INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • mwbr20 junio págs. 1-8
  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna
  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna 2020
  • Subtitulocuna
  • 1-7 DE JUNIO
  • 8-14 DE JUNIO
  • 15-21 DE JUNIO
  • 22-28 DE JUNIO
  • 29 DE JUNIO A 5 DE JULIO
Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna 2020
mwbr20 junio págs. 1-8

Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna

1-7 DE JUNIO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 44, 45

“Joseca paipaj huauquicunatami perdonarca”

w15 1/5 págs. 14, 15

“¿Diospish mana llaquichishcataca, maitataj ñucacarin llaquichishari?”

Josepaj huauquicuna Egiptomanta manaraj caruta rijpimi Joseca: ‘Chai runacunata cati rishpa, ¿ima nishpataj ñuca amopaj cullqui copata shuhuamunguichigari?’ nichun cacharca. Benjaminpaj sacopi cullqui copata japishpa shuhuashcangui nishpa juchachijpica tucuicunami Benjaminhuan Josepaj huasiman tigramurcacuna. Chaipimi Joseca paipaj huauquicuna cambiashcata, mana cambiashcata ricuna oportunidadta charirca. Chaimi Judaca: “Ñucanchij amo cunanca ñucanchijpish, copata apacujpish cambajta rurangapaj cambaj maquipimi canchij” nirca. Chaimi Joseca: ‘Maijanmi copata apacushpa japi tucurca chaillami ñucapajta rurangapaj caipi saquiringa’ nirca (Génesis 44:2-17).

José chashna nijpica shungumantami Judaca: ‘Benjamintaca pailla quiquin mamamanta cajpimi yayaca, paitaca achcata cꞌuyan’ nirca. Chaimi Joseca paipish, Benjaminpish Raquelpaj huahuacuna cashcamanta Judapaj shimicunata uyashpaca achcata llaquirishcanga. Raquelca Benjaminta ungushca qꞌuipallami huañurca. Shinaca Josepish paipaj yaya Jacobpish paitaca cꞌuyaihuanmi yuyarijcuna carca. Chaimantami Joseca paipaj huauqui Benjamintaca achcata cꞌuyaj cashcanga (Génesis 35:18-20; 44:20).

Cutinmi Judaca Benjaminta ama saquichichun Joseta rogarca. Hasta, ‘Benjaminpaj randi ñucata saquichishpa, Benjamintaca huauquicunahuan tigrachishpa cachachunmi rogapani’ nircami. Ashtahuancarin: “Ñucaca ñuca yayapajmanca Benjamín illajllaca maitataj tigrashari. Ñuca huauqui illajlla tigrajpi ñuca yaya llaquinayaj tucujtaca mana ricugrisha ninica” nishpami achcata rogarirca (Génesis 44:18-34). Chaipimi Joseca Judá cambiashca cashcata cuentata curca. Shinallataj Judaca arrepentido cashcata, shujtajcunata llaquij, cꞌuyaj, cuj cashcatapishmi ricuchirca.

Chaimi Joseca huacanai atijpi tucui chaipi cajcunapaj ñaupajpi mana huacai tucushpa paita sirvijcunataca: ‘Ñuca ñaupajmanta llujshichij’ nirca. Ña pi mana chaipi cajpimi paica jatunta huacarca. Chaitaca faraonpaj mandana huasipi cajcunapishmi uyarcacuna. Chaipimi Joseca paipaj huauquicunataca: “Ñucaca Josemi cani” nirca. Paipaj huauquicunaca achcata mancharishpami imata mana ni tucurcacuna. Pero Joseca paipaj tucui huauquicunata ugllarishpa muchashpami huacarca. Chashnami Joseca paipaj huauquicunata perdonashcata ricuchirca (Génesis 45:1-15). Joseca Jehová Dios shina llaquij cashcamantami perdonarca (Salmo 86:5). Ñucanchijpish shujtajcunata perdonajmi cana canchij.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

it-2 pág. 788

Churanata lliquirina

Judío gentecunapish, shujtajcunapish shuj familia huañushcata yachashpaca jatunta llaquirishpami paicunapaj churanata lliquirijcuna carca. Paicunapaj pecho mirga lluchulla saquirijtami chashna rurajcuna carca. Huaquinllapimi uriman siquiyajta lliquirijcuna carca.

