MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 35
MUMINY 121 Tufanyidin Kwikal in Kwikand
Mutapu wa Kupandakan Maku Mayimp
“Kangal witiyany chitil chidandamen kuyikel mud mwant mu mijimbu yen yikata kufa mulong wa kuziyin ku maku ma mujimbu.”—ROM 6:12.
MU WISWIMP
Mutu wa mulong winou ukutukwash 1) kulik kuziy anch turishin nich maku mayimp 2) kulik kuwil mu choziu.
1. Yom ik yirishinau nich antu awonsu akad kuwanyin?
OV, WOVILAP kal nakash jakusal yom yikisinay Yehova? Anch mwawiy, kangal waziy. Bibil ulondin anch: “Kwikil choziu warishinanya kal nich chakad kuyishiken antu akwau.” (1 Ko. 10:13) Chinech chirumburikin anch maku mawonsu mayimp urishina nich, antu kwau niyau amarishin nich. Udap amwiney. Ku ukwash wa Yehova, ukutwish kumapandakan.
2. Maku ik mayimp makutwishau In Kristu amwing kurish nich? (Tal kand yipich.)
2 Bibil ulondin kand anch: “Muntu ni muntu akat kumwoz kusutin kwilikidij amupwit ni kumurumbul kud maku mend amwinend.” (Yak. 1:14) Verse winou utukwashin kuman anch yoziu yikutwisha kutupak yishalijadin kud muntu umwing ni mukwau. Chilakej, In Kristu amwing akutwish kuyipak kusal masandj, akwau akutwish kuyipak kusal utun. Antu alikinap kal kutal pornografi akutwish kand kwikal ni impu yikash ya kuchirikinap. Antu avud alikinap kal kuna drog ni kuleu maar, arishin niyau ni chikokujol chinech. Yiney yid kwau yilakej yikemp ya maku mayimp marishinau nich In Kristu ni in kwilej a Bibil amwing. Yisu yimwing, etu awonsu twiyovilap kal mud mwiyovay Kambuy Paul, wafunda anch: “Pinikata kusot kusal yom yiwamp, yom yiyimp yawiy yiding mu am.”—Rom 7:21.
Yoziu yikutwish kushiken pakad kuchingejin—chisu chawonsu ni kwi ndond yawonsu (Tal paragraf wa 2)c
3. Muntu urishina ni maku mayimp chisu chawonsu ukutwish kwiyov mutapu ik?
3 Anch ukat kurish nich maku mayimp chisu chawonsu, ukutwish kuman mud ukutwishap ap pakemp kumapandakan. Ukutwish kand kutong anch ukwetap ruchingej ra kushakam chikupu, mud kwel anch Yehova ukukushesh mulong kwau ukwet maku mayimp. Ikal nich kashinsh anch kwikil chitongijok ap chimwing pakach pa yitongijok yiney chida chakin! Mulong wa kwijik mayingishin matubachikina kulond mwamu, mutu wa mulong winou ukwakul ku yipul yaad: 1) Mulong wak ukutwish kwiyov mwamu? 2) Mutapu ik ukutwisha kupandakan maku mayimp?
MUTAPU UKATINAY SATAN ANCH TWIYOV
4. (a) Mulong wak Satan ukatin anch tuman mud tukutwishap kupandakan maku mayimp? (b) Mulong wak tufanyidin kwikal ni kashinsh anch tukutwish kupandakan maku mayimp?
4 Satan ukatin anch tuman mud tukutwishap kupandakan maku mayimp. Yesu wovikesha chom chinech chisu chayilejay in kwilej end kulembil anch: “Kangal watutwal mu choziu, pakwez tukamunina kud muyimp.” (Mat. 6:13) Satan ukat kulond anch antu kakutwishap kumuziyin Yehova anch ayipak kusal yom yiyimp. (Job 2:4, 5) Mulong wak ukat kutong mwamu? Satan ndiy warumbulau wa kusambish ku maku mend mayimp, ni wakanganya kushal ushinshamena kud Yehova. Chawiy, ukat kutong anch niyetu tud mud ndiy, charumburik anch tukushalap ashinshamena kud Yehova anch atupak. Satan washika ni mu chilik cha kutong anch ukutwish kumupak ap Mwan uwanyidina wa Nzamb. (Mat. 4:8, 9) Pakwez tong bil: Ov, komb tukutwishap kamu kupandakan maku mayimp? Bwat ap pakemp, tukutwish! Twitiyijin kamu mazu ma kambuy Paul, wafunda anch: “Mu yom yawonsu nikwet usu mulong wendendiy ukata kwinginkish ukash.”—Flp. 4:13.
5. Mutapu ik twija anch Yehova ukwet kashinsh anch tukutwish kupandakan maku mayimp?
5 Chinyim ni Satan, Yehova ukwet kashinsh anch tukutwish kupandakan maku mayimp. Mutapu ik twija mwamu? Mulong Yehova wasambela kulejan anch chisak chijim cha antu akushal ashinshamena kud ndiy ni kupand ku mar makash. Ov, chirumburikin ik? Yehova wakad kudimbanang ukanin anch, kadap kusu kwau kamuzamu, pakwez antu avud, akwandam mwi ngand yend yisu ni mwikadil wishitwila, akwikal “atutin kal ankandj au alemp ni kuyitokishin mu mash ma Mwan a Mukoku.” (Kuj. 7:9, 13, 14) Chakin kamu, Yehova kakatap kutong anch tukutwishap kujijamen maku makash.
6-7. Mulong wak Satan ukatin twiyov anch tukwetap ruchingej chisu turishina ni maku mayimp?
6 Satan ukatin kand twitiyija anch Yehova kakutwitiyap kwikal ni mwom wa chikupu mulong turishin ni maku mayimp. Mulong wak ukatin anch tutong mwamu? Mulong ndiy kakwetap ruchingej ra machuku ma kurutu, Yehova wamukishin kal dilau da kwikal ni mwom wa chikupu. (Dis. 3:15; Kuj. 20:10) Chakin kamu, Satan utwovidin mukau, chawiy ukat kupakish kutubachik kutong anch tud mud ndiy wakad ruchingej piur pa machuku ma kurutu. Pakwez etu tudap mud ndiy. Bibil utwinkin kashinsh anch Nzamb ukatin kutukwash, kadap kutufish nich. “Kakatinap anch muntu ap umwing asheshik, pakwez ukatin anch awonsu ashiken ku kukarumuk.”—2 Pi. 3:9.
7 Chakin kamu, chisu turishina ni maku mayimp, kutong anch tukutwish kumapandakan ap kand anch tukwetap ruchingej, kud kutong mutapu ukatinay Satan anch tutong. Kwijik chom chinech kukukasikesh mupak wetu wa kwiman daang chisu turishina nend.—1 Pi. 5:8, 9.
MUTAPU TUKUKUTWISHA KUTONG MULONG TUD ANTU AKAD KUWANYIN
8. Kudoshaku yisal yiyimp, chitil chirumburikin ik? (Kuseng 51:7) (Tal kand “Kurumburil Dizu.”)
8 Kumudoshaku Satan, kud kand chom chikwau chikutwisha kutubachik kutong anch tukutwishap kupandakan maku mayimp ni tukwetap ruchingej. Chom ik? Ud mwikadil wa kuburen kuwanyin twaswana kud anvaj etu a kusambish.a—Job 14:4; tang Kuseng 51:7.
9-10. (a) Mwikadil wa chitil wikala ni usu ik pad Adam ni Ev? (Tal kand chipich.) (b) Mwikadil wa chitil ukwet usu pad etu mutapu ik?
9 Shinshikin mutapu wiyovay Adam ni Ev kupwa kwa kwikal antu akad kuwanyin. Kupwa kwa kumubwambwil Yehova, ajingama ni apakisha kubwik mijmbu yau. Piur pa chom chinech chasalau, buku Étude perspicace des Écritures ulondin anch: “Mulong wa chitil chasalau, asambisha kwifish nich, kwiyakamish, kwiyov anch kadap mu diking ni kwov usany.” Chid mud Adam ni Ev ayifungina mu chikumbu chading chikweta kwau tupalakany twinetu tunying. Adam ni Ev afanyina kuya mu kapalakany kamwing kupwa kakwau, pakwez kafanyinap kutwish kubudik mu chikumbu. Kadingap ni mutapu wa kwipuk mwikadil wau wa chitil.
10 Chakin, etu tudap kamu mu mwikadil umwing ni Adam ni Ev. Difut—dakad kuyital ambay a uruw a kusambish—dikutwish kujimwangesh yitil yetu ni kutwinkish kom kishitwila. (1 Ko. 6:11) Chikalap nchik mwamu, twaswana kal chitil ni kuburen kuwanyin. Chawiy, chitushimwokishinap pa kuman anch niyetu tukat kwifish nich, kwiyakamish, kwiyov anch tudap mu diking ni kwov usany. Chikwau kand, Bibil ulondin anch chitil chidandamedin kwikal ni usu nakash mu mwom wa antu. Ni chikwet kand usu “ap ni pad antu alika kusal chitil cha mutapu umwing ni chasalay Adam.” (Rom 5:14) Chiziyishen kamu kutesh mwamu, pakwez tufanyidinap kutong anch tukutwishap kusal chom chiwamp ap kand anch tukwetap ruchingej piur pa machuku ma kurutu. Tukutwish kwipuk yitongijok yiney yiyimp. Mutapu ik?
Pasalay Adam ni Ev chitil, ifisha nich, iyakamisha, ashadisha diking dadingau nich ni ova usany (Tal paragraf wa 9)
11. Kukwatijan ni Rom 6:12 yom ik tukutwisha kusal ap anch twiyovil anch tukutwisha kupandakan maku mayimp?
11 Anch twiyov anch tukutwishap kupandakan maku mayimp, tufanyidin kuman chom chinech mud mwikadil wetu wa chitil wawiy utulejina mwamu, chawiy tufanyidinap kuutesh. Mulong wak? Mulong Bibil utufundishin anch tufanyidinap kulikidil chitil chidandamen “[kutuyikel] mud mwant.” (Tang Rom 6:12.) Chinech chirumburikin anch tukutwish kukwat mupak wa kulik kuziyin ku maku mayimp. (Gal. 5:16) Yehova ukwet kashinsh anch tukutwish kupandakan choziu, anch bwat kafanyinap kutwit kusal mwamu. (Kuv. 30:11-14; Rom 6:6; 1 Ts. 4:3) Chakin kamu tukwet kwetu usu wa kurishikish maku mayimp.
12. Mutapu ik tufanyidina kuman chitongijok chakwel anch Yehova ukutufish nich mulong tutwishinap kupandakan maku mayimp, ni mulong wak?
12 Chilik chimwing kand, anch twatong anch Yehova ukutufish nich mulong kwau tutwishinap kupandakan maku mayimp, tufanyidin kand kuman chom chinech mud mwikadil wetu wa chitil wawiy utulejina mwamu, chawiy tufanyidinap kuutesh. Mulong wak? Mulong Bibil utufundishin anch Yehova wij anch tud akayitil. (Kus. 103:13, 14) “Wij yom yawonsu” piur petu, kuwejinaku ni mutapu twengamidina kal ku uyimp mulong wa kuburen kuwanyin kwetu. (1 Yh. 3:19, 20) Anch twasal usu wa kulik kuziyin ku maku mayimp, Yehova ukutukwat mud antu ishitwila. Mulong wak tukutwisha kulond mwamu nich win kashinsh?
13-14. Ov, kwikal ni maku mayimp kurumburikin anch tukutwishap kamu kwikal ni dilau da Yehova? Rumburil.
13 Bibil umekeshin anch kud kushalijan pakach pa kwikal ni maku mayimp (makutwisha kwiyezin) ni kusal yom yiyimp (yom tukutwisha kuyikel). Chilakej, kwinsambishin In Kristu amwing a mu Korint ading in utun. Paul wafunda anch: “Winou wawiy mutapu wadingau amwing pakach pen.” Ov, chinech chirumburikin anch kadingap kand ni maku ma kusal utun? Mwawiyap kamu, mulong chiswapelingap kulikap yaku yiyimp yikunina kal. Pakwez In Kristu ading ilamina ni alikang kuziyin ku maku mau ikalang ni dilau da Yehova. Wayikwatang mud antu ‘owishinau kal.’ (1 Ko. 6:9-11) Chikutwish kand kwikal mwamu kud ey.
14 Chikalap nchik maku mayimp ukutwisha kurish nich, ukutwish kumapandakan. Ap anch ukutwishap kumapwish, pakwez ukutwish kwilam ni kulik kuwanyish “rusot ra mujimbu ni ra yitongijok [yey].” (Ef. 2:3) Yom ik ukutwisha kusal mulong wa kupandakan maku mayimp?
YOM UFANYIDINA KUSAL
15. Chakwel tutwish kupandakan maku mayimp, mulong wak tufanyidin kwiyijik nawamp ni kwijik pa ndond tuziyidina?
15 Mulong wa kurishikish maku mayimp, ufanyidin kwiyijik nawamp ni kwijik pa ndond uziyidina. Sal usu wa kulik ‘kwidimb amwiney nich yitongijok ya makasu.’ (Yak. 1:22) Chilakej, muntu ukata kuna maar nakash ukutwish kutong anch chiyipinap kwau mulong kud antu akwau akata kuna kumusutamu ndiy. Ap kand muntu ukweta chaku cha kutal pornografi ukutwish kuyifish nich antu akwau kusutil kulond anch ‘nafanyinangap kushiken kwinoku anch mukajam wad ukat kwinmekeshin rukat mu chilik chiwanyidina.’ Anch ukat kutong mwamu, chikukukasiken nakash kupandakan maku mayimp. Chawiy kangal wikal ni chaku cha kwiyingish nich ap kusu mu yitongijok. Itiyin yibudikin ya yisal yey.—Gal. 6:7.
16. Mutapu ik ukutwisha kukwat mupak wa kulik kuwil mu choziu?
16 Kudoshaku kwiyijik nawamp ni kwijik pa ndond uziyidina, ufanyidin kand kukwat mupak wa kulik kuwil mu choziu anch maku mayimp makushiken. (1 Ko. 9:26, 27; 1 Ts. 4:4; 1 Pi. 1:15, 16) Shinshikin yom yikata kukwandjik mu yoziu yisu yivud ni chisu chiyikata kushiken. Pamwing ap chikat kukasiken kujijamen choziu kanang ap yisu yimwing ukat kwikal ni maku mayimp pa saa kanang. Chilakej, ov, chikat kukushiken chisu uziyina ap mu mapep ma uchuku? Jingunin bil choziu ni tongin piur pa yom ukusala anch chashiken. Chid chiwamp kusal mwamu kurutu choziu chishiken.—Jnsw. 22:3.
17. Yom ik tukutwisha kwilejin ku chilakej cha Jozef? (Disambishil 39:7-9) (Tal kand yipich.)
17 Shinshikin yom yasalay Jozef pamupakau kud mband a Potifar. Walika kamu kapamp kamwing kusal yom yading yimwitinau kud mband winou. (Tang Disambishil 39:7-9.) Yom ik tukutwisha kwilejinaku? Twilejidinaku anch Jozef wading wij kamu nawamp anch kulalijan ni mband ayen chid chom chiyimp. Yitukwashin kand kwijik anch Jozef wasambela kutongijokin piur pa mulong winou kurutu amupak kud mband a Potifar. Mutapu umwing, niyey ukutwish kukwat mupak wa kulik kuwil mu choziu kurutu choziu chin chikushiken. Mwamu anch akupak, chikutwish kukuswapel kusal yom yitentamina mulong wad wasambelang kal kukwat mupak piur pa yom ukusala.
Ipuk yoziu pakad kulab mud mwasalay Jozef! (Tal paragraf wa 17)
‘DANDAMEN KWIPAK AMWINEY’
18. Yom ik kand ukutwisha kusal mulong wa kupandakan maku mayimp? (2 Korint 13:5)
18 Mulong wa kupandakan maku mayimp, ufanyidin ‘kudandamen kwipak amwiney.’ Charumburik anch ufanyidin kwishinshikin chisu chawonsu mulong wa kuman anch ukasiken mu spiritu. (Tang 2 Korint 13:5.) Chisu chawonsu, shinshikin yitongijok ni yisal yey ni swimp anch chifanyidin kusal mwamu. Chilakej, ap anch watwishin kupandakan choziu kanang, ukutwish kwiyipul anch: ‘Chansendin chisu ik mulong wa kulikap?’ Anch walabin nakash, kangal wifish nich amwiney. Pa ndond pa kusal mwamu, tongin pa yom ukutwisha kusal mulong wa kwichidij amwiney. Iyipula kand anch: ‘Ov, anch yitongijok yiyimp yangez mu manang nikat kuyidosh pakad kulab? Ov, yom nikata kutal, kutang ap kutesh yikat kusal anch chinkasiken kujijamen choziu? Anch naman yipich yijondila, ov, nikat kudoshaku mes mam pakad kulab? Ov, nitiyijin anch mbil ja Nzamb jiding jiwamp chisu chawonsu ap mu yishiken yitina kwilam?’—Kus. 101:3.
19. Tumipak tukemp tukemp tuyimp tukutwish nchik kutukangesh kurishikish maku mayimp?
19 Chisu wishinshikidina, kangal wasambish kwiyingish nich. Bibil ulondin anch: “Kwikil chom chikata kudimban mudi muchim wa muntu, muchim uyedil wakad kutwish kuyerik.” (Jer. 17:9) Yesu niyend walonda anch “mu muchim mwawiy mukata kubudik yom yiyimp” (Mat. 15:19) Chilakej, mu kusut kwa chisu, muntu walikinap kal kutal pornografi, ukutwish kutong anch chiyipinap kwau kutal yipich yilangwishina maku ma masandj mulong antu amekeshinau kadap kamu kanzikis. Pamwing ap ukutwish kand kutong anch: ‘Kichiyipinap kwau kutongin yom yiyimp anch uyisadinap kwey.’ Muntu utongina mu mutapu winou ud mud ukat kwitenchik mulong wa “kusangaresh maku ma mujimbu wa mbij.” (Rom 13:14) Mutapu ik ukutwisha kulik kusal mwamu? Babal ni ipuk kukwat tumipak tukemp tukemp tuyimp tukutwisha kukushikij kukwat mipak yijim yiyimp, mud kuwil mu chitil.b Ipuk kand chitongijok chawonsu chiyimp chikutwisha kusal anch usambish kwiyingish nich mulong wa yom yiyimp usadina.
20. Yom ik tuchingejina mu machuku ma kurutu, ni ukwash ik tukweta katat?
20 Mud mutwamana kal, Yehova ukat kutwinkish usu wa kujijamen yoziu. Chikwau kand, ku ranaken rend, tukwet ruchingej ra kushakam chikupu mwi ngand yisu. Tukwikal ni musangar nakash pa chisu tukwikala ni mutapu wa kumusadin Yehova pakad maku mayimp. Pakwez patuchingedina chirung chinicha, tufanyidin kwikal ni kashinsh anch tukutwish kurishikish maku mayimp ni kulik kutong anch tukwetap ruchingej ra kumapandakan. Ku ukwash wa Yehova, tukutwish!
MUMINY 122 Imanany Dang, Akad Kushemunik!
a KURUMBURIL DIZU: Yisu yivud mu Bibil dizu “chitil” dirumburikining yisal yiyimp, mud wij, makaj ap kujipan. (Kub. 20:13-15; 1 Ko. 6:18) Pakwez mu maverse mamwing, dizu “chitil” dirumburikin kuburen kuwanyin twaswana kud anvaj etu kudosh ku kuvadik, ap anch kand kal tusalap chitil ap chimwing.
b Ijik anch nsand ulejenau mu Jinswir 7:7-23 wakwata tumipak tukemp tukemp tuvud tuyimp kurutu kwa kukwat mupak ujim uyimp wa kusal masandj.
c KURUMBURIL CHIPICH: Ku kamaku: Mukadivar umwing uda mu restorang, umen amakundj aad akat kumekeshijadin rukat. Ku katatuku: Nambaz umwing umen antu aad akat kuna ruwand.