YACHAI 38
CANTO 120 Jesús shina alli shungu humildes cashunchij
Shujtajcunata respetashunchij
“Respetashca canaca cullquita, curita charishcatapish yallimari” (PROVERBIOS 22:1).
CAITAMI YACHASHUN
Tucuicunatami respetana canchij. ¿Shinapish huaquinpica imamantataj shujtajcunata respetanaca sinchi ricurin?
1. ¿Imamantataj shujtajcuna respetachunca munanchij? (Proverbios 22:1).
PROVERBIOS 22:1-pica “Respetashca canaca cullquita, curita charishcatapish yallimari” ninmi (Proverbios 22:1-ta liyipai). Chaimantami tucuicuna respetachun munanchij. Shujtajcuna respetajpica cushillami sintirinchij.
2, 3. a) ¿Imamantataj huaquinpica gentecunata respetanaca sinchi ricurin? b) ¿Cai yachaipica imacunallamantataj yachashun?
2 Cunan punllacunapica gentecuna respetotaca ña mana ricuchincunachu. Chaimantami paicunapaj pandarishcacunata ricushpaca huaquinpica paicunata respetanaca sinchi ricurin. Shinapish Jehová Diosca ñucanchijtaca tucui laya gentecunata respetachunmi mañan (1 Pedro 2:17).
3 Cai yachaipica shujtajcunaman respetota ricuchina ima cashcatami yachashun. Shinallataj sinchi cajpipish familiaman, huauqui panicunaman, mana testigo caj gentecunamanpish respetota ima shina ricuchinatami yachashun.
¿SHUJTAJCUNATA RESPETANACA IMATATAJ NISHA NIN?
4. ¿Shujtajcunata respetanaca imatataj nisha nin?
4 ¿Shujtajcunata respetanaca imatataj nisha nin? Shujtajcunata respetashpaca paicunamantami alli yuyanchij. Paicunatami alli tratanchij. Shinallataj maijancuna cꞌuyaj, llaquij allita rurajcunaca cashcamantami respetanchij. O achca autoridadta charishcamantami paicunataca respetanchij. Tucuicunata respetashcataca shungumantami ricuchina canchij (Mateo 15:8).
5. ¿Imamantataj ñucanchijca shujtajcunata respetanchij?
5 Jehová Diosca tucuicunata respetachunmi mandan. Por ejemplo, Romanos 13:1, 7-pica: “Autoridadcunata respetachunmi” nin. Shinapish maijan gentecunaca: “Ñucata respetajcunallatami ñucapish respetasha” nincunami. ¿Ñucanchijcunapish respetajcunallatachu respetana canchij? Mana, Jehová Diosca tucuicunata respetachunmi mandan. Ñucanchijcunaca paita cushichisha nishcamantami shujtajcuna ñucanchijta mana respetajpipish paicunata respetanchij (Josué 4:14; 1 Pedro 3:15).
6. ¿Imamantataj ñucanchijta mana respetajcunataca respetanchij? (Página 1-pi fotota ricui).
6 Ñucanchijta mana respetaj gentecunata respetanaca mana jahuallachu can. Shinapish Yayitu Jehová Diosta cꞌuyashcamanta paita llaquichinata mana munashcamantami ñucanchijta mana respetaj gentecunata respetanchij. Por ejemplo, rey Saulca paipaj churi Jonatantami shujtaj gentecunapaj ñaupajpi pingaipi saquirca (1 Samuel 20:30-34) Paipaj yaya pingaipi saquijpipish Jonatanca rey Saultaca respetashpami catirca. Paica huañungacamami macanacuicunapipish ayudashpa catirca (Éxodo 20:12; 2 Samuel 1:23). Sacerdote Elipish Anataca: “Machashcami cangui” nishpami yangamanta juchachirca (1 Samuel 1:12-14). Elica paipaj churicuna pandarishcataca mana corregircachu. Chaitaca tucui israelitacunami yacharca. Chaita yachashca jahuapish Anaca respetohuanmi: “Ñuca amito” nishpa cutichirca (1 Samuel 1:15-18; 2:22-24). Atenasmanta runacunapish Pablotaca yangamanta rimaj runa nishpami rimarcacuna (Hechos 17:18). Chashna rimajpipish Pabloca paicunata respetohuanmi tratarca (Hechos 17:22). Cunanca ¿picunallaman respetota ricuchina cashcata? ¿Imamantataj paicunata respetana cashcatami? ricushun.
Jonatanca huañungacamami paipaj yayata respetashpa tucuipi apoyashpa catirca (Párrafo 6-ta ricui)
ÑUCANCHIJ FAMILIACUNATA RESPETASHUNCHIJ
7. ¿Familia ucupi respetota ricuchinaca huaquinpica imamantataj sinchi can?
7 ¿Familia ucupi respetota ricuchinaca imamantataj sinchi can? Ñucanchij familiahuan achca tiempota causashcamantami paicunapaj allicunatapish, pandarishcacunatapish ricunaca jahualla can. Mana cashpaca paicuna ungushca cashcamantami paicunata cuidanaca sinchi ricurin. Maipicarin paicunapaj nishcacunahuan, rurashcacunahuan llaquichijpimi paicunaman respetota ricuchinaca sinchi can. Cai laya llaquicunata charishcamantami familia ucupi cushilla causanaca sinchi can. Familia ucupi respeto illaj causanaca artritis millai ungüi shinami can. Chai millai ungüica ñucanchij cuerpo jahualla cuyurichunca mana saquinchu. Chai shinallatajmi familia ucupi mana respetota ricuchinacushpaca cushilla causanaca sinchi canga. Artritis nishca millai ungüipaj jambijca mana tiyanchu. Shinapish huasi ucupi familiapura respetanacushpa causanataca pudinchijmi.
8. ¿Ñucanchij familiamanca imamantataj respetota ricuchina canchij? (1 Timoteo 5:4, 8).
8 ¿Respetotaca imamantataj ricuchina canchij? (1 Timoteo 5:4, 8-ta liyipai). Jehová Diosmi familiataca callarichirca (Efesios 3:14, 15). Chaimantami ñucanchij familiataca respetana canchij. Ñucanchij familiacunata respetashpaca Jehová Diosta respetacushcatami ricuchinchij. Apóstol Pablo Timoteoman quillcashca cartapica familiacuna respetanacushpa causangapaj imata rurana cashcatami yachachirca. Shinallataj familiataca obligacionllamantaca mana respetanachu canchij. Ashtahuanpish Jehová Diosta cꞌuyashcamantami familiata respetanchij (1 Timoteo 5:4). Chashnami Jehová Diosta alli adoracushcata ricuchinchij.
9. ¿Cusa huarmicunapura respetota ricuchinacungapajca imatataj rurana can? (Fotomantapish parlapai)
9 ¿Respetota ricuchingapajca imatataj rurana canchij? Respetaj cusacunaca paicunalla cashpapish, shujtajcunapaj ñaupajpi cashpapish paicunapaj huarmita valorashcatami ricuchincuna (Proverbios 31:28; 1 Pedro 3:7). Shinallataj paicunapaj huarmitaca mana nunca macancunachu. Imapaj mana valishca cashcatapish mana sintichincunachu. Argentina llajtamanta huauqui Arielmantaa yachashun. Paica: “Ñuca huarmisitaca ungushca cashcamantami huaquinpica mana alli shimicunahuan rimashpa ñucata llaquichin. Chashna llaquichijpipish pai munashcamanta mana chashna rurashcapimi yuyani. Chaimantami 1 Corintios 13:5-pi yuyashpa paitaca cꞌuyaihuan, respetohuan tratani” nircami (Proverbios 19:11). Shinallataj respetaj huarmicunaca shujtajcunapaj ñaupajpimi paipaj cusamantaca allicunallata parlana can (Efesios 5:33). Paipaj cusataca maipishcachun mana tratanachu can. Llaquichij shimicunahuanpish paimantaca mana burlarinachu can. Chaicunata rurajpica chꞌicanyarinacui tiyanatami alli intindina can (Proverbios 14:1). Italia llajtamanta shuj panimanta yachashun. Paipaj cusaca ansiedad ungüitami charin. Chaimantami paica dimastij preocuparishcalla, dimastij llaquilla pasan. Cai panica: “Huaquinpica ñuca cusito dimastij preocuparishca cashcatami ricuni. Ñaupaca paitaca mana respetohuanchu trataj carcani. Shinallataj mana alli ñahuitami ricuchij carcani. Shinapish ñucataca respetaj gentecunahuan apanacunami ñuca cusitota respetohuan tratachun ayudashca” nircami.
Ñucanchij familiacunata respetashpaca familiata callarichij Jehová Diosta respetacushcatami ricuchinchij. (Párrafo 9-ta ricui)
10. ¿Huahuacunaca yaya mamata respetashcataca ima shinataj ricuchina can?
10 Jovencitocunapish paicunapaj yaya mamataca respetohuanmi tratana can. Paicunataca tucuipimi cazuna can (Éxodo 21:17; Efesios 6:1-3). Cambaj yuyajyashca yaya mamaca paicunata cuidachunchari minishtinga. Paicunata cuidacushpaca cꞌuyaihuan, respetohuan tratangapajmi esforzarina cangui. Pani Mariamanta yachashun. Paipaj yaya ungurishcamantami paipaj yayata cuidana carca. Shinapish paipaj yaya mana testigo cashcamantami pani Mariataca mana alli trataj carca. Pani Mariaca: “Jehová Diosllatajmi yaya mamacunataca respetachun mandan paillatajmi ñuca yayata respetohuan tratachun ayudanga nishpami yuyarcani. Chaimi Jehová Diostaca ñuca yayata respetohuan tratangapaj ayudahuai nishpa mañarcani. Tiempohuanca ñuca yaya ñucata mana alli tratajpipish ñucaca paita respetohuan tratanatami yacharcani” nircami. Ñucanchij familiacuna, ñucanchijta mana alli tratajpipish paicunatami respetana canchij. Chaita rurashpaca familiata callarichij Jehová Diosta respetacushcatami ricuchinchij.
HUAUQUI PANICUNATA RESPETASHUNCHIJ
11. ¿Huauqui panicunaman respetota ricuchingapajca imamantataj huaquinpica sinchi ricurin?
11 ¿Huauqui panicunaman respetota ricuchinaca imamantataj sinchi can? Paicunaca Dios mandashca shina pajtachingapaj esforzaricushpapish huaquinpica ñucanchijtaca mana cꞌuyaihuan tratancunachu. Maipicarin ñucanchijta yangamanta juchachishcamantami paicunata respetanaca sinchi ricurin (Colosenses 3:13). ¿Shinapish paicunata respetashpa catingapajca imallatataj rurana canchij?
12. ¿Angelcuna shinaca imatataj rurana canchij? (2 Pedro 2:9-12).
12 ¿Respetotaca imamantataj ricuchina canchij? (2 Pedro 2:9-12-ta liyipai). Pedro causacushca punllacunapica “maijan huauqui panicuna, ancianocunata mana alli tratacushcatami” nirca. Chaita ricushpapish jucha illaj angelcunaca Diosta respetashcamantami cai mana alli huauqui panicunamantaca ima mana allitaca mana nircacuna. Ashtahuanpish Jehová Diosllataj paicunata juzgachunmi saquircacuna (Romanos 14:10-12; Judas 9). Ñucanchijtapish pi catirashpa llaquichijpica angelcuna shinallatajmi paicunamantaca ima mana allitaca mana rimana canchij. Chashnami ñucanchij huauqui panicuna llaquichijpipish paicunaman ñucanchijraj respetota ricuchina jahualla canga (Romanos 12:10). Caicunata pajtachishpami Jehová Diosta respetashcata ricuchishun.
13, 14. ¿Shujtajcunata respetashcataca ima shinataj ricuchinchij? (Fotomantapish parlapai).
13 ¿Respetota ricuchingapajca imatataj rurana canchij? Ancianocuna cancuna pꞌiñarishca cashpaca ama consejanchijchu. Ashtahuanpish pita consejacushpaca cꞌuyaihuan consejaichij (Filemón 8, 9). Panicuna mana allicunata shujtajcunamanta ama parlashpa puringapaj jarcarichij. Shinallataj congregación ucupi tandalla cachun ayudaichij (Tito 2:3-5). Ashtahuanpish ancianocunata agradicishcata ricuchishunchij. Paicunami tandanacuicuna tiyachun, predicación tiyachunpish ayudancuna. Ashtahuancarin paicunaca juchapi urmashcacunatami Diospajman tigrachun ayudancuna. Tucui chaicunata rurashcamantami ancianocunata agradicina, respetana canchij (Gálatas 6:1; 1 Timoteo 5:17).
14 Pani Rociohuan ima tucushcata yachashunchij. Paitaca shuj ancianomi consejarca. Pani Rociopajca chai consejota pajtachinaca sinchimi carca. Paica: “Chai ancianoca ñucataca mana cꞌuyaihuan consejashcatami sintircani. Ñucamantapish mana preocuparishcatami yuyarcani. Chaimantami paipaj consejotaca mana pajtachisha nircani. Huasipipish paimantami mana alli rimaj carcani. Shinapish 1 Tesalonicenses 5:12, 13-ta liyishpami chai ancianota mana respetacushcataca cuentata curcani. Chaita cuentata cushpami ñuca yuyaita cambiangapaj Jehová Diosta mañarcani. Ñucanchij publicacioncunapipish chaicunamanta achca yuyaicunatami mashcarcani. Tiempohuanca mana humilde cashcamanta chai ancianopaj consejota mana pajtachisha nishcatami cuentata curcani. Cunanca humilde cangapaj, ancianocunapaj consejota pajtachingapaj, paicunata respetangapajpishmi esforzaricuni. Jehová Diospish ñuca esforzaricujta ricuj cashcata yachashpami tranquila sintirini” ninmi.
Ancianocunata ayudashpa, paicuna imalla rurashcamanta agradicishpami paicunata respetashcata ricuchinchij. (Párrafo 13, 14-ta ricui)
DIOSTA MANA SIRVIJCUNATA RESPETASHUNCHIJ
15. ¿Diosta mana sirvijcunaman respetota ricuchinaca imamantataj huaquinpica sinchi ricurin?
15 ¿Diosta mana sirvijcunaman respetota ricuchinaca imamantataj sinchi can? Ñucanchij huillashcacunataca mana uyasha nincunachu. Jehová Diosmanta yachanatapishmi mana munancunachu (Efesios 4:18). Shinallataj ñucanchijtaca trabajopi, escuelapica mana alli tratancunachu. Chaimantami paicunata alli tratana, respetota ricuchina sinchi can.
16. ¿Diosta mana sirvijcunamanca imamantataj respetota ricuchina canchij? (1 Pedro 2:12; 3:15)
16 ¿Respetotaca imamantataj ricuchina canchij? Jehová Diosca ñucanchijcuna paita mana sirvijcunata ima shina tratajtaca allimi ricun. Chaimantami apóstol Pedroca tucuicunata “manso shunguhuan, achca respetohuan”, alli tratachun mandarca. Chaita ricushpami achca gentecunaca Yayitu Jehová Diosta “jatunyachingacuna” (1 Pedro 2:12; 3:15-ta liyipai). Juezcunapaj ñaupajpi, shujtajcunapaj ñaupajpipish ñucanchij crishcacunata difindicushpaca Dios chaipi cashca shinami tucuicunaman respetota ricuchina canchij. Jehová Diosta paita mana sirvijcunata ima shina tratajtaca allimi ricucun. Paicunamanta imallataj nijtapish alli uyacun. ¡Chaimantami paicunaman respetota ricuchinaca dimastij valishca can!
17. ¿Predicacionpipish, trabajopipish Diosta mana sirvijcunata respetashcata ricuchingapajca imatataj rurana canchij?
17 ¿Respetota ricuchingapajca imatataj rurana canchij? Predicacushpaca Diosta mana sirvijcunata yalli alli yachashcataca mana yuyanachu canchij. Ashtahuanpish paicunaca ñucanchijta yalli cashcata, Jehová Diospajpish valishca cashcatami yuyarina canchij (Ageo 2:7; Filipenses 2:3). Ñucanchij crishcacunamanta mana allicunata rimajpipish paicuna shinallataj ama cutichingapaj esforzarinchij. Ñucanchij shimicunahuanpish paicunataca mana pꞌiñachisha ninchijchu. Ñucanchij yachashcacunahuanpish paicuna imata mana yachashcata shinaca mana sintichisha ninchijchu (1 Pedro 2:23). Ima mana allita nishcata cuentata cushpacarin chai ratomi paicunahuan disculparina canchij. ¿Cutin trabajopi respetota ricuchingapajca imatataj rurana canchij? Ñucanchijcunaca mana qꞌuillacunachu cana canchij. Ashtahuanpish alli trabajajcuna cangapajmi esforzarina canchij. Shinallataj ñucanchij compañerocunapaj, ñucanchij jefecunapaj alli ruraicunata ricungapajmi esforzarina canchij (Tito 2:9, 10). Chashnami Yayitu Jehová Diosta cushichishun (Colosenses 3:22, 23).
18. ¿Imamantataj tucuicunata respetohuan tratana canchij?
18 Ñucanchij familiacunata, huauqui panicunata, mana testigo cajcunata respetota ricuchishpaca ¡Jehová Diostami jatunyachinchij! Paicuna ñucanchijta respetohuan mana tratajpipish ñucanchijca paicunatami respetana canchij. Chaita rurangapaj esforzarijpimi Jehová Diosca ñucanchijta bendicianga. 1 Samuel 2:30-pi nishca shinaca “Paica ñucata jatunyachijcunataca jatunyachishami” ninmi.
CANTO 129 Llaquicunata ahuantashpa catishunchij
a Huaquin shuticunatami cambiashcanchij.