Bibliapica Jacobpaj punta churi Rubenmanta parlashpami churanacunata lliquirina costumbremanta punta cutin parlan. Paica punta churi cashcamantami paipaj qꞌuipa huauquita cuidana responsabilidadta charirca. Chaimi jutcuman tigrashpa chaipi Joseta ña mana japishpaca, paipaj churanata lliquirishpa paipaj huauquicunataca: “Joseca manamari ricurinchu. Ñucaca ¿maimantaj rishari?” nirca. Jacobpish, cambaj churi huañushcami nijpica churanacunata lliquirishpami sacohuan rurashca churanata churarishpa paipaj churimantaca achca punllacunata llaquilla carca (Génesis 37:29, 30, 34). Egipto llajtapi cashpa Josepaj huauquicunapish, shuhuashcanguimi nishpa Benjaminta juchachijpica achcata llaquirishpami paicunapaj churanacunata lliquirircacuna (Génesis 44:13).

w04 15/8 pág. 15 párr. 15

Yangamanta millanayachishca

15 Huaquin gentecunaca ñucanchijtaca yangamantami pꞌiñancuna. Chai gentecunahuan ama resentido solo, ama colera solo cangapajca ¿imataj ayudanga? Yuyarishun, ñucanchijtaca Satanaspish, paipaj demoniocunapishmi ashtahuan millanayachin (Efesios 6:12). Huaquin gentecunaca llaquichinga raicumi o paipaj munaihuantajmi llaquichincuna. Pero shujtaj gentecunaca mana yachaimanta, shujtajcuna llaquichichun mandajpimi Diospaj pueblotaca llaquichincuna (Daniel 6:4-16; 1 Timoteo 1:12, 13). Jehová Diosca “tucui runacuna quishpirichun mana llullata yachaj chayachunpishmi munan” (1 Timoteo 2:4). Shinallataj huaquincunaca ñaupaca catirashpa llaquichij, Diosta cꞌamijmi carcacuna. Pero ñucanchij allita rurashpa catishcamantami cunanca ñucanchij huauqui panicuna can (1 Pedro 2:12). Jacobpaj churi Josepaj ejemplomantami yachai tucunchij. Paica paipaj huauquicunapaj culpamanta achcata sufrishca cashpapish shungupi resentido mana saquirircachu. ¿Imamanta? Joseca pai llaquihuan cajpipish Jehová paita ayudashcata, ashtahuanpish Diosca paipaj munaita pajtachingapaj paita utilizashcatami cuentata curca (Génesis 45:4-8). Chashnallatajmi cunanpish ñucanchijta yangamanta llaquichicujpica paipaj shutita jatunyachingapaj utilizai tucun (1 Pedro 4:16).

8-14 DE JUNIO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 46, 47

“Yaricai punllacunapimi micuna tiyarca”

w87 1/5 pág. 15 párr. 2

Jatun yaricai tiempopimi quishpirircacuna

2 Egiptopi canchis huatacunata alli granocunata pꞌucushca huashaca Jehová huillashca shinami jatun yaricai callarirca. Chai yaricaica tucui llajtacunapimi tiyarca. Tucui Egipto llajtapi causajcuna yaricaihuan cashpami faraontaca micunata mañarcacuna. Chaimi faraonca, ‘Josepajman richij pai imata nishcata ruraichij’ nirca. Joseca egipciocunapaj cullquicuna tucuringacamami granocunata cꞌaturca. Shinallataj, ‘cancunapaj cullqui ña tucurijpica cancunapaj animalcunata apamuichij ñucaca trigota cushallami’ nircami. Egipciocunaca paicunapaj cullquicuna, animalcuna tucurijpica, ‘ñucanchijtapish ñucanchij allpacunatapish trigohuan randilla. Ñucanchijpish, ñucanchij allpacunandijmi faraonpajta rurajcuna cashun’ nircacuna. Chashnami Joseca Egipto llajta allpacunataca tucuita faraonpaj cachun randirca (Génesis 41:53-57; 47:13-20).

kr págs. 234, 235 párrs. 11, 12

Diospaj gobiernoca Dios munashcatami cai Allpapi pajtachicun

11 Achca micunacunatami charinchij. Cai mundopi causaj gentecunaca Diosmanta mana yachashcamantami yaricaihuan huañucuj shina cancuna. Bibliapica: “Mandaj Jatun Diosca cashnapishmi nin: ‘Jatun yaricai punllacunatami cachagrini. Chai punllacunapica mana micuna illashcamantachu, yaricaihuan yacunaihuan cangacuna. Ashtahuanpish ñuca shimita uyanaihuanmi yaricaihuan, yacunaihuan huañucuj shina puringacuna’” nishpami ñaupashpa huillachirca (Amós 8:11). Pero ¿Diospaj Gobiernota apoyajcunapish cai laya yaricaihuanchu huañucuncuna? Mana. Jehová Diosca: “Riqui, ñucapajta rurajcunaca micungacunami. Ashtahuanpish cancunaca yaricaihuanmi canguichij. Ñucapajta rurajcunaca yacuta ubyangacunami. Ashtahuanpish cancunaca yacunaihuanmi canguichij. Ñucapajta rurajcunaca cushicungacunami, ashtahuanpish cancunaca pingachishcami canguichij” nircami (Isaías 65:13). ¿Cai shimicuna pajtaricujta ricushcanguichu?

12 Cai mundo chaquishca pamba shina cajpipish Diosta sirvijcunaca callpacuj jatun río yacuta shinami charinchij. Por ejemplo, achca publicacioncunata, grabashcacunata, videocunata, tandanacuicunata, jw.org paginatapishmi charinchij (Ezequiel 47:1-12; Joel 3:18). Jehová Dios yacuta, micunacunata achcata caraj shina yachachicushcamantami achcata cushicunchij ¿nachu? Pero ¿Jehová Dios cushca ayudacunataca aprovechacunchijchu?

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

it-2 pág. 691 párr. 16

Cuerpotapish maquicunatapish cuyuchina

Huañushca runapaj ñahuicunata maquihuan huichcana. Jehová Diosca Jacobtaca: “Cambaj ñahuicunataca Josepaj maquimi huichcanga” nircami (Génesis 46:4). Chaita nishpaca Diosca, Jacob huañujpica paipaj ñahuicunataca José huichcana cashcatami huillarca. Chaitaca punta huacharij churicunami rurajcuna carca. Shinaca Jehová Diosca punta churi japinataca José japina cashcatami Jacobmanca intindichishcanga (1 Crónicas 5:2).

nwtsty Hechos 7:14-ta yachangapaj nota

75-mi carcacuna: Esteban 75-mi carcacuna nishpaca Bibliapi Ñaupa Testamentomanta huaquin versocunamantaca mana nicushcachu canga. Cai numeroca Ñaupa Testamentopi tiyaj versocunapica mana ricurinchu. Por ejemplo, Génesis 46:26-pica: “Jacobpaj huahua huahuacunaca paicunapaj huarmicunata mana yupashcami sujta chunga sujta carcacuna” ninmi. Cutin verso 27-pica: “Jacobpaj huasi ucupuracunata tucuita yupajpica, canchis chungami Egiptoman yaicurcacuna” ninmi. Caipi 66 nishpaca Jacobpaj huahua huahuacunallamantami parlacushcanga. Cutin 70 nishpaca Egipto llajtaman mashnapura yaicushcatami parlacushcanga. Shinallataj Éxodo1:5-pi, Deuteronomio 10:22-pipish Jacobpaj huahua huahuacunaca 70-purami carcacuna ninmi. Shinapish Estebanca 75-mi carca nircami. Bibliamanta parlaj huaquin gentecunaca: “Chai 75-purapica Jacobpaj shujtaj familiacunapishmi cashcanga. Tal vez Génesis 46:20-pi Septuaginta griega Bibliapi nishca shina Manasespaj y Efrainpaj huahuacunapish, nietocunapishmi cashcanga” ninmi. Shujtajcunaca: “Génesis 46:26-pi Jacobpaj nueracunata mana contashcatami caipica contashca yuyachin” ninmi. Shinaca Estebanca Egipto llajtaman total mashnapura yaicushcatami nishcanga. Mana cashpaca, primer siglopi tiyaj Ñaupa Testamento copiacunamantami parlashcanga. Achca huatacunatami Bibliamanta yachajcunaca, Génesis 46:27 y Éxodo 1:5-pi nicujtaca solo Septuaginta griega Bibliallapimi 75-mi carcacuna nin nishpa yuyajcuna cashca. Pero siglo 20-pi Mar Muertopi japishca quillcashca rollocunapipish Éxodo 1:5-pica 75-mi carcacuna ninmi. Shinaca Estebanca tal vez chai quillcashca rollocunamantachari nicurca. Ima shina cashca cajpipish Estebanca Jacobpaj huahua huahuacunata shujtaj laya yupashcata o cuentaj cashcallatami ricuchin.

15-21 DE JUNIO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 48-50

“Mayorlla huauqui panicunamantaca achcatami yachai tucunchij”

it-2 pág. 12 párr. 1

Jacob

Jacobca pai manaraj huañushpami Josepaj churicunata bendiciarca. Diospaj munai chai cajpimi, Efraín qꞌuipa churi cajpipish punta churita shina Jacobca bendiciarca. Cutin Manasés punta churi cajpipish qꞌuipa churita shinami bendiciarca. Chai qꞌuipaca Josetaca: “Canmanca cambaj huauquicunapajta yallitami cuni. Chai llajtataca amorreocunapajtami ñuca espadahuan, ñuca arcohuan macanacushpa mishashpa quichurcani” nircami. Chashna nishpaca punta churi japina herenciata José japina cashcatami nicurca (Génesis 48:1-22; 1 Crónicas 5:1). Pero ‘amorreocunapaj llajtataca macanacushpami mishashpa quichurcani’ nishpaca ¿imatataj nisha nirca? Jacobca Siquem llajta cꞌuchullapi caj allpatami Hamorpaj churicunaman mana macanacushpa randirca (Génesis 33:19, 20). Pero Jacob ‘amorreocunapaj llajtata quichurcani’ nishpaca qꞌuipa punllacunapi paipaj huahua huahuacuna Canaán llajtata quichuna cashcatami nicurca. Shinallataj ña tucushcata laya nishpaca sinchi feta charishcatami ricuchirca (AMORREO nishca temata ricui). Shinaca Jacob nishca shinami Efrainpaj familiacunapish, Manasespaj familiacunapish Canaán llajtata quichushpaca cada uno shuj mirga allpata japircacuna. Chashnami Joseca paipaj huauquicunata yalli japirca.

it-2 pág. 1167

Tucuri punllacuna

Jacob manaraj huañushpami qꞌuipa punlla ima tucunata huillarca. Jacobca, paipaj churicunataca: “Cꞌuchuyamuichij, qꞌuipa punllacunapi cancuna ima shina canatami ñucaca huillagrini” nircami (Génesis 49:1). Jehová Diosca Jacobpaj abuelo Abrahammanca 200 huatacuna yalli huashamanmi: “Cambaj huahua huahuacunaca 400 huatacunatami llaquita apanga” nircami (Génesis 15:13). Shina cajpica Jacob “qꞌuipa punllacunapi ima shina canata” huillashcaca, 400 huatacunata llaquita apashca huashami pajtarina carca (Génesis libropi capítulo 49-manta ashtahuan yachangapajca Jacobpaj churicunapaj shuticunata mashcashpa ricui). Shinallataj Jacob, “qꞌuipa punllacunapi ima shina canata” huillashcacunaca shamuj punllacunapi ‘Diospaj Israelhuan’ ima tucuna cashcatapishmi nicurca (Gálatas 6:16; Romanos 9:6).

w07 1/6 pág. 28 párr. 10

Mayorllacunaca jovencunapaj shuj bendicionmi can

10 Mayorlla huauqui panicunaca jovencunataca achcatami animai tucun. Por ejemplo, Jacobpaj churi Joseca 110 huatacunata charishpami israelitacunataca: ‘Egiptomanta llujshicushpaca, ñuca tullucunatapish apashpa ringuichij’ nishpa mandarca (Hebreos 11:22; Génesis 50:25). Chashna nishpaca israelitacuna Egiptomanta llujshina cashcatami tucui shunguhuan crishcata ricuchirca. José huañushca qꞌuipaca israelitacunaca achca huatacunatami Egiptopi esclavo shina causarcacuna. Pero José ima nishcata yuyarishpami Egiptomanta llujshinataj cashcata intindircacuna. Shinami achcata animarircacuna.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

w04 1/6 pág. 15 párrs. 4, 5

Diosta alabajcunaca cushicuncunami

4 Dios cusha nishca allpaman manaraj yaicushpami Gadpaj familiacunaca Jordán yacumanta inti llujshin ladopi caj llajtacunapi causangapaj mañarcacuna. Chai allpacunaca animalcunata charingapajmi alli carca (Números 32:1-5). Pero chaipi causanaca mana jahuallachu carca. Jordán yacumanta inti huashicun ladopi causaj familiacunataca contracuna ama imata rurachunmi Jordán huaicu quinri paicunataca jarcaj carca (Josué 3:13-17). Cutin George Adam Smith nishca shinaca: “Jordán yacumanta inti llujshin ladoman saquirij allpacunaca jahualla yaicunalla, mana jatun jarcacunayuj jahua pambamanmi carca (meseta arábiga). Shinallataj chai llajtacunaman yaicungapaj mana ima jarcashcamantami paicunapaj micunata mashcashpa purijcunaca jahualla yaicujcuna carca. Chashnallataj paicunapaj animalcunapaj micunata mashcanaman purij michijcunaca cada huatami rijcuna carca” (Geografía histórica de la Tierra Santa).

5 ¿Gadpaj familiaca chai llaquicuna chaupipica ima shinashi causarcacuna? Achca huatacuna huashaman Jacob manaraj huañushpami cashna nirca: “Gadtaca shuj llajta soldadocunami shuhuashpa llaquichinga. Ashtahuanpish qꞌuipataca paimi cungaillapi llaquichinga” nircami (Génesis 49:19). Cai shimicunaca Gadpaj familiacuna achca llaquicunata apana layapimi yuyachin. Pero mana chashnachu carca. Ashtahuanpish paicunata llaquichinaman shamujpi difindirichun mandashcallami carca. Jacobca, ‘cancunata llaquichigrijpi tigra paicunahuan macanacujpica paicunaca callpashpami ringacuna. Cutin cancunaca cungaillapi japishpami paicunataca llaquichinguichij’ nircami.

it-1 pág. 313 párr. 5

Benjamín

Jacob manaraj huañushpaca Benjaminpaj huahua huahuacuna ima shina cana cashcatami ñaupashpa huillarca. Paipaj cꞌuyashca churipaj familiacunaca sinchita macanacuj cana cashcatami intindichirca. Jacobca: “Benjaminca quichuj atujmi. Tutamantamanca quichumushcatami micunga. Chishitaca shujtajcunamanmi chaupinga” nircami (Génesis 49:27). Benjaminpaj familiaca rumita huaracahuan shitashpami alli macanacuj carcacuna. “Tucui chai runacunaca alli maquihuanpish lluqui maquihuanpish huaracahuan shuj ajchapi rumita shitashpapish, manataj panda shitajcunami carca” (Jueces 20:16; 1 Crónicas 12:2). Millai rey Eglonta huañuchijca Benjaminpaj familiamanta juez Aodmi (Ehúd) carca. Paica lluquimi carca (Jueces 3:15-21). Shinallataj “tutamantamanta” o Israel llajtapi mandajcuna mandai callaripica Benjaminpaj familiamantami mandai callarirca. Aunque ‘yallitaj ashalla caj Benjaminpaj familiamanta’ cashpapish, Quispaj churi Saulca Israelpi punta mandajmi tucurca. Paica filisteocunahuan sinchita macanacujmi carca (1 Samuel 9:15-17, 21). Shinallataj “chishitaca” o Israel llajtapi mandajcuna ña mana tiyajpi judiocunata Persia llajtata mandaj mandacunpimi, Benjaminpaj familiamanta caj reina Esterpish, mandajcunata mandaj Mardoqueopish carcacuna. Paicunatami Jehová Diosca israelitacunata huañunamanta quishpichichun utilizarca (Ester 2:5-7).

22-28 DE JUNIO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | ÉXODO 1-3

“Ñucaca ñuca ima tucusha nishcami tucusha”

w13 15/3 pág. 25 párr. 4

Diospaj shutita jatunyachishunchij

4 Éxodo 3:10 al 15-ta liyipai. Moisés 80 huatacunata charijpimi Jehová Diosca: “Ñucaca cantaca ñuca agllashca israelcunata chai llajtamanta llujshichichunmi mandani” nirca. Chaimi Moisesca, ‘¿cambaj shutica maijantajgari?’ nishpa respetohuan tapurca. Diospaj shuti maijan cashcataca tucui israelcunami yacharca. Pero Moisesca Dios ima shina cashcata, paipaj shuti imata nisha nishcata, pai rurashcacunatapishmi ashtahuan yachanata munarca. Cutin israelitacunaca achca huatacunatami Egiptopi esclavo shina causacurcacuna. Huaquin israelitacunaca egipciocunapaj dioscunatami adorajcuna carca. Chaimi Abrahampaj, Isaacpaj, Jacobpaj Dios paicunata quishpichigrishcata mana crinman carcacuna. Chaimantami Moisesca israelcuna Diospi confiachun paicunata quishpichina cashcapi crichun ayudana carca. Chaimantapishmi Moisesca Diostaca paipaj shutita tapurca (Ezequiel 20:7, 8).

wp19.01 pág. 5 párr. 1

¿Diospaj shutica maijanshi can?

Dios ima shina cashcatami ricuchin. Achca yachaj runacunami: “Diospaj shutica ‘Paica tucui laya tucuna poderta charishcatami’ ricuchin” nishcacuna. Moiseshuan paipaj shutimanta Dios parlacushpa imata nishcata ricushpami paipaj shuti ima nisha nishcataca ñucanchijpish intindinchij. Diosca: “Ñucaca ñucami cani” nircami (Éxodo 3:14). Hebreo shimipi cai versoca: “Ñucaca ñuca ima tucusha nishcami tucusha” ninmi. Diospaj shutica tucui imalla tiyashcacunata ruraj cashcatami ricuchin. Shinallataj Jehová shutica tucui pai nishcacunata pajtachi tucushcatami nisha nin. Pai nishcacuna pajtarichunca pi mana jarcai tucunchu. Mandaj Dios o Taita Dios nishpaca achca poderta, autoridadta charishcatami yachanchij. Pero paipaj shutillami ima laya Dios cashcataca ricuchin.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

g04 8/4 pág. 6 párr. 4

¿Moisesca ciertochu tiyarca o mana?

Egiptopi tiyaj religionpica shujtajcunata llaquishpa paicunata ayudashpaca jahua pachamanmi chayashun nishpami yachachijcuna carca. Chaimantami faraonpaj ushushica shuj huahuataca paipaj propio huahua cachun japirca o adoptarca. Shinallataj propio huahuata shina japinamanta parlashpaca Joyce Tyldesleyca: “Egipcia huarmicunaca leycunapaj ñaupajpica cꞌaricunahuan igual derechotami charircacuna. Paicunaca shuj huahuata paipaj huahua cachun japina derechotami charircacuna” ninmi. Shinallataj papirohuan rurashca shuj documentopica, shuj huarmica paipajta trabajaj esclavocunataca paipaj propio huahuacuna cachunmi japirca ninmi. Cutin Moisesta huiñachij mama Jokebedta contratashcamanta parlashpaca shuj libropica: “Mesopotamia ladopi tiyaj contrato shinallatajmi, Moisesta huiñachij mamamanca huiñachishcamanta, chuchuchishcamanta pagana carca” ninmi (The Anchor Bible Dictionary).

w04 15/3 pág. 24 párr. 4

Exodomanta valishca yuyaicuna

3:1 ¿Jetroca ima laya sacerdotetaj carca? Ñaupa yayacunapaj punllacunapica familiacunapaj punta yayami chai familiataca sacerdote shina mandaj carca. Shinaca Jetroca Madián llajta shuj familiapimi punta yaya shina mandaj cashcanga. Paicunaca Abrahampaj qꞌuipa huarmi Ceturahuan (Queturá) charishca huahua huahuacunami carcacuna. Chaimi paicunapish Jehová Diosllata adorana cashcata yachashcangacuna (Génesis 25:1, 2).

