecuna illaj saquirirca. 23 Cancunaca chai sacrificiocunata rurashpami Jehová Dios nishcata mana cazushpa Jehová Diospaj ñaupajpi juchata rurarcanguichij. Paipaj leycunatapish, paipaj mandashcacunatapish, paipaj yuyachishcacunatapish mana pajtachircanguichijchu. Chaimantami cunan ricushca shinallataj cai llaquica cancunata japishca” nircami.

24 Jeremiasca tucui gentecunata, tucui huarmicunatami cashna nishpa catirca: “Egipto llajtapi causacuj Judamanta tucui gentecuna Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij. 25 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caitami nin: ‘Cancunapish, cancunapaj huarmicunapish shimihuan nishcataca maquicunahuan rurashpami pajtachishcanguichij. Cancunaca: “Ñucanchijca Jahua pacha Reinaman sacrificiocunata cungapaj ari nishcata, paiman vino ofrendacunata tallingapaj ari nishcataca pajtachishuntajmi” nircanguichijmi. Huarmicuna, cancunaca imata ari nishcata, imata rurashun nishcataca pajtachinguichijtajmi’ ninmi.

26 Shinaca Egipto llajtapi causaj Judamanta tucui gentecuna Jehová Dios nishca shimicunata uyaichij: ‘Jehová Diosca caitami nin: “Cancuna jurashpaca ‘¡Tucuita Mandaj Amito, causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani!’ ninguichijmi. Pero ñuca jatun shutimantami jurani. Tucui Egipto llajtapica cutinca ñuca shutipi ña mana juranguichijchu. 27 Ñucaca cancunaman allicunataca mana cushachu, ashtahuanpish llaquicunatami cachasha. Egipto llajtapica Judamanta tucui runacunami tucuringacama espadamanta, yaricaimanta huañungacuna. 28 Ashacunallami espadamanta quishpirishpa Egipto llajtamantaca Judá llajtaman tigrangacuna. ¡Judapi saquirijcunamanta Egipto llajtapi causanaman shamujcunaca maijan huillashca shimicuna pajtarishcatami yachangacuna: ñuca huillashca shimicuna o paicuna huillashca shimicuna pajtarishcatami yachangacuna!”’”.

29 “‘Caimi cancunapaj señal canga. Cancunapajmanca llaquicunatami cachasha nishpa huillashca shimicuna pajtarishcata yachachunmi cancunataca cai llajtapi castigasha’ ninmi Jehová Diosca. 30 ‘Jehová Diosca: “Judamanta rey Sedequiastaca paita huañuchisha nij, paipaj contra caj Babiloniamanta rey Nabucodonosorpaj* maquipimi entregarcani. Chashnallatajmi Egiptomanta rey Hofrá shuti faraontaca paita huañuchisha nij, paipaj contrapaj maquipi entregasha” ninmi’”.

45 Josiaspaj churi rey Jehoiaquimca Judá llajtapimi chuscu huatacunata mandacurca. Chai huatami Neriaspaj churi Barucca profeta Jeremías dictashca shimicunata shuj libropi quillcacurca. Chaita quillcacujpimi profeta Jeremiasca cai shimicunata nirca:

2 “Baruc, israelitacunapaj Jehová Diosca canmantaca caitami nin: 3 ‘Canca: “¡Aij ñucalla, Jehová Diosca ñuca nanaita, ñuca llaquitamari ashtahuan mirachishca! Ñucaca huacacushpallami ña shaicushcani, ashallatapish mana samari tucunichu” nircanguimi’ ninmi.

4 Paimanca cashna ningui: ‘Jehová Diosca caitami nin: “¡Ricui! Ñuca shayachishcataca urmachishami. Ñuca tarpushcataca aisashpami shitasha. Tucui llajtapimi chaita rurasha. 5 Pero canca cambajmi jatun cosascunata mashcashpa puringui.* Chai cosascunata mashcanata saqui” ninmi’ ningui.

‘Ñucaca tucui gentecunatami llaquichisha. Pero can maiman rijpipish cambaj causaitaca quishpichishami’ ninmi Jehová Diosca” nircami.

46 Jehová Diosca profeta Jeremiasmanmi llajtacunahuan ima tucunata huillarca. 2 Josiaspaj churi rey Jehoiaquim Judá llajtapi chuscu huatacunata mandacujpimi Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorca* Egiptomanta rey faraonpaj soldadocunata Carquemispi, Éufrates jatun yacu cꞌuchupi misharca. Diosca Egipto llajtamantapish, faraón Nekopaj soldadocunamantapish caitami nirca:

 3 “Jatun escudocunata, uchilla escudocunata allichishpa

macanacuiman llujshichij.

 4 Caballopi purijcuna, caballocunata parejashpa montaichij.

Cancunapaj puestocunapi shayarichij, cascocunatapish churarichij.

Lanzacunata afilaichij, pechopi fierro churanatapish churarichij.

 5 ‘¿Paicunaca imamantataj yallitaj manchaihuan cancunayari?

Paicunaca anchuricuncunami, paicunapaj soldadocunaca macanacuitami pirdishca.

Manchaihuanmi miticushpa rishcacuna, paicunapaj soldadocunaca mana tigra ricushcacunachu.

Tucui ladocunapimi yallitaj manchai tiyan’ ninmi Jehová Diosca.

 6 ‘Callpaj runacunapish mana miticushpa ri tucuncunachu, macanacujcunapish mana quishpiri tucuncunachu.

Janaj ladopi, Éufrates jatun yacu uripimi

ñitcarishpa urmashcacuna’.

 7 ¿Nilo jatun yacu shina huichiyaj,

achca jatun yacucuna shina huichiyajca pitaj canyari?

 8 Egiptomi Nilo jatun yacu shina huichiyan,

achca jatun yacucuna shinami huichiyan.

Paica: ‘Ñucaca huichiyashpami allpata tapagrini.

Llajtatapish, chaipi causajcunatapishmi tucuchisha’ ninmi.

 9 ¡Caballocuna, huichiyaichij!

¡Carretacuna, lococuna shina callpaichij!

Macanacujcuna, ñaupajman catichij.

Escudota alli japij Cus runacuna, Put runacuna, ñaupajman catichij,

arcota alli japij, arcota chutaj* Lud runacuna, ñaupajman catichij.

10 Chai punllaca Tucuita Mandaj Amito, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diospaj punllami can. Paipaj contracunata llaquichina punllami can. Tucuita Mandaj Amito, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosmi janaj lado allpapi, Éufrates jatun yacu cꞌuchupi shuj sacrificiota allichishca. Espadaca amijtami micunga, paicunapaj yahuartapish amijtami ubyanga.

11 Egiptopaj soltera* ushushilla,

Galaadman huichiyashpa balsamota mashcamui.

Canca yangamantami achca jambicunata mashcashcangui,

cambajca ima jambi mana tiyanchu.

12 Llajtacunaca can pingaipi saquirishcatami uyashcacuna.

Can caparishcacunapish tucui cai llajtapimi uyarishca.

Shuj macanacujca caishuj macanacujhuan ñitcarishpami

ishquindij urmancuna” nircami.

13 Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosor Egipto llajtata llaquichingapaj shamunamanta parlashpami Jehová Diosca profeta Jeremiasman cai shimicunata nirca:

14 “Egiptopi huillaichij, Migdol llajtapi parlaichij.

Nof llajtapi, Tahpanhés llajtapi huillaichij.

Paicunamanca cashna nichij: ‘Cancunapaj puestocunapi shayarichij, allichirichij.

Cancunapaj muyundijpi cajcunataca shuj espadami tucui tucuchinga.

15 ¿Imamantataj cancunapaj fuerzasapa runacunaca huañushcacunari?

Jehová Dios paicunata mishashcamantami

mana sinchita shayari tucurcacuna.

16 Achcacunami ñitcaricuncuna, urmacuncuna.

Caishuj chaishujmi:

“¡Jacuchij! Ñucanchij puebloman, ñucanchij llajtaman tigrashunchij,

manchanai millai espadamanta miticushunchij” ninacuncuna’ nichij.

17 Chaipimi paicunaca:

‘Egipto llajtamanta rey faraonca shimillami.

Paica agllashca tiempo tucurichunmi saquishca’ nishpa huillashcacuna.

18 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová shuti Reyca cashnatajmi nin: ‘Ñuca causacushca shinallatajmi jurani,

paica* urcucuna chaupipi caj Tabor urcu shinami shamunga.

Mama cucha cꞌuchupi caj Carmelo urcu shinami shamunga.

19 Egipto llajtapi causaj ushushilla,

prezu shina apashca cangapaj cambaj cosascunata allichi.

Nof llajtaca llaquinaimi saquiringa.

Chai llajtataca ninahuanmi rupachingacuna,* gentecuna illajtami saquingacuna.

20 Egiptoca sumaj vaquilla shinamari.

Shinapish janaj ladomanta chuspicunami caninaman shamun.

21 Paipaj contratashca soldadocunapish huirayashca bizicuna shinamari.

Shinapish paicunaca tigrarishpami tandalla miticushpa rircacuna.

Paicunata llaquichina punlla chayashcamanta,

paicunata castigana tiempo chayashcamantami

paicunaca mana sinchita shayari tucurcacuna’ ninmi.

22 ‘Pai rimashcaca llucaj culebra silbashca shinami uyarin.

Contracunaca hachacunata apashcami tucui fuerzahuan paita catishpa ringacuna,

yuracunata urmachicuj* runacuna shinami catishpa ringacuna.

23 Paipaj bosqueman mana yaicuipaj laya cajpipish yuracunatami urmachingacuna.

Paicunaca langostacuna shina yallitaj achcacunami, mana yupaipajmari’ ninmi Jehová Diosca.

24 ‘Egiptopaj ushushica pingaipimi saquiringa.

Paica janaj ladomanta gentecunapaj maquipimi entregashca canga’.

25 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca: ‘No* llajtamanta Amón shuti diosta, faraonta, Egipto llajtata, chai llajtamanta dioscunata, reycunatami castigasha. Ari, faraontapish, paipi tucui confiajcunatapishmi castigasha’ ninmi.

26 ‘Paicunata huañuchisha nij Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorpaj maquipi, paita sirvijcunapaj maquipimi paicunataca entregasha. Pero qꞌuipaca ñaupa punllacunapi shinallatajmi Egipto llajtapica gentecuna causanga’ ninmi Jehová Diosca.

27 ‘Pero ñucata sirvij Jacob, canca ama manchaichu,

Israel, canca ama chujchuichu.

Cantaca carupi cajpipish quishpichishami.

Cambaj huahua huahuacunatapish prezuta shina apashca allpamantami quishpichisha.

Jacobca tigrangami, paica tranquilomi causanga, sumajtami causanga,

paitaca pi mana manchachingachu.

