INTERNETPI QELQANCHISKUNA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI QELQANCHISKUNA
Quechua (Cusco)
  • BIBLIA
  • QELQAKUNA
  • JUÑUNAKUYKUNA
  • w25 Marzo 26-31 paginakuna
  • Jehová Diospaqqa imapas ruway atiyllan

Manan kaypaq video kanchu

Pampachaykuway, manan atikushanchu kay videota qhawanaykipaq.

  • Jehová Diospaqqa imapas ruway atiyllan
  • Qhawaq Jehová Diospa Gobiernonmanta Willashan (estudianapaq) 2025
  • Subtitulokuna
  • Kaykunatawan qhaway
  • ¿IMATAN YACHASUNMAN MOISESMANTA ISRAEL RUNAKUNAMANTAWAN?
  • QOLQENCHIS PISIYAQTIN
  • KURAQ KAPUQTINCHIS
  • ¿Imakunatan yachasunman Dios sonqo runakunaq despedikusqanmanta?
    Qhawaq Jehová Diospa Gobiernonmanta Willashan (estudianapaq) 2024
  • Diospa munasqanman jinan imatapas decidinanchis
    Diospaq kausasunchis, juñunakuypi yachanapaq 2023
  • Manan llapantapuniqa yachaytaqa atisunmanchu
    Qhawaq Jehová Diospa Gobiernonmanta Willashan (estudianapaq) 2025
  • Kay tapuykunaq kutichiyninta qelqay
    2025-2026 watapi juj p’unchay asambleamanta programa (watukuq umalliqwan)
Astawan rikunaykipaq
Qhawaq Jehová Diospa Gobiernonmanta Willashan (estudianapaq) 2025
w25 Marzo 26-31 paginakuna

13 YACHACHIKUY

4 TAKI ‘Jehová Diosmi michiwaqniyqa’

Jehová Diospaqqa imapas ruway atiyllan

“¿Kanmanchu imapas mana ruway atinay noqa Jehová Diospaq?” (NÚM. 11:23).

¿IMAMANTAN YACHASUN?

Kay yachachikuymi yanapawasun Jehová Diospa yanapayninpi tukuy sonqo confiananchispaq.

1. ¿Imaynatan Moisés rikuchirqan Jehová Diospi tukuy sonqo confiasqanta Israel runakunata Egiptomanta orqomushaspa?

HEBREOS libropin willashan pikunas Jehová Diospi tukuy sonqo iñirqanku chayta. Paykunamanta jujninmi karqan Moisés, payqa allin iñiyniyoqmi karqan, chaymi payqa allin ejemplo noqanchispaq (Heb. 3:​2-5; 11:​23-25). Payqa Diospi iñispan Israel runakunata Egipto llaqtamanta orqomurqan, manan faraontapas ni runankunatapas manchakurqanchu. Israel runakunataqa puka lamar-qochanta pasachimuspan ch’inneq orqonta pusamurqan (Heb. 11:​27-29). Qallariypi Israel runakuna confiarqankuña Jehová Diospi chaypas, qhepamanqa yaqa llapankun manaña paypiqa confiarqankuchu. Moisesmi ichaqa mana paykuna jinachu karqan, payqa tukuy sonqon Jehová Diospi confiarqan. Chay ruwasqanqa allinpunin karqan. Jehová Diosqa manan Israel runakunamanqa mijunankutapas ununkutapas faltachirqanchu, llapa necesitasqankutan paykunamanqa qorqan (Éx. 15:​22-25; Sal. 78:​23-25).a

2. Números 11:​21-23 textopi nisqan jina, ¿imaraykun Jehová Dios Moisesta nirqan “kanmanchu imapas mana ruway atinay” nispa?

2 Egipto llaqtamanta orqomusqan juj wata qhepamanmi Jehová Diosqa Israel runakunata nirqan: “Aychatan qosaykichis”, nispa. Moisesmi ichaqa allin iñiyniyoqña karqan chaypas chay kutipi Jehová Diospa chay nisqanmanta iskayarqan. Yaqapaschá, “¿atinmanchu Jehová Dios kay ch’inneqpi waranqanpi runakunaman aychata qoyta?” nispa nisharqan. Chaymi Jehová Diosqa Moisesta nirqan: “¿Kanmanchu imapas mana ruway atinay noqa Jehová Diospaq?”, nispa (leey Números 11:​21-23). Chay textopiqa hebreo rimaypiqa “¿juch’uychu Jehová Diospa makin?”, nishanmi. Diospa makinmanta rimaspaqa santo espiritunmantan rimashan. Chhaynaqa chayta nispaqa “noqaqa ima munasqaytapas ruwaymanmi, noqapaqqa manan imapas sasa ruwayqa kanmanchu”, ninantan nisharqan.

3. ¿Imaraykun allinpuni kanman Moisesta Israel runakunatawan imachus pasarqan chayta yachay?

3 Qanrí, ¿jayk’aqllapas iskayarqankichu Jehová Diospa yanapanasuykimanta? Jayk’aqllapas nirqankichu: “¿Cheqaqtachu pay qowanman imapas necesitasqayta?”, nispa. Chaykunata tapukurankiña manaña chaypas kaypi yachasqanchismi yanapawasun Jehová Diospi tukuy sonqo confiananchispaq. Ñaupaqtan yachasun imaraykus Moisespas Israel runakunapas Diospa yanapayninmanta iskayarqanku chayta. Chaymantataq Bibliapi wakin textokunata t’aqwirisun, chaypin yachasun imaynas Jehová Diospaqqa mana imapas sasa ruwanaqa kanmanchu chayta.

¿IMATAN YACHASUNMAN MOISESMANTA ISRAEL RUNAKUNAMANTAWAN?

4. ¿Imaraykun wakin Israel runakuna Jehová Diospa yanapayninmanta iskayayta qallarirqanku?

4 ¿Imaraykun wakin Israel runakuna Jehová Diospa yanapayninmanta iskayayta qallarirqanku? Yachasqanchis jina, Israel runakuna Egipto llaqtamanta lloqsimpushaqtinkuqa paykunawan kuskan lloqsimullarqantaq juj runakunapas. Paykunaqa unayñan ch’inneqpi purisharqanku prometesqa jallp’aman (Éx. 12:38; Deut. 8:15). Chay waj llaqtayoq runakunaqa manañan munapurqankuñachu maná nisqa mijuyta, chaymi rimapakuyta qallarirqanku. Chayta rikuspan Israel runakunapas kaqllatataq ruwayta qallarirqanku, Jehová Diospa yanapayninmantan iskayayta qallarirqanku (Núm. 11:​4-6). Jinan paykunapas waqayusparaq Egiptopi saqesqanku aychata juj mijuykunata ima mañakurqanku. Chaymi Moisesqa mana imanakuyta atispa payllaña aychata qoyta munarqan chay Israel runakunaman (Núm. 11:​13, 14).

5, 6. ¿Pikunawanmi Israel runakuna samaykachikurqanku, imatan chaymanta yachasunman?

5 Rikusqanchis jina Israel runakunaqa juj llaqtayoq runakunawanmi samaykachikurqanku, manan contentakurqankuchu Jehová Diospa imachus qosqanwanpas. Noqanchistapas chayqa pasawasunmanmi. Facil-llatan Diosta mana serviq runakunawan samaykachikusunman. Chay pasawaqtinchisqa manañan noqanchispas contentochu kasunman Jehová Diospa imachus qowasqanchiswan. Chaymantapas yaqapaschá ñaupaqpi imachus saqesqanchispi piensayta qallarisunman, llakikuyta imapaschá qallarisunman; jujkuna jina imaymanayoq kaytapaschá munasunman. Chaykunamantaqa cuidakunanchispunin, yachananchistaqmi imanchischus kan chayllawan contento kayta.

