SHAPITRE WA 5
Atufung Alamina Amikoku
PADINGAY panap pansh, Yesu wamekesha anch udi “kafung muwamp.” (Yoh. 10:11) Pamanay yisak ya antu yikat kumulondul, “wayovila riy, mulong awiy ading aziyil ni kujilijil mudi amikoku akad kafung.” (Mat. 9:36) Pita ni atwimbuy akwau amana mutapu wayibanginau nich rukat kudi Yesu. Yesu wading ushalijadin nakash ni atufung a makasu a Isarel, adinga adiwila nakash amikoku, chawiy chasala anch amikoku apalangana ni afa nzal mu spiritu. (Ezek. 34:7, 8) Chilakej chiwamp cha Yesu cha kufundish ni kubangin amikoku, kushik ni ku kupan mwom wend mulong wau, chayifundisha atwimbuy mutapu wa kukwash antu akweta ritiy mulong wa kumuchirikin Yehova, udia ‘kafung ni kalam wa mipim yau.’—1 Pita 2:25.
2 Chisu chimwing pambambay ni Pita, Yesu wakasikeshina piur pa usey wa kudish ni kulam amikoku. (Yoh. 21:15-17) Yom yiney yamushika kamu Pita ku muchim mulong kupwa wayiyula amakurump a mu mivu chitot ya kusambish anch: ‘Yilamany yisak ya amikoku a Nzamb akwinkishanyau, kangal wasalany mudi akushindidilany, pakwez salany mudi mudia rusot ra Nzamb. Kangal kusu mulong wa kupit nfalang, pakwez salany nich mushiku. Kangal wayikelany nich usu antu ulaminanya, pakwez ikalany chilakej chiwamp kudi yisak ya amikoku a Nzamb.’ (1 Pita 5:1-3) Nlel unou, mazu ma Pita mayitadin kand atulam a yikumangen. Mulong amwimburijin Yesu, amakurump asadin kwa kwikatin ni adi yilakej kudi amikoku mu kusal mudimu wa Yehova.—Heb. 13:7.
Mulong amwimburijin Yesu, amakurump asadin kwa kwikatin ni adi yilakej kudi amikoku mu kusal mudimu wa Yehova
3 Tufanyidin kwikal ni muchim wa kujikitish mulong wa atulam atondau kudi spiritu mu yikumangen. Tutanidinamu nakash mu kubangin kwau. Chilakej, atulam akat kukasikesh ni kubangin muntu ni muntu mu chikumangen. Rubing ni rubing, akat kutakel yikumangan ya chikumangen, mukatau antu awonsu kukasikeshin ritiy. (Rom 12:8) Usu wau usadinau mulong wa kuchidij amikoku ku yom yiyimp, mudi antu ayimp, ukat kututek mu diking. (Isay 32:2; Tit. 1:9-11) Chilakej chau mu mudimu wa kulejan chikat kutukasikesh twipana mu mudimu wa kulejan rusangu ruwamp ngond ni ngond. (Heb. 13:15-17) Kusutin ‘yipan kudi antu’ yiney, Yehova ukat kusal anch chikumangen chikala chikash.—Efes 4:8, 11, 12.
YOM YITINAU MULONG WA KWIKAL KALAM
4 Mulong wa kwikal nich kashinsh anch chikumangen achilamin nawamp, amakundj atondinau afanyidin kuwanyish yom yitinau yidia mu Dizu dia Nzamb. Ching anch awanyish yom yitinau chad amekesh lel anch ayitondin kudi spiritu utumbila. (Mid. 20:28) Chidi chakin anch yom yitinau mu Bibil mulong wa atulam in Kristu yidi ya piur, mulong kwikal kalam chidi chisend chijim nakash. Pakwez yom yitinau yikasikenap kwau mu mutapu wa kwel anch amakundj in Kristu amukatina kamu Yehova ni akatina anch ayisadina akanganya kuwanyish yom yitinau. Chifanyidin kwijik anch atulam adi antu akata kusadin yiyul ya Bibil pichuku pichuku mu mwom wau.
Mulong wa kwikal nich kashinsh anch chikumangen achilamin nawamp, amakundj atondinau afanyidin kuwanyish yom yitinau yidia mu Dizu dia Nzamb
5 Kambuy Paul walejana yom yiney yitinau mu Bibil mulong wa atulam mu mukand wend wa kusambish kudi Timote ni mu mukand wend kudi Titus. Mu 1 Timote 3:1-7, tutangin anch: ‘Anch muntu ukimbin kwikal mukurump, ndiy ukatin mudimu uwamp. Chifanyidin mukurump winou ikala muntu wakad kufish nich, ikala mwin mband umwing, wisikena mu yaku yend, ikala mwin kwilam, wakad kanvundangesh, ikala mwin kwak angendj, ikala mulej muwamp. Kangal mukurump winou ikala mwin kukwachik maar, ap mwin chisum, pakwez ikala muntu udimukina wakad matend ap ris ra nfalang. Chifanyidin ndiy kulam dijuku diend nawamp, ayilej anend kuziyil ni kulimish yom yawonsu. Ov, anch muntu katwishinap kulam dijuku diend amwinend, ing, ukutwish nchik kulam chikumangen cha Nzamb? Kangal ndiy wikal muntu musu mu ritiy, chamwamu ukez kwitutul ni kwibaz, chad akez kumufish nich mudi mwamufishau nich Djabul. Chifanyidin ndiy ikala muntu ulimishinau kudi antu akad kwikal mu chikumangen cha Nzamb, chamwamu akez kumufish nich, chad mwamu ukuwa mu mupit wa Djabul.’
