Ama kasqan kunkallawanchu rimay

DISCURSOYKIPI allinnin yachachikuykunata sut’ita reparachiqtiykiqa allintan entiendenqaku yachachisqaykita, ichaqa discursoyki aswan sumaq uyarikunanpaqqa yachanaykin necesitakusqanman hina allin kallpawan otaq pisi kallpawan rimayta, usqhayta otaq allillamanta rimayta, hinallataq yachanayki kunkayki ñañuyachiyta rakhuyachiytapas. Chhaynata rimamuqtiykipas predicaqtiykipas uyariqniykikunan reparanqaku imamanta rimasqaykita ancha allinpaq qhawarisqaykita, hinan paykunapas chhaynata qhawarillankumantaq.

¡Ima munaymi runaq rimayninqa! Rimaspan ima munasqanchistapas willayta yachachiyta ima atinchis. Allinta rimaqtinchisqa sumaqtan discursonchis uyarikun, uyariqkunaq sonqonmanmi chayan, kallpachantaqmi ima ruwanankupaqpas. Ichaqa manan qelqapiqa marcanaykiraqchu maychapichus kallpawan, allillamanta, otaq ñañumanta rimanaykipaqqa. Mana chayqa hukniraytan rimayniyki lloqsimunman, manataqmi sumaqchu kanman uyarinapaq. Chayraykun sonqoykimantapacha rimanayki.

Kaypi nikusqanman hina sumaqta rimanki chayqa, manan qan kikiykitachu allinpaq qhawarichikunki, aswanpas imamantachus rimashanki chaytan allinta entiendechinki, uyariqkunaq sonqonmanpuni chayachispa.

Kunkawan otaq bajollata rimay. Rimayniyki ama kaqlla kananpaqqa yachanaykin allin kallpawan otaq pisi kallpawan rimayta. Ichaqa manan sapa ratunchu alto kunkawanñataq bajo kunkawanñataq rimana, mana chayqa manan allintachu entiendechikunki. Chaymantapas qonqaylla sapa rato kallpawan rimaqtiykiqa manan sumaqtachu uyarisunkiku.

Imamantachus yachachishanki chaypaq hinan kanan kallpawan rimayniykipas. Apocalipsis 14:6, 7, Apocalipsis 18:4 textokunan willashan usqhaylla willanapuni kaqmanta; Éxodo 14:13, 14 textopitaq willashan mana iskayaspa willana kaqmanta, chhayna willakuykunataqa allin kallpawanmi leena. Jeremías 25:27-38 textopi hinataqchus huchachay simita leeshanki chayqa, kallpawan rimaspa wakin simikunata sut’ita reparachiy.

Chaymantapas qhawarinaykin imapaqchus kallpawan rimasqaykita. Sichus uyariqkunata ima ruwanankupaqpas kallpachayta munanki otaq allin yachachikuykunata sut’i reparachiyta munanki chayqa, aswan kallpawanmi rimawaq maychus necesitakusqanpi. Ichaqa manan kallpawanqa rimanaykichu munakuywan rimanayki kashaqtinqa. Chaymantan astawan yachasun 11 yachachikuypi.

Maypichus alto kunkawan rimanayki kashaqtin bajollata rimanki chayqa uyariqkunan makilla suyanqaku qatiqninpi kallpawan rimanaykita. Manchasqa otaq llakisqa hina rimanaykipaqqa chhikan ñañu kunkawan pisi kallpawan iman rimanayki. Chaymantapas bajollatan rimakun mana ancha importante kaqkunamanta. Ichaqa bajochallata tukuy imatapas rimanki chayqa, iskayashawaqpas hinatan qhawarisunkikuman, otaq manapas chaymanta rimayta munawaqchu hinata. Chay hinaqa, ama comuntaqa pisi kallpawan rimaychu.

Usqhayta otaq allillamanta rimay. Piwanpas parlashaspaqa mana sasachaspallan rimanchis. Imatapas tukuy sonqowan niyta munaspaqa, usqhayllan rimanchis, ima nisqanchista allinta yuyarinankuta munaspataq susigollawan rimanchis.

Chayllaraq discurso qoqkunan rimananku simikunapi sinchita yuyaykusqankurayku allillamantapuni otaq usqhayllatapuni rimanku, chaymi wakinqa llapan rimamunankuta qelqanku. Manaña leespachu rimamunqaku chaypas, huk-hinallamantan rimayninku lloqsimun, rimamunankuta umankupi takita hina grabasqankurayku. Chhaynaqa allinyanankupaqqa discurso qonapaq qelqawanmi yanapachikunanku.