28 Chaimanta ñucata sirvij Jacob, ama manchaichu, ñucaca canhuanmi cani.

Canta caita chaita cachashca tucui llajtacunataca tucuchigrinimi.

Chashnapish cantaca mana tucuchishachu.

Cantaca minishtishcallatami disciplinasha.*

Shinapish sin castigoca mana saquishachu’ ninmi Jehová Diosca”.

47 Gaza llajtata faraón manaraj llaquichijpimi Jehová Diosca filisteocunamanta profeta Jeremiasman caita huillarca. 2 Jehová Diosca caitami nin:

“¡Ricui! Janaj ladomantami yacucuna shamun.

Chai yacucunaca jundarishpami jicharinga.

Chai yacucunamari llajtapica jundaringa, chaipi imalla tiyajcunatapishmi tapanga.

Llajtatapish, chaipi causajcunatapishmi tapanga.

Cꞌaricunaca capariringacunami.

Chai llajtapi causajcunapish tucuicunami huacangacuna.

 3 Caballocuna callpashcata uyashpa,

macanacuna carretacuna tꞌalaj nijta uyashpa,

chai carretacunapaj ruedacuna purishcata uyashpaca

yayacunaca paicunapaj huahuacunata mashcangapajca mana tigra ricungallapishchu.

Paicunapaj maquicunaca fuerza illajmi saquiringa.

 4 Tucui filisteocunata tucuchina punllaca chayamucunmi.

Tiro llajtamanta, Sidón llajtamanta saquirishca tucui ayudajcunami chingachishca canga.

Jehová Diosmi filisteocunataca tucuchinga.

Paicunaca Caftor* islamanta saquirijcunami.

 5 Gaza llajtaca lluchu umami* saquiringa.

Asquelón llajtaca upallachishcami canga.

Pugru pambacunapi saquirijcunalla,

¿ima horacamataj cancunapaj cuerpotaca cuchurishpa catinguichijyari?

 6 ¡Jehová Diospaj espadalla!

¿Ima horataj casijlla saquiringuiyari?

Canta huaquichina lugarman tigrai.

Samari, upalla saquiri.

 7 Maitataj casijlla saquiringari,

paitaca Jehová Diosmari mandashca.

Paitaca Asquelón llajtata, mama cucha urita llaquichichunmi

chaiman cachashca” ninmi.

48 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca Moabmantaca caitami nin:

“¡Aij Nebo llajtalla, tucuchishcami cashca!

Quiryataim llajtataca mishashpami japishcacuna, chaipi causajcunatapish pingaipimi churashcacuna.

Miticunatapish ñutushpami shitashcacuna, chaipi causajcunatapish pingaipimi churashcacuna.

 2 Moabtaca ña mana pi alabanchu.

Hesbón llajtapimi paita tucuchinata yuyarishcacuna. Paicunaca:

‘Shamuichij, shuj llajta shina ama cachun chingachishunchij’ nincunami.

Madmén, canpish upallami saquirina cangui,

cantaca espadami llaquichinga.

 3 Horonaimmantaca caparishcami uyarin.

Tucui llajta tucuchishca, libri chingachishca cashcamantami caparishca uyarin.

 4 Moabca tucuchishcami cashca.

Paipaj uchilla huahuacunaca caparishpami huacacuncuna.

 5 Gentecunaca Luhit llajtaman huichiyashpaca huacaihuanmi rincuna.

Horonaimman uriyanapica llaqui tiyashcamanta caparishpa huacashcami uyarin.

 6 ¡Callpaichij, ama huañungapajca miticushpa richijyari!

Chaquishca pambapi tiyaj enebro yura shina caichijyari.

 7 Moablla, cambaj ruraicunapi, cambaj valishca cosascunapi

shunguta churashcamantami cantapish mishashpa japingacuna.

Kemós diospish paipaj sacerdotecunandij, paipaj mandajcunandijmi

prezu shina apashca canga.

 8 Tucuchijca tucui llajtacunamanmi yaicunga,

shujllapish mana quishpiringachu.

Pugru pambaca huañungami.

Llano pambapish* Jehová Dios nishca shinami tucuchishca canga.

 9 Moabman ñanta ricuchingapajca shuj señalta churaichij.

Moabpi tiyaj llajtacuna rumi montonlla saquirijpica chaipi causaj gentecunaca miticushpami ringacuna.

Chai llajtacunaca llaquinaimi saquiringa,

gentecuna illajmi saquiringa.

10 ¡Jehová Dios mingashcata tucui shunguhuan mana pajtachijca maldicishca cachun!

¡Paipaj espadahuan mana huañuchisha nijca maldicishca cachun!

11 Moabitacunaca jovenmantami tranquilo causashcacuna.

Paicunaca mana cuyuchishca vino shinamari cashcacuna.

Shuj puñumanta caishuj puñuman vinota mana pasachishca shinami

paicunaca mana nunca prezu shina apashca cashcacuna.

Chaimantami paicunaca chai saborllatataj charishpa catincuna,

paicunapaj mishquijllata ashnaipish mana cambiashcachu.

12 ‘Shinaca ricui, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi. Chai punllacunapica paicunata vueltachichunmi runacunata cachasha. Paicunaca vinota shinami vueltachishca cangacuna. Paicunapaj puñucunaca chushajllami saquiringa, paicunapaj jatun jarracunapish ñutushcami canga’ ninmi Jehová Diosca. 13 ‘Ima shinami israelitacunaca Betelpi confiashcamanta pingaihuan cancuna, chashnallatajmi moabitacunapish Kemós diosmantaca pingaringacuna.

14 ¿Ima nishpataj cancunaca “Sinchi macanacuj runacunami canchij, macanacuiman ringapajpish listomi canchij” ninguichijyari?’.

15 ‘Moabca tucuchishcami cashca.

Moabpi tiyaj llajtacunamanpish yaicushcacunami.

Chai llajtacunamanta ashtahuan sinchi jovencunatapish huañuchishcacunami’ ninmi Reyca.

Paica jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová shutimi.

16 Moabitacunata llaquichina punllaca ñallamari chayamunga.

Paicunata tucuchina punllapish ñamari cꞌuchuyamucun.

17 Paicunapaj muyundijpi cajcunaca paicunamantami llaquiringacuna.

Paicuna ima shina cajta* yachajcunaca tucuicunami llaquiringacuna.

Paicunamantaca: ‘¡Ricuichij, sinchi varapish, sumaj tauna caspipish ima shinami pꞌaquirishca!’ nichijyari.

18 Dibonpi causaj ushushilla,

jatunyachishca canata saqui, yacunaihuan tiyari.*

Moabta tucuchijca cambaj contrami shamushca,

cambaj jatun pircacunataca rumi montonllatami saquinga.

19 Aroer llajtapi causaj runalla, ñan cꞌuchullapi shayarishpa ricuyari.

Miticushpa ricuj cꞌaritapish, pacatucushpa ricuj huarmitapish: ‘¿Imataj tucurca?’ nishpa tapuyari.

20 Moabca pingachishcami cashca, paica manchaihuanmi huañucun.

Huacaichij, caparichij.

Moab tucuchishca cashcata Arnón pugru pambapi huillaichij.

21 Diosca llano pambatami juzgashca. Paica Holón, Jáhaz, Mefaat, 22 Dibón, Nebo, Bet-Diblataim, 23 Quiryataim, Bet-Gamul, Bet-Meón, 24 Queriyot, Bozrá llajtacunatami juzgashca. Moab allpapi tiyaj tucui llajtacunatapishmi carupi cajpipish, cꞌuchullapi cajpipish juzgashca.

25 ‘Moabpaj fuerzataca tucuchishcacunami.*

Paipaj rigrataca pꞌaquishcacunami’ ninmi Jehová Diosca.

26 ‘Jehová Diospaj ñaupajpi jatunyarishcamanta Moabtaca machachichij.

Paica pai vomitashca jahuallapitajmi singurin,

paimantaca burlarincunami.

27 ¿Manachu Israelmantaca burlarij carcangui?

Paipaj contra rimangapaj, umata cuyuchishpa burlaringapajca,

¿paitaca shuhuacunapaj chaupipichu japircangui?

28 Moabpi causaj gentecuna, llajtacunata saquishpa jatun pata rumicunapi causaichij.

Cꞌaca quinri patacunapi tazinta ruraj paloma shina caichij’”.

29 “Ñucanchijca Moab jatun tucushca cashcata, atirishca cashcataca uyashcanchijmi.

Pai importante tucushca cashcata, jatun tucushca cashcata, atirishca cashcata, paipaj shungupipish jatun tucushca cashcataca uyashcanchijmi”.

30 “‘Pai yallitaj pꞌiñarij cashcataca yachanimi,

pero pai rimashca shimicunaca yangallami.

Paicunaca imata mana rurangacunachu’ ninmi Jehová Diosca.

31 ‘Chaimantami Moabmanta huacasha.

Moabpi causaj tucui gentecunamantami caparisha.

Quir-Heres llajtamanta runacunamantapish huacashami.

32 Sibmapi tiyaj uva yuralla,

canmantaca Jazer llajtamanta huacashcatapish yallimi huacasha.

Canmanta huiñaj jatun ramacunapish mama cuchatami pasashca.

Chaicunaca mama cuchacama, Jazercamami chayashca.

Tucuchijca cambaj frutacunata,

can cosechashca uvatapishmi tucuchinga.

33 Huertapipish, Moab allpapipish

pi mana cushilla canchu, pi mana contento canchu.

Uvata saruna jutcupica vino chaquirichunmi saquishcani.

Uvacunataca pi mana cushicuihuan caparishpa sarungachu.

Shujtaj laya caparishcallami uyaringa’”.

34 “‘Hesbonmantaca Elealecamami caparishca uyaricun.

Sinchita caparishcaca Jahazcamami uyaricun.

Zoarmanta Horonaimcama, Eglat-Selisiyacamami uyaricun.

Nimrim yacucunapish librimi chaquiringa.

35 Adorana lugarcunaman* sacrificiocunata apajcunatapish,

paicunapaj dioscunaman sacrificiocunata cujcunatapish

Moabmantaca chingachishami’ ninmi Jehová Diosca.

36 ‘Chaimantami ñuca shunguca Moabmantaca shuj flauta* uyarij shina huacanga.

Shinallataj ñuca shunguca Quir-Heres runacunamantami shuj flauta uyarij shina huacanga.

Paicuna tandachishca tucui cosascunaca tucuringami.

37 Tucuicunami umatapish lluchullata ruturishcacuna,

tucui barbastapishmi ruturishcacuna.

¡Maquicunatapishmi cuchurishcacuna,

cinturapipish racu sacotami* churarishcacuna!’”.

38 “‘Moabtaca tucuimi ñuturcani,

imapaj mana valij puñuta shinami ñuturcani.

Chaimantami Moabpi tiyaj tucui huasi techocunapi,

tucui plazacunapipish

huacashcalla uyarin’ ninmi Jehová Diosca.

39 ‘¡Paica yallitaj mancharishcami can! ¡Huacaichij!

¡Moabca pingarishpami anchurishca!

Moabmantaca burlarishcacunami.

Paipaj muyundijpi cajcunaca tucuicunami yallitaj mancharishcacuna’”.

40 “Jehová Diosca caitami nin:

‘¡Ricui! Ima shinami shuj aguilaca imata japinaman uriyan,

chashnallatajmi paica Moab llajtata llaquichingapaj paipaj alascunata chutanga.

41 Pueblocunataca mishashpami japingacuna.

Jatun pircacunatapishmi japingacuna.

Chai punllaca Moabmanta macanacuj runacunapaj shunguca

huahuata huachacuj huarmipaj shungu shinami canga’ ninmi”.

42 “‘Moabca Jehová Diospaj ñaupajpimi jatunyarishca.

Chaimantami tucuchishca canga, ña mana shuj pueblo cangachu.

43 Moabpi causaj gentecunalla,

cancunaca achca manchaihuanmi canguichij, cancunapaj ñaupajpica shuj jutcupish, shuj trampapishmi tiyan’ ninmi Jehová Diosca.

44 ‘Maijanpish manchaimanta quishpiringapaj miticushpa rishpaca jutcupimi urmanga.

Maijanpish jutcumanta llujshishpaca trampapimi urmanga’.

‘Moabtaca ñuca agllashca huatapimi castigasha’ ninmi Jehová Diosca.

45 ‘Hesbonpi miticunaman rijcunaca ima ayudata mana charingacunachu.

Hesbonmantaca ninami llujshinga,

Sehón chaupimantapish lunyacuj ninami llujshinga.

Chai ninami Moabpaj frenteta rupachinga,

millai runacunapaj uma tullutapishmi rupachinga’.

46 ‘¡Aij Moablla!

Kemós diosta adorajcunaca chingarishcacunami.

Cambaj churicunaca prezuta shina apashcami cashcacuna.

Cambaj ushushicunapish prezu shinami rishcacuna.

47 Pero tucuri punllacunapimi Moabmanta prezuta shina apashcacunataca tandachisha’ ninmi Jehová Diosca.

‘Moabta juzganamanta huillaica caipimi tucurin’”.

49 Ammonitacunamantaca Jehová Diosca caitami nin:

“¿Manachu Israelca churicunata charin?

¿Manachu herenciata japijta charin?

¿Malcamca* imamantataj Gadta dueñoyashcari?

¿Malcamta adorajcunapish imamantataj Israelpaj llajtacunapi causancunari?”.

 2 “‘Shinaca ricuichij, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi.

Chai punllacunapica ammonitacuna causashca Rabá llajtapaj contra macanacuiman cayashcami* uyaringa.

Chai llajtataca rumi montonllatami saquingacuna.

Cꞌuchulla pueblocunatapish ninahuanmi rupachingacuna’ ninmi Jehová Diosca.

‘Israelca paita quichushca allpacunatami cutin japinga’ ninmi Jehová Diosca.

 3 ‘¡Hesbón llajtalla, Hai llajtata tucuchishcamanta huacayari!

Rabá llajtapaj cꞌuchulla pueblocuna, caparichijyari.

Racu sacota* churarichijyari.

Huacaichij, rumihuan rurashca corralcunapi* urata janajta callpaichijyari.

Malcamca paipaj sacerdotecunandij,

paipaj mandajcunandijmi prezuta shina apashca canga.

 4 Mana cazuj ushushilla, ¿cambaj pugru pambacunamanta,

cambaj pugru pambacunapi callpacuj yacucuna tiyashcamantachu jatunyaringui?

Achca valij can charishca cosascunapi confiashpami canca:

“¿Pitaj ñucapaj contra shamungayari?” ningui’”.

 5 “Tucuita Mandaj Amito, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca: ‘Manchanai llaquitami cachagrini.

Chaica cambaj muyundijpi cajcunamantami shamunga.

Cancunaca tucui ladocunatami caita chaita cachashca canguichij.

Miticushpa rijcunataca pi mana tandachingachu’ ninmi”.

 6 “‘Shinapish qꞌuipaca prezuta shina apashca ammonitacunataca tandachishami’ ninmi Jehová Diosca”.

7 Edommantaca jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin:

“¿Temanpica ñachu alli yachaica mana tiyan?

¿Alli intindijcunaca ñachu alli consejocunata mana cui tucuncuna?

¿Paicunapaj alli yachaica ismushca shinachu tucushca?

 8 ¡Cancuna maipi cashcamanta tigrarishpa miticushpa richij!

¡Dedanpi causaj gentecunalla, richij ucu huaicucunapi causagrichij!

Ñucaca castigana tiempo chayajpimi

Esautaca llaquichisha.

 9 Uvacunata cosechajcuna cambajman shamushpaca,

¿manachu chꞌalachunca imallatapish saquinmancuna?

Shuhuacuna tuta shamushpaca,

paicuna munashcallatami shuhuanmancuna.

10 Cutin Esautaca lluchullatami saquisha.

Ama miticuchunmi pai maipi pacatucuna

lugarcunataca ricunallata saquisha.

Paipaj churicunapish, paipaj huauquicunapish, paipaj vecinocunapish tucuicunami tucuchishca cangacuna.

Paica ña mana causashpa catingachu.

11 Yaya illaj cambaj huahuacunata saqui.

Paicuna causashpa catichunca ñucami cuidasha.

Cambaj viuda huarmicunapish ñucapimi confiangacuna” ninmi.

12 Jehová Diosca: “¡Ricui! Copapi tiyajta mana ubyana cajcuna ubyanataj cajpica, ¿canca sin castigochu saquiringui? Mana sin castigo saquiringuichu. Copapi tiyajtaca ubyanatajmi cangui” ninmi.

13 “Ñucaca ñuca shutillapitajmi jurashcani. Bozrá llajtaca llaquinaimi saquiringa, shitashcami saquiringa. Gentecunaca cꞌamingacunami, maldicingacunami. Chai llajtapi tiyaj tucui llajtacunapish huiñaipajmi rumi montonlla saquiringa” ninmi Jehová Diosca.

14 Jehová Diosmantami shuj huillaita uyashcani.

Shinallataj llajtacunamanca:

“Tandanacuichij, llaquichichij.

Macanacuipaj allichirichij” nishpa huillachunmi shuj huillajta cachashca.

15 “¡Ricui! Llajtacunapurapica cantaca yangalla cachunmi rurashcani,

runacunapish canta yallitaj pꞌiñachunmi saquishcani.

16 Canca shujtajcunata yallitaj manchachishcata yuyashpami pandarishcangui.

Cambaj jatun tucushca shungumi pandachishca.

Canca jatun pata rumi jutcucunapimi causangui.

Ashtahuan jatun lomapimi causangui.

Aguilacuna shina jahuaman tazincunata rurajpipish

cantaca chaimantami uriyachisha” ninmi Jehová Diosca.

17 “Edomca llaquinaimi tucunga. Maijanpish chaita pasashpaca mancharishcami ricushpa saquiringa. Tucui llaquicuna paita japishcata ricushpaca burlaringacunami.* 18 Sodoma llajtata, Gomorra llajtata, chai llajtacuna cꞌuchullapi saquirij pueblocunata tucuchijpica ña pi mana causarcachu. Chashnallatajmi Edom llajtapipish ña pi mana causanga. Shuj runallapish chaipica ña mana nunca causangachu” ninmi Jehová Diosca.

19 “¡Ricuichij! Jordán jatun yacu uripi tiyaj uchilla yuracuna chaupimanta león shina pitajshi llujshishpami Edompi saquirij michina alli qꞌuihuacunata llaquichinga. Pero ñucami chaipi causajcunataca rato llujshichishpa cachasha. Shinallataj agllashca runatami chaipi mandachun churasha. ¿Pitaj ñuca shina canyari? ¿Pitaj ñuca contra tucungari? ¿Maijan michijtaj ñuca contra shayaringari? 20 Shinaca runacuna, Edom llajtapaj contra Jehová Dios imata decidishcata uyaichij. Temán llajtapi causajcunapaj contra imata ruranata yuyacushcata uyaichij.

Huahua mimicunataca* sirij sirijtami apashpa ringacuna.

Paica paicunapaj culpamantami paicuna causacushca lugartaca shitashcata saquinga.

21 Pai urmashpa cꞌulun nishcamantami allpaca chujchushca.

¡Caparishcacunami uyarin!

Caparishcaca Puca mama cuchacamami uyarishca.

22 ¡Ricuichij! Paica shuj águila shina jatarishpami imata japingapaj uriyanga.

Bozrá llajtata llaquichingapajmi paipaj alascunata chutanga.

Chai punllaca Edommanta macanacuj runacunapaj shunguca

huahuata huachacuj huarmipaj shungu shinami canga”.

23 Damascomantaca caitami nin:

“Hamatpish, Arpadpish mana alli noticiacunata uyashpami

pingaipi saquirishcacuna.

Manchaimantami desanimarishcacuna.

Mama cuchaca caiman chaimanmi cuyuricun, mana casijlla cai tucunchu.

24 Damascoca manchaihuanmi can.*

Miticushpa ringapajmi tigrarishca, pero yallitaj manchaihuanmi can.

Huahuata huachacuj huarmi shinami

yallitaj sustarishca, yallitaj nanaihuan can.

25 ¿Jatunyachina llajta, cushicuna llajtaca

imamantataj mana shitashca saquirishcayari?

26 Chai llajtapi causaj jovencunaca plaza pambapimi urmangacuna.

Chai punllaca tucui soldadocunami huañungacuna” ninmi jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca.

27 “Damasco llajta muyundijta pircashcapimi ninata japichisha.

Chai ninami Ben-Hadadpaj sinchi torrecunatapish tucuchinga”.

28 Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosor* mishashpa japishca Quedar llajtamantapish, Hazorpi tiyaj gobiernocunamantapish Jehová Diosca caitami nin:

“Richij, Quedarman huichiyaichij.

Inti llujshin ladopi causaj gentecunata tucuchichij.

29 Paicunataca paicunapaj carpa huasicunata, paicunapaj ovejacunatami quichungacuna.

Shinallataj carpa huasicunata cꞌatashca telacunata, paicuna tucui imalla charishcacunatami quichungacuna.

Paicunapaj camellocunatapish apangacunami.

Gentecunapish: ‘¡Tucui ladocunapimi yallitaj manchai tiyan!’ nishpami caparingacuna” ninmi.

30 “¡Miticuichij, caruta richij!

Hazorpi causaj gentecunalla, richij, ucu huaicucunapi causagrichij” ninmi Jehová Diosca.

“Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorca cancunapaj contra imata ruranatami yuyarishca.

Paica cancunata llaquichingapaj imata ruranatami yuyarishca”.

31 “¡Richij, sumajta causacuj llajtata llaquichinaman huichiyaichij.

Chai llajta gentecunaca tranquilomi causacuncuna!” ninmi Jehová Diosca.

“Pungucunata, barracunata mana charincunachu. Shujtajcunamantapish carupimi causacuncuna.

32 Paicunapaj camellocunataca macanacuipi quichushca cosascunata shinami apangacuna.

Paicunapaj achca animalcunatapishmi chashna apangacuna.

Uma lado quinripi ajchata ruturij runacunataca

tucui ladocunatami caita chaita cachasha.

Paicunata tucui ladocunamanta llaquicuna japichunmi saquisha” ninmi Jehová Diosca.

33 “Hazorca sacha allcucuna causanami tucunga.

Huiñaipajmi shitashca saquiringa.

Chaipica ña pi mana causangachu.

Shuj runallapish chaipica ña mana nunca causangachu”.

34 Judá llajtata mandaj rey Sedequías mandai callarishca punllacunapimi Jehová Diosca profeta Jeremiasmanca Elammanta cai shimicunata nirca: 35 “Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin: ‘Elampaj arcotaca pꞌaquigrinimi. Paicunaca chai arcohuanmi mishanllacuna. 36 Elamtaca tucui ladocunamanta huairahuanmi* llaquichisha. Paicunataca tucui ladocunatami caita chaita cachasha. Elamtaca tucui llajtacunamanmi cachasha’ ninmi” nircami.

37 “Elamitacunataca paicunata huañuchisha* nij contracunapaj ñaupajpimi tucuchisha. Ñucaca yallitaj pꞌiñarishpami paicunataca llaquichisha. Paicunata tucuchingacama huañuchichunmi paicunapajmanca shuj espadata cachasha” ninmi Jehová Diosca.

38 “Elampimi ñuca jatun tiyarinataca churasha. Chai llajtamanta reytapish, mandajcunatapishmi tucuchisha” ninmi Jehová Diosca.

39 “Pero tucuri punllacunapimi Elammanta prezuta shina apashcacunataca tandachisha” ninmi Jehová Diosca.

50 Jehová Diosca profeta Jeremiasmanmi caldeocunapaj allpa Babiloniamanta cai shimicunata nirca:

 2 “Llajtacunapurapi huillashpa caita nichij.

Shuj señalta* churashpa huillaichij.

¡Ama imata pacaichijchu!

Cancunaca: ‘Babiloniataca mishashpami japishcacuna.

Bel shuti diosca pingaipimi saquirishca.

Merodacca* yallitaj manchaihuanmi saquirishca.

Paicunapaj santocunaca pingachishcami cashca.

Paicunapaj millanana* rurashcalla dioscunaca yallitaj manchaihuanmi saquirishcacuna’ nichij.

 3 Janaj ladomanta shuj llajtami llaquichingapaj shamushca.

Paicunapaj allpata llaquinaita rurangapajmi shamushca.

Chaipica ña pi mana causanchu.

Runacunapish, animalcunapish miticushpami rishcacuna.

Librimi rishcacuna” nircami.

4 Jehová Diosca cashnatajmi nin: “Chai punllacunapi, chai tiempopica Israel pueblopish, Judá pueblopish tandallami shamungacuna. Huacaihuanmi puringacuna. Tandallami Jehová Diosta mashcangacuna. 5 Paicunaca Sion ladoman ñahuita churashpami chaiman chayangapaj maijan ñanta rina cashcata tapungacuna. Paicunaca: ‘Jacuchij, huiñaipaj shuj ari ninacuita rurashpa Jehová Dioshuan tandanacushunchij. Chaica mana cungarishcachu canga’ ningacunami. 6 Ñuca puebloca chingarishca ovejacuna shinami tucushca. Paicunata michijcunallatajmi chingarichun saquishcacuna. Urcucunaman, lomacunaman pushashpami caita chaita purichun saquishcacuna. Paicunaca paicunapaj samarina lugartami cungarishcacuna. 7 Paicunapaj contracuna japishpaca millpujllami carcacuna. Shinallataj paicunaca: ‘Ñucanchijca mana culpayuj canchijchu. Paicunallatajmi Jehová Diospaj ñaupajpi juchata rurarcacuna. Cashcata ruraj, paicunapaj ñaupa yayacuna shuyana Jehová Diospaj ñaupajpimi juchata rurarcacuna’ nijcunami carca” ninmi.

 8 “Babilonia llajtamanta miticushpa richij,

caldeocunapaj allpacunamanta llujshichij.

Puntapi rij animalcuna shina caichij.

 9 Ñucaca janaj lado allpamanta jatun llajtacunata cayashpami

Babiloniapaj contra cachacuni.

Paicunaca macanacungapajmi allichirishca shamungacuna.

Paicuna maipi cashcamantami Babiloniataca mishashpa japingacuna.

Paicunapaj flechacunaca macanacuj runapaj flechacuna shinami canga.

Yayacunataca churicuna illajtami saquingacuna.

Paicunaca maipi shitana cashcapimi flechacunata shitangacuna.

10 Caldea llajtamantaca tucui imalla tiyashcatami apangacuna.

Chai llajtamanta tucui imalla tiyashcata apajcunaca cushillami sintiringacuna” ninmi Jehová Diosca.

11 “Cancunaca ñuca propio herenciata quichushpaca

contentomi fiestata ruracurcanguichij.

Qꞌuihua chaupipi shuj bizi saltarij shinami saltacurcanguichij.

Caballocuna huacarij shinami huacaricurcanguichij.

12 Cancunapaj mamaca pingachishcami cashca.

Cancunata huachaj mamaca shungu pꞌaquirishcami saquirishca.

¡Ricuichij! Paica shujtaj llajtacunamanta yalli yangallami tucushca.

Yacu illaj chaquishca pambami tucushca, shitashca pambami tucushca.

13 Jehová Dios yallitaj pꞌiñarishcamantami chai llajtapica ña pi mana causanga.

Chai llajtaca tucuimi shitashca saquiringa.

Babiloniata pasajcunaca tucuicunami mancharishca ricushpa saquiringacuna.

Tucui llaquicuna japishcata ricushpaca burlaringacunami.*

14 Arcota chutajcuna,* tucui cancunaca macanacungapaj allichirishca shayarishpa

Babilonia llajtata tucui ladocunamanta llaquichichij.

Flechacunata shitaichij, flechacunahuanca ama saquirichijchu.

Chai llajtaca Jehová Diospaj ñaupajpimi juchata rurashca.

15 Babiloniataca tucui ladocunamanta sinchita caparishpa llaquichichij.

Paica ña mana imata rurai tucunchu.

Paipaj pilarcunaca urmashcami, muyundij pircacunapish urmachishcami cashca.

Jehová Diosmi chashna castigashca.

Chai llajtataca tigra llaquichichij.

Pai imata rurashca shinallataj paitapish ruraichij.

16 Babilonia llajtamanta tarpuj runata chingachichij.

Cosecha tiempopi hocesta japijtapish chingachichij.

Manchanai millai espadamantami cada uno paicunapaj puebloman tigrangacuna,

cada unomi paicunapaj allpaman miticushpa ringacuna.

17 Israelmanta runacunaca caita chaita cachashca ovejacuna shinami can. Paicunataca leoncunami caita chaita cachashca. Puntaca Asiria llajtamanta reymi tucui micushca. Qꞌuipaca Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosormi* paicunapaj tullucunata cashtushca. 18 Chaimantami jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca caita nin: ‘Babiloniamanta reytapish, paipaj llajtatapish castigashami. Asiria llajtamanta reyta castigashca shinallatajmi castigasha. 19 Israeltaca paita michina qꞌuihuacunamanmi tigrachimusha. Paica Carmelo urcupi, Basán urcupimi micunga. Shinallataj Efraín urcucunapi, Galaad urcucunapimi sajsajta micunga’ ninmi”.

20 “Chai punllacunapi, chai tiempopica

Israel culpata charishcatami yachasha ningacuna.

Pero ima culpata mana japingacunachu.

Judapaj juchacunatapish mana japingacunachu.

Ñucaca quishpirijcunataca perdonashami” ninmi Jehová Diosca.

21 “Merataim llajtapi causajcunata, Pecodpi causajcunata llaquichingapaj huichiyai.

Paicunaca huañuchishca, tucui tucuchishca cachun” ninmi Jehová Diosca.

“Ñuca tucui mandashcata rurai.

22 Llajtapica macanacuipaj caparishcami uyarin.

Shuj jatun llaquimi uyarin.

23 ¡Aij, allpapi tiyaj tucui llajtacunata llaquichij comboca ima shinami chaupirishca, ima shinami ñuturishca!

¡Babiloniaca shujtaj llajtacunapajca mancharinami tucushca!

24 Babilonialla, cambaj ñaupajpica shuj trampatami churarcani,

canca mana cuentata cushpami chaipi urmashcangui.

Canca Jehová Diospaj contra shayarishcamantami

japishca, apashca cashcangui.

25 Jehová Diosca paipaj huaquichina cuartotami pascashca.

Chai cuartomantami pai yallitaj pꞌiñarishcata ricuchingapaj macanacuna armacunata llujshichin.

Tucuita Mandaj Amito, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caldeocunapaj allpapimi

shuj trabajota ruranata charin.

26 Caru lugarcunamanta Babiloniata llaquichichij.

Paipaj grano huaquichinacunata pascaichij.

Paitaca granocunata montonaj shina montonaichij.

Tucui tucuchichij.

Chai llajtamantaca pi ama quishpirichun.

27 Paipaj tucui malta torocunata huañuchichij.

Huañuchina lugarman uriyachichij.

¡Aij paicunalla, paicunapaj punllaca ñami pajtashca,

paicunata castigana tiempomi chayashca!

28 Miticushpa rijcuna rimashcami uyarin,

Babilonia llajtamanta quishpirishpa rijcuna rimashcami uyarin.

Paicunaca Jehová Dios castigagrishcata Sionpi huillangapajmi rincuna.

Diospaj huasita llaquichijcunata castigagrishcata huillangapajmi rincuna.

29 Babiloniata llaquichichun arcohuan flechacunata shitajcunata cayaichij,

arcota chutajcunataca* tucuicunata cayaichij.

Chai llajta muyundijpi carpa huasicunata shayachishpa saquirichij. Pi llujshishpa richunca ama saquinguichijchu.

Imata rurashcamanta pai japina cashcata cuichij.

Pai imata rurashca shinallataj ruraichij.

Paica Jehová Diospaj ñaupajpimi jatun tucushca.

Paica Israelpaj Jucha illaj Diospaj ñaupajpimi chashna rurashca.

30 Chaimantami chai llajtamanta jovencunaca plaza pambapi urmangacuna.

Chai punllaca tucui soldadocunami huañungacuna”* ninmi Jehová Diosca.

31 “Mana cazuj Babilonialla, ¡ricui! Ñucaca canhuanmi macanacusha.

Cambaj punllaca chayanami can, canta castigana tiempoca chayanami can” ninmi Tucuita Mandaj Amito, jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca.

32 “Mana cazuj Babilonialla, canca ñitcarishpami urmangui.

Cantaca pi mana jatarichingachu.

Cambaj llajtacunataca ninahuanmi rupachisha.

Ninaca cambaj muyundijpi tucui imalla tiyashcatami rupachinga”.

33 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca caitami nin:

“Israelmanta gentecunapish, Judamanta gentecunapish llaquichishcami cashcacuna,

paicunata prezu shina apajcunaca mana cacharincunachu.

Paicuna richunca mana saquincunachu.

34 Pero paicunata Tigra randijca sinchimi can.

Paica jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová shutimi.

Paica llajtapi sumaj causai tiyachunmi

cashcata rurashpa juzganga.

Babilonia llajtapi causajcunata manchachingapajmi chashna ruranga” ninmi.

35 “Caldeocunapaj contrami shuj espada shamunga.

Babiloniapi causajcunapaj contra, mandajcunapaj contra, yachaisapa runacunapaj contrami shuj espada shamunga” ninmi Jehová Diosca.

36 “Shinallataj chushaj shimicunata nijcunapaj* contrami shuj espada shamunga. Chaimi paicunaca muspa runacuna shina comportaringacuna.

Paipaj macanacujcunapaj contrapishmi shuj espada shamunga. Chaimi paicunaca yallitaj mancharishca saquiringacuna.

37 Chashnallataj paicunapaj caballocunapaj contra, paicunapaj macanacuna carretacunapaj contrami shuj espada shamunga.

Chaipi causaj shujtaj llajtamanta runacunapaj contrapishmi shuj espada shamunga.

Chaimi paicunaca manchaihuan caj huarmicuna shina tucungacuna.

Shinallataj paipaj achca valij cosascunapaj contrami shuj espada shamunga. Chai cosascunataca tucuimi quichungacuna.

38 Aij paipaj yacucunalla, chaquiringamari.

Chai llajtapica rurashcalla dioscunami tiyan.

Paicuna muscuipi shina mancharinacunata ricushcamantami lococuna shina comportarincuna.

39 Chaimantami chaquishca pambapi causaj animalcunaca sacha allcucunahuan chaipi causangacuna.

Avestruzpishmi chaipi causanga.

Chai llajtapica gentecunaca ña mana nunca causangacunachu.

Huiñai huiñaipajmi shitashca saquiringa”.

40 “Sodoma llajtata, Gomorra llajtata, chai llajtacuna cꞌuchullapi saquirij pueblocunata Dios tucuchijpica ña pi mana causarcachu. Chashnallatajmi Babilonia llajtapipish ña pi mana causanga. Shuj runallapish chaipica ña mana nunca causangachu” ninmi Jehová Diosca.

41 “¡Ricuichij! Janaj ladomantami shuj pueblo shamunga.

Shuj jatun llajta, jatun reycunapishmi macanacungapaj jataringacuna.

Allpapi tiyaj ashtahuan caru ladocunamantami jataringacuna.

42 Paicunaca arcocunahuan, lanzacunahuanmi jataringacuna.

Paicunaca millaicunami can, llaquishcata mana ricuchingacunachu.

Caballocunapi tiyarishcacuna rishpaca

mama cucha manchanaita huajiashca shinami uyaringa.

Babiloniapaj ushushilla, canhuan macanacungapajmi shuj runa shinalla allichirishpa shayarincuna.

43 Babiloniamanta reyca paicunamantami shuj huillaita uyashca.

Chaimi paipaj maquicunaca fuerza illaj saquirishca.

Paica yallitaj sustarishcami can.

Huahuata huachacuj huarmi shinami nanaihuan can.

44 ¡Ricuichij! Jordán jatun yacu uripi tiyaj uchilla yuracuna chaupimanta león shina pitajshi llujshishpami Babiloniapi saquirij michina alli qꞌuihuacunata llaquichinga. Pero ñucami chaipi causajcunataca rato llujshichishpa cachasha. Shinallataj agllashca runatami chaipi mandachun churasha. ¿Pitaj ñuca shina canyari? ¿Pitaj ñuca contra tucungari? ¿Maijan michijtaj ñuca contra shayaringari? 45 Shinaca runacuna, Babilonia llajtapaj contra Jehová Dios imata decidishcata uyaichij. Caldeocunapaj allpapi causajcunapaj contra imata ruranata yuyacushcata uyaichij:

Huahua mimicunataca* sirij sirijtami apashpa ringacuna.

Paica paicunapaj culpamantami paicuna causacushca lugartaca shitashcata saquinga.

46 Babiloniata mishashpa japishcamanta caparinacujpimi allpaca chujchunga.

Caparishcaca shujtaj llajtacunapurapimi uyaringa”.

51 Jehová Diosca caitami nin:

“Babiloniapi causajcunata, Leb-Camaipi* causajcunata tucuchingapajmi

shuj tucuchij huairata jatarichigrini.

 2 Babiloniamanca huairachijcunatami cachasha,

paicunaca huairachishpami chai allpataca chushajllata saquingacuna.

Llaquichina punllapimi tucui ladocunamanta paipaj contra shamungacuna.

 3 Arcota japijca paipaj arcota ama chutachun.*

Pechopi fierro churanata churarishcapish ama pi jatarichun.

Chai llajtapi causaj jovencunataca llaquishcata ama ricuchichijchu.

Chai llajtapi caj soldadocunatapish tucui tucuchichij.

 4 Paicunaca caldeocunapaj allpapimi huañungacuna,

Babilonia callecunapimi lanzahuan tujsishca huañungacuna.

 5 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca Israeltapish, Judatapish mana saquishcachu. Chai llajtacunaca viuda huarmicuna shina mana saquirishcachu.

Pero caldeocunapaj* allpaca Israelpaj Jucha illaj Diospaj ñaupajpica yallitaj culpayujmi can.

 6 Babiloniamanta miticushpa richij,

cancunapaj causaita quishpichingapaj miticushpa richij.

Paipaj juchamantaca ama huañuichijchu.

Jehová Dios paita castigana tiempomi chayashca.

Pai imata rurashca shinami paitaca castiganga.

 7 Babiloniaca Jehová Diospaj maquipica oro copami cashca.

Paimi tucui allpata machachishca.

Llajtacunaca paipaj vinotami ubyashcacuna,

chaimantami llajtacunaca locoyashcacuna.

 8 Babiloniaca ñapishmi urmashca, ñutushcami saquirishca.

¡Paimanta huacaichijyari!

Paipaj nanaipaj balsamota mashcaichijyari. Paica alliyangapishchari” ninmi.

 9 “Babiloniataca jambircanchijmi, pero mana alliyarcachu.

Chaipi saquichij, jacuchij, cada uno ñucanchij allpaman tigrashunchij.

Paipaj juchacunaca jahua cielocamami chayashca,

jahua pꞌuyucunacamami chayashca.

10 Jehová Diosca ñucanchijmantami cashcata rurashca.

Shamuichij, ñucanchij Jehová Dios imalla rurashcacunamantaca Sionpi parlanacushunchij”.

11 “Flechacunata afilaichij. Redondo escudocunata japichij.*

Jehová Diosca Babiloniata tucuchinata munashpami

Media llajtamanta reycuna chai llajtahuan macanacuchun yuyaita cushca.

Caimi Jehová Diospaj castigo can, paipaj huasita llaquichishcamanta castigomi can.

12 Babilonia llajta pircacunata ima hora urmachinata yachangapaj shuj señalta* churaichij.

Ashtahuan guardiacunata churaichij, chapajcunata paicunapaj puestocunapi churaichij.

Pacalla chapashpa llaquichijcunata churaichij.

Jehová Diosca imata ruranatami yuyarishca.

Babilonia llajtapi causajcunapaj contra imata rurasha nishcatami pajtachinga”.

13 “Achca yacucuna jahuapi causaj huarmi,

canca achca valij cosascunatami charingui.

Pero can tucurina tiempo, can imallata ganashca tucurina tiempopishmi chayashca.

14 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca paipaj shutillapitajmi:

‘Achca langostacunata shinami achca runacunata cambajman cachasha.

Paicunaca canta mishashcamantami cushicushpa caparingacuna’ nishpa jurashca.

15 Paimi allpa pachataca rurarca. Paipaj poderhuanmi rurarca.

Pꞌucuj allpataca paipaj alli yachaihuanmi rurarca.

Jahua pachataca paipaj entendimientohuanmi shuj telata shina tindirca.

16 Pai rimashca uyarijpica

jahua pachapi caj yacucunami huajiarin.

Paica tucui allpa pachamantami pꞌuyucunatapish huichiyachin.

Tamyachingapajpish relampagocunatami achijnichin.

Paipaj huaquichinacunamantami huairatapish llujshichin.

17 Tucui runacunami mana intindijcuna, yachai illajcuna can.

Orohuan, cullquihuan adornocunata rurajcunaca rurashcalla dioscunamantami pingaihuan cangacuna.

Paicuna fierrota yacuyachishpa rurashca dioscunaca yangallami.

Chaicunaca causaita* mana charincunachu.

18 Chai dioscunaca imapaj mana vali dioscunami can, yangallami can.

Chaicunata juzgana punllapica chingaringacunallami.

19 Jacobpaj Diosca* mana chaicuna shinachu.

Paimi tucui ima tiyashcataca rurarca.

Israelca paipaj tauna caspi herenciamari.*

Paica jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová shutimi”.

20 “Canca ñucapajca macanacuipaj caspi shinami cangui, macanacuipaj arma shinami cangui.

Canhuanmi llajtacunataca tucuchisha.

Canhuanmi gobiernocunataca tucuchisha.

21 Canhuanmi caballocunatapish, caballopi purijcunatapish tucuchisha.

Canhuanmi macanacuna carretacunatapish, carretacunata manejajcunatapish tucuchisha.

22 Canhuanmi cꞌaricunatapish, huarmicunatapish tucuchisha.

Canhuanmi mayorcunatapish, huambracunatapish tucuchisha.

Canhuanmi jovencunatapish, solteracunatapish tucuchisha.

23 Canhuanmi michijcunatapish, ovejacunatapish tucuchisha.

Canhuanmi agricultorcunatapish,* yapuj animalcunatapish tucuchisha.

Canhuanmi mandajcunatapish, catij mandajcunatapish tucuchisha.

24 Babiloniamanpish, Caldeapi tucui causajcunamanpish paicuna japina cashcatami cusha.

Paicuna cancunapaj ñaupajpi Sionpi tucui millaita rurashcamantami chaita rurasha” ninmi Jehová Diosca.

25 “Tucuchij urculla, canta tucuchingapajmi caipi cani.

