He Aŋa o te ꞌĀpōtoro
He tātara iŋa o ꞌĒteva
7 He ꞌui e te ⸤oromatuꞌa hopeꞌa o te ra-rahi⸥ ki a ꞌĒteva:
—¿He parautiꞌa te meꞌe kī nei o ruŋa i a koe?
2 He pāhono e ꞌĒteva:
—E te taina ē, e kuā koro ē, ka haka roŋo mai rā: Te tātou ꞌAtua, i a ia te ꞌana-ꞌana o te pūai taꞌatoꞌa, ko haka takeꞌa ꞌana i a ia ki te tātou tupuna ko ⸤ꞌAparahama⸥ ꞌi Mētōpōtāmia, ꞌi te hora kai oho kai noho ꞌā a ꞌAparahama ꞌi Hārana, 3 ꞌe i kī rō: “Ka haka rē tuꞌu kāiŋa ꞌe tuꞌu huaꞌai ꞌe ka oho ki te henua ka haka takeꞌa atu ena e au”.
4 »He eꞌa ia a ꞌAparahama mai te henua o te kārea he oho he noho ꞌi Hārana. ꞌI ira i mate ai tōꞌona matuꞌa tane. He maꞌu mai ia e te ꞌAtua i a ꞌAparahama ki te henua nei e kōrua e noho atu ena.
5 »I tuꞌu mai era, kai vaꞌai e te ꞌAtua, ꞌi rā hora, e tahi parehe henua mōꞌona, korohaŋa e tahi parehe ꞌiti-ꞌiti. Ka ai atu pē ira, i hōrea rō e te ꞌAtua e vaꞌai rō ki a ia mo tōꞌona hakaara. (ꞌI rā hora kai ai ꞌana te poki ꞌa ꞌAparahama). 6 ꞌE i kī takoꞌa rō e te ꞌAtua: tōꞌona hakaara e noho rō ꞌi te henua kē pa he taŋata o te rua henua, e riro rō he ꞌekaravo o te nuꞌu o rā henua, ꞌe e raveꞌino rō i a rāua e maha hānere matahiti.
7 »I kī takoꞌa rō pē nei ē: “E haka ūtuꞌa rō e au i te hau haka ꞌekaravo i tōꞌoku taŋata. Ki oti rā ūtuꞌa, he eꞌa tōꞌoku taŋata mai rā henua mo tāvini mai ki a au ꞌi te kona nei”. 8 ꞌI te haꞌaꞌau iŋa o te ꞌAtua ararua ko ꞌAparahama, i kī ai e te ꞌAtua ki a ꞌAparahama: māꞌana e hāpaꞌo i a ia ꞌe i tōꞌona hakaara, ꞌe mo kuā ꞌAparahama e haꞌamuri ꞌe e haꞌatura ki a ia. Pa he tāpaꞌo o rā haꞌaꞌau he kī e te ꞌAtua: e hore te kiri o te kinoŋa o te ŋā poki mo tāpura he taŋata ꞌāꞌana.
»ꞌO ira a ꞌAparahama, ꞌi te vaꞌu mahana o te poreko o tāꞌana poki ko Itaꞌata, i hore ai i te kiri o te kinoŋa. Pē ira takoꞌa i aŋa ai e Itaꞌata ki tāꞌana poki ko Hākovo, ꞌe e Hākovo ki tāꞌana ŋā poki, he matuꞌa o te hoꞌe ꞌahuru mā piti huaꞌai o te itaraera.
9 »Te ŋā poki raꞌe ꞌa Hākovo, ꞌi te mākota ꞌi te rāua taina ko ⸤Kōsē⸥, he toꞌo mai he hoꞌo ki te nuꞌu mo ꞌekaravo, ꞌe he maꞌu e rā nuꞌu ki Ehipto. ꞌE, ꞌi te ai ꞌi ruŋa i a Kōsē te mata o te ꞌAtua, 10 he haka eꞌa te aŋa i a ia mai roto i te ꞌati taꞌatoꞌa ꞌe he vaꞌai i te mārama-rama. ꞌO ira te ꞌariki o Ehipto i haŋa ai ki a Kōsē, he haka suerekao ꞌe he haka riro he pūꞌoko haka tere o tōꞌona meꞌe taꞌatoꞌa.
11 »He topa ia te oŋe ꞌe te ꞌati ꞌi Ehipto ꞌe ꞌi ⸤Kanaꞌana⸥: he kore te meꞌe mo kai o te tātou tupuna. 12 I ꞌite era a Hākovo ko Ehipto te kona i haꞌaputu i te kai, he uŋa i tāꞌana ŋā poki, he tupuna o tātou, mo oho mo hoꞌo mai hai kai. He oho iŋa raꞌe nei o rāua.
