¿Cuentollachu Noepa tiemponpi jatun paraq chayamusqan?
¿Ima ninmi Biblia?
Jatun paraqa chayamuranpunin. Diosmi chay parata parachimuran millay runakunata wañuchinanpaq. Jinaspapas Diosmi Noeta kamachiran juj arcata ruwananpaq, chaypi allin runakuna animalkuna ima salvakunankupaq (Génesis 6:11-20). Bibliaqa ‘Diospa yuyaychasqanmi’, chaypin willan jatun para chayamusqanmanta (2 Timoteo 3:16).
¿Cheqaqchu icha cuentollachu?
Cheqaqmi, Bibliapunin willan Noepa kausasqanmanta jatun para chayamusqanmantapas.
Bibliata qelqaqkunan Noemanta willaranku. Esdras, Lucas runakunaqa allintan imatapas investigaqku, paykunan Israel nacionpi runakunaq mirayninmanta qelqasqankupi Noemanta willaranku (1 Crónicas 1:4; Lucas 3:36). Mateo, Lucas runakunapas Noemanta Jesuspa rimasqantan qelqaranku (Mateo 24:37-39; Lucas 17:26, 27).
Profeta Ezequielpas apóstol Pablopas Noé allin iñiyniyoq chanin runa kasqanmantan qelqaranku (Ezequiel 14:14, 20; Hebreos 11:7). Sichus Noemanta willakuy cuentolla kanman karan chayri, ¿qelqankumanchu karan paymanta? Manan ¿riki? Noeqa cheqaqtapunin kausaran; paypas pay jina Dios sonqo runakunapas allin ejemplon kanku (Hebreos 12:1; Santiago 5:17).
Biblian willan jatun para imaynapi chayamusqanta. Cuentokunaqa qallarin “juj kutinsi” nispan, jatun paramanta willakuymi ichaqa mana. Aswanmi Biblia willan ima watapi, ima killapi, ima p’unchaypi chayamusqanta (Génesis 7:11; 8:4, 13, 14). Willanmi Noepa ruwasqan arca ima sayay kasqantapas (Génesis 6:15). Chaykunan sut’ita rikuchin jatun paraq chayamusqanmanta willakuy cheqaqpuni kasqanta.
¿Imaraykun Dios jatun parata apamuran?
Biblian willan manaraq jatun para chayamushaqtin ‘kay pachapi runakuna sinchi mana allin kasqankuta’ (Génesis 6:5). Pachantinpi runakunan millay qhelli kausaypi, maqanakuypi, wañuchinakuypi kausaspa ‘Diospa qayllanpi waqllipuranku’ (Génesis 6:11; Judas 6, 7).
Biblian willan janaq pachamanta angelkuna runaman tukuspa warmikunawan puñunankupaq urayamusqankuta, paykunaq causanpin kay pachapi millay kausay yapakuran. Chay angelkunan churiyaranku nefilim sutiyoq runakunata, paykunan runakunata nishuta ñak’arichiranku (Génesis 6:1, 2, 4). Chay ñak’ariyta tukuchinanpaqmi Diosqa millay runakunata wañuchiran, chhaynapi allin runakuna jujmanta sumaqta kausanankupaq (Génesis 6:6, 7, 17).
¿Yacharanchu runakuna jatun para chayamunanta?
Arí, yacharankun. Diosmi Noeman willaran chaykuna pasananta. Jinaspapas kamachiranmi jatun arcata ruwananpaq chaypi paypas, familianpas, animalkunapas salvakunankupaq (Génesis 6:13, 14; 7:1-4). Noeqa willaranmi runakunawan imachus pasananta, paykunan ichaqa mana kasurankuchu (2 Pedro 2:5). Biblian nin: ‘Manan imatapas repararankuchu jatun para chayamuspa llapankuta millp’unankama’, nispa (Mateo 24:37-39).
¿Imaynan karan Noepa ruwasqan arca?
Arcaqa juj jatunkaray cajón jinan karan, wask’anmi 133 metros jina karan, anchontaq 22 metros, sayaynintaq 13 metros. Chay arcaqa maderamantan ruwasqa karan, jawanmanta ukhumantawantaq breawan llut’asqa karan. Kinsa pisoyoqmi karan askhamantaq t’aqasqa karan. Arcaqa juj punkuyoqmi karan, jawanqa muyuriqnintinmi ventanakunayoq jina kanman karan. Yaqapaschá arcaq techon as oqarisqa jina karan chhaynapi unu mana juñukunanpaq (Génesis 6:14-16).
¿Jayk’a tiempopin Noé arcata ruwaran?
Bibliaqa manan chayta willanchu, ichaqa askha watapin tukunman karan. Noeqa 500 watayoqmi kasharan phiwi churin naceqtin, jatun para chayamuqtintaq 600 watayoq kasharan (Génesis 5:32; 7:6).a
Diosqa yaqapaschá Noepa wawankuna nacesqanmanta 50 otaq 60 watakuna qhepamanña kamachiran arcata ruwananpaq, wawankuna casarasqaña kashaqtinku (Génesis 6:14, 18). Chhayna kaqtinqa yaqapaschá 40 otaq 50 watapi jina arcata ruwayta tukuran.
a Ñaupa tiempopi runakuna jayk’a wata kausasqankumanta astawan yachayta munanki chayqa, maskhay 2010 wata 1 diciembre killamanta La Atalaya revistata, “Los personajes bíblicos: ¿de veras vivieron tanto?” nisqa temata.