Canmi tucui allpata tucuchishcangui.

Ñuca maquita chutashpami cantaca tucuchisha, cantaca cꞌaca uritami singuchisha.

Cantaca rupachishca yana urcullatami saquisha” ninmi Jehová Diosca.

26 “Canca huiñaipajmi shitashca saquiringui.

Chaimantami gentecunaca canmantaca jahua esquinapi tandachij rumitapish, pirca callaripi churashca rumitapish mana anchuchingacuna” ninmi Jehová Diosca.

27 “Cancunapaj llajtapica shuj señalta churaichij.

Llajtacunapurapica gachupi tocashcata uyachichij.

Paihuan macanacuchunca llajtacunata agllaichij.*

Paihuan macanacuchunca Araratmanta, Minimanta, Askenazmanta reycunata cayaichij.

Paipaj contraca soldadocunata mandajta churaichij.

Caballocunataca achca langostacunata shina huichiyachichij.

28 Paihuan macanacuchunca llajtacunata agllaichij.

Media llajtamanta reycunata, mandajcunata, tucui catij mandajcunata,

tucui paicuna mandacushca llajtacunapi causaj gentecunatapish agllaichij.

29 Allpaca cuyuringami, achcatami chujchunga.

Jehová Diosca Babiloniapaj contra imata ruranata yuyacushcataca pajtachingami.

Babilonia llajta llaquinai saquirichun, gentecuna illaj saquirichunmi chaita ruranga.

30 Babilonia llajtamanta macanacujcunaca ña mana macanacuncunachu.

Paicunaca paicunapaj jatun pircacuna cashcapimi tiyacuncuna.

Paicunaca fuerza illajmi saquirishcacuna.

Paicunaca huarmicuna shinami tucushcacuna.

Babiloniapi tiyaj huasicunataca rupachishcacunami.

Pungu barracunatapish pꞌaquishcacunami.

31 Babilonia llajtaman tucui ladocunamanta contracuna yaicushcata reyman huillangapajmi

huillaita apaj runapish caishuj runapajman callpashpa ringa,

huillaj runapish caishuj runapajman callpashpa ringa.

32 Jatun yacucunata pasana lugarcunata japishcata,

papirohuan rurashca barcocunata rupachishcata,

soldadocunapish yallitaj manchaihuan cashcata huillangapajmi callpashpa ringa”.

33 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Dios, israelitacunapaj Diosca:

“Babiloniapaj ushushica trillana pamba shinami.

Sinchi tucungacama paita saruna horasmi.

Paipajca ñallami cosechana tiempo chayanga” ninmi.

34 “Babiloniamanta rey Nabucodonosorca* ñucataca tucuchishcami.

Ñucataca manchachishpami muspachishca.

Ñucataca chushaj puñuta shinami saquishca.

Shuj jatun culebra shinami ñucataca millpushca.

Ñuca alli cosascunatami paipaj huijsapi jundachishca.

Ñucataca yacuta shitashpami canllaman cachashca.

35 Sionpi causaj runaca: ‘¡Ñucata llaquichishca shinallataj Babiloniaca llaquichishca cachun!’ ninmi.

Jerusalenca: ‘¡Caldea llajtamanta gentecuna ñuca yahuarmanta culpayuj cachun!’ ninmi”.

36 Shinaca Jehová Diosca caitami nin:

“Canmantami* cashcata rurashpa juzgacuni.

Canta llaquichishcamantami paitapish llaquichisha.

Paipaj mama cuchatapish, paipaj pugyucunatapish chaquichishami.

37 Babiloniaca rumi montonllami saquiringa,

sacha allcucuna causanami tucunga.

Chashna saquirishcamantaca tucuicuna yallitaj mancharina, burlarinami* canga.

Chai llajtaca gentecuna illajmi saquiringa.

38 Tucuicuna tandallami malta leoncuna shina huacaringacuna.

Huahua leoncuna shinami huacaringacuna” ninmi.

39 “Paicunapaj munaicuna yallitaj jatarijpimi

paicuna cushicuchunca jatun micuita carasha, paicunataca machachisha.

Chaimi paicunaca unita dormishpa

ña mana rijcharingacuna” ninmi Jehová Diosca.

40 “Paicunataca malta ovejacunata shina,

carnerocunata shina, chivocunata shinami huañuchina lugarman uriyachisha”.

41 “¡Sesac* llajtalla, mishashpamari japishcacuna!

¡Tucui gentecuna alabashca llajtaca mishashpa japishcami cashca!

¡Babiloniaca llajtacunapurapica yallitaj mancharinami tucushca!

42 Mama cuchaca Babiloniamanmi huichiyashca.

Mama cuchamanta achca yacucuna jatarishpami tapashca.

43 Paipaj llajtacunaca llaquinai, yacu illaj, chaquishca pambami tucushca.

Pi mana causaipaj allpami tucushca, chaitaca shuj runallapish mana pasangachu.

44 Babiloniapimi Bel shuti diostaca castigasha.

Paipaj shimimantaca imata millpushcatami surcusha.

Llajtacunamanta gentecunaca paipajmanca ña mana ringacunachu.

Babilonia pircacunapish urmangami.

45 ¡Ñuca pueblolla, chai llajta chaupimanta llujshichij!

¡Cancunapaj causaita quishpichingapaj miticushpa richijyari. Jehová Diosca chai llajtahuanca yallitajmi pꞌiñarishca!

46 Llajtapi noticiacuna uyarijpica ama mancharichijchu, ama sustarichijchu.

Shuj huataca shuj noticiami chayanga,

catij huataca shujtaj noticiami chayanga.

Llajtapi millai ruraicuna tiyashcami uyaringa, shuj mandaj caishuj mandajhuan macanacushcapishmi uyaringa.

47 Shinaca ricuichij, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi.

Chai punllacunapimi Babiloniapi tiyaj rurashcalla dioscunataca tucuchisha.

Tucui Babilonia llajtami pingaipi saquiringa.

Babilonia llajtamanta huañuj gentecunaca chai llajta chaupipimi urmangacuna.

48 Jahua pachapish, allpa pachapish, chaicunapi tucui imalla tiyajcunapish

Babilonia urmajpica cushicushpami caparingacuna.

Janaj ladomantami tucuchijcunaca paita llaquichingapaj shamunga” ninmi Jehová Diosca.

49 “Babiloniaca mana israelitacunallatachu huañuchirca.

Babiloniapica tucui allpamanta achca gentecunapishmi huañurcacuna.

50 Espadamanta quishpirijcuna, cancunaca ñaupajman catichij. ¡Ama shayarichijchu!

Carupi cashpaca Jehová Diosta yuyaringuichij.

Jerusalentapish amataj cungaringuichijchu”.

51 “Ñucanchijca cꞌamishcata uyashpami pingaipi saquirishcanchij.

Shujtaj llajtamanta runacuna shamushpami Jehová Diospaj huasipi Diospajlla chꞌicanyachishca lugarcunaman yaicushcacuna.

Chaimantami ñahuita maipi churanata mana pudishpa humillachishca cashcanchij”.

52 “Shinaca ricuichij, punllacunaca cꞌuchuyamucunmi.

Chai punllacunapimi Babiloniapi tiyaj rurashcalla dioscunataca tucuchisha.

Tucui chai llajtapimi chugririshca runacunaca huacangacuna” ninmi Jehová Diosca.

53 “Babilonia llajta cielocama huichiyajpipish,

paipaj jatun pircacunata ashtahuan sinchiyachijpipish

ñuca cachagrishca tucuchijcunaca chayangacunami” ninmi Jehová Diosca.

54 “¡Uyaichij! Babiloniamantami caparishcacuna uyarin.

Caldeocunapaj allpamantami jatun llaqui tiyashca uyarin.

55 Jehová Diosca Babiloniataca tucuchicunmi.

Pai sinchita rimashcataca upallachingami.

Contracuna rimashcaca mama cucha yacucuna jatarishpa huajiaj shinami uyaringa.

Paicuna rimashcapish ashtahuanmi uyaringa.

56 Tucuchijca Babiloniapaj contrami shamunga.

Babiloniapaj macanacujcunaca prezu shina apashcami cangacuna.

Flechacunata shitana paipaj arcocunapish ñutushcami canga.

Jehová Diosca ima japina cashcata cuj Diosmi can.

Paica ima japina cashcataca cungatajmi.

57 Paipaj mandajcunata, paipaj yachaisapa runacunatami machachisha.

Shinallataj paipaj mandajcunata, paipaj catij mandajcunata, paipaj macanacujcunatapishmi machachisha.

Paicunaca unita dormishpami

ña mana rijcharingacuna” ninmi Reyca. Paica jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová shutimi.

58 Jahua pacha soldadocunata mandaj Jehová Diosca:

“Babilonia pircacunaca ancho cashpapish tucuimi ñutushca canga.

Pungucunaca jatun pungucuna cashpapish ninahuan rupachishcami canga.

Pueblocunaca yangamantami sinchita trabajangacuna.

Llajtacunaca nina ashtahuan japirichunllami shaicuita trabajangacuna” ninmi.

59 Profeta Jeremiasca Mahseyapaj nieto, Neriaspaj churi Serayamanmi mandashcacunata curca. Serayaca reypaj huasipi achca autoridadta charijmi* carca. Paica rey Sedequías Judá llajtata chuscu huatacunata mandacujpimi Babilonia llajtaman Sedequiashuan rirca. 60 Jeremiasca shuj libropimi Babilonia llajta tucui cai llaquicunata charina cashcata quillcarca. Tucui cai shimicunataca Babiloniapaj contrami quillcarca. 61 Ashtahuanpish Jeremiasca Serayamanca cashnami nirca: “Babiloniaman chayashcahuanmi tucui cai shimicunata sinchita liyina cangui. 62 Chai qꞌuipaca: ‘Jehová Dioslla, canca cai llajtaca tucuchishcami canga. Caipica pi mana causangachu. Gentecunapish, animalcunapish illajmi saquiringa. Huiñaipajmi shitashca saquiringa nircanguimi’ ningui. 63 Cai librota liyishca qꞌuipaca shuj rumipi huatashpa Éufrates jatun yacu chaupipi shitangui. 64 Chai qꞌuipaca: ‘Chai shinallatajmi Babilonia llajtaca chingaringa. Ñuca cachagrishca llaquimantaca mana nunca jataringachu. Chai llajtamanta gentecunapish fuerza illajmi saquiringacuna’ ningui” nircami.

Caipimi Jeremías nishca shimicunaca tucurin.

