47 YACHACHIKUY
38 TAKI Paymi kallpachasunki
Jehová Diospaqqa anchatan valenki
“Qantaqa anchatan Diosqa munakusunki” (DAN. 9:23).
¿IMAMANTAN YACHASUN?
Wakinqa pisipaq mana valeqpaq jinan qhawarikunku, kaypin yachasunchis imaynas Jehová Diospa ñawinpaqqa sapankapas ancha valorniyoq kanchis chayta.
1, 2. ¿Imakunata ruwaymi yanapawasunman Jehová Diospa munakuwasqanchismanta valorawasqanchismanta ama iskayananchispaq?
JEHOVÁ Diosqa llapa serviqninkunatan munakun, paykunataqa ancha valorniyoqpaqmi qhawarin. Chaywanpas wakin hermanonchiskunaqa pisipaq mana valeqpaq jinan qhawarikunku. ¿Imarayku? Jujkuna paykunata pisichasqankurayku, mana valeqpaq qhawarisqankurayku ima. ¿Qanpas mana valeqpaq jinachu qhawarikushanki? Chhaynata qhawarikushanki chayqa, ¿iman yanapasunkiman Jehová Dios jina qhawarikunaykipaq?
2 Chaypaqqa ñaupa tiempopi wakin runakunamanta yachaymi yanapasunkiman. Chaypin reparanki jujkunawan imayna qhawarinakunanchistas Jehová Dios munan chayta. Chaypaq Jesuspa imachus ruwasqanmanta yachasun. Bibliapi nisqan jina, payqa sumaqta respetowanmi ñaupa tiempopi pisichasqa wajcha runakunataqa qhawariq. Chayta ruwaspan payqa rikuchirqan Jehová Diospas runakunata anchata munakusqanta valorasqanta ima (Juan 5:19; Heb. 1:3). ¿Imatan Jesús ruwarqan ñaupa tiempopi runakuna Jehová Dios paykunata valorasqanta reparanankupaq? ¿Imatan noqanchispas ruwasunman Jehová Dios valorawanchischus icha manachus chayta yachananchispaq? Chaykunamantan kaypi yachasunchis (Ageo 2:7).
ANCHA VALEQ KASQANKUTA REPARANANKUPAQMI YANAPARQAN
3. ¿Imaynatan Jesús qhawarirqan payman jamuq Galilea runakunata?
3 Galilea ladopi Jesús kashaqtinmi askha runakuna paypa kasqanman rirqanku yachachisqanta uyarikunankupaq; onqosqa runakunata iman paymanqa aparqanku. Paykunataqa anchatan Jesusqa khuyapayarqan. Paykunaqa “mana michiqniyoq ovejakuna jinan khuyay” kasharqanku (Mat. 9:36). Chay tiempopi religionpi umalliqkunaqa pisichaqkun ñakaqku iman wajchakunataqa, onqosqa runakunatapas. Paykunataqa mana valeqpaq jinan qhawariqku (Juan 7:47-49). Jesusqa manan paykuna jinachu karqan. Payqa wajcha runakunatapas pisichasqa runakunatapas onqosqa runakunatapas munayta respetowanmi rimapayaq, onqoyninkumanta iman paykunataqa jampiq (Mat. 9:35). Chaymantapas llapa runakunaman Papanmanta yachachinankupaqmi Jesusqa apostolninkunata capacitarqan, atiyta iman qorqan chhaynapi onqosqakunata qhaliyachinankupaq (Mat. 10:5-8).
4. ¿Imatan yachasunman Jesús ñaupa tiempopi runakunata sumaqta respetowan rimapayasqanmanta?
4 Pisichasqa runakunata munayta respetowan rimapayasqanpin sut’ita reparanchis imaynas Jesuspas Jehová Diospas paykunataqa anchata valoranku chayta. Sichus qanpas Diosta servishanki ichaqa mana valeqpaq qhawarikushanki chayqa, yuyariy imaynatas Jehová Dios ñaupa tiempopi pisichasqa wajcha runakunata qhawarirqan chayta. Chaypin allinta reparanki imaynatas Jehová Diosqa qantapas munayta qhawarisunki chayta.
5. ¿Imaynan kashanman karan Galilea ladopi Jesusman asuykuq warmi?