13 »ꞌI te rua oho iŋa ki Ehipto i haka ꞌite iho ai a Kōsē ki tōꞌona taina ko ai mau a ia, ꞌe pē ira te ꞌariki i ꞌite ai he aha te hau o Kōsē. 14 I oho era he uŋa e Kōsē mo oho o tōꞌona matuꞌa ꞌe o tōꞌona huaꞌai taꞌatoꞌa. Rā ŋā nuꞌu e hitu ꞌahuru mā pae. 15 Pē ira a Hākovo i tuꞌu i noho ai ꞌi Ehipto; ꞌi ira i mate ai, ꞌe ꞌi ira takoꞌa i mā-mate ai tāꞌana ŋā poki, tupuna o tātou. 16 Te hakari o Hākovo i maꞌu i hoki rō ki Tīkeme; ꞌi ira i tanu ai ꞌi te henua hoꞌo e ꞌAparahama mai te ŋā poki ꞌa ꞌĀmoro.
17 »I hāhine era mo tano o te hōrea kī e te ꞌAtua ki a ꞌAparahama, ko ꞌata rahi ꞌana te itaraera ꞌi Ehipto. 18 He oꞌo ia te ꞌariki ꞌāpī o rā henua taꞌe māhani ki a Kōsē. 19 Te ꞌariki nei i tōtōā rō i te tātou taŋata; ꞌi te haŋa mo haka kore i a rāua, he haka hoa i te ŋā poki poreko iho mo mā-mate.
20 »ꞌI rā noho iŋa i poreko ai a ⸤Mōtē⸥, poki hopeꞌa o te nehe-nehe. E toru ꞌāvaꞌe i naꞌa i hāpaꞌo ai ꞌi te hare. 21 I tuꞌu era te mahana ꞌina he rāveꞌa toe mo naꞌa mo oho nō i tū poki era ꞌi ira, he maꞌu he naꞌa ꞌi te kona kē. He ravaꞌa ia e te poki vahine o te ꞌariki ꞌe he hāpaꞌo pa he poki mau ꞌā ꞌāꞌana. 22 Pē ira a Mōtē i hāpī ai hai haka tere iŋa o te ehipto, ꞌe he riro he taŋata hōnui ꞌi tāꞌana meꞌe aŋa ꞌe ꞌi tāꞌana meꞌe kī.
23 »I tano era te maha ꞌahuru matahiti o Mōtē, he oho he uꞌi i tōꞌona hau, he itaraera. 24 I takeꞌa era e tōtōā ꞌā e te ehipto i te itaraera e tahi, he toꞌo mai he tiŋaꞌi he haka mate i tū ehipto era. 25 Ki tōꞌona manaꞌu e aŋi-aŋi rō e tōꞌona taina he itaraera: hai ia te ꞌAtua ka haka eꞌa era i a rāua mai roto i te ꞌati, ꞌe ꞌina kai aŋi-aŋi.
26 »ꞌI te rua mahana, he takeꞌa e Mōtē e rua itaraera e moto ꞌā. ꞌI te haŋa mo taꞌe moto haka ꞌou o rā ŋāŋata he kī: “He taina kōrua; ¿he aha rā e moto ena?”. 27 Te kope era ꞌāꞌana te ꞌata puꞌa i te rua he tono i a Mōtē ꞌe he kī: “¿ꞌA ꞌai koe i haka pūꞌoko o mātou? 28 ¿E haŋa ꞌā koe mo tiŋaꞌi mo haka mate mai i a au pa he tiŋaꞌi iŋa ōꞌou i tū ehipto era o ꞌaŋataiahi?”.
29 »I ŋaroꞌa era e Mōtē i rā vānaŋa he riꞌa-riꞌa. He eꞌa he tere ki te rua henua te ꞌīŋoa ko Mariana. ꞌI ira i noho ai, he ⸤hāipo-ipo⸥ ꞌe he poreko e rua ꞌāꞌana poki.
30 »Ko ravaꞌa ꞌā ka maha ꞌahuru matahiti ꞌi ira he haka takeꞌa te merahi i a ia ki a Mōtē ꞌi te kona ꞌone taꞌe noho taŋata hāhine ki te maꞌuŋa ko ⸤Tinaī⸥, ꞌi roto i te ura ahi o te tumu e hū rō ꞌā. 31 He māere a Mōtē ꞌi tū meꞌe era ꞌe he haka hāhine mo uꞌi riva-riva. He ŋaroꞌa i te reꞌo o te ꞌAtua ka kī ki a ia: 32 “A au he ꞌAtua o tuꞌu tupuna. He ꞌAtua o ꞌAparahama, o Itaꞌata ꞌe o Hākovo”.
»He rurū ia a Mōtē ꞌi te riꞌa-riꞌa, ꞌe ꞌina he haŋa mo uꞌi. 33 He kī e te ꞌAtua: “Ka patu tuꞌu kirivaꞌe; te kona ena koe e māroa ena kona moꞌa. 34 Ko takeꞌa ꞌana e au te mamae ꞌe te māui-ui o tōꞌoku taŋata taꞌatoꞌa ꞌi Ehipto. Ko ŋaroꞌa takoꞌa ꞌana e au i te rāua taŋi. ꞌO ira a au i topa mai nei mo haka eꞌa i a rāua mai te rāua ꞌati. ꞌE ꞌī a au he uŋa i a koe ki Ehipto”.
35 »Ko te Mōtē taꞌe haŋa era nei e te itaraera, ꞌui era: “¿ꞌA ꞌai koe i haka pūꞌoko o mātou?”, ko ia te kope i uŋa e te ꞌAtua mo pūꞌoko haka tere o te itaraera ꞌe mo haka eꞌa i a rāua mai roto i te ꞌati hai merahi haka takeꞌa i a ia ꞌi roto i te ura ahi. 36 ꞌĀꞌana i toꞌo i te tātou tupuna mai Ehipto i aŋa i te mana ꞌi rā henua, ꞌi te kona ko Vaikava Mea-mea ꞌe pē ira ꞌana ꞌi te kona ꞌone taꞌe noho taŋata ꞌi roto i te maha ꞌahuru matahiti o rāua ꞌi ira.
37 »Ko te Mōtē mau nei ꞌā te meꞌe kī era ki te itaraera: “E haꞌataꞌa rō e te ꞌAtua mai roto i a kōrua e tahi perofeta pa he haꞌataꞌa iŋa nei i a au”. 38 ꞌE, takoꞌa, hora era ꞌā ꞌi te kona ꞌone taꞌe noho taŋata te itaraera, ko Mōtē te meꞌe i vānaŋa ararua ko te merahi ꞌi ruŋa i te maꞌuŋa ko Tinaī ꞌe i maꞌu i te vānaŋa ki te tātou tupuna. Ki a Mōtē e haka ꞌite era e te merahi i te vānaŋa o te ꞌAtua vaꞌai i te ora ꞌina he hopeꞌa raꞌa mo haka ꞌite mai ki a tātou ki te itaraera.
39 »ꞌE, te tātou tupuna ꞌina he haŋa mo haꞌatura ki a Mōtē; he riri nō te aŋa mōꞌona, ꞌe te meꞌe haŋa he hoki haka ꞌou o rāua ki Ehipto. 40 Hora era ōꞌona ꞌi ruŋa i te maꞌuŋa i kī ai e te tupuna ki a ⸤ꞌĀrone⸥, taina o Mōtē: “Ka aŋa hai ꞌatua mo haka tere i a tātou. Kai ꞌite mai, paꞌi, ko aha ꞌā a Mōtē”.
41 »He aŋa ia i te ꞌatua tuꞌu pa he tēnero. He tūtia ꞌe he aŋa i te ŋoŋoro ki rā ꞌatua, ꞌe he koa ꞌi tū meꞌe aŋa era. 42 ꞌO ira te ꞌAtua i hārui ai i te itaraera hai tuaꞌivi ꞌe he haka rē mo haꞌamuri ki te raꞌā, ki te māhina ꞌe ki te hetuꞌu haꞌariro e rāua he ꞌatua. Pē nei, paꞌi, e pāpaꞌi ena ꞌi ruŋa i te puka o te perofeta:
“E te itaraera ē,
ꞌi roto i te maha ꞌahuru matahiti o kōrua ꞌi te kona ꞌone taꞌe noho taŋata,
¿i tiŋaꞌi rō kōrua i te ꞌanimare mo tūtia mai?
43 ꞌIna. Te meꞌe nō o kōrua i aŋa
he maꞌu i te karapā pure o te ꞌatua reo-reo ko Moroko,
ꞌe i te ꞌītoro tuꞌu pa he hetuꞌu ko Rēfana,
ꞌītoro aŋa e kōrua mo haꞌamuri.
ꞌO ira a au ka toꞌo ena i a kōrua mai te kōrua henua
ka hoa ena ki rā atu era o ⸤Vāvīrōnia⸥”.
44 »ꞌI te hora era o te tātou tupuna ꞌi te kona ꞌone taꞌe noho taŋata, e ai rō ꞌana te rāua ⸤Karapā Moꞌa⸥ haka aŋa e te ꞌAtua ki a Mōtē pa he meꞌe haka takeꞌa e ia, mo haka manaꞌu ki tōꞌona taŋata: a ia ꞌi muri i a rāua. 45 O te tātou tupuna i maꞌu mai i rā karapā ki nei ꞌi te hora tuꞌu mai ananake ko kuā ⸤Kosuē⸥ toꞌo i te henua nei mai te rima o te hau i he-heꞌi e te ꞌAtua. I noho ai rā karapā ꞌi nei ꞌātā ki te taꞌu o te ꞌariki era ko ⸤Tāvita⸥, 46 kope ꞌi ruŋa i a ia te mata o te ꞌAtua.
»He ani e Tāvita ki te ꞌAtua mo haꞌatiꞌa i a ia mo haka tuꞌu i te hare e tahi mo haꞌamuri o rāua o te hakaara o Hākovo ki a ia. 47 I hopeꞌa ai, ꞌa ⸤Toromono⸥, poki ꞌa Tāvita, i aŋa i te Kona Haꞌamuri ꞌAtua.
48 »Te parautiꞌa, ꞌina he noho te ꞌAtua i te hare aŋa hai rima o te taŋata. Pē nei, paꞌi, e hāꞌaki ena ꞌi ruŋa i te puka pāpaꞌi e te perofeta:
49 “Te raŋi he pepe ōꞌoku,
ꞌe te henua he kona raŋo o tōꞌoku vaꞌe.
¿Pē hē ia te hare ka aŋa mai ena mōꞌoku?, i ꞌui ai e te ꞌAtua,
¿hē te kona mo haka ora ōꞌoku?
50 ¿Taꞌe ꞌō ꞌāꞌaku i aŋa i te meꞌe taꞌatoꞌa ena?”.
51 Ko te vānaŋa iŋa ꞌana ia a ꞌĒteva he meꞌe:
—E te pūꞌoko hio-hio ē, ꞌina kōrua he haŋa mo haka roŋo ꞌe mo haꞌatura ki te ꞌAtua, pa he nuꞌu taꞌe ꞌite ko ai te ꞌAtua parautiꞌa. Te aŋa o kōrua he aŋa i te meꞌe taꞌe tano ki te ⸤Vārua Maitai⸥. Te kōrua huru pa he huru ꞌā o te kōrua tupuna. 52 ¿Ko ai o roto o te perofeta taꞌatoꞌa i taꞌe tōtōā e te kōrua tupuna? ꞌĀtā ko tiŋaꞌi ko haka mate ꞌana e rāua i te nuꞌu vānaŋa o ruŋa i te tuꞌu iŋa mai o te taŋata aŋa i te meꞌe tī-tika ꞌe ꞌina he hape, ꞌe ko tuꞌu mai ꞌā rā taŋata.
»I tuꞌu mai era, he toꞌo mai e kōrua he vaꞌai ki te rima o te nuꞌu taꞌe haŋa ki a ia ꞌe he haka tiŋaꞌi he haka mate. 53 Ki a kōrua i haka ꞌite atu ai e te merahi i te roŋo o te ꞌAtua; ꞌe, ꞌina kōrua he haꞌatura ki rā roŋo.
He mate iŋa o ꞌĒteva
54 I ŋaroꞌa era i te meꞌe taꞌatoꞌa nei e rā nuꞌu, he ŋuŋu te niho mo ꞌĒteva. 55 ꞌE, a ꞌĒteva, ko ꞌī ꞌana e te pūai o te Vārua Maitai, he uꞌi a te raŋi he takeꞌa i te ꞌana-ꞌana o te ꞌAtua ꞌe i a Ietū e māroa rō ꞌana ꞌi te pāꞌiŋa mataꞌu. 56 He kī ia: «¡Ē, ka uꞌi rā kōrua! ꞌĪ e takeꞌa mai nei i te raŋi e ha-hata rō ꞌā, ꞌe i te ⸤Poki o te taŋata⸥ ꞌi te pāꞌiŋa mataꞌu o te ꞌAtua».
57 ꞌO ŋaroꞌa i tū vānaŋa era, he puru tū nuꞌu era i te rāua tariŋa hai rima ꞌe he ohu-ohu mo haka pōŋeha. He moko ananake he ꞌa-ꞌaru i a ꞌĒteva. 58 He to-toi he oho mai tū kona era ꞌe he tamaꞌi hai māꞌea. Tū nuꞌu mataꞌite reo-reo era ki te kope ꞌāpī te ꞌīŋoa ko Sauro i haka hāpaꞌo ai i te rāua paratoa.
59 E tamaꞌi era i a ꞌĒteva hai māꞌea ꞌai e pure era: «E Ietū ē, ka toꞌo koe i tōꞌoku vārua». 60 He tū-turi ia he ohu pūai: «¡E Ietū, ꞌina koe ko tapa atu i te hara nei o te nuꞌu nei!».
I oti era te kī i te meꞌe nei, he mate.