6 Paul wamufundina Titus anch: ‘Nakusha ey mu ditung dia Kret chakwel ukutenchik yom yakad kuwanyin, ni kutond amakurump mu ul ni ul mudi munakuleja: chifanyidin mukurump ikala wakad kufish nich, ikundj ukweta mband umwing, ukweta an akweta ritiy akad kwikal ni yaku yiyimp ap kwikal in kubwambwil. Mulong udi kashalapol wa Nzamb, kalam ufanyidin kwikal muntu wakad kufish nich, kangal ikala mwin kwitutul ap mwin kujiman swa, ap mwin kukwachik maar, ap mwin chisum, ap mwin ris ra nfalang, pakwez ikal mwin kwak angendj, mwin kukat yom yiwamp, mwin kwilam amwinend, mwin kutentam, ushinshamena, mwin kwikand, chifanyidin ndiy kulamat dang ku dizu dishinshamena mulong wa ukaliweny wend wa kufundish, chakwel atwisha kuyikasikesh akwau nich malejan makin, ukutwish kuyikand patok antu akata kutadik.’—Titus 1:5-9.
7 Ap anch yom yitinau mu Mifund mulong wa atulam yikutwish kumekan cha kusambish mudi yikasiken kuyiwanyish, amakundj in Kristu kafanyidinap kuziy mu kusal usu wa kuwanyish yom yitinau. Anch amekesh mikadil yiwamp ya win Kristu yitinau mulong wa atulam, akat kuyikasikesh antu akwau a mu chikumangen niyau kusal mwamu. Paul wafunda anch ‘yipan kudi antu’ yiney ayipana ‘mulong wa kurijek antu asala mudimu wa Kristu, chakwel ayikasikesha in Kristu, awiy kamu mujimbu wa Kristu. Asala mwamu djat ni patukwikadila mu umwing mu ritiy ni mu kumwijik Mwan a Nzamb, ni pitukeza kwikal amakurump mu ritiy, kushik ku chilik chiwanyidina cha Kristu.’—Efes 4:8, 12, 13.
8 Atulam kafanyidinap kwikal an akemp ap amakundj achidia asu mu ritiy. Pakwez adi antu ija yom yivud ya mu mashakamin ma win Kristu, akweta ronganyin rikurikina ra Bibil, ija nawamp Mifund ni akweta rukat rakin mulong wa chikumangen. Akweta kutakaman kwa kupup ni kuyiyul antu asadina yom yiyimp, mulong wa kuchidij amikoku kudi antu ayimp. (Isay 32:2) Atulam adi antu ijikena nawamp mu chikumangen mudi amakundj aswila mu spiritu ni abangidina nakash amikoku a Nzamb.
9 Antu awanyishina yom yitinau mulong wa kwikal atulam akat kumekesh manangu makin mu mwom wau. Anch waten kal, kalam ufanyidin kulamat kwi mbil ya win Kristu piur pa uruw, kwawiy kulond anch, ikala ikundj ukweta mband umwing ni mwin kulam dijuku diend nawamp. Anch kalam ukwet an akweta ritiy, aziyidina ni alimishina yom yawonsu ni akad kwikal ni yaku ap kwikal in kubwambwil, antu akwau a mu chikumangen akutwish kumusejin mulong wa kumwit ukwash piur pa mwom wa dijuku ni mashakamin ma win Kristu. Kalam ufanyidin kand kwikal muntu wakad kufish nich, wakad milong ni muntu ulimishinau ap kudi antu akad kwikal mu chikumangen. Kafanyidinap kwikal muntu ufishinau nich anch ukwet mwikadil uyimp ukutwisha kupwishikish kalimish ka chikumangen. Kafanyidinap kwikal muntu wapupinau katat mulong wa kurumbuk kukash. Antu akwau mu chikumangen akwet kuswir kwa kwimburij chilakej chend chiwamp ni kusanger kumulej milong yau ya mu spiritu.—1 Kor. 11:1; 16:15, 16.
10 Amakundj inay awanyishina yitinau awanyidin kusal mudimu mu chikumangen cha win Kristu mudi mwasalangau amakurump a Isarel ading “antu ababela, ni antu a manangu akweta ronganyin.” (Kuv. 1:13) Amakurump in Kristu adi antu akad kuwanyin, pakwez mu chikumangen ni pol ijiken mudi antu atentamina ni amwovila Nzamb wom amekeshina kal mu chisu kanang anch mashakamin mau makwatijadin ni mbil ja Nzamb. Mulong kadiap antu afishinau nich akutwish kulond patok kurutu kwa chikumangen.—Rom 3:23.
11 Amakundj atondinau mudi atulam amekeshin anch adi antu isikena mu yaku yau ni mu kwovijan nau antu akwau. Kakatap kulamat ku mutambu wa muntu. Pakwez, mashakamin mau madi misikena ni adi in kwikand. Kwisikan kwau kukat kumeken mu yom mudi yakudia, kuna, kwipuwangej, masengan ni kwiswedish. Adi kand isikena mu yom ya kuna maar maswejina mulong kangal ayifish nich anch akat kuleu ap anch adi in kukwachik maar. Muntu uziyina mulong wa kuna maar ukat kushadish kwikand ni kakutwishap kushinshikin pa yisakin ya mu spiritu ya chikumangen.
12 Chakwel anch ikundj ikala ni chisend mu chikumangen, ufanyidin kwikal muntu wakad kanvundangesh. Yaku yend yiwamp yikat kumekan mu mutapu udiay, kwol kwend ni mu midimu yend ya dichuku diawonsu. Ikundj mudi winou kakatap kuladikij yom; wij nawamp yom yifanyidinay kusal. Ulamatin kwi mbil ja Nzamb.
13 Kalam ufanyidin kwikal muntu wisikena. Ufanyidin kwikal uwanyidina kusal mu uumwing ni akwau mu chisak cha amakurump ni mu kwovijan nau. Ufanyidin kwikal ni chitongijok chiwamp piur pend ni kafanyidinap kwit anch akwau amusadina yivud. Mulong udi muntu wisikena, kalam kafanyidinap kwimen ching pa yitongijok yend amwinend, ap kuman anch mutapu wend wa kuman yom udi wa piur nakash kusutamu wa amakurump akwau. Amakurump akwau akutwish kwikal ni mikadil ap ukaliweny yikutwishay niyend kuburen. Mukurump ukat kumekesh kwisikan kwend pa kusal yom yimedina pa Mifund ni kusal usu wa kwimburij chilakej cha Yesu Kristu. (Fil. 2:2-8) Mukurump kafanyidinap kwikal mwin matend ap mwin chisum pakwez ayilimisha antu akwau ni kuman anch amusutinamu ndiy. Kafanyidinap kwikal mwin kwitutul, kakatap kuyishindil akwau anch itiya chitongijok chend. Kafanyidinap kwikal mwin kujiman swa, pakwez udi mwin chisambu pamwing nau antu akwau.
14 Chilik chimwing, muntu uwanyishina yom yitinau mulong wa kusal mudi kalam mu chikumangen ufanyidin kwikal mwin kwilam. Chinech chirumburikin anch udi wisikena ni wakad kufishan nich swa. Wij nawamp mbil ja Yehova ni mutapu wa kujisadin. Muntu mwin kwilam udi muntu mwin kwitiy swa yiyul ni umutakel. Kafanyidinap kwikal mwin rubabek.
15 Paul wamuvurisha Titus anch kalam ufanyidin kwikal mwin kukat yom yiwamp. Ufanyidin kwikal muntu utentamina ni ushinshamena. Mikadil yiney yikat kumekan mu kwovijan kwend nau antu akwau ni piur pa mutapu wend wa kuman yom yitentamina ni yiwamp. Ulamatin dang mu kwipan kwend kudi Yehova ni ukat kuziyin kwi mbil jitentamina ja Nzamb. Wij mutapu wa kulam ujindj. Udi mwin kwak angendj nawamp ni kwipan amwinend ni yom yend mulong wa antu.—Mid. 20:33-35.
16 Mulong wa kusal mu mutapu uwamp, kalam ufanyidin kwijik kufundish nawamp. Kukwatijan ni mazu ma Paul kudi Titus, kalam ufanyidin ‘kulamat dang ku dizu dishinshamena mulong wa ukaliweny wend wa kufundish, chakwel atwisha kuyikasikesh akwau nich malejan makin, ukutwish kuyikand patok antu akata kutadik.’ (Titus 1:9) Ukutwish kutong nau antu akwau, kulet yitongijok, kupandakan yikangesh ni kusadin mifund mulong wa kuyikwash itiya ni kukasikesh ritiy rau. Kalam ukat kusadin ukaliweny wend wa kufundish mu yisu yiwamp ap yiyimp. (2 Tim. 4:2) Ukat kushimpish muchim mulong wa kumukand muntu urumbukina nich kwitudish ap kumukasikesh muntu widjidjekina ni kumukwash chakwel asala midimu yiwamp yikwatijadina ni ritiy. Ufanyidin kwikal muntu wija kufundish nawamp chikala kurutu kwa antu ap kumufundish muntu amwinend, kusal mwamu kumekeshin anch kalam uwanyishin chom chinech chitinau.
17 Chidi cha usey kudi amakurump kwikal ni mushiku mu mudimu wa kulejan. Chifanyidin kumekan patok mu mutapu winou anch usadin usu wa kumwimburij Yesu, watekang mudimu wa kulejan rusangu ruwamp pa ndond ya kusambish. Yesu wayinka in kwilejend chilakej chiwamp ni kuyikwash chakwel ikala in kulejan a mushiku. (Mar. 1:38; Luka 8:1) Usu usadinau amakurump mulong wa kusal mudimu wa kulejan chikalap nchik yom yivud yikwetau ya kusal, akat kukasikesh chikumangen cha kabuj kwikal ni mushiku wa chilik chimwing. Chikwau kand, anch amakurump alejan pamwing nau antu a mu dijuku diau ni antu a mu chikumangen, kukat kwikal ‘kukasikeshijan umwing ni mukwau.’—Rom 1:11, 12.
18 Yom yiney yawonsu yikutwish kumekan anch yidi yikash kudi muntu ukimbina kusal mudi kalam. Chakin, kwikil kalam ukutwisha kamu kuwanyish mu mutapu uwanyidina yom yitinau mu Bibil, pakwez amakurump awonsu atondinau mu yikumangen kafanyidinap kukangany kuwanyish mikadil yimwing pakach pa mikadil yiney ni kusal anch chilim chinech chishikena kwikal kurumbuk kukash. Mu chisak cha amakurump, amwing akutwish kwikal ni mikadil kanang yiwamp, pakwez akwau niyawiy akutwish kuya kurutu mu yom yikwau. Mwamu, chisak chawonsu cha amakurump chikwikal ni mikadil yawonsu yiwamp yidia ya usey mulong wa kulam nawamp chikumangen cha Nzamb.
19 Anch chisak cha amakurump chatond amakundj mulong wa kwikal atulam, afanyidin kulam mu manangu yom yafunday kambuy Paul anch: “Nikat kukulejany en awonsu anch, kangal wapandakeshany kwitong ayinen chamwamu. Pakwez itongany muntu ni muntu mudi mudia kujimb kwa ritiy ramwinkishau kudi Nzamb.” (Rom 12:3) Mukurump mwawonsu ufanyidin kwikepish. Mukurump kafanyidinap kumekesh anch ‘upandakeshin kutentam’ pashinshikidinay yom yitinau mulong wa antu akwau. (Mul. 7:16) Anch alamin mu manangu yom yitinau, chisak cha amakurump chifanyidin kushinshik anch mukadivar uwanyishin mu chilik kanang yom yitinau. Patondinau amakurump antu awanyishina yom yitinau, ni kuvurik anch tudi antu akad kuwanyin, kulik kwikal ni katond ni rubabek, amekeshin anch alimishin mbil jitentamina ja Yehova ni mulong wa uwamp wa chikumangen. Afanyidin kulembil mulong wa antu atondinau ni kulondul umutakel wa spiritu utumbila wa Nzamb. Chinech chidi chisend chijim chikwetau, ni afanyidin kusal mwamu kukwatijan ni chiyul cha Paul chilondina anch: “Kangal waswakal kumwazuk muntu makas.”—1 Tim. 5:21, 22.
DIBUJ DIA SPIRITU
20 Amakundj awanyishina yom yitinau ya mu spiritu amekeshin anch ayitakedin kudi spiritu utumbila ni amekeshin dibuj dia spiritu mu mwom wau. Paul walejana yikunku chidivu ya dibuj dia spiritu: ‘Rukat, musangar, chisambu, kushimpish muchim, kudimuk, kuwap, ritiy, kwitudish, ni kwikand.’ (Gal. 5:22, 23) Atulam mudi inay akat kuyikasikesh akadivar ni anambaz ni kukwash uumwing wa chikumangen mu mudimu utumbila. Mikadil yau yiwamp ni kwipan kwau yimekeshin anch ayitonda kudi spiritu utumbila.—Mid. 20:28.
AMAKUNDJ AKASIKESHINA UUMWING
21 Chidi cha usey anch amakurump asala pamwing mulong wa kukasikesh uumwing wa chikumangen. Akutwish kwikal ni wuntu ushalijadina, pakwez akat kuchidij uumwing wa chisak cha amakurump anch ateshijadin kwa kalimish umwing ni mukwau, ap anch kakutwishap kutanijan pa milong yawonsu yisambidinau. Anch mupak ukwatinau ujipinap chijil cha Bibil, mukurump mwawonsu ufanyidin kwitiy ni kukwash mupak wa nsudien wa chisak cha amakurump. Mukurump mwawonsu ukata kwitiy umekeshin anch amutakedin kudi “manangu madiokila mwiur,” madia ma “chisambu, ni kwitudish.” (Jak. 3:17, 18) Kwikil mukurump ufanyidina kutong anch udi piur pa akwau ap ufanyidina kupakish kuyiyikel akwau. Amakurump akat kusal pamwing ni Yehova anch asadin pamwing mu chisak mulong wa uwamp wa chikumangen.—1 Kor., shapitre wa 12; Kol. 2:19.
ANCH MUNTU UKIMBIN KWIKAL MUKURUMP
22 Amakundj aswila mu spiritu afanyidin kusal usu wa kwikal atulam. (1 Tim. 3:1) Pakwez, kusal mudi mukurump kwitin mudimu ni kwipan nakash. Chinech chirumburikin kwishadin mulong wa kuwanyish maswir ma akadivar nau anambaz ni kuyibangin mu spiritu. Kukat kwikal kalam kurumburikin kusal usu nakash wa kuwanyish yom yitinau yidia mu Mifund.
MASHAKAMIN MA MUNTU MAKUTWISH KUSWIMP
23 Mukadivar wasadina kal nich kushinshaman mu mivu yivud ukutwish kuyel ap kukangany kusal yom yikwau. Pamwing ap mulong wa kupam, kakutwishap kand kuwanyish yisend ya ukalam. Ap mwamu, chifanyidin kudandamen kumulimish ni kumuman mudi mukurump watondau padandamedinay kwikal ni chisend chinech. Yom yiney yifanyidinap kumubachik alika ukalam. Uwanyidin kalimish tupamp twaad mudi muyilimishinau amakurump awonsu asadina mudimu ukash mulong wa kulam amikoku.
24 Pakwez anch mukadivar waman anch chiwapin kulik ukalam mulong wa kuswimp kwa mashakamin mamukangeshina kusal kand nawamp, ukutwish kwend kusal mwamu. (1 Pita 5:2) Chifanyidin ching kudandamen kumulimish. Ukutwish kusal yom yiwamp mu chikumangen ap anch kakwetap kand yisend mudi yikwetau amakurump.
MIDIMU NI YISEND YIDIA MU CHIKUMANGEN
25 Amakurump akwet yisend kushalijan mu chikumangen. Kudi ntakel wa chisak cha amakurump, kalam wa ujindj, ntakel wa mudimu wa kulejan, ntakel wa dilejan dia Chinong cha Kalam, ni kalam wa Chikumangan Mudimu ni Mashakamin. Amakurump amwing, ap awonsu, akat kusal mudi antakel a mudimu wa kulejan. Kwikil uvud wa mivu yiyitekidinau amakurump mulong wa kusal mu yisend yiney. Chad anch mukurump waswimp chikumangen, ap katwishinap kand kuwanyish yisend yend mulong wa mayej ap mulong kawanyishinap kand yom yitinau mu Bibil, mukurump mukwau ukutwish kumuswinkan. Mu yikumangen mudia amakurump akemp, chikutwish kwikal cha usey kudi mukurump umwing kusal yisend yivud kushik ni pakutondau akadivar akwau awanyishina yom yitinau mulong wa kwikal amakurump.
26 Ntakel wa chisak cha amakurump ndiy ukata kutakel yikumangan ya chisak cha amakurump. Ukat kusal mwamu nich kwikepish pamwing nau amakurump akwau mulong wa kulam amikoku a Nzamb. (Rom 12:10; 1 Pita 5:2, 3) Ufanyidin kwikal mwin kutenchik yom nawamp ni kutakel nich mushiku. (Rom 12:8) Ukat kutenchik program wa madiskur, yisu yimwing akutwish kumukwash kudi mukurump mukwau ap kudi nkwash wa mudimu uwanyidina.