5 Jesusqa manan grupo-grupo runakunallatachu yachachiqpas yanapaqpas. Payqa sapanka runatan yanapaq. Chaypaq yachasun juj kuti imachus pasarqan chayta. Juj kutinmi Jesusqa Galilea ladopi yachachisharqan. Jinan chunka iskayniyoq wata yawar apaywan onqoq warmi payman asuykurqan (Mar. 5:25). Chay tiempopiqa chhayna onqoyniyoq warmitaqa qhellipaqmi qhawariqku, llamiykusqan cosaskunapas qhellin kapuq. Chaymi payqa mana pitapas llamiykuyta atiqchu. Chhaynaqa sapachallanchá chay warmiqa imatapas ruwakuq, sapallanchá mijukuqpas. Chay warmiqa manan sinagogapipas Diostaqa adorayta atiqchu, manan juj fiestakunapipas kayta atiqchu (Lev. 15:19, 25). Chhaynaqa ¡maytachá chay warmiqa chay onqoyninwanqa ñak’ariq, maytachá waqakuqpas! (Mar. 5:26).
6. ¿Imaynapin yawar apaywan onqoq warmi qhaliyapurqan?
6 Chay warmiqa maytan munasharqan onqoyninmanta Jesús qhaliyachipunanta. Ichaqa manan Jesustaqa imanirqanpaschu. Aswanpas ch’inllan payman asuykurqan jinaspa p’achanta llamiykurqan. ¿Imaraykun chay warmi upallamanta chayta ruwanman karqan? Payqa p’enqakurqanpaschá chay onqoyniyoq kasqanta willakuyta. Chaymantapas “Jesusqa phiñarikuwanqapaschá qhelli kashaspa payman asuykusqaymanta” nispa imapaschá nisharqan. Ichaqa chay warmiqa allin iñiyniyoqmi karqan, yacharqanmi Jesuspa p’achanta llamiykuspalla qhaliyapunanta (Mar. 5:27, 28). Chhaynapunitaqmi karqanpas. Jesuspa p’achanta llamiykuspa jinan payqa qhali kapurqan. Jinan Jesusqa paymanta atiy lloqsisqanta reparaspa nirqan: “¿Pin p’achayta llamiykamuwan?”, nispa. Jinan chay warmiqa sut’ita willakapurqan imachus pasarqan chayta. ¿Imatan Jesús ruwanman karqan?
7. ¿Imaynatan Jesús chay qhaliyapuq warmita rimapayarqan? (Marcos 5:34).
7 Chay warmiqa sinchi manchasqan kasharqan khatatatasharqan imaraqmi (Mar. 5:33). Chayta rikuspan Jesusqa munayllata respetowan payta rimapayarqan, “ususíy” nispa iman paytaqa nirqan (leey Marcos 5:34). Bibliapiqa chay kutillapin ususíy nisqa simiqa rijurin. Yaqachus jina Jesusqa chay kutipiqa chhaynata ninman karqan chay warmita sinchi manchasqata khatatatashaqta rikuspa. Jesuspa munayta rimapayasqanta uyarispaqa thajchá chay warmiqa kapurqan. Sichus Jesús chay warmita mana munaytachu rimapayanman karqan chayqa, qhaliyapunmanña karqan chaypas llakisqallachá kashanman karqan, maytachá juchachakunmanpas karqan. Jesusqa manan chay pasanantaqa munarqanchu. Chaymi chay warmita munayta rimapayarqan. Chhaynapi Jehová Dios payta munakusqanta valorasqanta ima reparananpaq.
8. ¿Imapin hermananchis Renata tarikurqan?
8 Kay tiempopipas askha hermanonchiskunan chhayna kashanku. Wakinqa sinchi onqosqan kashanku, chaymi sinchi llakisqa kaspa pisipaq mana valeqpaq jina qhawarikunku. Chaysi pasasqa Brasil nacionmanta Renata hermananchistapas.a Payqa mana chakiyoq mana lloq’e makiyoq imas nacekamusqa. Paymi nin: “Escuelaypi compañeroykunaqa nishutan noqamanta burlakuqku, millay sutikunawanmi sutichawaqkupas. Chaymantapas kikin familiaymi pisichawaqku. Chaymi mana valeqpaq jina qhawarikuq kani”, nispa.
9. ¿Pikunan hermananchis Renatata yanaparqanku Jehová Dios payta valorasqanta reparananpaq?
9 ¿Iman hermananchis Renatata yanaparqan Jehová Dios jina qhawarikunanpaq? Paytaqa hermanokunas yanapasqaku kallpachasqaku ima. Chaysi paytaqa yanapasqa Jehová Diospa munakusqanta reparananpaq, may valeq kasqanta reparakunanpaqpas. Paymi nillantaq: “Noqataqa askha hermanokunan yanapawarqanku. Juj listapi sutinkuta qelqayman chayqa manachá jayk’aqpas tukuymanchu. ¡Maytan Jehová Diosta agradecekuni munakuq familiata qowasqanmanta!”, nispa. Rikusqanchis jina hermananchis Renatataqa hermanokunan yanaparqanku Jehová Diospaqqa ancha valorniyoq kasqanta reparananpaq.
10. ¿Imaynan María Magdalena kasharqan? (Qhaway kay parrafopaq dibujokunata).
10 Chaymantapas Jesusqa María Magdalena warmitan yanapallarqantaq. Paypa cuerponpiqa qanchis supaykunan kasharqan (Luc. 8:2). Chay supaykunan paytaqa nishuta ñak’arichisharqan, mana allin ruwaykunata iman ruwachiqkupas. Chaymi runakunaqa payta k’amiqku pisichaqku ima. Chhaynapi tarikuyqa sasachá paypaqqa karqan. Payqa llakisqa manchasqa imachá kasharqan. Ichaqa Jesusmi chay supaykunata paymanta qarqorqan. Chay qhepamanqa Jesustan chay warmiqa qatikuyta qallarirqan. Chayta ruwaspan Jesusqa chay warmita yanaparqan Jehová Diospaq ancha valeq kasqanta reparananpaq.
¿Imaynatan Jesús María Magdalenata yanaparqan Jehová Diospaq ancha valorniyoq kasqanta reparananpaq? (10, 11 parrafokunata qhaway).
11. ¿Imaynatan María Magdalenaman Jesús rikuchirqan Diospaq ancha valeq kasqanta? (Qhaway kay parrafopaq dibujokunata).
11 Chay qhepamanmi Jesusqa María Magdalenata nirqan payta qatikunanpaq.b Jinan payqa tukuy ladoman Jesusta qatikurqan, chhaynapin llapa yachachisqanta uyarikurqan. Kausarimpusqan qhepamanpas Jesusqa payman juj warmikunaman iman ñaupaqta rijurirqan. Jinaspa kamachirqan kausarimpusqanta discipulonkunaman willamunanpaq. Chaykunata ruwaspan Jesusqa chay warmiman allinta rikuchirqan imaynas Jehová Diospaqqa anchata valen chayta (Juan 20:11-18).
12. ¿Imaraykun hermananchis Lidia pisipaq mana valeqpaq ima qhawarikuq?
12 María Magdalena jinan kay tiempopipas askha runakuna sarunchasqa pisichasqa kashanku. Chaysi pasasqa España ladomanta Lidia hermananchistapas. Paytaqa mamitansi onqoq kashaspa abortapuyta munasqa. Chaymantapas erqecha kashaqtinqa manas mamitanqa paytaqa munakuqchu. Aswanpas qapariyuq k’amiyuq imas. Paymi nin: “Noqaqa imaymanatan ruwaq kani jujkuna munakuwanankupaq, sumaqta qhawariwanankupaq ima. Ichaqa mamitay pisichawasqanraykun mana valeqpaq qhawarikuq kani. Chaymi mayninqa, manachá noqataqa pipas munakuwanqachu, nispa niq kani”, nispa.
13. ¿Iman hermananchis Lidiata yanaparqan Jehová Diospaq valorniyoq kasqanta reparananpaq?
13 Chay qhepamansi hermananchis Lidiaqa Biblia estudiayta qallarisqa. Paymi nillantaq: “Noqataqa Diosmanta mañakuy, Bibliata estudiay, hermanokuna iman yanapawarqanku Jehová Dios jina qhawarikunaypaq”, nispa. Nillantaqmi: “Qosayqa sapa kutillanmi niwan: Anchatan munakuyki, nispa. Chaymantapas allinkuna ruwasqaymantan felicitawan. Amigoykunapas munaytan kallpachariwanku. Chaykunapin reparani Jehová Dios valorawasqanta”, nispa. Wakin hermanonchiskunapas hermananchis Lidia jinan tarikushanku. Chaymi paykunata yanaparinanchis Jehová Dios paykunata valorasqanta reparanankupaq.
JEHOVÁ DIOS JINA QHAWARIKUY
14. 1 Samuel 16:7 textopi nisqan jina, ¿imatan Jehová Dios runakunapi masta qhawan? (Qhaway “¿Imaraykun Jehová Dios serviqninkunata anchata valoran?” nisqa willakuyta).
14 Yuyariy: Jehová Diosqa manan runakuna jinachu qhawarisunki (leey 1 Samuel 16:7). Jehová Diosqa manan imayna uyayuqchus kanki, qhapaqchus wajchachus kanki, allin estudioyoqchus manachus kanki chaytachu qhawan, payqa sonqoykitan qhawan (Isa. 55:8, 9). Chhaynataq chayqa Jehová Dios jina qanpas qhawarikuy. ¿Iman yanapasunkiman pay jina qhawarikunaykipaq? Chaypaqqa ñaupa tiempopi Eliasmanta, Noemimanta, Anamanta ima estudiaymi yanapasunkiman. Paykunapas mayninqa mana valeqpaq jinan qhawarikurqanku. Chaywanpas imaymanamantan Jehová Diosqa paykuna munakusqanta valorasqanta rikuchirqan. Chaymantapas juj papelpin qelqawaq imaynatas sasachakuykunapi tarikushaqtiyki Jehová Dios yanaparqasunki chayta, imaynatas munakusqasuykita rikuchirqasunki chaytapas. Chaymantapas chaykunamanta rimaq qelqakunata estudiay.c
15. ¿Imaraykun Diospa angelnin Danielta nirqan “qantaqa anchatan Diosqa munakusunki” nispa? (Daniel 9:23).
15 Kayta ama qonqaychu: Jehová Diosqa valoranmi pay sonqo kasqaykita. Profeta Danielmanta rimasun. Payqa Dios sonqo runan karqan, pachaj watanpiñan kasharqan. Juj kutinmi payqa llakisqa kasharqan, manan imapaqpas ganasnin kasharqanchu (Dan. 9:20, 21). ¿Imatan Jehová Dios ruwanman karqan? Juj angelnintan kacharqan payta kallpachananpaq. Chay angelmi willarqan imaynas Diosqa uyarimusharqan mañakusqanta chayta. Chaymantapas nirqanmi: “Qantaqa anchatan Diosqa munakusunki”, nispa (leey Daniel 9:23). ¿Imaraykun Jehová Dios Danielta anchata munakunman karqan? Pay sonqo kasukuq runa kasqanrayku, chanin kaqta ruwasqanrayku iman (Ezeq. 14:14). ¿Imaraykun Jehová Dios chaykunata Bibliapi qelqachinman karqan? Chaywan sonqochasqa kallpachasqa kananchispaqmi (Rom. 15:4). Chaymantapas Jehová Diosqa Danielta jinan llapa mañakusqanchista uyarimuwanchis. Chaymantapas payqa chanin kaqta munakusqanchisraykun anchata valorawanchis (Miq. 6:8, willakuyta qhaway; Heb. 6:10).
16. ¿Imatan ruwawaq Jehová Diosta munakuq papaykita jina qhawarinaykipaq?
16 Munakuq papaykita jina Jehová Diosta qhawariy. Payqa manan pantasqaykikunatachu qhawashan, aswanpas yanapaytan munashasunki. Chaypi yuyaymananki chayqa papaykita jinan Jehová Diosta qhawarinki (Sal. 130:3; Mat. 7:11; Luc. 12:6, 7). Wakin hermanonchiskunatapas Jehová Diosta papankuta jina qhawariymi yanaparqan valorakunankupaq. Chaytas España ladomanta Michelle hermananchispas ruwasqa. Paytaqa unay watakunas qosan nishuta maqasqa pisichasqa ima. Chaysi mayninqa mana valeqpaq jina qhawarikuq. Paymi nin: “Jehová Diosta papayta jina qhawariymi yanapawarqan chhayna piensaykunata umaymanta wijch’upunaypaq. Kunanqa allintan yachani Jehová Diospaqqa ancha valorniyoq kasqayta. Chaymantapas Jehová Diosqa juj wawata jinan munayta marq’ayninpi uywakuwashan”, nispa (Sal. 28:9). Chaymanta rimaspan Sudáfrica ladomanta Lauren hermananchispas nin: “Chhayna piensaykuna jamuwaqtinqa Jehová Dios llaqtanman pusamuwasqanpi, kunankama munayta cuidawasqanpi, paymanta willamunaypaq munay llank’ayta qowasqanpi iman piensarini. Chaykunapi piensaspan reparani Jehová Dios anchata valorawasqanta. Valorawasqanraykun payqa tukuy imata ruwarqan”, nispa (Os. 11:4).
17. ¿Imatan ruwasunman Jehová Dios munakuwanchischus valorawanchischus manachus chayta yachananchispaq? (Salmos 5:12; qhaway kay parrafopaq fotota).
17 Ama qonqaychu: Jehová Diosqa anchatan munakusunki (leey Salmos 5:12). Davidmi willarqan imaynas Jehová Diosqa chanin runakunataqa sumaqta qhawarin chayta. Imaynas paykunataqa juj jatun escudowan pakaykun chaytapas. Chhaynapunin chayqa, Jehová Diosqa allinpaqmi qhawarin serviqninkunataqa. Chayta yuyariyqa juj escudo jinan pakaykuwasunman mana allin piensaykunamanta. Ichaqa, ¿imatan ruwasunman Jehová Dios munakuwanchischus valorawanchischus icha manachus chayta yachananchispaq? Chaypaqqa Bibliatan leenanchis. Chaypin willawanchis maytas Jehová Dios munakuwanchis chayta. Chaymantapas Jehová Diosqa umalliqkunawan amigonchiskunawan iman rikuchiwanchis munakuwasqanchista valorawasqanchista ima. Chhaynataq chayqa, ¿imaynatan chaskikunanchis amigonchiskunaq kallpachawasqanchista?
Jehová Diospaq valorniyoq kasqanchista yuyariymi yanapawasun ama pisipaq jina qhawarikunanchispaq. (17 parrafota qhaway).
18. ¿Imaynatan hermanonchiskunaq felicitawasqanchista kallpachawasqanchista chaskikunanchis?
18 Sumaqtan chaskikunanchis hermanonchiskunaq amigonchiskunaq kallpachawasqanchista felicitawasqanchistapas. Manan: “Yanqatacha niwashan” ninanchischu. Mayninqa Jehová Diosqa hermanonchiskunawanmi kallpachariwanchis, chhaynapi paypa valorawasqanchista reparananchispaq. Chaymanta rimaspan ñaupaqpi rimamusqanchis Michelle hermananchis nillantaq: “Antesqa pi hermanopas felicitawaqtinqa “yanqallatacha niwashan” niqmi kani. Kunanmi ichaqa sumaqta chaskikuni kallpachawasqankuta. Allintan yachani chayqa Jehová Diosmanta jamusqanta”, nispa. Chay hermananchistaqa allintas umalliqkunapas yanapasqaku. Kunanqa precusoran chay hermananchisqa kapun, Betelpi iman yanapakushan.
19. ¿Imaraykun nisunman “Jehová Diosqa valorawanchismi” nispa?
19 Yachamusqanchis jina Jesusqa munayta respetowanmi runakunata rimapayaq. Chaypin reparanchis Jehová Dios runakunata anchata valorasqanta (Luc. 12:24). Serviqninkunatapas anchatan payqa munakuwanchis, paypa ñawinpaqqa ancha valorniyoqmi kanchis. Chaytaqa manapunin jayk’aqpas qonqananchischu. Chaymantapas kallpachakunanchismi iñiq t’aqapi pisipaq mana valeqpas qhawarikuq hermanonchiskunata yanapananchispaq kallpachananchispaq ima.
139 TAKI Mosoq pachapi piensay
a Wakin sutikunaqa cambiasqan kashan.
b María Magdalenaqa juj warmikunawan kuskan Jesusta qatikurqan. Chaymantapas payqa imaymana kaqninkunawanmi Jesusta apostolninkunatawan atienderqan (Mat. 27:55, 56; Luc. 8:1-3).
c Qhaway Acerquémonos a Jehová nisqa libropi 24 capitulota, jinallataq Allinta kausanapaq Bibliapi yanapaykuna nisqapi “Mana valeqpaq qhawarikuymanta” nisqata.