11 capítulo
Diospa Reinonta ‘ñawpaqta maskhashallasun’
1. a) ¿Imarayku Jesús uyariqninkunata niran, Diospa Reinonta ñawpaqta maskhaychis, nispa? b) ¿Imatan sapankanchis tapukunanchis?
WARANQA isqon pachak wata ñawpaqtan Galilea llaqtapi kaq runakunaman yachachishaspa Jesús kayta niran: “Diospa qhapaqsuyunta [reinota], chanin-kaynintawan ñawpaqtaqa maskhaychis”, nispa. ¿Imaraykun ñawpaqta Reinota maskhananku karan? ¿Manachu pachak-pachak watakuna qhepamanña Cristo atiyta chaskinan karan? Arí, ichaqa kamachikuq kaynin ch’uyanchasqa kananpaq kay Hallp’api munaynin hunt’akunanpaqwanmi Jehová Dios churan Reinonta. Chaykunata chaninpaq qhawariq runakunan Diospa Reinonta ñawpaqta maskhananku karan. Jesuspa tiemponmantapachataq maskharanku chayqa astawanraqmi kay tiempopi maskhananchis Cristo Kamachikuq kananpaq churasqaña kasqanrayku. Chayrayku sapankanchis kayta tapukunanchis: “¿Rikuchishanichu kawsayniywan Diospa Reinonta ñawpaqta maskhasqayta?” nispa (Mateo 6:33).
2. ¿Imakuna maskhaypin yaqa llapa runakuna afanakunku?
2 Millonninpi runakunan kay tiempopi Diospa Reinonta ñawpaqta maskhashanku. Paykunaqa Jehová Diosmanmi qokunku chaymi paypa munayninman hina kawsaspa rikuchinku yanapakusqankuta. Ichaqa yaqa llapa runakunan aychankuq munasqallanta maskhashanku. Anchatan kallpachakunku qhapaq kaykuna maskhaypi, aycha kusichiypi otaq profecionniyoq kaypi. Chaykunapin rikuchinku paykunallapi, qhapaq kaykunallapi, aycha kusichiyllapi yuyaykusqankuta. Diospiña iñinku chaypas munasqankutan ñawpaqtaqa maskhanku (Mateo 6:31, 32).
3. a) ¿Imata maskhanankupaqmi Jesús qatikuqninkunata kallpacharan, imarayku? b) ¿Imaraykun mana sinchitachu afanakunanchis qolqe maskhaypi?
3 Jesusqa yacharanmi chay qhapaq kaykuna mana wiñaypaqchu kasqanta, chaymi qatikuqninkunata yuyaycharan: “Ama qhapaq kaykunata kay pachapi huñukuychischu”, nispa. Nillarantaq: “Aswanpas qhapaq kaykunataqa hanaq pachapi huñukuychis” nispa, chaytaqa ruwasunman Jehová Diospa munayninta ruwaspan. Jesusmi qatikuqninkunata kallpacharan “allin” ñawiyoq kaspa Diospa munayninta tukuy yuyaywan tukuy kallpawan ruwanankupaq. Chaymi niran: “Manan Diostawan qhapaq kaytawanqa serviyta atiwaqchischu”, nispa. Ichaqa, ¿imatataq mikhunkuman, imawantaq p’achakunkuman, maypitaq tiyankuman? “Aman kawsayniykichismanta llakipakunkichischu” nispan yuyaycharan. Chaymantataq Jehová Dios phalaq animalkunata imayna mikhuchisqanmanta, t’ikakunata imayna p’achachisqanmantawan willaran. ¿Manachu Diospa kamachinkuna chaykunamanta aswan valorniyoq kanku? Chaymi Jesús paykunata niran: “Aswanpas Diospa qhapaqsuyunta, chanin-kaynintawan ñawpaqtaqa maskhaychis, payqa tukuy chaykunatapas qosunkichismi”, nispa (Mateo 6:19-34). Qanri, ¿chayman hinachu kawsashanki?
Diospa Reinonta ama saqeychu
4. ¿Imamanmi apawasunman qolqe maskhayllapi sinchita afanakuy?
4 Familianchispa ñoqanchispa ima necesitasqanchispaqpas llank’ayqa allinmi. Qolqe maskhayllapi sinchita afanakuymi ichaqa sasachakuyta apamunman. Sichus huk runa sonqonpa munasqallanpi yuyaykushanman chayqa Reinomanta yachasqantapas qonqapunmanmi (Mateo 13:18-22). Huk kutinmi kamachikuq qhapaq wayna Jesusta tapuran: “¿Imatan ruwasaq wiñay kawsayniyoq kanaypaq?” nispa. Chay waynaqa allin kawsayniyoqmi karan runamasinwanpas allinpin kawsaran ichaqa nishutan qhapaq kaykunaman k’askakuran, chayraykun Cristotapas mana qatikuranchu. Chhaynapin wikch’uyukuran Cristowan kuska Diospa Reinonpi kamachikuyta. Chaymi Jesús niran: “¡May sasapunin qhapaqkunapaqqa Diospa qhapaqsuyunman haykunankuqa kanqa!” nispa (Marcos 10:17-23).
