CANTARES
(Salomonpa takin)
1 Kayqa lliu takikunamantapas aswan munay takin,
kayqa Salomonpa takinmi.+
2 “Munakusqay wayna siminwan much’aykuwachun.
Wayllukuyniykiqa vinomantapas aswan misk’iraqmi.+
3 Jawikunayki aceiteq q’apayninqa may sumaqmi,+
sutiykipas jich’arikuq sumaq q’apaq aceite jinaraqmi.+
Chaychá sipaskunaqa mayta munakusunkiku.
4 Jaku pusakapuway, kuska phawasun.
¡Reymi cuartonkunaman pusaykuwan!
Jaku kuska ripusun, kusisqa purimusun.
Munakuyniykimanta rimamusun,
wayllukuyniykiqa vinomantapas aswan sumaqraqmi.
Chaychá paykunaqa* munakusunkiku.
5 Jerusalén llaqta warmikuna,
yanachan kakuni, ichaqa munaychan kani,
Quedarpi karpakuna jinan kani,+
Salomonpa karpanpi telakuna jinan kakuni.+
6 Amaña qhawawaychischu yanacha kasqayraykuqa,
intiq mana chinkachispa qhawaykuwasqanraykuqa.
Mamitaypa churinkunan noqawanqa phiñakunku,
uvas chajrakunata qhawanaypaqmi churawarqanku,
noqaq uvas chajraytataq saqerparipuni.
Ama michiqmasiykikuna ukhupi purishanaypaq,
ama wañuqniyoq warmi jina purishanaypaq”.
8 “Qanqa llapa warmikunamantapas aswan munaychallañan kanki,
manachus yachanki maypichus kashasqanta chayqa,
ovejakunaq purisqanta qatipay,
cabrachaykikunata qatiy oveja michiqkunaq karpan qayllaman”.
9 “Munakusqalláy, may munaypunin kanki,
faraonpa* carretankunata aysaq munay china caballo jinan kanki.+
10 Uyaykiqa aretekunaq* chaupinpin k’ancharishanraq,
kunkaykipas collarkunaq muyuykusqanmi munay kashan.
11 Qori alajakunatan qanpaq ruwachipusaykiku,
qolqewan t’ipasqa alajakunatan ruwachipusaykiku”.
13 Munakusqayqa sumaq q’apaq mirrayoq bolsacha jinan,+
oqllaynillaypi sapa tutanpas kashaq mirrayoq bolsacha jinan.
15 “¡Ima munaymi kanki sonqo suwa warmicha!
¡May munaypunin kanki!
Ñawichaykikunapas urpichaq ñawinkuna jinan munaycha”.+
16 “¡Munakusqalláy, qanpas munaymi kanki!
¡Sumaq sonqo suwan kanki!+
Mast’arisqa q’omer qorakunan puñunanchisqa.
17 Cedromantan wasinchispa kurkunkunaqa,
enebro sach’amantan wasinchispa k’aspinkunaqa.
2 ”Noqaqa Sarón pampapi* wiñaq azafrán t’ika jinallan kani,
wayq’okunapi wiñaq lirio t’ika jinallan kani”.+
2 “Kiska-kiska ukhupi lirio t’ika jinan munakusqay warmiqa,
chay lirio t’ika jinan rikukun sipaskuna ukhupiqa”.
3 “Sach’a-sach’a ukhupi manzana sach’a jinan munakusqay waynaqa,
waynakuna ukhupiqa manzana sach’a jinan rikukun.
Maytan munashani paypa llanthunpi tiyaykuyta,
rurunqa sumaq misk’illañan noqapaqqa.
4 Jatun mijuy wasimanmi apawarqan,
chaypin munakuyninta banderata jina oqarirqan.
6 Lloq’e makinpin umay samaykun,
paña makinwantaq oqllaykuwan.+
Amapuni noqapi munakuytaqa rijch’arichiychischu,
aswanpas kikillan munakuyqa rijch’arimuchun.+
8 ¡Uyariychis! Jamushanñan munakusqayqa.
¡Qhawariychis! Jaqaytan jamushan,
orqo qhatakunatan seqamushan,
moqo patankunatan salta-saltarispa jamushan.
9 Munakusqayqa gacela taruka jinan,
wayllukusqayqa malta taruka jinan.+
¡Qhawariychis! Perqayku qhepapin kashan,
ventanamantan qhawapakamushan,
ventana k’ajtukunamantan qhawapakamushan.
10 Munakusqaymi nimushawan:
Munakusqay sipas, sayarillayña,
ch’aska ñawicháy, jakullaña.
11 Qhawariy, paray tiempopas tukupunñan,
paraqa ñan ripunña.
Jallp’anchispiqa ñan urpichakunapas takimushanña.+
13 Higos sach’a rurupas poqoshanñan,+
uvaskunaq t’ikasqanpas ñan q’aparimushanña.
Munakusqay sipas, sayarillayña,
ch’aska ñawicháy, jakullaña.
14 Qaqa t’oqokunapi tiyaq urpichalláy,+
sayaq qhata t’oqokunapi puñuq urpichalláy,
uyachaykita qhawarichimuway,
kunkachaykita uyarichimuway;+
may munaymi rikukun uyachaykiqa,
may sumaqmi uyarikun kunkachaykiqa,+ nispa”.
15 “Atoqkunata jap’imuychis,
uvas chaqoq uña atoqkunata jap’imuychis,
uvas chajraykuqa t’ikaypiñan kashan”.
16 “Munakusqayqa noqaqmi, noqataq paypa kani.+
Payqa lirio t’ikakuna ukhupin+ ovejata michimushan.+
17 Manaraq wayra wayramushaqtin,
manaraq llanthukuna ripushaqtin jamuy;
munakusqay wayna, usqhaylla jamuy.
3 ”Tutan munakusqay runawan mosqokurqani,
puñunaypin payta maskhashasqani;+
jaqayniraqtan maskhaykushasqani, manataqmi tarisqanichu.+
2 Jinan nishasqani: Jatarispa llaqta ukhupi maskhamusaq,
callekunapi plazakunapi maskhamusaq,
ama jark’awaychischu munakusqayta maskhaqmi risaq, nispa.
Maskhashasqanin, manataq tarisqanichu.
3 Llaqta qhawaq guardiakunawanmi tupashasqani,+
paykunatan tapukushasqani: ¿Manachu rikurqankichis munakusqay runata?, nispa.
4 Paykunawan tupasqay qhepallamanmi,
munakusqay waynataqa tarisqani,
payta jap’ispan mana kacharishasqanichu.
Mamitaypa wasinmanmi pusashasqani,+
wijsallikuwaqniypa cuartonmanmi apaykushasqani.
5 Jerusalén llaqta warmikuna,
gacela tarukakunarayku, china tarukakunarayku prometewaychis:
Amapuni noqapi munakuytaqa rijch’arichiychischu,
aswanpas kikillan munakuyqa rijch’arimuchun”.+
6 “¿Imataq chay ch’inneqmanta q’osñi jina wichamuqri?
Sumaq mirra weqeman, yuraq inciensoman* q’apashaqmi jamushan,
qhatuqkunaq vendesqan sumaq jawinakunaman q’apashaqmi jamushan”.+
7 “¡Qhawariychis! Salomonpa tiyananmi,*
paypa muyuriqnintan jamushan soqta chunka kallpasapa runakuna,
paykunaqa Israelpi allin maqanakuq soldadokunan kanku.+
8 Paykunaqa espadantinkaman kashanku,
maqanakuypaq allin preparasqan kanku;
sapankan cinturankupi espadantinkama kashanku,
tutapi imapas kaqtin cuidanankupaqmi listo kashanku”.
9 “Chayqa rey Salomonpa tiyananmi,
Líbano sach’akunamantan ruwachikurqan.+
10 Columnankunataqa qolqemantan ruwachikurqan,
tusankunatapas qorimantan ruwachikurqan.
Tiyananqa azulniraq puka q’aytumanta ruwasqan kashan,
ukhunqa may munakuywan ruwasqan kashan,
Jerusalén llaqta warmikunaq ruwasqanmi kashan”.
11 “Sion warmikuna lloqsimuychis, jamuychis,
rey Salomonta qhawaychis,
mamanpa ruwapusqan corona t’ikawanmi kashan,+
casarakusqan p’unchaypi churasqan coronawanmi kashan,
sonqonpa kusikusqan p’unchaypin chaytaqa churarqan”.
4 “¡Ima munaymi kanki sonqo suwa warmicha!
¡May munaypunin kanki!
Ñawichaykikunapas uya tapanayki ukhumantan urpichaq ñawinkuna jina qhawakamushan,
chujchaykipas tropantin cabrakuna jinan,
Galaad orqo-orqonta jaykumushaq cabrakuna jinan.+
2 Kiruykikunapas chayllaraq rutusqa ovejakuna jinan,
bañakusqanmanta lloqsimuq tropantin ovejakuna jinan.
Llapankupas iskay uñayoqkaman kanku,
manataqmi mayqenpas uñankutaqa wañuchinkuchu.
3 Simichaykipas k’anchashaq puka q’aytu jinan,
rimasqaykipas sumaq llamp’ullañan.
Uyaykipas uya tapanayki ukhupin munayllaña kashan,
iskayman phasmisqa granada fruta jinan kashan.
Waranqa jark’apakuna escudokunan warkurayashan,
allin maqanakuq soldadokunaq muyu escudonkunan chaypi kashan.+
5 Ñuñuykikunaqa gacela tarukaq iskay uñankuna jinan,+
lirio t’ikakuna ukhupi mijuq gacela tarukaq iskay uñankuna jinan”.
6 “Manaraq wayra phukumushaqtinmi,
manaraq llanthupas ripushaqtinmi,
sumaq q’apaq mirra orqoman risaq,
7 “Munakusqacháy, chakiykimanta umaykikaman ancha munay kanki,+
manan qanpiqa imapas mana allinqa kanchu.
8 Warma yanachalláy, Líbano orqomanta noqaman jamuy,
Líbano orqomantapacha kayman jaykumuy.+
Amaná orqokunamantapacha uraykamuy,
Senir puntamantapacha, Hermón orqomantapacha jaykumuy,+
leonkunaq t’oqonmanta lloqsimuy,
leopardokunaq* tiyasqan orqomanta jamuy.
9 Sonqoytan suwaruwanki panacháy,+
sonqoytan suwaruwanki warma yanacháy,
ñawichaykiwanmi sonqoyta suwaruwanki,
kunkaykipi collarmi sonqoyta suwaruwan.
10 ¡Panacháy, may sumaqmi munakuyniykiqa!+
¡Warma yanacháy, may munaymi wayllukuyniykiqa!
Wayllukuyniykiqa vinomantapas aswan misk’iraqmi,+
ima jawinamantapas aswan sumaqmi jawikunaykiq q’apayninqa.+
11 Warma yanacháy, simiykimantaqa miel misk’in sut’umushan,+
qalluykiqa miel patapin kashan, leche patapin kashan,+
p’achaykiqa Líbano orqo-orqo jinan sumaqta q’aparishan.
12 Panachayqa, munakusqay munay warmiqa
wisq’asqa huerta jinan, allin wisq’asqa pujyu jinan.
13 Munay huerta jinan rurusqaykiqa,
qanpin wiñashan munay granada sach’akuna,
allin ruruq sach’akuna, alheña sach’akuna.
Qanpin wiñashan nardo plantakuna,
14 nardo sach’akuna,+ azafrán t’ikakuna, sumaq q’apaq plantakuna,+
canela sach’akuna,+ imaymana clase incienso sach’akuna,
mirra sach’akuna, áloe sach’akuna,+ imaymana clase sumaq q’apaq plantakuna.+
15 Qanqa munay huertapi pujyu jinan kanki,
misk’i unuyoq p’uytu jinan kanki,
Líbano wichaymanta jaykumuq unukuna jinan kanki.+
16 Jatarimuy wichay lado wayra,
wayrarimuy uray lado wayra.
Huertayta munayllata phukuykuychis,
huertaymanta sumaq q’apayta lloqsichiychis”.
“Munakusqay wayna, huertaykiman jamuy,
allinnin rurukunata mijukuy”.
5 “Panacháy, ancha munakusqay warma yanacháy,
ñan huertaymanqa jaykuniña,+
ñan orqoniña mirraytapas balsamoytapas,+
ñan mijuniña mielniytapas,
ñan ujaniña lecheytapas vinoytapas”.+
“¡Amigollaykuna, mijuychis ujaychis!
¡Wayllukuywan machaychis!”.+
2 “Noqaqa puñusharqanin, sonqoymi ichaqa rijch’asqalla kasharqan.+
Mosqoyniypin munakusqay waynaqa wajamushawasqa:
¡Panacháy, warma yanacháy, urpicháy, kicharimuway!
¡Munakusqalláy, kicharimuway punkuykita!
Umaymi apillaña kashan, sullawan* joq’ochasqan kashan,
lliumi chujchaykunaqa tuta sullaq apichasqan kashan,+ nispa.
3 Ñan p’achaytapas ch’utikuniña,
¿jujmantachu churakusaq?
Ñan chakiytapas maqchikuniña,
¿wajmantachu qhellichakusaq?
4 Munakusqaypa makinqa manañan punku t’oqopiñachu kasqa,
chaywanmi sonqoyqa may llakisqa kashasqa.
5 Payta kichaqmi jatarishasqani,
makiymantan mirra weqe sut’urimushasqa,
dedoykunamantan unuyasqa mirra phawarimushasqa,
punku aldabamanmi sut’uykushasqa.
6 Punkuta kicharinaypaqmi ichaqa,
munakusqay waynaqa manaña chaypichu kapusqa,
ñan payqa pasapusqaña, manan imanakuytapas atishasqanichu.*
Lliutan maskhaykamushasqani manataqmi tarimusqanichu,+
jaqayniraqtan wajakachaykushasqani, manataqmi uyarimuwasqachu.
7 Llaqta qhawaqkunawanmi tupashasqani,
paykunan maqaykushawasqaku, lliutan k’irishawasqaku.
Uya tapakunaytapas aparikapusqakun.
8 Jerusalén llaqta warmikuna, prometewaychis:
Munakusqay waynawan tupankichis chayqa,
willaripuwankichis munakuymanta onqosqa kashasqayta”.
9 “Llapa warmikunamanta aswan munay sipas,
¿imapin munakusqayki wayna jujkunamanta aswan allin?
¿Imapin jujkunamanta jujniray?
Chaytaq qanri khaynata prometechiwankiku”.
10 “Munakusqay waynaqa munay rijch’ayniyoqmi,
munay puka uyachan.
Chunka waranqa runakuna ukhupipas sut’i reqsiymi.
11 Paypa umanqa qori jinan,
ch’uyay-ch’uyay qori jinan.
Chujchankunaqa palmera sach’a jinan kuyuykachan,
cuervo* jinan yanallaña.
12 Ñawinkunaqa mayu patapi urpikuna jinan,
lechewanpas bañakushankuman jinan,
qocha patapi tiyaykuq urpikuna jinan.
13 Uyanqa sumaq q’apaq plantakunayoq huerta jinan,+
sumaq q’apaq qorakunayoq moqokuna jinan.
Siminqa lirio t’ika jinan, mirran chaymantaqa sut’umushan.+
14 Makinkunaqa crisólito rumiwan k’askachisqa qori cilindro jinan.
Wijsan wichayqa zafiro rumiwan llusk’achasqa marfil jinan.
15 Chakankunaqa ch’uya qorimanta churanapi mármol rumimanta columnakuna jinan,
paypa rijch’ayninqa Líbano orqo-orqo jinan ancha munayllaña,
cedro sach’akuna jinan,+ manan imapas igualanmanchu.
16 Siminqa misk’illañan, uma patanmanta chaki puntankaman munayllaña.+
Jerusalén llaqta warmikuna, chhaynan payqa, chhaynan munakusqay waynaqa”.
6 “Llapa warmikunamanta ancha munay sipas,
¿maypin munakusqayki wayna kashan?
¿Mayqen ñannintan pasapurqan?
Jaku maskhaysimusaykiku”.
2 “Munakusqay waynaqa huertan uraytan jaykun,
sumaq q’apaq plantakunaq kasqan huertatan jaykun,
chaypin payqa ovejata michimushan,
chaypin lirio t’ikakunata pallamushan.+
3 Noqaqa munakusqay waynaqmi kani, paytaq noqaq.+
Payqa lirio t’ikakuna ukhupin ovejata michimushan”.+
4 “Munakusqacháy,+ qanqa Tirzá* jinan may munay kanki,+
Jerusalén llaqta jinan sonqo suwa kanki,+
maqanakunanpaq munay juñusqa ejército jinan kanki.+
5 Amaña qhawamuwaychu,+ ñawiykin sonqoyta suwashawan.
Chujchaykiqa tropantin cabrakuna jinan,
Galaad orqo-orqonta jaykumushaq cabrakuna jinan.+
6 Kiruykikunapas tropantin ovejakuna jinan,
bañakusqanmanta lloqsimuq ovejakuna jinan.
Llapankupas iskay uñayoqkaman kanku,
manataqmi mayqenpas uñankutaqa wañuchinkuchu.
7 Uya tapanayki ukhupin uyaykiqa munay kashan,
iskayman phasmisqa granada fruta jinan kashan.
8 Soqta chunka reinakunaña kanman chaypas,
pusaq chunka tiyaqmasi warmikunaña* kanman chaypas,
mana yupay atiy sipaskunaña kanman chaypas,+
9 jujllan urpichayqa,+ jujllan ancha munay urpichayqa.
Payllan mamanpa ususinqa,
payllan onqokuqninpa aswan munakusqanqa.
Payta rikuspan sipaskunaqa kusisqa warmi ninku,
paytan reinakunapas tiyaqmasi warmikunapas jatunchanku.
10 ¿Pitaq jaqay pacha illarimuy jinaraq k’anchamushaq sipasri?
¿Pin jaqay killa jina sumaqta k’anchamushan?
¿Pin jaqay inti jinaraq munayta llifllikimushan?
Maqanakunanpaq munay juñusqa ejército jinaraqmi kamushan”.+
11 “Nogal sach’akunaq kasqan huertamanmi jaykurqani,+
ch’ijchimusqanta rikuqmi jaykurqani,
uvas sach’a ñachus ch’ijchimunña* chayta rikuqmi jaykurqani,
granada sach’a ñachus t’ikashanña chayta qhawaqmi jaykurqani.
12 Chaykunata rikuyta munaspan qonqay carretakunaq kasqanman chayarusqani,
llaqtay carretakunawan kuskañan kashasqani”.
13 “¡Munakusqay sulamita* sipas, kutimuy, jamuy!
¡Kutimuy, muyurimuy maytan rikuyta munashaykiku!”.
“¿Imaraykutaq qankunari kay sulamitata qhawapayawankichis?”.+
“¡Payqa iskay t’aqapi tusushaqkuna jinan!”.*
7 “¡Sumaq sonqo sipas!
¡Ima munaymi chakiykikunaqa usut’aykipi rikukun!
Teqniykikunaqa munay alajakuna jinan,
artesano runaq ruwasqan jinan.
2 Puputiykiqa muyu p’uku jinan,
ama jayk’aqpas sumaq q’apaq vinoqa faltachunchu.
Wijsaykiqa lirio t’ikawan muyuchisqa trigo montón jinan.
3 Ñuñuykikunaqa gacela tarukaq iskay uñankuna jinan.+
4 Kunkaykiqa+ marfilmanta ruwasqa torre jinan.+
Senqaykiqa Damasco ladota qhawaq Líbano torre jinan.
5 Umaykiqa Carmelo orqo jinan may munay.+
Chujchaykiqa+ azulniraq puka q’aytu jinan.+
Chujchaykita wayraq pujllachisqanmi reypa sonqonta suwan.
6 Munakusqay sipas, ¡munay sonqo suwan kanki!
¡Ima munay kaqkunamantapas qanmi aswan munay kanki!
7 Qanqa palmera sach’a sayaymi kanki,
ñuñuykikunapas palmeraq ch’ampa rurun jinan.+
8 Noqan nirqani: Palmera sach’atan seqasaq,
ancha sumaq rurunkunatan llamiykusaq, nispay.
Ñuñuykikunaqa uvas ch’ampa jina kachun,
samayniykipas manzanaq q’apaynin jina kachun,
9 simiykipas sumaq allin vino jina kachun”.
“Munakusqaypa siminman sumaqllata jaykuchun,
puñuqkunaq siminman munayllata suchuykuq vino jina suchuykuchun.
10 Noqaqa munakusqay waynaqmi kani,+
payqa anchatan munakuwan.
12 Tutaraq jatarispa jaku uvas chajrata,
ñapaschá ch’ijchimushanña,*
ñapaschá t’ikakunapas phanchimushanña,+
ñapaschá granadakunapas t’ikarimushanña.+
Chaypiña may munakusqayta rikuchimusayki.+
Chayllapin kashan ñaupaq pallasqapas chayllaraq pallasqapas;
ancha munakusqay wayna, qanpaqmi chaykunata waqaychashani.
8 ”¡Mamaypa ñuñunta ñuñuq turay jinallapas kawaq!
Runaq rikushasqanmi much’aykuykiman,+
manataqmi pipas cheqniwanmanchu.
2 Mamaypa wasinmanmi pusaykiman,+
yachachiqniypa wasinmanmi pusaykiman.
Sumaq q’apaq vinotan jaywaykiman,
granada jugotan tomachiykiman.
3 Lloq’e makinpin umay samaykunman,
paña makinwantaq oqllaykuwanman.+
4 Jerusalén llaqta warmikuna, prometewaychis:
Amapuni noqapi munakuytaqa rijch’arichiychischu,
aswanpas kikillan munakuyqa rijch’arimuchun”.+
5 “¿Pitaq jaqayri ch’in uraymanta wichamushan?
¿Pin jaqay warmi, munakusqanwan makin jap’inasqa jamushan?”.
“Manzana sach’a k’uchupin rijch’arichirqayki,
chaypin mamaykiqa onqokurqasunki,
chaypin payqa nanaywan jap’ichikurqan.
6 Sonqoykipi sellota jina jap’iway,
makiykipi sellota jina jap’iway.
Munakuyqa wañuy jina atiyniyoqmi,+
munakusqa runaman k’askakuyta munayqa Sepultura* jina kallpasapan,
munakuyqa nina rauray jina mana tukurikuqmi, Jehová* Diospa ninan jinan.+
7 May askha unupas manan munakuytaqa wañuchinmanchu,+
may askha mayupas manan munakuytaqa apanmanchu.+
Pipas llapa qhapaq kayninwan munakuyta rantiyta munanman chayqa,
may cheqnisqan chaykunaqa kanman”.*
8 “Pananchisqa juch’uyllaraqmi kashan,+
ñuñunkunapas manaraqmi wiñamunchu.
¿Imatan ruwasun pananchispaq?
¿Imatan ruwasun makinta mañakuq jamuqtinku?”.
9 “Llaqta perqa jina kaqtinqa,
chay patapi qolqe torrekunata sayarichisun.
Punku jina kaqtinqa,
cedro tablawan tusaspa t’ipasun”.
10 “Noqaqa llaqta perqa jinan kani,
ñuñuykunapas torrekuna jinan.
Payqa sumaqtan rikuwan,
thaj kausaqta jinan rikuwan.
11 Baal-Amonpin Salomonpa uvas chajran karqan,+
chaytan chajra llank’aqkunaq makinman saqemurqan.
Sapankan waranqa qolqeta qoqku chay chajraq rurunmanta.
12 Chay waranqa qolqeqa qanpan Salomón,
iskay pachajtaq chajra llank’aqkunaq.
Noqaqqa kanñan uvas chajrayqa, chayqa noqallapaqmi”.
13 “Huertakunapi tiyaq urpicháy,+
jujkunan kunkaykita uyarishanku,
noqamanwan uyarichiway ama jinachu kay”.+
14 “Munakusqay wayna, usqhaylla jamuy,
gacela taruka jina p’itamuy,+
malta taruka jina phawamuy,
sumaq q’apaq orqo-orqonta phawamuy”.
Chaypiqa sipaskunamantan rimashan.
Egipto reykunatan “faraón” nispa niqku.
Chaypiqa yaqapaschá “simp’aykikunaq” nillanmantaq.
Chaypiqa “qocha pata pampapi” nillanmantaqmi.
Chaypiqa “olibanoman” nillanmantaqmi.
Chay tiyanakunaqa wasikuna jinan karqan, chaypin apaqku importante runakunata.
Chaypiqa “olíbano” nillanmantaqmi.
Leopardoqa puma jinan, ichaqa ch’eqchin.
Sullataqa “chhulla” nillankutaqmi.
Chaypiqa yaqapaschá “rimasqanta uyariqtiymi sonqoyraq chiriyashasqa” nillanmantaq.
Cuervoqa yana anka jinan. Sayayninmi kuskan metro jina, rafran kicharisqataq juj metro más.
Chaypiqa “Kusikuna Llaqta” nillanmantaqmi.
Tiyaqmasi warmikunaqa esposakuna jinan karqanku. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Tiyaqmasi warmi” nisqata.
Chaypiqa “t’ikarinña” nillanmantaqmi.
“Sulamita” nispaqa nikun Sunem llaqtamanta kasqanraykun, kunanqa Sulam nikunmi chay llaqtataqa.
Chaypiqa “¡Payqa Manainpi tusuy jinan!” nillanmantaqmi.
Chaypiqa “t’ikamushanña” nillanmantaqmi.
Hebreo rimaypiqa “Seol” ninmi. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Sepultura” nisqata.
Hebreo rimaypiqa “Jah” ninmi. Jah nisqaqa pisi letrakunallapin “Jehová” ninanta nishan.
Chaypiqa yaqapaschá “may cheqnisqan chay runaqa kanman” nillanmantaq.