Da li đanđan?
Da li bi o Rimljanija mukhena nekas kova hine kovimo ko stubo te ovel parumo?
BUT manuša avdije đanena so o Isus hine mudardo ađahar so hine kovimo ko stubo maškaro duj zločincija (Mat. 27:35-38). Ama, disave phenena so o izveštaj andi Biblija kova vaćeri so e Isuseso telo hine pripremimo aso parujbe hem palo odova ćhivdo ko grobo nane tačno (Mar. 15:42-46).
Disave kritičarija ando jevanđelja sumnjinena ko odova so o Rimljanija mukhlje nekas kova hine mudardo te ovel parumo ko dostojanstveno način. On mislinena so najverovatno postupinđa pe averćhane e manušencar kola hine kovime ko stubo. Ko časopis Smithsonian o novinar Arijel Sabar phenđa sose o manuša ađahar mislinđe: „O raspeće hine kazna aso najlošna manuša hem disave stručnjakija marena muj ked šunena so o Rimljanija bi mukhena o telo ando manuš kova hine mudardo te ovel parumo ko jekh dostojanstveno način.“ O Rimljanija manglje o zločincija kola hine osudime te oven so pobuter lađaćerde. Odolese, but putija bi mukhena olengo telo ko stubo te šaj te han le o divlja životinje. Ko krajo, odova so bi aćhola ando e manušeso telo kova hine ko stubo bi ovela fordimo ki disavi zajedničko grobnica.
Ama, o arheolozija arakhlje diso aver, barem ked vaćeri pe ando ostatkija kola aćhilje ando telo kotar disave Jevreja kola hine mudarde. Ked ko 1968. berš hanđe negde paše uzo Jerusalim, ki jekh porodično jevrejsko grobnica arakhlje jekhe manušese kokala kova hine mudardo ko prvo veko. Maškaro odola kokala, kola arakhlje ki jekh urna hine hem jekh kokalo andi patum koja hine kovimi ki jekh kaštunalji daska jekhe sastronale klineja kova hine baro 11,5 centimetrija. O Sabar phenela: „I patum, koja hine e manušesi kova vićinđa pe Jehohanan, hine dokaz kova mothovđa so odova so pisini ko jevanđelja ando e Isuseso parujbe tano tačno.“ Kotar akava dikhaja so „i patum ando Jehohanan tani primer so o Rimljanija ko Isuseso vreme mukhlje nekas kova hine kovimo te ovel parumo premalo jevrejska običaja.“
Iako o arheolozija arakhlje akale manušesi patum koja hine kovimi sastronale klineja, ipak pana isi različita mišljenja ando odova sar o Isus hine kovimo ko stubo. Ama, bizo obzir ko odova, jasno tano so disave zločincija kola hine mudarde šaj hine te oven parume, a na samo fordime ki disavi grobnica. O dokazija mothovena soj tano tačno odova so i Biblija phenela so e Isuseso telo hine pripremimo aso parujbe hem ćhivdo ko grobo.
Odova soj tano najvažno, o Jehova prorekninđa so o Isus ka ovel parumo ki grobnica ando jekh barvalo manuš. A sar so đanaja, e Devle niko našti te ćhinavi te ćerel odova so phenđa (Is. 53:9; 55:11).