Ruka
He uŋa iŋa o Ietū i tāꞌana nuꞌu hāpī
9 E tahi mahana he haka taka-taka e Ietū a ho-hoꞌe ꞌahuru mā piti nuꞌu hāpī ꞌāꞌana, ꞌe he vaꞌai i te pūai ꞌe i te parau mo haka eꞌa i te tātane mai roto i te taŋata ꞌe mo haka ora rauhuru māui-ui. 2 He uŋa mo haka ꞌite o ruŋa o te ⸤haka tere iŋa ꞌāpī o te ꞌAtua⸥ ꞌe mo haka ora i te nuꞌu māui-ui. 3 He kī:
«Ka oho ena kōrua, ꞌina ko maꞌu e tahi meꞌe; ꞌina ko maꞌu te toko-toko, te pūtē, te haraoa, te moni ꞌe te kahu mo mono. 4 Hare nō ena o kōrua ka tuꞌu ena, ꞌi ira ana noho ꞌātā ki te oho iŋa o kōrua mai rā kona. 5 E tuꞌu ꞌā kōrua ki te kona nūnaꞌa hare ꞌina he nuꞌu o ira he haŋa atu, e tū-tū te puŋaꞌehu mai te kōrua vaꞌe mo haka ꞌite ki rā nuꞌu: ka topa era ꞌi ruŋa i a rāua te ūtuꞌa o te ꞌAtua, he hape o rāua mau ꞌā, ꞌe ꞌai kōrua ka oho rō mai rā kona».
6 He eꞌa ia tū nuꞌu hāpī era he haka ꞌite he oho i te ⸤roŋo riva-riva o te ꞌAtua⸥ ꞌi te kona taꞌatoꞌa koia ko haka ora i te māui-ui o te taŋata.
He mira-mira iŋa o te manaꞌu o ⸤ꞌErore⸥
(Māteo 14.1-12; Marko 6.14-29)
7 He ŋaroꞌa e te ꞌariki era ko ꞌErore i te vānaŋa o ruŋa o te meꞌe taꞌatoꞌa aŋa e Ietū, ꞌe he mira-mira te manaꞌu ꞌo te ai o te nuꞌu kī: a Ietū ko ⸤Iovani⸥ ko ora ꞌā mai te mate, 8 ꞌe tētahi nuꞌu kī: ko te perofeta era o muꞌa ꞌā ko ꞌĒria, ꞌe te tētahi atu nuꞌu kī: he perofeta haka ꞌou e tahi o rā ŋā perofeta ko ora ꞌā mai te mate. 9 He kī e ꞌErore: «ꞌĀꞌaku i haka paꞌo i te ŋao o Iovani. ¿Ko ai hō te kope era? E ko pau te ꞌaꞌamu o ruŋa i a ia».
He haŋa ia a ꞌErore mo oho mo uꞌi i a Ietū.
He hāŋai iŋa o Ietū i te nuꞌu rahi
(Māteo 14.13-21; Marko 6.30-44; Iovani 6.1-14)
10 I hoki tahi era te ⸤ꞌāpōtoro⸥ uŋa e Ietū, he ꞌaꞌamu ki a ia i te rāua meꞌe taꞌatoꞌa i aŋa. He toꞌo e Ietū i rā nuꞌu ꞌe he oho ananake ki te kona hāhine ki Vetetaira mo noho ko rāua nō. 11 I ꞌite era e te taŋata, he eꞌa he oho takoꞌa ki ira. He noho ia a Ietū he vānaŋa o ruŋa o te haka tere iŋa ꞌāpī o te ꞌAtua ꞌe he haka ora i te nuꞌu māui-ui.
12 I ahi-ahi era, he haka hāhine ki a Ietū te nuꞌu hāpī ꞌāꞌana e hoꞌe ꞌahuru mā piti ꞌe he kī:
—Ka kī koe ki te taŋata mo oho mo uꞌi hai kai ꞌe hai kona mo hāꞌuru o rāua a te kona hāhine mai; ꞌina, paꞌi, e tahi meꞌe o nei.
13 He kī e Ietū:
—Ka vaꞌai e kōrua hai meꞌe mo kai.
He pāhono e rā nuꞌu:
—Te meꞌe nō o mātou he haraoa e rima ꞌe he ika e rua. Ki taꞌa kī, ¿ki oho hō mātou ki hoꞌo mai hai kai mo te taŋata taꞌatoꞌa nei?
14 ꞌI rā kona, mo tataku i te ŋāŋata nō, e pae taꞌutini. Ka ai atu pē ira i kī nō e Ietū ki tāꞌana nuꞌu hāpī:
—Ka haka no-noho te taŋata e pae ꞌahuru ka tahi nūnaꞌa.
15 He aŋa pē ira ꞌe he no-noho tahi te taŋata. 16 He toꞌo ia a Ietū i tū haraoa era e rima ꞌe i tū ika era e rua, he uꞌi a te raŋi, he māuru-uru ki te ꞌAtua, he more-more ꞌe he vaꞌai ki tāꞌana nuꞌu hāpī mo tuhaꞌa.
17 He ka-kai tahi tū nuꞌu era ki te mākona, ꞌe i runu era i te pārehe-rehe topa, he ꞌī e hoꞌe ꞌahuru mā piti kānato.
He kī iŋa o Pētero a Ietū he ⸤Kiritō⸥
(Māteo 16.13-19; Marko 8.27-29)
18 E tahi mahana e pure ꞌana a Ietū, ꞌe ꞌi muri i a ia tāꞌana nuꞌu hāpī. He ꞌui ki rā nuꞌu:
—¿Ko ai a au e kī ena e te taŋata?
19 He pāhono e rā nuꞌu:
—E ai rō ꞌā te nuꞌu kī ko Iovani Papatito, e ai rō ꞌana te tētahi nuꞌu kī ko ꞌĒria, ꞌe e ai takoꞌa rō ꞌana te nuꞌu kī he perofeta haka ꞌou e tahi o te ŋā perofeta era o muꞌa ꞌā ora mai mai te mate.
20 He ꞌui haka ꞌou:
—ꞌE, ki te kōrua kī, ¿ko ai a au?
He pāhono e Pētero:
—A koe he Kiritō uŋa mai e te ꞌAtua.
21 ꞌE he ani e Ietū ki tāꞌana nuꞌu hāpī mo taꞌe ꞌaꞌamu ki te tētahi nuꞌu o ruŋa o tū meꞌe pāhono era e Pētero.
He haka ꞌite iŋa o Ietū i tōꞌona mate
(Māteo 16.20-28; Marko 8.30–9.1)
22 He kī ia e Ietū ki tāꞌana nuꞌu hāpī: «Te ⸤Poki o te taŋata⸥ e ŋaroꞌa rō i te māui-ui ki roto i te ivi, ꞌe e ko haŋa e te nuꞌu pūꞌoko haka tere hūrio, e te ⸤oromatuꞌa ra-rahi⸥ ꞌe e te ⸤maꞌori o te haka tere hūrio⸥. E tiŋaꞌi e haka mate rō i a ia ꞌe, ꞌi te toru mahana, he ora haka ꞌou».
23 I oti era he kī ki te taꞌatoꞌa:
«Te kope haŋa mo riro ōꞌona he taŋata hāpī ꞌāꞌaku e haka rehu i a ia mau ꞌā, ꞌai ka ꞌamo rō, paurō te mahana, i tōꞌona tātaurō, te auraꞌa, e vaꞌai i a ia ꞌātā mo mate ꞌi te aŋa iŋa i tāꞌaku meꞌe haŋa. 24 Te kope hārui i a au ꞌe i tāꞌaku hāpī hai tuaꞌivi mo hāpaꞌo i a ia ꞌo mate ꞌe mo aŋa i tāꞌana meꞌe nō era i haŋa e ko ai i a ia te ora ꞌāpī ꞌina he hopeꞌa raꞌa vaꞌai e te ꞌAtua. ꞌE te kope haka rē i tāꞌana meꞌe haŋa mo haꞌatura mai ki a au he ravaꞌa e ia i rā ora. 25 ¿He aha ia te hauhaꞌa mo te kope e tahi te ai i a ia te meꞌe taꞌatoꞌa o te ao, ꞌe ꞌina i a ia te ora ꞌāpī ꞌina he hopeꞌa raꞌa?
26 »Te kope taꞌe toꞌo i a au ꞌe i tāꞌaku hāpī māꞌana ꞌo haꞌamā ꞌi te nuꞌu, a au, te Poki o te taŋata, e ko toꞌo takoꞌa i a ia māꞌaku ꞌi te hora hoki mai ōꞌoku ꞌi ruŋa i a au tōꞌoku pūai ꞌe te pūai ꞌana-ꞌana o tōꞌoku Matuꞌa e haka vari tahi rō ꞌana e te merahi. 27 ꞌĪ a au he kī atu: tētahi nuꞌu o te kona nei e takeꞌa rō i te haka tere iŋa ꞌāpī o te ꞌAtua ꞌi raꞌe ki te rāua mate».
He huru kē iŋa o Ietū
28 Ka vaꞌu mahana pe muꞌa mai te mahana kī i tū vānaŋa era, he iri a Ietū ki ruŋa i te maꞌuŋa mo pure. He maꞌu ꞌi muri i a ia i a Pētero, i a ⸤Tanatiako⸥ ꞌe i a Iovani. 29 E pure nō ꞌā he huru kē te ꞌāriŋa o Ietū, ꞌe te kahu he rito-rito ꞌe he ꞌuira. 30 He tuꞌu ia, ꞌi rā hora, e rua taŋata ki muri i a Ietū: ko ⸤Mōtē⸥ ꞌe ko ꞌĒria. 31 A to-toru ko haka vari tahi ꞌana e te pūai ꞌana-ꞌana o te ꞌAtua ꞌe e vānaŋa ꞌana o ruŋa o te mate o Ietū, he meꞌe mo topa ki a ia ꞌi Hērutarema mo haka tano i te meꞌe kī e te ꞌAtua.
32 A kuā Pētero ia e hāꞌuru ꞌā. I ꞌara era he takeꞌa i te pūai ꞌana-ꞌana o Ietū ꞌe i tū ŋā kope era hoko rua. 33 I ꞌava-ꞌava era rā ŋā kope mai muri i a Ietū, he kī e Pētero: «E te Maꞌori, ¡he riva nō ꞌō i ai ai a tātou ꞌi nei! Ki aŋa e toru pae-pae: e tahi mōꞌou, e tahi mo Mōtē ꞌe e tahi mo ꞌĒria». (ꞌIna a Pētero kai aŋi-aŋi he aha tāꞌana meꞌe kī era).
34 E vānaŋa nō ꞌā a Pētero i noho ai e tahi raŋi ꞌi ruŋa. I takeꞌa era ko viri tahi ꞌana i a rāua e tū raŋi era, he riꞌa-riꞌa. 35 ꞌE mai roto te reꞌo i kī ai: «He Poki nā ꞌāꞌaku, ko tāmoe-moe era ꞌā e au mo tāꞌaku aŋa. E haꞌatura kōrua ki a ia».
36 ꞌI te hora ŋaroꞌa i rā reꞌo, ko oho era ꞌā tū ŋā kope era e rua mai muri i a Ietū. Te meꞌe taꞌatoꞌa nei i naꞌa nō e kuā Pētero; ꞌina kai ꞌaꞌamu ꞌi rā ŋā mahana e tahi nuꞌu.
He haka eꞌa iŋa o Ietū i te tātane
(Māteo 17.14-21; Marko 9.14-29)
37 ꞌI te rua mahana, i hoki era a kuā Ietū mai ruŋa i te maꞌuŋa, he piri ki a rāua meꞌe rahi nō atu nuꞌu. 38 He ohu e te taŋata e tahi mai roto o rā nuꞌu, i haka pūai te reꞌo:
—E te Maꞌori, ka hāꞌūꞌū mai koe i tāꞌaku poki e tahi mau nō. 39 Ko oꞌo ꞌā e te tātane; ꞌāꞌana te haka ohu-ohu, te haka kiki-kiki ꞌe te haka eꞌa i te kuta-kuta a roto i te haha. He tōtōā nō te aŋa ꞌe ꞌina he haka rē. 40 Ko ani ꞌana a au ki taꞌa nuꞌu hāpī nei mo haka eꞌa ꞌe ꞌina kai ravaꞌa.
41 He kī ia e Ietū ki te taꞌatoꞌa:
—¡Ko te pūꞌoko hio-hio i a kōrua, e te nuꞌu manaꞌu taꞌe tano ꞌe taꞌe ⸤haka moe i te manaꞌu⸥ ꞌi ruŋa i te ꞌAtua ē! ¡Pa he meꞌe ena: ka ai ka oho nō atu a au ꞌi muri i a kōrua ꞌātā ki te paꞌo iŋa o te ao, ko te taꞌe haka moe iŋa mai ꞌā kōrua i te manaꞌu ꞌi ruŋa i a au! ¿ꞌĀtā ki hē rā nei ka haꞌaoromaꞌi ka oho nō nei i a kōrua? Ka maꞌu mai te poki.
42 I hāhine i oho era te poki ki a Ietū, he haka hiŋa e te tātane, he haka kiki-kiki. He ture he haka eꞌa e Ietū i rā tātane ꞌe he ora tū poki era. I oti era he haka hoki e Ietū ki tōꞌona matuꞌa.
43 ꞌE he māere tahi te nuꞌu ꞌi te nui-nui o te pūai o te ꞌAtua.
He haka ꞌite iŋa haka ꞌou o Ietū i tōꞌona mate
(Māteo 17.22-23; Marko 9.30-32)
E māere nō ꞌana te nuꞌu ꞌi te meꞌe taꞌatoꞌa aŋa e Ietū, he kī e Ietū ki tāꞌana nuꞌu hāpī: 44 «Ka haka roŋo riva-riva mai te meꞌe nei ꞌe e uꞌi ꞌo rehu rō: te Poki o te taŋata e vaꞌai rō ki te rima o te nuꞌu taꞌe haŋa ki a ia».
45 ꞌIna ia he aŋi-aŋi e rā nuꞌu i te auraꞌa o rā meꞌe kī era e Ietū, he taꞌe haka māꞌeha riva-riva e te ꞌAtua i te rāua manaꞌu, ꞌe he riꞌa-riꞌa takoꞌa mo ꞌui ki a Ietū i te haꞌaauraꞌa o rā vānaŋa.
¿Ko ai te kope ꞌata hōnui mo te ꞌAtua?
46 I oho era he haꞌamata he tātake te nuꞌu hāpī ꞌa Ietū ko ai te kope ꞌata hōnui o roto i a rāua. 47 ꞌI te aŋi-aŋi e Ietū i te manaꞌu o rā nuꞌu, he toꞌo i te poki e tahi ki muri i a ia 48 ꞌe he kī ki rā nuꞌu: «Te kope toꞌo ꞌe hāpaꞌo i te poki nei hai ꞌīŋoa ōꞌoku e toꞌo ꞌana i a au; ꞌe te kope toꞌo i a au e toꞌo takoꞌa ꞌana i te kope uŋa mai i a au. ꞌE te kope ꞌata hōnui ꞌi roto i a kōrua, he kope tōꞌona manaꞌu mau nō he tāvini ki te taꞌatoꞌa».
Te kope taꞌe haka hape i te aŋa e hāꞌūꞌū ꞌā
49 He kī e Iovani:
—E te Maꞌori, ko takeꞌa ꞌā e mātou te kope e haka eꞌa ꞌana i te tātane mai roto i te taŋata hai ꞌīŋoa ōꞌou. I kī rō e mātou mo taꞌe aŋa haka ꞌou. Taꞌe, paꞌi, a ia o roto o tātou.
50 He pāhono e Ietū:
—E haka rē nō kōrua i a ia. Te kope ꞌina i a ia te haŋa mo haka hape i te tātou aŋa e hāꞌūꞌū mai ꞌana.
He ture iŋa o Ietū ki a ⸤Tanatiako⸥ ararua ko Iovani
51 I hāhine era te mahana o Ietū mo iri ki te raŋi, he ŋatu mau rō ꞌai te haŋu mo tuꞌu ki Hērutarema. 52 He uŋa ia e Ietū ꞌi muꞌa o rāua i te nuꞌu maꞌuroŋo ki te kona nūnaꞌa hare e tahi o ⸤Tāmāria⸥ mo uꞌi hai kona mo noho o rāua. 53 Te nuꞌu o rā kona, ꞌi te aŋi-aŋi: te ara o kuā Ietū ki Hērutarema, ꞌina kai haŋa mo noho o kuā Ietū ꞌi ira.
54 I ꞌite era e Tanatiako ꞌe e ⸤Iovani⸥ i rā meꞌe, he kī: «E Ietū, mo haŋa ōꞌou, he ani māua ki te ꞌAtua mo haka topa hai ahi mo tutu tahi i te nuꞌu era».
55 He rori e Ietū he ture. 56 I oti era he eꞌa ananake he oho ki te rua kona.
He nuꞌu mo taŋata hāpī ꞌa Ietū
57 E oho nō ꞌana ananake ꞌi te ara, he kī e te taŋata e tahi ki a Ietū:
—E Ietū, kona nō ena ōꞌou ka oho ena, he oho atu a au ꞌi muri i a koe mo taŋata hāpī ꞌāꞌau.
58 He pāhono e Ietū:
—Te kurī manu e ai rō ꞌā te karava mo noho, ꞌe te manu he hakapupa; ꞌe te Poki o te taŋata ꞌina he kona mo noho.
59 ꞌE ki te rua kope i kī ai:
—Ka oho mai koe ꞌi muri i a au mo taŋata hāpī ꞌāꞌaku.
He kī e rā taŋata:
—E Ietū, ka haka rē mai koe ki mate ꞌe ki tanu a au ꞌi raꞌe i tōꞌoku matuꞌa tane ana oho iho atu a au ꞌi muri i a koe.
60 He pāhono e Ietū:
—Ka haka rē mo te nuꞌu mate e tanu i te rāua nuꞌu mate;* ꞌe a koe ka oho ka haka ꞌite o ruŋa i te haka tere iŋa ꞌāpī o te ꞌAtua.
61 He kī e te toru kope:
—E Ietū, ꞌī a au he oho atu ꞌi muri i a koe. Te meꞌe nō, ka haka rē mai koe ki oho a au ꞌi raꞌe ki ꞌaroha ki te nuꞌu o tōꞌoku hare.
62 He pāhono e Ietū:
—Te kope ꞌārote i tōꞌona ꞌāua uꞌi o te mata a tuꞌa ꞌina e tahi auraꞌa mo roto i te haka tere iŋa ꞌāpī o te ꞌAtua.