YAĆHACHICUY 39
¿Ima ninmi Jehová yawarcäpi?
Mana yawarninchic captin manam mayanpis cawsachwanchu, pero Diosmi licalichimalanchic, chaymi derechun can nïmananchicpä imactam lulananchic yawarcawan. ¿Ima ninmi pay yawarcäpi? ¿Micuchwanchun yawarcäta o ćhulachicuchwanchun yawarta? ¿Imam yanapamäśhun allinta decidinanchicpä? Chaycunapimi canan yaćhaśhun.
1. ¿Imanuytam Jehová lican yawarcäta?
Unay tiempućhu, Jehová nila siervuncunacta: ‘Lluy cawsacunäpa cawsaynin yawarcäćhumi cayan’ (Levítico 17:14). Jehovapä, cawsayca yawarcäćhumi cayan. Paymi umalanchic cawsaycäta, chaymi yawarca alli valioso.
2. ¿Ima ninmi Jehová yawarcäpi?
Unay tiempupiñam Jehová mandala siervuncunacta yawarcäta mana micunanpä (liguicuy Génesis 9:4 ñatac Levítico 17:10). Jesuspa atinincunactapis chaynütam mandala. Chaymi apostolcunawan, punta-lï-yaśhacunawan chayta willachila hermanucunata: ‘Ama micapäcuychu […] yawarta’ (liguicuy Hechos 15:28, 29).
¿Ima ninanmi ama micapäcuychu yawarta nishanca? Doctorca niśhuptiqui cananpita amam upianquichu tragucta, ¿upianquimanchun? ¿micunquimanchun traguwan lulaśha micuycunacta o venayquiman tragucta ćhulachicunquimanchun? Manam. Chaynümi yawarcätapis mana upiachwanchu nï micuchwanchu. Manam yawar pasaśha aychactapis, nï yawarwan lulaśha micuytapis micuchwanchu.
Doctorca niśhuptiqui yawarta ćhulachicuy. Am, ¿imactam lulanquiman jampichicunayquipä? Dios manam munanchu yawarta ćhulachicunayquita, nï yawarcäćhu cä: glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas nï plasmas. Caycunacta mayannintapis ćhulachiculul’a Jehovata manam cäsucunquichu. Ayveces niśhunquimanmi ćhulaśhunayquipä fracción sanguineacta o quiquïquip yawarnïquita. Caycunapi yaćhayculmi quiquïqui decidinquiman (Gálatas 6:5).a
MASTA YAĆHAYCUŚHUN
Manalapis tratamientucta medicupi ćhasquil imacunactam allinta entindinanchic, chaypimi canan yaćhaśhun.
3. Allintam decidinqui Jehovata cushichinayquipä
¿Imacunam yanapaśhunqui imactapis lulanayquipä Jehová piensaśhannü yawarcäpi? Licaśhun VIDEUCTA ñatac limaśhun caypi:
Jehovata mañacuy yaćhayta uśhunayquipä (Santiago 1:5).
Bibliapi ashi yawarcäpi Jehová ima niśhancunacta (Proverbios 13:16).
Allinta yaćhaycuy imanuypam ñatac imacunawanmi jampiśhunqui doctorca.
Chayta yaćhayculmi decidinqui imacunawan mana jampichicunayquipä.
Imactapis allinta lulay concienciayquiwan jawca cacunayquipä (Hechos 24:16).b
Manam esposuyqui, walmiqui, nï punta-lï-yaśhacunapis, nï yaćhachinïquipis jampicun caywan o wicwan niśhunquimanchu (Romanos 14:12).
Decidilcul imanuypa jampicunayquita, escribiy.
4. Jehovapa testiguncuna allin jampichicuytam munanchic
Manam ćhulachicunanchicchu yawarta pero munanchicmi allin tratamientucunawan jampichicuyta. Licaśhun VIDEUCTA.
Liguiśhun Tito 3:2 ñatac limaśhun caypi:
¿Imapïmi allinta uyalinanchic ñatac limananchic respetuwan doctorninchicwan?
Manam ćhulachicunanchicchu |
Quiquinchicmi decidinanchic |
---|---|
A. Plasma sanguíneo |
Yalü uchuc particunalla plasmapi |
B. Glóbulos blancos |
Yalü uchuc particunalla glóbulos blancupi |
C. Plaquetas |
Yalü uchuc particunalla plaquetaspi |
D. Glóbulos rojos |
Yalü uchuc particunalla glóbulos rojospi |
5. Yawarcäpi yalü uchuc particunalla
Yawarcäpi yalun: glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas ñatac plasma nishancuna. Cada unupi caycunapi yalun uchuc particunallam, chaycunactam fracciones sanguíneas ninchic.c Chaycunawanmi jampin imaymana ishyaycunacta, hemorragiactapis.
Fracciones sanguíneas nishanwan jampichicunanchicpä quiquinchicmi decidicunanchic Bibliaćhu yawarcäpi yaćhaśhanchicwan. Waquincuna decidinmanmi jampichicuyta chaywan. Waquincunañatacmi mana munapäcunchu jampichicuyta chaywan.
Manalapis jampichicuyta decidilmi tapucunayqui:
¿Imanuypam doctorcäta willanquiman fracción sanguineacta ćhasquinayquipä o mana ćhasquinayquipä?
WAQUINCUNA TAPUŚHUNQUIMANMI: “Yawarta ćhulachicul salvacunmanmi wañuycäpi chayurá, ¿imapïmi yawarta ćhulachicuyca mana allinchu?”.
Am, ¿ima ninquimanmi?
IMACTAM YAĆHALUNCHIC
Jehová manam munanchu yawarta micunanchicta nï yawarwan jampichicunanchicta.
Yalpaśhun
¿Imapïmi Jehová yawarcäta sagraducta lican?
¿Imapïmi mana yawarta ćhulachicunquimanchu?
¿Imam yanapaśhunquiman allinta decidinayquipä yawarcäta ćhulachicunayquipä o mana?
MASTA YAĆHANAYQUIPÄ
Manalapis operachicul decidiy quiquïquip yawarnïquita ćhulachicunayquipä o mana. Caypi liguiy.
“Preguntas de los lectores” (La Atalaya, 15 de octubre de 2000)
Manalapis decidil awninayquipä fracción sanguineacta, ¿imactam yaćhanayqui? Liguiy.
“Preguntas de los lectores” (La Atalaya, 15 de junio de 2004)
¿Imam yanapala juc doctorta yawarcäpi Jehová nishan allin caśhanta awninanpä? Cayta yaćhanayquipä liguiy
“Acepté el criterio divino sobre la sangre” (¡Despertad!, 8 de diciembre de 2003)
¿Imanuypam yanapan punta-li-yaśhacunaca hermanunchiccunacta hospitalcäćhu ishyaptin? Licay videucta.
a Licay 35 yaćhachicuycäta, “Allinta tantialculmi decidiśhun”.
b Licay 5 puntuta, “Yawarcäpi yalü uchuc particunalla” nishancäta ñatac 3 notata, “Imacunactam doctorcunaca lulan yawarcäwan”.
c Waquin doctorcuna nipäcun manañam yawarćhu glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas ñatac plasma niśhancuna, chaymi doctorcunacta niśhun chaycunawan mana jampimananchicpä.