29 DE JUNIO A 5 DE JULIO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | ÉXODO 4, 5

“Can rimacujpica ñucaca canhuanmi casha”

w19.12 pág. 17 párr. 7

Jehová Diosta alli rijsishunchij

Moisesca Diospaj munaita pajtachishpami paitaca alli rijsishpa catirca. Por ejemplo, Jehová Diosca Moisestaca israelitacunata Egiptomanta llujchichunmi mandarca. Pero paica manchaita charishcamantami cutin cutin chaitaca mana pajtachi tucunichu nirca. Chaimi Diosca paita llaquishpa ayudarca (Éxodo 4:10-16). Yaya Dios ayudajpimi Moisesca faraonmanca Egipto llajtata Dios llaquichigrishcata huillarca. Qꞌuipaca Jehová Diosca diez llaquicunatami Egipto llajtaman cacharca. Shinallataj faraontapish, paipaj soldadocunatapish puca cucha yacupimi tucuchirca. Chashnami Moisesca Dioslla tucui poderta charishcata ricurca (Éxodo 14:26-31; Salmo 136:15).

w14 15/4 pág. 9 párrs. 5, 6

¿Mana ricuipaj Diostaca ricunchijchu?

5 Moisés Egiptoman manaraj tigrajpimi Jehová Diosca shuj valishca yachaita yachachirca. Chai yachaitaca Moisesca qꞌuipataca Job libropimi quillcarca. Chaimi paica: “Alli yachaica Jatun Diosta manchanami” nirca (Job 28:28). Jehová Diosca paita manchachun, alli yachaj shina imatapish rurachunmi Moisestaca ayudarca. Chaimantami Diosca runacunahuan mana igual cashcata, tucui poderta charishcatapish intindichirca. Yayitu Diosca Moisestaca: “¿Pitaj runamanca shimita curcari? ¿Mana rimajtapish, mana uyajtapish, ñahui ricujtapish, mana ricujtapish pitaj rurarcari? Chaicunataca ¿Manachu Mandaj Dios ñuca rurarcani?” nishpami tapurca (Éxodo 4:11).

6 ¿Jehová Diosca Moisesmanca imatataj intindichisha nirca? Moisés runacunata mana manchana cashcatami intindichisha nirca. Jehová Diosmi Moisestaca cacharca. Chaimanta paillatajmi pai mandashcata pajtachichun ayudana carca. Shinallataj faraonca tucuita rurai tucuj Diostaca mana jarcai tucunmanchu carca. Ñami ñaupa tiempopi Diosta sirvijcunataca egipciocunapaj, shujtaj faraoncunapaj maquimanta Yayitu Diosca quishpichirca. Tal vez Moisesca Abrahamta, Joseta, paitapish Dios ima shina cuidashcatami yuyarishcanga (Génesis 12:17-19; 41:14, 39-41; Éxodo 1:22–2:10). Moisesca mana ricuipaj Diostaca ricucuj shinami carca. Chaimantami mana manchashpa faraonmanca imalla huillana cashcata tucuita huillarca.

w18.09 pág. 23 párrs. 7, 8

Tucui poderyuj Diosca shujtajcunamantami preocuparin

7 Moisés ña 80 huatacunata charijpimi Yaya Diosca shuj sinchi trabajota mingarca. Paica Egipto llajtamantami israelitacunata llujchina carca (Éxodo 3:10). Moisesca 40 huatacunatami Madián llajtapi ovejacunata michij cashca carca. Chaimantami chai trabajota Jehová Dios mingajpica mancharishca canga. Chaimi: “Faraonpajman rishpa, israelcunata Egiptomanta llujshichimungapajca ñucaca ¿pitaj caniyari?” nishpa Diosman cutichirca. Jehová Diosca: “Ñucamari canhuan casha” nircami (Éxodo 3:11, 12). Shinallataj Israelpi caj ancianocunapish can ima nishcataca uyangacunami nircami. Shina nijpipish Moisesca: “Ñuca chashna nijpipish paicunaca mana cringacunachu, ñuca nishcataca mana uyangacunachu” nircami (Éxodo 3:18; 4:1). Chashna nishpaca Moisesca Yaya Dios pandaricushcatami nicurca. Chashna jahuapish Diosca paihuan pacienciata charishcatami ricuchirca. Shinallataj milagrocunata rurachunpishmi poderta curca. Milagrocunata rurangapaj poderta charijca Moisés punta runa cashcatami Bibliapica ricuchin (Éxodo 4:2-9, 21).

8 Chashna jahuapish Moisesca caita chaita nirishpami catirca. Paica Diosmanca alli rimanata mana valinichu nircami. Chaimi Jehová Diosca: “Ñucami cantaca rimachisha. Imallata rimanatapish ñucami yachachisha” nirca. Chashna nijpica ¿Moisesca ñachu crishca canga? Manaraj crishcachu yuyachin. ¿Imamanta? Paica shujtajta paipaj randi cachachunmi Diosta rogarca. Chaimantami Yaya Diosca pꞌiñarirca. Shinapish Moisés ima shina sintirishcapi yuyashpa caticushcatami ricuchirca. Chaimantami Aaronta paipaj randi rimachun cacharca (Éxodo 4:10-16).

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

w04 15/3 pág. 28 párr. 4

Caitami Tapushcacuna

Seforaca (Ziporá) Jehová Diostaca: “Cunantajca ñuca quiquin yahuar cusami cangui” nircami. Séfora rimashca shimicunaca mana uyashca shimicunami. ¿Imatataj nisha nirca? Jehová Diosca Abrahamhuan ari ninacushpami paitapish, paipaj huahua huahuacunatapish circuncisionta rurachun mandashca carca. Shinaca Séfora paipaj huahuata circuncisionta rurashpaca chai ari ninacushcatami pajtachirca. Shinallataj qꞌuipata Jehová Diosca israelitacunahuan ari ninacushpaca leycunatami curca. Chai ari ninacushcata rurashcamantami Jehová Diosca israelitacunapaj cusa shina tucurca. Cutin israelitacunaca Diospaj huarmi shinami tucuipi cazuna carca (Jeremías 31:32). Shinaca Séfora Jehová Diostaca: “Cunantajca ñuca quiquin yahuar cusami cangui” nishpaca circuncisionta rurachun mandashcata Diospaj huarmi shina tucuipi cazunata munashcatami nicushcanga. Pai chashna cazushcamantami paipaj huahuaca mana huañurca.

it-2 pág. 42 párr. 5

Jehová

Bibliapi “rijsina” nishpaca mana shuj personamanta uyashcallata o yachashcallata nisha ninchu. Por ejemplo, millai runa Nabalca Davidta rijsishca jahuapish: “¿Pitaj Davidca?” nishpami mana rijsij laya tapurca. Pero chashna tapushpaca Davidta mana valichishcatami ricuchirca (1 Samuel 25:9-11; 2 Samuel 8:13-tapish ricui). Faraonpish chashnallatajmi Moisestaca: ‘¿Pitaj chai Jehová Diosca pai nishcata uyashpa israelcunata richun ñuca saquingapajca? Jehová Diosca pipishchari, mana rijsinichu. Israelcunatapish richun mana saquishachu’ nirca (Éxodo 5:1, 2, NWT ). Faraón Jehová Diosta mana rijsinichu nishpaca, ‘Jehová Diosca mana jatun Dioschu can, paitaca mana cazunachu canchij’ nicuj layami carca. Shinallataj, ‘paipaj munaita pajtachingapajpish ima poderta mana charinchu’ nicuj layami carca. Pero Jehová Diosca paipaj pueblota esclavo shina causacushcamanta quishpichishpami pai cusha nishca allpaman pusharca. Chashnami israelitacunapaj ñaupa yayacunahuan ari ninacushcata pajtachirca. Chaipimi faraonpish, egipciocunapish, israelitacunapish Diospaj shuti Jehová imata nisha nishcata yachaj chayarcacuna. Shinami israelitacunaca Jehová Dios paicunapaj Dios cashcata ricurcacuna (Éxodo 6:4-8; TODOPODEROSO nishca temata ricui).

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai