CALLARIPI TIYAJ YUYAI | BIBLIACA CUNANCAMAMI TIYAN
Jarcaicuna tiyajpipish Bibliaca mana chingarishcachu
¿IMAMANTATAJ CASI CHINGARIRCA? Achca politicocuna, religionta catijcunaca mana Dios mandashca shina rurasha nircacunachu. Paicunaca autoridadta charishcamantami gentecuna Bibliata ama charichun, Bibliata ama traducichun jarcarcacuna. Ishqui ejemplocunata ricushun:
Jesús manaraj huacharijpi casi 167 huatapica Seleucia llajtamanta mandaj Antíoco Epífanes runaca judiocuna griegocunapaj religionta catichunmi hebreo shimipi quillcashca copiacunata tucui tucuchichun mandarca. Historiamanta yachaj Heinrich Graetz runaca: “Antíoco Epifanes runata sirvijcunaca japishca rollocunataca lliquishpami rupachircacuna. Cushilla causangapaj Bibliata liyicujta ricushpaca paicunatami huañuchircacuna” nishpami escribirca.
Casi 800 huatacuna huashamanca huaquincunaca Iglesia catolicapi yachachishcacunataca mana catisha nircacunachu. Ashtahuanpish Biblia yachachishcacunamantami predicajcuna carca. Chaita ricushpami religionta pushajcunaca pꞌiñarircacuna. Paicunaca Bibliamanta librocunata charijcunataca iglesiapaj contrami can nishpami juchachircacuna. Salmo librota latín shimipi charichunllami saquircacuna. Iglesiamanta huaquin pushajcuna tandanacushpaca cada parroquiapi huaquin runacunata agllashpami caita rurachun mandarca: “Iglesiapaj contracunata tucui huasicunapi, allpa ucupi tiyaj cuartocunapi mashcaichij. Contracunata japishca huasicunatapish tucuchichij” nishpa.
Bibliata chingachisha nijcuna paicuna munashcata pajtachishca cajpica Bibliapi ima huillashcacunapish chingarinmanmi carca.
1536 huatapi William Tyndale runaca inglés shimimanmi Bibliata traducirca. Chai huatapica contracunaca paita mana huañuchi tucurcacunachu. Ni traducishca Bibliatapish mana chingachi pudircacunachu.
¿BIBLIACA IMAMANTATAJ MANA CHINGARIRCA? Rey Antíoco runaca Israel llajtata tucuchinatami yuyarca. Pero judiocunaca shujtaj llajtacunapimi causanaman rircacuna. Yachajcunaca apostolcuna causashca punllacunapajca chaupi yalli judiocuna Israel llajtamanta llujshishpa shujtaj ladocunapi causanaman rishcatami calculashcacuna. Israelpi tiyaj sinagogacunapica Dios Quillcachishcacunamanta copiacunatami huaquichishpa charijcuna carca. Chai copiacunallatatajmi qꞌuipa huatacunapi causajcunapish liyijcuna carca. Jesusta catijcunapishmi liyijcuna carca (Hechos 15:21).
Casi 800 huatacuna huashamanca Bibliata tucui shunguhuan valorajcunaca paicunata llaquichisha nijpipish Bibliata traducishpa, copiacunata rurashpami catircacuna. A mediados del siglo 15-pica manaraj imprimina maquinacuna tiyarcachu. Pero ñami Bibliamanta huaquin partecunataca 33 shimicunaman traducishca carca. Chai punllacunamantami Bibliata ashtahuan traducishpa, ashtahuan imprimishpa catishcacuna.
¿IMA RESULTADOTAJ TIYASHCA? Reycuna, iglesiapi yachachijcuna Bibliata tucuchisha nijpipish Bibliaca mana chingarishcachu. Ashtahuanpish Bibliataca achca shimicunapimi traducishcacuna. Casi tucui gentecunami Bibliata charincuna. Gentecunaca Bibliapi tiyaj yuyaicunata ricushpami paicunapaj leycunapi churashcacuna. Shinallataj Bibliaca achca llajtacunapi tiyaj shimicunahuanmi ricunata charishca. Achca gentecunapaj causaitapishmi ayudashca.