¿Yacharcanguichu?
¿Templopica huañuchishca animalcunapaj yahuarhuanca, sacerdotecunaca imatataj ruraj carca?
JERUSALÉN llajtapica cada huatami sacerdotecunaca achca animalcunata huañuchijcuna carca. Chai animalcunataca Diospaj Templopimi sacrificiota shina cujcuna carca. Historiamanta parlaj Josefo shuti judío runaca: “Pascua punllallapimi 250.000 yalli malta ovejacunata huañuchijcuna carca” nircami. Cai tucui animalcunamantaca achca yahuarmi llujshishcanga (Levítico 1:10, 11; Números 28:16, 19). ¿Chai yahuarhuanca imatataj rurajcuna cashcanga?
Herodes rurashca temploca Jesús causashca tiempocamami tiyarca. Shinapish chai Templotaca huata 70-pimi urmachircacuna. Cientificocunaca chai templotami japircacuna. Chai templota allashpami animalcunapaj yahuarta templo ucumanta canllaman cachajcuna cashcata japircacuna.
Altar limpio cachun imata rurajcuna cashcata ricushun:
Altar chaquipimi jutcucuna tiyarca. Chꞌican chꞌican leycunamanta, judiocunapaj costumbrecunamanta parlaj librotami japircacuna. Chai Misná nishca librotaca huata 200 callarishca qꞌuipami quillcashcacuna carca. Shinallataj: “Altarpaj esquinapi ishqui jutcucuna tiyashcatami parlan. Chai jutcutami animalcunapaj yahuarpish, altarta maillashca yacupish rij carca. Chai jutcucunaca allpa ucuta rishpami Cedrón yacuman llujshij carca”.
Yachaj runacunaca chꞌican chꞌican tuberiacuna tiyashcatami ricushcacuna. “Chai tubocunamantami yacuta llujchijcuna carca” nincunami (The Cambridge History of Judaism).
Achca yacutami minishtircacuna. Sacerdotecunaca achca yacutami minishtircacuna. Paicunaca altarta limpiota charingapaj, maitami yahuar rishcata limpiota charingapajmi achca yacuta minishtircacuna. Chai yacutaca pozacunata rurashpa, larcacunata rurashpa, jatun tanquecunata rurashpami Jerusalén llajtaman chayachijcuna carca. Joseph Patrich nishca cientificoca: “Ñaupa tiempoca pozacunata, larcacunata, jatun tanquecunataca ni pi chashna allica mana rurashca carcachu. Chashnami templota limpio charingapajpish achca yacuta charircacuna” nircami.