5. a) ¿Imakunawan sonqopas-sonqo kananpaqmi apóstol Pablo Timoteota kallpacharan, imarayku? b) ¿Imaynatan Satanás ‘qolqe sonqo-kayta’ toqllata hina churaspa runakunata waqllichin?
5 Qhepa watakunamanmi apóstol Pablo Éfeso llaqtapi (qhapaqyanapaq hina qhatuna llaqta) tiyaq Timoteoman carta qelqasqanpi kayta yuyarichiran: “Kay pachamanqa manan imatapas apamurqanchischu, manallataqmi imatapas apasunchischu. Chayrayku, mikhunanchispaqpas p’achakunanchispaqpas kashaqtinqa, chaykunawanmi sonqopas-sonqo kashananchis”, nispa. Manan huchachu “mikhunanchispaqpas p’achakunanchispaqpas” llank’ayqa. Apóstol Pablo ichaqa kayta anyaran: “Qhapaqyayta munaq runakunan ichaqa wateqayta mana atipaspa, toqllaman hina urmaykunku, hinaspan mana valeq waqllichiq munapayaypi rikukuspanku, chaykunawan chinkayman ñak’ariyman urmaykapunku”, nispa. Satanasqa sinchi yachaysapan. Ñawpaqtaqa pisi-pisimanta runakunata q’otun, chaymantataq astawan mat’ipayan allin llank’anata munapayachispa otaq askha qolqeyoq kananpaq huk llank’anata maskhachispa, chhaynapin Diospa munayninta ruwananpaq manaña tiempon aypanchu. ‘Qolqe sonqo-kayqa’ Diospa Reinontan qonqachiwasunman, chaymi makilla kashananchis. Apóstol Pablo nillarantaq: “Chaymi wakinkunapas chayta munapakuspanku iñiyta saqepurqanku, hinaspan imaymana llakikunapi rikukurqanku” nispa (1 Timoteo 6:7-10).
6. a) ¿Imatan ruwananchis kay pachapi qhapaq kaykunata maskhaypi mana afanakunanchispaq? b) ¿Pimantan hap’ipakunanchis kay sasa tiempokunapi?
6 Iñiqmasin Timoteota anchata munakusqanrayku apóstol Pablo kayta niran: “Tukuy chaykunamanta t’aqakuy [...]. Allinta maqanakushaq hina iñiypi kallpachakuy”, nispa (1 Timoteo 6:11, 12). Kay pachapi qhapaq kaykunata mana maskhananchispaqqa anchatan kallpachakunanchis. Jehová Diosqa manan hayk’aqpas saqerpariwasunchu kallpachakuqtinchisqa. Imapas sinchitaña wichashan chaypas, pisiña llank’ana kashan chaypas qowasunpunin imachus necesitasqanchista. Apóstol Pablo kayta qelqaran: “Ama qolqe sonqo kaychischu, kunan imachus kapusunkichis chayllawan kusisqa kawsaychis. Diosmi nirqan: ‘Manan saqerparisqaykichu, manataqmi wikch’urparisqaykipaschu’, nispa. Chay hinaqa, mana manchakuspan niyta atinchis: Señormi yanapaykuwaqniyqa, manan manchakusaqchu. Runari, ¿imanawanqataq?” nispa (Hebreos 13:5, 6). Kamachikuq Davidpas kaytan qelqaran: “Waynallan karqani, kunantaq machuyapuniña, manan hayk’aqpas rikurqanichu chanin runata Señor Diospa saqerparisqanta, manan hayk’aqpas rikurqanichu wawankunatapas mikhuna mañapakushaqta”, nispa (Salmo 37:25).
Ñawpa tiempopi Jesuspa qatikuqninkunaq ruwasqan
7. ¿Imakunatan Jesús kamachiran qatikuqninkunaman, imarayku chay kamachisqan allin karan?