52 Sedequiasca 21 huatacunata charishpami rey tucurca. Paica 11 huatacunatami Jerusalenpi mandarca. Paipaj mamaca Libná llajtamanta Jeremiaspaj ushushi Hamutal shutimi carca. 2 Sedequiasca Jehoiaquim shinallatajmi Jehová Diospaj ñaupajpica mana allicunata ruraj carca. 3 Jehová Diosca Jerusalenpi, Judapi causajcunahuan yallitaj pꞌiñarishca cashcamantami tucui chaicuna tucuchun saquirca. Chashnami Diosca paipaj ñaupajmanta paicunataca anchuchirca. Qꞌuipaca Sedequiasca Babilonia llajtamanta reypaj contrami jatarirca. 4 Sedequías iscun huatacunata mandacujpi décimo quillapaj chunga punllapimi Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorca* paipaj tucui soldadocunahuan Jerusalenpaj contra macanacunaman shamurca. Paicunaca Jerusalenpaj contra macanacungapajmi carpa huasicunapi saquirircacuna. Chai llajta muyundijtapish shuj pircatami shayachircacuna. 5 Rey Sedequías 11 huatacunata mandangacamami chai soldadocunaca chai llajta muyundijta shayarishpa saquirircacuna.

6 Cuarto quillapaj iscun punllapica chai llajtapica yallitaj yaricaimi tiyarca. Chai llajtapi causaj gentecunapajca ima micuna mana tiyarcachu. 7 Ultimopica caldeocunaca Jerusalén llajtapaj pircatami jutcurcacuna. Reypaj jardín cꞌuchupi ishqui pircacunapaj chaupipi tiyaj pungutami rey Sedequiaspaj tucui soldadocunaca tuta chai llajtamanta llujshishpa rircacuna. Chaicamaca chai llajta muyundijpimi caldeocunaca shayarircacuna. Shinallataj rey Sedequiasca Arabá pugru pamba ñantami rirca. 8 Pero caldeocunapuramanta soldadocunaca rey Sedequiasta catirashpa rishpami Jericó llajta chaquishca pambapi paitaca japircacuna. Sedequiaspaj tucui soldadocunapish caita chaitami rircacuna. 9 Rey Sedequiasta prezu shina japishpami Hamat allpapi saquirij Riblaman huichiyachircacuna. Chaipimi Babilonia llajtamanta reypaj ñaupajman apashpa paitaca juzgarcacuna. 10 Babiloniamanta reyca Sedequiaspaj churicunatapish paipaj ñaupajpimi huañuchirca. Shinallataj Judá llajtamanta mandajcunatami Riblapi huañuchirca. 11 Chai qꞌuipaca Babilonia llajtamanta rey Nabucodonosorca Sedequiaspaj ñahuicunata ciegoyachishpami* cobre cadenacunahuan huatashpa paitaca Babiloniaman aparca. Chaipimi huañungacama prezupi churarca.

12 Babilonia llajtata rey Nabucodonosor 19 huatacunata mandacujpimi quinto quillapi, chai quillapaj chunga punllapi Nebuzaradanca Jerusalenman chayarca. Paica Babiloniamanta reypaj guardiacunata mandaj, reyta ayudajmi carca. 13 Nebuzaradanca Jehová Diospaj huasita, reypaj huasita,* Jerusalenpi caj tucui huasicunatami rupachirca. Chai llajtapi rijsishca runacunapaj tucui huasicunatapishmi rupachirca. 14 Tucui caldeocunapuramanta soldadocunaca guardiacunata mandajhuanmi Jerusalén muyundij pircacunata urmachirca.

15 Guardiacunata mandaj Nebuzaradanca humilde caj huaquin gentecunata, Jerusalén llajtapi saquirishca gentecunatapishmi prezuta shina aparca. Shinallataj Babilonia llajtamanta reypaj parte tucushpa apoyajcunatapish, saquirishca alli yachaj artesanocunatapishmi prezuta shina aparca. 16 Shinapish guardiacunata mandaj Nebuzaradanca yallitaj pobre huaquin gentecunatami chai llajtapi uva chagracunata cuidachun, sinchi trabajocunata rurachunpish saquirca.

17 Caldeocunaca Jehová Diospaj huasipi tiyaj cobremanta rurashca pilarcunatapish tucuimi ñuturcacuna. Chashnallataj uchilla carretacunatapish tucuimi ñuturcacuna. Jehová Diospaj huasipi tiyaj cobremanta rurashca jatun tanquetapish* tucuimi ñuturcacuna. Chashnami chai tucui cobretaca Babiloniaman aparcacuna. 18 Shinallataj baldecunata, palacunata, ninata huañuchinacunata, tazoncunata, copacunata, Diospaj huasipi tiyaj cobremanta rurashca tucui utilizashca cosascunatapishmi aparcacuna. 19 Guardiacunata mandajca lavacaracunatapish, braserillocunatapish, tazoncunatapish, baldecunatapish, candelerocunatapish, copacunatapish, oro puromanta, cullqui puromanta rurashca tazoncunatapishmi aparca. 20 Rey Salomonca Jehová Diospaj huasipajca cobremantami ishqui pilarcunata, jatun tanqueta, jatun tanque ucu ladopi caj 12 cobre torocunata, uchilla carretacunatapish rurashca carca. Chaicunataca achca cobrehuan rurashcamantami mana pesai tucurcacuna.

21 Cada pilarmi altomanca pusaj metrocunata* charirca. Shinallataj pichca metrocuna yallita* midij huascahuan muyuchishpa midinallami carca. Chai pilarcunapaj filoca chuscu dedocuna* vali racumi carca, chaupipica jutcumi carca. 22 Chai pilarpaj capitelca cobremantami rurashca carca. Chai capitelca altomanca ishqui metrocuna yallitami midirca. Chai capitelpaj muyundijpica mallapish, granadacunapish tucuimi cobremanta rurashca carca. Catij pilarpish caishuj pilar shinallatajmi carca. Granadacunapish punta pilarpaj granadacuna shinallatajmi carca. 23 Muyundijpica 96 granadacunami ricunalla carca. Malla muyundijpica tucuica 100 granadacunami tiyarca.

24 Guardiacunata mandajca sacerdotecunata mandaj Serayatapish, sacerdote Sofoniastapish, punguta cuidaj quimsa runacunatapishmi pusharca. Sofoniasca sacerdotecunata mandajta ayudajmi carca. 25 Guardiacunata mandajca Jerusalén llajtamantami palaciopi achca autoridadta charij shuj runata aparca. Chai runaca soldadocunata pushajmi carca. Shinallataj reyman consejocunata cuj canchis runacunatami aparca. Paicunaca chai llajtapimi cashca carca. Soldadocunata mandajpaj secretariotapishmi aparca. Cai secretariomi tucui llajtamanta gentecunata tandachij carca. Chai llajtapi saquirishca 60 pobre cꞌaricunatapishmi aparca. 26 Guardiacunata mandaj Nebuzaradanca paicunatami Riblaman pusharca. Chashnami paicunataca Babilonia llajtamanta reypaj ñaupajman aparca. 27 Babilonia llajtamanta reyca paicunataca Hamat allpapi saquirij Riblapimi huañuchirca. Chashnami Judá llajtamanta gentecunataca paicunapaj llajtamanta llujshichishpa cacharcacuna.

28 Rey Nabucodonosorca tucui cai gentecunatami prezuta shina aparca. Séptimo huatapica 3.023 judiocunatami aparca.

29 Rey Nabucodonosor 18 huatacunata mandacujpimi Jerusalenmantaca 832 gentecuna apashca carca.

30 Rey Nabucodonosor 23 huatacunata mandacujpimi guardiacunata mandaj Nebuzaradanca 745 judiocunata prezuta shina aparca.

Tucuica 4.600 gentecunami prezu shina apashca carcacuna.

31 Judá llajtamanta rey Joaquinca 37 huatacunatami Babilonia llajtapi prezu shina carca. Chai huatapimi rey Evil-Merodacca Babilonia llajtata mandai callarirca. Paimi chai huatapaj 12 quillapaj 25 punllapi Judá llajtamanta rey Joaquintaca prezumanta llujshichishpa cacharichirca. 32 Paica rey Joaquintaca allimi tratarca. Babiloniapi paihuan caj caishuj reycunamantapish ashtahuan yallimi paita jatunyachirca. 33 Joaquinca prezupi churarina paipaj ropatami llujshichirca. Paica huañuna horascamami reypaj mesapi micushpa causarca. 34 Babilonia llajtamanta reyca Joaquinmanca cada punllami pai huañuna horascama micunata cararca.

“Jeremías” shutica ‘Jehová Dios jatunyachij’ cashcatami nisha nicuj yuyachin.

O “rijsircani”.

Hebreo rimaipica: “Mamapaj huijsamanta manaraj llujshijpimi” ninmi.

O “jovenmi”.

Hebreo rimaipica: “Shuj rijcharishcapaj” ninmi.

O “ñucaman mana tucurij cꞌuyaita ricuchishcataca”.

O “labrashcacuna”. Chai jutcucunaca rumipimi rurashca cashca canga.

O “Menfis”.

Caica Nilo jatun yacumanta chꞌicanyashca yacumi carca.

O “Bicarbonato”.

O “jabonhuan”.

O “Shujtaj llajtamanta dioscunatami”.

O “cintataca”.

O “faldapish”.

Hebreo rimaipica: “cambaj umata maquicunahuan taparishcami” ninmi.

Hebreo rimaipica: “árabe” ninmi.

Hebreo rimaipica: “shujtaj llajtamanta dioscunahuan” ninmi.

Caitaca “cancunapaj cusa” nishpapishmi traducishcacuna.

Caipica Jehová Diosmantami parlacun.

O “señalta ricuchij posteta”.

O “pꞌaza sacota”, “cañamazu sacota”.

O “Pechopi huajtarichij”.

O “Ñucanchij cungapica espadata churashpami charicuncuna”.

Chai tiempopica cantocunapimi llaquishcata, llaquirishcata ricuchingapaj chashna nijcuna carca.

Caipica shuj llajtata ima hora llaquichina alli cashcata yachangapaj chapaj runacunamantami parlacun.

Caitaca “Macanacuipaj caparishcatami” nishpapishmi traducishcacuna.

O “cambaj causaita quichusha”.

Hebreo rimaipica: “mana débil tucurcacunachu” ninmi.

Caitaca “Paica mana tiyanchu” nishpapishmi traducishcacuna.

Hebreo rimaipica: “Muspa, shungu illaj” ninmi.

O “yachachishcatapish”.

O “pꞌaza sacota”, “cañamazu sacota”.

Caipica Jeremiasmantami parlacun.

O “Fuelleca”. Caica fierrohuan trabajaj runa nina ashtahuan rupachun huairata pꞌucuna aparatomi carca.

O “sacrificiota rupachishpa cushnichishpapish”.

“Efraín” shutita huasha diccionariopi ricui.

Caipica Diospaj contra tucuj israelitacuna adorashca shuj huarmi diosmantami parlacun. Paitaca huahuacunata charichun ayudaj dios nijcunami carca.

O “Diospajlla chꞌicanyachishca”.