27 Kalam wa ujindj ndiy ukata kulam madosiye ma chikumangen ni kuyijikish amakurump akwau yom yidia ya usey. Anch chidi cha usey, mukurump mukwau ap nkwash wa mudimu uwanyidina akutwish kumutond mulong wa kumukwash mu yom yikwau mu chisend chinech.
28 Ntakel wa mudimu wa kulejan ndiy ukata kutakel mudimu wa kulejan ni milong yikwau yitadina mudimu winou. Mu mudimu winou mudi kand kutenchik yikumangan ya mudimu wa kulejan ya yisak ya mudimu wa kulejan. Ukat kutenchik program wa kwendin yisak chisu chawonsu, chisak chimwing pa ngond. Mu yikumangen mudia yisak yikemp ya mudimu wa kulejan, ukutwish kwendin chisak ni chisak tupamp twaad pa muvu. Payilay kutal chisak cha mudimu wa kulejan, ukutakel yikumangan ya mudimu wa kulejan, ukulejan pamwing ni chisak ni kuyikwash in kulejan mulong asala usu wa kuyichirikin antu ni kutakel malejan ma Bibil.
ANTAKEL A YISAK YA MUDIMU WA KULEJAN
29 Pakach pa yisend yijim yidia mu chikumangen padi mudimu wa ntakel wa chisak cha mudimu wa kulejan. Pakach pa yisend yend padi (1) kubangin maswir ma mu spiritu ma muntu ni muntu wa mu chisak chend cha mudimu wa kulejan; (2) kumukwash muntu ni muntu wa mu chisak chakwel ipana mu mudimu wa kulejan nich mushiku ni musangar; (3) kuyikwash ni kuyifumb ankwash a mudimu a mu chisak chend chakwel awanyisha yom yitinau mulong wa kwikal ni yisend mu chikumangen. Chisak cha amakurump chikat kutond akadivar awanyishina kamu yom yitinau mulong wa kwikal ni yisend kushalijan.
30 Mulong chisend chinech chidi cha usey, antakel a yisak ya mudimu wa kulejan afanyidin kwikal amakurump anch chitwishikin. Ap nkwash wa mudimu ukutwish kusend chisend chinech kushik ni pakumuswinkanau kudi mukurump. Nkwash wa mudimu ukweta chisend chinech akumutazuk anch nkwash wa chisak cha mudimu wa kulejan, mulong kadiap mukurump mu chikumangen. Pakwez ukusal mwinshin mwa umutakel wa amakurump mulong wa kuwanyish chisend chinech.
31 Mudimu umwing wa usey nakash wa ntakel wa chisak cha mudimu wa kulejan udi kutakel mudimu wa kulejan. Kwikalaku chisu chawonsu, mushiku ni musangar ukuyikasikesh antu a mu chisak chend. Mulong in kulejan akat kusanger kukasikesh ni ukwash udiokila ku kusal pamwing, chikwikal chiwamp anch chisak chikal ni program wa kulejan uyisangareshina antu awonsu. (Luka 10:1-16) Ntakel ufanyidin kwikal ni kashinsh anch kudi teritwar wa kuya kulejen. Ufanyidin chisu chawonsu kutakel chikumangan cha mudimu wa kulejan ni kuyangan in kulejan. Anch kadiakwap, ukutwish kwovijan ni mukurump mukwau ap nkwash wa mudimu, pakwez anch kwikil wishadidina, ukutwish kutond mwin kulejan uwanyidina mulong wa chisend chinech chakwel in kulejan atambula umutakel ukwetau nich kuswir.
32 Ntakel wa chisak cha mudimu wa kulejan ufanyidin kwirijek kurutu mulong wa kumwak ntakel wa mudimu wa kulejan pakwezay kuyital, kuyilej antu a mu chisak chend ni kuyikasikesh mulong wa yom yiwamp yikutaninawamu. Anch antu awonsu a mu chisak ijik anch akwez kuyital, akutwish kukwash ni muchim wawonsu ditenchik dined.
33 Chifanyidin kushinshikin anch chisak ni chisak cha mudimu wa kulejan chikal ni antu akemp. Chinech chikumukwash ntakel wa mudimu wa kulejan ijika nawamp antu adia mu chisak. Mulong udi kafung wa rukat, ufanyidin kumubangin muntu ni muntu. Ukat kusal usu wa kumwinkish muntu ukwash panrend ni kumukasikesh ipana mu mudimu wa kulejan ni kukumangan ku yikumangan ya chikumangen. Ukat kusal kand usu wend wawonsu mulong wa kumukwash muntu ni muntu chakwel ikala mukash mu spiritu. Chitin kuyendin awonsu ayedina ni aziyina mulong wa kuyikasikesh. Ukwash kampand ap mazu ma kukasikesh yikutwish kuyibachik antu akwau chakwel awanyisha yom yitinau mulong wa kwikal ni yisend yikwau mu chikumangen ni chinech chikutwish kuyikwash akadivar nau. Nakash usu ufanyidinay kusal ntakel wa chisak cha mudimu wa kulejan ufanyidin bil kusal mulong wa kuyikwash antu adia mu chisak chend. Pakwez, mulong udi mukurump ni kafung, ufanyidin kuyibangin nich rukat antu awonsu a mu chikumangen ni kusal usu wa kumukwash mwawonsu udia mu maswir.—Mid. 20:17, 28.
34 Ntakel wa chisak cha mudimu wa kulejan ukwet chisend cha kukwash mulong wa kutambul marapor ma antu a mu chisak chend. Marapor minam akumakumangej mulong wa kumwinkish kalam wa ujindj. In kulejan awonsu akumukwash ntakel wa chisak cha kulejan pa kupan rapor wau pa chisu. Akutwish kupan rapor wau kudi ntakel wa chisak cha mudimu wa kulejan kapamp kamwing kwinsudiel kwa ngond ap kudjibwil mu mushet utekinau mulong wa rapor mu Chot cha Want.
KOMITE WA MUDIMU WA CHIKUMANGEN
35 Midimu yimwing akat kuyisal kudi Komite wa Mudimu wa Chikumangen, mu komite winou mudi ntakel wa chisak cha amakurump, kalam wa ujindj ni ntakel wa mudimu wa kulejan. Antu a mu komite winou akat kusalang midimu kushalijan, mudi kwit kwa mabuku, rapor wa mudimu wa kulejan ni kutond ap kudiosh kwa amakurump ni ankwash a mudimu. Kupwa kand, komite wa mudimu ndiy ukata kwitiy kusadil kwa Chot cha Want mulong wa musambu wa uruw, diskur dia chidil ni kwangan kwa in kulejan mu yisak ya mudimu wa kulejan. Komite winou ndiy ukata kwitiy kand anch muntu ikala mudi chibol nkwash ap wa rawonsu ni midimu yikwau kand. Chisu ni chisu, biro wa mutiy ukat kutazuk komite wa mudimu mulong wa kuyilej kusal midimu yikwau. Komite wa mudimu ukat kusal mwinshin mwa umutakel wa chisak cha amakurump.
36 Midimu ya pakampwil yisadiningau akadivar inay—pamwing ni ya ntakel wa Dilejan dia Chinong cha Kalam, kalam wa Chikumangan Mudimu ni Mashakamin, ni akwau adia mu chisak cha amakurump—akat kuyilejan chisu ni chisu mu mikand yidiokila ku biro wa mutiy.
37 Chisak cha amakurump cha chikumangen chawonsu chikat kukumangan chisu kanang mulong wa kwisambin milong yitadina kuya kurutu kwa mu spiritu kwa chikumangen. Yikumangan yaad pakach pa yikumangan yiney akat kuyisal muvu ni muvu pakatau kuyendin kudi kalam wa munyingumuku. Angond asatu kupwa kwa kuyendin kudi kalam wa munyingumuku, amakurump afanyidin kutenchik chikumangan chikwau. Yikumangan yinying yiney ya pa muvu yiwanyididin mulong wa kupwish milong kanang yitina kwikalaku kwa chisak chawonsu cha amakurump. Chakin kamu, amakurump akutwish kukumangan chisu chawonsu anch kudi chom chitina kusal mwamu. Pakwez anch mukurump mwawonsu wawanyish chisend chend nawamp ni anch mudimu wa amakurump autakedin nawamp kudi ntakel wa chisak cha amakurump, kukumangan kukutwish kukep.
TUYIZIYILANY ATULAM
38 Atulam adi antu akad kuwanyin; chawiy antu awonsu mu chikumangen ayikasikeshin kuyiziyin mulong kudi kurijek kwa Yehova. Akez kupan kuchind kudi ndiy mulong wa yisal yau. Akat kumumekesh Yehova ni winyikel wend wa uteokras. Hebereu 13:17 ulondin anch: ‘Yiziyilany antu akata kukutakelany ni ikepishany, mulong akat kukulamany mudi antu akupana kuchind, chakwel asala midimu yau nich musangar, pakad kwov ushon mulong mwamu chikukukwashanyap.’ Mudi mukatay Yehova kusadin spiritu wend utumbila mulong wa kutond amakundj inay, Yehova ukusadil kand spiritu wend utumbila mulong wa kumudiosh udia kalam anch kamekeshinap kand dibuj dia spiritu ni anch mashakamin mend makwatijadinap ni yom yitinau mu Bibil.
39 Ov, tukat kusanger mudimu ukash ni chilakej chiwamp cha atulam adia mu chikumangen? Payifundinay antu a mu chikumangen cha Tesalonik, Paul wayikasikesha akadivar anch: “[Akadivar], twakwilembilany chakwel uyilimishany adia pakach pen akata kukutakelany ni kukukandany mwi Nsalejetu. Yilamany nich kalimish nakash ni rukat mulong wa midimu yau.” (1 Tes. 5:12, 13) Mudimu ukash usadinau atulam a yikumangen usadin anch mudimu tumusadidina Nzamb wikala uswapala ni usangareshina. Chikwau kand, mu mukand wend wa kusambish kudi Timote, Paul walejana mwikadil ufanyidinau kukudish antu a mu chikumangen pantaliken nau atulam, palonday anch: ‘Amakurump akata kuyul antu nawamp, lik ayinkisha kalimish tupamp twaad, nakash antu akata kusal mudimu ukash mu dizu ni mu kulejan.’—1 Tim. 5:17.
MIDIMU NI YISEND YIKWAU YIDIA MU DIRIJEK
40 Yisu yimwing, amakurump amwing akat kuyitond mulong wa kusal mu Yisak ya Kutal Ayej. Akwau akat kusal mu Komite wa Ukwash ku Milong ya Rupital ni akat kuya kutal maopital ni adokter mulong wa kuyikasikesh adandamena kuyok Atuman a Yehova pakad kusadin mash. Atulam akwau akat kutwal yisakin ya Want kurutu pa kukwash kutung ni kulam Yot ya Want ap Yot ya Yitentam ap kusal mudi yid ya Komite wa Yitentam. Antu awonsu mu dirijek akat kusanger nakash mudimu ukash wa akadivar inay ni kwipan kwau. Chakin kamu, tufanyidin “kuyilimish antu . . . a mutapu winou.”—Fil. 2:29.
KALAM WA MUNYINGUMUKU
41 Chisak Chitakedila chikat kutond amakurump awanyidina mulong wa kwikal atulam a munyingumuku. Biro wa mutiy ukat kuyinkish yikumangen ya kwendin yisadina munyingumuku wau, akat kwendin yikumangen tupamp twaad pa muvu. Akat kuyendin kand yisu yimwing ayibol adia mu materitwar mudia maswir. Akat kutenchik mutapu wau wa kwendin yikumangen ni kuyijikish kurutu chakwel yikumangen yirijeka kurutu mulong awonsu ataninamu.
42 Ntakel wa chisak cha amakurump ukat kutenchik yom chakwel kwendin kwa kalam wa munyingumuku kuyikasikesha antu awonsu mu spiritu. (Rom 1:11, 12) Anch watambul mukand ulejena kwendin ni maswir ma kalam wa munyingumuku ni mukajend (anch ukwet mband), ntakel wa chisak cha amakurump ukutenchik nau akadivar akwau mulong wa ndond ya kulal ni yom yikwau yidia ya usey. Ukwikal ni kashinsh anch antu awonsu, pamwing ni kalam wa munyingumuku ij yom piur pa kutenchik kwinoku.
43 Kalam wa munyingumuku ukwambamb ni ntakel wa chisak cha amakurump mulong wa kurijek program wa yikumangan, kuwejaku ni yikumangan ya mudimu wa kulejan. Kutenchik kwinoku akukusal kukwatijan ni yiyul ya kalam wa munyingumuku ni mikand yidiokila ku biro wa mutiy. Chifanyidin kuyijikish antu awonsu kurutu piur pa chisu ni ndond yikusadikina yikumangan ya chikumangen, yikumangan ya mudimu wa kulejan, chikumangan chikusalay nau ayibol ni chikumangan cha amakurump nau ankwash a mudimu.
44 Diakaad urel, kalam wa munyingumuku ukushinshikin Fish wa in kulejan a Chikumangen, mafish ma uvud wa antu akata kukumangan, mafish ma teritwar ni ma chipau. Yom yiney yawiy yikumwinkisha chitongijok cha kwijik maswir ma chikumangen ni kuman mutapu ukutwishay kuyikwash antu aswirikedina ukwash. Ntakel wa chisak cha amakurump ufanyidin kumwinkish kalam wa munyingumuku mafish minam kurutu kwa chisu. Yisu yimwing kurutu kwa Diakaad urel, kalam wa munyingumuku ukwambamb ni ntakel wa chisak cha amakurump ap ni mukurump mukwau piur pa yom yimwing yamanangay mu mafish.
45 Pa chisu cha kwendin kwend kwa chikumangen, kalam wa munyingumuku ukwitekin chisu cha kwambamb ni muntu ni muntu panrend anch chiswapel, mudi ku yikumangan, mu mudimu wa kulejan, chisu cha kudia ap yisu yikwau. Kupwa, ukukumangan ni amakurump nau ankwash a mudimu, ukupan yiyul yimedina pa Bibil, ukwash kanang ni kuyikasikesh chakwel awanyisha yisend yau ya kulam amikoku nawamp. (Jinsw. 27:23; Mid. 20:26-32; 1 Tim. 4:11-16) Ukukumangan kand nau ayibol mulong wa kuyikasikesh mu mudimu wau ni kuyinkish ukwash uwanyidina piur pa milong yikutwishau kwikal nich mu mudimu wa kulejan.
46 Anch kudi yom yikwau yifanyidinay kushinshikin, kalam wa munyingumuku ukusal usu wawonsu mulong wa kushinshikin yom yiney pa chisu chidiay mu chikumangen chinech. Chilakej, anch kudi kurumbuk kukash ni anch amakurump aswirikedin ukwash wend, ukwitekin chisu mulong wa kupwish mulong winou. Anch kapwishinap mulong winou pa rubing riner, ukutwish kuyikwash amakurump ap kuyikwash in kurumbuk chakwel akimbijola mbil ja Bibil jikwatijadina ni mulong winou. Anch biro wa mutiy ufanyidin kushinshikin mulong winou, kalam wa munyingumuku ni amakurump afanyidin kwijikish kachom ni kachom ku biro.
47 Padiay mu chikumangen, kalam wa munyingumuku ukukumangan ku yikumangan yawonsu ya chikumangen. Program wa yikumangan akutwish kumuswimp kukwatijan ni mikand yidiokila ku biro wa mutiy. Ukusal madiskur kushalijan mulong wa kukasikesh ni kufundish chikumangen. Ukusal usu wa kuyikasikesh akadivar nau anambaz amukata Yehova, Yesu Kristu ni dirijek.
48 Pakach pa yom ya usey ya kwendin kwa kalam wa munyingumuku padi kuyikasikesh akadivar nau anambaz ikala ni mushiku mu mudimu wa kulejan ni kuyinkish yiyul ya usey yifanyidinau kusadil. Antu avud mu chikumangen akutwish kutenchik program wau chakwel ipana nakash mu mudimu wa kulejan pa rubing rinira, amwing akutwish kusal mudi ayibol ankwash a asaa 30 ap 50 pa ngond wa kwendin kwa chikumangen. In kulejan akutwish kutaninamu anch alejan, atakel malejan ma Bibil ap kuchirikin antu pamwing ni kalam wa munyingumuku ap ni mukajend. Ijik anch usu ukusala mulong wa kukwash rubing riner ra kwendin kwa kalam wa munyingumuku udi wa usey nakash.—Jinsw. 27:17.
49 Muvu ni muvu, kuding yitentam yaad mulong wa munyingumuku. Kalam wa munyingumuku ndiy ukweta chisend cha kutakel yitentam yiney. Kalam wa munyingumuku ukutond amakurump akutwisha kutakel midimu yikwau mudi ntakel wa chitentam ni mwin kumukwash. Akat kusal pamwing ni ndiy chakwel chitentam chisadika nawamp. Chinech chikumukwash kalam wa munyingumuku ashinshikina nawamp program wa chitentam. Kalam wa munyingumuku ndiy kand ukutonda amakundj awanyidina mulong wa kusal mu madepartema kushalijan. Ukat kushinshikin kand anch chipau cha munyingumuku achitala kupwa kwa chitentam ni chitentam. Chitentam cha kusambish cha munyingumuku chikwikal ni mukadivar udiokila ku biro wa mutiy ukwikala mwin kusal diskur ngendj. Mulong yikumangen yimwing yikutwish kwikal kulemp ap kukep kwa ndond ya chitentam, minyingumuku yimwing ayangen mu yikunku kushalijan yikutwisha niyau kusal yitentam yau.
50 Kalam wa munyimuku ukutum rapor wend wa mudimu wa kulejan kapamp kamwing ku biro wa mutiy kwinsudiel kwa ngond ni ngond. Anch milong yimwing ya nfalang kayiwanyishinap ku chikumangen, mudi nfalang ja transpor, yakudia, ndond ya kulal ni yom yikwau ya usey yikwatijadina ni mudimu wend, ukutwish kwijikish yom yiney ku biro wa mutiy. Atulam in kwendangan akwet kashinsh anch ang atek yisakin ya Want pa ndond ya kusambish, akubangin maswir mau ma ku mujimbu, mudi mwakanay Yesu. (Luka 12:31) Yikumangen yifanyidin kwijik anch chidi chisend chau cha kuyak amakurump inay ipanina mulong wa kuyikwash.—3 Yoh. 5-8.
KOMITE WA MUTIY
51 Biro mwawonsu wa mutiy wa Atuman a Yehova mwi ngand jawonsu, mudi amakurump aswila kal mu spiritu asatu ap kusut asadina mu Komite wa Mutiy mulong wa kutakel mudimu wa kulejan wa ngand yidiau ap ngand jikwau jitakedinau. Umwing pakach pa akadivar inay usadin mudi ntakel wa Komite wa Mutiy.
52 Amakurump inay asadina mu Komite wa Mutiy, akat kupwish milong yawonsu ya mu yikumangen yidia mu teritwar ukatau kutakel. Akat kushinshikin mulong wa kwangan mikand yibudishina dirijek dia Yehova mulong wa kukukasikesh antu awonsu akata kukumangan. Komite winou ukat kutakel mudimu wa kulejan rusangu ruwamp mu teritwar utakedinay ni kushinshikin yikumangen ni minyingumuku anch yisadin mudimu uwamp mulong wa kulejan rusangu ruwamp mu teritwar wau. Komite wa mutiy ukat kushinshikin kand mudimu usadinau amishoner, ayibol a pakampwil, a rawonsu ni ayibol ankwash. Anch kudi yitentam ya munyingumuku ap ya rejon, komite ukurijek ni kupan yikunku chakwel ‘yom yawonsu yisadika nawamp pakad kuvundangesh.’—1 Kor. 14:40.
53 Mu jingand jimwing mutakedinau kudi Komite wa Mutiy, akat kutond Komite wa Ngand. Chinech chikat kukwash kutakel nawamp mwi ngand yiniya kudi Komite wa Ngand. Komite winou ukat kushinshikin milong yitadina in kusal ku Betel, yom ya mikand ni rapor ni kushinshikin kand mudimu wa kulejan wa ngand yiniya. Komite wa Ngand ukat kusal pamwing ni Komite wa Mutiy mulong wa kutwal yisakin ya Want kurutu.
54 Chisak Chitakedila chawiy chikata kutond amakurump awonsu akata kusal mu Komite wa Mutiy ni mu Komite wa Ngand.
ATUTUM A BIRO MUJIM WA PA MANGAND MAWONSU
55 Chisu ni chisu, Chisak Chitakedila chikat kurijek mulong akadivar awanyidina aya kwendin mitiy kushalijan yidia pa mangand. Mukadivar ukweta chisend chinech amutazukin anch katum wa biro mujim wa pa mangand mawonsu. Chisend chend chidi cha kukasikesh dijuku dia Betel ni kukwash Komite wa Mutiy kupwish milong ap yipul yitadina mudimu wa kulejan ni wa kwikadish in kwilej. Anch chitwishikin, mukadivar ukutanijan kand ni atulam in kwendangan ni amishoner asadina mu teritwar wa biro wa mutiy wendinangay. Ukwisamb nau piur pa milong yau ni maswir mau, kuyikasikesh mulong wa mudimu wau wa usey udia wa kulejan Want ni kwikadish in kwilej.
56 Katum wa biro mujim wa pa mangand mawonsu ukat kusanger nakash mudimu wa kulejan usadikina mu teritwar wa mutiy ni midimu yikwau yitadina yikumangen. Anch kudi chisu, ukutwish kand kwendil ma biro ma in kukarumun madia kulemp ni biro wa mutiy. Anch katum wa biro mujim wa pa mangand mawonsu wendil mutiy, ukwipan kand mu mudimu wa kulejan anch chitwishikin.
Pitudandamedina kuyiziyin atulam atondau akweta chisend cha kulam amikoku, tukat kwikal mu uumwing ni Mutu wa chikumangen, Yesu Kristu
UKALAM WA RUKAT
57 Tukat kutaninamu nakash mu mudimu ukash ni kubangin kwa rukat kwa amakundj in Kristu aswila mu spiritu. Pitudandamedina kuyiziyin atulam atondau akweta chisend cha kulam amikoku, tukat kwikal mu uumwing ni Mutu wa chikumangen, Yesu Kristu. (1 Kor. 16:15-18; Efes 1:22, 23) Mudi chibudikin, spiritu wa Nzamb ukwikal mu yikumangen yawonsu ni Dizu dia Nzamb dikutakel mudimu usadikina pa mangand mawonsu.—Kus. 119:105.