38 QUIMSA HEBREOCUNA
“Rupajuj ninapash paicunataca na imatapash rurarcachu”
HANANÍAS, Misael y Azarías quimsa hebreo jovengunaca Babilonia llactamanmi apai tucushcarca. Babiloniocunaca paicunapa shutita cambiashpami Sadrac, Mesac y Abednego nishpa shutichirca. Paicunaca shinlli feta charij Danielpa ali amigocunami carca. Paicunaca peligropi cashpaca Daniel paicunahuan cachunmi munashcanga. Pero cai viajeca Danielca paicunata shinllichita, ayudaitaca na ushagrijurcachu. Shinaca ima pasashcata ricupashunchi.
Shuj punllaca rey Nabucodonosorca shuj estatuatami rurachun mandarca. Chai estatuata rurashpa tucuchishcamandami shuj jatun fiestata rurarca. Chai estatuaca ushashca jatunmi carca. Cazi 3 metros de ancho y más o menos 27 metros de altomi carca. Chai fiestamanga paipa gobiernopi tucui trabajajcunatami Nabucodonosorca shamuchun mandarca. Reypa mandashcata cazuna caimandami quimsa hebreocunapash chai fiestamanga rirca.
Reypa shuj mensajero chai fiestapi imata ruragrinajushcata villajpica tucuicunami ali ali uyanajushcanga. Callaripica, shuj musicami uyarigrijurca. Rey Nabucodonosorca gentecuna pai mandashcata cazuna munaita charichunmi chai musicata tocachun mandashcanga. Chai jipaca tucuillami “cungurishpa” chai estatuata adorana carca. Shinapash quimsa hebreo jovengunaca Jehová Dios yanga dioscunata na adorachun munashcataca alimi yacharca (Éx. 20:4, 5). Shinaca paicunaca ¿imatata rurarca?
Quimsa hebreocunataca tucuicunami ricunajurca. Shinapimi paicunaca shuj estatuata adoranata o Jehovatalla adorashpa huañunata agllana tucurca
Musicata tocai callarijpica chaipi cajcunaca tucuillami cungurishpa chai estatuata adorai callarirca. Shinapash quimsa hebreocunaca na cungurircachu. Paicuna na cungurijtaca tucuicunami ricunajushcanga. Chaimandami huaquingunaca Nabucodonosormanga: ‘Chai runacunaca candaca napacha cazunajunllu. Jatun mandajlla, paicunaca cambaj dioscunatapash, oromanda rurachishpa can shayachishca estatuatapash napacha alicachinajunllu’ nishpami juchachirca. Chaita uyashpaca rey Nabucodonosorca ninanda culirashpami chai jovengunataca paipa ñaupaman pushamuchun mandashpa chai juchachishcacuna cierto o na cierto cashcata tapuchirca. Shinapash Nabucodonosorca hebreo jovengunataca nara imatapash nichun saquishpallatami: “Canguna ñuca rurashca estatuata na cungurishpa adorajpica ‘nina rupajuj jornopimi shitai tucunguichi’” nircami. Shinallata: “Cangunataca ni maijan diospash na salvai ushangachu” nircami.
Shinapash quimsa hebreo jovengunaca Jehovatalla adorana cashcataca alimi yacharca. Chaimi paicunaca reymanga: “Nina rupajuj jornopi shitajpipash ñucanchi Taita Diosca salvangallami” nircami. Shinallata: ‘Pai na quishpichijpipash, jatun mandajlla, ñucanchica cambaj dioscunataca na sirvishunllu. Can rurachishpa shayachishca estatuatapash, napacha alicachishunllu. Chaitaca yachanapachami capangui’ nircami. Shina nijpica Nabucodonosorca ashtahuan culirashpami locoshna tucushpa jornota rupayachin cashcamandaca, canchis viaje yalicaman ashtahuan rupayachinajuchun mandarca. Shinallata hebreocunataca huatashpa nina rupajuj jornoman shitachunmi mandarca. Chai jorno ninan rupa rupa cashcamandami hebreocunata jornoman shitashca runacunaca huañurca.
Nabucodonosor jornota chapashpa ricujpica quimsapuralla cashcamandaca chuscupuratami ricurca. Chaita ricushpaca ninandami manllarirca. Paicunaca nina chaupipi tranquilomi purinajurca. Shinallata Nabucodonosorca chuscumanda shuj jaritaca ‘dioscunapa churiman rijchajshna’ cashcatami ricurca. Chaita ricushpaca usharishcacaman jornoman quimirishpami: “Jornomanda llujshimuichi” nishpa caparirca.
Quimsa hebreocuna jornomanda llujshimujpica gentecunaca ninandami manllarishcanga. Paicunaca nimata na rupashcachu carca. Paicunapa churajunapash, ni shuj ajchallapash na rupashcachu carca. Cushnillapash na ashnanajurcachu. Shinallata huatashcacunamandapash safarishcami carca. Rey Nabucodonosorpashmi chaita ricushpaca ninanda manllarirca. Shinallata Jehovata tucuipi cazushcamandami quimsa hebreocunataca felicitarca. Nabucodonosorca: ‘Paicunaca ñucataca jatun mandaj cajpipash, ñuca mandashcataca na cazunajurcachu. Shuj diosta sirvishpa alicachinapa randica, paicunapa cuerpota rupachichun saquircallami’ nircami.
Chai punllaca rey Nabucodonosorca pai mandajushca llactacunapi pipash Jehovamanda nalita parlashpaca huañunapachami can nishpami mandarca. Shinallata hebreo jovengunataca ashtahuan importante puestocunapimi churarca. Shinapash Jehová Diosca paicuna na manllashcata siempre yarishpami ashtahuan shuj jatun bendicionda curca. Por ejemplo, cazi 700 huatacuna jipaca Taita Dios yuyachijpimi apóstol Pabloca shinlli feta ricuchishca gentecunamanda parlashpaca: “Rupajuj ninapash paicunataca na imatapash rurarcachu” nirca. Pablo chai shimicunata nishpaca seguromi Hananías, Misael y Azarías quimsa hebreo jovengunapi pensajushcanga.
Bibliapi ima nijta liipai
Daniel 3:1-30
¿Imatata nipanguiman?
Hananías, Misael y Azariasca ¿imashinata na manllashcataca ricuchirca?
Ashtahuan informacionda mascapai
1. Arqueologocunapa tarishca cosascunaca Daniel 3pi parlashca shimicuna cabal cashcataca ¿imashinata ricuchin? (w23.07 31). A
© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source. Modifications: Box added.
Foto A: Shuj ladrillopimi Nabucodonosorpa shuti escribishca tiajun.
2. Quimsa hebreocunapa shutitaca babilonio gentecunami cambiarca. Babiloniocuna churashca shuticunaca ¿imatashi ningapaj munashcanga? (dp 35 párr. 14).
3. Nabucodonosorca dioscunapimi crin carca. Chaitaca ¿imashinata yachapanchi? (dp 69 párr. 3). B
Dibujo B: Nabucodonosorca Babilonia llactamanda ashtaca yanga dioscunapa templocunatami rurarca. Shinallata arreglaitapashmi arreglarca.
4. Shuj shuj “llactacunamanda, shuj shuj rimaita rimaj tucui runacuna” paicunapa propio dioscunata charishpapash ¿imamandata Nabucodonosor shayachishca estatuataca adorarca? (Dan. 3:7; dp 73 párr. 10).
Imata yachajushcapi pensaripai
Quimsa hebreo jovengunaca Jehová prohibishca micunacunataca na micurcachu. Jipamanga huañuna cashpapashmi Jehová Diosta tucuipi sirvishpa catirca. Caimandaca ¿imatata yachajupanchi? (Luc. 16:10). C
Foto C
Catiriashpa llaquichijpica ¿imashinata quimsa hebreocunashna cai cati cualidadcunata ricuchita ushapanchi? (Dan. 3:16-18).
Humilde canata
Tranquilo, ali canata
Jehová Diosta tucuipi cazunata
¿Imashinata quimsa hebreocunapa ejemplota catishpa na manllashcata ricuchita ushapangui?
Ima pasashcapi pensaripai
Cai historiaca Jehová Diosmandaca ¿imatata yachachihuan?
Cai historiaca Jehovapa voluntadhuan y Bibliapa temahuanga ¿imatata ricunata charin?
Hananías, Misael y Azarías causarijpica ¿imatata paicunata tapungapaj munaiman?
Ashtahuan yachajupai
Shuj cristianoca shujcunapa ruraicunata respetashpapash ¿imashinata cai mundopa ruraicunapi na chapurishcataca ricuchita ushan?
Maipi cashpapash, ama cai mundopa ruraicunapi chapurishunchi (4:25)