Hebreo rimaipica: “Hinonpaj Churipaj pugru pambapi” ninmi. “Gehena” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “alto lugarcunata” ninmi.

“Gehena” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “jahua pacha soldadocunapaj” ninmi.

Caitaca “grullapish” nishpapishmi traducishcacuna.

O “yachachishcatami”.

O “Secretariocunapaj”.

O “imahuan mana muspachi tucunguichijchu”.

“Ajenjo” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “yangallami can”.

Verso 11-ca callaripica arameo rimaipimi quillcashca carca. “Arameo” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “espirituta”.

Hebreo rimaipica: “Jacob japina parteca” ninmi.

O “huaracahuanmi shitasha”.

Caitaca Jeremiasmanmi mandashca yuyachin.

O “amén”.

Caipica Jeremiasmantami parlacun.

O “Diospajlla chꞌicanyachishca aichahuanca”.

O “cambaj causaitami quichusha”.

O “muru”.

Hebreo rimaipica: “shuj shuti cachun” ninmi.

O “sumajyachichunmi”.

O “faldata”.

O “Etiopía”.

O “Allpapi trabajajcunaca”.

Hebreo rimaipica: “cꞌarihuan manaraj chayarishca” ninmi.

“Huairachina pala” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “Siete”.

O “mana tucurij cuyaitapish”.

Cai panda costumbretaca Diospaj contra tucuj israelitacunami rurajcuna carca.

“Adorana poste” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “alto lugarcunapi” ninmi.

Caitaca “Cancunaca ñuca yallitaj pꞌiñarishcamantami nina shina japishca cashcanguichij” nishpapishmi traducishcacuna.

O “fuerzasapa runapish”.

O “pandachijllami”.

Hebreo rimaipica: “Ñucamanta” ninmi. Caipica Jehová Diosmantami parlacuj yuyachin.

O “ishqui cutin tucuchiyari”.

O “ura ladomantapishmi”.

Hebreo rimaipica: “cꞌarihuan manaraj chayarishca” ninmi.

O “sacrificiocunata rupachishpa cushnichincuna”.

O “mana tiyaj”.

Hebreo rimaipica: “silbachunmi” ninmi.

O “yachachishcapish”.

Hebreo rimaipica: “ancianocunamanta” ninmi.

Hebreo rimaipica: “Hinonpaj Churipaj pugru pambaman” ninmi.

O “Canalla”.

Hebreo rimaipica: “rinrintami nanachinga” ninmi.

Hebreo rimaipica: “alto lugarcunata” ninmi. “Alto lugar” shimita huasha diccionariopi ricui.

“Gehena” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “Paicunapaj causaita quichusha”.

Hebreo rimaipica: “silbachunmi” ninmi.

Hebreo rimaipica: “silbangacuna” ninmi.

O “cepo nishcapi”. “Cepo” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

Caitaca “Paicunataca cai llajta chaupipimi tandachisha” nishpapishmi traducishcacuna.

O “paicunapaj causaita quichusha”.

O “palacioman”.

Paitaca Jehoacaz nishpapishmi rijsincuna.

Paitaca Joaquín, Jeconías nishpapishmi rijsincuna.

O “Cambaj causaita quichusha”.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

O “Llajtalla”.

O “herenciata japij”.

“Chaquishca pamba” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “ñucapaj contrami cancuna”.

Paitaca Joaquín, Conías nishpapishmi rijsincuna.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

“Millai ungüi” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

Hebreo rimaipica: “silbangacuna” ninmi.

Hebreo rimaipica: “islamanta” ninmi.

“Sesac” shutica Babiloniapaj o Babelpaj caishuj shutimi yuyachin.

O “shungu tigraichij”.

O “gentecunamanta”.

O “cumurinaman”.

O “ñuca yachachishcata”.

O “palaciomantami”.

Hebreo rimaipica: “ancianocuna” ninmi.

Hebreo rimaipica: “ñuca ñaupajpi alli ricurijmanmi” ninmi.

Hebreo rimaipica: “samaringa” ninmi.

O “palaciopi”.

Hebreo rimaipica: “Mama cuchahuan” ninmi. Caipica Diospaj huasipi tiyaj cobremanta rurashca jatun tanquemantami parlacun.

Caitaca “Paicunataca” nishpapishmi traducishcacuna.

O “¡Amén!”.

Hebreo rimaipica: “ancianocunaman” ninmi.

Hebreo rimaipica: “silbangacuna” ninmi.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

O “cepo nishcapi”.

Hebreo rimaipica: “jatun punllamari” ninmi.

O “corregisha”.

Hebreo rimaipica: “cꞌarihuan manaraj chayarishca” ninmi.

Caipica israelitacunamantami parlacun.

O “bachujcunamanta”.

O “allpapi trabajajcunapish”.

O “templarirca”.

Caitaca “paicunapaj cusa” nishpapishmi traducishcacuna.

Hebreo rimaipica: “paicunapimi” ninmi.

O “huirayashca ushpata”. Caipica sacrificiocunata rurashca animalcunapaj huirahuan chagrushca ushpamantami parlacun.

O “tarpuna terraza allpacunapish”.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

O “palacio”.

Salumca yayamanta tiomi carca.

Caitaca “canchis siclo orota, chunga siclo cullquitami” nishpapishmi traducishcacuna.

Hebreo rimaipica: “Hinonpaj Churipaj pugru pambapica” ninmi. “Gehena” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “alto lugarcunata” ninmi.

“Mólek” shutita huasha diccionariopi ricui.

“Alma” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “herenciata japij”.

Hebreo rimaipica: “Jahua pacha soldadocunaca” ninmi.

O “mandashcacunata”.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

O “seis”.

Hebreo rimaipica: “Cunanmi” ninmi.

O “paicunapaj causaita quichusha”.

Hebreo rimaipica: “Jonadab” ninmi. Jonadab shutica Jehonadab shutipaj ashalla letracunami can.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

“Rollo” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “libropi”.

O “cinco”.

O “micuna cuartopimi”.

O “palaciopi”.

O “Palaciopi achca autoridadta charijcunami”.

Cai quillaca noviembre chaupi quillamanta diciembre chaupi quillacamami carca. Ayuda B15-ta ricui.

Paitaca Joaquín, Jeconías nishpapishmi rijsincuna.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

O “calabozopimi”.

O “palaciopi”.

O “palaciopi achca autoridadta charij”.

O “palaciopimi”.

O “Cambaj causaita quichusha”.

O “nueve”.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

O “adivinocunata pushaj”.

O “palaciotapish”.

Caitaca “sinchita trabajachunmi” nishpapishmi traducishcacuna.

O “palaciopi achca autoridadta charij”.

Hebreo rimaipica: “ñaupajpi shayaringapajmi” ninmi.

Caitaca “jatun tanque yacu” nishpapishmi traducishcacuna.

O “ocho”.

O “asha tiempota causanaman”.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

Hebreo rimaipica: “tranquilomi” ninmi.

O “Intipaj huasipi”. Caipica Heliopolismantami parlacun.

Hebreo rimaipica: “Paicunaca” ninmi.

Caipica Diospaj contra tucuj israelitacuna adorashca shuj huarmi diosmantami parlacun. Paitaca huahuacunata charichun ayudaj dios nijcunami carca.

“Jahua pacha Reina” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

O “shuyashpa catingui”.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

Hebreo rimaipica: “saruj” ninmi.

Hebreo rimaipica: “cꞌarihuan manaraj chayarishca” ninmi.

Caipica Egiptota mishashpa japijmantami parlacun.

Caitaca “chaquishca pamba shinami saquiringa” nishpapishmi traducishcacuna.

O “yantata tandacuj”.

Caipica Tebas llajtamantami parlacun.

O “corregisha”.

Caipica Creta islamantami parlacun.

Caipica gentecuna llaquilla, pingaihuan cashcata ricuchingapaj umata lluchullata ruturina cashcamantami parlacun.

O “Loma pambapish”.

Hebreo rimaipica: “Paicunapaj shutita” ninmi.

Caitaca “chaquishca pambapi tiyari” nishpapishmi traducishcacuna.

Hebreo rimaipica: “gachutaca utushcacunami” ninmi.

Hebreo rimaipica: “Alto lugarcunaman” ninmi.

Caipica pi huañujpi yallitaj llaquilla cashcata ricuchingapaj flautapi tocajcuna cashcatami parlacun.

O “pꞌaza sacotami”, “cañamazu sacotami”.

“Malcam” shutita huasha diccionariopi ricui.

Caitaca “caparishcami” nishpapishmi traducishcacuna.

O “Pꞌaza sacota”, “Cañamazu sacota”.

O “ovejacunapaj corralcunapi”.

Hebreo rimaipica: “silbangacunami” ninmi.

O “bachujcunataca”.

O “mana animota charinchu”.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

Hebreo rimaipica: “jahua pacha chuscu ladocunamanta chuscu huairacunahuanmi” ninmi.

O “paicunapaj causaita quichusha”.

O “señalta ricuchij posteta”.

“Merodac” shutita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica millanana shimica ismamanta parlacuj shinami yuyachin. Cai shimica yallitaj millanayachishcata ricuchingapajmi can.

Hebreo rimaipica: “silbangacunami” ninmi.

Hebreo rimaipica: “sarujcuna” ninmi.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

Hebreo rimaipica: “sarujcunataca” ninmi.

Hebreo rimaipica: “upallachishca cangacuna” ninmi.

O “llulla profetacunapaj”.

O “bachujcunataca”.

Caipica Caldeamantami parlacuj yuyachin.

Hebreo rimaipica: “saruchun” ninmi.

Hebreo rimaipica: “paicunapaj” ninmi.

Caitaca “Flechacunata huaquichinacunapi jundachichij” nishpapishmi traducishcacuna.

O “señalta ricuchij posteta”.

O “espirituta”.

Hebreo rimaipica: “Jacob japina parteca” ninmi.

Caitaca “Paimi paipaj herenciapaj tauna caspitapish rurarca” nishpapishmi traducishcacuna.

O “allpapi trabajajcunatapish”.

Hebreo rimaipica: “chꞌicanyachichij” ninmi.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

Caipica Siomanta o Jerusalenmantami parlacun.

Hebreo rimaipica: “silbanami” ninmi.

“Sesac” shutica Babiloniapaj o Babelpaj caishuj shutimi yuyachin.

O “mandaj comisariomi”.

Hebreo rimaipica: “Nabucodorosor” ninmi. Cai shutica shujtaj laya escribishcami.

O “surcushpami”.

O “palaciota”.

Hebreo rimaipica: “Mama cuchatapish” ninmi.

Hebreo rimaipica: “18 codos” ninmi. Shuj codoca 44.5 centimetrocunatami charirca. Ayuda B14-ta ricui.

Hebreo rimaipica: “12 codos” ninmi.

Shuj dedoca 1.85 centimetrocunatami charirca. Ayuda B14-ta ricui.

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai