INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quichua (Imbabura)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONGUNA
  • TANDANAJUICUNA
  • bt cap. 8 págs. 67-75
  • ‘Tucuilla discipulocunami ñana pipash llaquichijpi tranquilo causanajurca’

Cai agllashca videoca nara tiapanllu.

Shuj jarcaimi tiapan, cunan horasca descargaitaca na ushapanguichu.

  • ‘Tucuilla discipulocunami ñana pipash llaquichijpi tranquilo causanajurca’
  • Tucui ladocunapi Taita Diospa Gobiernomanda villachipashunchi
  • Subtitulocuna
  • Cai temamandallata parlajuj información
  • “¿Imamandata ñucataca catiriashpa llaquichihuajungui?” (Hechos 9:1-5)
  • ‘Ñuca huauqui Saulo, Señor Jesusmi ñucataca cachamuhuashca’ (Hechos 9:6-17)
  • Jesusmandami “predicai callarirca” (Hechos 9:18-30)
  • ‘Tucuilla gentecunami Señor Jesuspi crinajurca’ (Hechos 9:31-43)
  • Jesusca Saulotami paita catichun agllarca
    Bibliapica ¿imatata yachajuni?
  • Saulca Davidpa contrami tucurca
    Bibliapica ¿imatata yachajuni?
Tucui ladocunapi Taita Diospa Gobiernomanda villachipashunchi
bt cap. 8 págs. 67-75

CAPÍTULO 8

‘Tucuilla discipulocunami ñana pipash llaquichijpi tranquilo causanajurca’

Sauloca Jesusta catijcunata catiriashpa llaquichij cashpapash jipamanga na shaijushpami villachi callarirca

Hechos 9:1-43​manda japishcami can

1, 2. Sauloca ¿imapata Damasco llactamanga rijurca?

HUAQUIN jaricunaca Damasco llactamanmi chayagrinajun. Paicunaca Jesusta catijcunata huasicunamanda alastrashpa llujchingapaj, pingaipi saquingapaj, huatashpa Jerusalenman apashpa Sanedrín ñaupapi astichingapami munan.

2 Cai jaricunataca Saulomi ñaupaman pushajun.a Paica ñami shuj jari huañushcamanda culpable can. Sauloca huaquin punllacuna huashamanllami huaquin judiocuna Jesusta catij Estebanda huañungacaman rumicunahuan pegajta cushijushpa ricurca (Hech. 7:57-8:1). Jipamanga Jerusalenbi causaj Jesusta catijcunataca ninandami llaquichi callarirca. Shina rurashpapash na contentarishpami cunanga Taita Diospa Ñanbi tucui purijcunata tucuchingapaj munashpa tucui ladocunapi llaquichi callarirca (Hech. 9:1, 2; “Sauloca Damasco llactapimi autoridadta charirca” recuadrota ricupangui).

3, 4. a) Saulotaca ¿imata pasarca? b) ¿Ima tapuicunatata yachajupashun?

3 Saulotaca ñapashmi shuj micha jahua cielomanda punchayachirca. Chaita ricushpami paita cumbajcunaca ninanda manllarishpa parlaitapash na ushan. Sauloca ñausa quidashpami alpaman urman. Chaipimi paica jahua cielomanda cashna nijta uyan: “Saulo, Saulo ¿imamandata ñucataca catiriashpa llaquichihuajungui?”. Sauloca manllarishpami: “Quiquinga ¿pita capangui?” nin. Shina nijpimi: ‘Ñucaca Jesusmi cani. Ñucatami catiriashpa llaquichihuajungui’ nin (Hech. 9:3-5; 22:9).

4 Sauloman Jesús imata nishcamandaca ¿imatata yachajupanchi? Shinallata, Saulo Jesuspa discípulo tucujpi imacunalla pasashcata yachanaca ¿imashinata ñucanchitaca ayudan? Jesusta catijcunaca ñana pipash llaquichijpi tranquilo causanajushca tiempotaca ¿imashinata aprovecharca? ¿Imatata chaimandaca yachajupanchi?

SAULOCA DAMASCO LLACTAPIMI AUTORIDADTA CHARIRCA

Sauloca ¿imamandata paipa llacta na cajpipash Damasco llactapi Jesusta catijcunata prezo japina autoridadta charirca? Sanedrinbash, sumo sacerdotepash mundo enteropi judiocunapimi autoridadta charirca. Shinallata sumo sacerdoteca nali gentecunata maimandapash Jerusalenbi juzgachun apana autoridadtami charishca yarin. Shinaca, sumo sacerdotepa cartacunaca Damasco llactapa sinagogacunamanda ancianocuna Saulota apoyajushcatami ricuchirca (Hech. 9:1, 2).

Ashtahuanbash romanocunaca judiocunallata paicunapa problemacunata arreglachunmi autoridadta curca. Chaimandami judiocunaca apóstol Pablotaca picha viajeta ‘39 viajecaman azialarca’ (2 Cor. 11:24). Ashtahuanbash 1 Macabeos libroca ninmi: “Huata 138​pica shuj cónsul romanoca Egiptota mandaj Tolomeo VIII reymanga shuj cartapica cashna nishpami mandarca nin: ‘Judea llactamanda nali gentecuna cangunapa llactapi pacajujpica, leypi nishcashnaca sumo sacerdote Simón castigachun apaichi’” nishpa (1 Macabeos 15:21, Biblia de América). Cutin huata 47​pica Julio Cesarllatami sumo sacerdote cai autoridadta ña charishcata nirca. Paicunaca judiopa costumbrecunata o imapash casocunatapashmi juzgai usharca.

“¿Imamandata ñucataca catiriashpa llaquichihuajungui?” (Hechos 9:1-5)

5, 6. Saulota Jesús imata tapushcamandaca ¿imatata yachajupanchi?

5 Damascoman rijuj ñanbica Saulotaca Jesusca na nircachu: “¿Imamandata ñuca catijcunataca catiriashpa llaquichihuajungui?” nishpa. Chaipa randica: “¿Imamandata ñucataca catiriashpa llaquichihuajungui?” nircami (Hech. 9:4). Shinaca, Jesusca paipa discipulocuna sufrijpica paipashmi sufrin (Mat. 25:34-40, 45).

6 Chaimandami, quiquinba femanda pipash llaquichijpi sufrijushpaca Jesuspash, Jehovapash chaita ali ricujujtami seguro cana capangui (Mat. 10:22, 28-31). Shinapash llaquicunaca na jaicata chingaringachu. Por ejemplo, Estebanda huañuchijujpi Saulo ayudajta ricushpa, shinallata Jerusalenbi huauquipanicunata huasicunamanda alastrashpa llujchijujta ricushpapash, Jesusca chai ratoca na imatapash rurarcachu (Hech. 8:3). Shinapash yaripashunchi. Estebanbash, Jesusta shuj catijcunapash ali sirvishpa catichunmi Jehová Diosca paicunaman fuerzata cungapaj Jesusta utilizarca.

7. Catiriashpa llaquichijpipash aguantashpa catingapaca ¿imatata rurana capanchi?

7 Catiriashpa llaquichijpi aguantashpa catingapaca caicunatami rurai ushapanchi: 1) Ima pasajpipash Jehová Diosmandaca na caruyanachu canchi. 2) Ayudachunmi Jehovata mañana canchi (Filip. 4:6, 7). 3) Jehovapa maquipimi saquina capanchi (Rom. 12:17-21). 4) Ima llaqui ricurijpipash chai llaqui tucuringacaman aguantachun Jehová fuerzata cuna cashcatami confiana capanchi (Filip. 4:12, 13).

‘Ñuca huauqui Saulo, Señor Jesusmi ñucataca cachamuhuashca’ (Hechos 9:6-17)

8, 9. Saulopaman ri nijpica Ananiasca ¿imashinashi sintirishcanga?

8 Sauloman pi cashcata villashca jipaca Jesusca nircami: “Cunanga jatarishpa llactaman yaicui. Chaipimi shuj runaguca quiquin imata rurana cashcata ninga” nishpa (Hech. 9:6). Saulo na imatapash ricui ushajpimi paitaca maquimanda japishpa Damasco llactaman aparca. Chaipimi quimsa punllata Taita Diosta mañashpa, ayunashpa yalirca. Chaicamanga Jesusca Ananiasmanmi Saulomanda parlarca. Ananiasmandaca ‘chai llactapi causanajuj judiocunaca alicachishpa o alitami parlan carca’ (Hech. 22:12).

9 Ananiasca imata ruranataca na atinashcangachu. Congregacionba Uma Jesusca paimanga shuj alipacha asignaciondami curca. Saulohuan parlana shuj alipacha privilegio cajpipash Ananiasca manllaitapashmi sintishcanga. Chaimandami: “Señor Jesuslla, ashtaca gentecuna cai runamanda parlanajujtami uyashcani. Shinallata, ashtacacunami cai runa quiquinba separashcacunata Jerusalenbi ninanda llaquichishcataca parlanajun. Paica importante sacerdotecuna cachamujpimi, tucuilla quiquinba discipulocunata prezo apangapaj shamushca” nirca (Hech. 9:13, 14).

10. Ananiasta Jesús imashina tratashcamandaca ¿imatata Jesusmandaca yachajunchi?

10 Jesusca Ananías preocupado cajta ricushpaca na tacurircachu. Chaipa randica, imata ruranatami aliguta explicarca. Ashtahuanbash juyaihuanmi chaita rurachun imamanda mandajushcata intindichirca. Jesusca nircami: “Cai [Saulo] runagutaca na judío gentecunaman, reycunaman, Israel llacta gentecunaman ñucamanda villachichunmi agllashcani. Ñuca discípulo caimanda pai imasha sufrinataca ñucallatami ricuchisha” nishpa (Hech. 9:15, 16). Ananiasca Jesús mandashcata cazushpami Jesusta ashtaca catijcunata catiriashpa llaquichishca jarita visitangapaj rirca. Ananiasca Saulotaca nircami: “Ñuca huauqui Saulo, quiquin shamujujpi ñanbi ricurishca Señor Jesusmi ñucataca quiquin cutin ricui ushachun, espíritu santotapash quiquin chasquichun cachamuhuashca” nishpa (Hech. 9:17).

11, 12. Cai parrafocunapica Jesusmanda, Ananiasmanda, Saulomandaca ¿imatata yachajupanchi?

11 ¿Imatata cai ejemplomandaca yachajunchi? Jesusca pai nishcashnallatami ali villaicunataca ñaupaman pushajun (Mat. 28:20). Shinapash cunan punllacunapica Jesusca na pihuanbash ñavi ñavi parlanllu. Shinapash paipa huasipi sirvijcunaman micunaguta carachunga aliguta cazushpa, aliguta pensarishpa sirvij esclavotami mingashca (Mat. 24:45-47). Cuerpo Gobernantepa ayudahuanmi publicadorcuna, precursorcunaca Jesusta ashtahuan rijsingapaj munaj gentecunata mascashpa catin. Imashinami chaishuj capitulopi ricurcanchi, ashtacacunataca Jehová Diosta mañashca jipallami testigo de Jehovacunaca visitashca (Hech. 9:11).

12 Ananiasca Jesusta cazushpami pai mandashcata rurarca. Chaimandami Jehová Diosca bendiciarca. Cutin ¿ñucanchicunaca? Manllaita sintishpapash ¿tucui ladocunapi villachingapachu esforzarishpa catinchi? Huaquin huauquipanicunaca na rijsishca gentecunaman huasin huasin villachinapi pensarishpallatami ninanda manllan. Cutin huaquingunaca negociocunapi, callecunapi, telefonopi cayashpa o cartacunata rurashpa villachinataca ninandami manllan. Ñucanchipash shinallata sintirishpaca Ananiaspa ejemplota catipashunchi. Paica manllaita mishashpami espíritu santota Saulo chasquichun ayudarca.b Ananiasca Jesuspimi confiarca. Saulotapash paipa huauqui ña cashcatashnami ricurca. Ñucanchicunapash manllaita mishangapaca ali villaicunata Jesús ñaupaman pushajushcatami confiana canchi. Shinallata gentecunatapash ñucanchi huauquipanicuna ña cashcatashnami tratana canchi. Ashtahuanbash yaripashunchi. Ñucanchi na pensashca gentecunapashmi ñucanchi huauquipanicuna tucui ushan (Mat. 9:36).

Jesusmandami “predicai callarirca” (Hechos 9:18-30)

13, 14. Bibliamanda yachajujushca cashpa pero nara bautizarishpaca ¿imatata Saulopa ejemplomandaca yachajui ushapangui?

13 Sauloca chai ratomi pai imata yachajushcataca villachi callarirca. Ricui ushashca jipaca, bautizarishpami Damasco llactapi discipulocunahuan tandanajui callarirca. Ashtahuangarin “chai punllamandami Sauloca, Jesusca Taita Diospa Churimi can nishpa sinagoga huasicunapi predicai callarirca” (Hech. 9:20).

14 Quiquinbash Bibliamanda yachajujushpa pero nara bautizarishca cashpaca ¿imatata Saulopa ejemplomandaca yachajui ushapangui? Imata yachajushcataca ñucanchi causaipimi uchalla pactachina canchi. Saulotaca Jesuspa milagrota paipacha ricunami ayudashcanga. Shinapash yaripashunchi. Shuj gentecunapashmi Jesuspa milagrocunata ricurca. Pero paicunaca Jesustaca na chasquircachu, na ali tratarcachu. Fariseocunahuanmi shina pasarca. Paicunaca maqui chaquishca shuj runaguta Jesús jambijtami ricurca. Shinallata ashtaca judiocunaca Lazarota causachijtami ricurca (Mar. 3:1-6; Juan 12:9, 10). Pero Sauloca na paicunashna carcachu. Jesús ayudachunmi saquirca. ¿Imamanda? Sauloca Taita Diostami gentecunatapash yali manllarca. Shinallata Jesús paita juyashcata, llaquishcatami shungumanda agradicirca (Filip. 3:8). Saulopa ejemplota catishpaca villachingapaj, bautizaringapaj listo cachun, imapash o pipash jarcachunga na saquinguichu.

15, 16. a) Sauloca sinagogacunapica ¿imatata rurai callarirca? b) Damasco llactamanda judiocunaca ¿imatata rurarca?

15 Saulo sinagogacunapi Jesusmanda villachijujta ricushpaca ¿judiocunaca imashinashi sintirishcanga? Paicunaca manllarishca, culirashca, imatapash na rurai atinashcami canajushcanga. Chaimandami paicunaca: “¿Nachu cai runaca Jerusalén llactapi Jesuspa discipulocunataca catiriashpa llaquichijurca?” nishpa tapurinajurca (Hech. 9:21). Sauloca paipa crishcacunata imamanda cambiashcata aliguta intindichingapaca, ‘Jesusca Cristomi can nishpami aliguta’ ricuchirca (Hech. 9:22). Shinapash Saulopa nishcataca na tucuicunachu ali chasquirca. Jariyashcacunapa yuyaicunata, crishcacunataca na cambiai usharcachu. Shinapash Sauloca villachishpami catirca.

16 Quimsa huatacuna jipapash Damasco llactamanda judiocunaca Saulotaca na ricunayachinllu carca. Chaimandami paita huañuchingapaj parlarinajurca (Hech. 9:23; 2 Cor. 11:32, 33; Gál. 1:13-18). Sauloca paita huañuchingapaj munashcata yachashpami pacalla chai llactamanda rirca. Lucas escribishcashnaca ña tutayashcapimi Saulotaca shuj jatun canastapi churashpa pirca utujuta uriajuchirca. ¿Picunata Saulotaca ayudarca? Paipa ‘discipulocuna’ (Hech. 9:25). Paipa discipulocuna nishpaca, Damasco llactamanda huaquin gentecuna ali villaigucunata uyashpa Jesuspa catijcuna tucushcatami ricuchin.

17. a) Ñucanchicuna villachijujpica gentecunaca ¿imashinallata chasquin? b) ¿Imatata rurashpa catina capanchi? ¿Imamanda?

17 Bibliamanda yachajui callarijpica ¿imashinata quiquinba familiacuna, amigocuna, rijsishcacunaca tratarca? Paicunaman villachishpaca Bibliapa yuyaicuna talvez paicunatapashmi cambianga yashpa pensariangui. Talvez huaquingunaca chasquishcangami, pero ashtacacunaca na chasquishcangachu. Huaquinbicarin huasi ucupi familiallatami shuj contratashna tratarianga (Mat. 10:32-38). Shinapash ama desanimaripaichu. Talvez quiquinba ali ejemplota ricushpa, paicunahuan parlangapaj Bibliaguta ali utilizajta ricushpami paicunapa yuyaitaca cambiai ushan (Hech. 17:2; 1 Ped. 2:12; 3:1, 2, 7).

18, 19. a) Saulota Bernabé ayudashcamandaca ¿imata pasarca? b) ¿Imatata Bernabemanda, Saulomandapash yachajui ushapanchi?

18 Jerusalenman Saulo tigrajpica, chaipi discipulocunaca paipash Jesusta catij tucushcataca na crircachu. Shinapash Saulomanda Bernabé parlajpimi apostolcunaca cushijushpa Saulotaca chasquirca. Chaimi Sauloca huaquin tiempota paicunahuan quidarca (Hech. 9:26-28). Sauloca manllaihuan cashpapash villachinataca na pinganayachircachu (Rom. 1:16). Chaimi Jesuspa catijcunata catiriashpa llaquichishca Jerusalén llactapillata tucui shunguhuan villachi callarirca. Shinapash pundacuna Saulohuan cashca judiocunaca, pai cambiashcata ricushpaca ninanda culirashpami huañuchingapaj munanajurca. “Chaita yachaj chayashpami huauquicunaca, Cesarea llactaman apashpa Saulotaca Tarso llactaman cacharca” (Hech. 9:30). Jesusca congregacionda utilizashpami Saulo imata rurana cashcataca ricuchirca. Sauloca tucui imata mandashcatami cazurca. Shinami Saulopash, congregacionbash ashtacata beneficiarirca.

19 Bibliapica Bernabeca paipa munai Saulota ayudashcatami parlan. Chaimi paicunaca alipacha amigocuna tucushcanga. Cutin ¿ñucanchicunaca? ¿Imatata Bernabemandaca yachajui ushapanchi? Mushuj publicadorcunatami ayudai ushanchi. Talvez paicunahuan villachishpa o espiritualmente progresachun ayudashpa. Shina rurajpica Jehová Diosca ñucanchitaca ashtacatami bendicianga. Y si ñucanchicuna mushuj publicadorcuna cashpaca ¿imatata Saulomandaca yachajui ushapanchi? Experienciata charij huauquipanicunapa ayudatami cushijushpa chasquina canchi. Shinami ashtahuan aliguta villachishun, cushilla sintirishun, alipacha amigocunatapash charishun.

‘Tucuilla gentecunami Señor Jesuspi crinajurca’ (Hechos 9:31-43)

20, 21. Ñana pipash llaquichijpi tranquilo tiempotaca Taita Diosta sirvijcunaca ñaupa punllacunapipash, cunanbipash ¿imashinata aprovechashca?

20 Saulo Jesuspa discípulo tucushca jipa, Jerusalenmanda pacalla rishca jipaca ¿imata pasarca? “Judea, Galilea, Samaria llactacunapica tucuilla discipulocunami ñana pipash llaquichijpi tranquilo, shinlli tucushpa causanajurca” (Hech. 9:31). Chai tiempotaca ¿imashinata aprovecharca? (2 Tim. 4:2). Bibliapi nishcashnaca, ‘tucuilla discipulocunami shinlli tucushpa causanajurca’. Shinallata ‘Jehová Diosta cazushpa causanajuimanda, Taita Diospa espíritu santo shinllichijushcamandami, discipulocunaca ashtahuan mirashpa catinajurca’. Apostolcunapash, responsabilidadcunata charij jaricunapash discipulocunapa feta shinlliyachishcamanda, villachina obrata ñaupaman ali pushajushcamandami shina pasarca. Por ejemplo, Pedroca Sarón llactapa Lida pueblopi causaj huauquipanicunata animangapami rirca. Pedro shina ayudashcamandami chai llactamanda ashtacacunaca “Señor Jesuspi crinajurca” (Hech. 9:32-35). Ashtahuanbash Jesuspa discipulocunaca paicunapilla preocuparinapa randica caishuj chaishujmi ayudarirca. Ali villaicunatapash villachishpami catirca. Chaimandami congregacionga ‘ashtahuan mirashpa catirca’.

21 Siglo veinte tucurijujpimi ashtaca llactamanda testigo de Jehovacunapash ‘ñana pipash llaquichijpi tranquilo causanajurca’. Ñapashmi ashtaca huatacunata Taita Diospa llactata llaquichij gobiernocuna tucurirca. Shinallata ñucanchi obrata jarcaj leycunapash chingarirca o cambiarcami. Chai oportunidadtaca ashtaca ashtaca huauquicunami villachingapaj aprovecharca. Alipacha resultadocunatami charirca.

22. Ñana pipash llaquichijpi tranquilo causanajushca tiempotaca ¿imashinata ali aprovechana capanchi?

22 Quiquinba llactapi Taita Diospa obrata nara pipash prohibishcajpica ¿aprovechajupanguichu? Yaripashunchi: Diabloca material cosascunapira ashtahuan preocuparishpa, espiritual cosascunata cungachunmi munan (Mat. 13:22). Chai trampapica na urmanachu cangui. Chaipa randica chai tranquilo tiempotaca tucui ladocunapi villachingapaj, congregacionda shinlliyachingapami aprovechana capangui. Na cunganachu canchi, ñucanchi causaica ñapashmi cambiaita ushan.

23, 24. a) Dorcasmandaca ¿ima ishcai importante yuyaicunatata yachajupashcanchi? b) ¿Ima decisiondata japina capanchi?

23 Tabita o Dorcashuanc ima pasashcata yaripashunchi. Paica Lida llacta ladolla Jope llactapimi causarca. Paica alipachami paipa tiempota, pai charishca cosasgucunatapash utilizan carca. “Ashtaca ali ruraicunatapashmi ruran carca. Pobre gentegucunatapashmi ayudan carca”. Shinapash ñapash ungui japijpimi huañurca. Jope llactamanda huauquipanicunaca ninan llaquillami carca. Dorcas ayudashca viudacunacarin ashtahuan llaquillami carca. Chaimi Pedroca huañushcata pambangapaj segurajushca huasiman chayarca. Taita Diosta mañashca jipaca maijan apostolpash na rurashca shuj milagrotami rurarca. Pedroca Dorcastami causachirca. Chai jipami viuda huarmicunatapash, chaishuj huauquipanicunatapash Dorcas causarishcata ricuchingapaj ucuman yaicuchirca. Dorcas causarishcata ricushpaca ninandami cushijunajushcanga. Cai milagromi chai huauquipanicunataca shamuj llaquicunata aguantachun ayudashcanga. Shinallata “Jope llactamanda tucuilla gentecunami chaita yachaj chayashpaca Señor Jesuspi crinajurca” (Hech. 9:36-42).

Shuj paniguca ungushca mayorlla panigumanmi sisaguta apajun.

¿Imashinata Tabitapa ejemplotaca cati ushapanchi?

24 Dorcaspa ejemplomandaca ishcai importante yuyaicunatami yachajupanchi. 1) Ñucanchi causaica na segurochu can. Chaimandami Taita Diospa ñaupapi ali ricuringapaj imagutapash ali rurana canchi, aliguta aprovechana canchi (Ecl. 7:1). 2) Jehová Dios ñucanchita causachinapimi tucui shunguhuan confiana canchi. Dorcas imata rurashcataca Jehová Diosca yariami carca. Chaimandami causachirca. Ñucanchipa tucui ali rurashcacunatapash Jehová Diosca na cungangachu. Armagedón nara chayamujpillata huañujpipash causachingami (Heb. 6:10). Chaimandami ‘shinlli tiempocunapi’ o “ñana pipash llaquichijpi tranquilo” causajushpapash tucui ladocunapi villachinataca nunca na saquinachu canchi (2 Tim. 4:2).

SAULOCA FARISEOMI CARCA

Hechos 7:58​pica, Estebanda huañuchijujpica ‘Saulo shuti joven runagumi’ chaipi carca ninmi. Paica Tarso llactamandami carca. Cai llactaca Roma llactamanda Cilicia llactapa capitalmi carca. Cunan punllapica Turquía llactami can. Chaipica ashtaca judiocunami causarca. Saulollatami maijan familiamanda cashcata parlashpaca cashna nin: “Ñucaca, 8 punllahuan circuncisionda rurashcami capani. Israel llactamandami capani. Benjaminba jatun familiamandami capani. Ñucaca hebreomi capani y ñuca taitamamapash hebreocunami capan. Leyta tucuipi pactachijuj fariseomi carcani” nishpa (Filip. 3:5).

Sauloca fariseomi carca.

Tarso llactaca alipacha, charij, negociocunapapash ali llactami carca. Chaipica griegocunapa costumbrecunami ashtahuan tian carca. Shinaca chaipi viñashcamandaca Sauloca griego shimitami parlan carca. Callari huatacunaca judiocunapa escuelapimi estudiarianga. Paica carpa huasicunata ruranatami yachajurca. Chaipi gentecunaca chai trabajotami ruran carca. Cai trabajotaca paipa taitami Saulo huahuara cajpi yachachishcanga (Hech. 18:2, 3).

Sauloca Roma llactapi nacirishcami carca (Hech. 22:25-28). Caica ricuchinmi Saulopa punda familiacunaca romanocunashna causana derechota charishcata. Chaipa imata rurashcataca na yachanchichu. Imashina cashpapash Saulopa familiaca chai llactapica charijlla gentecunapuramandami carca. Sauloca romano caimanda, chaipi estudiashca caimandaca judiocunapa, griegocunapa, romanocunapa costumbrecunatami rijsirca.

Sauloca más o menos 13 huatacunata charishpami estudiashpa catingapaj Tarsomanda Jerusalenman rishcanga (840 kilometrocuna). Chaipica respetashca Gamaliel shuti fariseohuanmi yachajurca (Hech. 22:3).

Gamalielhuan yachajunaca cunanbi universidadta estudiajunshnami carca. Chaipica Taita Dios escribichishca shimicunata, judiopa costumbrecunamanda leycunatapashmi de memoria yachajuna carca. Gamalielpa alipacha estudiante cashpaca shuj alipacha futurotami charina carca. Y Sauloca alipacha estudiantemi carca. Paillatami nirca: “Judiocunapa religionbica ñucami, ñuca edadtallata charijcunapuramandaca ashtahuan importante tucujurcani. Porque punda taitamamacunapa costumbrecunataca tucui shungumi catijurcani” nishpa (Gál. 1:14). Judiocunapa costumbrecunata tucui shunguhuan juyaimandami Jesusta punda catijcunataca catiriashpa llaquichirca.

TABITACA ‘ASHTACA ALI RURAICUNATAMI RURAN CARCA’

Tabita huarmiguca ayudahuai nishpa rogajujmanmi ropaguta carajun.

Jesusta catij Tabita shuti huarmiguca Jope llactapimi causarca. Paica ‘ashtaca ali ruraicunatami ruran carca. Pobre gentegucunatapashmi ayudan carca’. Chaimandami huauquipanicunaca paitaca ninanda juyan carca (Hech. 9:36). Na judiocuna causashca llactacunapi causaj ashtaca judiocunaca ishcai shuticunatami charin carca. Shujca hebreopi o arameopi, chaishujca griegopi o latinbi. Tabitaca arameopimi carca. Cutin griegopica Dorcasmi carca. Ishcandi shuticunallatami “gacela” nisha nin.

Tabitaca ñapash ungui japijpimi huañushca yarin. Chaimandami chai tiempopi costumbrecunata catishpa huañushcataca armachishpa jahua cuartopi sirichirca. Chai huasica paipallatami cashca yarin. Oriente Medio llactacunaca calor calormi can. Chaimandami huañushcacunataca chai punllallata o cayandi punllallata pambana carca. Jope llactamanda Jesusta catijcunaca Lida shuti ladolla llactapi apóstol Pedro cashcatami yachaj chayarca. Chai llactaca 18 kilometrocunalla o purishpaca chuscu horascunallami carca. Ladolla caimandami huañushcata nara pambajpillata Pedro uchalla shamuchun ishcai runacunata villachun cacharca (Hech. 9:37, 38). Chai tiempopi judiocunamanda parlashpami shuj estudiashca jarica cashna nin: “Chai tiempopica imagutapash villachichunga ishcai ishcaimi cachan carca. Shinami gentecunaca cierto ninajushcata yachan carca”.

Bibliapi nishcashnaca: “Ña chaiman chayajpica, jahua cuartomanmi Pedrotaca aparca. Chaipimi tucuilla viuda huarmigucunaca Dorcas causajushpallata rurashca gulpi ropagucunatapash Pedroman ricuchishpa huacanajurca” (Hech. 9:39). Huauquipanicunaca Tabitataca ninandami juyan carca. Paica huauquipanicunamanmi ropagucunata siran carca. Túnica ucuman churajunata, shinallata jahualla churajunatapashmi siran carca. Paillata telata randishpa siran cashcata o sirashpalla cun cashcataca na yachanchichu. Imashina cashpapash paica ali ali, ‘pobre gentecunatapash ayudanmi carca’. Chaimandami tucuicuna paitaca juyan carca.

Pedroca jahua cuartoman yaicushpaca ninandami llaquiyashcanga. Richard Lenski shuti profesorca ninmi: “Jairopa ushi huañushcahuan ricujpica, cai huañuica diferentemi carca. Chaipi llaquilla tonocunata tocajcunapash, huacajcunapash na shungumanda huacanajurcachu. Alquilashcacunallami carca. Shinapash caica diferentemi carca” (Mat. 9:23). Cai huañuipica shungumandami gentecunaca llaquiyashca carca. Bibliapica Tabita cusayuj cashcataca na ninllu. Chaimandami ashtacacunaca paica na cazada cashcangachu ninmi.

Jesusca paipa discipulocunata villachichun cachashpaca podertapash cushpami “huañushcacunatapash causachinguichi” nirca (Mat. 10:8). Pedroca ashtaca viajecunami huañushcacunata Jesús causachijta ricurca. Jairopa ushita causachijtapashmi ricurca. Shinapash chai punllacunacamanga maijan apostolpash pitapash causachishcataca na ninllu (Mar. 5:21-24, 35-43). Pedroca gulpi gentecunata canllaman llujchishpami Taita Diosta mañarca. Chaimi Tabitaca ñavita pascashpa ñapash tiarirca. Chai jipami Pedroca viuda huarmigucunamanbash, Jope llactamanda discipulocunamanbash Tabitata ricuchirca. Tabita causarishcata ricushpaca ninandami cushijunajushcanga (Hech. 9:40-42).

a “Sauloca fariseomi carca” recuadrota ricupangui.

b Apostolcunallami espíritu santota shuj gentecunaman cui usharca. Shinapash cai viajeca Jesusmi Ananiasmanga espíritu santota Sauloman cuchun autoridadta cushca yarin. Sauloca unailla tiempotami apostolcunahuanga na tuparina carca. Shinapash villachishpami catina carca. Shinaca Jesusca Saulo paipa mandashcata ali pactachichunmi shina rurarca.

c “Tabitaca ‘ashtaca ali ruraicunatami ruran carca’” recuadrota ricupangui.

    Quichua Imbabura publicacionguna (1993-2026)
    Llujshingapaj
    Caipi yaicupai
    • Quichua (Imbabura)
    • Cai informacionda shujcunaman cachangapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • ¿Imashinata utilizana can?
    • Quiquinba datocunataca alimi cuidashun
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Caipi yaicupai
    Cai informacionda shujcunaman cachangapaj