JUECES

1 Josuepa wañupusqan+ qhepamanmi Israel runakunaqa* Jehová Diosta tapurqanku:+ “¿Mayqenniykun ñaupaqta seqasaqku Canaán runakunawan maqanakuq?”, nispa. 2 Jehová Diostaq nirqan: “Judá ayllun+ rinqa, paymanmi entregani chay jallp’ata”, nispa. 3 Jinan Judá ayllu runakunaqa wayqenku Simeón ayllu runakunata nirqanku: “Qowasqanku jallp’aman+ riysiwayku Canaán runakunawan maqanakuq, chaymantataq chaskisqaykichis llaqtakunamanñataq risunchis”, nispa. Jinan Simeón ayllu runakunaqa riysirqanku.

4 Judá ayllu runakuna maqanakuq riqtinkun Jehová Diosqa Canaán runakunata perizita runakunatawan paykunaq makinman entregarqan,+ jinan paykunaqa Bezecpi chunka waranqa runakunata wañuchirqanku. 5 Chaypin Adoni-Bézec runawan tuparqanku, paywan maqanakuspataq Canaán runakunata+ perizita runakunatawan+ atiparqanku. 6 Jinan Adoni-Bezecqa ayqekurqan, qhepanta phawaspataq jap’irqanku, jinaspa chaki mama dedonkunata maki mama dedonkunatawan wit’urqanku. 7 Jinan Adoni-Bézec runaqa nirqan: “Qanchis chunka reykunaq chaki mama dedonta maki mama dedontawanmi wit’urqani, paykunan mesaypa ukhunmanta mijunata pallaqku. Imaynan noqapas ruwarqani chhaynatan Diospas ruwallawantaq”, nispa. Chaymantataq Jerusalenman+ aparqanku, chaypin wañupurqan.

8 Chaymantataq Judá ayllu runakunaqa Jerusalén+ llaqtata maqanakuq rirqanku, llaqtaman jaykuspataq llapa runakunata espadawan wañuchirqanku jinaspa chay llaqtata ninawan kanaykurqanku. 9 Chaymantataq orqo-orqokunapi, Négueb ladokunapi, Sefelá+ ladokunapi tiyaq Canaán runakunawan maqanakuq jaykurqanku. 10 Jinamantaq Judá ayllu runakunaqa Hebrón llaqtapi tiyaq Canaán runakunawan maqanakurqanku, chaypin wañuchirqanku Sesái, Aimán, Talmái+ runakunata. (Ñaupaqqa Quiryaj-Arbá nispan Hebrón llaqtataqa suticharqanku).

11 Chaymantataq Debir+ llaqta runakunawan maqanakuq rirqanku. (Ñaupaqqa Quiryaj-Séfer nispan Debir llaqtataqa suticharqanku).+ 12 Chaypin Calebqa+ nirqan: “Pipas Quiryaj-Séfer llaqtata jaykuspa chay llaqtata atipaqmanmi ususiy Acsata qopusaq esposan kananpaq”,+ nispa. 13 Jinan Quenazpa+ churin Ojnielqa+ chay llaqta runakunata atipamurqan, chaymi Calebqa ususin Acsata Ojnielman qopurqan esposan kananpaq, Quenazqa Calebpa sullk’a wayqenmi karqan. 14 Wasinkuman ripushaqtinkun Acsaqa Ojnielta rogarqan papanmanta jallp’ata mañakunanpaq. Jinan Acsaqa asnonmanta uraykurqan,* Calebtaq nirqan: “¿Imatan munashanki?”, nispa. 15 Acsataq nirqan: “Papáy, ama jinachu kay, juj regalotawan qoykuway. Uray ladopi* ch’aki jallp’allatan qowarqanki, manachu Guloj-Main* pampakunatawan qowankiman”, nispa. Jinan Calebqa Wichay Gulojta Uray Gulojtawan qorqan.

16 Moisespa suegron+ quenita runaq+ wawankunaqa Judá ayllu runakunawan kuskan askha palmera sach’akunayoq llaqtamanta*+ rirqanku Araj+ llaqtaq uray ladonpi Judá ch’inneqman. Chaypin paykunaqa tiyapurqanku.+ 17 Judá ayllu runakunawan Simeón ayllu runakunawanmi ichaqa Zefaj llaqtawan maqanakuq rirqanku, jinan chaypi Canaán runakunata chinkachirqanku.+ Chay llaqtatataq suticharqanku Ormá*+ nispa. 18 Chaymantataq Judá ayllu runakunaqa Gaza+ llaqtata, Asquelón+ llaqtata, Ecrón+ llaqtatawan atiparqanku, jinaspa llapa jallp’akunantinta jap’ikapurqanku. 19 Jehová Diospa yanapayninwanmi Judá ayllu runakunaqa orqo-orqopi llaqtakunata atiparqanku. Pampa uraykunapi tiyaq runakunatan ichaqa mana atipayta atirqankuchu, paykunaqa guerrapaq fierro carretakunayoqmi karqanku, llantanpi cuchillokunayoq.+ 20 Moisespa prometesqanman jinan Calebman Hebrón llaqtata qorqanku,+ jinan payqa chay llaqtamanta Anacpa kinsantin churinkunata qarqorqan.+

21 Benjamín ayllu runakunaqa manan Jerusalén llaqtamanta Jebús runakunata qarqorqankuchu. Chaymi Jebús runakunaqa kunan p’unchaykama Benjamín ayllu runakunawan kuska tiyashanku Jerusalén llaqtapi.+

22 Josepa wawankunataq+ Betel llaqta runakunawan maqanakuq rirqanku, Jehová Diosqa paykunawanmi kasharqan.+ 23 Paykunan wakin runakunata Betel llaqta qhawaqta kacharqanku. (Ñaupaqqa Luz+ nispan chay llaqtataqa suticharqanku). 24 Chaypin chay runakunaqa llaqtamanta juj runa lloqsimushaqta rikurqanku, jinan payta valekurqanku: “Ama jinachu kay, willaykuwayku, ¿maynintan kay llaqtaman jaykuruykuman? Niwankiku chayqa manan imanasaykikupaschu”,* nispa. 25 Jinan chay runaqa paykunaman rikuchirqan maynintachus jaykunankuta. Jinaspan Josepa familianmanta kaqkunaqa chay llaqtaman jaykuspa lliuta wañuchirqanku. Chay runata familiantawanmi ichaqa mana wañuchirqankuchu.+ 26 Chay runaqa Het runakunaq jallp’anman rispan juj llaqtata chaypi sayarichirqan, suticharqantaq Luz nispa. Chay llaqtaqa kunan p’unchaykaman chhayna sutiyoq.

27 Manasés ayllu runakunaqa manan qarqorqankuchu Bej-Seán llaqtapi runakunata, Tanac+ llaqtapi runakunata, Dor llaqtapi runakunata, Iblean llaqtapi runakunata, Meguidó llaqtapi runakunata, ni chay llaqtakunaq muyuriqninpi kaq juch’uy llaqtakunapi runakunatapas.+ Chay llaqtakunapi tiyaq Canaán runakunaqa manan lloqsiyta munarqankuchu. 28 Israel runakunaqa atiyniyoq llaqtaman tukupuspan Canaán runakunata esclavota jina llank’achirqanku,+ ichaqa manan llapantachu qarqorqanku.+

29 Efraín ayllu runakunapas manan Guézer llaqtapi tiyaq Canaán runakunataqa qarqorqankuchu. Guézer llaqtapin paykunaqa Efraín ayllu runakunawan kuska tiyashanku.+

30 Zabulón ayllu runakunapas manan qarqorqankuchu Quitrón llaqtamanta Najalol+ llaqtamanta Canaán runakunata. Chay runakunaqa Zabulón ayllu runakunawan kuskan tiyarqanku esclavo jina llank’aspa.+

31 Aser ayllu runakunapas manan qarqorqankuchu Akó llaqtapi, Sidón+ llaqtapi, Alaf llaqtapi, Aczif+ llaqtapi, Elbá llaqtapi, Afic+ llaqtapi, Reof+ llaqtapi tiyaq runakunataqa. 32 Chaymi Aser ayllu runakunaqa Canaán runakuna ukhupi tiyarqanku mana qarqosqankurayku.

33 Neftalí ayllu runakunapas manan qarqorqankuchu Bej-Semes llaqtapi tiyaq runakunata ni Bej-Anaj+ llaqtapi tiyaq runakunatapas. Aswanmi chay Canaán runakuna ukhullapi tiyarqanku.+ Ichaqa Bej-Semes llaqta runakunapas Bej-Anaj llaqta runakunapas esclavo jinan paykunapaq llank’arqanku.

34 Dan ayllu runakunaqa orqo-orqo wichayllapin qhepakurqanku, amorreo runakunan paykunataqa mana jaykuchirqankuchu uray pampakunaman.+ 35 Amorreo runakunaqa mana kuyurispan tiyarqanku Jeres orqo-orqokunapi, Ayalón+ llaqtapi, Salbin+ llaqtapipas. Josepa wawankuna atiyniyoqman tukuspan ichaqa chay runakunata esclavota jina llank’achirqanku. 36 Amorreo runakunaq jallp’anqa Acrabin qhatamantapacha+ Selamantapachan wichayman rirqan.

2 Jehová Diospa angelninmi+ Guilgal+ llaqtamanta Bokinman rirqan, chaypin Israel runakunata nirqan: “Noqan Egiptomanta orqomuspa pusamurqaykichis kay jurasqay jallp’aman, chaytan jurarqani ñaupa taytaykichiskunaman.+ Noqan nirqani: Junt’asaqpunin qankunawan rimanakusqaytaqa.+ 2 Ichaqa amapunin rimanakunkichischu kay llaqtakunapi runakunawanqa,+ altarninkunatapas llapantan thuninkichis,+ nispa. Qankunan ichaqa kamachisqayta mana kasuwankichischu.+ ¿Imaraykun mana kasukuq kankichis? 3 Ñaupaqpi nisqay jina, manan qarqosaqchu chay runakunata,+ paykunan qankunapaq trampa kanqa,+ diosninkuta adoranaykichispaqmi aysasunkichis”,+ nispa.

4 Jehová Diospa angelnin chayta niqtinmi Israel runakunaqa khuyayta waqarqanku. 5 Chaymi chay parteta Bokin* nispa suticharqanku, Jehová Diosmantaq sacrificiokunata jaywarqanku.

6 Josué Israel runakunata kachapuqtinmi, paykunaqa sapankanku herencia chaskisqanku jallp’aman ripurqanku.+ 7 Josuepa tiemponpipas Israelpi umalliqkunaq* tiemponpipas Israel runakunaqa Jehová Diosllatan servirqanku. Chay umalliqkunaqa Josuepa wañupusqan qhepakamaraqmi kausarqanku, chaymantapas paykunaqa rikurqankun Jehová Diospa jatun ruwaykuna ruwasqantapas.+ 8 Chaymantataq Jehová Diospa kamachin Nunpa churin Josueqa pachaj chunkayoq watanpi kashaspa wañukapurqan.+ 9 Jinaspa herencia chaskisqan Timnaj-Jeres+ llaqtapi p’ampapurqanku, chayqa Efraín orqo-orqopin kashan, Gas orqoq wichay ladonpi.+ 10 Chay qhepamanqa Josuepa tiemponpi kausaq Israel runakunapas wañukapullarqankutaqmi, chaymantataq jatarimurqanku qhepa wiñay runakuna. Paykunaqa manan reqsirqankuchu Jehová Diosta, manataqmi rikurqankuchu Israel runakunapaq tukuy imachus ruwasqantapas.

11 Jinan chay Israel runakunaqa Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwarqanku, Baal* idolokunatapas adorarqanku.+ 12 Chhaynapin Egiptomanta orqomuq ñaupa taytankuq Diosnin Jehová Diosta qonqapurqanku.+ Muyuriqnin llaqtakunapi runakunaq diosninkutan adorarqanku,+ chaykunamanmi qonqorikurqanku, chayta ruwaspan Jehová Diosta phiñachirqanku.+ 13 Jehová Diosta saqespan adorarqanku Baal idolokunata Astoret* idolokunatawan.+ 14 Chaymi Jehová Diosqa sinchita phiñakurqan Israel runakunapaq, jinan saqerparirqan enemigonkunaq makinman,+ paykunan tukuy imaymanankuta qechurqanku;+ Israel runakunaqa manañan atirqankuchu imayna defiendekuyta.+ 15 Maytaña riqtinkupas Jehová Diosqa paykuna contran kasharqan, paykunatan llakiwan ñit’ichirqan.+ Jehová Diosqa rimasqanman jinan ruwarqan, Jehová Diosqa prometesqanman jinan ruwarqan.+ Jinan paykunaqa sinchi llakipi tarikuqku.+ 16 Chayta rikuspan Jehová Diosqa enemigonkunamanta paykunata librananpaq juezkunata churaq.+

17 Ichaqa manan paykunaqa juezkunatapas kasukuqkuchu, yanqa dioskunatan adoraqku,* chaykunamanmi qonqorikuqkupas. Manan paykunaqa ñaupa taytanku jinachu Jehová Diosta kasukuqku,+ aswanmi ratulla pantapuqku. 18 Jehová Dios juj juezta churaspaqa,+ Jehová Dios kikinmi chay juezta yanapaq wañupunan p’unchaykama, chhaynapin Israel runakunata enemigonkumanta libraq. Israel runakunata enemigonkuna waqachisqanta+ sufrichisqanta rikuspan Jehová Diosqa paykunata khuyapayaq.+

19 Juez wañupuqtintaq ichaqa jujmanta paykunaqa taytankumantapas aswan mana allinkunataraq ruwaqku. Yanqa dioskunatan adoraqku, paykunamanmi qonqorikuqku.+ Manan saqeqkuchu mana allin ruwayninkuta, aswan k’ullumanraqmi tukupuqku. 20 Chaymantan Jehová Diosqa sinchita phiñakurqan Israel runakunapaq,+ jinan nirqan: “Kay nacionqa ñaupa taytankuwan rimanakusqayta mana junt’ankuchu,+ manataqmi kasukuwankuchu.+ 21 Noqaqa manan ima naciontapas paykunaq ñaupanmantaqa qarqosaqchu, manan Josuepa saqesqan juj llaqtatapas qarqosaqchu.+ 22 Chay llaqtakunawanmi Israel runakunata pruebaman churasaq ñaupa taytanku jinachus noqa Jehová Diosta kasukuwanqaku icha manachus chayta yachanaypaq”,+ nispa. 23 Chaymi Jehová Diosqa jinallata saqerqan chay nacionkunata, manan llapantachu qarqopurqan. Manan llapantachu Josuemanpas entregarqan.

3 Jehová Diosqa jinallatan saqerqan Canaán jallp’api wakin nacionkunata, chhaynapi Canaanpi guerrata mana rikuq qhepa wiñay Israel runakunata pruebaman churananpaq.+ 2 (Chaytaqa ruwarqan guerrata mana rikuq qhepa wiñay Israel runakuna imaynachus guerra kasqanta yachanankupaqmi). 3 Chaypaqmi qheparqan Filisteapi pisqantin kamachikuqkuna,+ Canaán runakunapiwan. Jinallataq Sidón runakuna,+ Líbano orqo-orqopi heveo runakunapiwan,+ paykunaq jallp’anmi karqan Baal-Hermón orqomanta Lebó-Amajkama.*+ 4 Paykunan karqan Israel runakunata pruebaman churananpaq. Chhaynapin Jehová Diosqa yachanan karqan Moisesman qosqan kamachikuykunata junt’anqakuchus icha manachus chayta.+ 5 Chaymi Israel runakunaqa tiyarqanku Canaán runakuna,+ Het runakuna, amorreo runakuna, perizita runakuna, heveo runakuna, Jebús runakuna ukhupi. 6 Chay runakunaq ususinkuwanmi casarakuqku, ususinkutapas chay runakunaq churinkuwanmi casarachiqku. Chaymantapas paykunaq diosninkutan adorayta qallarirqanku.+

7 Chaykunata ruwaspan Israel runakunaqa Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwarqanku. Jehová Diosta qonqaspan Baal idolokunata+ sayashaq k’ullukunatawan*+ adorarqanku. 8 Chaykunata rikuspan Jehová Diosqa sinchita phiñakurqan Israel runakunapaq, chaymi Mesopotamiapi* Cusán-Risatain reyman entregarqan. Chay reytan Israel runakunaqa pusaq wata servirqanku. 9 Jinan Israel runakunaqa Jehová Diospa yanapayninta mañakurqanku,+ jinan Jehová Diosqa juj libraqta churarqan;+ paymi karqan Quenazpa churin Ojniel.+ Quenazqa Calebpa sullk’a wayqenmi karqan. 10 Jehová Diospa espiritunmi Ojnielman junt’aykurqan+ jinan payqa Israel runakunaq jueznin karqan. Guerraman riqtintaq Jehová Diosqa payman entregarqan Mesopotamiapi* Cusán-Risatain reyta, chaymi payqa chay reyta atiparqan. 11 Chay qhepamanqa tawa chunka watan Israel runakunaqa thajpi kausarqanku. Chaymantataq Quenazpa churin Ojnielqa wañukapurqan.

12 Chay qhepamanmi Israel runakunaqa Jehová Diospa ñaupanpi mana allin ruwaykunata jujmanta ruwallarqankutaq.+ Chaymi Jehová Diosqa Moab+ llaqtapi rey Eglonta Israel runakunamanta aswan atiyniyoqman tukuchipurqan. Jehová Diospa ñaupanpi mana allinkunata ruwasqankuraykun chayta ruwarqan. 13 Jinaspapas rey Eglonqa Anmón runakunata+ Amalec runakunatawanmi+ pusamurqan. Paykunan Israel runakunata atipaspa askha palmera sach’akunayoq llaqtata* jap’ikapurqanku.+ 14 Israel runakunaqa chunka pusaqniyoq watan Moab llaqta rey Eglonta servirqanku.+ 15 Jinan Israel runakunaqa Jehová Diospa yanapayninta jujmanta mañakurqanku.+ Jehová Diostaq churarqan juj libraqta,+ paymi karqan Benjamín ayllumanta+ Guerapa churin Ehúd,+ payqa lloq’enchun karqan.+ Tiempowanmi Israel runakunaqa Ehudwan impuestota apachirqanku Moab llaqta rey Eglonman. 16 Manaraq rishaspan Ehudqa ruwakurqan iskay filoyoq espadata, chay espadaqa iskay cuarta jinan* karqan, chaytataq paña chakanman watakurqan, p’achan ukhuman. 17 Apasqan impuestotataq Moab llaqta rey Eglonman qorqan. Chay reyqa sinchi gordollañan karqan.

18 Impuestota pagaspataq Ehudqa yanapaqninkunawan kuska ripurqan. 19 Guilgal+ qayllapi rumimanta idolokuna ruwasqankuman chayaspataq payqa kutirqan, jinaspa reyta nirqan: “Reyníy, juj willakuytan qanllapaq apamushayki”, nispa. Reytaq chaypi kaqkunata nirqan: “¡Lloqsiychis!”, nispa. Jinan llapanku lloqsirqanku. 20 Rey Eglón wasi techonpi llanthukunan cuartopi sapallan tiyashaqtinmi Ehudqa chayman jaykurqan, jinaspa nirqan: “Diospa willakuynintan apamushayki”, nispa. Jinan chay reyqa trononmanta* jatarirqan. 21 Ehudtaq lloq’e makinwan espadanta orqorukuspa Eglonta wijsanpi sat’irurqan. 22 Espadaqa mangontinraqmi reypa wijsanman chinkaykurqan, chaymi Ehudqa manaña orqorqanchu espadanta. Reypa jatun jisp’ayninraqmi chayninta phawamurqan. 23 Ehudqa punkukunata allinta wisq’aspan ventananta lloqsipurqan. 24 Ehúd pasapuqtinñan reypa kamachinkunaqa jamurqanku, jinaspa wisq’asqata punkuta tarirqanku. Chaymi nirqanku: “Ukhu cuartopichá jisp’akushan”, nispa. 25 Manapuni kichakamuqtinmi paykunaqa sayarayasqankupi “imachu pasarunpas” nispanku llaveta apamuspa cuartoq punkunta kicharqanku. ¡Chaypin reyninkuqa wañusqa kumparayashasqa!

26 Punkukunata kichashanankukaman Ehudqa escapakurqan, jinaspa Guilgalpi rumimanta idolokuna ruwanankuta pasaspa+ Seiraman chayarqan. 27 Chayman chayaspan Ehudqa Efraín orqo-orqopi+ oveja waqrata tocarqan,+ jinan Israel runakunaqa chay orqo-orqokunamanta uraykamurqanku, Ehudmi paykunata umallirqan. 28 Jinan nirqan: “Qhepayta jamuychis Jehová Diosmi enemigoykichis Moab runakunata entregasunkichis”, nispa. Chaymi Israel runakunaqa paypa qhepanta jaykurqanku, jinaspa Jordán mayu chimpanakunapi sayarqanku Moab runakuna mana chimpananpaq. 29 Chay kutin chunka waranqa allin kallpasapa Moab runakunata wañuchirqanku.+ Manan jujpas ayqekurqanchu.+ 30 Chay p’unchaymi Israel runakunaqa Moab runakunata atiparqanku, chhaynapin pusaq chunka wata thaj kausarqanku.+

31 Chaymantataq Anajpa churin Sangar+ juez karqan, paymi soqta pachaj Filistea runakunata wañuchirqan+ waka qatina t’urpunawan.+ Chhaynapin Israel runakunata librarqan.

4 Ehúd wañupuqtinmi Israel runakunaqa jujmanta ruwarqanku Jehová Diospa cheqnisqan mana allin ruwaykunata.+ 2 Chaymi Jehová Diosqa Israel runakunata entregarqan Canaán rey Jabinman,+ payqa Azor llaqtapin rey karqan. Soldadonkunaq umallintaq karqan Arósej-Ha-Goyimpi+ tiyaq Sísara. 3 Rey Jabinqa isqon pachaj fierro carretakunayoqmi karqan, llantanpi cuchillokunayoq;+ paymi Israel runakunata iskay chunka wata sinchita sufrichirqan.+ Chaymi Israel runakunaqa Jehová Diospa yanapayninta mañakurqanku.+

4 Chay tiempopiqa Lapidojpa warmin profetisa+ Deboran Israel llaqtapi juzgasharqan. 5 Deboraqa palmera* k’uchupin tiyaq, chayqa Efraín orqo-orqopin kasharqan Ramá+ llaqtawan Betel+ llaqtawan tupaypi. Paymanmi Israel runakunaqa ima problemankutapas willaqku pay juzgananpaq. 6 Deboran wajachimurqan Quedes-Neftalí+ llaqtapi tiyaq Abinoanpa churin Baracta,+ paytan nirqan: “Jehová Diosmi nisunki: Phaway Tabor orqota riy, Neftalí ayllumanta Zabulón ayllumantawan chunka waranqa runakunata pusarikuspa. 7 Noqan Jabinpa soldadonkunaq umallin Sisarata pusamusaq Cisón wayq’oman+ llapa carretakunantinta soldadokunantinta, jinan makiykiman entregasayki,+ nispa”.

8 Jinan Baracqa nirqan: “Noqawan kuska rinki chayqa risaqmi, mana rinki chayqa manan risaqchu”, nispa. 9 Deborataq nirqan: “Arí, risaqmi. Ichaqa manan chay guerraqa qanpa sutiykipichu atipasqa kanqa, Jehová Diosqa juj warmiq makinmanmi Sisarata entreganqa”,+ nispa. Jinan Deboraqa Baracwan kuska Quedes+ llaqtaman rirqan. 10 Quedes llaqtapin Baracqa Zabulón ayllumanta Neftalí ayllumantawan+ runakunata juñurqan. Jinan chunka waranqa runakuna Baracwan kuska rirqanku, Deborapas paykunawan kuskan rirqan.

11 Quedes llaqta cercapi Zananin jatun sach’aq ladonpin tiyarqan Héber, payqa wakin quenita runakunamanta+ t’aqakuspan chaypi tiyarqan. Chay runakunaqa Moisespa suegron Obafpa+ wawankunamantan jamurqanku.

12 Sisaramanmi willarqanku: “Abinoanpa churin Baracmi Tabor orqopi+ kashan”, nispa. 13 Jinan Sisaraqa llapa isqon pachaj carretankunata soldadonkunatawan juñurqan Arósej-Ha-Goyimmanta Cisón wayq’oman+ rinankupaq. Chay carretankunaqa llantanpi cuchillokunayoqmi karqan. 14 Deborataq Baracta nirqan: “Jatariy, kunan p’unchaymi Jehová Dios Sisarata makiykiman entregasunki. Jehová Diosqa qanwanmi kashan”, nispa. Jinan Baracqa chunka waranqa runakunantin uraykamurqan Tabor orqomanta. 15 Paykuna phawaykuqtinmi Jehová Diosqa sinchita mancharichirqan+ Sisarata, soldadonkunata, carretakuna manejaqkunatawan, jinan Sisaraqa carretanmanta uraykuspa chakillapiña ayqekurqan. 16 Baracqa Arósej-Ha-Goyimkaman qatiykurqan carretakuna manejaqkunata soldadokunata ima. Chaypin Sisaraq llapa soldadonkunata wañuchirqanku, manan jujpas kausarqanchu.+

17 Sisaraqa chakillapin escapakurqan Jaelpa+ karpankama, Jaelqa Heberpa+ esposanmi karqan. Azor llaqta rey Jabinwan+ Heberpa familianwanqa sumaqpin kausasharqanku. 18 Karpanmanta lloqsispan Jaelqa Sisaraman ayparqan, jinaspa nirqan: “Kayman jaykumuy wiraqocháy, ama manchakuychu”, nispa. Jinan Sisaraqa Jaelpa karpanman jaykurqan. Jaeltaq frazadawan qataykurqan. 19 Chaymantataq Sisaraqa Jaelta nirqan: “Juj chhikan unuchaykita jaywariykuway, ch’akishawanmi”, nispa. Jinan Jaelqa qara p’uyñuta* kichaspa lecheta qorqan,+ chaymantataq kaqta frazadawan qataykurqan. 20 Sisaraqa nillarqantaqmi: “Punkullapi sayanki, pipas jamuspa tapusunki: ¿Pi qharipas kayman jamurqanchu?, nispa chayqa: Manan, nispan ninki”, nispa.

21 Sinchi sayk’usqa kaspan Sisaraqa misk’ita puñurapurqan, jinan Heberpa warmin Jaelqa estacata martillotawan aparikuspa sumaqllata jaykurqan Sisaraq puñushasqanman. Jinaspa chay estacawan Sisaraq umanpi takaspa pampakama pasarachirqan, chhaynapin Sisaraqa wañupurqan.+

22 Baracqa Sisaraq qhepantan phawarqan, Jaeltaq karpanmanta lloqsispa nirqan: “Jamuy kaypin kashan maskhasqayki runaqa”, nispa. Baractaq jaykuspa Sisarata wañusqata rikurqan, estacawan umanpi sat’isqata.

23 Chay p’unchaymi Diosqa Israel runakunawan atipachirqan Canaán rey Jabinta.+ 24 Chaymantapachan Israel runakunaqa Canaán+ rey Jabinta guerrapi aswan-aswanta atiparqanku chinkachinankukama.+

5 Chay p’unchaymi Deboraqa+ Abinoanpa churin Baracpiwan+ takirqan:+

 3 ¡Uyariychis reykuna! ¡Uyariychis gobiernaqkuna!

Jehová Diosmanmi takisaq.

Jatunchay takikunawanmi Israelpa Diosnin+ Jehová Diosta alabasaq.+

Viajaqkunapas juj ladontan puriqku.

 7 Israelpiqa manañan kapurqanchu juch’uy llaqtachakunaqa.

Manañan imapas karqanchu, chaypachan noqa Débora+ jatarimurqani.

Chaypachan Israelpa maman jina jatarimurqani.+

¡Jatunchasqa kachun Jehová Diosqa!

Jinan Jehová Diospa llaqtanqa llaqta punkukunaman jaykumurqan.

12 ¡Rijch’ariy, jatariy Débora!+

¡Rijch’ariy, sayariy, juj takita takiy!+

Abinoanpa churin Barac,+ ¡sayariy! ¡Presoykikunata apay!

13 Puchuqkunan kamachikuqkunaq kasqanman jaykumurqan;

Jehová Diospa llaqtanmi atiyniyoqkunawan maqanakuq jaykumurqan.

15 Isacarpi umallikunaqa Deborawanmi kasharqan.

Baracpas+ Isacar jinan karqan.

Wayq’omanmi chakillapi kachasqa karqan.+

Rubén runakunaqa sonqonkupin iskayarqanku.

16 ¿Imaraykun iskay alforja chaupipi tiyaykurqanki?

¿Imaraykun ovejakunapaq flauta* tocaqta uyarispa tiyaykurqanki?+

Rubén runakunaqa sonqonkupin iskayarqanku.

Canaán reykunan chaypi maqanakurqanku.+

Manan ima qolqetapas apayta atirqankuchu.+

Noqan atiyniyoqkunata sarurqani.

Karpakunapi tiyaq llapa warmikunamantapas aswan jatunchasqa kachun.

27 Jaelpa ñaupanpin kumpakurqan, mana kuyuriqllapaqñan wijch’ukurqan.

28 Ventanamantan juj warmi qhawakamusharqan,

Sisaraq mamanmi qhawapakamusharqan:

¿Imaraykutaq manari chayamunraqchu?

¿Imaraykutaq caballonkunaq phawamusqanri mana uyarikunchu?,+ nispa.

Sisaramanchá qoshanku teñisqa telakunata; arí, chaytachá payman qoshanku.

Chaykuna qhepamanqa tawa chunka watan Israel runakunaqa thajpi kausarqanku.+

6 Israel runakunaqa jujmantan Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwallarqankutaq,+ chaymi Jehová Diosqa Madián runakunaman paykunata entregarqan, qanchis watan paykunata dominarqanku.+ 2 Madián runakunaqa nishutan Israel runakunata ñak’arichirqanku.+ Chaymi paykunata manchakuspa Israel runakunaqa orqokunapi, t’oqokunapi, sasa jaykunakunapi ima pakakunata ruwakuqku.+ 3 Israel runakunachus t’akaqku tarpuqku chayqa Madián runakuna, Amalec runakuna,+ inti lloqsimuy ladomanta runakunan+ phawaykamuqku. 4 Israel runakunaq cercanpin paykunawan maqanakunankupaq karpakuqku, chhaynapin Israel runakunaq llank’asqanta Gazakamaraq lliuta chinkachiqku. Manan imatapas saqeqkuchu Israel runakunapaqqa, lliutan qechuqku ovejankutapas, toronkutapas, asnonkutapas.+ 5 Paykunaqa llapa uywakunantin karpakunantin iman langosta* jinaraq askhallaña jamuqku,+ paykunapas camellonkupas mana yupay atiyraqmi kaq,+ chhaynapin chay jallp’ataqa lliuta q’arapuqku. 6 Chay Madián runakunaq causanpin Israel runakunaqa sinchita wajchayapurqanku,* jinan Jehová Diospa yanapayninta mañakurqanku.+

7 Madián runakunaq ñak’arichisqanrayku Israel runakuna Jehová Diospa yanapayninta mañakuqtinkun,+ 8 Jehová Diosqa juj profetata Israel runakunaman kacharqan, paymi nirqan: “Israelpa Diosnin Jehová Diosmi nin: Noqan Egiptomanta pusamurqaykichis, esclavo kashaqtiykichismi orqomurqaykichis.+ 9 Egiptoq makinmantan, ñak’arichiqniykichis runakunaq makinmantan libramurqaykichis. Enemigoykichiskunatan ñaupaykichismanta qarqorqani, jinaspan jallp’ankuta qorqaykichis.+ 10 Nirqaykichistaq: Noqan Diosniykichis Jehová Diosqa kani,+ aman amorreo runakunaq diosninkunataqa servinkichischu,*+ nispa. Qankunan ichaqa mana kasukuwarqankichischu,*+ nispa”.

11 Chaymantataq Jehová Diospa angelninqa+ Ofrá llaqtaman jamuspa Joaspa jatun sach’an k’uchupi tiyaykurqan, Joasqa Abí-Ezerpa familianmantan+ karqan. Joaspa wawan Gedeontaq+ pakallapi uvas sarunapi trigota p’anasharqan, chhaynapi Madián runakuna mana rikunanpaq. 12 Chaypin Jehová Diospa angelnin payman rijurirqan, jinaspa nirqan: “Mana manchakuq kallpasapa soldado, Jehová Diosmi qanwan kashan”,+ nispa. 13 Jinan Gedeonqa nirqan: “Disculpaykuway wiraqocháy, Jehová Diosqa noqaykuwantaq kashan chayqa, ¿imaraykutaq khaynatari sufrishayku?+ ¿Maytaq ñaupa taytaykuq Jehová Diospa imaymana milagrokuna ruwasqanmanta willawasqankuri?+ Egiptomantan pusamuwarqanku,+ niwarqankutaq. Kunantaq Jehová Diosqa Madián runakunaq makinman saqerpariwanku”,+ nispa. 14 Jehová Diostaq Gedeonta nirqan: “Qanmi kallpaykiwan Israel runakunata Madián runakunaq makinmanta libranki.+ Noqan chayta ruwanaykipaq kamachishayki”, nispa. 15 Gedeontaq nirqan: “Jehová Diosníy, ¿imaynapitaq noqari Israel runakunata salvayta atiyman? Noqaq familiayqa aswan juch’uyllan Manasés ayllupiqa, taytaypa wasinpipas noqaqa manan imapaschu kani”, nispa. 16 Jinan Jehová Diosqa nirqan: “Noqan qanwan kashasaq,+ Madián runakunataqa ch’ulla runata jinallan atipanki”, nispa.

17 Gedeontaq nirqan: “Allinpaq qhawariwanki chayqa, juj señalpi sut’ita rikuchiway qanwanpuni rimashasqayta. 18 Ama jinachu kay, ama ripuyraqchu, kayllapi suyashaway, juj regalota aparamusayki”,+ nispa. Jinan payqa nirqan: “Kutimunaykikaman kayllapi kashasaq”, nispa. 19 Jinan Gedeonqa malta cabrata wayk’urqan, juj arroba jina* jak’umantataq mana levadurayoq t’antata ruwarqan.+ Canastapin aychata churarqan mankapitaq caldota, chaykunatan angelman servirqan jatun sach’a k’uchupi.

20 Diospa angelnintaq nirqan: “Chay aychata mana levadurayoq t’antakunatawan jaqay qaqa pataman churay, chay patamantaq caldowan jich’aykuy”, nispa. Gedeontaq nisqanman jina ruwarqan. 21 Jehová Diospa angelnintaq makinpi taunata jaywarispa chay taunanpa puntanwan tupaykurqan aychatapas mana levadurayoq t’antatapas. Jinan rumimanta nina lloqsimuspa aychatapas mana levadurayoq t’antatapas ruphapurqan.+ Jehová Diospa angelnintaq chinkarapurqan. 22 Chayraqmi Gedeonqa Jehová Diospa angelnin kasqanta repararqan.+

Chaymi Gedeonqa nirqan: “¡Ay Señor Jehová Diosníy, Jehová Diospa angelninpa uyantan rikuruni!”,+ nispa. 23 Jehová Diostaq nirqan: “Thaj kay, ama mancharikuychu,+ manan wañunkichu”, nispa. 24 Chaymi Gedeonqa Jehová Diospaq juj altarta ruwarqan. Chay altartan kunankama nikun Jehová-Salom*+ nispa. Chayqa Ofrá llaqtapin kashan Abí-Ézer runakunaq jallp’anpi.

25 Chay tutan Jehová Diosqa Gedeonta nirqan: “Papaykiq Baalpaq ruwachisqan altartan thuninki, ladonpi sayashaq k’ullutapas* wit’unkin.+ Papaykiq qanchis watayoq malta torontataq* apanki. 26 Jinaspa kay moqo patapi Jehová Diospaq rumikunawan altarta perqanki, chaypin papaykiq qanchis watayoq malta toronta sacrificiopi jaywanki, wit’usqayki k’ullukuna patapi”, nispa. 27 Chaykunata niqtinmi Gedeonqa chunka qhari kamachinkunata wajarqan, jinaspa Jehová Diospa kamachisqanman jina ruwarqan. Ichaqa familiantapas llaqtapi runakunatapas manchakusqanraykun tutallapi chayta ruwarqan.

28 Qhepa p’unchaytaq runakuna tutallamanta sayarispa rikurqanku Baalpa altarnin thunisqa kashasqanta, ladonpi kaq sayashaq k’ullutapas wit’usqata, malta torotapas altarpi sacrificiopi jaywasqata. 29 Jinan paykunapura tapunakurqanku: “¿Pin kayta ruwarun?”, nispa. Allinta yacharuspataq nirqanku: “Joaspa churin Gedeonmi ruwarusqa”, nispa. 30 Chaymi chay llaqta runakunaqa Joasta nirqanku: “¡Chay churiykita orqomuy wañuchinaykupaq! Paymi Baalpa altarninta thunisqa, ladonpi sayashaq k’ullutapas wit’usqa”, nispa. 31 Joastaq+ llapa chay runakunata nirqan: “¿Qankunachu Baalman sayapakunaykichis? ¿Qankunachu payta salvanaykichis? Baalqa diostaq chayqa pay kikin respetachikuchun+ altarninta thunisqankumanta. Pipas paypa rantinpi imatapas ruwaqqa kunanpacha wañuchisqa kachun”,+ nispa. 32 Chay p’unchaymantapachan Joasqa churin Gedeonta suticharqan Jerubaal* nispa. Paymi nirqan: “Baalyá defiendekuchun altarnin thunisqankumanta”, nispa.

33 Madián runakunawan,+ Amalec runakunawan,+ inti lloqsimuy ladomanta runakunawantaq+ guerrapaq juñukuspanku mayuta chimpamurqanku, jinaspa Jezrel wayq’opi karpakurqanku. 34 Jinan Jehová Diospa espiritunqa Gedeonman junt’aykurqan,+ Gedeontaq oveja waqrata tocarqan.+ Chayta uyarispan Abí-Ézer runakunaqa+ paypa kasqanman juñukamurqanku. 35 Chaymantapas Gedeonqa llapa Manasés ayllumanmi willachimurqan, jinan paykunaqa jamurqanku. Willachimullarqantaqmi Aser, Zabulón, Neftalí ayllu runakunamanpas, jinan paykunapas jamullarqankutaq.

36 Chaymantataq Gedeonqa Diosta nirqan: “Noqawanchus Israel runakunata prometesqaykiman jina libranki+ chayqa, 37 kay era patapi* masasqay willma sullawan* ch’aran kachun, muyuriqnin pampataq ch’akilla kachun. Chhaynapin yachasaq: Qanmi Israel runakunata libranki, nispa niwasqaykiqa cheqaq kasqanta”, nispa. 38 Qhepantin p’unchay tutallamanta jatariqtintaq paypa mañakusqanman jina kashasqa, willmata ch’irwaspan jatun p’ukumanraq unuta junt’achirqan. 39 Chhaynaña kaqtinpas, jujmantan Gedeonqa Diosta nirqan: “Juj pruebatawan ruwaykapuway Diosníy, ichaqa amayá phiñarukunkichu. Kunanqa masasqay willmañataq ch’aki kachun, muyuriqnin pampataq sullawan ch’aran kachun”, nispa. 40 Gedeonpa mañakusqanman jinan Diosqa chay tuta ruwarqan, willmallan ch’aki kasharqan muyuriqnin pampataq ch’aran kasharqan.

7 Jinan Jerubaal nisqa Gedeonqa+ tutallamanta llapa soldadokunantin puririrqan, jinaspa Aroj pujyu-pujyupi karpakurqanku. Madián runakunaqa paykunaq wichay ladonpin karpakusharqanku, Moré moqoq uran wayq’o pampapi. 2 Chaypin Jehová Diosqa Gedeonta nirqan: “Askhan runaykikuna kashan Madián runakunata qankunaman qonaypaqqa.+ Paqtapas Israel runakuna jatunchakuspa ninkuman: Kallpaykuwanmi atipamuyku,+ nispanku. 3 Chayrayku llapa runakunata nimuy: Pipas manchakuymanta khatatatashanraq* chayqa, wasiman kutipuchunku,+ nispa”. Diospa nisqanta Gedeón niqtinmi iskay chunka iskayniyoq waranqa runakuna kutipurqanku, chunka waranqallañan qhepakurqanku.

4 Chaymantan Jehová Diosqa Gedeonta nillarqantaq: “Askharaqmi soldadokunaqa kashan, unuman pusaykuy, chaypin ajllapusayki. Mayqentachus nisaq: Paymi qanwan rinqa, nispa chayqa, chaytan pusanki. Mayqentachus nisaq: Payqa manan rinqachu, nispa chayqa, aman pusankichu”, nispa. 5 Jinan Gedeonqa llapa runakunata unuman pusaykurqan.

Chaypin Jehová Diosqa Gedeonta nirqan: “Makillankuwan unu tomaqkunata* juj ladoman ajllanki, qonqorikuspa tomaqkunatataq juj ladoman ajllanki”, nispa. 6 Makillankuwan unuta tomaqkunaqa kinsa pachajmi karqanku, wakintaq ichaqa qonqorikuspa unuta tomarqanku.

7 Jinan Jehová Diosqa Gedeonta nirqan: “Makillankuwan unuta tomaq kinsa pachaj runakunawanmi qankunata salvasaykichis, Madián runakunatapas entregasayki.+ Wakin soldadokunaqa wasinkuman kutipuchunku”, nispa. 8 Gedeonqa kutipuq soldadokunaq qoqawankuta oveja waqrankunatawan qochikuspan paykunata wasinkuman kachapurqan, kinsa pachaj soldadokunallawanñan qhepakurqan. Madián runakunaqa paykunaq uran wayq’o pampapin karpakusharqanku.+

9 Chay tutan Jehová Diosqa Gedeonta nirqan: “¡Jatariy! Madián runakunaq karpanman phawaykuy, qanmanmi paykunata entregayki.+ 10 Sichus manchakushanki chayqa, yanapaqniyki Purá runawan jaykuy chay karpa-karpaman. 11 Uyarimuy imatachus rimashanku chayta, chhaynapin kallpata jap’inki chay runakunawan maqanakunaykipaq”, nispa. Jinan Gedeonqa yanapaqnin Purá runawan jaykurqan Madián runakunaq karpakusqan qayllaman.

12 Madián runakunawan, Amalec runakunawan, inti lloqsimuy ladomanta runakunawanqa,+ langosta* jinaraqmi chay wayq’o pampata junt’aykurqanku. Camellonkupas lamar-qocha patapi aqo jinaraqmi mana yupay atiyraq karqan.+ 13 Madián runakunaq karpakusqanman Gedeón chayananpaqmi juj runa compañeronman mosqokusqanta willakushasqa: “Mosqoyniypin juj jatun cebada t’anta phawamushasqa. Jinan chay t’antaqa juj karpaman chayasqa, chay karpaman chocaspan lliuta chay karpata t’ijrapusqa”,+ nispa. 14 Chayta uyarispan compañeronqa nirqan: “Chayqa Israel runa Joaspa churin Gedeonpa espadanpunin kanman.+ Diosmi paypa makinman entregawasun”,+ nispa.

15 Chayta uyarispan+ Gedeonqa qonqorikuspa Diosta adorarqan. Chaymantataq karpakusqankuman kutimuspa Israel runakunata nirqan: “¡Jatariychis! Jehová Diosmi Madián runakunata entregawasunchis”, nispa. 16 Jinaspan Gedeonqa chay kinsa pachaj runakunata kinsaman t’aqarqan, sapanka runamantaq qorqan oveja waqrata,+ jatun p’uyñuta, p’uyñu ukhupi nina k’anchaytawan. 17 Chaymantataq paykunata nirqan: “Karpa-karpaman chayaspa imatachus ruwasaq chayta allinta qhawankichis, jinaspa noqa jina ruwankichis. 18 Noqapas, noqawan kaqkunapas oveja waqrata tocaqtiykun qankunapas llapa muyuriqpi tocallankichistaq. Jinaspa qaparinkichis: ¡Jehová Diospa guerran, Gedeonpa guerran!, nispa”.

19 Gedeonwan pachaj runakunapiwanqa manaraq kuska tutata* jinan chayarqanku Madián runakunaq karpakusqanku qayllaman. Tuta cuidaq soldadokunapas chayraqmi cambiasqa karqanku. Jinan paykunaqa apasqanku oveja waqrata tocarqanku,+ apasqanku unu p’uyñutapas p’akirqanku.+ 20 Kinsantin t’aqa soldadokunan apasqanku oveja waqrata tocarqanku, apasqanku p’uyñutapas p’akirqanku. Lloq’e makinkupin jap’irqanku nina k’anchayta, paña makinkuwantaq oveja waqrata tocarqanku. Qaparirqankutaq: “¡Jehová Diospa, Gedeonpa espadan!”, nispa. 21 Paykunaqa mana kuyurispan kaqllapi karpa-karpa muyuriqpi sayarqanku, Madián soldadokunataq qaparispa ayqekurqanku.+ 22 Kinsa pachajnintin soldadokunan mana samaspa tocashallarqanku oveja waqrata. Jehová Diostaq chay runakunata paykunapurata maqanachirqan.+ Wakin soldadokunaqa Zererá ladomanmi ayqekurqanku Bej-Sitakama, Tabaj cercapi Abel-Meolakama.+

23 Gedeonqa Neftalí ayllu runakunata, Aser ayllu runakunata, llapa Manasés ayllu runakunatawanmi wajachimurqan.+ Jinan paykunaqa Madián runakunaq qhepanta phawarqanku. 24 Gedeonqa Efraín orqo-orqopi tiyaq runakunamanwanmi willachimurqan: “Jaykumuychis Madián runakunata jap’iysiwaychis. Jordán mayu chimpanakunata, Bej-Bará mayukuna chimpanakunatawan jark’amuychis”, nispa. Jinan Efraín ayllu runakunaqa llapanku jaykumuspanku Jordán mayu chimpanakunata, Bej-Bará mayukuna chimpanakunatawan jark’arqanku. 25 Paykunan jap’irqanku Madián runakunaq iskaynin umallinta, Orefta Zeftawan. Oreftan wañuchirqanku Oref qaqapi,+ Zeftataq wañuchirqanku Zef nisqa uvas sarunapi. Madián runakunata qatisqanku+ qhepamantaq, Orefpa umanta Zefpa umantawan Gedeonman aparqanku, payqa Jordán mayu cercapin kasharqan.

8 Efraín ayllu runakunan sinchi phiñasqa Gedeonta nirqanku: “¿Imaraykun qanlla mana willarikuspa Madián runakunawan maqanakuq rirqanki?”,+ nispa. Chaypin sinchita k’amirqanku.+ 2 Gedeontaq paykunata nirqan: “¿Manachu Efrainpa+ pallapasqan* uvas aswan allin kashan Abí-Ezerpa+ cosechasqan uvasmantaqa? Qankunaq ruwasqaykichismi aswan allinqa kashan noqaq ruwasqaymantaqa. 3 ¿Manachu qankunaman Diosqa entregarqasunkichis Madián runakunaq umallin Oreftapas Zeftapas?+ Chay ruwasqaykichiswan comparaspaqa manan imapaschu noqaq ruwasqayqa”, nispa. Gedeón chayta niqtinmi Efraín runakunaq phiñakuyninqa thasnupurqan.

4 Chaymantataq Gedeonqa Jordán mayuman chayaspa kinsa pachaj runakunantin chay mayuta chimparqan. Paykunaqa sinchi sayk’usqan kasharqanku, chaywanpas enemigonkutaqa qatipashallarqankun. 5 Sucoj llaqtaman chayaspan Gedeonqa chaypi tiyaq runakunata nirqan: “Ama jinachu kaychis, kay runaykunaman t’antaykichista qoyapuwaychis, sayk’usqan kashanku. Madián runakunaq reynin Zebata Zalmunatawanmi qatipashayku”, nispa. 6 Sucoj llaqtapi umallikunataq nirqanku: “¿Ñachu jap’iramunkichisña Zebata Zalmunatapas, t’antata soldadoykikunaman qonaykupaq?”, nispa. 7 Jinan Gedeonqa nirqan: “Chhaynatataq ninkichis chayqa, suyarillawaychis, Jehová Dios Zebata Zalmunatawan entregawaqtinmi kiskakunawan ch’inneqpi wiñaq kisakunawan ima waqtaspa aychaykichistaraq llik’isaq”,+ nispa. 8 Penuel llaqtaman chayaspan Gedeonqa chaypi tiyaq runakunata valekullarqantaq t’antata qonankupaq. Chay runakunapas Sucoj llaqta runakuna jinan nillarqankutaq. 9 Chaymi Gedeonqa Penuel llaqta runakunatapas nillarqantaq: “Chay reykunata atipaspa kutimuspaymi kay torreykichista kunan thunirapusaq”,+ nispa.

10 Iskaynin reykuna, Zebawan Zalmunapiwanqa Carcorpin kasharqanku yaqa chunka pisqayoq waranqa soldadokunantin. Chay soldadokunaqa puchuqkunallañan karqanku,+ pachaj iskay chunka waranqa soldadokunañan wañuchisqa karqanku. 11 Gedeonqa karpakunapi tiyaq runakunaq purinan ñannintan wicharqan, chayqa Nóba llaqtaq Jogbeá llaqtaq+ inti lloqsimuy ladonpin kasharqan. Jinan Gedeonqa enemigonkuq karpakusqanman qonqaylla phawaykurqan. 12 Madián runakunaq iskay reynin Zebawan Zalmunawantaq ayqekurqanku, Gedeontaq paykunaq qhepanta phawaspa jap’imurqan, chay reykunaq soldadonkunatapas khatatatachirqankuraqmi.*

13 Guerrata atipaspan Joaspa churin Gedeonqa Jeresman riq ñanninta kutimpurqan. 14 Jinaspan jamushasqan ñanpi Sucoj llaqtayoq waynata jap’irqan. Paytan tapurqan pikunachus Sucoj llaqtapi umalliqkuna* autoridadkuna kasharqanku chayta. Jinan payqa qelqapi churapurqan qanchis chunka qanchisniyoq umalliqkunaq autoridadkunaq sutinta. 15 Chaymantataq Gedeonqa Sucoj runakunaman rirqan, paykunatan nirqan: “Kayqa Zebapas Zalmunapas, paykunamanta rimaspan burlakuspa niwarqankichis: ¿Ñachu jap’iramunkichisña sayk’usqa soldadoykikunaman t’antata qonaykupaq?, nispa ¿riki?”,+ nispa. 16 Jinan Sucoj llaqtapi umalliqkunata kiskakunawan ch’inneqpi wiñaq kisakunawan ima waqtaykurqan, chhaynapi wananankupaq.+ 17 Penuel llaqta+ qharikunatapas wañuchirqanmi, torrenkutapas thunipurqanmi.

18 Chaymantataq Gedeonqa Zebata Zalmunatawan tapurqan: “¿Imayna runakunan karqanku Tabor orqopi wañuchisqaykichis runakuna?”, nispa. Paykunataq nirqanku: “Qan jinan kasqaku, reypa churinkuna jina”, nispa. 19 Jinan Gedeonqa nirqan: “Paykunaqa wayqeykunan karqan, mamaypa wawankuna. Wiñaypaq kausaq Jehová Diospa sutinpin jurani, manachus paykunata wañuchiwaqchis karqan chayqa manan qankunatapas wañuchiykichismanchu karqan”, nispa. 20 Chaymantataq Gedeonqa phiwi* churin Jeterta nirqan: “¡Sayariy! Kay runakunata wañuchiy”, nispa. Jetermi ichaqa waynallaraq kasqanrayku manchakuymanta mana espadallantapas orqokurqanchu. 21 Jinan Zebawan Zalmunapiwanqa nirqanku: “Qhari kaspaqa, qanyá wañuchiwayku”, nispa. Chaymi Gedeonqa sayarispa Zebata Zalmunatawan wañuchirqan.+ Chaymantataq chay runakunaq camellonkuq kunkanmanta orqorqan kuskan killaman rijch’akuq adornokunata.

22 Chay qhepamantaq Israel runakunaqa Gedeonta nirqanku: “Qantaq Madián runakunamanta librawankiku+ chayqa qanyá kamachiqniyku kapuy, qan qhepamantaq churiykikunapas nietoykikunapas kamachiqniyku kallachuntaq”, nispa. 23 Gedeonmi ichaqa nirqan: “Manan noqapas ni churiypas qankunaq kamachiqniykichisqa kaykumanchu, Jehová Diosmi qankunataqa kamachisunkichis”,+ nispa. 24 Gedeonqa nillarqantaqmi: “Aswanpas valekusaykichis, senqaman churakuna argollakuna qechumusqaykichismanta sapankaykichis jujta qowaychis”, nispa. (Paykunaqa Ismael runakunamantan+ qori argollakunata qechumurqanku). 25 Jinan paykunaqa nirqanku: “Arí, qosaykikun”, nispa. Chaymantataq juj jatun capata mast’arispanku sapanka runa qechumusqankumanta juj argollata churaykurqanku. 26 Senqapaq qori argollakuna juñusqanqa waranqa qanchis pachaj qori siclotan* pesarqan. Juñullarqantaqmi kuskan killaman rijch’akuq adornokunata, aretekunata, Madián reykunaq churakusqan azulniraq puka p’achakunata, camellokunaman churana collarkunatapas.+

27 Chay juñusqanwanmi Gedeonqa juj jatun sacerdote unkuta* ruwarqan,+ chaytataq Ofrá llaqtanpi+ churarqan llapa runakuna rikunanpaq. Chaytan Israel runakunaqa idolota jina adorayta qallarirqanku.*+ Chaymi Gedeonpaq familianpaqpas trampa jina karqan.+

28 Chhaynapin Israel runakunaqa Madián runakunata+ atiparqanku, manañan jayk’aqpas paykunaqa churapakurqankuñachu. Jinan Israel runakunaqa Gedeonpa tiemponpi tawa chunka watata thajpi kausarqanku.+

29 Joaspa churin Jerubaaltaq*+ wasinman kutipuspa chaypi qhepakurqan.

30 Gedeonqa askha esposayoqmi karqan, jinan qanchis chunka wawakunayoq karqan. 31 Shejen llaqtapi tiyaqmasin warmipas* juj wawatan onqokullarqantaq, paytan Gedeonqa suticharqan Abimélec+ nispa. 32 Chaymantataq Joaspa churin Gedeonqa unayta kausaspa wañukapurqan. Jinaspan taytan Joasta p’ampasqanku sepulturapi p’ampapurqanku, Abí-Ézer runakunaq+ tiyasqan Ofrá llaqtapi.

33 Gedeonpa wañukapusqan qhepallamanmi Israel runakunaqa jujmanta Baal idolokunata adorayta* qallarillarqankutaq.+ Paykunan Baal-Berij nisqa idolota ajllakurqanku diosninku kananpaq.+ 34 Israel runakunaqa qonqapurqankun Jehová Diosninkuta,+ payña muyuriqninkupi llapa enemigonkumanta librarqan chaypas.+ 35 Manallataqmi Jerubaal nisqa Gedeonpa familianmanpas munakuyninkuta* rikuchirqankuchu, payña imaymana allinkunata paykunapaq ruwapurqan chaypas.+

9 Tiempowanmi Jerubaalpa churin Abimelecqa+ Shejen llaqtata rirqan mamanpa turankunata visitaq. Chaypin paykunata abuelonpa familiankunatawan nirqan: 2 “Ama jinachu kaychis, Shejen llaqtapi llapa umallikunata niykapuwaychis: ¿Imatan munawaqchis? ¿Jerubaalpa qanchis chunka churinkuna kamachinasuykichistachu+ icha jujlla kamachinasuykichistachu? Yachasqaykichis jina noqapas qankunaq familiaykichismi kashani, kikin yawarniykichis, nispa”.

3 Jinan Abimelecpa mamanpa turankunaqa chay willakuyta aparqanku Shejen llaqtapi umallikunaman, paykunataq: “Abimelecqa wayqenchismá riki”, nispa payman sayapakurqanku.* 4 Chaymantapas chay umallikunaqa Baal-Berijpa+ templonmantan qanchis chunka qolqeta qorqanku. Chaywantaq Abimelecqa mana respetoyoq qella runakunata contratarqan payta compañanankupaq. 5 Jinaspa Ofrá llaqtata+ rirqan, papan Jerubaalpa wasinta. Chaypin Abimelecqa juj rumi patapi qanchis chunkantin wayqenkunata wañuchirqan.+ Jerubaalpa sullk’a churin Jotanmi ichaqa pakakurqan, chaymi mana wañuchisqachu karqan.

6 Chaymantataq Shejen llaqta umallikunaqa, Bej-Milopi runakunapiwan jatun sach’aq qayllanpi juñukurqanku, Shejen llaqtapi kaq columnaq qayllanpi. Chaypin Abimelecta rey kananpaq nombrarqanku.+

7 Chayta yacharuspan Jotanqa usqhaylla Guerizin orqo+ pataman rirqan, chaymantapachan fuerte kunkawan nimurqan: “¡Uyariwaychis Shejen llaqta umallikuna, sichus uyariwankichis chayqa Diospas uyarillasunkichistaqmi!

8 ”Juj kutinsi sach’akunaqa juñukuspanku kamachiqninkuta ajllaq puririsqaku. Chaysi aceituna sach’ata nisqaku: Reyniyku kanaykitan munayku,+ nispa. 9 Aceituna sach’ataqsi nisqa: Noqamanta lloqsiq aceitewanmi Diostapas runakunatapas jatunchanku, ¿chayta saqespaychu kunan riyman qankunata gobiernaq?* Manan chaytaqa ruwaymanchu, nispa. 10 Chaysi paykunaqa higos sach’atañataq nisqaku: Jamuy, qan reyniyku kay, nispa. 11 Higos sach’ataqsi nisqa: ¿Sumaq misk’i rurukuna rurusqayta saqespaychu qankunata kamachiq riyman? Manan chaytaqa ruwaymanchu, nispa. 12 Jinaspas sach’akunaqa uvas sach’atañataq valekusqaku: Chhaynaqa qanyá reyniyku kay, nispa. 13 Uvas sach’ataqsi nisqa: ¿Diostapas runakunatapas kusichiq vinoyta saqespachu qankunata kamachiq riyman? Manan chaytaqa ruwaymanchu, nispa. 14 Chaysi paykunaqa t’ankar kiskatañataq nisqaku: Chhaynaqa qanyá jamuy, gobiernawayku,+ nispa. 15 Jinas t’ankar kiskaqa chay sach’akunata nisqa: Qankunata gobiernanaypaqtaq ajllakuwankichis chayqa, jamuychis llanthuypi llanthukuychis, mana chayqa noqamantan nina raurarinqa jinaspan Líbano orqopi cedro sach’akunata rupharparinqa, nispa.

16 ”Kunantaq kayta tapusaykichis: Abimelecta reyniykichispaq ajllarukuspaykichis,+ ¿allintachu chayta ruwashankichis, chanintachu ruwashankichis? ¿Chaychu qankunapaq Jerubaalta familiantapas munakuy? ¿Chaychu qankunapaq Jerubaalta respetay? 17 Papayqa wañuytapas mana manchakusparaqmá riki Madián runakunamanta librarqasunkichis.+ 18 Qankunataq ichaqa papaypa familian contra jatarispaykichis churinkunata qanchis chunkantinta juj rumillapi wañurachipunkichis.+ Warmi kamachinpa churin Abimelectataq+ yawarniykichis kasqanrayku Shejen llaqtapi rey kananpaq churaykunkichis. 19 Allintachus ruwashankichis, chanintachus ruwashankichis Jerubaalpaq wasinpi kaqkunapaqpas chayqa, kusikuychis Abimelecwan, paypas qankunawan kusikuchun. 20 Mana chayqa Abimelecmanta nina raurarimuchun jinaspa ruphachun Shejen llaqta umallikunata Bej-Milotawan,+ kaqllataq Shejen llaqta umallikunamanta Bej-Milomantawan nina raurarimuchun jinaspa Abimelecta ruphachun”,+ nispa.

21 Chaykunata nispan Jotanqa+ wayqen Abimelecta manchakuspa Ber ladoman ayqekurqan, chaypin tiyapurqan.

22 Abimelecqa kinsa watan Israel runakunata kamachirqan. 23 Diosmi cheqninachirqan* Abimelecta Shejen llaqta umallikunatawan, jinan Shejen llaqta umallikunaqa Abimélec contra jatarirqanku. 24 Chaykunan pasarqan Jerubaalpa qanchis chunkantin churinkunata wañuchisqanku ama jinallachu kananpaq, yawar jich’ariq runakunapas juchankumanta paganankupaqwan. Abimelecmi wayqenkuna wañuchisqanmanta paganan karqan,+ Shejen llaqta umallikunataq wañuchiypi yanapakusqankumanta pagananku karqan. 25 Shejen llaqta umallikunan orqo patakunapi runakunata churarqanku Abimelecman qonqaylla phawaykunankupaq, chay runakunan ñan puriqkunata suwaqku. Qhepamanmi ichaqa chaykuna pasasqanta Abimelecman willamurqanku.

26 Chay tiempopin Ebedpa churin Galqa wayqenkunantin Shejen+ llaqtaman chayarqanku, Shejen llaqta umallikunataq paypi confiarqanku. 27 Juj kutinmi Shejen llaqta umallikunaqa chajrankumanta uvasta pallamuspa sarurqanku, jinaspa jatun fiestata ruwarqanku. Chaymantataq idolonkuq templonman+ jaykuspa mijurqanku tomarqanku ima, chaypin Abimelecmanta mana allinta rimaspa ñakarqanku. 28 Chaypin Ebedpa churin Galqa nirqan: “¿Pitaq Jerubaalpa+ churin Abimelecri? ¿Pitaq Shejenpi encargakuq Zebulri? ¿Imaraykutaq paykunatari servinanchis? ¿Manachu aswanpas servisunman Shejenpa taytan Jamorpa mirayninkunata? ¡Ama servisunchu Abimelectaqa! 29 Noqalla kay llaqtapi kamachishayman, ñachá Abimelectaqa qarqorapuymanña”, nispa. Chaymantataq Abimelecmanta burlakuspa nirqan: “Abimélec, soldadoykikunata yapaykuspa jamuy noqawan maqanakuq”, nispa.

30 Ebedpa churin Galpa rimasqanta yacharuspataq Shejen llaqtapi gobiernaq Zebulqa sinchita phiñakurqan. 31 Jinaspa mana piqpa yachasqallan Abimelecman willachimurqan: “Ebedpa churin Galmi wayqenkunantin Shejen llaqtapi kashanku, paykunan runakunata qanpa contraykipi churashanku. 32 Soldadoykikunapiwan tutalla jamuychis jinaspa campollamanta kay llaqtata makilla qhawamunkichis. 33 Tutamantan inti lloqsimuqtin jinataq kay llaqtaman phawaykamunkichis. Gal runankunantin qanwan maqanakuq lloqsimuqtinqa atipankipunin imata ruwaspapas”, nispa.

34 Jinan Abimelecqa soldadonkunapiwan tutallapi lloqsimurqanku, jinaspa tawaman t’aqarukuspa Shejen llaqta jawallapi suyaparqanku.* 35 P’unchayaramuqtintaq Ebedpa churin Galqa llaqta punkuman lloqsimurqan, Abimelectaq soldadokunantin pakakusqankumanta phawaykamurqanku. 36 Chay runakunata rikuruspan Galqa Zebulta nirqan: “¡Qhawariy! Jaqay orqomanta askha runakuna jaykumushanku”, nispa. Zebultaq ichaqa nirqan: “Orqokunaq llanthuntachá runakunata jina rikushanki”, nispa.

37 Juj ratumantaq Galqa Zebulta nillarqantaq: “¡Qhawariy! Chaupi ladomanta runakuna jamushan. ¡Qhawariy! Meonenin nisqa jatun sach’anta pasaq ñannintapas runakuna jamushallantaq”, nispa. 38 Jinan Zebulqa nirqan: “Kunanri imaninkitaq. ¿Pitaq Abimelecri payta servinanchispaq?,+ nispataq nisharqankiqá. ¿Manachu jaqay runakunaqa pisichasqayki runakuna kashanku? Kunanqa phawayyá paykunawan maqanakamuy”, nispa.

39 Jinan Galqa Shejen llaqta umallikunaq ñaupanman churakuspa Abimelecwan maqanakuq lloqsirqan. 40 Abimelectaq Galta qatirirqan, jinan Galqa escapakurqan. Chay p’unchayqa askha runakunan wañurqanku, llaqta punkukamaraqmi mast’a pampa kasharqanku.

41 Abimelecqa tiyasqan Arumá llaqtamanmi kutipurqan, Zebultaq+ Galta wayqenkunatawan Shejen llaqtamanta qarqopurqan. 42 Qhepa p’unchaytaq Shejen llaqta runakunaqa campoman lloqsirqanku, chaytan Abimelecqa yacharurqan. 43 Jinan Abimelecqa runankunata kinsaman t’aqaruspa Shejen llaqta runakunata suyaparqanku. Llaqtamanta runakuna lloqsimushaqtintaq phawaykuspa wañuchirqanku. 44 Abimelectaq paywan kaq runakunapiwan llaqta punkuman phawaykurqanku, jinaspa chaypi sayarqanku. Iskaynin t’aqa runakunataq campopi kaq llapa runakunata wañuchirqanku. 45 Abimelecqa ch’isiyaqmi chay p’unchay Shejen llaqta runakunawan atipanankama maqanakurqan. Lliutan runakunatapas wañuchirqan, chaymantataq chay llaqtata thunispa+ kachiwan wisñirqan.

46 Chayta yacharuspankun Shejen llaqta torrepi umallikunaqa El-Berij nisqa idolonkuq templonpi+ kaq pakakuna cuartoman jaykurqanku. 47 Shejen llaqta torrepi umallikunaq maypichus pakakusqanta willaruqtinkun Abimelecqa, 48 paywan kashaq runakunantin Zalmón orqota rirqan. Chaypin payqa hachawan sach’aq k’allmanta wit’urqan, rijranman churaykuspataq runankunata nirqan: “¡Apuraychis! Qankunapas noqa jina ruwaychis”, nispa. 49 Jinan paykunapas llapanku sach’aq k’allmanta wit’uspa Abimelecpa qhepanta rirqanku. Jinaspa chay apasqanku k’allmakunata runakunaq pakakusqanman montoykurqanku, chaytataq ninawan kanaykurqanku. Chhaynapin Shejen llaqta torrepi kaq runakunapas wañupurqanku, llapanpiqa yaqa waranqa runakunan wañurqanku warmikunantin qharikunantin.

50 Chaymantataq Abimelecqa Tebez llaqtata rirqan, chaypin chay llaqta runakunawan maqanakuspa atiparqan. 51 Jinan chay llaqtapi umallikunapas, qharikunapas, warmikunapas llaqta chaupipi kaq allin perqasqa torreman ayqekurqanku. Punkuta wisq’akamuspankutaq torreq alto patanman wicharqanku. 52 Abimelecqa chay torrekaman chayarqan, ninawan jap’iyachinanpaq punkuman qayllaykushaqtintaq, 53 torre patamanta juj warmi kutana rumita kachaykamurqan, jinan Abimelecpa umanman chayaspa umanta ch’eqtarqan.+ 54 Abimelectaq arma apaysiqnin runata nirqan: “Espadaykiwan apuray wañuchiway, chhaynapi: Juj warmin wañuchin, nispa ama rimashanankupaq”, nispa. Jinan yanapaqninqa espadanta orqokuspa wañuchipurqan.

55 Abimelecpa wañupusqanta rikuspan Israel runakunaqa sapankanku wasinkuman kutipurqanku. 56 Chhaynatan Diosqa Abimelecta juchanmanta pagachirqan. Payqa qanchis chunka wayqenkunata wañuchispan papan contra mana allinta ruwarqan.+ 57 Kaqllatataqmi Diosqa Shejen llaqta runakunamanpas mana allinkuna ruwasqankumanta kutichipurqan. Chhaynapin Jerubaalpa+ churin Jotanpa ñakasqanqa paykunaman chayarqan.+

10 Abimelecpa wañupusqan qhepamantaq Tolá sutiyoq runata Dios churarqan Israel runakunata librananpaq.+ Payqa Isacar ayllumanta Dodopa nietonmi karqan, Puaq wawan. Tolaqa Efraín orqo-orqopi kaq Samir llaqtapin tiyarqan. 2 Payqa iskay chunka kinsayoq watan juez karqan Israel llaqtapi. Chay qhepamantaq wañukapurqan jinaspa Samir llaqtapi p’ampapurqanku.

3 Chaymantataq Galaadmanta Jairtañataq Diosqa churarqan Israel llaqtapi juez kananpaq, payqa iskay chunka iskayniyoq watan juez karqan. 4 Jairpa churinkunaqa kinsa chunkan karqan, paykunaqa sapankankun juj asnopi sillaykusqa puriqku, sapankankutaqmi juj llaqtayoq karqanku. Chay kinsa chunka llaqtakunatan kunankamapas Avoj-Jaír+ nispa sutichanku, chaykunaqa kashan Galaad jallp’apin. 5 Chaymantataq Jairqa wañukapurqan, jinaspa Camón pampapi p’ampapurqanku.

6 Israel runakunaqa jujmantan Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwallarqankutaq.+ Jehová Diosta saqespan paykunaqa Baal idolokunata,+ Astoret idolokunata, Aram* lado dioskunata, Sidón runakunaq diosninkunata, Moab runakunaq diosninkunata,+ Anmón runakunaq diosninkunata,+ Filistea runakunaq diosninkunata+ ima adorayta qallarirqanku. 7 Chaywanmi Jehová Diosqa sinchita phiñakurqan Israel runakunapaq, jinan Filistea runakunaq Anmón runakunaq makinman saqerparirqan.+ 8 Chay watamantapachan chay runakunaqa Israel runakunata nishuta ñak’arichirqanku. Chunka pusaqniyoq watan Jordán mayuq inti lloqsimuy ladonpi tiyaq llapa Israel runakunata ñak’arichirqanku. Chay ladopi Galaad jallp’akunaqa amorreo runakunaq jallp’anmi ñaupaqqa karqan. 9 Chaymantapas Anmón runakunaqa Jordán mayutan chimpamuqku, jinaspan Judá ayllu runakunawan, Benjamín ayllu runakunawan, Efraín ayllu runakunawan ima maqanakuqku. Chaywanmi Israel runakunaqa sinchi nanaypi tarikusharqanku. 10 Jinan Israel runakunaqa Jehová Diospa yanapayninta anchata mañakurqanku:+ “Diosniyku, qan contran juchallikuyku, qanta saqespan Baal idolokunata adorarqayku”,+ nispa.

11 Jehová Diosmi ichaqa Israel runakunata nirqan: “¿Manachu noqa librarqaykichis Egipto runakunamanta,+ amorreo runakunamanta,+ Anmón runakunamanta, Filistea runakunamanta,+ 12 Sidón runakunamanta, Amalec runakunamanta, Madián runakunamantapas? Yanapanaypaq wajakamuqtiykichisqa, noqamá riki chay runakunaq makinmantaqa librarqaykichis. 13 Qankunataq ichaqa noqata saqerpariwaspaykichis waj dioskunata adorashankichis,+ kunanqa manan jujmantaqa librasaykichisñachu.+ 14 Phawayyá chay diosniykichiskunata valekamuychis.+ Awer librasunkichischus khaynapi tarikusqaykichismanta”,+ nispa. 15 Jinan Israel runakunaqa Jehová Diosta nirqanku: “Qan contran juchallikuyku, noqaykuwan ima munasqaykitapas ruway. Ichaqa jinatayá kay kutillatawan libraykuwayku”, nispa. 16 Chaymantataq Israel runakunaqa waj dioskunata wijch’upuspa jujmanta Jehová Diosta adorayta qallarirqanku.+ Diosqa sinchitan llakikurqan Israel runakunaq ñak’arisqanta rikuspa.*+

17 Tiempowantaq Anmón runakunaqa+ juñukuspanku Galaad jallp’api karpakurqanku. Jinallataq Israel runakunapas juñukuspa Mizpá llaqtapi karpakurqanku. 18 Jinan Galaad jallp’a runakunapas umallikunapas paykunapura ninakurqanku: “¿Pin umalliwasunman Anmón runakunawan maqanakunanchispaq?+ Chay runa Galaad jallp’api llapa runakunaq umallin kachun”, nispa.

11 Galaad ladomanta Jefteqa+ allin kallpasapa maqanakuqmi karqan. Payqa ramera warmiq wawanmi karqan, taytanpa sutintaq karqan Galaad. 2 Galaadpaqa esposanpipas wawankunaqa kallarqantaqmi, chay wawankunan wiñaruspanku Jefteta qarqorqanku: “Qanqa juj warmiq wawanmi kanki, manan taytanchismantaqa ima herenciatapas chaskiwaqchu”, nispa. 3 Jinan Jefteqa wayqenkunamanta ayqekuspa Tof ladoman ripurqan, chaypitaq tiyarqan. Paywan kuskan rillarqankutaq mana llank’anayoq runakunapas.

4 Tiempowanmi Anmón runakunaqa Israel runakunawan guerraman jaykurqanku.+ 5 Anmón runakuna Israel runakunawan maqanakuqtinmi, Galaad jallp’amanta umalliqkunaqa* Tof ladota rirqanku Jefteta kutichimuq. 6 Chaypin Jefteta nirqanku: “Jaku, Anmón runakunawan maqanakuypi umalliwayku”, nispa. 7 Jinan Jefteqa Galaadpi umalliqkunata nirqan: “Qankunamá riki cheqnikuwaspaykichis taytaypa wasinmanta qarqomushawankichis,+ kunantaqchu llakipi tarikuspaykichis maskhamushawankichis”, nispa. 8 Galaadpi umalliqkunataq nirqanku: “Cheqaqtan nishanki, chayraykun maskhamushaykikupas. Sichus jamuspa Anmón runakunawan maqanakuypi yanapawankiku chayqa, Galaad jallp’api llapa runakunaq umallinmi kapunki”,+ nispa. 9 Jinan Jefteqa paykunata nirqan: “Sichus Anmón runakunawan maqanakunaypaq kutichiwankichis, Jehová Diostaqchus atipanaypaq yanapawanqa chayqa, qankunaq umalliykichismi kapusaq”, nispa. 10 Galaadpi umalliqkunataq Jefteta nirqanku: “Jehová Dios kay rimasqanchismanta testigo kachun, manachus chayman jina ruwasaqku chayqa pay juzgawachunku”, nispa. 11 Jinan Jefteqa Galaadpi umalliqkunawan kuska rirqan, runakunataq payta nombrarqanku comandantenku umallinku ima kananpaq. Mizpá llaqtapitaq+ Jefteqa Galaadpi umalliqkunaman rimasqanta Jehová Diospa ñaupanpi rimallarqantaq.

12 Chaymantataq Jefteqa Anmón+ llaqta reyman willachimurqan: “¿Imanarqaykin noqa, llaqtaywan maqanakuq jamunaykipaq?”, nispa. 13 Anmón llaqta reytaq Jeftepa kachasqan runakunata nimurqan: “Noqaykuq jallp’aykuqa Arnón+ mayumanta Jaboc mayukaman karqan, kinraymantaq Jordán+ mayukama karqan. Chaytan Israel runakunaqa Egiptomanta jamushaspa+ qechuwarqanku. Kunanqa chay jallp’aykuta ama imanispalla kutichipuwayku”, nispa. 14 Jinan Jefteqa jujmanta Anmón reyman runakunata kachallarqantaq, 15 paykunan nirqanku:

“Khaynatan Jefté nin: Israel runakunaqa manan Moab runakunaq+ jallp’antapas ni Anmón runakunaq+ jallp’antapas qechurqankuchu. 16 Israel runakuna Egiptomanta lloqsimushaspaqa ch’inneq ladollantan purimurqanku Puka lamar-qochaman chayamunankukama,+ chaymantataq Cadesman chayarqanku.+ 17 Cadesmantan Israel runakunaqa Edom reyman runakunata kacharqanku:+ Ama jinachu kay jallp’aykiq chaupinta pasarusaqku, nispa nimunankupaq. Edom reymi ichaqa mana munarqanchu. Moab+ reymanpas kachallarqankutaqmi, paypas manan munallarqantaqchu. Chaymi Israel runakunaqa Cadesllapiraq qhepakurqanku.+ 18 Ch’inneqninta purishaspankuqa Edom jallp’aq+ Moab jallp’aq cantollantan Israel runakunaqa pasamurqanku, Moab llaqtaq inti lloqsimuy ladollanta. Chaymantataq Moab llaqtaq linderon*+ Arnón wayq’o cercapi karpakurqanku, manan Moab jallp’amanqa jaykurqankupaschu.+

19 ”Chaymantan Israel runakunaqa willaqkunata kacharqanku Esbón llaqtapi amorreo runakunata kamachiq rey Sehonta: Ama jinachu kay, maychus rinaykuman chayanaykupaq jallp’aykiq chaupinta pasarukusaqku,+ nispa valekamunankupaq. 20 Sehonmi ichaqa Israel runakunapi mana confiaspa mana munarqanchu jallp’ankuq chaupinta pasanankuta. Aswanmi runankunata juñuspa Jáz llaqtapi karpakurqanku jinaspa Israel runakunawan maqanakurqanku.+ 21 Chayta rikuspan Israel runakunaq Diosnin Jehová Diosqa Sehonta llapa llaqtantinta Israel runakunaq makinman entregarqan. Jinan Israel runakunaqa amorreo runakunata atipaspanku llapa jallp’ankuta jap’ikapurqanku.+ 22 Chhaynapin Israel runakunaqa amorreo runakunaq jallp’anta jap’ikapurqanku Arnón mayumanta Jaboc mayukama, juj ladonmantaq ch’inneqmanta Jordán mayukama.+

23 ”Israel runakunaq Diosnin Jehová Diosmi amorreo runakunata qarqospa llaqtanman chay jallp’ata qopurqan,+ ¿chaychu qan munashanki Israel runakunata qarqoyta? 24 Qanpas Kemós*+ diosniykiq imapas qosqantaqa jap’ikapunkin ¿riki? Chhaynatan noqaykupas Jehová Diosniykuq qowasqanku jallp’ataqa mana kacharikuspa jap’ikapusaqku.+ 25 Icha, ¿Ziporpa churin Moab rey Balacmanta+ aswan allinpaqchu qhawarikunki? Payqa manan jayk’aqpas Israel runakunawanqa churanakurqanchu ni maqanakurqanpaschu. 26 Chaymantapas Israel runakunaqa ñamá kinsa pachaj wataña Esbón llaqtapi muyuriqninpi kaq llaqtakunapi,+ Aroer llaqtapi muyuriqninpi kaq llaqtakunapi, Arnón mayu patakunapi kaq llaqtakunapipas tiyashanku. ¿Imaraykutaq mana chay tiempokunapichu kaykunata chaskikapurqankichis?+ 27 Noqaqa manan imanashaykipaschu, qanmi aswanpas llaqtayman jamuspa mana allinta ruwashanki. Jatun juez Jehová+ kunan p’unchay juzgachun Israel runakunata Anmón runakunatawan, nispa”.

28 Anmón runakunaq reyninmi ichaqa Jeftepa willachisqanta mana kasurqanchu.

29 Jehová Diospa espiritunmi Jefteman junt’aykurqan,+ jinan payqa Galaadninta Manasés jallp’anta pasarqan, jinaspa Galaadpi Mizpá* llaqtaman chayarqan.+ Chaymantapachan Anmón runakunawan maqanakuq rirqan.

30 Chaypin Jefteqa Jehová Diosman juj promesata ruwarqan:+ “Anmón runakunata atipanaypaqchus yanapawanki, 31 chay guerramantataqchus thajpi wasiyman kutimpusaq chayqa, pichus waysiymanta noqata chaskiq ñaupaqta lloqsimuqtan qan Jehová Diosman ruphachina ofrendata jina qopusayki”,+ nispa.

32 Chaymantataq Jefteqa Anmón runakunawan maqanakuq rirqan, Jehová Diosqa llapankutan paypa makinman entregarqan. 33 Jefteqa askhatan runakunata wañuchirqan. Aroer llaqtamanta Minij llaqtakaman iskay chunka llaqtakunata jap’ikapurqan. Chaymantapas Abel-Keraminkaman chayarqan. Chhaynapin Israel runakunaqa Anmón runakunata atiparqanku.

34 Mizpá llaqtapi+ wasinman Jefté kutimpushaqtinmi ususin payta chaskiq lloqsimurqan tamborta tocaspa tususpa ima. Payqa Jeftepa sapallan ususinmi karqan, manan karqanchu qhari wawanpas ni juj warmi wawanpas. 35 Payta rikuspan Jefteqa p’achanta llik’ikurqan, jinaspa nirqan: “¡Ay ususilláy ususi! ¿Imatataq kaytari ruwaruwanki? Sonqoymi sinchitapuni nanarushan. Jehová Diosmanmi prometerqani, manañan imatapas ruwayta atiymanñachu,+ ¡Ay wawalláy, karumanmi kacharpariyki!”, nispa.

36 Ususintaq nirqan: “Papáy, ñataq Jehová Diosman prometerqankiña chayqa, prometesqaykiman jina noqawan ruway.+ Jehová Diosmá riki Anmón runakunatapas makiykiman entregashasunki”, nispa. 37 Chaymantan payqa papanta nillarqantaq: “Papáy, manataq jayk’aqpas casarakusaqchu chayqa, ama jinachu kay, permisota qoykuway amigaykunawan iskay killantin orqon-orqonta waqaspa purimunaypaq”, nispa.

38 Papantaq nirqan: “Yá wawáy, rillay”, nispa; jinaspa iskaynin killantinta kacharqan. Jinan payqa manaña casarakunanta yachaspa amigankunawan kuska puririrqan orqon-orqonta waqaq. 39 Iskay killa qhepamantaq payqa wasinman kutimpurqan, jinan papanqa Diosman prometesqanta junt’arqan.+ Jeftepa ususinqa manan jayk’aqpas pi qhariwanpas puñurqanchu. Israel llaqtapitaq kay costumbre qallarirqan:* 40 Israel llaqtapi sipaskunan sapa watan riqku Jeftepa ususinta kallpachaq, paykunaqa watapi tawa p’unchaytan riqku.

12 Efraín runakunan llapanku juñukuspanku Zafón llaqtaman chimparqanku, jinaspa Jefteta nirqanku: “¿Imaraykun mana willamuwarqankikuchu Anmón runakunawan maqanakuq rishaspayki?+ Kunanmi qantawan kuskata wasiykita ninawan kanasaqku”, nispa. 2 Jeftetaq nirqan: “Anmón runakunawan sinchi problemapi kashaqtiykuqa, willamushaykichismá riki, acaso qankuna libraqniyku jamushankichischu. 3 Chaymi mana jamuqtiykichis noqallaña wañuytapas mana manchakuspa Anmón runakunawan maqanakuq lloqsirqani.+ Noqaqa Jehová Diospa yanapayninwanmi paykunataqa atipamuni. ¿Chaychu qankuna noqawan maqanakuq jamushankichis?”, nispa.

4 Chaymantataq Jefteqa Galaad runakunata+ juñuspa Efraín runakunawan maqanakurqanku. Jinan Galaad runakunaqa atiparqanku Efraín runakunata. Efraín runakunan nisqaku: “Efraín ayllupi Manasés ayllupi tiyaq Galaad runakunaqa Efraín ayllumanta forastero runakunallan kanku”, nispa. 5 Manaraq Efraín runakuna Jordán mayu chimpanakunaman chayashaqtinkun, Galaad runakunaqa chaypiña kasharqanku.+ Jinan Efraín runakunaqa ayqekuyta munaspa niqku: “Pasachiwayku”, nispa. Galaad runakunataq sapankata tapuqku: “¿Efraín ayllumantachu kanki?”, nispa. “¡Manan!” niqtinkutaq, 6 Galaad runakunaqa paykunata niqku: “Shibolej nispa niy”, nispa. Efraín runakunataq mana chhaynata rimayta atispanku Sibolej niqku. Paykunatan jap’ispa Jordán mayu chimpanakunapi wañuchirqanku. Chay kutiqa tawa chunka iskayniyoq waranqa Efraín runakunatan wañuchirqanku.

7 Jefteqa soqta watan Israel llaqtapi juez karqan, wañukapuqtintaq Galaad jallp’api kaq llaqtanpi p’ampapurqanku.

8 Jeftepa qhepanmanqa Belén llaqtayoq Ifzanñataqmi Israel llaqtapi juez karqan.+ 9 Paypa qhari wawankunan karqan kinsa chunka, warmi wawankunapas kinsa chunkallataqmi karqan. Ususinkunataqa manan ayllunmanta qharikunawanchu casarachirqan, qhari wawankunapaqpas kinsa chunka warmikunatan pusamurqan casarachinanpaq. Ifzanqa qanchis watan Israel llaqtapi juez karqan. 10 Chaymantataq Ifzanqa wañukapurqan, jinaspa Belén llaqtapi p’ampapurqanku.

11 Ifzanpa qhepanmanqa Zabulón ayllumanta Elonñataqmi Israel llaqtapi juez karqan. Payqa chunka watan juez karqan. 12 Chaymantataq Elonpas wañukapullarqantaq, paytaqa Zabulón ayllupi kaq Ayalón llaqtapin p’ampapurqanku.

13 Elonpa qhepanmantaq Piratón llaqtamanta Hilelpa churin Afdón Israel llaqtapi juez karqan. 14 Paypa churinkunan karqan tawa chunka, nietonkunataq kinsa chunka. Sapankankun juj asnopi sillaykusqa puriqku. Afdonqa pusaq watan Israel llaqtapi juez karqan. 15 Chaymantataq Piratón llaqtamanta Hilelpa churin Afdonqa wañukapurqan jinaspa Piratón llaqtapi p’ampapurqanku. Chayqa Efraín ayllupin kashan, Amalec runakunaq ñaupa tiempopi tiyasqan orqopi.+

13 Israel runakunaqa jujmantan Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwallarqankutaq.+ Chaymi Jehová Diosqa Filistea runakunaq makinman saqerparirqan.+ Jinan Filistea runakunaqa tawa chunka wata sufrichirqanku.

2 Chay tiempopin kausarqan Manóa+ sutiyoq runa, payqa Dan ayllupi+ kaq Zorá+ llaqtamantan karqan. Paypa esposanqa manan atirqanchu wawayoq kayta.+ 3 Juj p’unchaymi Jehová Diospa angelnin chay warmiman rijurirqan, jinaspa nirqan: “Manaña atinkichu wawayoq kayta chaypas, kunanqa onqoqmi rijurinki jinaspa qhari wawata onqokunki.+ 4 Ichaqa aman vinotapas ni ima machachikuq ujanatapas tomankichu,+ amallataq ima qhelli kaqtapas mijunkichu.+ 5 Nisqay jina, onqoqmi rijurinki jinaspa qhari wawata onqokunki. Aman chay wawaq chujchantaqa rutuchinkichu,+ payqa nacesqanmantapachan Diospaq t’aqasqa nazareo* runa kanqa. Paymi Israel runakunata libranqa Filistea runakunaq makinmanta”,+ nispa.

6 Jinan chay warmiqa qosanman rispa willarqan: “Diospa kachamusqan runawanmi tupamuni, payqa Diospa angelnin jinan kasqa admiranapaq jinaraq. Manan tapusqanichu maymanta jamusqanta, manataqmi sutintapas willawanchu.+ 7 Paymi nimuwan: Onqoq rijurispan qhari wawata onqokapunki. Ichaqa aman vinotapas ni ima machachikuq ujanatapas tomankichu, amallataq ima qhelli kaqtapas mijunkichu. Onqokusqayki wawaqa nacesqanmanta wañunankaman Diospaq t’aqasqa nazareo runa kanqa, nispa”.

 8 Jinan Manoaqa Jehová Diosta valekurqan: “Disculpaykuway Jehová Diosníy. ¿Manachu kachamusqayki runata jujmanta kachamuwankikuman? Chay naceq wawawan imatachus ruwasaqku chayta willaykuwanankutan munayku”, nispa. 9 Diosqa uyarirqanmi Manoaq mañakusqanta, jinan esposan campopi tiyashaqtin Diospa angelnin jujmanta payman rijurirqan, qosan Manoaqa manan chaypichu kasharqan. 10 Jinan chay warmiqa qosanman usqhaylla rispa willarqan: “Qayninpa willasharqayki chay runan jujmanta rijuriwallantaq”,+ nispa.

11 Jinan Manoaqa jatarispa esposanwan kuska rirqan maypichus chay runa kasharqan chayman, jinaspa tapurqan: “¿Qanchu kashanki esposaywan rimaq runa?”, nispa. Jinan payqa nirqan: “Arí, noqan kashani”, nispa. 12 Manoataq nirqan: “¡Nisqaykiman jina ruwakuchun! Ichaqa, ¿imaynan chay wawa kanqa? ¿Imatan ruwanqa?”,+ nispa. 13 Jehová Diospa angelnintaq Manoata nirqan: “Esposaykimanqa ñan willarqaniña, chayllata kasukuchun.+ 14 Aman payqa uvastapas ni uvasmanta ima ruwasqatapas mijunqachu, aman vinotapas ni ima machachikuq ujanatapas tomanqachu,+ amallataq ima qhelli kaqtapas mijunqachu.+ Kamachisqayman jinan tukuy imatapas ruwanqa”, nispa.

15 Chaymantataq Manoaqa Jehová Diospa angelninta nirqan: “Amaraq ripuychu, suyariwayku. Juj malta cabrachallatapas preparapusaykiku”,+ nispa. 16 Jehová Diospa angelnintaq nirqan: “Qhepakuymanña chaypas manan mijunaykitaqa mijusaqchu. Munankipuni chayqa Jehová Diosman aswanpas ruphachina ofrendaykita jayway”, nispa. Manoaqa manan yacharqanchu chay runa Jehová Diospa angelnin kasqanta. 17 Manoataq Jehová Diospa angelninta nirqan: “Sutiykita willawayku,+ chhaynapi simiyki junt’akuqtin jatunchanaykupaq”, nispa. 18 Jehová Diospa angelninmi ichaqa nirqan: “¿Imaraykun sutiyta tapuwanki? Sutiyqa ancha admiranapaqmi”, nispa.

19 Chaymantataq Manoaqa malta cabrachata jak’u ofrendatawan qaqa patapi Jehová Diosman jaywarqan. Chayllamanmi Diosqa Manoaq rikushasqan esposanpa rikushasqan ima admiranapaq ruwayta ruwarqan. 20 Altar patapi nina raurashaqtinmi, Manoawan esposanpiwan rikurqanku Jehová Diospa angelnin nina rauray sonqopi janaq pachaman seqapushaqta. Jinan paykunaqa pampakama k’umuykurqanku. 21 Chaywanmi Manoaqa yacharqan chay runa Jehová Diospa angelnin kasqanta.+ Chaymantaqa manañan Jehová Diospa angelninqa paykunaman rijurirqanñachu. 22 Manoataq esposanta nirqan: “Ay kunanqa wañupusunchá, Diostamá rikurunchis riki”,+ nispa. 23 Esposantaq ichaqa nirqan: “Jehová Dioschus wañuchiyta munawasunman karqan chayqa, manachá chaskiwasunmanchu karqan ruphachina ofrendanchistapas+ ni jak’u ofrendanchistapas. Chaymantapas manachá rikuchiwasunmanchu karqan imakunachus rikusqanchistapas nitaq imatapas willachiwasunmanchu karqan”, nispa.

24 Qhepamantaq chay warmiqa juj qhari wawata onqokurqan, paytan suticharqan Sansón+ nispa. Wiñasqanman jinan Jehová Diosqa chay wawata bendecirqan. 25 Tiempowanmi Jehová Diospa espiritunqa Sansonta kallpacharqan llaqtanta defiendenanpaq,+ chay tiempopin payqa kasharqan Zorá llaqtawan Estaol llaqtawan+ tupaypi kaq Majané-Dan+ nisqapi.

14 Juj kutinmi Sansonqa Timná llaqtata jaykurqan, chaypin rikurqan juj Filistea warmita. 2 Jinaspan tayta-mamanpa kasqanman kutimuspa paykunata nirqan: “Timná llaqtapin rikumuni juj Filistea warmita, paymi sonqoyta suwaramuwan. ¿Manachu payta pusamuwankichisman casarakunaypaq?”, nispa. 3 Tayta-mamanmi ichaqa nirqan: “¿Manachu familianchismanta llaqtanchis ukhumanta warmita munakuwaq?+ ¿Imaraykutaq Diosta mana serviq* runakunaq wawantari munakuwaq?”, nispa. Sansontaq papanta nirqan: “Pusamuwaychispuni, paytapunin munakuni”, nispa. 4 Tayta-mamanqa manan repararqanchu Jehová Diosmanta chay jamusqanta, payqa imaymanatan ruwasharqan Filistea runakuna contra jatarinanpaq. Chay runakunan Israel runakunata ñak’arichisharqanku.+

5 Jinan Sansonqa tayta-mamanwan kuska Timná llaqtata jaykurqan. Timná llaqtapi uvas chajra-chajraman chayaqtinmi juj león* qaparispa payman phawaykurqan. 6 Chay ratun Jehová Diospa espiritunqa Sansonman junt’aykurqan,+ jinan payqa juj malta cabrachata jina chay leonta makillanwan iskayman llik’irparirqan. Chay ruwasqantaqa manan willarqanchu tayta-mamanmanqa. 7 Chaymantataq Sansonqa Timná llaqtaman jaykuspa chay warmiwan parlamurqan, payqa chay warmillatapunin munasharqan.+

8 P’unchaykuna pasaqtintaq Sansonqa chay warmiq kasqanman kutiykurqan wasinman pusakapunanpaq.+ Chayman jaykushaspan wañuchisqan leonta qhawaq muyuykurqan. Chay wañusqa león ukhupin miel kashasqa abejakunapas askhan kashasqa. 9 Jinan Sansonqa chay miel misk’ita orqospa chayta mijun-mijun ripurqan. Tayta-mamanman ayparuspataq paykunamanpas chayta malliyachirqan, ichaqa manan willarqanchu chay mielta wañusqa leonmanta orqomusqanta.

10 Chaymantapachan Sansonqa papanwan kuska chay warmiq kasqanman jaykurqan. Chaypin payqa jatun fiestata ruwachirqan, chhaynatapunin waynakunaqa ruwaqku. 11 Chayta rikuspan runakunaqa payta compañanankupaq kinsa chunka runakunata pusamurqanku. 12 Chaypin Sansonqa chay runakunata nirqan: “Kunanmi juj adivinanzata ruwarisaykichis. Sichus kay qanchis p’unchay ukhupi manaraq fiesta tukushaqtin sut’inchankichis chayqa kinsa chunka lino p’achata, kinsa chunka allin p’achatawanmi qosaykichis. 13 Manachus sut’inchayta atinkichis chayqa qankunan kinsa chunka lino p’achata, kinsa chunka allin p’achatawan qowankichis”, nispa. Jinan paykunaqa nirqanku: “Niwayku chay adivinanzata”, nispa. 14 Chaymi Sansonqa paykunata nirqan:

Paykunaqa kinsa p’unchayñan mana imaniyta atisharqankuchu. 15 Jinan tawa kaq p’unchayqa Sansonpa esposanta* nirqanku: “Qosaykita engañollawan rimarachiy+ chay adivinanza imaninanchus chayta, mana chayqa qantawan papaykiq wasinpi kaqkunatawanmi ninawan kanasaykiku. Icha, ¿kaqniykuta qechuwanaykikupaqchu kayman invitamuwarqankiku?”, nispa. 16 Jinan Sansonpa esposanqa waqaspa Sansonta nirqan: “Qanqa cheqnikuwankin, manan munakuwankichu.+ Llaqtamasiykunamanmi juj adivinanzata nirusqanki. ¡Willaway! ¿Imaninanmi chay adivinanza?”, nispa. Chayta uyarispan Sansonqa nirqan: “Manan papaymanpas ni mamaymanpas willanichu, chaychu qanman willaykiman”, nispa. 17 Payqa waqashallarqanmi fiesta tukunan p’unchaykama. Chaymi qanchis kaq p’unchaypi Sansonqa manaña aguantayta atispa willarqan imaninanchus chay adivinanza chayta. Jinan chay warmiqa llaqtamasinkunaman chayta willarqan.+ 18 Qanchis kaq p’unchaypi manaraq inti jaykupushaqtintaq chay runakunaqa Sansonta nirqanku:

“¿Iman mielmanta aswan misk’i kanman?

¿Iman leonmanta aswan kallpasapa kanman?”,+ nispa.

Sansontaq nirqan:

19 Jehová Diospa espiritun junt’aykuqtinmi+ Sansonqa Asquelón+ llaqtaman jaykurqan, chaypin kinsa chunka runakunata wañuchirqan jinaspa p’achankuta qechurqan, chay p’achakunatan adivinanzata sut’inchaqkunaman qorqan.+ Chaymantataq sinchi phiñasqa tayta-mamanpa wasinman kutirqan.

20 Sansonpa esposantataq+ fiestapi compañaqnin runakunamanta jujninwan casarachipurqanku.+

15 Tiempoq pasasqanman jinan Sansonqa trigo cosechay tiempopi esposanta watukuq jaykurqan malta cabrachata aparikuspa. Jinan nirqan: “Esposaypa puñunan cuartotan jaykusaq, paywanmi tupayta munashani”, nispa. Chay warmiq papanmi ichaqa mana jaykuchiyta munarqanchu. 2 Sansontan nirqan: “Noqaqa manañachá munakapunchu nisharqanin,+ chaymi fiestapi compañaqniyki jujnin runaman qopurqani.+ Kaypin kashan sullk’an, payqa munay sipasmi, payta aswanpas ñañanpa rantinpi pusakapuy”, nispa. 3 Chaymi Sansonqa nirqan: “Kunanmi Filistea runakunata imataraq ruwaramusaq, chaytaq imatapas niwankuman”, nispa.

4 Jinan Sansonqa kinsa pachaj atoqkunata jap’imurqan, jinaspa iskay-iskaymanta chupankuta wataruspa nina k’anchanata watarqan. 5 Chaymantataq chay nina k’anchanata ninawan jap’iyachispa chay atoqkunata Filistea runakunaq chajran chaupiman kacharparirqan. Chhaynapin trigo chajrakunata rutusqatapas sayashaqtapas lliuta ruphapurqan. Chaymantapas ruphallarqantaqmi uvas chajrakunata aceituna chajrakunatapas.

6 Chayta rikuspan Filistea runakunaqa tapukurqanku: “¿Pin kayta ruwarurqan?”, nispa. Jinan paykunaman willarqanku: “Timná llaqtamanta runaq qataynin Sansonmi. Suegronmi paypa esposanta fiestapi compañaqnin waynaman qorapusqa, chaymi chayta ruwarusqa”,+ nispa. Chayta uyarispan Filistea runakunaqa chay runaq wasinman rispa ususintawan kuskata chay runata ninawan kanapurqanku.+ 7 Sansontaq ichaqa nirqan: “Chhaynatataq qankunapas ruwankichis chayqa, noqapas vengakunaykaman manapuni jinallachu kasaq”,+ nispa. 8 Jinan llapankuta ch’ulla-ch’ullamanta wañuchiyta qallarirqan, askhatapunin wañuchirqan. Chaymanta kutimpuspataq Etanpi kaq qaqa-qaqa t’oqopi pakakurqan.

9 Qhepamantaq Filistea runakunaqa Judá aylluman rispa chaypi karpakurqanku. Chaypin Leí ladopi+ wichayman urayman kutikacharqanku. 10 Jinan Judá ayllu runakunaqa tapurqanku: “¿Imamanmi jamurqankichis? ¿Imatan noqaykuwan munankichis?”, nispa. Paykunataq nirqanku: “Sansonta jap’iqmi jamushayku, imaynatachus ruwawarqanku chhaynatan ruwayta munashayku”, nispa. 11 Jinan Judá ayllumanta kinsa waranqa runakuna jaykurqanku Etanpi kaq qaqa-qaqa t’oqoman, chaypin Sansonta nirqanku: “¿Manachu yachanki Filistea runakunaq makinpi kashasqanchista?+ ¿Imaraykun kayta ruwawankiku?”, nispa. Sansontaq nirqan: “Noqaqa imaynachus ruwawasqankuman jinallan ruwarqani”, nispa. 12 Chaymantataq paykunaqa nirqanku: “Qanta jap’ispa Filistea runakunaman entreganaykupaqmi jamushayku”, nispa. Jinan Sansonqa paykunata nirqan: “Jurawaychis, aman imanawankichispaschu”, nispa. 13 Paykunataq nirqanku: “Manan imanasaykikupaschu ni wañuchisaykikupaschu, wataruspallan paykunaman entregasaykiku”, nispa.

Jinan iskay mosoq waskhawan wataruspa chay t’oqomanta orqomurqanku, jinaspa apamurqanku. 14 Leiman chayachimuqtinkun Filistea runakunaqa kusisqa qaparirqanku, chayllamanmi Jehová Diospa espiritun Sansonman junt’aykurqan,+ jinan Sansonqa waskhakunata ruphasqa lino hilokunata jina p’itirparirqan,* maki jap’ichina fierrokunapas chullushanmanpas jinaraqmi urmarqan.+ 15 Chaypin tarirqan manaraq unay wañusqa orqo asnoq qhaqllinta,* chayta oqarispan waranqa Filistea runakunata wañuchirqan.+ 16 Jinan Sansonqa nirqan:

“Asnoq qhaqllinwanmi monton-montontaraq runakunata wañurachini.

Asnoq qhaqllinwanmi waranqa runakunata wañurachini”,+ nispa.

17 Rimayta tukuspa jinataq Sansonqa asnoq qhaqllinta wijch’uspa chay parteta suticharqan Ramaj-Leí*+ nispa. 18 Sansonqa ch’akiymantan kasharqan, chaymi Jehová Diosmanta mañakurqan: “Diosníy, qanpa atiyniykiwanmi kay runakunata atipani. Kunanri, ¿ch’akiymantachu wañusaq? ¿Qanta mana serviq runakunaq makinmanchu entregawanki?”, nispa. 19 Jinan Diosqa Leipi kaq t’oqota kichaspa unuta chaymanta lloqsichimurqan.+ Chay unuta tomaspan Sansonqa wajmanta kallpata jap’irqan. Chaymi chay parteta suticharqan En-Acore* nispa. Kunan p’unchaykaman chay parteqa chhayna sutiyoq kashan.

20 Filistea runakuna kamachikushaqtinqa iskay chunka watan Sansonqa Israel runakuna ukhupi juez karqan.+

16 Juj kutinmi Sansonqa Gaza llaqtata rirqan, chaypin rikurqan juj ramera warmita jinaspa chay warmiq wasinman jaykurqan. 2 Chayta rikuspan Gaza runakunaqa ninakurqanku: “¡Sansonmi jamurusqa!”, nispa. Jinaspa chay llaqtata muyuykurqanku, llaqta punkupitaq tutantin qhepakurqanku Sansón lloqsimuqtin qonqaylla phawaykunankupaq. Paykunaqa tutantinmi chayllapi kasharqanku, paykunapurataq ninakusharqanku: “Inti lloqsimuqtin jina wañuchisunchis”, nispa.

3 Sansonqa kuska tutakamallan chaypi puñurqan, jatarimuspataq payqa llaqta punkuta, punkuq ladonkunapi iskaynin k’aspikunantinta, k’ullumanta aldabantinta ima khakarqan jinaspa chayta q’epirikuspa Hebrón llaqtaq chimpanpi orqo patakama aparqan.

4 Chaymantataq Sansonqa Sorec wayq’opi tiyaq Dalila sutiyoq warmimanta enamorakurqan.+ 5 Chay warmitan Filistea runakunaq umallinkunaqa nirqanku: “¿Maymantan chay runa chhaynaniraq kallpayoq? ¿Imaynatan wataykuman? ¿Imaynatan atipaykuman? ¿Manachu chayta engañollawan+ tapuruspa rimarachiwaq? Chayta ruwanki chayqa sapankaykun waranqa pachaj qolqeta qosaykiku”, nispa.

6 Chay qhepamantaq Dalilaqa Sansonta nirqan: “Ama jinachu kay, willaway. ¿Maymantan chhaynaniraq kallpayoq kanki? ¿Imawan wataspan pipas vencesunkiman?”, nispa. 7 Sansontaq nirqan: “Mana ch’akisqa jank’umanta qanchis cordelwanchus watawankuman chayqa, común runakuna jinallan mana kallpayoq kapuyman”, nispa. 8 Jinan Filistea runakunaq umallinkunaqa mana ch’akisqa jank’umanta qanchis cordelkunata apamurqanku, chaywanmi Dalilaqa Sansonta watarqan. 9 Chaykamataq Filistea runakunaqa Dalilaq wasin ukhupi Sansonta jap’inankupaq pakakurqanku. Jinan Dalilaqa Sansonta fuerteta nirqan: “¡Sansón, Filistea runakuna jap’irusunkiku!”, nispa. Jinan Sansonqa chay jank’umanta cordelkunata p’itirparirqan, imaynan ninaqa linomanta hilota ratulla rupharparin chhaynata.+ Chhaynapin mana yacharqankuchu imaynapichus kallpasapa kasqanta.

10 Dalilataq Sansonta nirqan: “Pujllapayashawankichu imaynachu kanpas, ¿imaraykun chhaynata llullakuwanki? Kunanqa sut’inta willaykuway, ¿imawanmi pipas watasunkiman?”, nispa. 11 Jinan Sansonqa nirqan: “Sichus mana jayk’aq utilizasqa mosoq waskhakunawan watawanqaku chayqa, común runakuna jinallan mana kallpayoq kapuyman”, nispa. 12 Chaymi Dalilaqa mosoq waskhakunawan Sansonta watarqan, jinaspa fuerteta nirqan: “¡Sansón, Filistea runakuna jap’irusunkiku!”, nispa. Jinan Sansonqa rijch’arispa waskhakunata hilota jinalla p’itirparirqan.+ (Tukuy chay tiempon Sansonta jap’iyta munaq runakunaqa wasi ukhullapi pakakusharqanku).

13 Chay qhepamanmi Dalilaqa Sansonta nirqan: “¿Imaraykun sapa kuti llullakuwanki? ¿Imaraykun sapa kuti engañawanki?+ ¡Niway! ¿Imawanmi pipas watasunkiman?”, nispa. Jinan Sansonqa nirqan: “Watawayta munaspaqa simp’aykunatan qanchisnintinta telarpi allwisqa q’aytukunawan simp’anayki”, nispa. 14 Jinan Dalilaqa Sansonpa nisqanman jina ruwarqan, simp’ankunata telar estacaman jap’irachispataq fuerteta nirqan: “¡Sansón, Filistea runakuna jap’irusunkiku!”, nispa. Chaymi Sansonqa usqhaylla rijch’arispa estacata orqorparirqan, allwisqa q’aytukunatapas p’itirparirqan.

15 Chay qhepamanmi Dalilaqa nirqan: “Qanqa yanqallan munakuykin niwanki,+ munakuwankiman chayqa sut’intachá willawankiman. Kinsa kutitañan llullakushawanki, manataq willawankichu maymantas chhaynaniraq kallpayoq kanki chayta”,+ nispa. 16 Dalilaqa sapa p’unchay tapupayaspan nishuta Sansonta renegachiq, chaymi Sansonqa manaña aguantayta atispa wañuytaraq munaq.+ 17 Jinan Sansonqa sut’inta willapurqan: “Noqaqa nacesqaymantapachan Diospaq t’aqasqa nazareo* runa kani, chaymi mana jayk’aqpas chujchaytaqa rutuwarqankuchu.+ Sichus chujchayta ruturuwankuman chayqa, común runakuna jinallan mana kallpayoq kapuyman”, nispa.

18 Chayta uyarispan Dalilaqa repararqan Sansón cheqaqta nishasqanta, jinaspa Filistea runakunaq umallinkunaman usqhaylla willachimurqan:+ “Jamuychis, kunanqa sut’intan willaruwan”, nispa. Jinan Filistea runakunaq umallinkunaqa qolqeta aparikuspa Dalilaq kasqanman rirqanku. 19 Chaymantataq Dalilaqa Sansonta moqon* patapi puñuchirqan, jinaspa juj runata wajaspa simp’ankunata qanchisnintinta rutuchirqan. Jinan Dalilaqa Sansonpa kallpan pisiyasqanman jina dominayta qallarirqan. 20 Jinaspan fuerteta nirqan: “¡Sansón, Filistea runakuna jap’irusunkiku!”, nispa. Sansontaq rijch’arispa sonqollanpi nirqan: “Manan imanawanqakupaschu, qaynakuna jinan noqaqa chhafchirikuspalla librarukusaq”,+ nispa. Ichaqa manan yacharqanchu Jehová Dios saqerparipusqanta. 21 Jinan Filistea runakunaqa jap’iruspa iskaynin ñawinkunata orqorqanku jinaspa Gaza llaqtaman apaykurqanku. Chaypin cobremanta iskay jap’ichinakunawan makinkunaman churarqanku, jinaspa carcelpi molino rumita muyuchispa llank’achirqanku. 22 Qhepamanmi ichaqa chujchanqa jujmanta wiñapullarqantaq.+

23 Filistea runakunaq umallinkunan juñukurqanku Dagón* idolonkuman+ jatun sacrificiota jaywanankupaq, fiestata ruwanankupaqwan. Paykunan nisharqanku: “¡Diosninchis Dagonmi enemigonchis Sansonta makinchisman entregawanchis!”, nispa. 24 Jinan llaqtapi runakunaqa idolonkuta rikuspa alabayta qallarirqanku: “Diosninchis Dagonmi enemigonchista makinchisman entregapuwanchis. Chay enemigonchismi llaqtanchista dañota ruwaq,+ askha llaqtamasinchiskunatataq wañuchirqanpas”,+ nispa.

25 Paykunaqa kusisqan kasharqanku, chaymi nirqanku: “Sansonta kayman apamuychis paymanta burlakunanchispaq”, nispa. Chaymi Sansonta carcelmanta orqomurqanku paymanta burlakunankupaq. Jinan sayachirqanku wasiq columnankunaq chaupinpi. 26 Sansontaq makinmanta pusaqnin waynata nirqan: “¿Maypin kay wasita jap’iq columnakuna kashan chayman jap’ipakunaypaq?”, nispa. 27 (Chay wasipiqa junt’an runakunaqa kasharqan, qharikunapas warmikunapas. Filistea runakunaq umallinkunapas llapankun chaypi kasharqanku. Wasi patapipas yaqa kinsa waranqa warmi-qharikunan Sansonta asipayaspa qhawamusharqanku).

28 Chay ratun Sansonqa+ Jehová Diosmanta rogakurqan: “Tukuy munayniyoq Señorníy Jehová, amayá qonqawaychu. Diosnilláy, ama jinachu kay, kay kutillatawan kallpaykita qoykuway.+ Juj kaq ñawillaymantapas kay Filistea runakunata vengarukusaq”,+ nispa.

29 Chaymantataq Sansonqa wasi chaupipi kaq iskaynin columnakunaman jap’ipakurqan. Jujnin columnamanmi paña makinta churaykurqan, jujninmantaq lloq’e makinta. 30 Chaymantataq Sansonqa fuerteta qaparirqan: “¡Filistea runakunawan kuska wañusaq!”, nispa. Jinaspan tukuy kallpanwan chay columnakunata tanqarqan, jinan chay wasiqa chay llaqta umallikuna pataman, llapa runakuna patamanwan urmaykurqan.+ Chay p’unchaymi Sansonqa askha runakunata wañuchirqan, kausashaspa wañuchisqanmantapas astawanraq.+

31 Qhepamantaq Sansonpa wayqenkunapas papanpa llapan familiankunapas paypa ayanta apapuq jaykumurqanku. Jinaspan Zorá+ llaqtawan Estaol llaqtawan tupaypi p’ampapurqanku, maypichus papan Manoata+ p’ampapurqanku chaypi. Sansonqa iskay chunka watan Israel llaqtapi juez karqan.+

17 Efraín orqo-orqopin+ tiyarqan Miqueas sutiyoq runa. 2 Paymi mamanta nirqan: “¿Yuyashankichu waranqa pachaj qolqeykiq chinkasqanta? Chay oqarikuqtan qanqa ñakarqanki ¿riki? Qhawariy, noqan chay qolqeykitaqa jap’ishani, noqan oqarikurqani”, nispa. Chayta uyarispan mamanqa nirqan: “Jehová Dios wawaytaqa bendecichun”, nispa. 3 Jinan Miqueasqa chay waranqa pachaj qolqeta mamanman qopurqan. Mamantaq payta nirqan: “Kay qolqetaqa Jehová Diospaqmi qopusaq.* Chhaynaqa wawáy jap’ikapuy kay qolqeta, chaywan iskay idolokunata ruwachikamuy”,+ nispa.

4 Chay qolqeta Miqueas qopuqtin jinan mamanqa iskay pachaj qolqeta t’aqarqan, jinaspa chayta qorqan qolqe takaq* runaman, paymi ruwarqan iskaynin idolokunata, chaytataq Miqueaspa wasinpi churarqanku. 5 Miqueaspan karqan idolokuna yupaychanan wasi. Paymi ruwarqan juj sacerdote unkuta*+ terafim* idolokunatawan.+ Chaymantapas juj kaq wawantan churarqan sacerdote kananpaq.+ 6 Chay tiempopiqa manan Israel llaqtapiqa rey karqanchu.+ Runakunaqa sapankankun imatachus allinpaq qhawarisqankuman jina imatapas ruwaqku.+

7 Judá ayllupi kaq Belenpin+ Judá familiamanta* Leví aylluyoq+ wayna runa tiyarqan. 8 Chay runan Judapi kaq Belén llaqtata saqespa tiyananpaq wasita maskhaspa purirqan, jinan chayarqan Efraín orqo-orqopi Miqueaspa+ wasinman. 9 Jinan Miqueasqa tapurqan: “¿Maymantan jamushanki?”, nispa. Paytaq nirqan: “Judapi kaq Belenmantan jamushani, Leví ayllumantan kani. Juj wasitan maskhakushani tiyanaypaq”, nispa. 10 Chaymi Miqueasqa nirqan: “Kayllapiña tiyakapuy, qan kanki yuyaychawaqniypas* sacerdoteypas. Watapi chunka qolqeta pagapusayki, mijunatapas p’achatapas qosaykin”, nispa. Jinan chay runaqa Miqueaspa wasinman jaykurqan. 11 Chaypin qhepakapurqan Miqueaswan kuska, wawan jinataqmi kapurqanpas. 12 Chaymantapas Miqueasqa chay Leví ayllumanta waynatan sacerdote kananpaq nombrarqan.+ Jinan chay waynaqa paypa wasinpi tiyapurqan. 13 Chaymantataq Miqueasqa nirqan: “Leví runataq sacerdotey kapun chayqa, allinpaqchá kunanqa Jehová Diosqa qhawariwanqa”, nispa.

18 Chay tiempopiqa manan Israel llaqtapi rey karqanchu.+ Chay tiempopin Dan ayllumanta runakunapas+ tiyanankupaq jallp’ata maskhaspa purisharqanku. Paykunaqa manaraqmi junt’asqatachu herenciata chaskirqanku.+

2 Jinan Dan ayllu runakunaqa Zorá llaqtamanta Estaol llaqtamantawan+ chaypaq jina pisqa allin runakunata ajllarqanku. Paykunatan kacharqanku jallp’a qhawaqta, nirqankun: “Phawaychis, lliupi jallp’ata allinta qhawamuychis”, nispa. Efraín orqo-orqoman chayaspan chay runakunaqa Miqueaspa+ wasinpi alojakurqanku. 3 Miqueaspa wasinpa qayllallanpiraq kashaspan uyarirqanku Leví ayllumanta waynaq kunkanta, jinan payman asuykuspa tapurqanku: “¿Pin kayman pusamurqasunki? ¿Imatan kaypi ruwashanki? ¿Imaraykun kaypi qhepakapurqanki?”, nispa. 4 Jinan payqa willakurqan imakunatachus Miqueas paypaq ruwarqan chayta, chaymantataq nirqan: “Paymi contratawan sacerdoten kanaypaq”,+ nispa. 5 Paykunataq valekurqanku: “Ama jinachu kay, Diosta tapuykapuwayku allinchus kay viajeyku kanqa icha manachus chayta”, nispa. 6 Chay sacerdotetaq nirqan: “Rillaychis, ama llakikuychischu. Jehová Diosqa qankunawanmi kashan”, nispa.

7 Chaymantataq chay pisqantin runakunaqa Lais+ llaqtaman chayarqanku. Chay llaqtapi runakunaqa Sidón llaqta runakuna jinan mana piqpa kamachisqan tiyarqanku. Paykunaqa manan imamantapas llakikuqkuchu,+ manataqmi pipas muyupayaqchu llaqtankuta qechuyta munaspapas. Chaymantapas paykunaqa Sidón llaqtamanta karupin kasharqanku, manataqmi muyuriqninpi llaqtakunawanqa rimanakuqkuchu.

8 Kutimuqtinkutaq, Zorá llaqtamanta Estaol llaqtamantawan+ llaqtamasinkunaqa paykunata tapurqanku: “¿Kasqachu jallp’a icha manachu?”, nispa. 9 Paykunataq nirqanku: “Rikumusqayku jallp’aqa allinpunin kashan, jaku chaypi tiyaq runakunawan maqanakamusun. Ama iskayaychischu. Jaku, qechumullasunña chay jallp’ata. 10 Chayman chayaspañan rikunkichis imaynachus chay runakunaqa mana imamantapas llakikuspa tiyanku chayta.+ Chaymantapas chay jallp’aqa jatunpunin, manan imapas faltanchu, Diosqa qowasunpunin chay jallp’ataqa”,+ nispa.

11 Jinan Dan ayllupi kaq Zorá llaqtamanta Estaol llaqtamantawan+ soqta pachaj qharikuna lloqsimurqanku. Paykunaqa llapankun guerrapaq armasqa kasharqanku. 12 Judá ayllupi Quiryaj-Jearin llaqta qayllaman chayaspankun paykunaqa chaypi karpakurqanku, chayqa kasharqan Quiryaj-Jearin+ llaqtaq inti jaykuy ladonpin. Chaymi chay parteta kunan p’unchaykama Majané-Dan*+ nispa sutichanku. 13 Chaymanta puririspankutaq Efraín orqo-orqopi Miqueaspa+ wasinman chayarqanku.

14 Jinan Lais+ llaqtata qhawamuq pisqantin runakunaqa wakin Dan ayllu runakunata nirqanku: “Kay wasipin kashan juj sacerdote unku,* terafim* idolokuna, qolqemanta ruwasqa iskay idolokunapiwan.+ ¿Imaninkichismi? ¿Imatan chaykunawan ruwasunchis?”, nispa. 15 Chaymantataq chay pisqantin runakunaqa Miqueaspa wasinpi Leví ayllumanta waynaq tiyasqan wasiman rirqanku,+ paytan nirqanku: “¿Imaynallan kashanki?”, nispa. 16 Chaykamataq soqta pachajnintin Dan ayllumanta+ armasqa runakunaqa punkullapi sayasharqanku. 17 Jinamantaq jallp’ata qhawamuq pisqantin runakunaqa+ sacerdote unkuta,+ terafim idolokunata,+ qolqemanta ruwasqa iskay idolokunatawan+ orqomuq jaykurqanku. (Sacerdoteqa+ soqta pachajnintin armasqa runakunawan kuskan punku jaykunapi kasharqan). 18 Jinaspa Miqueaspa wasin ukhuman jaykuspa, sacerdote unkuta, terafim idolokunata, qolqemanta ruwasqa iskay idolokunatawan oqarisharqanku. Chayta rikuspan sacerdoteqa paykunata nirqan: “¿Imatan ruwashankichis?”, nispa. 19 Paykunataq nirqanku: “¡Upallay! Ch’inlla kay. Jaku aswan noqaykuwan riy. Qanmi kanki yuyaychawaqniyku* sacerdoteykupas. ¿Imataq qanpaq aswan allin kanman? ¿Juj runallapaq sacerdote kaychu,+ icha Israelpi jujnin ayllupaq sacerdote kaychu?”,+ nispa. 20 Chay sacerdotetaq allinmi kanman nispa unkuta, terafim idolokunata, qolqemanta ruwasqa jujnin idolotawan+ aparikuspa paykunawan kuska ripurqan.

21 Chaymantataq chay runakunaqa jujmanta puriripurqanku, wawankunapas uywankunapas paykunaq ñaupankutan risharqanku, kaqninkunatapas ñaupankutan apasharqanku. 22 Dan ayllu runakunaqa karupiñan kasharqanku Miqueaswan wasimasinkunapiwan aypanankupaq lloqsiqtinkuqa. Ichaqa ayparqankun. 23 Paykuna wajariqtinkun Dan ayllu runakunaqa qhepaman qhawarispa Miqueasta nimurqanku: “¿Imananmi? ¿Imapaqmi khaytukuy runakunata juñuramunki?”, nispa. 24 Jinan Miqueasqa nirqan: “Ruwakusqay dioskunatapas aparikamuspachu, sacerdoteytapas pusarikamuspachu, ¿iman pasan niwankichisraqtaq? ¿Imawanmi noqa qhepakusaq?”, nispa. 25 Dan ayllu runakunataq nirqanku: “Aman chhaynata rimapayamushawankikuchu, chaytaq phiñasqa runakuna qanman phawaykuspa familiaykitawan kuskata wañurachisunkikuman”, nispa. 26 Chaymi Miqueasqa Dan ayllu runakuna aswan kallpasapa kasqankuta reparaspa wasinman kutipurqan. Dan ayllu runakunataq maymanchus rinankuman ripurqanku.

27 Miqueaspa ruwakusqan idolokunata, sacerdotentawan aparikuspan paykunaqa Lais+ llaqtaman rirqanku. Chay llaqtapi runakunaqa mana imamanta llakikuspan tiyaqku.+ Chay runakunatan Dan ayllu runakunaqa espadawan wañuchirqanku, llaqtankutapas lliutan ninawan kanapurqanku. 28 Manan pipas chay llaqtata libraq karqanchu, Sidón llaqtapas karupiraqmi kasharqan. Chaymantapas Lais llaqtaqa Bej-Reofpi+ kaq wayq’opin kasharqan, manataqmi chay llaqta runakunaqa muyuriqninpi llaqtakunawanpas rimanakuqkuchu. Chay qhepamantaq Dan ayllu runakunaqa chay llaqtata jujmanta jatarichipurqanku, jinaspa chaypi tiyapurqanku. 29 Dan ayllu runakunaqa ñaupa taytankuq sutinwanmi Dan nispa chay Lais llaqtata suticharqanku.+ Danqa Israelpa churinmi karqan.+ 30 Chaymantataq Dan ayllu runakunaqa apasqanku qolqemanta ruwasqa idolota+ chay llaqtapi sayachirqanku. Jinaspa Moisespa churin Guersompa+ familianmanta jamuq Jonatanta+ sacerdote kananpaq churarqanku. Jonatanmanta jamuq runakunan sacerdote karqanku llapa llaqtantin karu llaqtaman apasqa kanankukama. 31 Chhaynapin Miqueaspa qolqemanta ruwasqan idoloqa Dan runakuna ukhupi kasharqan. Chay idolotan paykunaqa yupaycharqanku Diospa rimanakuynin arca* tukuy tiempo Siló llaqtapi kashaqtin.+

19 Chay tiempopin Efraín orqo-orqopi+ kaq karu llaqtapi tiyaq Leví ayllu runa, Judapi kaq Belén+ llaqtayoq warmita munakurqan tiyaqmasin warmi* kananpaq. Chay tiempopaqqa manaraqmi rey karqanchu Israel llaqtapi.+ 2 Chay warmin Leví ayllu runata juj qhariwan engañarqan, jinaspa payta wijch’uspa taytanpa wasinman ripurqan, chaypin tiyasharqan tawa killaña. Taytanpa wasinqa Judapi kaq Belén llaqtapin kasharqan. 3 Chay qhepamanmi qosanqa jujnin qhari kamachinta pusarikuspa iskay asnontin payta maskhaq rirqan. Chayaqtintaq chay warmiqa taytanpa wasinman jaykuchirqan. Payta rikuspan taytanqa anchata kusikurqan. 4 Chaymi payta valekurqan kinsa p’unchay chaypi qhepakunanpaq. Jinan paykunaqa mijurqanku tomarqanku ima, chay tutakunaqa suegronpa wasinpin Leví ayllu runaqa puñurqan.

5 Tawa kaq p’unchaypitaq Leví ayllu runaqa tutallamanta jatarimurqan ripunanpaq. Chay warmiq taytanmi ichaqa nirqan: “Kallpata jap’inaykipaq imallatapas mijuruy, chaymantaña pasapunkichis”, nispa. 6 Jinan paykunaqa qhepakurqanku, jinaspa iskayninku mijurqanku tomarqanku ima. Chaymantataq chay warmiq taytanqa nirqan: “Qhepakullayña, kay tutatawan kaypi sumaqta pasariy”, nispa. 7 Chay runa ripunanpaq sayariqtintaq suegronqa rogarqan qhepakunanpaq, jinan payqa chay tutatawan chaypi qhepakurqan.

8 Pisqa kaq p’unchaypas chay runaqa tutallamantan jatarimurqan ripunanpaq. Suegronmi ichaqa nillarqantaq: “Kallpata jap’inaykipaq imallatapas mijuruy”, nispa. Jinan iskayninku mijurqanku, mijushananku rimashanankukamataq tardeña kapurqan. 9 Chay runa tiyaqmasin warmiwan kamachinpiwan ripunanpaq jatariqtintaq suegronqa nirqan: “Qhawariy, ñan tardeña kashan, tutayashanñan. Kayllapiña qhepakuy, kunan tutatawan kaypi sumaqta pasariy. Paqarinña tutallamanta wasiykiman pasapunki”, nispa. 10 Chay runan ichaqa manaña munarqanchu chay tutatawan chaypi qhepakuyta. Aswanmi sayarispa ripurqan, jinaspa chayarqan Jebús llaqtaman, chaytan nikullantaq Jerusalén+ nispa. Payqa tiyaqmasin warmintin, kamachintin, iskaynin asnokunantin iman ripurqan.

11 Jebús llaqtaman qayllaykuqtinkuqa ñan tardeña kasharqan. Jinan kamachinqa nirqan: “¿Jebús runakunaq llaqtallanmanña alojakuq jaykusunman chayri?”, nispa. 12 Patronnintaq nirqan: “Manan juj runakunaq llaqtanmanqa jaykusunmanchu, Israel runakunaq tiyasqan llaqtallamanpunin chayananchis. Jaku Guibeá+ llaqtakama”, nispa. 13 Patronninqa nillarqantaqmi: “Jaku, imaynatapas chayarusunpuni Guibeá llaqtaman otaq Ramá+ llaqtamanpas. Chay llaqtakunapiña mayqenpipas alojakusunchis”, nispa. 14 Jinan paykunaqa rishallarqanku, Guibeá llaqtaman qayllaykushaqtinkuqa ñan intiqa chinkayapusharqanña. Guibeá llaqtaqa Benjamín ayllupin kasharqan.

15 Jinan paykunaqa Guibeá llaqtaman jaykurqanku chaypi qhepakunankupaq. Llaqta ukhupiña kashaspankutaq plazapi tiyaykurqanku pillapas alojaykunanpaq, ichaqa manan pipas wasinman wajaykurqanchu.+ 16 Tutayaykuyta jinañan juj kuraq runa rijurimurqan, payqa chajrapi llank’asqanmantan kutimpushasqa. Chay runaqa Efraín orqo-orqomantan+ karqan, juj tiempollan Guibeá llaqtapi tiyasharqan. Chay llaqtapi tiyaq runakunan ichaqa Benjamín ayllumanta+ karqanku. 17 Chay kuraq runaqa plazata qhawarispan rikurqan chaypi runa tiyashaqta, jinan payman asuykuspa tapurqan: “¿Maymantan jamushanki? ¿Maytan rishanki?”, nispa. 18 Jinan payqa nirqan: “Judapi kaq Belenmantan+ jamushayku, chaymantataq Efraín orqo-orqopi kaq karu llaqtamanraq ripusaqku, chaymantan noqaqa kani. Judapi kaq Belenmanmi rirqani, kunantaq Jehová Diospa wasinman rishani,* ichaqa manan pipas wasinman wajariwanchu. 19 Kashanmi tiyaqmasiy warmipaqpas kamachiypaqpas t’antayku+ vinoykupas. Asnoykupaqpas kashanmi pajaykupas forrajeykupas,+ manan imaykupas faltawankuchu”, nispa. 20 Chay kuraq runataq nirqan: “¡Allinmi jamurqanki! Jaku wasiyta, ¿imaynataq kay plazapiri illariwaq?”, nispa. 21 Jinan chay runaqa wasinman pusaspa asnonkunaman mijuchirqan. Paykunataq chakinkuta maqchikusqanku qhepaman mijurqanku tomarqanku ima.

22 Sumaqta mijushaqtinku tomashaqtinkun mana valeq millay runakuna chay wasita muyuykurqanku, jinaspa punkuta takayta qallarirqanku. Chay wasiyoq kuraq runatataq nirqanku: “¡Wasiykimanta chay runata orqomuy, paywan puñuytan munayku!”,+ nispa. 23 Wasiyoq runataq lloqsimuspa paykunata nirqan: “Wayqeykuna, ¿imaynataq khayna millaytari ruwawaqchis? Kay runataqa noqan alojashani. P’enqaytan kaytaqa ruwawaqchis. 24 Kaypin kashan mana pi qhariwan puñuq ususiy, alojasqay runaq tiyaqmasin warmipas. Paykunata aswan orqomusaq, munankichis chayqa paykunata ima munasqaykichistapas ruwaychis.+ Kay runata ichaqa ama imanaychispaschu”, nispa.

25 Chay runakunan ichaqa mana kasukurqankuchu. Chaymi chay Leví ayllu runaqa tiyaqmasin warmita+ orqomuspa paykunaman entregarqan. Jinan chay runakunaqa chay warmita tutantin violarqanku, illarimunankaman chayta ruwarqanku. P’unchayamushaqtinñan kacharipurqanku. 26 Chay warmitaq alojaqninku runaq wasinman, maypichus qosan* kasharqan chayman rirqan. Chaypin wasi punkupi wijch’ukurqan, allinta p’unchayamunankaman chaypi kasharqan. 27 Leví runa wasinman ripunanpaq tutallamanta jatarimuspa punkuta kichaqtintaq tiyaqmasin warmiqa wasi punkupi wijch’urayashasqa, makinkunata punku sarunaman churaspa. 28 Jinan chay runaqa nirqan: “Jatariy, jaku ripullasunña”, nispa. Chay warmin ichaqa manaña rimarirqanchu. Chayta reparaspan chay runaqa asnonman cargarqan jinaspa wasinman ripurqan.

29 Wasinman chayaspataq cuchillota* jap’ispa chay wañusqa cuerpota chunka iskayniyoqman kuchuspa t’aqarqan. Chaytataq Israelpi sapanka aylluman apachirqan. 30 Chayta rikuspan Israel runakunaqa nirqanku: “Manamá jayk’aqpas kayqa pasarqanchu Israel runakuna Egiptomanta lloqsimusqankumantapachaqa. Allinta kayta qhawariychis, jinaspa sapankaykichis parlariychis+ imata ruwananchispaqpas”, nispa.

20 Chay jawan Israel runakunaqa Dan ayllu+ wichaymantapacha Ber-Seba uraykama llapanku Mizpá llaqtaman juñukamurqanku,+ Galaad+ chimpakunamantapas llapankun jamurqanku. Paykunaqa juj nisqallan Jehová Diospa ñaupanman juñukamurqanku. 2 Israel llaqta ayllukunapi umallikunapas llapallankun chaypi kasharqanku. Llapanpiqa tawa pachaj waranqa soldadokunan espadantinkama+ chaypi kasharqanku.

3 (Benjamín ayllu runakunan Israel runakuna Mizpá llaqtapi juñukusqankuta yacharurqanku).

Israel runakunan Leví ayllu runata nirqanku: “Willawayku, ¿imaynapin chay sinchi mana allin ruway pasarqan?”,+ nispa. 4 Jinan wañuq warmiq qosan Leví ayllu runaqa+ nirqan: “Tiyaqmasiy warmiwan kuskan Benjamín ayllupi kaq Guibeá+ llaqtaman alojakuq chayarqayku. 5 Jinaspan chay llaqta runakunaqa alojakusqayku wasiman tutallapi jamurusqaku. Paykunaqa noqatan wañuchiyta munashawarqanku, ichaqa noqata dañota ruwawanankumantaqa tiyaqmasiytan violarqanku. Chayraykun payqa wañukapurqan.+ 6 Jinan noqaqa tiyaqmasiy warmiq cuerponta kuchuspa Israel llaqtapi sapanka aylluman apachimurqani,+ kay Israel llaqtapi khayna mana allin ruway pasasqanrayku. 7 Kunanqa qankunayá Israel llaqta runakuna allinta chayta qhawariychis, chayman jina imatapas ruwanapaq”,+ nispa.

8 Chaymi Israel llaqta runakunaqa juj nisqalla jatarispa nirqanku: “Ama noqanchismanta jujpas karpanchisman ni wasinchismanpas kutisunchu. 9 Aswanpas sorteasun pikunachus Guibeá llaqta runakunawan maqanakuq rinqaku chaypaq.+ 10 Llapa Israel ayllukunamanta runakunata ajllasun mijunata apamunankupaq pachajmanta chunkata, waranqamanta pachajta, chunka waranqamanta waranqata. Chhaynapi llapa soldadokuna Benjamín ayllupi kaq Guibeá llaqta runakunawan maqanakuq rinankupaq, manan jinataqa qhawasunmanchu Israel llaqtapi kay mana allin ruwaytaqa”, nispa. 11 Jinan Israel llaqta runakunaqa juj nisqalla juñukurqanku Guibeá llaqta contra maqanakunankupaq.

12 Israel llaqta runakunan Benjamín ayllu runakunaman willachimurqanku: “¿Imaraykun llaqtaykichispi chay sinchi mana allin ruway pasarqan? 13 Kunanqa chay Guibeá llaqtapi mana valeq runakunata entregawayku+ wañuchinaykupaq, chhaynapi Israel llaqtamanta chinkachisun mana allin ruwaykunata”,+ nispa. Benjamín ayllu runakunan ichaqa mana kasukurqankuchu wayqenkunaq imachus nisqanta.

14 Jinan Benjamín ayllupi kaq llaqtakunamanta runakunaqa llapallanku Guibeá llaqtapi juñukurqanku Israel llaqta runakunawan maqanakunankupaq. 15 Chay p’unchaymi Benjamín ayllupi llaqtakunamanta runakunaqa iskay chunka soqtayoq waranqa juñukurqanku, paykunaqa llapallankun espadantinkama kasharqanku. Chaymantapas kallarqantaqmi Guibeá llaqtamanta qanchis pachaj allin maqanakuq kallpasapa soldadokunapas. 16 Chay ejercitopin karqan qanchis pachaj allin lloq’enchu soldadokuna. Paykunaqa allin warak’aqkunan karqanku, warak’aspaqa juj chujchatapas jap’irachillankumanmi karqan.

17 Israel llaqtapi wakin ayllukunataq tawa pachaj waranqa soldadokunata+ juñurqanku, paykunaqa allin experienciayoq soldadokunan karqanku. 18 Paykunan Betel llaqtata rispa Diosta tapurqanku:+ “¿Pin Benjamín ayllu runakunawan maqanakunaykupaq ñaupaykuta rinqa?”, nispa. Jehová Diostaq nirqan: “Judá ayllu runakunan ñaupaykichista rinqa”, nispa.

19 Chay qhepamantaq Israel llaqta runakunaqa tutallamanta sayarispa Guibeá llaqta qayllapi karpakurqanku paykunawan maqanakunankupaq.

20 Jinan Israel llaqta runakunaqa Benjamín ayllu runakunawan maqanakuq rirqanku, jinaspa Guibeá llaqtaq chimpanpi guerrapaq listo formakurqanku. 21 Chay p’unchaymi Benjamín ayllu runakunaqa Guibeá llaqtamanta lloqsimuspanku iskay chunka iskayniyoq waranqa Israel runakunata wañuchirqanku. 22 Israel runakunan ichaqa ñaupaq p’unchay formakusqanku lugarpi jujmanta mana manchakuspa guerrapaq formakullarqankutaq. 23 Chaymantapas Israel runakunaqa Betel llaqtata rispankun Jehová Diospa ñaupanpi tutakama waqaykurqanku, jinaspa Jehová Diosta nirqanku: “¿Risaqkuchu wayqeyku Benjamín runakunawan maqanakuq, icha amañachu?”,+ nispa. Jehová Diostaq nirqan: “Rillaychis”, nispa.

24 Jinan Israel runakunaqa iskay kaq p’unchaypi jujmanta Benjamín ayllu runakunawan maqanakuq rirqanku. 25 Benjamín ayllu runakunapas jujmantan iskay kaq p’unchaypi Guibeá llaqtamanta lloqsimurqanku, jinaspa wañuchirqanku chunka pusaqniyoq waranqa espadawan armasqa Israel soldadokunata.+ 26 Jinan Israel llaqta runakunaqa llapanku Betel llaqtaman rispanku Jehová Diospa ñaupanpi tiyaykuspa waqaykurqanku+ ayunarqanku+ ima, chaytan ruwarqanku tutakama. Chaymantapas ruphachina ofrendata,+ sumaq kausay ofrendata+ iman Jehová Diosman jaywarqanku. 27 Chay tiempopaqqa Betel llaqtapin Jehová Diospa rimanakuynin arcaqa kasharqan, jinan Israel llaqta runakunaqa Diosta chaypi tapurqanku:+ 28 “¿Risaqkuchu wayqeyku Benjamín ayllu runakunawan maqanakuq, icha amañachu?”,+ nispa. Jehová Diostaq nirqan: “Riychis, paqarinqa qankunawanmi atipachimusaykichis”, nispa. Chay p’unchaykunaqa Eleazarpa wawan Finehasmi+ sacerdote kasharqan, payqa Aaronpa nietonmi karqan. 29 Israel llaqta runakunan Guibeá llaqta muyuriqman runakunata churarqanku chay llaqtaman qonqaylla phawaykunankupaq.+

30 Kinsa kaq p’unchaymi Israel llaqta runakunaqa jujmanta lloqsimullarqankutaq Benjamín ayllu runakunawan maqanakuq, jinaspa ñaupaq kutikunapi jina Guibeá llaqtaq chimpanpi guerrapaq formakurqanku.+ 31 Benjamín ayllu runakuna guerraman lloqsimuqtintaq Israel runakunaqa ayqerikurqanku, jinan Benjamín ayllu runakunaqa ñaupaq kutikunapi jina Israel runakunata qatiparqanku, chhaynapin llaqtankumanta karunchakurqanku.+ Chaymantapas wakin runakunatan wañuchirqanku Betelman riq ñankunapi Guibeaman riq ñankunapi ima, yaqa kinsa chunka runakunatan wañuchirqanku.+ 32 Benjamín ayllu runakunan nisharqanku: “Ñaupaq kutikunapi jinan atiparushanchis”,+ nispa. Israel runakunataq nisharqanku: “Jaku jatun ñankunaman ayqekusunchis, chhaynapi llaqtankumanta karunchakunankupaq”, nispa. 33 Jinaspan Israel llaqta runakunaqa llapanku maypichus kasqankumanta lloqsimuspa Baal-Tamar nisqapi guerrapaq formakurqanku. Guibeá llaqta cercapi pakakuq Israel runakunapas pakakusqankumanta lloqsimuspan phawaykullarqankutaq. 34 Israelmanta chunka waranqa allin maqanakuq soldadokunan Guibeá llaqtaq chimpanman chayamurqanku, chaypin sinchita maqanakurqanku. Benjamín ayllu runakunaqa manan reparakurqankuchu lliu ch’usaqyachisqa kanankuta.

35 Chay p’unchaypin Israel llaqta runakunaqa iskay chunka pisqayoq waranqa pachaj Benjamín ayllu runakunata wañuchirqanku.+ Chhaynapin Jehová Diosqa Israel runakunaq ñaupanpi atiparqan Benjamín ayllu runakunata.+

36 Israel llaqta runakunaq ayqekusqanta rikuspan Benjamín ayllu runakunaqa atipanankupaq piensasharqanku.+ Israel runakunan ichaqa ayqekusharqanku Guibeá llaqta muyuriqpi pakakuq soldadokuna phawaykamunanpi confiaspa.+ 37 Chay pakakuq soldadokunaqa usqhayllan Guibeá llaqtaman phawaykamurqanku, jinaspa chay llaqtapi tiyaq runakunata espadawan wañuchiyta qallarirqanku.

38 Israel runakunaqa ñan rimanakusqakuña pakakuq soldadokuna Guibeá llaqtaman jaykuspa señalta jina q’osñita sayarichimunankupaq.

39 Israel runakuna ayqekuqtinmi Benjamín ayllu runakunaqa qatipaspa yaqa kinsa chunka Israel runakunata wañuchirqanku.+ Paykunan nisharqanku: “¡Qhawariychis! Ñaupaqpi jinan atipashanchis”,+ nispa. 40 Chayllamanmi Guibeá llaqtamanta q’osñi sayarimurqan, chaymi rimanakusqankuman jina señal karqan. Benjamín ayllu runakuna qhepankuta qhawarikunankupaqtaq llaqtankuqa rauraripushasqaña, q’osñipas altomanraqmi jatarishasqa. 41 Jinan ayqekuq Israel runakunaqa kutirimurqanku, Benjamín ayllu runakunataq chaykunaq pasasqanta rikuspa sinchita mancharikurqanku. 42 Jinaspa ch’inneq ladokunaman ayqekurqanku, ichaqa manan maymanpas ayqeyta atirqankuchu. Llaqtamanta jamuq runakunapas paykunata wañuchispan jamusharqanku. 43 Benjamín ayllu runakunaqa manapuniñan maymanpas ayqekuyta atirqankuchu. Israel runakunaqa mana samaspan paykunata qatikacharqanku. Jinan Guibeá llaqtaq chimpanpi, inti lloqsimuy ladopi paykunata atipapurqanku. 44 Chaypiqa chunka pusaqniyoq waranqa Benjamín ayllu runakunan wañurqanku, paykunaqa allin maqanakuq kallpasapa soldadokunan karqanku.+

45 Wakin Benjamín ayllu runakunataq kutirispanku ch’inneq ladoman ayqekurqanku, Rimón qaqa-qaqaman.+ Chaypin Israel runakunaqa jatun ñankunapi pisqa waranqa runakunata wañuchirqanku. Wakintataq Guidon ladokama qatirqanku, chaypin iskay waranqa soldadokunata wañuchillarqankutaq. 46 Llapanpiqa iskay chunka pisqayoq waranqa Benjamín ayllu soldadokunan chay p’unchaypi wañurqanku,+ paykunaqa llapankupas allin maqanakuq kallpasapa soldadokunan karqanku. 47 Soqta pachaj runakunan ichaqa ch’inneq ladoman ayqekuspa Rimón qaqa-qaqapi pakakamurqanku, chaypin paykunaqa tawa killa kasharqanku.

48 Chay qhepamanpas Israel llaqta runakunaqa Benjamín ayllupi kaq llaqtakuna contran kutirimurqanku, jinan chay llaqtakunapi runakunatapas uywakunatapas, llapa qhepaqkunatapas lliuta espadawan wañuchirqanku. Chaymantapas llapa tarisqanku llaqtakunatan ninawan kanaykurqanku.

21 Israel runakunaqa Mizpá+ llaqtallapiraq kashaspankun jurasqaku: “Aman mayqenninchispas Benjamín ayllu runakunawanqa ususinchista casarachisunchu”,+ nispa. 2 Chaymantataq Israel runakunaqa Betel llaqtaman rispanku+ Diospa ñaupanpi tiyaykurqanku, chaypin tutayanankama khuyayta waqaykurqanku. 3 Paykunan waqaykuspa nirqanku: “Diosniyku Jehová, Israel llaqtaq Diosnin, ¿imaraykutaq kayri pasawanku? ¿Imaraykutaq Israel llaqtapiri juj ayllu chinkanman?”, nispa. 4 Qhepantin p’unchaytaq Israel runakunaqa tutallamanta jatarispanku juj altarta chaypi perqarqanku ruphachina ofrendata sumaq kausay ofrendatawan+ jaywanankupaq.

5 Chaymantataq Israel runakunaqa ninakurqanku: “¿Pikunan mana rirqankuchu Mizpá llaqtapi Jehová Diospa ñaupanpi juñukushaqtinchis?”, nispa. Paykunan Mizpá llaqtapi juj juramentota ruwasqaku: “Pipas Jehová Diospa ñaupanman mana jamuqqa wañuchisqan kanqa”, nispa. 6 Israel runakunaqa sinchi llakisqan kasharqanku wayqenku Benjamín ayllumanta. Chaymi ninakurqanku: “Israel llaqtapin juj ayllu chinkachisqa kapun. 7 Jehová Diospa sutinpitaq juranchis+ ususinchiskunata ama paykunawan casarachinanchispaq+ chayqa, ¿maymantan kunan puchuq Benjamín ayllu runakunapaq warmita pusamusun?”, nispa.

8 Chaymantataq tapunakurqanku: “Mizpá llaqtapi juñukushaqtinchis,+ ¿pikunan mana jamurqanchu Jehová Diospa ñaupanman?”, nispa. Chaypin yacharqanku Jabés-Galaad llaqtamanta mana ni juj runapas jamusqanta. 9 Jamuqkunata yupaqtinkun Jabés-Galaad llaqtamanta mana ch’ullapas kasqachu. 10 Jinan Israel runakunaqa Jabés-Galaad llaqtaman kacharqanku chunka iskayniyoq waranqa allin kallpasapa soldadokunata. Paykunatan kamachirqanku: “Phawaychis Jabés-Galaad llaqta runakunata espadawan wañuchimuychis, aman saqenkichischu warmikunatapas ni wawakunatapas.+ 11 Wañuchispaykichisqa llapa qharikunata, qhariwan puñuq llapa warmikunata iman wañuchimunkichis”, nispa. 12 Jabés-Galaad llaqtaman chayaspankutaq tawa pachaj mana pi qhariwan kaq sipas warmikunata tarirqanku, paykunatan Canaán jallp’aman apamurqanku, Siló+ llaqtapi karpakusqankuman.

13 Chaymantataq Israel runakunaqa Rimón qaqa-qaqapi+ kaq Benjamín ayllu runakunaman willachimurqanku thajpi kausanankupaq. 14 Chaymi Benjamín ayllu runakunaqa kutimpurqanku, Israel runakunataq Jabés-Galaad llaqtamanta pusamusqanku warmikunata paykunaman qorqanku,+ ichaqa manan llapankupaqchu ayparqan. 15 Israel runakunaqa llakisqan kasharqanku Benjamín aylluwan imachus pasasqanmanta.+ Chay ayllutan Jehová Diosqa wakin ayllukunamanta t’aqarqan. 16 Israel llaqtapi umalliqkunan* ninakurqanku: “Manataq Benjamín ayllupi ch’ulla warmipas qhepanchu chayqa, ¿maymantataq warmikunatari pusamusun puchuq Benjamín ayllu runakunapaq?”, nispa. 17 Jinan wakin umalliqkunaqa nirqanku. “Benjamín aylluqa manan Israelmanta chinkanmanchu, puchuq runakunayá jujmanta herenciankuta sayarichichunku. 18 Ichaqa manapunin noqanchisqa paykunamanqa ususinchista qoyta atisunmanchu. Ñamá riki jurarqanchisña pipas Benjamín ayllu runakunawan ususinta casarachiqqa ñakasqa kananpaq”,+ nispa.

19 Jinaspa nirqanku: “Yachasqaykichis jina, sapa watanmi Betel llaqtaq wichay ladonpi kaq Siló+ llaqtapi Jehová Diospaq fiestata ruwakun. Chay llaqtaqa Betel llaqtamanta Shejen llaqtaman riq jatun ñanpa inti lloqsimuy ladonpin kashan, Leboná llaqtaq uray ladonpi”, nispa. 20 Chaymantataq Benjamín ayllu runakunata kamachirqanku: “Phawaychis uvas chajra-chajrapi pakakamuychis, jinaspa makilla kashankichis. 21 Siló llaqtamanta sipaskuna rondapi tusuykuspa jamushaqtinkutaq qankunaqa pakakusqaykichismanta lloqsimunkichis, jinaspa sapankaykichis juj sipasta esposaykichispaq apakunkichis, chaymantataq llaqtaykichisman kutipunkichis. 22 Chay sipaskunaq taytankuchus otaq turankunachus quejakuspa jamunqaku chayqa, noqaykuña paykunata nisaqku: Khuyapayaychis chay Benjamín ayllu runakunata, manan llapankupaqchu guerraman risqaykupi warmita tarimuyku.+ Chaymantapas manamá qankunapunichu riki ususiykichistaqa qoshankichis. Qankunaqa manan imamantapas juchayoqchu kankichis,+ nispa”.

23 Jinan Benjamín ayllu runakunaqa kamachisqa kasqankuman jina ruwarqanku. Sapankankun tusushaq sipaskunamanta jujta aparqanku esposanku kananpaq. Chaymantataq herencia chaskisqanku jallp’aman kutipurqanku, jinaspa llaqtakunata jujmanta sayarichispa+ chaypi tiyapurqanku.

24 Chay qhepamantaq Israel runakunaqa sapankanku ayllunkuman familiankuman kutipurqanku, llapankun herencia chaskisqanku jallp’aman kutipurqanku.

25 Chay tiempopiqa manan Israel llaqtapiqa rey karqanchu.+ Runakunaqa sapankankun imatachus allinpaq qhawarisqankuman jina imatapas ruwaqku.