Respetowan rimay

DIOSPA SIMIN QELQAN niwanchis: “Respetaychis lliwta”, “ama pimantapas millayta rima[ychischu]”, nispa (1 Ped. 2:17; Tito 3:2). ¿Imaraykun chayta niwanchis? Lliw runapas “Diospa rikch’ayninman hina kamasqa” kasqanchisraykun (Sant. 3:9). Chaymantapas lliw runaraykun Cristoqa wañurqan (Juan 3:16). Llapallankutaqmi kanku allin willakuykunata uyarinankupaq hina, chhaynapi chayman hina kawsaspa qespichisqa kanankupaq (2 Ped. 3:9). Chaywanpas wakin runakunataqa astawanmi respetananchis imayna kasqankurayku otaq kamachinankupaq autoridadniyoq kasqankurayku.

Wakin llaqtakunapiqa runakunataqa respetanku piqpa familianchus kasqanman hinan otaq yanachus yuraqchus, qharichus warmichus, qhalichus onqosqachus, kurakchus sullk’achus, qhapaqchus wakchachus kasqankuman hina. Chayraykun mana lliwtachu respetanku Bibliaq nisqanman hina. Chaymantapas manan kamachikuqkunataqa respetankuchu imaymana mana allinkunata ruwasqankurayku. Wakin llaqtakunapiqa ch’isiyaqtan runakunaqa llank’anku familiankuta uywanankupaq, chaymi rimapakuspalla kawsanku. Chaymantapas askha runakunan mana pitapas respetaq runakuna ukhupi kawsanku. Wayna-sipaskunapas sapa kutillan kallpachasqa kashanku wakin profesorkuna contra wakin kamachikuqkuna contra hatarinankupaq. Wakinqa televisionpi rikusqankuman hina ruwayta munanku, chaypin rikunku huk wayna-sipaskuna tayta-mamankuta q’otusqankuta, kamachisqankuta ima. Chayraykun cuidakunanchis ama chaykunawan samaykachikunanchispaq. Aswanpas kallpachakunanchismi lliwtapas respetananchispaq, chhaynapin mana sasachu kanqa paykunawan parla tupachiy.

Respetoyoq runa kasun. Runakunaqa Diospaq llank’aq runamantaqa suyanku allinta p’achakunankuta imatapas allinta ruwanankuta iman. Sumaq respetowan qhawarinakuyqa manan llapan llaqtakunapichu kaqlla. Wakin llaqtakunapiqa manan allinchu kanman sombrerota mana ch’utikuspa pitapas napaykuy otaq bolsillopi makiyoq napaykuyqa, huk llaqtakunapin ichaqa chayta ruwallanku. Chayrayku allinta qhawariy imaynatachus tiyasqayki llaqtapi runakuna respetanakunku chayta, chhaynapi chayman hina ruwanaykipaq. Sumaq respetowan paykunata tratanki chayqa, uyarisunkikun allin willakuykunata.

Chaymantapas wayna-sipaskunaqa manan kurak runakunataqa sutinkumanta waqyankumanchu wiñaymasinkuta hinaqa, manachus kurakkuna nirqanku sutinkumanta waqyanankupaq chayqa. Wakin llaqtakunapiqa manan ni kurak runakunapas mana reqsisqanku runataqa sutinkumanta waqyaspa rimaykunkumanchu. Wakin llaqtakunapiqa manan hayk’aqpas kurak runakunata autoridadniyoqkunatapas ninkumanchu “qan” nispaqa, aswanpas “wiraqocha”, “señora” nispan sumaqta rimaykunku.

Respetowan napaykuy. Huch’uy llaqtakunapiqa maypipas tupaspankuqa llapa runakunan napaykunakunku. Manaña unaytachu napaykunakunkuman chaypas, sumaqtan qhawarinakunku asirikuspa otaq umankuta k’umuykuspa. Manachus chayta ruwankuman chayqa, mana respetoyoq kasqankutan rikuchinkuman.

Napaykushasunmanña chaypas, wakin runakunaqa manapas respetashasunmanchu hinatan yuyaykunkuman. Yaqapaschá yuyaykunkuman mana sumaqtachu qhawarishasqanchista. Runakunaqa manan reparaqpas tukunkuchu, wist’ukunata, ñuk’ukunata, onqosqakunatapas, manan sumaqtachu paykunataqa qhawarinku. Diospa Simin Qelqan ichaqa yachachiwanchis sumaq respetowan munakuywan paykunata qhawarinanchispaq (Mat. 8:2, 3). Adanpa huchan hawan runakunaqa mana tukuy imapichu allin kanchis. Sichus hukkuna reqsisunkikuman imapipas mana allin kasqaykimanta chayri, ¿respetasunkikumanchu? ¿Manachu aswanpas munawaq sumaq sonqo runa kasqaykimanta reqsinasuykikuta?

Cristianokunaqa respetanallanchistaqmi uma kaqkunatapas. Wakin llaqtakunapiqa familiapi umalliwanraqmi rimana familianmanta manaraq pitapas predicashaspaqa. Jehová Diosta kasukuspaña predicanchis chaypas, manan qonqananchischu tayta-mamakunaqa wawankuta yachachinankupaq Diospa churasqan kasqankuta (Efe. 6:1-4). Chayrayku huk wasiman predicaq chayaspaqa tayta-mamakunawanraq ñawpaqta rimarisunman wawankuwan rimananchispaqqa.

Kurak runakunaqa anchatan yachanku, chaymi paykunataqa respetana (Job 32:6, 7). Chaytan ruwarqan Sri Lanka llaqtayoq precursora. Paymi visitasqa huk kurak wiraqochata, wiraqochataq payta nisqa: “¿Imaynataq qanri sipas kashaspa Bibliamanta yachachiwankiman?” nispa. Paytaq sumaqllata kutichisqa: “Ñoqaqa manan yachachiqchu hamuni, aswanpas imachus yachasqayta willariqmi, chay yachasqaymi anchata kusichiwan, chaymi hukkunaman willayta munani”, nispa. Sumaq respetowan kutichisqanraykun chay wiraqochaqa precursorata uyariyta munarqan, chaymi nirqan: “¿Imatataq yacharqankiri?” nispa. Hinan precursoraqa nirqan: “Wiñaypaq kawsanaypaq imatachus ruwanaymantan yacharqani”, nispa. Chay wiraqochaqa Testigokunawanmi Biblia estudiayta qallarirqan. Manan llapan kurak runakunachu reparachisunkiku chhayna respetowan tratanaykipaqqa, chaywanpas yaqa llapankun allinpaq qhawarisunkiku chhaynata respetaqtiykiqa.

Wakin llaqtakunapiqa imaynachus costumbrenku kasqanman hinan ruwana. Islas del Pacífico nisqapipas huk llaqtakunapipas, Testigokunaqa chaypi umalli runata rimaykunku ima simiwanchus chaypi tiyaqkuna rimaykusqankuman hinan. Chhaynapin paykunawan parlata tupachinku hinallataq kamachisqanku runakunawanpas. Llunk’upayaymi ichaqa mana allinchu kanman (Pro. 29:5). Wakin rimaykunapi kanña ancha allin simikuna hukkunata respetowan rimaykunapaq chaypas, cristianokunaqa manan nishutachu chay simikunata rimananchis respetonchista rikuchinanchispaqqa.

Respetowan predicay. Biblian niwanchis suyakuyninchismanta “llamp’u sonqowan respetowan” rimananchispaq (1 Ped. 3:15). Chayrayku sichus uyariqninchispi reparasunman ima nisqanpas mana allinchu kasqanta chayqa, manan p’enqachinanchischu “manan chhaynachu” nispaqa. Aswanpas pacienciawanmi uyarinanchis, sumaqllatataq tapurisunman imarayku chhayna yuyaykusqanta, hinaspa Bibliaq nisqanman hina sonqonta mana k’irispalla sut’inchasunman.

Manan predicacionpi kashaspallachu respetowanqa rimananchis, discursota qoshaspapas respetowanmi rimanallanchistaq. Respetowan rimaqqa manan uyariqninkunata phiñarikuq hinachu riman, nitaq mana kasukuqta hinachu paykunata qhawarichin. Chhaynata rimayqa manan uyariqkunata kallpachanmanchu. Llapa uyariqkunatan qhawarina Jehová Diosta munakuspa payta serviy munaq runakuna kasqankuta. Iñiyninkupi pisi kallpa kashaqkunataqa Jesús hinan khuyapayakuywan rimaykuna, hinallataq chayllaraq iñiyninkupi wiñashaqkunata, mana ratollachu Bibliaq nisqanta kasukuqkunatapas.

Discurso qoqqa manan rimamunanchu manapas pay necesitanmanchu Bibliaq nisqanman hina kawsayta hinaqa. Chayraykun huk textota sut’inchashaspaqa mana ninanchu: “Qankunan chayta kasukunaykichis”, nispa. Chaymantapas: “¿Tukuy atisqaykitachu ruwashanki chayman hina kawsanaykipaq?” nispa tapunanmantaqa, khaynatan ninman: “Sapankanchismi tapukunanchis: ‘¿Tukuy atisqaytachu ruwashani chayman hina kawsanaypaq?’”nispa. Chhaynapin llapa uyariqkunata kallpachanqa imaynachus kashasqankuta allinta qhawarikunankupaq, hinallataq pay kikintapas. Chaywanmi rikuchinqa paypas uyariqninkuna hina ruwanan kasqanta.

Ama asinakunata willaychu uyariqniykikunata asichinaykiraykullaqa. Chaywanqa Bibliaq willasqantan pisichashawaq. Kusikuywanña Diosta servinanchis chaypas, huk willakuy asikunapaq hinaña kanman chaypas, manan asikunankupaq hinachu discursoykiqa kanan, mana chayqa manan respetashawaqchu ni Diostapas ni uyariqniykikunatapas.

Chhaynaqa Jehová Diospa yachachiwasqanchisman hinapuni hukkunata sumaqta rimapayasun, respetowantaq qhawarisun.