6 Israel runakuna mosoq jallp’api sumaq bendicionkuna chaskinankupi piensanankumantaqa, Egiptopi imakunachus saqemusqallankupin piensarqanku. Manan yuyarillarqankupaschu Jehová Diospa imachus prometesqantapas. Jehová Diosqa manan Israel runakunataqa “ch’inneqpi kaqtiykichisqa imaymanatan qosaykichis” nirqanchu, aswanpas prometesqa jallp’api imaymana bendicionkuna chaskinankutan nirqan. Chaymi noqanchispas kay pachapi imaymanayoq kaypi piensanamantaqa, imakunatachus Jehová Dios mosoq pachapi qowasunchis chaykunapi piensananchis.

7. ¿Imaraykun mana iskayaspa nisunman “imapiña tarikuqtiypas Jehová Diosqa yanapawanqapunin” nispa?

7 Yaqapaschá nishanki: “¿Imaraykutaq Jehová Diosri Moisesta nirqan: Kanmanchu imapas mana ruway atinay?, nispa” Chaywanqa Jehová Diosqa nisharqan: “Noqaqa tukuy atiyniyoqmi kani”, nispan. Chaymantapas “atiyniywanqa ima munasqaytapas ruwaymanmi” nispa iman nisharqan. Chhaynataq chayqa, Jehová Diospaqqa manan sasachu karqan paykunaman aychata qoyqa; chaytataqmi ruwarqanpas. Payqa “jatun atiyninwanmi, kallpasapa makinwanmi” Israel runakunaman ch’inneqpi aychata qorqan (Sal. 136:​11, 12). Chaytataq ñaupaqpi ruwarqan chayqa, ¿manachu noqanchistapas imapiña tarikuqtinchispas yanapawasunman? Arí yanapawasunpunin, chaymantaqa manapunin iskayananchischu (Sal. 138:​6, 7).

8. ¿Imata ruwanapaqmi kallpachakunanchis ama Israel runakuna jina kananchispaq? (Qhaway kay parrafopaq dibujota).

8 Jehová Diosqa junt’arqanmi rimasqanta, chaymi Israel runakunaman codorniz urpikunata qorqan. Paykunan ichaqa mana “gracias” nillarqankupaschu. Chay urpikunatapas manan necesitasqallankutachu aparqanku, aswanpas sinchi munapayaq kaspan mana samaspa juj p’unchay kuskanta aychata pallarqanku. Chaywanmi Jehová Diosqa sinchita phiñakurqan, jinaspa paykunata castigarqan (Núm. 11:​31-34). ¿Imatan chaymanta yachasunman? Manan ambicioso runaqa kanachu, manataqmi noqallanchispaqchu imatapas munana. Chaymantapas qhapaqña wajchaña kasunman chaypas kay pachapi imaymanata maskhaymantaqa janaq pachapin allin kaqkunata juñunanchis, Jehová Dioswan Jesuswan amigontin kananchispaqmi kallpachakunanchis (Mat. 6:​19, 20; Luc. 16:9). Chayta ruwasun chayqa, manan jayk’aqpas Jehová Diospa yanapayninmantaqa iskayasunchu.

Israel runakuna tutapi codorniz urpikunata askhata jap’ishanku, paykunaqa ch’in ladopi kashanku.

¿Imayna runa kasqankutan Israel runakuna rikuchirqanku ch’inneqpi kashaspa? ¿Imatan chaymanta yachasunman? (8 parrafota qhaway).


9. ¿Imamantan manapuni iskayananchischu?

9 Kunanpas Jehová Diosqa liston kashan serviqninkunata yanapananpaq. Ichaqa manan chaywanqa “manan jayk’aqpas faltasunkichischu ni mijunapas ni qolqepas” nishanchischu.b Aswanpas kaypiqa rimashanchis imaynas Jehová Diosqa mana jayk’aqpas saqerpariwasunchu chaymantan. Arí, Jehová Diosqa yanapawasunpunin imapiña tarikuqtinchispas, kallpanta iman qowasun. Chaymantaqa manapunin iskayananchischu. Kunanqa rimasun ima iskay ruwaykunapis rikuchisunman Jehová Diospi tukuy sonqo confiasqanchista chaymanta: 1) Qolqenchis pisiyaqtin, 2) kuraq kananchis tiempopaq imatapas waqaychana kaqtin.

QOLQENCHIS PISIYAQTIN

10. ¿Imakunapin qonqaylla kay tukukuy p’unchaykunapi tarikusunman?

10 Ñataq tukukuy p’unchaykunapiña kausashanchis chayqa, qonqaymi ima sasachakuypipas tarikusunman. Qonqaymi gobiernokuna ch’aqwapi kasqankurayku, guerrakuna kasqanrayku, terremotokuna unu lloqllakuna pasasqanrayku, millay onqoykuna rijurimusqanrayku mana llank’anayoq rikukapusunman. Chay pasaqtinqa juj llank’anatapaschá maskhananchis kanqa. Mana llank’ana kaqtinqa yaqapaschá juj ladoman astakunanchis kanqa, chhaynapi familianchisman mana imantapas faltachinanchispaq. Chhaynakunapi tarikuspa, ¿imaynatan rikuchisunman Jehová Diospi tukuy sonqo confiasqanchista?

11. ¿Imakunata ruwaymi yanapawasunman qolqenchis pisiyaqtin? (Lucas 12:​29-31).

11 Chhaynakunapi tarikushanki chayqa, Jehová Diosman llapa llakikuyniykita willakuy (Prov. 16:3). Paymanta yachayta allin yuyayta ima mañakuy, chhaynapi allin yuyaywan imatapas ruwanaykipaq. Chaymantapas thaj kayta mañakuy ama imamantapas nishuta llakikunaykipaq (leey Lucas 12:​29-31). Chaymantapas yanapayninta mañakuy imatachus qosunki chayllawan contento kanaykipaq (1 Tim. 6:​7, 8). Qelqanchiskunapi yuyaychaykunatapas maskhay imatas ruwawaq qolqeyki pisiyaqtin chayta yachanaykipaq. Wakintaqa jw.org nisqa paginapi videokunata qhaway qelqakunata estudiay iman yanaparqan chhayna sasachakuypi tarikushaqtinku, qantapas yanapasunkimanmi.

12. ¿Ima tapuykunapin piensarinanchis manaraq juj llaqtapi llank’anata chaskikushaspa?

12 Wakin hermanonchiskunaqa familiankuta saqesparaqmi juj llaqtakunaman ripurqanku llank’apakuq. Qhepamanmi ichaqa repararqanku chay ruwayqa mana allinchu kasqanta. Chaymi juj llank’anata maskhashaspaqa mana jayk’atas ganasun chayllapichu piensananchis. Aswanpas imaynas Dios serviyninchispi kasun, imaynas familianchispas kanqaku chaypin piensananchis (Luc. 14:28). Chhaynaqa manaraq juj llank’anaman jaykushaspa tapurikuy: “¿Imaynan esposay otaq qosay kanqa karuman llank’aq ripuqtiy? ¿Chay llaqtapi atisaqchu juñunakuykunaman riyta, predicaq lloqsiyta, hermanokunawanpas juj ratu pasariyta?”, nispa. Chaymantapas wawakuna kashan chayqa, tapurikuy: “¿Karu llaqtamanta atimusaqchu wawayta rimapayayta iñiyninpipas yanapariyta?”, nispa (Efes. 6:4). Chaykunata qhawarisqayki qhepamanqa Jehová Diospa munayninman jina ruway, amataq familiaykiq amigoykikunaq nisqantachu ruway.c Tony hermanonchismanta yachasun, payqa Asia ladomantan. Paymanqa allin llank’anatas munachisqaku juj lado nacionpi. Chaysi payqa Jehová Diospa yanapayninta mañakusqa, esposanwan imas rimasqa. Tonyqa manas chay llank’anataqa chaskikusqachu, aswanpas qolqenkuta aypachikunankupaqsi gastonkuta pisiyachisqaku. ¿Imaynan kunan hermanonchis Tony kashan chayta ruwasqanmanta? Paymi nin: “Askha runakunatañan yanapashani Jehová Diosta servinankupaq. Wawaykunatapas yanaparqanin Jehová Diosta tukuy sonqowan munakunankupaq. Allipaqchá Mateo 6:33 textoq nisqanta kasukurqani. Chaypi nisqan jina, Jehová Dios serviyta ñaupaqman churanki chayqa, payqa yanapasunkipunin manan saqerparisunkichu”, nispa.

KURAQ KAPUQTINCHIS

13. ¿Imatan ruwasunman qhepa tiempoman ima sasachakuypipas tarikuqtinchis chaywan yanapachikunanchispaq?

13 Machuyapusunña payayapusunña chaypas Jehová Diosqa cuidawashallasunmi. Chaymantaqa manapunin iskayananchischu. Ichaqa chhaynaña kanqa chaypas, Bibliapiqa kallpachawashanchismi allin llank’aq kananchispaq. Chhaynapi qhepa tiempoman imapipas tarikuqtinchis chaywan yanapachikunanchispaq (Prov. 6:​6-11). Chayraykun allinpuni kanman qolqechata chay tiempopaq waqaychaykuy. Ichaqa allin yuyaywanmi chaytaqa qhawarina. Qolqe yanapawanchisña wakin ruwaykunapi chaypas manan chay maskhaymanchu yuyayninchistaqa churananchis (Ecl. 7:12).

14. ¿Imaraykun Hebreos 13:5 textota allinta umanchispi jap’ikunanchis?

14 Juj kutinmi Jesusqa juj rijch’anachiyta willarqan. Chaywanmi yachachirqan imaynas kay pachapi qhapaq kaykunata maskhayqa yanqapaq chayta, willarqanmi imaynas Jehová Diospa ñawinpaq allin qhawarisqa kay aswan allin chayta (Luc. 12:​16-21). Runakunaqa manan yachanchischu imakunapis paqarin tarikusun chaytaqa (Prov. 23:​4, 5; Sant. 4:​13-15). Chaymi Jesusqa qatikuqninkunata nirqan imachus kaqninkuta saqespa payta qatikunankupaq (Luc. 14:33). Chaytan Judea runakunaqa ruwarqanku. Paykunaqa imaymanata saqespan gustowan Jesusta qatikurqanku (Heb. 10:34). Chaytan kay tiempopi iñiqmasinchiskunapas ruwashanku. Paykunaqa Jesusllata qatikusqankuraykun, kay pachapi gobiernokunatapas mana apoyasqankuraykun llank’anamanta qarqosqa kashanku, wasinkuta iman qechuchikushanku (Apo. 13:​16, 17). Chhaynapiña tarikushanku chaypas paykunaqa tukuy sonqon confianku Jehová Diospa “manan jayk’aqpas saqesaykichu, manan jayk’aqpas wijch’usaykichu”, nisqanpi (leey Hebreos 13:5). Chaytan noqanchispas ruwananchis. Waqaychakusunmanña qolqechata kuraq kapuqtinchis chaywan kausakunanchispaq chaypas, yuyariy: Imapiña qhepaman tarikunki chaypas Jehová Diosqa manan saqerparisunkichu, payqa yanapasunkipunin.

15. ¿Imaynatan wakin runakuna wawayoq kayta qhawarinku, allinchu kanman chhaynata piensay? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).

15 Wakin llaqtapi runakunaqa “mana wawayoq kanki chayri pitaq kuraq kapuqtiykiri qhawarisunki”, nispan ninku. Chaymi chay yuyaywan wakin runakunaqa wawayoq kanku. Ichaqa Bibliapiqa manan ninchu: “Wawakunan tayta-mamankuta mantenenanku”, nispaqa. Aswanmi nishan imaynas tayta-mamakuna wawankuta cuidananku necesitasqankutapas qonanku chayta (2 Cor. 12:14). Ichaqa tayta-mamakuna machuyapuspaqa payayapuspapas necesitankun wawankuq yanaparinankuta. Chaymi wakin wawakunaqa tukuy atisqankuta tayta-mamankuta yanaparinku (1 Tim. 5:4). Chhaynaña chaypas Diosta serviqkunaqa manan chay yuyaywanchu wawayoq kananku. Nitaqmi wawanku qolqeta askhata ganaspa paykunata mantenenantachu suyananku. Aswanpas tayta-mamakunaqa yanaparinankun wawankuta Jehová Diosta tukuy sonqo munakunankupaq (3 Juan 4).

Juj casarasqa warmi-qhari hermanokuna videollamada nisqanta ususinkuwan qatayninkuwan ima rimashanku. Ususinkupas qosanpas construcción nisqapi llank’ana chalecoyoqkama kashanku.

Casarasqa hermanokunaqa Bibliapi nisqanman jinan ima decisiontapas ruwanku. (15 parrafota qhaway).d


16. ¿Imaynatan tayta-mamakuna wawankuta yachachinkuman vida pasayta? (Efesios 4:28).

16 Tayta-mamakuna, wawaykichista yachachiychis vida pasayta. Chaypaqqa ejemploykichiswanmi yachachinaykichis allin llank’aq kayta, Jehová Diospi tukuy sonqo confiayta ima. Juch’uychankumantapacha yachachiychis imaynas llank’ayqa allinpuni chayta (Prov. 29:21; leey Efesios 4:28). Wawayki escuelapiña colegiopiña kashan chayqa, yanapaychis allin estudiante kanankupaq. Sichus colegionta tukushanña chayqa qelqanchiskunapi nisqanman jina yanapaychis imatas estudianqa chayta allin yuyaywan ajllakunanpaq. Chaymantapas yanapaychis Testigokunapaq jina juj llank’anata tarinanpaq, chhaynapi Diosta serviyman yuyayninta churananpaq, precursor ima kananpaq.

17. ¿Imamantan mana jayk’aqpas iskayananchischu?

17 Jehová Diosqa manapunin jayk’aqpas saqerpariwasunchu, payqa liston kashan serviqninkunata yanapananpaq; imachus necesitasqanchistapas qowasunmi. Chaymantaqa manapunin iskayananchischu. Chaymantapas Jehová Diosqa tukuy atiyniyoqmi, paypaqqa manan imapas sasa ruwanaqa kanmanchu. Chaymi payqa atiyniyoq necesitasqanchista qowananchispaq. Maypiña imapiña tarikuqtinchispas yanapawasunpunin.

¿IMANIWAQMI?

  • ¿Iman pasarqan Moisespas Israel runakunapas ch’inneqpi kashaqtinku, imatan chaymanta yachasunman?

  • ¿Imaynatan rikuchisunman qolqenchis pisiyaqtin Jehová Diospi confiasqanchista?

  • ¿Imatan allinta yuyarinanchis kuraq kapunanchis tiempopaq manaraq imatapas ruwashaspa?

150 TAKI Librawaqninchis Diosta maskhasun

a Qhaway “Leeqkunaq tapukusqan” nisqata, 2023 watamanta octubre killamanta Qhawaq revistapi.

b Qhaway “Preguntas de los lectores” nisqata, 2014 watamanta 15 de setiembre killamanta La Atalaya revistapi.

c Qhaway “Manan iskay patrontaqa serviyta atisunmanchu” nisqata 2014 watamanta, 15 abril killamanta Qhawaq revistapi.

d FOTOKUNAMANTA WILLAKUY: Juj warmi-qhari hermanokuna ususinkuwan qatayninkuwan ima rimashanku. Ususinkuqa qosanwan kuska juñunakuna wasi jatarichiypi yanapakushanku.

    Quechua (Cuzco) Qelqakuna (2001-2026)
    Wisq'ay
    Jaykuy
    • Quechua (Cusco)
    • Jujman apachiy
    • Imaynatan munanki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imatan ruwawaq imatan mana
    • Datoskunata waqaychasqaykumanta
    • Datoskuna imayna utilizakusqanmanta
    • JW.ORG
    • Jaykuy
    Jujman apachiy