7 Jesusmi apostolninkunata allinta wakichispa kamachiran Israel llaqtapi allin willakuykunata predicanankupaq, khaynatan willananku karan: “Hanaq pacha qhapaqsuyun sispaykamun”, nispa. ¡Ancha sumaq willakuymi karan! Kamachikuq Jesucriston paykunawan kasharan. Apostolkunaqa Jehová Diospa kamachikusqantan hunt’asharanku chaymi Jesús paykunata kallpacharan, Payñan qhawarisunkichis, nispa. Paykunata niran: “Aman imatapas ñanpaqqa apakunkichischu, tawnatapas, qoqawatapas, t’antatapas, qolqetapas, iskay p’achatapas. May wasimanpas haykuspaykichisqa chayllapin samakunkichis chay llaqtamanta ripunaykichiskama”, nispa (Mateo 10:5-10; Lucas 9:1-6). Jehová Diosñan ima necesitasqankutapas qorpachakuq israelitakunawan haywarichinan karan.
8. a) ¿Imarayku Jesús wañupunanpaqña kashaqtin mosoq kamachikuykunata qoran? b) ¿Imatan ñawpaqta maskhashanallanku karan Jesuspa qatikuqninkuna?
8 Jesusmi wañupunanpaqña kashaqtin apostolninkunaman willaran predicayninkupi sasachakuykuna kananta. Umallikunamantapacha qatiykachay qallariqtinpaschá manaña sumaq chaskisqañachu kananku karan. Hinaspapas mana judío runakunamanmi Reinomanta willakuykunata willakunanña kasharan. Chaymi “qolqetapas” “qoqawatapas” apakunanku karan. Chaywanpas maskhashanallankun karan Jehová Diospa Reinonta chanin Kaynintawan, chayta ruwaqtinkuqa Diosñan ima necesitasqankutapas qonman (Lucas 22:35-37).
9. ¿Imaynatan apóstol Pablo rikuchiran Diospa Reinonta ñawpaqta maskhasqanta ima necesitasqanpaqña llank’aran chaypas, ima nispan chaymanta hukkunaman yuyaycharan?
9 Apóstol Pablopas ñawpaqmanmi churaran Reinomanta willakuykunata, chayta ruwaspan kasukuran Jesuspa yuyaychasqanta (Hechos 20:24, 25). Huk llaqtakunaman predicananpaq chayaspapas manan pitapas gastachiqchu aswanmi pay kikin toldokunata ruwaspa ima necesitasqanpaqpas llank’aq (Hechos 18:1-4; 1 Tesalonicenses 2:9). Chaywanpas anchata agradecekuspan chaskikuran wayqe panakuna munakuywan qorpachaytapas regalokunatapas munachiqtinku (Hechos 16:15, 34; Filipenses 4:15-17). Apóstol Pabloqa manan munaranchu predicanankurayku familiankupaq llank’ayninku saqenankuta, aswanmi cristianokunata kallpacharan iskaynintapas allinta hunt’anankupaq. Yuyaycharanmi allin llank’aq kanankupaq, familiankuta munakunankupaq, qoykukuq kanankupaqpas (Efesios 4:28; 2 Tesalonicenses 3:7-12). Kallpacharanmi qolqe sonqo kanankumantaqa Diospi hap’ipakunankupaq, kawsayninkupi aswan allin ruwayta ñawpaqman churasqankuta rikuchinankupaqwan. Jesuspa yachachisqan hina, chaymi karan Diospa Reinonta chanin kaynintawan ñawpaqta maskhayqa (Filipenses 1:9-11).
Diospa Reinonta ñawpaqta maskhasun
10. ¿Imaynatan Diospa Reinonta ñawpaqta maskhasunman?
10 ¿Hayk’a tiempotan qoshanchis Reinomanta allin willakuykunata predicanapaq? Chaytaqa ruwasun imaynapichus tarikusqanchisman hinan sonqomanta agradecekusqanchisman hinataq. Jesusqa manan niranchu: “Ima ruwasqaykichistapas tukuspaña Diospa Reinonta maskhaychis”, nispaqa. Aswanmi Diospa Reinon ancha chaniyoq kasqanta yachaspa Taytanpa munasqanmanta kayta willaran: ‘Maskhashallaychis Diospa qhapaqsuyunta’, nispa (Lucas 12:31). Familianchispaq ñoqanchispaqpas llank’ananchisña kanqa chaypas iñiyniyoq kasun chayqa Reinopaq Diospa kamachiwasqanchistan ñawpaqta hunt’asun (1 Timoteo 5:8).
11. a) Manan kaqllatachu llapa cristianokuna predicankuman, ¿ima rikch’anachiywanmi Jesús chayta rikuchiran? b) ¿Imaraykun mana llapankuchu askhata predicayta atinkuman?
11 Wakinqa hukkunamanta aswan askhatan Reinomanta allin willakuykunata predicasunman. Ichaqa Jesusmi askha clase hallp’amanta rikch’anachiypi rikuchiran, allin hallp’a hina llapa allin sonqoyoq runakuna rurunanta. ¿Hayk’a-hayk’amantan rurunanku karan? Chayqa imayna tarikusqankuman hinan kanan karan. Wakinqa sinchi kuraqñan kanku, wakinqa onqosqa tarikunku, wakintaq familiankupaq llank’ananku. Chhaynapiña tarikuspapas Diosta munakuspaqa allintan predicankuman (Mateo 13:23).
12. ¿Ima espiritual metakunatan wayna sipaskuna churakunkuman?
12 Metakunata churakuymi yanapawasun Reinomanta astawan predicanapaq. Llapa wayna sipaskunan wayna Timoteoq ejemplonpi allinta yuyaymanananku (Filipenses 2:19-22). ¿Manachu aswan allin kanman wayna sipaskunapaq colegionkuta tukuspa hina llapa tiemponkuwan Reinopaq llank’ayninku? Sichus kuraqkunapas espiritual metakunata churakunqaku chayqa allinninkupaqmi kanqa.
13. a) ¿Pimantan kanqa Reinopaq aswan allinta llank’ay? b) ¿Imatan rikuchisun Diospa Reinonta ñawpaqta maskhaspa?
13 Hukkunata qhawashanamantaqa sapankanchismi kallpachakunanchis, chhaynapi atisqanchisman hina Reinopaq aswan allinta llank’ananchispaq (Romanos 14:10-12; Gálatas 6:4, 5). Satanasqa Jobmanta hinan ñoqanchismantapas nin, qhapaq kayta, tukuy imaymanayoq kayta, allin kaytawan munaspallan Diosta servinku, nispa. Reinota ñawpaqta maskhasqanchispin yachakunqa Diospa munaynin ruway ñoqanchispaq aswan importante kasqanta chhaynapitaqmi rikuchisun Saqraq llullakusqanta. Hinaspapas ruwayninchispi rimayninchispin rikuchillasuntaq Jehová Diosta anchatapuni munakusqanchista, kamachikuq kayninman q’emiykusqanchista, runakuna munakusqanchistapas (Job 1:9-11; 2:4, 5; Proverbios 27:11).
14. a) ¿Imarayku allin kanman predicanapaq horariota ruwakuy? b) ¿Hayk’a horatan predicanku askha Testigokuna?
14 Allin horariota ruwakuspaqa manan tiemponchista usuchisunchu. Jehová Diospas ‘horatan señalan’ munayninta ruwananpaq (Éxodo 9:5; Marcos 1:15). Atispaqa huk kutita otaq iskay kinsa kutitan semanapi predicaq lloqsisunman. Teqsimuyuntinpin pachak waranqanpi Testigokuna precursor auxiliar hina predicanku, chaypaqqa sapa p’unchaymi iskay horata hina predicakun. Hukkunataq pachak waranqanpi precursor regular kanku, chaypaqpas iskay hora kuskanta hinan sapa p’unchay predicanku. Precursor especial, misionerokunapas aswan askhataraqmi Reinomanta predicanku. Maypiña tarikuspapas llapa uyarikuq runakunamanmi Diospa Reinonmanta predicananchis (Juan 4:7-15). Atisqanchisman hinan kallpachakunanchis chay llank’aypi yanapakunapaq, Jesusmi willaranña: “Qhapaqsuyumanta allin willakuykunan kay pachantinpi willasqa kanqa, llapa suyukunaq yachananpaq, hinaqtinmi p’uchukayqa chayamunqa”, nispa (Mateo 24:14; Efesios 5:15-17).
15. ¿Imaraykun 1 Corintios 15:58 textoq yuyaychasqan allinpuni predicananchispaq?
15 May suyupiña tiyanku chaypas Jehová Diospa testigonkunaqa huk hinallan chay sumaq llank’aypi yanapakushanku. Kallpachakunkun Bibliaq khayna nisqanta hunt’anankupaq: “Mana kuyurispa qaqata sayaychis, Señorpa llank’ananpi aswan-aswanta llank’aspa. Qankunaqa yachankichismi Señorwan llank’asqaykichisqa mana yanqapaqchu kasqanta” (1 Corintios 15:58).
Yuyarinapaq
• Jesuspa nisqan hina, ¿imakunatan qhepaman churananchis ‘Diospa qhapaqsuyunta [...] ñawpaqta maskhanapaq’?
• ¿Imaynatan qhawarinanchis familianchispaq ñoqanchispaqpas llank’ayta? ¿Imaynatan Dios yanapawasun?
• ¿Imakunaman aypaspan astawan yanapakusunman Reinomanta llank’aypi?
[107 paginapi foto]
Manaraq p’uchukay chayamushaqtinmi Jehová Diospa testigonkuna teqsimuyuntinpi allin willakuykunata predicashanku