Wakinqa qonqayllan sinchi usqhayta rimayta qallarinku, imaynan michipas alqowan qonqaylla tupaspa phawaylla ayqerikun hinata. Manan chaytaqa ruwanachu. Chaymantapas manan comuntachu simikunata t’oqyachina usqhayta rimayta munaspa.

Allintan yachanayki mayqen yachachikuykunatachus usqhayta otaq allillamanta rimanaykita, mana chayqa manan discursoyki sumaqchu kanqa. Ima yuyaywanchus, imayna sonqowanchus, imamantataqchus rimashanchis chayman hinan huk chhikan usqhayta otaq allillamanta rimana. Ama sinchi usqhaytachu sinchi allillamantapaschu rimay. Tukuy sonqowan kallpachaq hina rimanayki kaqtinqa huk chhikan usqhayta rimay, imaynan piwanpas parlashawaq hinata. Mana ancha importante kaqkunamanta willashaspa otaq imaymanakunamanta pisillapi willashaspaykipas chhaynatan rimawaq. Chhaynapin discursoyki mana kaqllachu uyariqkunapaq kanqa, manataqmi chayta uyarispa sayk’unqakuchu. Ichaqa importante kaqkunataqa allillamantan rimana.

Kunkaykita rakhuyachispa ñañuyachispa rimay. Pipas ima tocanatapas huk horaña tocashanman: allillamantañataq usqhaytañataq, kallpawanñataq pisi kallpawanñataq; ichaqa mana rakhuyachinmanchu ni ñañuyachinmanpaschu tocasqanta chayri, ¿sumaqchu kanman uyarinapaq? Manan riki. Chhaynallataqmi rimasqanchiswanpas kanman, kasqan kunkallawan rimasunchis chayqa, manan sumaqchu kanqa.

Kunkanchista rakhuyachispa ñañuyachispa rimayqa imaymanapaqmi allin. Quechua rimayninchispiqa huk chhikan ñañumanta rimaspa kallpawan rimaspa iman wakin simikunata yachachikuykunatapas sut’ita reparachinchis. Chaymantapas hukniray kunkawanmi tapukunchis, mañakunchis, kamachinchispas.

Kusisqa kaspanchisqa kusikuywanmi rimananchis, llakisqa kaspataq llakikuywan rimananchis. Chhaynata rimaspanchismi sonqoman chayaqta yachachisunman. Chhaynaqa imatapas ninayki kaqtinqa ama simikunallatachu allinta t’oqyachiy, aswanpas kunkaykita huk chhikanta rakhuyachispa ñañuyachispa allinta reparachiy tukuy sonqowan rimasqaykita.

¿Imatan ñawpaqta ruwanayki? Kaypi yachasqanchisman hina rimayninchis sumaq kananpaqqa, ñawpaqtan allinta akllanayki imamanta rimanaykita. Kallpachanapaq otaq sut’inchanapaq kaqllata akllanki chayqa, sasan kanqa kaypi nikusqanman hina rimay. Chay hinaqa, allinta qhawariy discurso qonapaq ruwasqayki qelqata, tapukuytaq: “¿Allin yachachinapaq, sumaq rimanapaq hinachu kashan?” nispa.

Sichus discursota qoshaspayki reparanki uyariqkuna sayk’upushasqankuta chayri, ¿imatan ruwawaq? Huk-hinamantan yachachiwaq, chaypaq uyariqkunata huk textota maskhachiwaq, hinaspa leewaq chayta. Chaymantapas imatapas willanallaykimantaqa tapuwaqmi, hinaspa huk chhikanta suyawaq qatiqninpi kaqta allinta reparachinaykipaq. Willallawaqtaqmi ima rikch’anachiy simitapas. Chaykunatan ruwanku allin yachachiq discurso qoqkuna, chayllaraq otaq unayña Escuelapi kaqkunapas chaytan ruwankuman ima discursotapas preparakushaspanku.

Kunkaykita rakhuyachispa ñañuyachispa rimaqtinchis, allillamanta, usqhayta, kallpawan, bajollamanta rimaqtinchisqa ancha sumaqmi uyariqninchiskunapaq discursonchis kanqa, imaynan mikhunapas kachiwan sumaq kapun chay hina.