BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • nwt Rom 1 ​:​ 1 ​-​ 28 ​:​ 31
  • Midimu

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Midimu
  • Bibil—Dikarumun da Ngand Yisu
Bibil—Dikarumun da Ngand Yisu
Midimu

MIDIMU YA ATWIMBUY

1 A! Teofil, mu rusang ra kusambish, nafunda piur pa yom yawonsu yasalay Yesu ni kufundish kudokal kwinsambishin 2 kushik ni pa dichuku damusendau mwiur, kupwa kwa kupan umutakel kusutin spiritu utumbila kud atwimbuy atonday. 3 Kupwa kwa kuman mar, wimekesha kud awiy tupamp tuvud, chakwel awiy ikal nich kashinsh anch wading mwom chakin kamu. Amumana mu machuku makum manying (40), ni wayilejang piur pa Want wa Nzamb. 4 Padingay nau pamwing, wayileja anch: “Kangal wadokalany mu Yerusalem, pakwez dandamenany kuchingel chom chakanay Tatuku ni chinakulejanya; 5 mulong Yohan wabatishana nich mem, pakwez mu machuku makemp, en akukubatishany nich spiritu utumbila.”

6 Chawiy pakumanganau pamwing, amwipula anch: “Nsalejetu, ov, chinech chawiy chisu ukimbina kuchirish want kud in Isarel?” 7 Wayakula anch: “En ukwetanyap kuswir kwa kwijik yisu ni yirung yatekay kal Tatuku mwinshin mwa ulabu* wend. 8 Pakwez ukutambulany ukash chisu chikukushirikinanyay spiritu utumbila, ni ukwikalany atuman am mu Yerusalem, mu Yudeya mwawonsu, mu Samariya, kushik ni ku jindond ja kulemp nakash ja pa divu.”* 9 Kupwa kwa kulond yom yiney, pading patadinau, amusenda mwiur ni didj damujika, akangany kumuman. 10 Ni pading patadinau mwiur chisu chading chiyilay, akashimuka amakundj aad adjita masun matok iminy nau 11 ni alonda anch: “Amakundj a ku Galaliya, mulong wak wiminyana ni kutal mwiur? Yesu winou wasendau kal mwiur kudokal kud en, ukwez mu mutapu wawiy umwing mud muwamumananya kal ukat kuya mwiur.”

12 Chawiy adokala ku mukandu utazukinau anch Mukandu wa Mitond ya Oliv, achirik ku Yerusalem. Mukandu winou wading piswimp ni Yerusalem, piswimp mu kilometre umwing.* 13 Pashikau, akandama mu kapalakany ka piur mwading mushichau. Ading Pita, Yohan, Yakobu, Andre, Filip, Tomas, Baritelemi, Mateu, Yakobu mwan wa Alfe, Simon mwin mushiku, ni Yudas mwan wa Yakobu. 14 Awonsu adandamena kulembil chisu chawonsu nich chitongijok chimwing, ading pamwing nau amband amwing ni Mariy makwend a Yesu nau anamakwend amakundj a Yesu.

15 Mu machuku minama, Pita watumbuka pakach pa akadivar (antu awonsu ading akumanganang kal* ading piswimp chitot ni makum maad [120]) ni walond anch: 16 “Amakundj en, akadivar, mazu malonday David kusutin spiritu utumbila mad kamu mafanyidin kuwanyin, walonda piur pa Yudas, wayitakela amasalay eza kumukwat Yesu. 17 Mulong Yudas wad umwing wa pakach petu ni amutonda niyend mulong wa kusal mudimu winou. 18 (Chad ikundj winou walanda chir nich difut dakad kutentam, ni paway utakejinaku mutu, mujimbu wend wabarika* ni ya mwinvumu yawonsu yapalangana. 19 Chom chinech chijikana kud antu awonsu a mu Yerusalem, chawiy chatazukau chir chinech mu dizu dau anch Akelidama, charumburik anch: “Chir cha Mash.”) 20 Mulong afundin mu buku wa Kuseng anch: ‘Chifanyidin mu chikumbu mwend mushala mwamwamu, ni kangal mwashakam muntu’ ni: ‘Mudimu wend wa kutakel chifanyidin autambul kud muntu mukwau.’ 21 Chid komb cha usey anch amakundj atutwalangaku chisu chawonsu chasalangay Nsalejetu Yesu midimu yend* pakach petu, 22 kusambish chisu chamubatishau kud Yohan kushik ni pa dichuku damusendau mwiur pakach petu, chifanyidin muntu umwing wa pakach pa amakundj inay ikal kaman wa divumbuk dend pamwing niyetwetu.”

23 Chawiy aleta majin ma antu aad: Jozef watazukangau anch Barisabas, watazukangau kand anch Yusitus, ni Matiyas. 24 Kupwa alembila anch: “A Yehova,* ey wija michim ya antu awonsu, tuleja muntu watonda kal pakach pa amakundj inay aad 25 mulong wa kutambul mudimu winou ni kwikal kambuy, ni chakwel atambul ndond yashay Yudas mulong wa kuya kwi ndond yendendiy amwinend.” 26 Chawiy ayitila ubal, ni ubal wawila paday Matiyas, niyend amuweja pakach pa atwimbuy dikum ni umwing (11).*

2 Chad pa dichuku da Musambu wa Pantekot, awonsu ading akumanganang kal pa ndond yawiy yimwing. 2 Kapamp kamwing atesha masok madokala mwiur, mading mud ma rinkind mukash ututina, ni mizula mu chikumbu cha kabuj mwading mushichau. 3 Chad amana ndim mud ja kasu, jauroka, ni rudim ni rudim rawila pa muntu ni muntu wa pakach pau, 4 chad awonsu ikala nich* spiritu utumbila ni asambisha kulond mu mazu* kushalijan, kukwatijan ni mutapu wayikwashangay spiritu kulond.

5 Pa chisu chinicha, in Yuda ading amwovila Nzamb wom adokala ku michid yawonsu ya pa divu ading ashich mu Yerusalem. 6 Chawiy chisu chashikena masok minam, chisak cha antu chakumangana ni awonsu ova wom nakash, mulong muntu ni muntu wayitesha akat kulond mu dizu dend. 7 Chakin kamu, ashimwoka nakash ni kulond anch: “Talany, antu inay awonsu alondina ad in Galaliya, kimwawiyap? 8 Chad mutapu ik uteshinay muntu ni muntu wa pakach petu dizu dend da chivadik? 9 In Partiya, in Mediy, in Elam, antu a mu Mezopotamiy, mu Yudeya, mu Kapadosiya, mu Pontus, ni mu provens wa Aziy, 10 mu Frijiy, mu Panfiliya, mu Idjibit, ni ku jindond ja mu Libi ja piswimp ni Siren, ni angendj adokala ku Rom, ikal in Yuda ap akamichid akarumuka, 11 in Kret ni in Arab—⁠etu awonsu tuyiteshin akat kulond mu mazu metu piur pa yom yishimwokishena ya Nzamb.” 12 Chakin kamu, awonsu ashimwoka nakash ni kamanap chom cha kusal, chad ipulijana anch: “Chom chinech chirumburikin ik?” 13 Pakwez akwau ayisipa ni kulond anch: “Alewang kal maar ma nviny matalijadina.”*

14 Pakwez Pita watumbuka nau atwimbuy dikum ni umwing (11) ni walond nich dizu da piur anch: “Amakundj a mu Yudeya ni en awonsu ushichinganya mu Yerusalem, ijikany chom ech ni teshany nawamp yom nikimbina kulond. 15 Antu inay kalewinap kwau, mud muutonginanya, mulong tud piswimp saa ya chidivu ya pamanch.* 16 Pakwez, yom yiney yisadikina yawiy yalondau kusutin muprofet Yowel: 17 ‘Nzamb ulondin anch: “Ni mu machuku ma nsuden, nikuzizin chikunku cha spiritu wam pad antu a mitapu yawonsu,* chad anen amakundj ni amband akulejan uprofet, ansand en akuman yishimushimu ni amapal en akulat yilat, 18 ap atushalapol am amakundj ni amband, nikuyizizin chikunku cha spiritu wam mu machuku minama ni akulejan uprofet. 19 Ni nikusal yom yishimwokishena mwiur ni yilay pa divu—⁠kukwikal mash, kasu, ni madj ma mish. 20 Muten ukukarumuk kwikal mididim ni ngond ukukarumuk kwikal mash kurutu dichuku dijim ni da uyaj da Yehova* deza. 21 Ni muntu mwawonsu ukutazuka pa dijin da Yehova* ukez kapand.” ’

22 “Amakundj a mu Isarel, teshany mazu am: Yesu wa ku Nazaret wading ikundj wamekeshau patok kud Nzamb kurutu kwen kusutin midimu yikash, yom yishimwokishena ni yilay yasalay Nzamb pakach pen kusutin ndiy, mud muwijanya ayinen. 23 Ikundj winou wapanau kukwatijan ni rusot ra* Nzamb ni ukaliweny wa Nzamb wa kusambel kwijik yom, wamupampilany pa mutond kusutin chikas cha antu akad kulimish chijil, ni wamujipinany. 24 Pakwez Nzamb wamuvumbwil kusutin kumukamunin ku kusansan kwa* rufu, mulong radingap kand ni mutapu wa kumulam. 25 Mulong David ulondin piur pend anch: ‘Nimutekin Yehova* kurutu kwam* chisu chawonsu, mulong ud ku chikas cham cha katatuku chakwel kangal nanyikek ap pakemp. 26 Chawiy chizangijadina muchim wam, ni rudim ram risanger nakash. Ni nikushakam* mu ruchingej; 27 mulong ukwinlikinap* mwi Nzay,* ni ukulikap anch muntu ukushinshamedina ey avund. 28 Ey wanleja jinjil ja mwom; ukez kangizwish nich musangar ujim nakash kurutu kwey.’

29 “Amakundj en, akadivar, iman nikulejany patok piur pa David, mukurump wa dijuku,* wafa ni amujik, ni nzay yend yid pakach petu kushik ni nlel unou. 30 Mulong wading muprofet ni wading wij anch Nzamb wamuchipina machip anch ukushichik umwing wa anend* pa ditand dend, 31 wasambela kuman ni kulond piur pa kuvumbuk kwa Kristu, anch kamuvuramenap mwi Nzay* ni kalikap anch mujimbu wend uvund. 32 Nzamb wamuvumbula Yesu winou, ni etu awonsu tud atuman a chom chinech. 33 Chawiy, mulong amuzambwisha ku chikas cha katatuku cha Nzamb ni watambula spiritu utumbila washilayamu Tatuku, wapalangesh kal yom umenanya ni uteshinanya. 34 Mulong David kakandamap mwiur, pakwez amwinend walonda anch: ‘Yehova* wamuleja Nsalejam anch: “Shakam ku chikas cham cha katatuku 35 kushik ni panikuyitekina akankuny ney kwikal chibas* cha yidjatil yey.” ’ 36 Chawiy, el muchid wa Isarel wawonsu wijik* nich kashinsh anch Yesu winou wawajipidinanya pa mutond, Nzamb wamutekin kwikal Nsalej ni Kristu.”

37 Pateshau mazu minam, ashimwoka nakash mu michim yau, chad amwela Pita nau atwimbuy akwau anch: “Amakundj en, akadivar, yom ik tufanyidina kusal?” 38 Pita wayela anch: “Karumukany, ni el muntu mwawonsu wa pakach pen amubatish mu dijin da Yesu Kristu mulong wa dilikishin da yitil yen, mwamu ukutambulany chipan cha riy cha spiritu utumbila. 39 Mulong kushilamu kwinoku kud mulong wenen ni anen, ni mulong wa antu awonsu ada kulemp, mulong wa antu awonsu akutazukay Yehova* Nzamb wetu kud ndiy.” 40 Wapana kand uman wawonsu kusutin mazu makwau mavud ni wadandamena kuyilej anch: “Ipandishany ayinen kusutin kudokal kud antu ayimp a chirung chinech.” 41 Chawiy antu itiya dizu dend nich musangar ayibatisha, ni dichuku dinida kwiweja antu* piswimp tunan tusatu (3 000).* 42 Ni adandamena kwipan nich mushiku mulong wa kutesh mafundish ma atwimbuy, kukumangan pamwing,* kuda yakuda, ni kulembil.

43 Chakin kamu, wom wayikwata antu awonsu,* ni atwimbuy asambisha kusal yom yivud yishimwokishena ni yilay. 44 Antu awonsu ikalang in kwitiyij ading pamwing ni atekang yom yau yawonsu pamwing, 45 alandishang yom ni mapit mau ni ayangenang antu awonsu nfalang, muntu ni muntu kukwatijan ni maswir mend. 46 Ni dichuku dawonsu akumanganang mu tempel nich chitongijok chimwing, adangang yakuda yau mu yikumbu kushalijan, anganijanang yakuda yau nich musangar ujim ni win kashinsh, 47 oku akat kumutumbish Nzamb ni kwitapil dilau da antu awonsu. Pa chisu chawiy chimwing, Yehova* wadandamena kuyiwejin dichuku dawonsu antu apanda.

3 Chad dichuku dimwing, Pita ni Yohan ading ayil ku tempel mulong wa chisu cha malembil, yading piswimp saa ya kasatu ya kupwa kwa midi,* 2 ni antu ading amusendin ikundj umwing wavadika chilim. Dichuku dawonsu, amuletang piswimp ni ku chis cha tempel chatazukangau anch Ufun, chakwel atwisha kwit yipan ya riy kud antu andamang mu tempel. 3 Pamumanay Pita ni Yohan akimbin kwandam mu tempel, wasambisha kuyit yipan ya riy. 4 Pakwez Pita ni Yohan, amutala neeng ni amwel anch: “Tutala.” 5 Chawiy ikundj winou wayishinshikina, mulong wachingeja anch akumwinkish chom kanang. 6 Pakwez Pita wamwela anch: “Nikwetap utad wa argent ap wa or, pakwez chinikweta, chawiy nikwinkishina. Mu dijin da Yesu Kristu wa ku Nazaret, end!” 7 Kupwa wamukwata ni chikas chend cha katatuku ni wamutumbwish. Kapamp kamwing mend ni mafup mend ma mu tudjalansambu yakasikana; 8 wamatoka, wasambish kwend ni wandam nau mu tempel, oku ukat kwend, kumatok ni kumutumbish Nzamb. 9 Antu awonsu amumana ukat kwend ni kumutumbish Nzamb. 10 Antu amujingunina, amana kamu anch ndiy ikundj washakamang mulong wa kwit yipan ya riy ku Chis cha Ufun cha tempel ni ashimwoka chipandakena ni kwov musangar ujim mulong wa yom yamushikena.

11 Ikundj winou pading pamulamatinay Pita ni Yohan, antu awonsu aya mau kud awiy pa ndond patazukangau anch Nzezil ya Salomon, ni ashimwoka nakash. 12 Pita pamanay mwamu, wayipula antu anch: “Amakundj a mu Isarel, mulong wak ushimwokinanya nakash mwamu, ni mulong wak ututadinanya mwamu ukuman mud twamwendish kal muntu winou ku ukash wetu ayinetu ap kusutin kulamat kwetu kud Nzamb? 13 Nzamb wa Aburaham ni wa Izak ni wa Yakob, Nzamb wa angakiril etu, wamutumbishin Kashalapol wend Yesu, wapananya en ni kutun kurutu kwa Pilat, ap anch wading wakwatang kal mupak wa kumulikishaku. 14 Inge, en wamutunanya muntu winou utumbila ni utentamina, chad witanya chakwel akwinkishanyay muntu wadinga mwin kujipan, 15 pakwez en wamujipanya Ntakel Mujim wa mwom. Chad Nzamb wamuvumbula, ni etu tud atuman a chom chinech. 16 Ikundj winou umenanya ni wijanya, wakasikan kal kusutin dijin da Yesu ni kusutin ritiy tukweta mu dijin dend. Ritiy tukweta kusutin ndiy rawiy rasala kal anch ikundj winou ayerik kamu kurutu kwenen awonsu. 17 Akadivar, pakwez nij anch wasalanya mwamu pakad kwijik, mud mutapu wasalau kand antakel en. 18 Pakwez mu mutapu winou, Nzamb wawanyishin yom yasambelay kulejan kusutin kan ka aprofet awonsu, anch Kristu wend wafanyina kuman mar.

19 “Chawiy karumukany ni chirikany chakwel yitil yen ayijimwangesh,* chakwel yirung ya kwiswedish yeza kud Yehova amwinend* 20 ni chakwel akutuminany Kristu watonday mulong wenen, ndiy kamu Yesu. 21 Diur difanyidin kumulam kushik ni pa chisu cha kuchirish yom yawonsu chalonday Nzamb kusutin kan ka aprofet end atumbila a pasak. 22 Mulong Moses walonda anch: ‘Yehova* Nzamb wen ukulangwish muprofet mud am mulong wenen pakach pa anamakwen. Ufanyidinany kutesh yom yawonsu yikukulejanyay. 23 Chakin kamu, muntu mwawonsu* ukulika kumutesh muprofet winou, akumushesh ni kumudosh rawonsu mukach mwa antu.’ 24 Ni aprofet awonsu kusambishin ku Samwel ni akwau amwambakenaku, chakin kamu, awonsu alonda, alejana kand patok piur pa machuku minam. 25 En udany an a aprofet ni a mansuk masukay Nzamb nau angakiril en, pamulejay Aburaham anch: ‘Ni kusutin aney* majuku mawonsu ma pa divu makez kayuk.’ 26 Kupwa kwa kumulangwish Kashalapol wend, Nzamb wamutuma bil kud en mulong wa kukuyukishany kusutin kumukarumun umwing ni umwing wa pakach pen kudokal ku yisalijok yen yiyimp.”

4 Pading palondinau awonsu aad kud antu, in kupesh, kalal wa tempel, nau Asadus ashika pinipa. 2 Ajimana nakash mulong atwimbuy ading ayifundishin antu ni mulong ading alejen patok piur pa divumbuk da Yesu. 3 Chawiy ayikwata ni ayitek mu rukan kushik ni dichuku dalondulaku, mulong kwading kwazwekang kal. 4 Pakwez, antu avud atesha yom yalondau itiyija, ni amakundj awonsu ashika piswimp tunan tutan (5 000).

5 Dichuku dalondulaku, antakel au, amakurump, nau alej a yijil akumangana pamwing mu Yerusalem, 6 pamwing ni Anas, mukurump wa in kupesh, Kayifas, Yohan, Alekizandre, ni anamakwend awonsu a mukurump wa in kupesh. 7 Amuteka Pita ni Yohan mukach mwau ni asambish kuyipul anch: “Ov, ku ukash ik ap mu dijin da nany wasalanganya chom chinech?” 8 Chad, mulong Pita wading wizwil nich spiritu utumbila, wayakula anch:

“En antakel a antu ni amakurump, 9 anch utwipwilany nlel piur pa chom chiwamp twamusadina kal ikundj wada chilim, ni anch usotinany kwijik nany wamwoka kal ikundj winou, 10 ijikany en awonsu ni antu awonsu a mu Isarel anch mu dijin da Yesu Kristu wa ku Nazaret, wajipinanya* pa mutond pakwez wavumbwilay Nzamb, kusutin ndiy kwawiy kwiminyay ikundj winou kurutu kwen nich ukash wa mujimbu uwamp. 11 Yesu winou ndiy ‘diyal diwapipejanya en in kutung ni dikala diyal dijim da pa dikonk.’* 12 Chikwau kand, kwikil dipandish muday muntu mukwau ap umwing, mulong kwikil dijin dikwau ap dimwing mwinshin mwa diur dapanau pakach pa antu mutufanyidina kupandin.”

13 Chad pamanau anch Pita ni Yohan ading alondin nich kutakaman,* ni pajinguninau anch ading antu akad kwilej* ni ading kwau mud antu awonsu,* ashimwoka. Chad awiy ajingunina anch amakundj inay ading ni Yesu. 14 Pakwez mulong ading amumen ikundj wokau wiminy nau, awiy kamanap cha kwakul. 15 Chawiy ayileja kubudik pol pa chikumbu cha dirumburish,* ni asambisha kununganijan umwing ni mukwau 16 anch: “Yom ik tufanyidina kuyisal amakundj inay? Mulong chakin kamu, asal kal chilay chishimwokishena nakash. Chom chinech chijikanang kal kud antu awonsu ashicha mu Yerusalem, niyetu tukutwishap kuchitadik. 17 Chawiy, tuyovishany wom ni kuyikangesh kulond kud muntu ap umwing mu dijin dined, chakwel kangal rusang riner radandamen kupalangan pakach pa antu.”

18 Chawiy ayitazuka ni ayikangesh kulond chom ap chimwing ap kufundish mu dijin da Yesu. 19 Pakwez Pita ni Yohan ayakula anch: “Yen ukumananya anch chid chiwamp ku mes ma Nzamb kukuteshany en pa ndond pa kumutesh Nzamb. 20 Pakwez etu tukutwishap kulik kulond piur pa yom twamana ni twatesha.” 21 Chawiy kupwa kwa kuyovish wom kapamp kakwau, ayilikishaku, mulong kamanap kwau mulong wa kuyipupin ni mulong kand wa antu, mulong awonsu amutumbishang Nzamb piur pa yom yashikena. 22 Mulong ikundj wokau kusutin chilay* chinech wading ni mivu makum manying (40) ni kusut.

23 Kupwa kwa kuyilikishaku, aya ayitan in kwilej akwau* ni ayilejamu yom yayilejau kud amakurump a in kupesh ni amakurump. 24 Pateshau mwamu, azambwisha mazu mau pamwing kud Nzamb ni alond anch:

“Mukaleng Mwant, Ey yey watanga diur, divu, karung ni yom yawonsu yidamu, 25 ni kusutin spiritu utumbila, ey walonda kusutin kan ka ngakiril wetu David, kashalapol wey anch: ‘Mulong wak michid yikat kuzazat mwamu ni mulong wak antu akat kutongijokin pa yom ya chamwamu? 26 Ant a pa divu imana ni anyikel akumangana pamwing mud muntu umwing mulong wa kumurishikish Yehova* ni mulong wa kumurishikish uzizidilau many wend.’* 27 Mulong chakin kamu, Herod ni Pons Pilat, ni antu a michid, pamwing ni antu a mu Isarel akumangana pamwing mu musumb winou mulong wa kumurishikish kashalapol wey utumbila Yesu, watonda ey,* 28 mulong wa kusal yom yatenchika chikas chey ni chiyul chey kurutu kwa chisu. 29 Pakwez katat, Yehova,* tang matu ku mutapu utwovishinau wom, ni yikwasha atushalapol ey chakwel adandamen kulond dizu dey nich kutakaman kwawonsu,* 30 piwonina chikas chey mulong wa kwok ni chakwel yilay ni yom yishimwokishena yisadik kusutin dijin da kashalapol wey utumbila Yesu.”

31 Ni papwishau kusal malembil minam ma kwilemb,* ndond yading yikumangedinau pamwing yazala ni awonsu izula nich spiritu utumbila, chad asambisha kulond dizu da Nzamb nich kutakaman.*

32 Chikwau kand, antu awonsu itiyija ading akwet muchim umwing ni mupim* umwing, ni kwikil ap umwing wa pakach pau walondang anch yom yadingay nich yading yendendiy amwinend, pakwez atekang yom yau yawonsu pamwing. 33 Atwimbuy adandamena kupan uman nich ukash ujim piur pa divumbuk da Nsalejetu Yesu, ni ranaken rijim rading nau awonsu mu chilik chijim nakash. 34 Chakin kamu, kwikil muntu ap umwing wa pakach pau wadinga mu maswir, mulong awonsu adinga ni yir ni yikumbu ayilandisha, chad aletang nfalang jalandishangau yom yiney, 35 ni ajitekang ku mend ma atwimbuy. Kupwa nfalang jinej ajanganang kud muntu ni muntu kukwatijan ni maswir mend. 36 Mwawiy mwasalay kand Jozef, watazukau kand kud atwimbuy anch Barinabas (dijin dirumburikina anch “Mwan wa Rongoj”), wadinga mwin Levi ni wavadikina mu Shipre. 37 Niyend wadinga ni chir; wachilandisha, walet nfalang ni wajitek ku mend ma atwimbuy.

5 Chad ikundj umwing, dijin dend Ananiyas, pamwing ni mukajend Safira alandisha chir chau. 2 Pakwez ikundj winou wajindjika chikunku cha nfalang, ni mukajend wading wij chom chinech, chad waleta chikunku cha nfalang ni wajitek ku mend ma atwimbuy. 3 Pakwez Pita wamwela anch: “Ananiyas, mulong wak Satan wakubachikang kumudimb spiritu utumbila pakad usany ni kujindjik chikunku cha nfalang walandishang chir? 4 Piwada kand kal ulandish chir chinech, ov, chadingap nchey? Ni kupwa kwa kuchilandish, ov, nfalang jinej jadingap mu chikas chey? Mulong wak watongang kusal chom mud chinech mu muchim wey? Ey wayidimbangap antu pakwez wamudimbang Nzamb.” 5 Pateshay mazu minam, Ananiyas wawa pansh ni wafa. Chad antu awonsu atesha rusang riner, ova wom nakash. 6 Kupwa ansand eza, avung mujimbu wend mu masun, amusend, ni aya amujik.

7 Chad kupwa kwa asaa piswimp asatu, mukajend wandama, pakad kwijik yom yasadikang kal. 8 Pita wamwipula anch: “Nleja bil, jinej jawiy nfalang jiwalandishinanya chir ni nfumwey?” Ndiy wakula anch: “Mwaning, jawiy jinej.” 9 Chawiy Pita wamuleja anch: “Mulong wak wovijananganya kupak spiritu wa Yehova?* Tal! Antu ayang kumujik nfumwey ad ku chis ni akukusend niyey.” 10 Pawiy kamu pinipa, ndiy wawila ku mend ma Pita ni wafa. Pandamau ansand, amutana wafang kal, amusenda ni amujik piswimp ni nfumwend. 11 Chawiy chikumangen chawonsu ni antu awonsu atesha yom yiney ova wom nakash.

12 Chikwau kand, kusutin makas ma atwimbuy, yilay yivud, ni yom yishimwokishena yadandamena kusadik pakach pa antu; ni awonsu akumangana pamwing mwi Nzezil ya Salomon. 13 Chakin kamu, ap anch kwadingap antu akwau ikala ni kutakaman kwa kwibomb nau pamwing, pakwez antu alondang yom yiwamp piur pau. 14 Cha usey kand nakash, kwadandamena kwiwej antu avud nakash in kumwitiyij Nsalejetu, chikala amakundj ap amband. 15 Antu ayiletang ayej mu jinjil jijim ni ayiladikang pa tumaulal tukemp ni pa yikang, chakwel pakusutay Pita, mwizuzwimb wend ukutwish kuyiwil ayej amwing. 16 Chikwau kand, yisak ya antu a mu misumb ya piswimp ni Yerusalem adandamenang kwez oku asendin ayej ni antu ameshangau mar kud ayilembil, chad awonsu ayerika.

17 Pakwez mwin kupesh mujim watumbuka pamwing ni antu awonsu adingay nend, a mu chisak cha Asadus, ni ayovila atwimbuy mukau nakash. 18 Chad ayikwata atwimbuy ni ayitek mu rukan ra antu awonsu. 19 Pakwez uchuku, mwangel wa Yehova* wazurila yis ya rukan, wayibudish ni wayilej anch: 20 “Yangany mu tempel ni dandamenany kuyilej antu mazu mawonsu piur pa mwom winou.” 21 Kupwa kwa kutesh mwamu, andama mu tempel pamanch nakash ni asambish kufundish.

Chad pashikay mwin kupesh mujim ni antu adingay nend, ayitazuka antu awonsu a mu Sanedrin kukumangan pamwing ni chikumangen chawonsu cha amakurump a an a Isarel, chad awiy atumana ku rukan mulong wa kuyilet atwimbuy kurutu kwau. 22 Pakwez pashikau atulam kwinikwa, kayitanap atwimbuy mu rukan. Chawiy achirika ni alejan anch: 23 “Twatanang rukan ra kufung nawamp, ni atulam ading iminy ku yis, pakwez pitwazurilang, twatanangapamu muntu ap umwing.” 24 Kalam wa tempel ni amakurump a in kupesh pateshau mazu minam, awiy kamanap cha kusal, mulong kadingap kija chom chading chikimbina kusadik. 25 Pakwez muntu umwing weza ni wayilej anch: “Teshany! Amakundj watekinanya mu rukan ad mu tempel akat kuyifundish antu.” 26 Chawiy mukurump wa atulam pamwing nau atulam end aya ayilet atwimbuy, pakwez pakad chisum, mulong ading ovil wom wa kuyas mayal kud antu.

27 Chawiy ayileta ni ayimik kurutu kwa in Sanedrin. Chad mwin kupesh mujim wayipula 28 ni kuyilej anch: “Etu twakujidikangany nakash anch kangal wadandamenany kufundish mu dijin dined, pakwez talany! wizwishany kal Yerusalem nich mafundish men, ni usotilany kututwik mash ma muntu winou pa mitu yetu.” 29 Pita ni atwimbuy akwau ayakula anch: Tufanyidin kumuziyin Nzamb mud nyikel pa ndond pa kuyiziyin antu. 30 Nzamb wa angakiril etu wamuvumbwil Yesu, wajipinanya en mu kumukudik* pa mutond. 31 Nzamb wamuzambwisha ku chikas chend cha katatuku mud Ntakel Mujim ni Mupandish, mulong wa kumukwash Isarel kukarumuk ni kutambul dilikishin da yitil. 32 Ni etu tud atuman a yom yiney, pamwing ni spiritu utumbila, wapanay Nzamb kud antu amuziyidina mud nyikel.”

33 Pateshau mwamu, ajimana nakash ni asota kuyijiyish. 34 Pakwez Mufaris umwing watazukangau anch Gamaliyel watumbuka mukach mwa in Sanedrin; wading mulej wa Chijil walimishangau kud antu awonsu, ni wapana mbil ya kuyibudish amakundj inay pol mu kachisu kakemp. 35 Kupwa wayileja anch: “Amakundj a mu Isarel, babelany yom ukimbinanya kuyisal amakundj inay. 36 Chilakej, kurutu kwa machuku minam, kwading muntu umwing dijin dend Tewudas, walondang anch ud muntu wa usey nakash, ni amakundj piswimp yitot yinying (400) andama mu chisak chend. Pakwez amujiyisha, ni antu awonsu ading amulondwila apalangana ni ajiya. 37 Kupwa kwendendiy, kwalanka Yudas mwin Galaliya pa chisu chayichindau antu, ni wayikasikesha antu avud kumulondul. Ikundj winou niyend wajiya, ni antu awonsu ading amulondwila ayipalangesha. 38 Chawiy kukwatijan ni yom yisadikina katat, nikulejinany anch: Kangal wiyandjikany mu milong ya amakundj inay, pakwez yilikany kwau. Mulong anch kutenchik ap mudimu winou ud wa antu, ukujiy kwau; 39 pakwez anch udokil kud Nzamb, en ukutwishanyap kuyijiyish. Chamwamu, ukukashimukany ukat kurishany ni Nzamb amwinend.” 40 Mulong atesha chiyul chend, ayitazuka atwimbuy, ayibul nfimbu, ni ayikangesha kulond mu dijin da Yesu, chad ayilikishaku.

41 Chawiy atwimbuy adokala kurutu kwa in Sanedrin nich musangar mulong awiy amana anch awanyidin kuman mar mulong wa dijin dend. 42 Ni dichuku dawonsu, mu tempel ni ku chikumbu ni chikumbu, adandamena pakad kwimik kufundish ni kulejan rusang ruwamp piur pa Kristu, Yesu.

6 Chawiy mu machuku minama, pading payilau in kwilej mu kuvulijan, in Yuda alondanga Grek asambisha kuyinyinyit in Yuda alondanga Hebereu, mulong adaafu au ayidiulang chisu changanangau yom ya dichuku dawonsu. 2 Chawiy atwimbuy dikum ni yaad (12) akumangeja in kwilej awonsu ni ayilej anch: “Chiwapinap kud etu* kuduul dizu da Nzamb mulong wa kwangan yakuda ku matebur. 3 Chawiy akadivar, tondanyap ayinen pakach pen amakundj sambwad ijikena anch akwet mikadil yiwamp,* izwila nich spiritu ni manang, chakwel tuyinkisha mudimu winou wa usey; 4 pakwez etu tukwipan nakash mu kulembil ni mu mudimu wa dizu.” 5 Yom yalondau yayisangaresha antu awonsu, ni amutonda Stefan, ikundj wading ukweta ritiy nakash ni spiritu utumbila, pamwing ni Filip, Prokor, Nikanor, Timon, Parimenas, ni Nikola, mukamuchid wakarumuka wa ku Antiyosh. 6 Ayileta kud atwimbuy, ni kupwa kwa kulembil, ayazuka makas mau.

7 Chawiy, dizu da Nzamb dadandamena kupalangan, in kwilej adandamena kuvulijan nakash mu Yerusalem; ni in kupesh avud asambisha kwitiyij.*

8 Chad Stefan, wading wizwila nich ranaken ra Nzamb ni ukash, wasalang yom yishimwokishena ni yilay yijim nakash pakach pa antu. 9 Pakwez amakundj amwing a mu Sinagog watazukangau anch wa Asuk Akwolau eza, pamwing nau antu amwing a ku Siren ni a ku Alekizandriya, ni antu amwing adokala ku Silisiya ni ku Aziy, mulong wa kutadikijan ni Stefan. 10 Pakwez katwishap kumupandakan mulong wa manang ni spiritu walondangay nich. 11 Chawiy ayibachika antu ku ujindj kulond anch: “Twamuteshang ukat kumusaal Moses ni Nzamb.” 12 Ni ayisosila* antu, amakurump, ni alej a yijil; eza kwa kumukashimwish, amukwata ku usu ni amutwal kud in Sanedrin. 13 Aleta kand atuman a makasu alonda anch: “Muntu winou udandamedin kulond nayimp piur pa ndond yiney yitumbila ni piur pa Chijil. 14 Chilakej, twamuteshang ukat kulond anch Yesu wa ku Nazaret winou ukubumwon ndond yiney ni kuswimp yaku yatwinkishay Moses.”

15 Chad pading pamutadinau kud antu awonsu ading ashicha mu Sanedrin, amana anch chifu chend chading mud chifu cha mwangel.

7 Pakwez mwin kupesh mujim wipula anch: “Ov, yom yiney yid yakin?” 2 Stefan wakula anch: “Amakundj en, akadivar ni atatuku, teshany. Nzamb wa uyaj wamumekena ngakiril wetu Aburaham padingay mu Mezopotamiy, kurutu kwa kushakam mu Haran, 3 ni wamuleja anch: ‘Shang ngand yey ni dijuku dey* ni yang* mwi ngand yinikukuleja.’ 4 Chawiy Aburaham washa ngand ya in Kalideya ni waya kushakam mu Haran. Mwinimwa, kupwa kwa rufu ra tatukwend, Nzamb wamuleja kubukin mwi ngand yiney ushichanya katat. 5 Pakwez pa chisu chinicha, kamwinkishap uswan mwi ngand yiney, bwat, kamwinkishap ap ndond ya kutek yidjatil yend; pakwez washilamu kumwinkish ngand yiney kwikal yendendiy ni ya anend* akweza kwinyim kwend, ap anch kadingap ni mwan ap umwing pa chisu chinicha. 6 Chikwau kand, Nzamb wamuleja anch anend* akez kwikal angendj mwi ngand yakad kwikal nyau ni anch antu a ngand yiniya akez kayikadish asuk ni kuyimesh mar* mu mivu yitot yinying (400). 7 Nzamb walonda anch: ‘Nikez karumburish muchid ukuyikwata mu usuk, ni kupwa kwa yom yiney, akez kabudikamu ni kwinsadin mudimu utumbila mwi ndond yiney.’

8 “Wamwinkisha kand mansuk ma kutwalan ku mukand, chad Aburaham wamuvala Izak ni wamutwala ku mukand* pawanyishay machuku chinan, ni Izak wamuvala* Yakob ni Yakob wayivala antakel a majuku* dikum ni yaad (12). 9 Chad antakel a majuku amwovila Jozef mukau ni amulandisha mu Idjibit. Pakwez Nzamb wading nend, 10 wamukwola ku mar mend min mawonsu, wamwinkisha manang ni kumutapish dilau kurutu kwa Farao mwant wa Idjibit. Chawiy Farao wamutonda kutakel Idjibit ni chikumbu chend chawonsu. 11 Pakwez kwikala kamungun mu Idjibit mwawonsu ni mu Kanaan, chakin, mading mar makash, ni angakiril etu kamanap chom cha kuda. 12 Pakwez Yakob watesha anch mu Idjibit mwading yakuda, ni wayituma angakiril etu kapamp ka kusambish. 13 Pezau kapamp ka kaad, Jozef wiyijikisha kud anamakwend, ni dijuku da Jozef dijikana kud Farao. 14 Chawiy Jozef watuma uruu mulong wa kumutazuk tatukwend Yakob ni anamakwend awonsu kudokal kwinikwa, awonsu ading antu* makum sambwad ni yitan (75). 15 Chad Yakob waya mu Idjibit, ni wafila mwinimwa, chilik chimwing kand ni angakiril etu. 16 Asenda mafup mau amatwal ku Shekem ni amajik mwi nzay yalanday Aburaham kwinikwa kud an a Hamor ku uvud kanang wa nfalang.*

17 “Mulong chisu chafanyina kuwanyin yom yashilayamu Nzamb kud Aburaham chading chikat kusej piswimp, antu avulijana nakash mu Idjibit, 18 kushik ni payikela mwant mwindj wading wakad kumwijik Jozef mu Idjibit. 19 Mwant winou wayisadina angakiril etu nayimp ni wayishindila atatuku kusha anau chakwel afa.* 20 Pa chisu chinicha, Moses wavadika, ni wading wa ufun ku mes ma Nzamb. Ni amulidina* mu chikumbu cha tatukwend mu angond asatu. 21 Pakwez pamushau, mwan mband wa Farao wamusenda ni wamulila mud mwanend wa kuval. 22 Chawiy Moses amufundishina mu manang mawonsu ma in Idjibit. Wikala ni ukash mu mazu mend ni mu yisal yend.

23 “Chad pawanyishay mivu makum manying (40), wakwata mupak wa kuya* kuyital* anamakwend, an a Isarel. 24 Pamanay umwing wa pakach pau akat kumubul,* wamukwasha ni wamufundakeshina kusutin kumujip mwin Idjibit wading umumeshina mar. 25 Ndiy watonga anch anamakwend akujingunin anch Nzamb ukuyipandish kusutin ndiy,* pakwez awiy kajinguninap. 26 Dichuku dalondulaku, wayitana in Isarel aad akat kutend, ni wapakisha kuyikwash kuchirish chisambu kusutin kuyilej anch: ‘Amakundj en, udany akadivar. Mulong wak ukat kumeshijanany mar?’ 27 Pakwez umwing wading umumeshina mukwau mar wamubachika Moses ni wamwel anch: ‘Nany wakutekina kwikal nyikel ni nzuj pakach petu? 28 Ukimbinap niyam kwinjip mud mutapu wamujipang mwin Idjibit nangalosh, kimwawiyap?’ 29 Pateshay mwamu, Moses wachinina mwi ngand ya Madian, mwashakamay mud ngendj, ni kwinikwa wavala an amakundj aad.

30 Kupwa kwa mivu makum manying (40), mwangel umwing wamumekena mwi mpay ku Mukandu wa Sinay, mu chifukis cha miy chading chizutina kasu. 31 Moses pamanay mwamu, washimwoka nakash. Pakwez pading pasejinay piswimp mulong wa kushinshik nawamp, dizu da Yehova* dateshikana anch: 32 ‘Am nid Nzamb wa angakiril ey, Nzamb wa Aburaham, wa Izak ni wa Yakob.’ Moses wasambisha kuzal ni katwishap kand kushinshik nawamp. 33 Yehova* wamuleja anch: ‘Djol yisapat yey, mulong wiminy pa divu ditumbila. 34 Chakin kamu, namen mar mamenau antwam ada mu Idjibit, ni nateshin kushikok kwau, ni nashirikin mulong wa kuyikamunin. Chawiy ez nikutum mu Idjibit.’ 35 Moses winou watunau anch: ‘Nany wakutekina kwikal nyikel ni nzuj?’ ndiy kamu watumau kud Nzamb mud nyikel ni mupandish kusutin mwangel wamumekena mu chifukis cha miy. 36 Ikundj winou wayibudisha mu Idjibit, wasala yom yishimwokishena ni yilay mu Idjibit, ku Karung Musunz ni mwi mpay mu mivu makum manying (40).

37 “Moses winou ndiy wayileja an a Isarel anch: ‘Nzamb ukulangwish muprofet mud am mulong wenen pakach pa anamakwen.’ 38 Ndiy wading pakach pa chikumangen mwi mpay pamwing ni mwangel wambamba nend ku Mukandu wa Sinay ni pamwing ni angakiril etu, ni watambula mazu matumbila makweta mwom mulong wa kutwinkish. 39 Angakiril etu alika kumuziyin, pakwez amwomba nyim, ni mu michim yau achirika mu Idjibit, 40 ni amwela Aron anch: ‘Tusadina anzamb akututakela. Mulong twijap kwetu chom chamushikenang kal Moses winou watubudishina mwi ngand ya Idjibit.’ 41 Chawiy mu machuku minama, asala musamb a ngomb ni aleta chakupesh ku chirumbidij chinech, chad asambisha kusanger mu midimu ya makas mau.* 42 Chawiy Nzamb wayomba nyim ni wayilika chakwel asala mudimu utumbila ku muten, ngond, ni atutumbu a mwiur, mud mufundinau mu buku wa Aprofet anch: ‘Kadap kud am wapananya milambu ni yakupesh mu mivu makum manying (40) mwi mpay, en antu a Isarel.* 43 Pakwez wasendanya mwinkand wa Molok ni katumbu wa nzamb Refan, yawiy yirumbidij wasalanya mulong wa kuyifukwil. Chawiy nikukubukishinanya kulemp nakash kusut Babilon.’

44 “Angakiril etu ading ni mwinkand wa uman mwi mpay, Moses wasala mwinkand winou kukwatijan ni chilakej chamanay, mud mwamulejau kud Muntu wambambay nend. 45 Ni angakiril etu auswana ni aweza nich pamwing ni Yoshua mwi ngand yaswanau kud antu a michid yopatay Nzamb kurutu kwa angakiril etu. Washakama kwinikwa kushik ni pa chirung cha David. 46 Ndiy witapila dilau ku mes kwa Nzamb ni wita chisend chakwel apana ndond ya kushakam mulong wa Nzamb wa Yakob. 47 Pakwez Salomon ndiy wamutungina chikumbu. 48 Pakwez Upandakena Piur Nakash kashichingap mu yikumbu yitunginau nich makas, mud mwalonday muprofet anch: 49 Yehova* ulondin anch: ‘Diur dawiy ditand dam ni divu dawiy chibas* cham. Ov, ukwintunginany chikumbu cha mutapu ik? Ap kwisu kuda ndond yam ya kwiswedishin? 50 Chikas cham chawiy chasala yom yiney yawonsu, kimwawiyap?’

51 “En amakundj ukwetanya mitu yikash ni michim ni matu machinchikina,* ukat kumubwambwilany spiritu utumbila chisu chawonsu; mud mwasalau angakiril en, niyen mwawiy usadinanya. 52 Muprofet ik walikau angakiril en kuzengol? Ayijipa antu asambela kulejan kwez kwa muntu utentamina, pakwez en wamupaninany ni kumujip, 53 en watambulanya Chijil chapanau kud angel pakwez wachilimishanyap.”

54 Pateshau yom yiney, ajimana nakash mu michim yau ni asambisha kumwisumin ku mazeu. 55 Pakwez ndiy, mulong wading wizwil nich spiritu utumbila, watala mwiur neeng, ni wamana uyaj wa Nzamb ni wa Yesu wading wiminya ku chikas cha katatuku cha Nzamb, 56 ni walonda anch: “Talany! Nimen diur dazurikin ni Mwan a muntu wiminy ku chikas cha katatuku cha Nzamb.” 57 Chawiy, atoya nich usu wau wawonsu, atek makas ku matu mau, ni amupurumukina awonsu pamwing. 58 Kupwa kwa kumudjubwil pol pa musumb, asambisha kumwas mayal. Antu apana uman chakwel amujip, ateka masun mau* ku mend ma nsand umwing utazukinau anch Saul. 59 Pading pamwasinau mayal, Stefan walembila anch: “Nsalejam Yesu, tambul mupim wam.” 60 Kupwa wasa manungun ni watoy nich dizu dikash anch: “Yehova,* kangal wayichindin chitil chinech.” Ni kupwa kwa kulond mwamu, walala tul mu rufu.

8 Saul, niyend witiya kumujip Stefan.

Pa dichuku dinida asambisha kupompat nakash chikumangen chading mu Yerusalem; kudoshaku atwimbuy, in kwilej awonsu ayipalangeshina mu Yudeya ni mu Samariya. 2 Pakwez amakundj amwing ading amwovila Nzamb wom amusenda Stefan mulong wa kumujik ni amudila nakash. 3 Pakwez Saul wasambisha kushesh chikumangen. Wandamang mu chikumbu chimwing ni chikwau, wabudishang amakundj ni amband pol ni kuyidjubwil mu rukan.

4 Pakwez antu apalangeshau mwi ngand ading ayil oku akat kulejan rusang ruwamp ra dizu da Nzamb. 5 Chad Filip wakurumuka mu musumb* wa Samariya ni wasambisha kuyilej piur pa Kristu. 6 Yisak ya antu yading yitil matu ku yom yading yilondinay Filip oku akat kumutesh ni kutal yilay yading yisadinay. 7 Mulong antu avud ading akwet ayilembil, ayidokalang oku akat kutoy nich dizu dikash. Chikwau kand, antu avud ading akweta kalip ni ayilim ayoka. 8 Chawiy mu musumb winou mwikala musangar ujim nakash.

9 Chad mu musumb winou mwading ikundj umwing utazukinau anch Simon, wasalang yom ya maji* ni wayishimwokishang antu a mu Samariya, wikwatang amwinend mud muntu mujim. 10 Awonsu, kusambishin ku muntu wa pansh nakash kushik ku muntu mujim nakash, atangang matu kud ndiy ni kulond anch: “Ikundj winou ud ukash wa Nzamb, utazukinau anch Ukash Ujim.” 11 Chawiy atangang matu kud ndiy mulong wayishimwokishang kudosh pakur kusutin yom yend ya maji.* 12 Pakwez pamwitiyijau Filip, walejanang rusang ruwamp piur pa Want wa Nzamb ni piur pa dijin da Yesu Kristu, amakundj nau amband ayibatisha. 13 Simon niyend wikala mwin kwitiyij, ni kupwa kwa kumubatish, wadandamena kwikal pamwing ni Filip; ni washimwoka nakash pamanay yilay ni midimu yishimwokishena yijim yading yisadikina.

14 Pateshau atwimbuy ading ku Yerusalem anch in Samariya itiyin dizu da Nzamb, amutuma Pita ni Yohan kuya kwinikwa; 15 niyau pashikau kwinikwa, ayilembila in kwilej asu chakwel atambul spiritu utumbila. 16 Mulong wading kand kal amushirikinap muntu ap umwing wa pakach pau, pakwez ayibatisha kwau mu dijin da Nsalejetu Yesu. 17 Chawiy ayazuka makas mau, ni asambisha kutambul spiritu utumbila.

18 Chad pamanay Simon anch antu atambulang spiritu utumbila kusutin kuyazuk makas kud atwimbuy, ndiy wasota kuyinkish atwimbuy nfalang, 19 ni wayileja anch: “Nginkishanyaku niyam ulabu winou, chakwel muntu mwawonsu nikwazuka makas mam atambul spiritu utumbila.” 20 Pakwez Pita wamwela anch: “El nfalang jey* jijiy ney pamwing, mulong watong kal anch ukutwish kutambul chipan cha riy cha Nzamb kwi nfalang. 21 Ey ukwetap chikunku ap chom ap chimwing cha kusal pa mulong winou, mulong muchim wey utentaminap ku mes ma Nzamb. 22 Chawiy karumuk kudokal ku uyimp wey winou, ni mwilembina Yehova,* chakwel anch chiswapel, alikishin yitongijok yiyimp ya muchim wey; 23 mulong nimen anch ey ud ulemb uridina* ni musuk wa kuburen kutentam.” 24 Simon wayakula anch: “Nlembilanyaku kud Yehova* chakwel kangal chom ap chimwing walondanya kal chanshiken.”

25 Chawiy, papwishau kupan uman wawonsu ni kulond dizu da Yehova,* asambisha kuchirik ku Yerusalem oku akat kulejan rusang ruwamp mu mal mavud ma in Samariya.

26 Pakwez mwangel wa Yehova* wamuleja Filip anch: “Tumbuk ni yang kurul, mwi njil yikurumukina kudokal ku Yerusalem kuya ku Gaza.” (Yiney yid njil ya mwi mpay.) 27 Chawiy watumbuka ni waya, chad kukashimuk ntung* umwing mwin Etiopi, kashalapol mujim nakash wa Kandas, mwant mband wa in Etiopi, ni ndiy walamang chipau chend chawonsu. Waya ku Yerusalem mulong wa kwifukwil, 28 wading uchirikin ni ushich mu ditemb dend oku ukat kutang nich dizu da piur buku wa muprofet Isay. 29 Chawiy spiritu wamuleja Filip anch: “Yang, ni sej piswimp ni ditemb dined.” 30 Filip waya mau ku ditemb ni wamutesha ukat kutang nich dizu da piur buku wa muprofet Isay, chad wamwipula anch: “Ov, uteshin* kamu yom utangina?” 31 Ndiy wamwakula anch: “Ov, nikutwish nchik kutesh anch kwikil mwin kwintakel?”* Chawiy wamutazuka Filip kukandam mu ditemb swa ni kushakam nend pamwing. 32 Ech chawiy chikunku cha Mufund chading chitanginay: “Mud mukoku, amutwala mulong wa kumujip; ni mud mwan a mukoku uninetina zoong chisu chimukatwilau mavuj,* chawiy ndiy kasulap kan kend. 33 Pa chisu chading chimukwatishinau usany, alika kumurumburish nich kutentam. Nany ukulonda yom yawonsu piur pa antu a chirung chend? Mulong mwom wend audosh kal pa divu.”

34 Kupwa ntung wamwipula Filip anch: “Nleja bil amboku, muprofet ulondin yom yiney piur pa nany? Piur pa amwinend anch piur pa muntu mukwau?” 35 Filip wasambisha kulond, ni kusambishin pa mufund winou, wamuleja rusang ruwamp piur pa Yesu. 36 Chawiy pading padandamedinau kuya, ashika pa ndond pamwing pading mem, ni ntung walonda anch: “Tal! Mem am kamu; chad chom ik chinkangeshina kwimbatish?” 37* ——⁠ 38 Chawiy walejana kwimik ditemb, ndiy ni Filip ashirika andam mu mem, ni Filip wamubatisha. 39 Patuntukau mu mem, spiritu wa Yehova* wamusenda Filip mau, ni ntung kamumanap kand, pakwez wadandamena ni weny wend oku ukat kusangar. 40 Pakwez Filip wakashimuka ud ku Azot, ni wasutina mwi ngand yiney oku ukat kudandamen kulejan rusang ruwamp mu misumb yawonsu djat ni pashikinay ku Sezarey.

9 Pakwez Saul, mulong wadandamena kuyifunyin in kwilej a Nsalejetu, ni kukimb kuyijip, waya kumutal mwin kupesh mujim 2 ni wamwita mikand mulong wa kuya nich ku masinagog ma ku Damas, chakwel atwisha kuyikas antu awonsu akutanay adinga a Njil yinaya ni kuyilet ku Yerusalem, ikala amakundj ap amband.

3 Pading payilay ni pasejay piswimp ni ku Damas, chad kukashimuk chitokish chimwing chadokala mwiur chamunyimburik, 4 wawa pansh ni watesha dizu dikat kumulej anch: “Saul, Saul, mulong wak ey winzengodin am?” 5 Saul wipula anch: “Yeya nany, Nsalejam?” Ndiy wakula anch: “Yama Yesu, uzengodina. 6 Pakwez tumbuk ni andam mu musumb, chad kwinikwa akukulej yom ufanyidina kusal.” 7 Chad amakundj ading ayilay nend pamwing kamanap cha kulond, ading ateshin dizu, pakwez kamanap muntu ap umwing. 8 Chad Saul watumbuka pansh, ni ap anch wading uburil ku mes, katwishap kuman chom ap chimwing. Chawiy amukwata ku chikas ni amutwal ku Damas. 9 Ni mu machuku masatu, katwishap kuman chom ap chimwing, ap kuda ni kuna.

10 Ku Damas kwading mwin kwilej umwing dijin dend Ananiyas, ni Nsalejetu wamutazuka mu chishimushimu anch: “Ananiyas!” Ndiy wakula anch: “Yam unou Nsalejam.” 11 Nsalejetu wamuleja anch: “Tumbuk, yang mwi njil yitazukinau anch Njil Yitentamina, ni mukimba ikundj utazukinau anch Saul wa ku Tarsis, wa mu chikumbu cha Yudas. Mulong ukat kulembil, 12 ni wamanang mu chishimushimu ikundj umwing utazukinau anch Ananiyas wezang ni wamwazuk makas mend chakwel amana kand.” 13 Pakwez Ananiyas wakula anch: “Nsalejam, nateshin yom yalondinau antu avud piur pa ikundj winou ni piur pa uyimp wawonsu wayisadinay antwey atumbila mu Yerusalem. 14 Ni amwinkishin ulabu kud amakurump a in kupesh mulong wa kuyikwat* antu awonsu ada kunoku akata kutazuk pa dijin dey.” 15 Pakwez Nsalejetu wamuleja anch: “Yang! mulong ikundj winou namutondin kal mulong wa kupan uman piur pa dijin dam ku michid, kud ant, ni kud an a Isarel. 16 Mulong nikumulej patok mar mavud mafanyidinay kuman mulong wa dijin dam.”

17 Chawiy Ananiyas waya, ni pandamay mu chikumbu, wamwazuka makas ni wamulej anch: “Saul, mukadivar nam, Nsalejam Yesu, wakumekenang mwi njil piwada wezina, wantum kal chakwel utwisha kand kuman ni wizul nich spiritu utumbila.” 18 Ni kapamp kamwing, yom yading mud makakar yadokala pa mes mend ni yapalik, chad wasambisha kuman kand. Kupwa watumbuka ni amubatish, 19 chad wada yakuda ni wachirish usu.

Washakama kwinikwa mu machuku makemp mwamu pamwing nau in kwilej a ku Damas, 20 ni kapamp kamwing wasambisha kulejan mu masinagog piur pa Yesu anch ndiy kamu Mwan a Nzamb. 21 Pakwez antu awonsu amuteshang ashimwokang nakash ni kulond anch: “Ov, kendiyap winou ikundj wayizengodina antu a mu Yerusalem akata kutazuk pa dijin dined? Ov, kezangap kunoku mulong wa kuyikwat ni kuyipan* kud amakurump a in kupesh?” 22 Pakwez Saul wadandamena kutambul ukash nakash, ni mulong wayileja mu mutapu wovakena nawamp anch Yesu ndiy Kristu, wayishimwokisha in Yuda ading ashicha ku Damas.

23 Chad kupwa kwa machuku mavud, in Yuda akwata pamwing mpung ya kumujip. 24 Pakwez Saul wijika mpung yau yakwatau. Ading kand akat kusop nawamp nakash ku yis ya musumb muten ni uchuku mulong wa kumujip. 25 Chawiy dichuku dimwing uchuku, in kwilej end amusenda ni amushirishina mu musans pa dipan da rubumbu.

26 Pashikay mu Yerusalem, wasala usu wa kwibomb nau in kwilej, pakwez awonsu ading amwovil wom, mulong kitiyijap anch niyend wading mwin kwilej. 27 Chawiy Barinabas weza wamukwash, wamutwala kud atwimbuy, ni wayileja yom yawonsu piur pa mutapu wamumekenau kud Nsalejetu mwi njil, anch wambamba nend; ni mutapu walonday nich kutakaman mu dijin da Yesu ku Damas. 28 Chawiy Saul washakama nau pamwing, wendanganang nich want ipend* mu Yerusalem, ni walondang nich kutakaman mu dijin da Nsalejetu. 29 Walondang ni kutadikijan nau in Yuda alondang Grek, pakwez awiy akimbang kumujip. 30 Pijikau akadivar chom chinech, amusenda aya nend ku Sezarey ni amutum ku Tarsis.

31 Chawiy, chikumangen cha mu Yudeya mwawonsu, mu Galaliya, ni mu Samariya chandama mu chirung cha chisambu, chakasikana; ni mulong chenda mu wom wa Yehova* ni mu kwongoj kwa spiritu utumbila, in kwilej adandamena kuvulijan.

32 Chad pa chisu chendanganangay Pita mwi ngand yawonsu, niyend waya kuyital antu atumbila ading ashicha mu Lida. 33 Kwinikwa wamutana ikundj umwing dijin dend Eneyas, waladikangau pa ulal mu mivu chinan, mulong wading ukwet kalip. 34 Pita wamwela anch: “Eneyas, Yesu Kristu wakwok kal. Lank ni al ulal wey.” Ni watumbuka kapamp kamwing. 35 Pamumanau kud antu awonsu ading ashicha mu Lida ni mwi mpat ya Saron, akarumuka, amwitiyij Nsalejetu.

36 Chad mu Yopa mwading mwin kwilej umwing dijin dend Tabita, dijin dirumburikina anch “Dorkas.”* Wasalang yom yiwamp nakash ni wapanang yipan ya riy.* 37 Pakwez mu machuku minima, wayela ni wafa. Chawiy amwowisha mem ni amuladik mu kapalikany ka piur. 38 Mulong musumb wa Lida wading piswimp ni Yopa, pateshau in kwilej anch Pita wading mu musumb winiwa, amutumina amakundj aad mulong wa kumwilembin anch: “Twilemb amboku, ez kamu kunoku pakad kulab.” 39 Chawiy Pita watumbuka ni waya nau. Chad pashikay, amutwala mu kapalikany ka piur; ni adaafu awonsu amusejina oku akat kudil ni kumulej masun mavud ni ankandj achimay* Dorkas padingay mwom. 40 Chad Pita wayibudisha antu awonsu pol, ni kupwa kwa kwas manungun, walembila. Chad wakarumuka, watal ku chital, ni walond anch: “Tabita, lank!” Chad waburila ku mes, ni pamumanay Pita, walanka, washakam. 41 Pita wamukwata ku chikas, wamutumbwish; wayitazuka antu atumbila ni adaafu wayilejay ud mwom. 42 Rusang riner rijikana mu Yopa mwawonsu, chad antu avud amwitiyija Nsalejetu. 43 Pita washakama mu Yopa mu machuku makemp mwamu kwa mwin kurijek yikit umwing utazukinau anch Simon.

10 Chad mu Sezarey mwading ikundj umwing dijin dend Korney, wading mukurump wa amasalay* atazukangau anch chisak* cha amasalay in Itali. 2 Wading ikundj ukweta mushiku ni wamwovang Nzamb wom, pamwing ni antu awonsu a mu chikumbu chend, wapanang yipan ya riy kud antu ni wamwilembinang Nzamb chisu chawonsu. 3 Dichuku dimwing, pa saa ya kasatu ya kupwa kwa midi,* wamumana nawamp mwangel wa Nzamb mu chishimushimu, weza kwol kwend ni wamwel anch: “Korney!” 4 Korney wazazata, wamutal neeng ni wamwipul anch: “Yom ik, Nsalejam?” Ndiy wamwakula anch: “Malembil mey ni yipan yey ya riy yakandamin kal kud Nzamb ni uyilamin mu manang. 5 Chawiy katat, tum antu ku Yopa ni mutumesha ikundj umwing dijin dend Simon, utazukinau anch Pita. 6 Ikundj winou ushich kwa* Simon mwin kurijek yikit, ukweta chikumbu chida piswimp ni karung.” 7 Payay kamu mwangel wading wambambinay nend, watazuka atushalapol end aad ni isalay umwing wading umwovila Nzamb wom pakach pa atushalapol end, 8 ni kupwa kwa kuyilej yom yin yawonsu, wayituma ku Yopa.

9 Dichuku dalondulaku, pading padandamedinau ni weny wau ni pasejau piswimp ni musumb, Pita wakandama piur pa chikumbu mulong wa kulembil, yading piswimp saa ya midi.* 10 Pakwez wova nzal nakash ni wova ja kuda. Pading parijekinau yakuda, wamana chishimushimu, 11 wamana diur dazurik ni chom* chadinga mud chibel chijim cha ndand akat kuchishirish pansh achikwatin ku makonk manying; 12 mukach mwading annam a mitapu yawonsu akata kwend ni mend yinying, annam akata kwikak pansh, ni atujil a mwiur. 13 Chad dizu damuleja anch: “Pita, tumbuk, jip ni dang!” 14 Pakwez Pita walonda anch: “Nsalejam, bwat, mulong kand kal nidangangap chom ap chimwing chijondina ni chitakanena.” 15 Chad dizu damuleja kand kapamp ka kaad anch: “Lik kwel yom yashitwishinay kal Nzamb anch yijondin.” 16 Chom chinech chasadika kand mwamu kapamp ka kasatu, chad kapamp kamwing chibel achisenda mwiur.*

17 Pakanganyay Pita kuman chom cha kusal ni pading patongijokidinay piur pa kurumburik kwa yom yamanay, pawiy kamu pinipa, amakundj atumau kud Korney ipula kwisu kwading chikumbu cha Simon ni imana kwinikwa ku chis. 18 Awiy atazuka ni kwipul mulong wa kwijik anch Simon, utazukinau anch Pita wading ushich kwinikwa. 19 Padingay Pita uchid kutongijokin piur pa chishimushimu, spiritu wamuleja anch: “Tesh! Kud amakundj asatu akukimbina. 20 Chawiy tumbuk, shirik ni yang nau pamwing pakad kwidjidjek, mulong yama nayitumang.” 21 Chad Pita washirika waya kud amakundj inay ni wayilej anch: “Am yam muntu ukimbinanya. Wezangany kunoku mulong wak?” 22 Awiy amwakula anch: “Korney, mukurump wa amasalay, ikundj utentamina ni umwovila Nzamb wom, ukatau kutumbukin kud in Yuda awonsu, watambulang mbil ja Nzamb kusutin mwangel utumbila chakwel akutazuk kwol kwend mulong atesh yom ukumuleja.” 23 Chawiy Pita wayileja kwandam ni kutudin kwinikwa.

Dichuku dalondulaku watumbuka waya nau, ni akadivar amwing a mu Yopa aya nend pamwing. 24 Dichuku dalondulaku washika mu Sezarey, chakin kamu, Korney wading uyichingedin, wading wakumangejang kal anamakwend ni arunend a piswimp. 25 Pashikay Pita, Korney weza kumusankan, wamuwila ku mend ni wamwasin manungun.* 26 Pakwez Pita wamutumbwisha ni wamwel anch: “Tumbuk; niyam nid kwam muntu.” 27 Pading pambambinay nend, wandama mu chikumbu ni watanamu antu avud ading akumanganang kal. 28 Wayileja anch: “En wijany nawamp anch mwin Yuda kakwetap mbil ya kubombakan ap kumusejin muntu wa muchid ukwau, pakwez Nzamb wanlejin anch nifanyidinap kumutazuk muntu ap umwing anch wijondin ap utakanen. 29 Chawiy nezang pakad kwidjidjek pantumeshangau. Chad nlejany lel mulong wantumeshinanganya.”

30 Chawiy Korney walonda anch: “Kwasut kal machuku manying pa chisu chawiy chinech, nading nikat kulembil mu chikumbu cham, piswimp saa ya kasatu* ya kupwa kwa midi; chad ikundj umwing wading udjita masun mading matokina too wimana kurutu kwam 31 ni walond anch: ‘Korney, Nzamb watesh kal malembil mey ni wavurik kal yipan yey ya riy. 32 Chawiy katat, tum muntu ku Yopa ni mutumesha ikundj umwing dijin dend Simon, utazukinau anch Pita. Ikundj winou ushich kwa Simon mwin kurijek yikit, ukweta chikumbu chida piswimp ni karung.’ 33 Chawiy nakutumidina antu pakad kulab, ni wasal kal kwey nawamp kwez. Katat, etu awonsu tud kurutu kwa Nzamb mulong wa kutesh yom yawonsu yakulejangay Yehova* kulond.”

34 Chawiy Pita wasambisha kulond anch: “Katat nijik kal chakin kamu anch Nzamb kakwetap kasolikany,* 35 pakwez ukat kumwitiy muntu mwawonsu umwovila wom ni ukata kusal yom yitentamina chikalap nchik muchid wend. 36 Watuma dizu kud an a Isarel mulong wa kuyilej rusang ruwamp ra chisambu kusutin Yesu Kristu—⁠uda Nsalejau wa antu awonsu. 37 Wijany yom yisambinangau antu mu Yudeya mwawonsu, kusambishin mu Galaliya kupwa kwa dibatish dalejanay Yohan: 38 piur pa Yesu wa ku Nazaret, mutapu wamutondau kud Nzamb kusutin spiritu utumbila ni kumwinkish ukash, mutapu wendanganangay mwi ngand mu kusal yom yiwamp ni kuyok antu awonsu ading ameshinau mar kud Djabul, mulong Nzamb wading nend. 39 Ni etu tud atuman a yom yawonsu yasalay mwi ngand ya in Yuda ni mu Yerusalem; pakwez amujipin kusutin kumukudik pa mutond. 40 Chad Nzamb wamuvumbula pa dichuku da chisatu chakwel amekan kud antu, 41 kadap kud antu awonsu, pakwez kud atuman asambelay Nzamb kutond kurutu, kud etu twadangang ni kuna nend kupwa kwa kuvumbuk kwend. 42 Chikwau kand, watuleja kulejan kud antu ni kupan uman anch winou ndiy watekay Nzamb kwikal nzuj wa aom ni afu. 43 Aprofet awonsu apanin uman piur pend anch, muntu mwawonsu umwitiyijina ndiy, utambwil dilikishin da yitil kusutin dijin dend.”

44 Padingay Pita uchid kulond piur pa yom yiney, spiritu utumbila wayishirikina antu awonsu ading ateshina dizu. 45 Chad in kwitiyij ading atwalau kal ku mukand* eza pamwing ni Pita, ashimwoka nakash pamanau anch chipan cha riy cha spiritu utumbila akat kuchipan kud antu a michid. 46 Mulong ayitesha akat kulond mu mazu ma wingendj* ni kushiman kujimb kwa Nzamb. Chad Pita wayipula anch: 47 “Anch antu inay atambul kal spiritu utumbila mud etu, ov, nany ukukangesha kuyibatish nich mem?” 48 Chawiy walejana chakwel ayibatish mu dijin da Yesu Kristu. Kupwa amwita chakwel ashakamaku nau mu machuku makemp.

11 Chad atwimbuy nau akadivar ading mu Yudeya atesha anch antu a michid niyau itiyin dizu da Nzamb. 2 Chawiy payay Pita ku Yerusalem, antu ading akatina anch antu a michid niyau ayitwal ku mukand* asambisha kutadikijan* nend, 3 anch: “Ey wayang mu chikumbu mwa antu akad kutwal ku mukand ni wadang nau pamwing.” 4 Chawiy Pita wayirumburila yom yawonsu yasadika anch:

5 “Nading nikat kulembil mu musumb wa Yopa, ni namana mu chishimushimu chom chimwing* chading mud chibel chijim cha ndand akat kuchishirish pansh achikwatin ku makonk manying, ni chashirika djat kud am. 6 Panatala mukach nawamp, namana annam a pa divu akata kwend ni mend yinying, annam a mu masuku, annam akata kwikak pansh, ni atujil a mwiur. 7 Natesha kand dizu danlej anch: ‘Pita, tumbuk, jip ni dang!’ 8 Pakwez nalonda anch: ‘Bwat kamu Nsalejam, mulong kwikil chom ap chimwing chijondina ap chitakanena chandaminap kal mu kan mwam.’ 9 Dizu dadokala mwiur dalonda kapamp ka kaad anch: ‘Ey, lik kwel yom yashitwishinay kal Nzamb anch yijondin.’ 10 Chom chinech chasadika kand mwamu kapamp ka chisatu, chad yom yawonsu ayisenda kand mwiur. 11 Chikwau kand, pa chisu chinicha kamu, amakundj asatu ading iminy ku chikumbu twading tushicha, antuminau kudokal ku Sezarey. 12 Chad spiritu utumbila wanleja kuya nau pamwing, pakad kwidjidjek. Ni akadivar musamban ay antwalaku, chawiy twandama mu chikumbu cha ikundj winou.

13 “Waturumburila mutapu wamumanay mwangel wiminy mu chikumbu chend ni wamulej anch: ‘Tum amakundj ku Yopa ni mutumesha Simon utazukinau anch Pita, 14 ni ukukulej yom yikukupandisha ey ni dijuku dey dawonsu.’ 15 Chad pinasambisha kulond, spiritu utumbila wayishirikina mud kamu mwatushirikinay niyetu kwinsambishin. 16 Chad navurika mazu ma Nsalejetu, malondangay anch: ‘Yohan wabatishana nich mem, pakwez en akukubatishany nich spiritu utumbila.’ 17 Chawiy, anch Nzamb wayinkishin chipan chawiy chimwing cha riy chatwinkishay kand niyetu twitiyija muday Nsalejetu Yesu Kristu, ing am nachad nany chakwel nimukangesh Nzamb?”

18 Pateshau yom yiney, katadikishap kand,* ni amushimana Nzamb anch: “Mwamu Nzamb wayinkish kal antu a michid niyau mutapu wa kukarumuk chakwel atambul mwom.”

19 Chad antu apalangeshau mulong wa rupompat ralanka kupwa kwa kumujip Stefan aya kulemp, kushik ni ku Fenisiy, ku Shipre, ni ku Antiyosh, pakwez alejana kwau dizu ching kud in Yuda. 20 Pakwez, amakundj amwing a pakach pau adokala ku Shipre ni ku Siren eza ku Antiyosh ni asambisha kwambamb nau antu alondang Grek, mulong wa kuyilej rusang ruwamp ra Nsalejetu Yesu. 21 Chikwau kand, mulong chikas cha Yehova* chading nau, antu avud ikala in kwitiyij ni akarumuka kud Nsalejetu.

22 Yom yalondangau piur pau yashika ku chikumangen* chading mu Yerusalem, chawiy amutuma Barinabas ku Antiyosh. 23 Pashikay ni waman ranaken rijim ra Nzamb, wasangara ni wasambisha kuyikasikesh awonsu kulamat kuday Nsalejetu nich michim yau yawonsu; 24 ndiy wading muntu muwamp, wizwila nich spiritu utumbila ni ritiy. Ni antu avud nakash amwitiyija Nsalejetu. 25 Chawiy waya ku Tarsis mulong wa kumukimb Saul kwawonsu. 26 Ni kupwa kwa kumuman, weza nend ku Antiyosh. Chad mu muvu wawonsu wa kabuj, akumanganang pamwing mu chikumangen ni ayifundishang kand antu akwau avud, ni ku Antiyosh kwawiy kwayitazukinau in kwilej kapamp ka kusambish anch in Kristu kusutin umutakel wa Nzamb.

27 Mu machuku minama, kud aprofet adokala ku Yerusalem aya ku Antiyosh. 28 Umwing wa pakach pau dijin dend Agabus wimana ni wasambela kulejan kusutin spiritu anch kwafanyina kushiken kamungun mujim pa divu dawonsu da kabuj, chakin kamu, kamungun winou washikena pa chirung cha Kulod. 29 Chawiy in kwilej akwata mupak wa kupan ukwash* kud akadivar ading ashicha mu Yudeya, muntu ni muntu wapana kukwatijan ni yom yadingay nich; 30 ni mwawiy kamu mwasalau, atuma yom yiney kud amakurump kusutin* Barinabas ni Saul.

12 Piswimp ni chirung chinicha, mwant Herod wasambisha kuyimesh antu amwing a mu chikumangen mar. 2 Wamujipa Yakobu mwanamakwend a Yohan kwi mpak ya musamun. 3 Pamanay anch chom chinech chading chiyisangareshin in Yuda, wamukasa kand Pita. (Yom yiney yasadika pa chisu cha musambu wa Mikat Yakad Chivish.) 4 Wamukwata ni wamutek mu rukan, wamupana mu makas ma yisak yinying ya amasalay yaswimpijanang mulong wa kumulam; chisak ni chisak chading nau amasalay anying. Wading usotin kumurumburishin* kurutu kwa antu kupwa kwa Pasak. 5 Chawiy Pita ading amulamidin mu rukan, pakwez chikumangen chading chikat kumulembil nakash* kud Nzamb.

6 Uchuku wa dichuku delay Herod kumubudish mu rukan chakwel amurumburish, Pita wading ulel, wa kukas nich miyolal yaad pakach pa amasalay aad, ni atulam ading ku chis mulong wa kulam rukan. 7 Pakwez kukashimuk mwangel wa Yehova* wading wiminy mwinamwa, ni chitokish chamunyika mu kapalikany ka rukan, wamunyikesha Pita mwi mbav, wamulangwish, ni wamwel anch: “Lank swa swa!” Chad miyolal yading yimukasinau ku makas yapalika. 8 Mwangel wamuleja anch: “Djal masun ni yisapat yey.” Pita wasala mwamu. Kupwa mwangel wamuleja kand anch: “Djal masun mey,* ni nlondula.” 9 Pita wabudika pol ni wadandamena kumulondul, pakwez kadingap kija anch yom yading yisadinay mwangel yading kamu yakin. Chakin kamu, watonga anch wading ukat kuman chishimushimu. 10 Pamusutau kalam wa kusambish ni wa kaad, ashika ku chis cha utad ujal chitadina mu musumb, ni chiyazurikina achinach kurutu kwau. Kupwa kwa kubudik, asutina mwi njil yimwing mwamu, ni kapamp kamwing mwangel wamusha. 11 Chad pajinguninay Pita yom yading yisadikina, walonda anch: “Katat nijik kal chakin kamu anch Yehova* wamutumang mwangel wend ni wampandish kal ku chikas cha Herod ni ku yom yawonsu yada yichingejinau in Yuda kuman.”

12 Kupwa kwa kujingunin mwamu, waya ku chikumbu cha Mariy makwend a Yohan watazukangau anch Marko, kwinakwa kwading kukumangedin antu avud ni ading akat kulembil. 13 Pakokalay ku chis cha kwandamin, mwilomb umwing utazukinau anch Roda weza kutal. 14 Pajinguninay dizu da Pita, wasangara nakash chad wakangany kwazuril ku chis, pakwez wachirika mau mukach ni walejan anch Pita wiminy ku chis cha kwandamin. 15 Awiy amwela anch: “Ey uzarikin.”* Pakwez ndiy wadandamena kujikish anch yading yakin. Chad awiy asambisha kulond anch: “Ud mwangel wend.” 16 Pakwez Pita wadandamena kukokal. Pazurilau ku chis, amumana, chad ashimwoka nakash. 17 Pakwez wayininetisha nich chikas ni wayileja yom yawonsu piur pa mutapu wamubudishau mu rukan kud Yehova,* ni wawejaku kand anch: “Lejanany yom yiney kud Yakobu ni kud akadivar.” Kupwa wabudika ni waya kwi ndond yikwau.

18 Chad chikwacha, amasalay azazata nakash mulong wa yom yamushikena Pita. 19 Herod wamukimba Pita kwawonsu, chad mulong kamumanap, wayipola atulam ni wapana mbil chakwel ayipupa; kupwa wadokala ku Yudeya waya ku Sezarey ni wasutishaku chisu chikemp kwinikwa.

20 Wayijimena* antu a mu Tir ni a mu Sidon. Chawiy antu inay eza kud ndiy nich chitongijok chimwing, ni kupwa kwa kwambamb nend Blasitus, kalam wa chikumbu cha mwant,* ita chakwel achirish chisambu, mulong ngand yau yatambulang yakuda yadokalang mwi ngand ya mwant. 21 Pa dichuku datondau, Herod wadjala masun mend ma want, washakam pa nkwas ya dirumburish ni wasambish kulond kud antu awonsu. 22 Chad antu ading akumanganang kal asambisha kutoy anch: “Dined did dizu da nzamb, kadap da muntu!” 23 Kapamp kamwing mwangel wa Yehova* wamubula, mulong kapanap uyaj kud Nzamb, chad amuda kud amisand ni wafa.

24 Pakwez dizu da Yehova* dadandamena kupalangan ni in kwilej adandamena kuvulijan.

25 Chad Barinabas ni Saul, kupwa kwa kupwish mudimu wau wa kupan ukwash mu Yerusalem, achirika ni amusenda Yohan, utazukinau kand anch Marko.

13 Chad ku Antiyosh kwading aprofet ni alej mu chikumangen cha kwinakwa: Barinabas, Simeyon wading utazukinau anch Niger, Lusiyus wa ku Siren, Manen wileja pamwing ni guverner Herod, ni Saul. 2 Pading pamusadidinau Yehova* ni kujil yakuda, spiritu utumbila walonda anch: “Ntekinanay Barinabas ni Saul kuns mulong wa kusal mudimu nayitazukina.” 3 Kupwa kwa kujil yakuda ni kulembil, ayazuka makas, ni ayilika aya.

4 Chawiy amakundj aad inay atumau kud spiritu utumbila aya ku Selesiy, ni kwinakwa andama mu waat mulong wa kuya ku Shipre. 5 Pashikau ku Salamis, asambisha kulejan dizu da Nzamb mu masinagog ma in Yuda. Ading kand nend Yohan mud nkwash wau.

6 Paukau ditung dawonsu kushik ku Pafos, amusankana ikundj umwing mwin Yuda watazukangau anch Bar Yesu, wading mulaj ni muprofet wa makasu. 7 Wading pamwing ni guverner* Serigiyus Paulus, ikundj mwin manang. Mulong ikundj winou wading usotin nakash kutesh dizu da Nzamb, wamutazuka Barinabas ni Saul. 8 Pakwez mulaj Elimas (mulong winou wawiy mutapu wakarumunangau dijin dend) wasambisha kuyirishikish ni wasota kupumbul ritiy ra guverner. 9 Pakwez Saul, watazukangau kand anch Paul, mulong wizula nich spiritu utumbila, wamutala neeng 10 ni wamwel anch: “Ey ikundj wizwila nich makasu ma mitapu yawonsu ni uyimp wa mitapu yawonsu, mwan a Djabul ey, mukankuny wa yom yawonsu yitentamina, ov, ey ukulikap kuputumwish jinjil ja Yehova?* 11 Tesh! chikas cha Yehova* chid pad ey, ni ukwikal mputames, ukumanap chitokish cha muten mu chisu kanang.” Kapamp kamwing mbundu jikash ni mididim yamuwila, chad wasambisha kupuput mutambu ni mutambu, mulong wa kukimb muntu wa kumukwataku ku chikas chakwel amwendisha. 12 Pamanay guverner yom yasadika, wikala mwin kwitiyij, mulong mafundish ma Yehova* mamushimwokisha nakash.

13 Chad Paul nau ambay nend asala weny pa karung kudokal ku Pafos, ni ashika ku Perga mu Panfiliya. Pakwez Yohan wayisha ni wachirika ku Yerusalem. 14 Pakwez awiy adandamena ni weny wau kudokal ku Perga ni ashika ku Antiyosh wa ku Pisidiy. Ni pa dichuku da Sabat, andama mu sinagog, ashakam. 15 Kupwa kwa kutang patok Chijil ni mifund ya Aprofet, amakurump a sinagog ayitumina mazu anch: “Amakundj en, akadivar, anch ukwetany dizu da kuyikasikesh nich antu, dilondany.” 16 Chawiy Paul watumbuka, wayininetish antu nich chikas ni walond anch:

“Amakundj en, en in Isarel ni en antu akwau umwovilanya Nzamb wom, teshany. 17 Nzamb wa antu inay, in Isarel wayitonda angakiril etu, wayizambwisha antu inay pading pashichau mud angendj mwi ngand ya Idjibit ni wayibudishamu kusutin chikas chend cha usu. 18 Ni mu chirung cha mivu piswimp makum manying (40), wadiula yisalijok yau mwi mpay. 19 Kupwa kwa kushesh michid sambwad mwi ngand ya Kanaan, wayinkisha ngand yau mud uswan. 20 Yom yiney yawonsu yasadika mu mivu piswimp yitot yinying ni makum matan (450).

Kupwa kwa yom yiney, wayinkisha anzuj kushik ni pa chirung cha muprofet Samwel. 21 Pakwez kupwa ita mwant, ni Nzamb wayinkisha Saul, mwan wa Kish, ikundj wa mu muchid wa Benjamin, wayikela mu mivu makum manying (40). 22 Kupwa kwa kumudosh, wamutonda David kwikal mwant, ni Nzamb wapana uman piur pend anch: ‘Am namuman kal David mwan wa Yese, ikundj usangareshina muchim wam;* ndiy ukusala yom yawonsu nisotina.’ 23 Kukwatijan ni kushilamu kwend kud an a* ikundj winou, kwawiy kwabudishinay Nzamb mupandish wa Isarel, Yesu. 24 Kurutu kwa muntu winou kushik, Yohan walejana patok kud antu awonsu a mu Isarel dibatish dimekeshina kukarumuk. 25 Pakwez padingay Yohan piswimp ni kupwish mudimu wend, walondang anch: ‘En utonginany anch am nid nany? Kayamiyap ndiy. Pakwez teshany! Muntu wezina kwinyim kwamam, am kiniwanyidinap kumudjol yisapat ya ku mend mend.’

26 “Amakundj en, akadivar, en an a dijuku da Aburaham ni en akwau umwovilanya Nzamb wom, dizu da dipandish dined adituma kud etu. 27 Mulong antu a mu Yerusalem nau antakel au kamwijikap, pakwez pasalau mud anzuj, awanyisha yom yalondau Aprofet, yitukata kutang nich dizu da piur dichuku da sabat dawonsu. 28 Ap anch kamanap mulong wa kumujipin, awiy amwita Pilat chakwel amujip. 29 Ni papwishau kusal yom yawonsu yafundau piur pend, amushirisha pa mutond ni amujik mwi nzay.* 30 Pakwez Nzamb wamuvumbula, 31 ni mu machuku mavud, wayimekena antu adokalay nend ku Galaliya kuya ku Yerusalem. Antu inay ad katat atuman end kud antu.

32 “Chawiy tukulejinanya rusang ruwamp piur pa kushilamu kwayishilawamu angakiril etu. 33 Nzamb wawanyisha kamu kushilamu kwinoku kud etu anau, kusutin kumuvumbul Yesu; mud mutapu mufundinau mu kuseng wa kaad anch: ‘Ey ud mwanam; nlel am nikal kal tatukwey.’ 34 Ni mulong Ndiy wamuvumbula chakwel kangal kand avunda ap pakemp, Ndiy walonda anch: ‘Am nikulimish kushilamu kwa rukat rishinshamena rinamukana David, kushilamu kwinoku kud kwakin.’* 35 Chawiy chilondinay mu kuseng mukwau anch: ‘Ukulikap anch muntu ukushinshamedina ey avund.’ 36 Chad David, kupwa kwa kumusadin Nzamb* pamwing nau antu a chirung chend, walala tul mu rufu, amujika pamwing nau angakiril end, ni wavunda. 37 Pakwez muntu wavumbulau kud Nzamb kavundap.

38 “Chawiy akadivar, ijikany anch, kusutin muntu winou kwawiy tukulejidinanya dilikishin da yitil, 39 ni kusutin ndiy, muntu mwawonsu ukwitiyija, akumulejan anch kafilap nich ku yom yawonsu yakulejanyau anch ufilany nich kukwatijan ni Chijil cha Moses. 40 Chawiy, babalany chakwel kangal yom yifundinau mu mifund ya Aprofet yakushikenany: 41 ‘Talany, en in kudiwolany, shimwokany, ni jiyany, mulong nisadin mudimu pa chirung chen, ni mudimu winou en ukuwitiyijanyap, ap anch muntu wakulejany yom yawonsu piur pa mudimu winou.’ ”

42 Chad pading pabudikinau, antu ayilembijeka chakwel eza kand kulond yom yiney pa dichuku da Sabat dikwambakenap. 43 Chawiy papwa chikumangan cha mu sinagog, in Yuda avud nau akamichid akarumuka ading amwifukwidina Nzamb, amulondula Paul nend Barinabas, awiy ambamba nau ni ayikasikesha kushal mu ranaken rijim ra Nzamb.

44 Dichuku da Sabat dalondulaku, piswimp musumb wawonsu wakumangana pamwing mulong wa kutesh dizu da Yehova.* 45 Pamanau in Yuda yisak yijim ya antu, ova mukau nakash, asambisha kutadikish yom yading yilondinay Paul, ni mwamu ading akat kumusaal Nzamb. 46 Chad Paul nend Barinabas ayileja nich kutakaman anch: “Chad kamu cha usey kud etu kulejan bil dizu da Nzamb kud en. Pakwez mulong udilikinany ni mulong umenany anch uwanyidinanyap kutambul mwom wa chikupu, teshany! twaya kal kud antu a michid. 47 Mulong Yehova* watwinkisha mbil anch: ‘Nakutondin ey mulong wa kwikal chitokish cha michid, mulong wa kutwal dipandish djat ni kusudedina divu.’ ”

48 Pateshau antu a michid mwamu, asangara ni asambish kutumbish dizu da Yehova,* ni antu awonsu adinga mu mwikadil uwanyidina mulong wa kutambul mwom wa chikupu ikala in kwitiyij. 49 Chikwau kand, dizu da Yehova* dadandamena kupalangan mwi ngand yawonsu ya kabuj. 50 Pakwez in Yuda ayisosila* amband ajim ading amwovila Nzamb wom ni amakundj ading ijikena mu musumb, chad asambisha kumuzengol Paul nend Barinabas ni ayidjubwila pol pa ngand yau. 51 Chawiy Paul nend Barinabas ayikukumwina rufunfut ra mu yidjatil ni aya ku Ikoniom. 52 Chad in kwilej adandamena kwikal ni musangar nakash ni kwizul nich spiritu utumbila.

14 Chad pashikau ku Ikoniom, andama pamwing mu sinagog wa in Yuda ni alonda mu mutapu wayibachika in Yuda ni in Grek avud kwikal in kwitiyij. 2 Pakwez in Yuda alika kwitiyij ayisosila ni kuyibachik antu* a michid kuyikis akadivar inay. 3 Chawiy asutisha chisu chivud mu kulond nich kutakaman* kusutin usu wa Yehova,* wapana uman ku dizu da ranaken rend rijim kusutin kuyinkish mutapu wa kusal yilay ni yom yishimwokishena. 4 Pakwez antu mu musumb aurika; amwing ading ku mutambu wa in Yuda, akwau ku mutambu wa atwimbuy. 5 Chad antu a michid ni in Yuda pamwing nau antakel au ading irijekin mulong wa kuyikwatish usany ni kuyas mayal, 6 payilejau atwimbuy yom yiney, achinina mu musumb wa Listre ni Derbe, mwi ngand ya Likawoniya, ni mu jingand ja piswimp. 7 Kwinikwa adandamena kulejan rusang ruwamp.

8 Chad mu Listre mwading ikundj umwing wading chishet. Wavadika chilim ni wading kand kal endangap. 9 Ikundj winou wading umuteshin Paul pading palondinay. Paul wamutala neeng, ni pamanay anch ukwet ritiy mulong wa kuyerik, 10 wamwela nich dizu dikash anch: “Tumbuk.” Chawiy ikundj winou wamatika ni wasambish kwend. 11 Chad yisak ya antu piyamana yom yasalay Paul, atoya mu dizu da in Likawoniya anch: “Anzamb ikal kal mud antu ni ashirik kal pansh kud etu!” 12 Ni asambisha kumutazuk Barinabas anch Zewus, pakwez Paul anch Erimes, mulong ndiy walondang wa kusambish. 13 Chad mwin kupesh wa Zewus, wadinga ni tempel ku chis cha kwandamin mu musumb, wasenda amakwal a angomb ni yibangul ya yisalamb wayez nich ku yis, chad wakimba kupan yakupesh pamwing ni yisak ya antu.

14 Pakwez kambuy Barinabas ni Paul pateshau yom yiney, apula masun mau, asambish kumatok mukach mwa antu ni kutoy anch: 15 “Amakundj en, mulong wak usadinany yom yiney? Niyetu tud kwetu antu aziyina mud en. Tukulejinany rusang ruwamp, chakwel udokalany ku yom yiney ya chamwamu ni kwez kud Nzamb mwom, watanga diur, divu, karung ni yom yawonsu yidamu. 16 Pakur, Nzamb wayilika antu a michid yawonsu kusal yom mud mwading mukatinau, 17 ap anch kimikap kupan uman piur pa amwinend, kusutin kusal yom yiwamp, wakwinkishanya ruval ni yirung yifukina, wakwikutishanya nich yakuda ni wizwisha kand musangar mu michim yen.” 18 Pakwez ap anch alondap nchik yom yiney, chayikasikena kuyikangesh antu kuyinkish yakupesh.

19 Pakwez in Yuda eza kudokal ku Antiyosh ni Ikoniom ayibachika antu kumwas Paul mayal, chad amukakina pol pa musumb, mulong atonga anch wading wafang kal. 20 Pakwez pamunyingumukau kud in kwilej, walanka ni wachirik kand mu musumb. Dichuku dalondulaku, atumbuka pamwing nend Barinabas aya ku Derbe. 21 Kupwa kwa kulejan rusang ruwamp mu musumb winawa ni kwikadish in kwilej avud, achirika ku Listre, ku Ikoniom, ni ku Antiyosh. 22 Kwinikwa, ayikasikesha in kwilej* ni ayileja kushal mu ritiy kusutin kuyilej anch: “Tufanyidin kuman mar nakash kurutu kwa kwandam mu Want wa Nzamb.” 23 Chikwau kand, ayitekina amakurump mu chikumangen ni chikumangen, kusutin kulembil ni kujil yakuda, ni ayiteka mu makas ma Yehova,* witiyijau.

24 Kupwa asuta mu Pisidiy ni aya ku Panfiliya, 25 ni kupwa kwa kurumburil dizu mu Perga, akurumuka aya ku Ataliya. 26 Ni kwinikwa andama mu waat mulong wa kuya ku Antiyosh, kwayimekeshinau ranaken rijim ra Nzamb mulong wa mudimu wada wadokalau kal mu kupwish.

27 Pashikau kwinikwa, akumangeja chikumangen pamwing, ayirumburila yom yivud yasalay Nzamb kusutin awiy, ni mutapu wayazurilay antu a michid chis cha ritiy. 28 Chawiy asutisha chisu chivud nakash pamwing nau in kwilej.

15 Chad amakundj amwing adokala ku Yudeya asambisha kuyifundish akadivar anch: “Anch kakutwadinanyap ku mukand* kukwatijan ni chijil cha Moses, ukutwishanyap kupand.” 2 Paul nend Barinabas apwitamijana ni kutadikijan nau nakash, chawiy akwata mupak anch Paul nend Barinabas, ni antu amwing aya kud atwimbuy ni amakurump ading ku Yerusalem mulong wa kwisambin mulong winou.*

3 Chawiy kupwa kwa kuyibachikijaku* pakemp mwamu kud akadivar ni anambaz a mu chikumangen, amakundj inay asutina mu Fenisiy ni mu Samariya oku akat kulejan yom yawonsu piur pa mutapu wakarumukau antu a michid, ni ayisangareshang nakash akadivar awonsu. 4 Pashikau mu Yerusalem, chikumangen chayaka nawamp pamwing nau atwimbuy ni amakurump, chad ayirumburila yom yivud yasalay Nzamb kusutin awiy. 5 Pakwez antu amwing a mu chisak cha Afaris ikala in kwitiyij atumbuka pa yitwam yau ni alond anch: “Chifanyidin kuyitwal ku mukand ni kuyilej kuziyin ku Chijil cha Moses.”

6 Chawiy atwimbuy ni amakurump akumangana pamwing mulong wa kushinshikin mulong winou. 7 Kupwa kwa kutadikijan* nakash mu chisu chilemp, Pita watumbuka ni walond anch: “Amakundj en, akadivar, wijany nawamp anch kudosh pakur, Nzamb wantonda am pakach pen chakwel antu a michid atesha dizu da rusang ruwamp kusutin kan kam ni itiyij. 8 Ni Nzamb, wija michim ya antu, wapana uman kusutin kuyinkish spiritu utumbila, mud mwatwinkishay kand etu. 9 Ni katekap kushalijan pakach pa awiy ni etu, pakwez washitwisha michim yau kusutin ritiy. 10 Chad mulong wak umupakinanya Nzamb kusutin kuyishindin in kwilej kusend mpand yakanganyau kusend kud angakiril etu ap etu ayinetu? 11 Pakwez, tukwet kashinsh anch tukat kupand kusutin ranaken rijim ra Nsalejetu Yesu, mud awiy.”

12 Chad chisak chawonsu chanineta zoong, ni asambisha kumutesh Barinabas nend Paul, ading ayirumburidina yilay yivud ni yom yishimwokishena yasalay Nzamb kusutin awiy pakach pa antu a michid. 13 Papwishau kulond, Yakobu wakwata dizu, walond anch: “Amakundj en, akadivar, nteshany. 14 Simeyon waturumburil kal nawamp nakash mutapu wayibanginau antu a michid kapamp ka kusambish kud Nzamb mulong wa kudosh pakach pau antu mulong wa dijin dend. 15 Ni chinech chikwatijadin ni mazu ma Aprofet, mud mufundinau anch: 16 ‘Kupwa kwa yom yiney, am nikweziril ni nikulangwish mwinkand wa David wawila kal;* nikutungiril mankur mau ni kuuchirish, 17 chakwel antu ashadinaku amusurab Yehova,* pamwing ni antu a michid yawonsu, antu atazukinau pa dijin dam, mwamu mulondinay Yehova,* usadina yom yiney, 18 yijikena kudosh pasak.’ 19 Chawiy, mupak wam udap wa* kuyirumbangesh antu a michid akarumukina kwez kud Nzamb, 20 pakwez ud wa kuyifundin kwipuk yom yijondishinau kal kwa atupwany, yisal ya masandj,* yom ya mwifil,* ni mash. 21 Mulong kudosh pakur kud antu akata kurumburil mifund ya Moses mu misumb yawonsu, mulong akat kuyitang nich dizu da piur mu masinagog pa dichuku dawonsu da sabat.”

22 Chad atwimbuy nau amakurump, pamwing ni chikumangen chawonsu, akwata mupak wa kutum ku Antiyosh amakundj atondau pakach pau, pamwing ni Paul nend Barinabas; amutuma Yudas utazukinau anch Barisabas ni Silas, awonsu aad ading akwet yisend pakach pa akadivar. 23 Ey yawiy yom yafundau mu mukand watumau kusutin awiy:

“Yetu akadivar nen, atwimbuy ni amakurump, kud akadivar a ku Antiyosh, ku Siriya, ni ku Silisiya adokila ku michid: Tambulany kulangwish! 24 Mulong twateshin anch antu amwing a pakach petu akurumbangeshinany nich yom yalondinau, ni apakishin kukupumbulany,* ap anch twayinkishinap mbil ap yimwing, 25 etu awonsu twakwatin mupak pamwing wa kutond amakundj amwing ni kukutuminanyau pamwing nau akatish netu Barinabas nend Paul, 26 amakundj apanina mwom* yau mulong wa dijin da Nsalejetu Yesu Kristu. 27 Chawiy twamutuma kal Yudas ni Silas, chakwel niyau akulejany ku kan yom yawiy yimwing. 28 Mulong spiritu utumbila ni etu ayinetu twamen anch chiwapinap kukuwejany kand yisend yikwau yilimina, kudoshaku yom ey yida ya usey: 29 kudandamen kwipuk yom yapeshilau kal kwa atupwany, mash, yom ya mwifil,* ni yisal ya masandj.* Anch wilamany kamu ku yom yiney, yom yawonsu yikwend nawamp kud en. Shalany nawamp!”

30 Chawiy amakundj inay atumbuka, aya ku Antiyosh, ni pashikau kwinikwa, akumangeja chisak chawonsu ni ayinkisha mukand. 31 Kupwa kwa kuutang, asangara mulong wa kukasikesh kwinoku. 32 Ni mulong Yudas ni Silas ading niyau aprofet, ayikwasha akadivar ni kuyikasikesh nich madiskur mavud. 33 Kupwa kwa kusutish chisu chikemp kwinikwa, akadivar ayilika chakwel achirika mu chisambu kud antu ayituma. 34* ——⁠ 35 Pakwez Paul nend Barinabas ashala ku Antiyosh, mulong wa kufundish ni kurumburil rusang ruwamp ra dizu da Yehova* pamwing ni antu akwau avud.

36 Kupwa kwa machuku makemp, Paul wamuleja Barinabas anch: “Katat el tuchirik* ni tuyitala akadivar ada mu misumb yawonsu mutwalejana dizu da Yehova,* chakwel tumana mutapu udau.” 37 Barinabas wading kamu usotin kumusend Yohan watazukangau anch Marko. 38 Pakwez Paul kakatap kumusend mulong wa kuya nau, mulong wayisha mu Panfiliya ni kayitwalap mu mudimu. 39 Chawiy kupwa kwa kutadikijan nakash, kwalanka ujim, ni aurika; Barinabas wamusenda Marko ni andama mu waat mulong wa kuya ku Shipre. 40 Paul wamutonda Silas ni waya kupwa kwa akadivar kumulembil Yehova* chakwel amumekeshin ranaken rend rijim. 41 Wasutina mu Siriya ni mu Silisiya, ni wakasikeshang yikumangen.

16 Chawiy washika ku Derbe kupwa ku Listre. Ni kwinikwa kwading mwin kwilej umwing dijin dend Timote, makwend wading mwin Yuda wikala mwin kwitiyij, pakwez tatukwend wading mwin Grek, 2 ni akadivar a ku Listre ni a ku Ikoniom alondang yom yiwamp piur pend. 3 Paul wasota anch Timote amutwalaku, chawiy wamusenda ni wamutwal ku mukand* mulong wa in Yuda a jindond jinija, mulong awonsu ading ij anch tatukwend wading mwin Grek. 4 Pasutangau mu misumb, ayilejang akadivar kuziyin ku mipak yakwatau kud amakurump ni atwimbuy adinga ku Yerusalem. 5 Chawiy yikumangen yadandamena kukasikan mu ritiy ni kujimb dichuku ni dichuku.

6 Chikwau kand, asutina mu Frijiy ni mwi ngand ya Galatiya, mulong spiritu utumbila wayikangesha kulejan dizu mu provens wa Aziy. 7 Ni pashikau ku Misiy, asala usu wa kwandam mu Bitiniya, pakwez spiritu wa Yesu wayikangesha. 8 Chawiy asuta* Misiy ni aya ku Trowas. 9 Ni uchuku, Paul wamana mu chishimushimu ikundj umwing mwin Masedon wading wiminy ni ukat kumulembijek anch: “Ez ku Masedon ni tukwasha.” 10 Kupwa kamu kwa kuman chishimushimu chinech, twirijeka mulong wa kuya ku Masedon, mulong twamana anch Nzamb watutazuk kal mulong wa kuyirumburil rusang ruwamp.

11 Chawiy kudokal ku Trowas, twandama pa karung ni twonika kamu djat ni ku Samotras, pakwez pa dichuku dalondulaku twashika ku Neyapolis; 12 ni kudokal kwinikwa twaya ku Filip, musumb umwing wa in Rom* uda wa usey nakash mwi ngand ya in Masedon. Twashakama mu musumb winou mu machuku makemp. 13 Pa dichuku da Sabat, twasuta chis cha musumb ni twaya piswimp ni kawit, mulong twatonga anch kwinikwa kukwikal ndond ya kulembil, twashakama, ni twasambish kwambamb nau amband ading akumanganang kal kwinakwa. 14 Pakach pau pading mband umwing dijin dend Lidi, wa mu musumb wa Tiyatir, walandishang masun masunzirikina kwa kujal. Mband winou mwin kumwifukwil Nzamb wading ukat kutesh, chad Yehova* wazurila muchim wend nakash chakwel ata matu ku yom yading yilondinay Paul. 15 Pamubatishau ndiy ni antu a mu chikumbu chend, watulembijeka anch: “Anch winkwatinany mud muntu umushinshamedina Yehova,* ez ushakamany ku chikumbu cham.” Ni watushindila kwitiy.

16 Chad dichuku dimwing, pitwading tuyila kwi ndond ya kulembil, mwilomb umwing wadinga nich chilembil wa kubwak watusankana. Wayipitisha nakash ansalejend kusutin mudimu wend wa kusambel kulejan yom ya kurutu. 17 Changadim winou wadandamena kumulondul Paul ni etu ni kutoy anch: “Amakundj inay ad atushalapol a Nzamb Upandakena Piur Nakash ni akulejinany njil ya dipandish.” 18 Wadandamena kusal mwamu mu machuku mavud. Kupwa wamusudisha Paul ku muchim, chad wakarumuka ni wamwel chilembil anch: “Nikulejin kumudokal changadim winou mu dijin da Yesu Kristu.” Ni wamudokala kamu pa chisu chinicha.

19 Chad ansalejend pamanau anch ashadish kal ruchingej rau ra kupit, amukwata Paul nend Silas ni ayikakalijana ayitwal ku sok kwadingau antakel. 20 Kupwa kwa kuyitwal kud antakel a musumb, alonda anch: “Antu inay aletin kanvundangesh mu musumb nakash. Ad in Yuda, 21 ni akat kulejan yaku yitwakad etu kwikal ni mbil ya kwitiy ap kulimish mulong tud in Rom.” 22 Chad chisak chawonsu chayitombukina, ni kupwa kwa antakel a musumb kuyidjol masun,* apana mbil ya kuyibul misel. 23 Kupwa kwa kuyibul nakash, ayidjubwila mu rukan ni amuleja kalam wa rukan kuyilam nawamp chakwel kangal achin. 24 Mulong kalam wa rukan watambula mbil yiney, wayiteka mu kapalikany ka mukach ka rukan ni watek mend mau mu jimpompu.

25 Pakwez pashikau mukach mwa uchuku, Paul nend Silas ading akat kulembil ni kumushiman Nzamb nich miminy, ni antu a rukan ading ayiteshin. 26 Kukashimuk, kwasadika kuzal kwa divu kukash, chad mufulandal wa rukan wanyikeka. Chikwau kand, yis yawonsu ya rukan yazurika kapamp kamwing, ni moj yayikasau antu awonsu a rukan yasuburoka. 27 Palankay kalam wa rukan, ni pamanay anch yis ya rukan yazurikang kal, wapurila mpak yend ya musamun ni wasota kwijip, mulong watonga anch antu a rukan achinang kal. 28 Pakwez Paul wamuleja nich dizu da piur anch: “Kangal wisal nayimp, mulong etu awonsu tud kwetu mwinomu!” 29 Chad kalam wa rukan wita kasu ni wandama mau mukach, ni wawila ku mend ma Paul ni Silas oku ukat kuzal. 30 Kupwa wayibudisha pol ni wayipula anch: “Yom ik nifanyidina kusal chakwel nipanda?” 31 Awiy amwakula anch: “Mwitiyija Nsalejetu Yesu, ni ukupand, ey pamwing ni dijuku dey dawonsu.” 32 Chad amuleja dizu da Yehova* pamwing ni antu awonsu a mu dijuku dend. 33 Chad wayisenda kamu uchuku winiwa ni wowish yitat yau. Kupwa ndiy ni dijuku dend dawonsu ayibatisha pawiy kamu pinipa.* 34 Wayitwala kwol kwend, wayitekin yakuda ku tebur, ni wasangara nakash pamwing ni dijuku dend dawonsu mulong wading katat umwitiyijin Nzamb.

35 Chikwacha, antakel a musumb atuma atulam chakwel amulej anch: “Yilikishaku amakundj inay.” 36 Kalam wa rukan wamulejamu Paul mazu mau anch: “Antakel a musumb atum kal antu mulong wa kukulikishanyaku en aad. Chawiy katat budikany amboku ni yangany mu chisambu.” 37 Pakwez Paul wayileja anch: “Atubulang nfimbu pakach pa antu, pakad kutufish nich,* ap anch tud in Rom, ni atudjubwilang mu rukan. Katat asotin kutulikishaku ku ujindj? Bwat kamu! Yilikany ayinau eza atubudish.” 38 Atulam alejana mazu minam kud antakel a musumb. Chad ova wom nakash pateshau anch amakundj inay ading in Rom. 39 Chawiy eza ayit dilikishin, ni kupwa kwa kuyibudish, ayita kudokal mu musumb. 40 Pakwez pabudikau mu rukan, Paul ni Silas aya ku chikumbu cha Lidi; ni payimanau akadivar, ayikasikesha, chad aya kwau.

17 Chad asutina mu Anfipolis ni Apoloniya ni ashika ku Tesalonik, kwadinga sinagog wa in Yuda. 2 Chawiy mud mwading chaku chend, Paul wandama mu sinagog, ni mu machuku masatu ma sabat watongijoka nau pamwing kusutin Mifund, 3 wayirumburilang ni kuyilej nich kashinsh mu kujimbul mifund anch chading chifanyidin Kristu kuman mar ni kuvumbuk, ni wayilejang anch: “Yesu winou nikulejinanya, ndiy Kristu.” 4 Chawiy antu amwing pakach pau ikala in kwitiyij ni abombakana pamwing ni Paul nend Silas, mwawiy mwasalau kand in Grek avud nakash amwifukwilang Nzamb, pamwing ni amband avud ijikena.

5 Pakwez, mulong in Yuda ova mukau, ayikumangeja amakundj amwing a chisum imanijanang pa sok ni asala chisak chijim cha antu. Chad andama ku usu mu chikumbu cha Yazon ni ading amukimbin Paul nend Silas chakwel ayipana kud antu. 6 Mulong kayitanapamu, amukakalijana Yazon ni akadivar amwing ni ayitwala kud antakel a musumb, oku akat kutoy anch: “Amakundj inay aletishina kanvundangesh* pa divu da kabuj katat ad kunoku, 7 ni Yazon wayakin kwol kwend. Amakundj inay awonsu abwambwidin kwi mbil ya Kayisar, mulong alondin anch kud mwant mukwau, Yesu.” 8 Pateshau antu nau antakel a musumb yom yiney, iyakamisha nakash; 9 ni ayilikishaku kupwa kwa kutambul nfalang* jiwanyidinaku kud Yazon ni antu akwau.

10 Kapamp kamwing, akadivar amutuma Paul nend Silas ku Bereya uchuku. Pashikau, andama mu sinagog wa in Yuda. 11 In Yuda a ku Bereya akata kwilej nakash kusutamu a ku Tesalonik, mulong itiya dizu da Nzamb nich mushiku nakash, ashinshikinang Mifund nawamp dichuku dawonsu mulong wa kuman anch yom yiney yading yakin. 12 Chawiy avud pakach pau ikala in kwitiyij, chilik chimwing kand ni amband avud in Grek alimishangau ni amakundj amwing. 13 Pakwez pateshau in Yuda a ku Tesalonik anch Paul wading ukat kulejan dizu da Nzamb ku Bereya, eza kwinikwa mulong wa kuyisosil* antu ni kuletish kanvundangesh pakach pa antu. 14 Chad akadivar amutwala Paul kapamp kamwing ku karung, pakwez Silas ni Timote ashala kwinikwa. 15 Pakwez antu amutwala Paul amushikija kamu ku Aten, ni pachirikau, ayinkisha mbil ya kumulej Silas ni Timote anch aya kud Paul pakad kulab.

16 Chad padingay Paul ukat kuyichingel ku Aten, wajimana pamanay anch mu musumb winou mwading mwizwil atupwany. 17 Chawiy wasambisha kutongijok mu sinagog pamwing nau in Yuda ni antu akwau amwifukwilang Nzamb, ni dichuku dawonsu watongijokang mu sok pamwing nau antu atanangay mwinimwa. 18 Pakwez afilozof* amwing in Epikir ni in Stoyik asambisha kutadikijan nend, ni amwing alondang anch: “Yom ik yikimbinay kulond mwin kuchochok winou?” Akwau alondang anch: “Chimeken anch ulejen piur pa anzamb aeny.” Alonda mwamu mulong wading ulejen rusang ruwamp ra Yesu ni divumbuk. 19 Chawiy amukwata, amutwal ku dirumburish dijim da mu Aten,* ni alond anch: “Ov, tukutwish kwijikaku mafundish minam masu ufundishina? 20 Mulong ulondin yom yimwing yida yisu kud etu,* chawiy tusotin kwov kurumburik kwa yom yiney.” 21 Chakin kamu, anch ishadidin, in Aten awonsu ni angendj ading ashicha mwinimwa kasutishangap chisu chau mu kusal chom chikwau, pakwez achisutishang mu kulond ap mu kutesh yom yisu. 22 Paul wimana mukach mwa dirumburish dijim da mu Aten* ni walond anch:

“En amakundj a mu Aten, nimen anch mu yom yawonsu umekenany mud ukwetany wom wa anzamb kuyisutamu antu akwau. 23 Chilakej, panendanganang mu musumb wen ni kushinshikin nawamp yom wifukwidinanya, natanang chintamb pada pafundinau anch: ‘Kud Nzamb Wakad Kwijikan.’ Chawiy, Nzamb winou wifukwidinanya pakad kumwijik, ndiy nikulejinanya. 24 Nzamb watanga mangand ni yom yawonsu yidamu, ndiy uda Mwant wa diur ni divu, kashichingap mu matempel ma kusal ku makas ma antu; 25 ni kakumusadinangap kud antu mud kwel anch ukwet kuswir kwa chom, mulong ndiy amwinend ukata kuyinkish antu awonsu mwom, mupim ni yom yawonsu. 26 Ni kusutin muntu umwing, wasala michid yawonsu ya antu chakwel ashakam pa divu da kabuj, wateka kand yisu yatenchikay ni wayitekina antu mimbu ya jindond ja kushakam, 27 chakwel amukimb Nzamb, ap kwa kupapat, ni amutan chakin kamu, ap anch chakin kamu kadap kulemp ni umwing ni umwing wa pakach petu. 28 Mulong kusutin ndiy tukwet mwom, tukat kwinyikesh, ni tudaku; mud mwalondau in kufund en amwing anch: ‘Mulong niyetu tud anend.’

29 “Chawiy, mulong tud an a Nzamb, tufanyidinap kutong anch Nzamb win ud mud utad wa or ap utad wa argent ap diyal, mud chom chikutwishau antu kutongijokin ni kufatul ap kusal. 30 Chid chakin anch pasak antu asalang yom yiney pakad ronganyin ni Nzamb wadiula yom yiney, pakwez katat, ku jindond jawonsu, Nzamb ukat kuyilej antu awonsu anch afanyidin kukarumuk. 31 Mulong wateka dichuku dikurumburishay antu awonsu ashicha pa divu nich kutentam kusutin muntu umwing watonday, ni wapana chizu kud antu awonsu kusutin kumuvumbul.”

32 Chad pateshau piur pa divumbuk da afu, amwing asambisha kumusip, pakwez akwau alondang anch: “Tukukutesh kand kapamp kakwau piur pa chom chinech.” 33 Chawiy Paul wayisha, 34 pakwez antu amwing ibomba nend ni ikala in kwitiyij. Pakach pau pading Denis, wadinga nzuj mu dirumburish dijim da mu Aten,* ni mband umwing dijin dend Damaris, ni antu akwau kand.

18 Kupwa kwa yom yiney, wadokala ku Aten ni waya ku Korint. 2 Kwinikwa watanijana ni mwin Yuda umwing utazukinau anch Akila, wa mu Pontus, wadinga uchid kwezinap mu Itali ni mukajend Prisil, mulong Kulod wayileja in Yuda awonsu kudokal mu Rom. Chawiy Paul waya kuyital, 3 ni mulong asalang mudimu umwing, washakama kwol kwau ni wasala nau mudimu pamwing, mulong awonsu ading in kutung minkand. 4 Ni dichuku dawonsu da sabat, wasalang diskur* mu sinagog ni wayibachikang in Yuda nau in Grek kwitiyij.

5 Chad Silas ni Timote pashikau kupwa kwa kudokal ku Masedon, Paul wakwatikana nakash nich mudimu wa kulejan dizu, wapanang uman kud in Yuda mulong wa kumekesh anch Yesu ndiy Kristu. 6 Pakwez padandamenau kumutadikish ni kumulond nayimp, wakukumuna masun mend ni wayel anch: “El mash men mikala pa mitu yen ayinen. Am nitokish kal. Kudosh katat, nikuya kud antu a michid.” 7 Chawiy wadokala kwinikwa* ni waya ku chikumbu cha ikundj umwing utazukinau anch Titiyus Yusitus, mwin kumwifukwil Nzamb, wading ukweta chikumbu chikwatijadina ni sinagog. 8 Pakwez Krispus, ntakel wa sinagog, wasambisha kumwitiyij Nsalejetu, pamwing ni dijuku dend dawonsu. Ni in Korint avud atesha uruu asambisha kwitiyij ni ayibatisha. 9 Chikwau kand, uchuku, Nsalejetu wamuleja Paul mu chishimushimu anch: “Kangal wov wom, pakwez dandamen kulond ni kangal waninet, 10 mulong nid ney ni kwikil muntu ukukurishikisha mulong wa kukusal nayimp; mulong nikwet antu avud mu musumb winou.” 11 Chawiy washakama kwinikwa muvu umwing ni angond musamban, ni wayifundishang dizu da Nzamb.

12 Padingay Galiyon guverner* wa Akay, in Yuda abombakana mulong wa kumurishikish Paul. Amutwala ku dirumburish,* 13 ni alondang anch: “Ikundj winou uyibachikin antu kumwifukwil Nzamb mu mutapu wakad kukwatijan ni chijil.” 14 Pakwez pading pakimbinay Paul kulond, Galiyon wayileja in Yuda anch: “A! in Yuda, anch kwading kuburen kutentam ap mulong ujim, nelang kukuteshany nich kushimpish muchim. 15 Pakwez anch chid mulong wa ntaad piur pa mazu, majin, ni chijil chen ayinen, yikutadinany ayinen. Nikatinap kwikal nzuj pa yom yiney.” 16 Kupwa wayopata ku dirumburish. 17 Chawiy awonsu amukwata Sositen, ntakel wa sinagog ni asambisha kumubul kurutu kwa dirumburish. Pakwez Galiyon walika kwiyandjik mu yom yiney.

18 Kupwa kwa kushakam kwinikwa mu machuku mavud, Paul wakanijana nau akadivar ni wakandama mu waat mulong wa kuya ku Siriya, amutwalaku kud Prisil nend Akila. Wikidisha nsuk ku Kankreya, mulong wading wasadin kal machip. 19 Chawiy ashika ku Efes ni wayisha kwinikwa; pakwez ndiy wandama mu sinagog ni wasambish kutongijok pamwing nau in Yuda. 20 Ap anch adandamena kumwit chakwel ashakam kwinikwa machuku mavud, kitiyap, 21 pakwez wakanijana nau ni wayileja anch: “Nikweziril kand kukutalany, anch Yehova* wachikatish.” Ni wakandama mu waat wadokal ku Efes 22 ni waya ku Sezarey. Chad waya* walangwish chikumangen, kupwa waya ku Antiyosh.

23 Kupwa kwa kusutish chisu chikemp kwinikwa, wadokalaku ni waya kwi ndond yimwing ni yikwau mwi ngand yawonsu ya Galatiya ni ya Frijiy, ni wayikasikeshang in kwilej awonsu.

24 Mwin Yuda umwing utazukinau anch Apolos, wa mu Alekizandriya, washika ku Efes; wading ikundj wija kulond nawamp nakash ni wija Mifund chikurikina. 25 Ikundj winou amufundishina* mwi njil ya Yehova,* ni mulong wading wizwil nich mushiku kusutin spiritu, walejanang ni kufundish yom yakin piur pa Yesu, pakwez wading wij kwend ching dibatish da Yohan. 26 Wasambisha kulejan nich kutakaman mu sinagog, chad pamuteshau kud Prisil nend Akila, amusenda ni amurumburila mafundish ma* Nzamb mu mutapu wakin. 27 Pakwez, mulong wading ukatin kuya ku Akay, akadivar ayifundina in kwilej mulong wa kuyilej amwaka nawamp. Chawiy pashikay kwinikwa, wayikwasha nakash antu ikala in kwitiyij kusutin ranaken rijim ra Nzamb; 28 mulong, nich usu, wayifishang nich in Yuda patok ni wayilejang kusutin Mifund anch Yesu ndiy Kristu.

19 Kupwa, padingay Apolos ku Korint, Paul wayila mwi njil yadinga kulemp ni karung ni washika ku Efes. Watana in kwilej amwing kwinikwa 2 ni wayipula anch: “Ov, watambulanya spiritu utumbila chisu wikalanya in kwitiyij?” Awiy amwakula anch: “Kand kal tuteshangap anch kuding spiritu utumbila.” 3 Chawiy wayipula anch: “Ov, akubatishanya dibatish da mutapu ik?” Amwakula anch: “Dibatish da Yohan.” 4 Chad Paul wayirumburila anch: “Yohan wayibatisha antu mud chijingidij cha kukarumuk kwau, wayileja antu kumwitiyij muntu wafanyina kwez kupwa kwendendiy, charumburik anch Yesu.” 5 Pateshau mwamu, ayibatisha mu dijin da Nsalejetu Yesu. 6 Ni chisu chayazukau makas kud Paul, spiritu utumbila wayishirikina, chad asambisha kulond mu mazu ma wingendj ni kulejan uprofet. 7 Awonsu ading amakundj piswimp dikum ni yaad (12).

8 Mwa angond asatu, walonda nich kutakaman mu sinagog, wasalang madiskur ni wayibachikang antu kutongijokin piur pa Want wa Nzamb. 9 Pakwez palikau antu amwing kumwitiyij nich muchim umwing,* alondanga nayimp piur pa Njil kurutu kwa chisak cha antu, wayisha ni wayaurila kand nau in kwilej, ni wasalang madiskur dichuku dawonsu mu shikol ya Tiranus. 10 Paul wadandamena kusal mwamu mu mivu yaad, chawiy antu awonsu ading ashicha mu provens wa Aziy atesha dizu da Nsalejetu, ikal in Yuda ap in Grek.

11 Ni Nzamb wadandamena kusal yilay yishimwokishena kusutin makas ma Paul, 12 chawiy, ap ayej atwadinangau masun ni mipond yakwatang* ku mujimbu wend ayerikang, ni ayilembil adokalang. 13 Pakwez in Yuda amwing endanganang mulong wa kudosh ayilembil apakisha niyau kusadin dijin da Nsalejetu Yesu mulong wa kuyidosh nich antu ayilembil; alondang anch: “Nikulejin kamu kudokal mu dijin da Yesu ukatay Paul kulejan.” 14 Pakach pa antu asalang yom yiney pading an amakundj sambwad a mukurump wa in kupesh umwing mwin Yuda, dijin dend Sikeva. 15 Pakwez chilembil wayakula anch: “Am nimwij Yesu ni nimwij kand Paul; pakwez en udany anany?” 16 Chad ikundj wading ukweta chilembil wayimatikina, wayitendish ni wayidutish umwing ku umwing, chawiy abudika mau mu chikumbu a kanzikis nich yitat ku mujimbu. 17 Yom yiney yijikana kud antu awonsu, ikal in Yuda ap in Grek ading ashicha mu Efes; chad wom wayikwata awonsu ni dijin da Nsalejetu Yesu adandamena kuditumbish. 18 Ni antu avud ikala in kwitiyij ezang mulong wa kwitiyin ni kulejan yisalijok yau patok. 19 Chakin kamu, antu avud asalang yom ya maji* akungameja mabuku mau pamwing ni amwosha kurutu kwa antu awonsu. Chad papampishau usey wa mabuku minam, atana anch mading makwet usey wa nfalang tunan makum matan (50 000) ja utad wa argent. 20 Chawiy nich ukash, dizu da Yehova* dadandamena kupalangan ni dikala nich usu nakash.

21 Kupwa kwa yom yiney, Paul wakwata mupak wa kusutin ku Masedon ni ku Akay, ni kupwa wafanyina kuya ku Yerusalem. Walonda anch: “Anch nashik kwinikwa, chifanyidin kand niya ku Rom.” 22 Chawiy watuma ku Masedon ankwash end aad, Timote ni Erastus, pakwez ndiy amwinend washala mu provens wa Aziy mu machuku makemp.

23 Pa chisu chinicha, kwalanka kanvundangesh mukash piur pa Njil. 24 Mulong ikundj umwing dijin dend Demetiriyus, mwin kwenguril utad wa argent, wasalang tuyikumbu tukemp tukemp twa utad wa argent mwamwifukwilangau Aritemis, wayipitisha nakash ambay nend a mudimu. 25 Chad wayikumangeja pamwing ni antu akwau asalang yom yiney ni wayilej anch: “Amakundj en, wijany nawamp anch ku mudimu winou kwawiy kudokila mapit metu mawonsu. 26 Chad umenany ni uteshinany anch, kadap kwau ching mu Efes pakwez piswimp mu provens wa Aziy mwawonsu, Paul winou wayibachikin antu avud kwitiyij ni wakarumwin yitongijok yau kusutin kulond anch anzamb asadinau ku makas kadap kamu anzamb. 27 Chikwau kand, ubaj udap kwau ching anch mudimu wetu ukuyip, pakwez kand tempel wa nzamb* mujim Aritemis akumuman mud chom cha chamwamu, ni ndiy ukat kwifukwilau mu provens wa Aziy wa kabuj ni pa divu dawonsu ukushadish katumb kend.” 28 Pateshau amakundj inay mwamu, ajimana nakash ni asambisha kutoy anch: “Aritemis wa in Efes ud mujim!”

29 Chawiy mu musumb mwikala kanvundangesh nakash, chad awonsu pamwing apurumukina mu chiwandj cha masengan, oku akat kumudadamijan Gayus nend Aristarikis, in Masedon, endanganang pamwing ni Paul. 30 Paul wading usotin kuya mukach mwa antu, pakwez in kwilej amukangesha. 31 Ap antu amwing arijekang misambu ni masengan ading ashichay nend nawamp, amutumina uruu ni kumwilembin chakwel kangal ateka mwom wend mu ubaj kusutin kuya mu chiwandj cha masengan. 32 Chakin kamu, pa chisu chinicha, antu amwing atoyang chom chimwing ni akwau atoyang chom chikwau; mulong antu ading mu kanrumbangesh ni avud pakach pau kadingap kija mulong wak akumangana pamwing. 33 Chawiy amubudisha Alekizandre mukach mwa antu, in Yuda ading amubachokidin kurutu, chad Alekizandre wayininetisha nich chikas ni wasota kwilondinap kurutu kwa antu. 34 Pakwez pajinguninau anch wading mwin Yuda, awonsu asambisha kutoy pamwing piswimp mu asaa aad anch: “Aritemis wa in Efes ud mujim!”

35 Patwishay ntakel wa musumb kuninetish chisak cha antu, walonda anch: “En amakundj in Efes, nany wa pakach pa antu wakad kwijik anch musumb wa in Efes wawiy ulamina tempel wa Aritemis mujim ni chirumbidij chapalika mwiur? 36 Mulong kwikil muntu ukutwisha kutadik yom yiney, chawiy ufanyidinany kuninet ni kangal wasalany yom mau mau. 37 Mulong antu waletanganya pinap kadap ij a matempel ap in kumusaal nzamb wetu.* 38 Chawiy anch Demetiriyus nau ambay nend a mudimu akwet mulong ni muntu, kuding machuku ma kurumburishan ni kud kand aguverner;* yilikany afundijadin kwinikwa. 39 Pakwez anch kud chom chikwau usotinanya, chifanyidin kuchisambin mu chikumangan chikwatijadina ni chijil. 40 Mulong tud kamu mu ubaj wa kutukwat mud in kubwambwil piur pa milong ya nlel, mulong tukutwishap kurumburil mulong wak twakumanganang pinap ni kuletish dipumb dined.” 41 Kupwa kwa kulond mwamu, wayipalangesha antu awonsu.

20 Kupwa kwa kanvundangesh, Paul wayitumesha in kwilej, ni kupwa kwa kuyikasikesh ni kukanijan nau, waya ku Masedon. 2 Kupwa kwa kusutin mwi ngand yinaya ni kuyikasikesh antu ading ashicha mwinimwa nich mazu mavud, washika mwi ngand ya Gres. 3 Wasala angond asatu kwinikwa, pakwez mulong amukwatina mpung kud in Yuda padingay piswimp ni kwandam mu waat mulong wa kuya ku Siriya, wakwata mupak wa kuchirik ku Masedon. 4 Amutwalaku kud Sopater mwan ikundj wa Pirus, wa ku Bereya, Aristarikis ni Sekundus a ku Tesalonik, Gayus wa ku Derbe, Timote, kupwa Tishik ni Trofimus a mu provens wa Aziy. 5 Amakundj inay atakelaku ni ading atuchingedin ku Trowas; 6 pakwez kupwa kwa musambu wa Mikat Yakad Chivish, twakandama mu waat kudokal ku Filip; ni mu machuku matan, twayitana ku Trowas. Ni kwinikwa twasalaku machuku sambwad.

7 Pa dichuku da kusambish da rubing, pitwakumangana etu awonsu pamwing mulong wa kuda, Paul wasambisha kuyisadin diskur; pakwez mulong wafanyina kuya dichuku dikulondulaku, wadandamena kusal diskur dend kushik ni mukach mwa uchuku. 8 Chawiy kwading malamp mavud mu kapalakany ka piur twakumangena. 9 Nsand umwing dijin dend Etish, wading ushicha pa dididish, wafa tul nakash pading padandamedinay Paul kulond, pakwez mulong tul twamupandakena nakash, waturika pansh kudokal ku kapalakany ka piur ka kasatu, ni pamuzambulau, wading wafang kal. 10 Pakwez Paul washirika, wamuwil ni wamubwikat, chad walond anch: “Lik kuletany masok, mulong ud kwend mwom.”* 11 Kupwa Paul wakandama kand piur, wabukon mukat ni wasambish kuda. Wadandamena kwambamb mu chisu chilemp, kushik ni pabudikina muten, kupwa waya chad. 12 Chawiy amutwala nsand mwom ku chikumbu, chad awonsu asangara nakash.*

13 Etu twatakelaku kwandam mu waat mulong wa kuya ku Asos, kwawiy kwinikwa twafanyina kumusendin Paul, mwamu mwatulejay kusal, mulong ndiy amwinend wasota kuya ra pansh. 14 Chawiy patutanay ku Asos, twamusenda mu waat ni twaya ku Mitilen. 15 Dichuku dalondulaku twadandamena ni weny, ni twashika ku Kios, pakwez pa dichuku dambakenap, twashika ku Samos, ni pa dichuku dalondulaku kand, twashika ku Milet. 16 Paul wakwata mupak wa kusut mu Efes pakad kwiman mulong wa kulik kusutish chisu chivud mu provens wa Aziy, mulong wading usotin kuya mau mau chakwel ashika ku Yerusalem pa dichuku da Musambu wa Pantekot.

17 Pakwez padingay ku Milet, watuma uruu ku Efes mulong wa kuyitumesh amakurump a chikumangen. 18 Pashikau kud ndiy, wayela anch: “En wijany nawamp mutapu nashakama nen kudokal pa dichuku da kusambish nashika mu provens wa Aziy, 19 nasala mud musuk wa Nsalejetu nich kwikepish kwawonsu, nich mansoj ni yikokujol yanshikena mulong wa jimpung ja in Yuda, 20 nalikap kukulejany chom chin chawonsu chadinga cha usey* ap kukufundishany pakach pa antu ni ku chikumbu ni chikumbu. 21 Pakwez napana uman wawonsu kud in Yuda ni kud in Grek piur pa kukarumuk kwez kud Nzamb ni piur pa ritiy muday Nsalejetu Yesu. 22 Pakwez katat talany! mulong ankasidin mu* spiritu, niyil ku Yerusalem, ap anch nijap yom yikwinshikena kwinikwa, 23 nij ching kusu anch mu musumb ni musumb, spiritu utumbila ukat kwinlej chisu chawonsu anch rukan ni rupompat* yinchingedin. 24 Ap mwamu, nikwatinap mwom* wam nich usey, anch kand kal nipwish kubambil kwam ni mudimu wanginkishay Nsalejetu Yesu: kupan uman wawonsu piur pa rusang ruwamp ra ranaken rijim ra Nzamb.

25 “Katat talany! nij anch kwikil ap umwing wa pakach pen naleja piur pa Want ukumanirila kand chifu cham. 26 Chawiy udany atuman am nlel, mulong am nitokish kal ku mash ma antu awonsu, 27 mulong nalikap kukulejany rusot rawonsu ra* Nzamb. 28 Babalany ayinen ni mulong wa chisak chawonsu cha amikoku, mwakutondanyau pakach pau kud spiritu utumbila kwikal atulam mulong wa kulam chikumangen cha Nzamb, chalanday ni mash ma Mwanend. 29 Nij anch panikudokalaku, atwingol akweta chisum akwandam mukach mwen ni kakuyisadinap amikoku nich ranaken bwat, 30 ni pakach pen pakulank antu amwing ni akupalangesh mafundish ma makasu chakwel ayipumbwil in kwilej ku mutambu wau.

31 “Chawiy dandamenany kuchish ku mes, ni vurikany anch mu mivu yisatu, uchuku ni muten, nimikap kukubabeshany nich mansoj ku mes. 32 Katat nakupanany kal kud Nzamb ni ku dizu da ranaken rend rijim, dikutwisha kukukasikeshany ni kukwinkishany uswan pakach pa antu awonsu atumbishinau kal. 33 Novap ris ra utad wa argent ap ra utad wa or ap ra masun ma muntu ap umwing. 34 En ayinen wijany anch makas mam mawanyishin maswir mamam amwinam ni ma ambay nam. 35 Mu yom yawonsu, nakumekeshinanya anch kusutin kusal mudimu ukash mu mutapu winou, ufanyidinany kuyikwash antu aziyina ni ufanyidinany kuvurik mazu ma Nsalejetu Yesu, walonda anch: ‘Musangar wa kupan upandakenamu wa kutambul.’ ”

36 Kupwa kwa kulond yom yiney, wasa nau manungun pamwing ni walembila. 37 Chad awonsu asambisha kudil nakash, amubwikat Paul,* ni amususu kwa rukat, 38 mulong ova ushon nakash pateshau anch kakumanap kand chifu chend. Kupwa amutwalaku djat ni ku waat.

21 Kupwa kwa kukanijan nau, twandama mu waat ni twonika kamu djat ni ku Kos; ni dichuku dalondulaku, twashika ku Rod. Pitwadokala kwinikwa, twashika ku Patara. 2 Pitwatana waat wading uyila ku Fenisiy, twakandama mwinimwa ni twaya. 3 Pitwamana ditung da Shipre, twadiwemburikina ku mutambu wa kamaku ni twaya ku Siriya ni twashika ku Tir, mulong kwinikwa kwawiy kwafanyinau kushirishin yom yadinga mu waat. 4 Twayikimba in kwilej ni patwayitana twashakama kwinikwa mu machuku sambwad. Pakwez kusutin spiritu utumbila, adandamena kumulej Paul anch kangal wadjat mwend mu Yerusalem. 5 Chawiy papwa machuku twafanyina kushakam kwinikwa, twatumbuka ni twawil mwi njil, pakwez awonsu, pamwing ni amband nau an, atubachikijaku* djat ni pol pa musumb. Pitwashika ku chikum, twasa manungun ni twalembila, 6 ni kupwa kwa kuladikijan nau, twandama mu waat, chad niyau achirika ku yikumbu yau.

7 Kupwa kwa kudokal ku Tir, twashika ku Pitolemey, twayilangwisha akadivar kwinikwa ni twashakama nau mu dichuku dimwing. 8 Dichuku dalondulaku, twatumbuka ni twashika ku Sezarey. Kwinikwa, twandama mu chikumbu cha Filip mwin kulejan, wadinga pakach pa amakundj sambwad, ni twashakama kwol kwend. 9 Ikundj winou wading ni an amband ajich* anying alejanang uprofet. 10 Pakwez, kupwa kwa kushakam kwinikwa mu machuku mavud, muprofet umwing dijin dend Agabus wadokala ku Yudeya. 11 Weza kututal, kupwa wanon mukab wa* Paul, wawikas ku mend ni ku makas ni walond anch: “Spiritu utumbila ulondin anch: ‘Ikundj mwin mukab winou wawiy mutapu ukumukasau kud in Yuda mu Yerusalem ni akumupan mu makas ma antu a michid.’ ” 12 Patwatesha mwamu, etu nau antu ading pinipa twasambisha kumwilembin Paul chakwel kangal waya ku Yerusalem. 13 Pakwez Paul wakula anch: “Mulong wak udidilanya ni mulong wak upakishinanya kuziyish mupak wam?* Ijikany nich kashinsh anch, am nid kwaku, kadap kwau ching mulong wa kwinkas moj pakwez kand mulong wa kufa ku Yerusalem mulong wa dijin da Nsalejetu Yesu.” 14 Mulong walika kwitiy, twalika kumushindin kand,* ni twalonda anch: “El rusot ra Yehova* risadik.”

15 Kupwa kwa machuku minam, twarijeka weny ni twawila mwi njil mulong wa kuya ku Yerusalem. 16 In kwilej amwing a ku Sezarey aya netu pamwing, ni atutwala ku chikumbu cha Manason wa ku Shipre, wadinga pakach pa in kwilej a kusambish, ni kwol kwend kwawiy twafanyina kushiken. 17 Patwashika ku Yerusalem, akadivar atwaka nich musangar. 18 Pakwez dichuku dalondulaku, Paul waya netu kwa Yakobu, ni amakurump awonsu ading kwinikwa. 19 Wayilangwisha ni wayileja yom yawonsu yasalay Nzamb pakach pa michid kusutin mudimu wend.

20 Pateshau mwamu, asambisha kumutumbish Nzamb, pakwez amuleja Paul anch: “Mukadivar, umen anch kud tunan tuvud twa in kwitiyij ada pakach pa in Yuda ni awonsu akwet mushiku nakash mulong wa Chijil. 21 Pakwez ateshin nsang piur pey anch, kusutin mafundish mey wad ukat kuyibachik in Yuda awonsu ada pakach pa michid kubwambwil ku Chijil cha Moses, kusutin kuyilej kulik kutwal anau ku mukand* ni kulik kulimish yaku yatekau kal kudosh pakur. 22 Chad yom ik tufanyidina kusal? Mulong chakin kamu akutesh anch ey wezang kal. 23 Chawiy sal yom tukulejina: Tud nau amakundj anying asadina machip. 24 Yisenda amakundj inay ni ishitwishany pamwing kukwatijan ni yishankur, ni yifutina yom yawonsu chakwel ayikil ku mitu. Mwamu antu awonsu akwijik anch yom yawonsu yada yilondinau piur pey yading kwau ya makasu, ni anch ukat kwiyendish nawamp ni ukat niyey kulimish Chijil. 25 Piur pa in kwitiyij ada pakach pa antu a michid, twayitumina mupak wetu mu mukand anch afanyidin kwipuk yom yapeshilau kal kwa atupwany, mash, yom ya mwifil,* ni yisal ya masandj.*

26 Chawiy dichuku dalondulaku, Paul wishitwisha nau pamwing kukwatijan ni yishankur, chad waya mu tempel mulong wa kulejan dichuku dafanyina kupwa machuku ma kwishitwish kukwatijan ni yishankur, ni dichuku dafanyinau kupan mulambu wa muntu ni muntu.

27 Chad machuku sambwad pimading piswimp ni kupwa, pamumanau mu tempel kud in Yuda a ku Aziy, asosila chisak chawonsu cha antu, ni amukwata, 28 ni kutoy anch: “Amakundj a mu Isarel, swakalany! Ou ndiy ikundj uyifundishina antu awonsu ni ku jindond jawonsu kuyikis antwetu, kukis Chijil chetu ni ndond yiney. Chikwau kand, wandjik kal kand in Grek mu tempel ni wijondish kal ndond yiney yitumbila.” 29 Mulong asambela kumuman mu musumb pamwing ni Trofimus mwin Efes ni ading atongin anch Paul wamwandjika mu tempel. 30 Chad antu awonsu a mu musumb arumbangana, ni eza mau pamwing amukwat Paul, amukakin pol pa tempel, ni apata yis kapamp kamwing. 31 Pading pakimbinau kumujip, kalal wa chisak cha amasalay watesha anch Yerusalem mwawonsu warumbanganang kal; 32 chad wasenda amasalay ni amakurump a amasalay waya nau mau kwinikwa. Pamumanau kalal wa amasalay ni amasalay adingay nend, alikap kumubul Paul.

33 Kalal wa amasalay weza wamukwatikish Paul mu rukan ni walejana chakwel amukas nich miyolal yaad; ni wipula mulong wa kwijik muntu winou wadinga nany ni yom ik yasalay. 34 Pakwez antu amwing mu chisak cha antu atoyang chom chimwing, ni akwau atoyang chom chikwau. Chawiy, mulong katwishap kwijik chom ap chimwing chaletisha kanvundangesh kinak, walejana chakwel amutwal mwi ndond mushichingau amasalay. 35 Pakwez pashikau ku yikandamin ya chikumbu, afanyina kumusend kud amasalay mulong wa chisum cha antu, 36 mulong chisak cha antu chadandamena kulondul oku akat kutoy anch: “Mujipany!”

37 Padingay piswimp ni kumutwal mwi ndond mushichingau amasalay, Paul wamwela kalal wa amasalay anch: “Ov, nikutwish kukulejaku chom?” Ndiy wamwipula anch: “Ov, ulondining Grek? 38 Ov, kayeyiyap mwin Idjibit wayibachika antu pakur kubwambwil ni waleta amakundj tunan tunying (4 000) mwi mpay adinga ni jimpak ja kujipan nich?” 39 Paul wamwakula anch: “Bwat, am nid mwin Yuda, wa ku Tarsis mu Silisiya, mwan a ngand wa musumb wijikena kud antu awonsu. Chawiy nakwilembin amboku, nginkishaku mbil ya kulond kud antu.” 40 Pamwinkishay mbil, Paul wimana pa yikandamin ya chikumbu, wayininetish antu nich chikas. Paninetau antu awonsu zoong, wayileja mu dizu da Hebereu anch:

22 “Amakundj en, akadivar ni atatuku, teshany, katat nisotin kwilondinap kurutu kwen.” 2 Chawiy, pateshau anch uyilondishin mu dizu da Hebereu, awiy anineta chad nakash kupandakan, ni ndiy walonda anch: 3 “Am nid mwin Yuda, wavadikina ku Tarsis wa ku Silisiya, pakwez anfudishina mu musumb winou kud* Gamaliyel amwinend, anfundisha kulimish nakash Chijil cha angakiril etu, ni kwikal nich mushiku mulong wa Nzamb mud muukwetanya en awonsu nlel unou. 4 Nayizengola antu alondulang Njil yiney djat ni ku rufu, nakasa amakundj ni amband moj ni nayidjubwila mu rukan, 5 mud mukutwishay mwin kupesh mujim ni chikumangen chawonsu cha amakurump kupan uman. Awiy angikisha kand mikand mulong wa kuyitwal kud akadivar a ku Damas, ni nading niyil mulong wa kuyikas antu ading kwinikwa moj mulong wa kuyilet ku Yerusalem chakwel ayipup.

6 “Pakwez panading niyila ni panaseja piswimp ni ku Damas, piswimp saa ya midi, nakashimuka chitokish chimwing chikash chadokala mwiur chanyimburik, 7 nawa pansh ni natesha dizu dikat kwinlej anch: ‘Saul, Saul, mulong wak ey winzengodin am?’ 8 Nakula anch: ‘Yeya nany Nsalejam?’ Ni ndiy wanleja anch: ‘Yama Yesu wa ku Nazaret, uzengodina.’ 9 Chad amakundj nading nau amana chitokish, pakwez kateshap dizu da muntu wading winlondishina. 10 Chad namwipula anch: ‘Nsalejam, yom ik nifanyidina kusal?’ Nsalejam wangakula anch: ‘Lank, andam mu Damas, kwinikwa akukulej yom yawonsu yakutenchikidinau kal kusal.’ 11 Pakwez mulong nadingap nimena mulong wa chibayibay cha chitokish, antu nadinga nau ankwata ku makas ni antwal ku Damas.

12 “Kupwa ikundj umwing dijin dend Ananiyas, wading umwovila Nzamb wom kukwatijan ni Chijil, ni watumbukinangau kud in Yuda awonsu ading ashicha kwinikwa, 13 weza kwintal. Wimana piswimp niyam ni wanlej anch: ‘Saul, mukadivar nam, sambish kand kuman!’ Ni pawiy kamu pinipa, nazambula mes, namuman. 14 Wanleja anch: ‘Nzamb wa angakiril etu wakutondang chakwel ushiken kwijik rusot rend, kumuman muntu utentamina ni kutesh dizu da mu kan kend, 15 mulong ufanyidin kumupanin uman kud antu awonsu piur pa yom wamena ni kutesh. 16 Chad katat ulabin mulong wak? Tumbuk, akubatish, ni iyowisha ku yitil yey kusutin kutazuk pa dijin dend.’

17 “Pakwez panachirika ku Yerusalem ni panading nilembila mu tempel, namana chishimushimu 18 ni namumana Nsalejam ukat kwinlej anch: ‘Swakejaku ni budik mu Yerusalem pakad kulab, mulong kakwitiyap kwau uman uukulejana piur pam.’ 19 Chad nalonda anch: ‘Nsalejam, ayinau ij nawamp anch nayangang mu sinagog umwing ku umwing mulong wa kuyikas antu awonsu adinga akwitiyijina ey ni kuyibul nfimbu; 20 ni pading pichilau mash ma kaman wey Stefan, nading niminy pinipa, nitiya kumujip, ni nading nilamin masun ma* antu ading amujipina.’ 21 Pakwez wanleja anch: ‘Yang, mulong nikimbin kukutum ku michid ya kulemp.’ ”

22 Amutesha kushik ni palondinay mazu minam. Chad atoya anch: “Mudosha ikundj winou pa divu, mulong kawanyidinap kwikal mwom!” 23 Mulong atoyang nakash, oku azwiyol lel masun mau* mwiur ni kumwang rufunfut mu rinzwizu, 24 kalal wa amasalay walejana chakwel amutwal Paul mwi ndond yishichingau amasalay, ni walejana kumubul nfimbu chakwel alond, mulong wading ukimbin kwijik mulong wak antu ading akat kutoy mwamu piur pend. 25 Pakwez pamuladikau pansh mulong wa kumubul nfimbu, Paul wamwipula mukurump wa amasalay wading pinipa anch: “Ov, chijil chitiyijin kumubul mwin Rom* wakad kal kufishau nich?”* 26 Pateshay mukurump wa amasalay mwamu, waya wamulejamu kalal wa amasalay, ni wamwipul anch: “Yom ik usotina kusal? Mulong ikundj winou ud mwin Rom.” 27 Chawiy kalal wa amasalay wamusejina Paul ni wamwel anch: “Nleja bil, ov, ud mwin Rom?” Ndiy wamwakula anch: “Mwaning.” 28 Kalal wa amasalay walonda anch: “Nafuta nfalang jivud nakash mulong wa kwikal mwin Rom.” Paul walonda anch: “Pakwez am navadika mwin Rom.”

29 Chawiy kapamp kamwing, amakundj ading akimbina kumubul chakwel alond amwiyepa; kalal wa amasalay wova wom pajinguninay anch Paul wading mwin Rom ni mulong wamukasa miyolal.

30 Chawiy dichuku dalondulaku, mulong wading ukimbin kamu kwikal nich kashinsh ka mulong wading umufundidinau kud in Yuda, wamusuburila, ni wayileja amakurump a in kupesh nau in Sanedrin awonsu kukumangan. Kupwa wamushirisha Paul ni wamwimik mukach mwau.

23 Paul wayitala in Sanedrin neeng ni wayel anch: “Amakundj en, akadivar, am nashakamin nich kom kada kamu zwang kurutu kwa Nzamb djat ni nlel unou.” 2 Pateshay mwamu, mwin kupesh mujim Ananiyas wamuleja muntu wading wiminya piswimp ni Paul kumubul pa kan. 3 Chad Paul wamwela anch: “Nzamb ukukubul niyey, mwin rubabek ey.* Ov, ushich pinap mulong wa kwinrumburish kukwatijan ni Chijil, pakwez pa chisu chawiy chimwing ukat kujip Chijil chinech kusutin kupan mbil ya kwimbul?” 4 Antu ading iminya pinipa amwela anch: “Ov, umusaadin mwin kupesh mujim wa Nzamb?” 5 Chad Paul wayileja anch: “Akadivar, nadap kwam nija anch ud mwin kupesh mujim. Mulong afundin anch: ‘Ufanyidinap kumwel nyikel wa antwey yom yiyimp.’ ”

6 Chad pijikay Paul anch pakach pau, amwing ading Asadus ni akwau Afaris, watoya mukach mwa in Sanedrin anch: “Amakundj en, akadivar, niyam nid Mufaris, mwan wa Afaris. Anrumburishin mulong wa ruchingej ra divumbuk da afu.” 7 Palonday mwamu, Afaris nau Asadus asambisha kupwitamijan, ni chikumangen chaurika. 8 Mulong Asadus alondining anch kwikiling kwau divumbuk ap mwangel ap spiritu, pakwez Afaris itiyining* yom yiney yawonsu. 9 Chawiy kwalanka kanvundangesh mukash, ni alej a yijil amwing adinga mu chisak cha Afaris atumbuka piur ni asambish kulond nich chisum anch: “Etu tumenap kwetu chom chiyimp muday muntu winou, pakwez anch spiritu ap mwangel wambambang nend⁠—⁠.” 10 Mulong kupwitamijan kwapandakana nakash, kalal wa amasalay wova wom, mulong watonga anch akutwish kumuzanon Paul, chawiy wayileja amasalay kushirik chakwel amudosh pakach pau ni kumutwal mwi ndond mushichingau amasalay.

11 Pakwez uchuku walondulaku, Nsalejetu weza kud Paul ni wamwel anch: “Ikal utakamena! Mulong mud mutapu wapana kal uman wawonsu piur pamam mu Yerusalem, wawiy kand mutapu ufanyidina kupan uman mu Rom.”

12 Chikwacha pamanch, in Yuda asala dingumb ni achipa anch kakudap ap kuna chom ap chimwing anch kamujipinap Paul. 13 Mu dingumb dined mwading amakundj makum manying (40) ni kusut asala machip minam. 14 Amakundj inay aya kudau amakurump a in kupesh nau amakurump ayilej anch: “Etu awonsu twachipang kal anch* tukudap chom ap chimwing anch tumujipinap Paul. 15 Chawiy katat, en pamwing nau in Sanedrin ufanyidinany kumulej kalal wa amasalay anch akuletinanyay chakwel usalany mud ukimbinany kushinshikin mulong wend nawamp. Pakwez kurutu ashik, etu tukwikal kwaku mulong wa kumujip.”

16 Chad mwan ikundj wa mpanyend a Paul watesha mpung yakwatau, waya mau mwi ndond mushichingau amasalay ni wamulejamu Paul yom yiney. 17 Chad Paul wamutazuka mukurump wa amasalay umwing ni wamulej anch: “Mutwala nsand ou kuday kalal wa amasalay, mulong ukwet chom cha kumulej.” 18 Chawiy wamusenda, waya nend kuday kalal wa amasalay ni wamulej anch: “Paul, muntu wa rukan, wantazuk kal ni wanlej kal kukuletin nsand ou mulong ukwet chom cha kukulej.” 19 Kalal wa amasalay wamukwata ku chikas, waya nend kuns ni wamwipul anch: “Yom ik usotina kwinlej?” 20 Ndiy wamwakula anch: “In Yuda ovijanang kal kukwit ey mulong umupan Paul kud in Sanedrin damashik, chakwel asal mud akimbin kwijik yom yivud piur pa mulong wend. 21 Pakwez kangal wayitesh, mulong akwet amakundj makum manying (40) ni kusut amubataminang kal, ni achipang kal anch* kakudap ap kuna chom ap chimwing anch kamujipinap; ni pinap ad kwaku, achingedin kwau ey upana mbil.” 22 Chawiy kalal wa amasalay wamuleja nsand anch: “Kangal wamulejamu muntu ap umwing anch wanlej kal yom yiney.” Kupwa wamulika waya kwend.

23 Chad wayitazuka amakurump a amasalay aad ni wayilej anch: “Rijekany amasalay yitot yaad (200), in kwendish atubar makum sambwad (70), ni in kwas jinseu yitot yaad (200), mulong wa kuya ku Sezarey piswimp pa saa ya chidivu ya urel.* 24 Chikwau kand, murijekinany Paul atubar, mulong wa kumutwal mu diking kwa guverner Felikis.” 25 Chad wafunda mukand anch:

26 “Yam Kulod Lisiyas, kud ey Mwant Mujim, Guverner Felikis: Tambulany kulangwish! 27 Ikundj ou amukwatin kud in Yuda ni ad asotin kumujip, pakwez nayil mau pamwing nau amasalay am namukamunin, mulong nateshin anch ud mwin Rom. 28 Mulong nading nisotin kwijik mulong wada umufishinau nich, namutwadin kud in Sanedrin au. 29 Najinguninang anch amufundin kwau mulong wa yom yitadina Chijil chau, pakwez kwikil chom ap chimwing chifanyidinau kumujipin ap kumutek mu rukan. 30 Pakwez mulong angijikishin mpung yamukwatidinau ikundj winou, nakwatang mupak wa kukutuminay kapamp kamwing ni kuyilej antu amufundina alejan yom yimufishinau nich kurutu kwey.”

31 Chawiy amasalay amusenda Paul mud mwayilejau ni aya nend uchuku uchuku ku Antipatris. 32 Dichuku dalondulaku, amusha mu makas ma in kwendish atubar chakwel adandamen kuya nend, pakwez awiy achirika kwi ndond kushichingau amasalay. 33 In kwendish atubar ashika ku Sezarey, apan mukand kud guverner ni amuleta kand Paul kurutu kwend. 34 Chawiy watanga mukand ni wipula mulong wa kwijik mu provens wadokalay ni amuleja anch ud wa mu Silisiya. 35 Kupwa wamuleja anch: “Nikutesh nawamp mulong wey pakushikau antu akufundina.” Chad wayileja atulam kumulamin mu chipang cha* Herod.

24 Kupwa kwa machuku matan, mwin kupesh mujim Ananiyas weza pamwing nau amakurump amwing ni mwin kulond wa patok* dijin dend Teritulus, awiy amufunda Paul kwa guverner. 2 Pamutazukau, Teritulus wasambisha kumufund Paul kusutin kulond anch:

“Mulong tusangaredin chisambu nakash kusutin ey ni mulong wij kurijek yom ya kurutu, yom yikat kuswimp mu muchid winou, 3 tusotin kukujikitish nakash mulong wa yom yiney, Ey Mwant Mujim Felikis, chisu chawonsu ni mu jindond jawonsu. 4 Pakwez mulong wa kulik kukusend chisu nakash, nakwilembin amboku, mulong wa muchim wey uwamp, tuteshaku pakemp mwamu. 5 Mulong twajingunin anch ikundj winou ud kamu mbwambol,* ukat kulet kanvundangesh pakach pa in Yuda a pa divu da kabuj, ni ud ntakel wa chisak cha in Nazaret. 6 Wapakishang kand kwijondish tempel, chawiy twamukwatang. 7* ——⁠ 8 Anch ey amwiney wamwipul, ukuman anch yom yawonsu tumufishina nich yid yakin.”

9 In Yuda niyau ibomba mu kumufund kwinoku, ni kwitiy anch yom yiney yading yakin. 10 Pamulejau Paul kud guverner kulond, ndiy wakula anch:

“Nij anch ey ud nzuj wa muchid winou mu mivu yivud nakash, chawiy nikwet musangar wa kwilondinap amwinam kurutu kwey. 11 Mud mutapu ukutwisha kushinshikin amwiney, kand kal pasutap machuku dikum ni yaad (12) kudosh nayidina kwifukwil ku Yerusalem; 12 ni kantanangap mu tempel nikat kutadikijan ni muntu ap nikat kuyibachik antu kuletish kanvundangesh, chikala mu masinagog ap mu musumb. 13 Ni kakutwishap kwau kukwinkish uman wa yom yinfishinau nich katat. 14 Pakwez am nitiyijin kurutu kwey anch: kusutin njil yitazukinau awiy anch chisak, kwawiy nipanidina am mudimu utumbila kud Nzamb wa angakiril am, mulong nitiyijin yom yawonsu yafundau mu Chijil ni kud Aprofet. 15 Ni nikwet ruchingej er muday Nzamb, ruchingej rikwetau kand antu inay, anch kukwikal divumbuk da antu atentamina ni antu akad kutentam. 16 Mulong wa chom chinech, nikat kwikasikesh chisu chawonsu kulam kom kishitwila* kurutu kwa Nzamb ni kwa antu. 17 Chad kupwa kwa mivu yivud, nachirika ku Yerusalem mulong wa kupan yipan ya riy ku muchid wam ni milambu. 18 Pinada nisadina yom yiney, antanang mu tempel nikat kwishitwish kukwatijan ni yishankur, pakwez kantanangap ni chisak cha antu ap nikat kuletish kanvundangesh. Pakwez kwading in Yuda amwing a mu provens wa Aziy 19 ada afanyidina kwimekesh kurutu kweyey mulong wa kwinfund anch chakin kamu ad akwet mulong niyamam. 20 Ap amakundj ada pinap alonda uyimp ik nasadina chisu nada kurutu kwa in Sanedrin, 21 kudoshaku chom chimwing natoyina mukach mwau anch: ‘Anrumburishin nlel kurutu kwenen mulong wa divumbuk da afu!’ ”

22 Pakwez, Felikis, mulong wading wij yom nawamp piur pa Njil yiney, wimika kusambish milong ni wayilej anch: “Pakushikay Lisiyas, kalal wa amasalay, pawiy nikukwata mupak piur pa mulong wen.” 23 Ni wapana mbil kud mukurump wa amasalay chakwel amulam Paul nawamp ni kumwinkishaku want ipend, ni kuyilik arunend* chakwel amuwanyishin maswir mend.

24 Kupwa kwa machuku kanang, Felikis weza ni mukajend Drusila, wadinga mwin Yuda, chad wamutumesha Paul ni wamutesha pading palondinay piur pa ritiy muday Yesu Kristu. 25 Pakwez pading palondinay Paul piur pa kutentam, kwilam, ni dirumburish dikweza, Felikis wova wom ni wamwel anch: “Katat yang kwey, pakwez nikukutazuk kand anch nikal ni chisu.” 26 Pa chisu chawiy chimwing ndiy wading uchingejin anch Paul ukumwinkish nfalang. Mulong wa chom chinech, wading ukat kuyitum antu chakwel amutazuka tupamp tuvud mulong wa kwambamb nend. 27 Pakwez chipasuta mivu yaad, Felikis amuswinkana kud Porikiyus Fesitus; ni mulong Felikis wading ukatin kwitapin dilau da in Yuda, wamusha Paul mu rukan.

25 Chawiy, pashikay Fesitus mu provens ni kusend yisend yend kupwa kwa machuku masatu, wadokala ku Sezarey mulong wa kuya ku Yerusalem. 2 Chad amakurump a in kupesh nau amakundj ading ijikena pakach pa in Yuda amulejamu piur pa Paul. Chawiy asambisha kumwilembin Fesitus 3 chakwel ayisangaresh kusutin kumutwal Paul ku Yerusalem. Pakwez ading amutilang kal Paul mupit chakwel amujipa mwi njil. 4 Pakwez Fesitus wayakula anch Paul akumulamin ku Sezarey ni anch amwinend wading ukimbin kuchirik kwinakwa kupwa kwa chisu chikemp. 5 Ndiy walonda anch: “Anch ikundj winou wasadin kamu chom chiyimp, el amakundj amwing ada amakurump pakach pen eza pamwing niyamam chakwel amufunda.”

6 Chawiy kupwa kwa kusal nau pamwing machuku chinan ap dikum, Fesitus wachirika ku Sezarey, ni dichuku dalondulaku, washakama pa nkwas ya dirumburish ni wapana mbil chakwel amulet Paul. 7 Pandamay Paul, in Yuda adokala ku Yerusalem amunyimburika, chad amufunda nich yom yivud yikash yakanganyau ayinau kupan uman.

8 Pakwez Paul wilondinap amwinend anch: “Am nasadinap kwam chitil chajipina Chijil cha in Yuda ap cha tempel ap cha Kayisar.” 9 Fesitus, wading usotina kwitapin dilau da in Yuda, wamwakula Paul anch: “Ov, usotin kuya ku Yerusalem chakwel akurumburish kurutu kwamam piur pa yom yiney?” 10 Pakwez Paul walonda anch: “Am niminy kurutu kwa dirumburish da Kayisar, kufanyidinau kwinrumburishin. Am nasadinap chom chiyimp kud in Yuda, mud muwamana kal niyey amwiney. 11 Anch chakin kamu nid mwin kurumbuk ni nasadin chom chitina kwinjipin, am nilikinap kufa bwat; pakwez anch yom yinfundinau amakundj inay yikwetap dishin, kwikil muntu ukweta mbil ya kwimpan mu makas mau mulong wa kuyisangaresh. Am natwal kal mulong wam kwa Kayisar!” 12 Chad Fesitus, kupwa kwa kwambamb ni chikumangen chend cha in kuyulan, wakula anch: “Ey watwal kal mulong wey kwa Kayisar; ukuya kwa Kayisar.”

13 Chipasuta machuku makemp mwamu, mwant Agripa ni Berenis ashika ku Sezarey mulong wa kumwendin ni kumulangwish Fesitus. 14 Mulong asutisha machuku mavud kwinikwa, Fesitus wamuleja mwant mulong wa Paul anch:

“Kunoku kud ikundj umwing washilau mu rukan kuday Felikis, 15 ni panada ku Yerusalem, amakurump a in kupesh nau amakurump a in Yuda aletang mulong wend ni itang chakwel amufish nich. 16 Pakwez nayakulang anch in Rom kakwetingap chaku cha kumupan muntu mulong wa kumusangaresh kwau muntu kanang, chitin muntu ufundinau atanijan mes ni mes nau antu amufundina ni ikala ni mutapu wa kwilondinap amwinend piur pa yom yimufundinau. 17 Chawiy pashikangau kunoku, pakad kulab, dichuku dalondulangaku, nashakamang pa nkwas ya dirumburish ni napanang mbil chakwel amuleta ikundj winou. 18 Pimanangau antu ezang kumufund, kalondangap chom ap chimwing chiyimp piur pend mud munading nichingejidina. 19 Awiy atadikijanang kwau nend piur pa difukwil dau da anzamb* ni piur pa ikundj umwing utazukinau anch Yesu, wafila pakwez ulondinay Paul anch ud mwom. 20 Mulong namanangap mutapu wa kupwish ntaad jinej, namwipulang anch ukatin kuya ku Yerusalem mulong wa kumurumburishin kwinikwa piur pa milong yiney. 21 Pakwez pitangay Paul chakwel amulamin mu rukan pachingedinay mupak wa Ogist,* napanang mbil ya kumulamin mu rukan djat ni panikumutumina kwa Kayisar.”

22 Agripa wamuleja Fesitus anch: “Niyam nisotin kumutesh ikundj winou.” Ndiy wamwakula anch: “Ukumutesh kwey damashik.” 23 Chawiy dichuku dalondulaku, Agripa ni Berenis eza nich katumb kajim, andama mu kapalakany ka kurumburishin pamwing nau atulal a amasalay ni antu ajim a mu musumb; chad Fesitus wapana mbil, ni amuleta Paul. 24 Chad Fesitus walonda anch: “Mwant Agripa ni en awonsu udanya pinap, umumenany ikundj winou wafundinau kud in Yuda awonsu kud am, chikala ku Yerusalem ap kunoku, ading atoyina anch ikundj winou kafanyidinap kand kwikal mwom. 25 Pakwez namen anch kasadinap kwend chom ap chimwing chitina kumujipin. Chawiy pitangay ikundj winou amwinend kuya kumurumburish kud Ogist, nakwatang mupak wa kumutum kud ndiy. 26 Pakwez am nikwetap chom ap chimwing cha kufund piur pend kud Nsalejam. Chawiy namuletang kurutu kwenen awonsu, pakampwil kurutu kweyey Mwant Agripa, chakwel kupwa kwa kumwipul yipul ya dirumburish, nitwishap kuman chom cha kufund. 27 Mulong am nimen anch chovikenap kumutum muntu wa rukan pakad kulejan yom yimufishinau nich.”

26 Agripa wamuleja Paul anch: “Katat ukutwish kwey kwilondinap amwiney.” Chad Paul wonisha chikas ni walond anch:

2 “Mwant Agripa, nikwet musangar nakash wa kwilondinap amwinam kurutu kwey nlel piur pa yom yawonsu yinfundidinau in Yuda, 3 pakampwil mulong ey wij kamu nawamp yaku yawonsu ya in Yuda ni milong yikatau kupwitamijadin. Chawiy nikwitin komb kwintesh nich kushimpish muchim.

4 “Chakin kamu, mutapu wa mashakamin mam kudosh ku usand wam pakach pa antwam* ni mu Yerusalem wijiken kud in Yuda awonsu 5 ada angija pakur, anch ading akatin, afanyinang kulet uman anch nading Mufaris walimishang mafundish mawonsu ma chisak cha difukwil detu chikata kulimish chijil nakash ni kuyishindil antu akwau kusal mwamu. 6 Pakwez katat anrumburishin mulong wa ruchingej nikweta mu kushilamu kwashilayamu Nzamb kud angakiril etu; 7 kwawiy kushilamu kumwing kuchingejina michid yetu dikum ni yaad (12) kuwanyin kusutin kumusadin Nzamb mudimu utumbila uchuku ni muten. A! Mwant, ruchingej riner rawiy rinfundidinau kud in Yuda.

8 “Mulong wak en witiyijinanyap anch Nzamb ukat kuyivumbul afu? 9 Ku mutambu wam, nading nich kashinsh anch nafanyina kusal yom yivud mulong wa kurishikish dijin da Yesu wa ku Nazaret. 10 Yawiy kamu yom nasala mu Yerusalem, ni nayiteka antu atumbila avud mu jinkan, mulong natambula ulabu kud amakurump a in kupesh; ni pakimbangau kuyijip, niyam nitiyang. 11 Chisu chawonsu, kusutin kuyipup mu masinagog mawonsu, nayishindinang kutun ritiy rau; ni mulong nading niyovidin ujim nakash, nayangang kulemp nakash mulong wa kuyizengol ap mu misumb yikwau.

12 “Panading niyila ku Damas mulong wa kusal mwamu kusutin ulabu ni mbil yanginkishau kud amakurump a in kupesh, 13 panading mwi njil pa saa ya midi, A! Mwant, namana chitokish chidokila mwiur chading chizazina nakash kusutamu muten chanyimburik am pamwing nau antu nadinga nau. 14 Ni patwawa etu awonsu pansh, natesha dizu dikat kwinlej mu dizu da Hebereu anch: ‘Saul, Saul, mulong wak ey winzengodin am? Ukat kwimesh mar amwiney kusutin kudandamen kwipamp ku mitond yisomburikina.’* 15 Pakwez namwipula anch: ‘Yeya nany Nsalejam?’ Ni Nsalejam wakula anch: ‘Yama Yesu, uzengodina. 16 Pakwez katat tumbuk ni iman. Nakumekenang ey mulong wa kukutond chakwel wikal kashalapol ni kaman wa yom wamana kal ni wa yom nikukuleja piur pam. 17 Ni nikukukamunin mu makas ma antu inay ni ku michid nikutumina 18 chakwel uburil mes mau, uyidosh ku mididim kuyitwal ku chitokish ni kuyidosh ku ulabu wa Satan kuyitwal kud Nzamb, chakwel atwisha kutambul dilikishin da yitil ni uswan pakach pa antu ashitwishinau kal kusutin ritiy rau mu am.’

19 “Chawiy, Mwant Agripa, nabwambwidinap ku chishimushimu chinech chadokala mwiur, 20 pakwez kusambishin kud antu ashicha mu Damas kupwa ashicha mu Yerusalem, ni mu jingand jawonsu ja mu Yudeya ni kud antu a michid, nayilejang anch afanyidin kukarumuk ni kwez kud Nzamb kusutin kusal yom yimekeshina kukarumuk. 21 Chawiy chankwatidinau kud in Yuda mu tempel ni kupakish kwinjip. 22 Pakwez, mulong natambwil ukwash wa Nzamb, nidandamedin kupan uman kushik ni nlel kud antu akemp ni ajim, nikatap kulond chom chikwau kudoshaku yom yasambelau kulond kud Aprofet ni Moses—⁠ 23 anch Kristu wafanyina kuman mar ni mulong ndiy wafanyina kuvumbuk wa kusambish, wafanyina kulejan chitokish kud antu inay ni ku michid.”

24 Chad, pading pilondidinayap Paul, Fesitus watoya anch: “Paul, wazarik kal!* Kwilej nakash kwakuzarish kal!” 25 Paul wakula anch: “Nizarikinap, Mwant Mujim Fesitus, pakwez yom nilondina yid kamu yakin ni yovikena. 26 Mulong chakin kamu, mwant nambambina nend nich want ipam wij nawamp yom yiney; nikwet kamu kashinsh anch kwikil chom ap chimwing chakaday kwijik, mulong yom yiney yasadikidinap ku ujindj. 27 Mwant Agripa, ov, ukat kuyitiyij Aprofet? Nij nawamp anch ukat kuyitiyij.” 28 Pakwez Agripa wamwela Paul anch: “Nimen mud mu kachisu kakemp ukimbin kwimbachik kwikal mwin Kristu.” 29 Chad Paul walonda anch: “Chikala mu chisu chikemp ap mu chisu chilemp, nisotin kurutu kwa Nzamb anch, kadap ching ey pakwez antu awonsu anteshina nlel wikalany mud am, pakwez pakad miyolal yiney.”

30 Chad mwant watumbuka pamwing ni guverner ni Berenis ni amakundj ading ashichau nau pinipa. 31 Pakwez pading pabudikinau, asambisha kulond umwing ni mukwau anch: “Muntu winou kasadinap chom chifanyidina kumujipin ap kumutek mu rukan.” 32 Agripa wamuleja Fesitus anch: “Anch ikundj winou katwadinap mulong wend kwa Kayisar, elang kumulikishaku.”

27 Chad pakwatau mupak anch tukukandam mu waat mulong wa kuya ku Itali, amupana Paul ni antu a rukan akwau amwing mu makas ma mukurump wa amasalay umwing dijin dend Jiliyus, wa mu chisak cha amasalay cha Ogist. 2 Twakandama mu waat wading udokila ku Adramit ni wading piswimp ni kuya ku yaw kushalijan ya mu provens wa Aziy, twakandama mu waat; twading pamwing ni Aristarikis, mwin Masedon wa ku Tesalonik. 3 Dichuku dalondulaku twashika ku Sidon, Jiliyus wamusadina Paul yom nich muchim uwamp* ni wamwitiyina kuya kud arunend chakwel amubangin.

4 Twatumbuka kwinikwa mu waat, chad twasutina mutambu wa ditung da Shipre, mulong rinkind wading utupwepwil nayimp. 5 Kupwa twayila pakach ni pakach pa karung, mutambu wa Silisiya ni Panfiliya, ni twashika ku chaw cha Mira mu Lisiya. 6 Kwinakwa mukurump wa amasalay watana waat wa ku Alekizandriya wading uyila ku Itali, chad watukandjika mwinimwa. 7 Kupwa kwa kuya pakemp pakemp mu machuku mavud, twashika kwa mar ku Kinidus. Mulong rinkind watukangesha kuya kurutu, twasutina piswimp ni Kret ku Salmon. 8 Ni twaya kwa mar kuns kuns kwa chikum, ni twashika kwi ndond kutazukinau anch Chaw Chiwamp, chading piswimp ni musumb wa Laseya.

9 Chad kwasuta machuku mavud ni chading cha ubaj kwauk pa mem, mulong ap kujil yakuda kwa pa Dichuku da Kuchakwish kwading kwasutang kal, chawiy Paul wayibabesha 10 ni wayileja anch: “Amakundj en, nimen anch weny winou ukwikal wa ubaj ni kukushadik yom yivud, kadap kwau ching mafund ni waat pakwez ni mwom* yetu kand.” 11 Pakwez, mukurump wa amasalay wamutesha mwin kwawish ni mwin waat pa ndond pa kumutesh Paul. 12 Mulong pa chaw chinech padingap pawamp kushakam pa chirung cha mashik nakash, antu avud itiya kudokal pinipa mulong wa kuman anch akutwish kwikal ni mutapu wa kushik ku Fenikis, chaw cha mu Kret chadinga pakach pa kwiyand ni kwingangel ni pakach pa kurul ni kwingangel, mulong wa kusutishin chirung cha mashik nakash kwinikwa.

13 Pasambishay rinkind wa kurul kupepet pakemp pakemp, atonga anch akutwish kuwanyish chitongijok chau, chawiy azambula nkal ni asambisha kusutin ku chikum ku chikum cha ditung da Kret. 14 Pakwez kupwa kwa chisu chikemp, rinkind mukash utazukinau anch Erakilo* watuta pa ditung. 15 Mulong rinkind wibula nayimp ku waat ni kwadingap mutapu wa kutadish dizur da waat kwezina rinkind, twalika kwawish ni atuperila. 16 Kupwa twaya mau mulong wa kujingam ku kaditung kakemp katazukinau anch Kauda, ni twarisha nakash mulong wa kusend waat ukemp* wading ukasidinau kwinyim kwa waat. 17 Pakwez kupwa kwa kuwandjik mukach, aukasina ku waat ujim nich moj, ni mulong ova wom anch akupatamen mu usukuril wa ku Sirtis,* asurisha yom yikata kwendish waat ni atuperila. 18 Mulong rinkind mukash wadandamena kutubachik, dichuku dalondulaku asambisha kupipej waat. 19 Pa dichuku da chisatu, ayinau anona yom ya mudimu ya mu waat ayidjubul.

20 Mulong kwamekanap muten ap atutumbu mu machuku mavud ni mulong rinkind mukash ndiy wading utubudina,* twasambisha kushadish ruchingej retu rawonsu ra kupand. 21 Kupwa kwa kusal chisu chilemp pakad kuda, Paul wimana mukach mwau ni walond anch: “Amakundj en, wafanyinanya kutesh chakin kamu chiyul cham ni kulik kwandam mu waat pitwading ku Kret, mwamu twelang kwiyep kusheshik kwinoku ni kushadish yom. 22 Pakwez katat nikukasikeshinany kulik kwov wom,* kwikil ap umwing wa pakach pen ukusheshika, ching kusu waat. 23 Uchuku winou mwangel wa Nzamb nikata kwifukwil ni kusadin mudimu utumbila wezang kud am 24 ni wanlejang anch: ‘Paul, kangal wov wom. Ufanyidin kwiman kurutu kwa Kayisar, tal! Nzamb wakwinkish kal mwom ya antu awonsu uda nau mu waat.’ 25 Chawiy amakundj en, ikalany atakamena, mulong nimwitiyijin Nzamb anch yom yikusadik kamu mud mwanlejangau. 26 Pakwez, rinkind ukutushikij ku chikum cha ditung dimwing.”

27 Chad pandama uchuku wa dikum ni yinying (14) ni pading patupwepwilau kud rinkind pa Karung wa Adriya, kushik mukach mwa uchuku, in kusal mudimu mu waat asambisha kutong anch twashik kal piswimp ni kwimpat. 28 Papimau kulep kwa mem, atana ametre piswimp makum masatu ni musamban (36),* chawiy asejaku kand kurutu mwamu, apim kand kulep kwa mem ni atana ametre piswimp makum maad ni sambwad (27).* 29 Mulong ova wom anch akwibub ku mayal, adjubwila mu mem ankal anying kwinyim kwa waat ni asota ing kwachang swa. 30 Pakwez, pasambishau in kusal mudimu mu waat kuchin kusutin kushirish waat ukemp mu karung ukuman mud akimbin kudjubul ankal ku dizur da waat, 31 Paul wamuleja mukurump wa amasalay ni amasalay anch: “Anch amakundj inay kashichap mu waat, ukupandanyap.” 32 Chawiy amasalay akatula moj ya waat ukemp ni aulikishaku chakwel upalik.

33 Pikwashika piswimp ni kucha, Paul wayikasikesha awonsu kudaku yakuda kusutin kuyilej anch: “Nlel did dichuku da dikum ni yinying (14) diuchingedinanya oku ukat kwiyakamishany, ni kand kal udanyap chom ap chimwing. 34 Chawiy nikukasikeshinany kudap chom; chid mulong wa uwamp wen, mulong kwikil ap umwing wa pakach pen ukushadisha rusuk ap rumwing ra ku mutu wend.” 35 Papwishay kulond mwamu, wanona mukat, wamujikitish Nzamb kurutu kwa awonsu, waubukon ni wasambish kuda. 36 Chawiy awonsu ikasikesha ni asambisha niyau kuda. 37 Etu awonsu twading mu waat twading antu* yitot yaad makum sambwad ni musamban (276). 38 Padau awonsu ikut, apipeja waat kusutin kudjubwil tidiku mu mem.*

39 Chikwacha pamanch, katwishap kujingunin pa divu dadingau, pakwez amana ndond yalalela ya usukuril yikweta chikum ni akwata mupak wa kutwal waat kwinikwa anch akutwish. 40 Chawiy akatula moj ya ankal ni ayilik yapalikin mu mem, pa chisu chawiy chimwing akatula moj ya yikay; ni kupwa kwa kuchirish disun dipwitining rinkind, aya ku chikum. 41 Pibubau ku ditung da usukuril wabachikangau ku mem ushad ni ushad, waat wajama; chad dizur da waat dakwata pansh ti, pakwez chikunku cha kwinyim cha waat chasambisha kusheshik mulong wa mambek makash. 42 Chawiy amasalay akwata mupak wa kuyijip antu a rukan chakwel kangal ap umwing isay ni achin. 43 Pakwez mukurump wa amasalay wading wakwatang kal mupak wa kumupandish Paul ni wayikangesha kusal mwamu. Wayileja antu ading ija kwisay idjubwil pa mem chakwel asambela kushik kwimpat, 44 ni akwau afanyina kuyilondul, amwing pa yibar ya mabay ni akwau pa yikunku ya waat. Chawiy antu awonsu ashika kwimpat aom.

28  Pitwatuntuka etu awonsu akash kwimpat, twajingunina anch ditung dined ading aditazukin anch Malit. 2 Ni antu a kwinikwa ading alondina dizu dindj atusadina yom nich muchim uwamp nakash.* Atupepina kasu ni atwaka etu awonsu nawamp mulong ruval wading unakin ni kwading mashik nakash. 3 Pakwez pakumangejay Paul chit cha nkuny jiumina ni kujitek pa kasu, mwi nkuny mwabudika nnak mulong wa chirungul cha kasu ni wamulamata ku chikas. 4 Pamanau antu a kwinikwa nnak wamulamatang kal* Paul ku chikas, asambisha kulond anch: “Chakin kamu, ikundj winou ud mwin kujipan, ni ap anch wapand kal pa karung, Kutentam* kumulikinap kudandamen kwikal mwom.” 5 Pakwez wamuzwiyina nnak mu kasu ni kwovap kusansan ap pakemp. 6 Chad awiy achingeja anch ukunan ap ukufa kapamp kamwing. Pakwez achingela chingelee, ni pamanau anch kwikil chom chiyimp chamushikena, aswimpa yitongijok yau ni asambisha kulond anch wading nzamb.

7 Chad, piswimp ni ndond yinaya kwading yir ya mukurump wa ditung dijin dend Pibiliyus, ikundj winou watwaka nawamp ni watulama kwol kwend mu machuku masatu. 8 Chawiy tatukwend a Pibiliyus wading ulel mu ulal mulong mujimbu wading wamuswanang kal nakash ni wading usutin mash,* ni Paul waya kumuman, walembil, wamwazuk makas, chad wayerika. 9 Kupwa kwa yom yiney, antu akwau ading pa ditung niyau asambisha kwez kud ndiy ni wayoka. 10 Atulimisha kand kusutin kutwinkish yipan yivud, ni chisu twakandama mu waat mulong wa kuya, atwinkisha yom yawonsu twading tuswirikedina.

11 Kupwa kwa angond asatu, twakandama mu waat wadinga ni chifatul cha “An a Zeus” ku mazur. Waat winou wading wa ku Alekizandriya ni wasutishina chirung cha mashik nakash pa ditung dined. 12 Pitwashika mu chaw cha Sirakus, twasala machuku masatu kwinikwa; 13 pitwadokala kwinikwa, twashika ku Rejiom. Dichuku dalondulaku, rinkind wa kurul watuta nakash ni twashika ku Piteoli pa dichuku da chaad. 14 Kwinikwa twatana akadivar ni atukasikesha kushakam nau mu machuku sambwad, kupwa twadandamena kuya ku Rom. 15 Pateshau akadivar kwinikwa rusang piur petu, eza djat ni ku Sok wa Apiwus ni ku Yikumbu Yisatu ya Angendj mulong wa kutusankan. Payimanay, Paul wamujikitisha Nzamb ni wikasikesha.* 16 Kupwa twashika chad mu Rom, kwinikwa Paul amwinkisha mbil ya kushakam mu chikumbu amwinend pamwing ni isalay mwin kumulam.

17 Pakwez, kupwa kwa machuku masatu, Paul wayikumangeja amakurump a in Yuda. Pakumanganau pamwing, wayileja anch: “Amakundj en, akadivar, ap anch nasadinap chom chiyimp kud antu ap ku yaku ya angakiril etu, antekin mu rukan mu Yerusalem ni kwimpan mu makas ma in Rom. 18 Ni kupwa kwa kwingipol, akimba kwinlikishaku, mulong kamanap diyingishin da kwinjipin. 19 Chad mulong in Yuda alika, changita kutwal mulong wam kwa Kayisar, pakwez kadap mulong nading nikimbin kufund muchid wam piur pa chom kanang. 20 Chawiy nitang kukumanany ni kwambamb nen, mulong ankasin miyolal yiney mulong wa ruchingej ra Isarel nikweta.” 21 Awiy amwakula anch: “Etu twatambwilap mikand yidokila ku Yudeya piur pey, ni kwikil mukadivar ap umwing wadokila kwinikwa watulejina yom yiyimp piur pey. 22 Pakwez tumen anch chiwapin twiteshinap yitongijok yey, mulong twij nawamp anch antu alondin nayimp piur pa chisak chinech ku jindond jawonsu.”

23 Chawiy ateka dichuku mulong wa kumanijan nend, ni eza avud nakash mu chikumbu mwading mushichay. Ni kudosh pamanch djat urel, kusutin Chijil cha Moses ni yom yafundau Aprofet, wayirumburila yom yivud kusutin kupan uman piur pa Want wa Nzamb ni mulong wa kuyibachik kwitiyij muday Yesu. 24 Amwing asambisha kwitiyij yom yading yilondinay; pakwez akwau bwat. 25 Chawiy mulong atadikijana amwing ni akwau, asambisha kuyawol, chad Paul walonda anch:

“Spiritu utumbila wading uyingin nich payilejay angakiril en kusutin muprofet Isay 26 anch: ‘Yang ukayilej antu inay anch: “Chakin kamu ukuteshany pakwez ukwovanyap kurumburik, ni ukutalany pakwez ukumananyap. 27 Mulong michim ya antu inay yachinchikin kal, matu mau majikin kal, ni abwikin kal mes mau, chakwel akangany kuman ni mes mau ap kutesh ni matu mau ap kwov kurumburik nich michim yau ni kuchirik kud am chakwel niyoka.” ’ 28 Chawiy ijikany anch uruu winou piur pa mutapu ukuletay Nzamb dipandish aupanin kal kud antu a michid, ni akuutesh kamu chakin.” 29* ——

30 Chawiy washakama kwinikwa mu mivu yaad ya kabuj mu chikumbu chafutinangay, ni wayakang nawamp antu ezang kumutal, 31 wayilejang piur pa Want wa Nzamb ni kuyifundish piur pa Nsalejetu Yesu Kristu nich kashinsh kin kawonsu,* pakad chikangesh.

Ap “usu.”

Ap “kushik ni kusudedina divu.”

Mu Grek, “mu chintamp cha kwend pa dichuku da Sabat, chintamp chafanyinay kwend mwin Yuda pa dichuku da Sabat.”

Ap “chisak cha antu awonsu.”

Ap “wabarika pakach ni pakach.”

Mu Grek, “chandamangay ni kubudik.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “amumana mud mutapu mwayimanangau atwimbuy akwau dikum ni umwing (11).”

Mu Grek, “izula nich.”

Ap “jindim.”

Ap “masu.”

Mu Grek, “saa ya kasatu.”

Mu Grek, “misuny ya mitapu yawonsu.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “chiyul cha.”

Ap pamwing ap, “moj ya.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “kurutu kwa mes mam.”

Mu Grek, “misuny yam yikushakam.”

Ap “ukulikinap mupim wam.”

Ap “Hades,” kwawiy kulond anch nzay ya antu awonsu. Tal Ndinguril.

Mu Grek, “mutu wa dijuku.”

Mu Grek, “rubut rend.”

Ap “Hades,” kwawiy kulond anch nzay ya antu awonsu. Tal Ndinguril.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “chipwan.”

Mu Grek, “chikumbu cha Isarel chawonsu chijik.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “mipim.”

Ap “antu piswimp tunan tusatu (3 000) ikala niyau in kwilej.”

Ap “kwanganijan umwing ni mukwau.”

Ap “mipim yawonsu.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Mu Grek, “saa ya chidivu.”

Ap “ayikusumwon.”

Mu Grek, “yidokal kwi mpal kwa Yehova.” Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “mupim wawonsu.”

Ap “rubut rey.”

Ap “wapampinanya.”

Mu Grek, “mutu wa dikonk.”

Ap “nich kashinsh; pakad wom.”

Charumburik anch akad kwilej ku mashikol ma Arabi; pakwez chirumburikinap anch kadingap kija kutang.

Ap “kadingap antu ajim; antu ijikena nakash.”

Ap “pa Sanedrin.”

Ap “chijingidij.”

Mu Grek, “antwau.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “Kristu wend.”

Ap “wazizila many.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “nich kashinsh kawonsu.”

Ap “papwishau kulembil nich kashinsh kawonsu.”

Ap “nich kashinsh.”

Tal Ndinguril.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap, “kumujipin.”

Mu Grek, “Chitusangareshinap etu.”

Ap “amakundj sambwad alondidinau yom yiwamp kud antu.”

Mu Grek, “asambisha kuziyin ku ritiy.”

Ap “ayibachika.”

Ap “Dokal mwi ngand yey ni mu dijuku dey.”

Mu Grek, “ez.”

Mu Grek, “rubut rend.”

Mu Grek, “rubut rend.”

Ap “kuyizengol.”

Ap “wamubabesha.”

Ap pamwing ap, “niyend wasala mwamu kud.”

Ap “anshankur.”

Ap “mipim.”

Ap “nfalang ja utad wa argent.”

Mu Grek, “chakwel alik kudandamen kwikal aom.”

Ap “amwamwishina.”

Mu Grek, “wikala ni maswir mu muchim wend ma kuya.”

Ap “kushinshikin mutapu wadingau.”

Ap “kumumesh mar.”

Mu Grek, “kusutin chikas chend.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “chad asala musambu mulong wa chirumbidij chasalau.”

Mu Grek, “ey chikumbu cha Isarel.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “chipwan.”

Mu Grek, “akad kubabeshau ku michim ni ku matu.”

Ap “yidjal yau ya piur.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap pamwing ap, “musumb umwing.”

Ap “yom ya yip.”

Ap “yom yend ya yip.”

Ap “nfalang jey ja utad wa argent.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Mu Grek, “yom yiridina nakash.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “kalal wa mu chipang cha mwant.”

Ap “wij.”

Ap “mwin kwinrumburil.”

Ap “chisu chimukambinau mavuj.”

Tal Yom Yiwejinaku A3.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Mu Grek, “kuyikas; kuyikas moj.”

Mu Grek, “kuyitwal a kukas.”

Mu Grek, “wandamang ni kubudik.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Dijin da Grek Dorkas ni dijin da Aram Tabita, mawonsu maad marumburikin anch “Nkay.”

Ap “wapanang kud atuzwendj.”

Ap “yidjal ya piur yachimay.”

Kalal watakelang amasalay chitot (100) a in Rom.

Chid chisak chading nau amasalay in Rom yitot musamban (600).

Mu Grek, “piswimp saa ya chidivu.”

Ap “utudidin kwa.”

Mu Grek, “piswimp saa ya musamban.”

Mu Grek, “chom chadinga mud nnung.”

Mu Grek, “nnung ayisenda mwiur.”

Ap “wamwifukwil.”

Mu Grek, “saa ya chidivu.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “katond.”

Ap “ashinshamena.”

Mu Grek, “jindim ja wingendj.”

Ap “ayibabesh.”

Ap “kupwitamijan.”

Mu Grek, “chom chadinga mud nnung.”

Mu Grek, “anineta zoong.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Mu Grek, “yashika ku matu ma chikumangen.”

Ap “asala mudimu wa kupan ukwash.”

Mu Grek, “kusutin chikas cha.”

Ap “kumusambishin.”

Ap “nich mushiku.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “chidjal chey cha piur.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “Ey washadish kal manang.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “Wading ukimbin kurish nau.”

Mu Grek, “mwin kulam kapalikany ka kulal ka mwant.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “prokonsil.” Prokonsil wading guverner wa provens wa in Rom. Tal Ndinguril

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Mu Grek, “Ikundj kukwatijan ni muchim wam.”

Mu Grek, “ku rubut ra.”

Ap “nzay ya chivurikish.”

Ap “kwa kuchingejin; kushinshamena.”

Ap “kupwa kwa kusal rusot ra Nzamb.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “ayibachika.”

Ap “kubachik mipim ya antu.”

Ap “kashinsh.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “akasikesha mipim ya in kwilej.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “kakubabeshinanyap.”

Ap “kupwish ntaad jinej.”

Ap “kuyishindikijaku.”

Ap “kwisamb.”

Ap “chikumbu cha David chawila kal.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “chitongijok cham chidap cha.”

Mu Grek, porneia. Tal Ndinguril.

Ap “yom yijipinau pakad kudjish mash.”

Ap “kupumbul mipim yen.”

Ap “mipim.”

Ap “yom yijipinau pakad kudjish mash.”

Mu Grek, porneia. Tal Ndinguril.

Tal Yom Yiwejinaku A3.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap pamwing ap, “tufanyidin kamu kuchirik.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “ni wamubabesh.”

Ap “asutina mu.”

Musumb wa pol pa ngand ya Itali, mwadingau an a ngand nich mbil jimwing mud ja an a ngand a mu Itali.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “yidjal ya piur.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “pakad kulab.”

Ap “pakad kuturumburish.”

Ap “ayirumbangeshina antu ashicha.”

Ap “kapopu.”

Ap “kuyibachik.”

Antu akwatangau mud in manang.

Mu Grek, “Ayeropaj.”

Mu Grek, “ku matu metu.”

Mu Grek, “Ayeropaj.”

Mu Grek, “Ayeropaj.”

Ap “watongijokang nau pamwing.”

Charumburik anch ku sinagog.

Ap “prokonsil.” Prokonsil wading guverner wa provens wa in Rom. Tal Ndinguril.

Mu Grek, “kwi nkwas ya dirumburish.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Chimeken anch ku Yerusalem.

Ap “amufundisha ku kan.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “njil ya.”

Ap “padandamenau antu amwing kuchinchikish michim yau ni kulik kwitiyij.”

Ap “masun ma kusal nich mudimu makwatang.”

Ap “yom ya yip.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Charumburik anch nzamb mband.

Ap “nzamb wetu mband.”

Ap “aprokonsil.” Prokonsil wading guverner wa provens wa in Rom. Tal Ndinguril.

Ap “mupim wend ud muday ndiy.”

Ap “ayongoja nakash.”

Ap “mulong wa uwamp wen.”

Ap “ambachikin kud.”

Ap “mar.”

Ap “mupim.”

Ap “chitongijok chawonsu cha; chiyul chawonsu cha.”

Mu Grek, “awil mwi nshing mwa Paul.”

Ap “atushindikijaku.”

Mu Grek, “atujik.”

Ap “nshipu ya.”

Ap “mulong wak uziyishinanya muchim wam?”

Mu Grek, “twanineta zoong.”

Tal Yom Yiwejinaku A5.

Ap “kulik kuyibabesh anau.”

Ap “yom yijipinau pakad kudjish mash.”

Mu Grek, porneia. Tal Ndinguril.

Mu Grek, “ku mend ma.”

Ap “yidjal ya piur ya.”

Ap “yidjal yau ya piur.”

Ap “mwan a ngand wa Rom.”

Ap “wakad kal karumburishau.”

Mu Grek, “rubumbu rutokishinau pol nich mpemb.”

Ap “akat kulond patok.”

Ap “twashilangamu kal anch.”

Ap “ashilangamu kal anch.”

Mu Grek, “saa ya kasatu ya uchuku.”

Ap “chikumbu cha mwant.”

Ap “mwin kuyisambin antu.”

Ap “mbundj a milong.” Mu Grek, “chipupu.”

Tal Yom Yiwejinaku A3.

Ap “kakad kufish nich.”

Mu Grek, “antwend.”

Ap “relijon wau ayinau.”

Mwaz wa ant a mu Rom.

Ap “muchid wam.”

Yid mitond yasadinangau mulong wa kubing nich annam.

Ap “washadish kal manang.”

Ap “nich wuntu.”

Ap “mipim.”

Kwawiy kulond anch rinkind ukata kudokal pakach pa kwiyand ni kwingangel.

Waat ukemp wakwashang kupandish mwom.

Tal Ndinguril.

Mu Grek, “kadap ka rinkind kakemp kading katubudina.”

Ap “kwikal atakamena; kulik kuziy.”

Mu Grek, “abras makum maad (20).” Tal Yom Yiwejinaku B14.

Mu Grek, “abras dikum ni yitan (15).” Tal Yom Yiwejinaku B14.

Ap “mipim.”

Ap “mu karung.”

Ap “nich wuntu.”

Mu Grek, “chitang chikweta ulemb chamulamatanga kal.”

Mu Grek, Dike, chimeken anch kumekeshin nzamb mband wa kufundakesh ap chitongijok chin cha kutentam kwau.

Ap “usadin disanteri.”

Mu Grek, “wikala utakamena.”

Tal Yom Yiwejinaku A3.

Ap “nich kutakaman kwawonsu.”

    Mikand ya Uruund (1999-2026)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan