BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • Murund Muyimp
    Lankany!—2010 | Ndol-Mem
    • Murund Muyimp

      Ukwet “murund” ney ni wijikijananya kudiosh kamu ku wanikanch. Anch ud nend pamwing, wiyovang kamu anch ey ud muntu wapamina kal ni akwitiyang kud antu akwau. Chisu wading nich yakamish, wamumanang kamu mulong wa “kukwongoj.” Chawiy, washikena kamu kumuchingejin mu yom yivud.

      Pakwez mu kusut kwa chisu, wasambisha kujingunin anch kadiap murund muwamp. Wakwitang anch wikal nend chisu chin chawonsu, ap anch chinech chasalang anch ulik kwiyov nawamp mu jindond kanang. Ni ap anch wasalang anch wiyova anch ud muntu wapamina kal, pakwez chinech chayipisha ukash wa mujimbu wey. Chikwau kand, wakwiya nfalang jey jikwau.

      Machuku ma kwinyim am, wasala usu mulong wa kupwish urund winou, pakwez ndiy kakatap kukulik. Chid mud ey wikal kal musuk wend. Katat unenganen mulong wak wijikijana nend.

      WAWIY mutapu uding yom pakach pa in kuna ruwand ni ruwand wau. Kupwa kwa kuna ruwand mu mivu 50, mband umwing utazukinau anch Earline walonda anch: “Ruwand wankwashang nakash kusutamu mutapu ukutwishay muntu kwinkwansh. Kadingap kwend ching murund mukur unadinga nend​—yisu yimwing ndiy wading kwend murund umwing kusu unadinga nend.” Pakwez mud mutapu washikenay Earline kujingunin, ruwand kadiap kwend ching murund muyimp, pakwez ud kand murund wa ubaj. Mazu madia kwinsambishil oku, makwatijadin kamu ni mashakamin ma Earline, ap anch kud kushalijan kukemp mwamu. Pajinguninay anch kuna ruwand kuyipin ku mes ma Nzamb, mulong kuyipishin mujimbu wamwinkishau kud Nzamb, walikap chaku chinech.​—2 Korint 7:1.

      Ikundj umwing utazukinau anch Frank wakwata niyend mupak wa kulikap kuna ruwand mulong wa kumusangaresh Nzamb. Pakwez dichuku dimwing kwau kupwa kwa kuna ruwand wend wa nsuden, wasambisha kukimbijol nakash mu chikumbu chend mulong wa kumanap tuyikunku twa ruwand twawisholangay. Frank ulondin anch: “Pawiy kamu pinapa nakwata mupak wa kuswimp. Kupapat ni makas pansh ni kwas manungun mulong wa kukimb kwau tuyikunku twa ruwand, chading kamu chom cha usany nakash. Kudiosh kamu dichuku dinadia, kandikal ninangangap ruwand.”

      Mulong wak chikasikening kwimik kuna ruwand? In kukimbijol ajingunin kal mayingishin mavud: (1) Yom yikatau kusal nich ruwand yikutwish kumushikij muntu kwikal musuk wa yom yilewishena. (2) Kuna ap kupwit nicotine kukutwish kushik ku wong mu asekond sambwad kwau. (3) Kuna ruwand kukutwish kwikal chom cha usey nakash mu mwom wa muntu, mulong muntu ukat kuna ruwand chisu chidilay, chinilay, chambambinay ni antu akwau, chiswedishinay ap chisu chisadinay yom yikwau.

      Pakwez mud mulejenau Earline ni Frank, chitwishikin kulikap chaku chinech chiyimp nakash. Anch uniling ruwand pakwez ukatin kulikap, kutang mitu ya milong yilondwilaku ey kukutwish kukuwash kusambish mwom usu.

  • Kasikesh Mupak wey wa Kulikap
    Lankany!—2010 | Ndol-Mem
    • Kasikesh Mupak wey wa Kulikap

      “Kwikal ni mupak ukash wa kulikap kuna ruwand chawiy chom chimwing cha usey nakash chayikwashina kal antu avud kulikap kuna ruwand!”

      PAKAD kuya oku ni oku, anch ukimbin kwimik kuna ruwand, ufanyidin kukwat mupak ukash nakash wa kusal mwamu. Mutapu ik ukutwisha kukasikesh mupak winou? Chom cha kusambish, shinshikin yibudikin yiwamp yikwikalaku anch walik kuna ruwand.

      Ukushesholap nfalang jey chamwamu. Kuna pake umwing wa ruwand pa dichuku kukutwish kushesh adolar avud pa muvu. “Najinguninap anch nading nikat kushadish nfalang jivud nakash mu kuna ruwand.”—Gyanu, wa mwi ngand ya Nepal.

      Ukwikal ni musangar nakash wa kwikal mwom. Regina wa mu Afrik wa Kurul ulondin anch: “Mwom wam wasambisha kamu pinalikap kuna ruwand, ni niyovil kamu nawamp nakash.” Anch muntu walik kuna ruwand, mutapu wend wa kutesh kutaal kwa yom ni wa kwov madjimb ukat kuwap nakash, ni yisu yivud ukat kwikal nich usu nakash ni kwikal ni chifu chiwamp.

      Ukash wey wa mujimbu ukuwap. “Kulik kuna ruwand kukat kuyikwash nakash amakundj ni amband chikalap nchik mivu yikwetau.”​—Centre américain d’épidémiologie.

      Ukwichingejin nakash. “Nalikap kuna ruwand mulong nadingap nikatina anch ruwand ikala nsalejam. Nading nikatin kutakel mwom wam amwinam.”​—Henning, wa mu Danemark.

      Dijuku diey ni arund ney akutaninamu niyau. “Kuna ruwand . . . kukat kuyipish ukash wa mujimbu wa antu udia nau piswimp. . . . Kukimbijol kumekeshin anch muvu ni muvu tunan twa antu akat kufa mulong wa kanser wa michim ni mayej ma rudung, mulong antu inay ading piswimp nakash ni antu akata kuna ruwand.”​—Société américaine du cancer.

      Ukumusangaresh Sakatang wey. “Anamakwam in Kristu, . . . chifanyidin etu kwishitwish ku yom yawonsu yikata kuyipish mijimbu.” (2 Korint 7:1) Ipanany ayinen kudi Nzamb kwikal mudi yakupesh yikweta mwom, yidia yitumbila ya kumusangarish ndiy.”​—Rom 12:1.

      “Pinatesha kamu anch Nzamb ukisin nakash yom yikata kuyipish mujimbu, nakwata mutapu wa kwimik kuna ruwand.”​—Sylvia, wa mu Espany.

      Pakwez yisu yivud, chitinap kwau kukwat mupak bwat. Tukwet kand kuswir kwa ukwash wa antu akwau, kuwejaku antu a mu dijuku dietu ni arund netu. Yom ik yikutwishau kusal?

  • Kimb Ukwash
    Lankany!—2010 | Ndol-Mem
    • Kimb Ukwash

      “Ap muntu wamupandakan muntu udia amwinend, pakwez antu aad akumubombaken, amupandakanamu.”​—Mulej 4:12.

      ANCH antu akwau atukwash, tukutwish kamu kupandakan choziu kanang—ap chajimbap nchik. Chawiy anch ukimbin kulikap kuna ruwand, chid cha manangu kukimb ukwash wa antu a mu dijuku diey ap wa arund ney ap wa muntu win mwawonsu ukutwisha kamu kukukwash chakin ni udia mwin kushimpish muchim.

      Kimb ukwash wa antu atwisha kulikap chaku chinech, mulong akutwish kukutesh ni kukukwash kand. Torben, mwin Kristu umwing wa mu Danemark, ulondin anch: “Antu akwau ankwasha kamu nakash.” Abraham, ushicha mu Inde, wafunda anch: “Rukat rakin ranmekeshinau kud anamakwam a mu dijuku ni ambay nam in Kristu rawiy rankwasha kulik kuna ruwand.” Pakwez yisu yimwing ukwash wa antu a mu dijuku ap wa arund ukweting kand kuswir kwa chom chikwau.

      Ikundj umwing utazukinau anch Bhagwandas ulondin anch: “Nana ruwand mu mivu 27, pakwez pinileja yom yading yifundishinay Bibil piur pa yisalijok yijondila, nakwata mupak wa kulik. Nasala usu wa kukepish uvud wa ruwand nanangang. Naswimpa arund nam. Ni naya kumanijan ni amingang. Pakwez, yom yawonsu yiney yakwashap kwau. Kupwa chad uchuku umwing, namuleja Yehova Nzamb mu malembil yom yawonsu yinadinga nich ku muchim ni namwita chakwel ankwasha kwimik kuna ruwand. Kwinsuden chad, natwisha!”

      Chom chikwau cha usey ufanyidina kusal chid kwirijek mulong wa kurish nich yikokujol yikutwisha kwikalaku. Yikokujol ik yiney? Mutu wa mulong ulondwilaku ou ukurumburil yom yiney.

      [Mushet udia pa paj]

      OV, UFANYIDIN KUNA MWON?

      Mwon yikata kuyikwash antu kulik kuna ruwand, yikat kusal anch antu ayisadining ikala ampich nakash. ­Kurutu kwa kukwat mupak anch ukusadil mwom winou, tongijokin piur pa yipul yilondwilaku ey:

      Yikwet uwamp ik? Antu akata kusal mwon yiney alondin anch yikat kusal anch muntu iyova nayimp nakash chisu chisadinay usu wa kulik kuna ruwand. Chawiy, antu avud idjidjekin anch mwon yiney yikat kukwashang kamu chakin.

      Yikwet ubaj ik? Mwon yimwing yikat kusal anch antu ova ja kurik, aziya nakash mu manangu ni ikala ni yitongijok ya kwijip. Kangal kuvuramen anch mwon yiney ud kwau mutapu ukwau wa kukunish yom yileushena ni yikat kutek mwom wey mu ubaj. Chawiy mu win yakin, muntu usadidina mwon yiney uchid kal kwend musuk.

      Ov, kud yom yikwau yikutwisha kukwash? Mu kukimbijol kumwing kwasadilau, antu 88 pa chitot anangang pakur alonda anch atwisha kwimik kuna ruwand mu kulikap kapamp kamwing kuna, pakad ap kusadin mwon.

  • Irijeka Mulong wa Kurish ni Yikokujol
    Lankany!—2010 | Ndol-Mem
    • Irijeka Mulong wa Kurish ni Yikokujol

      “Nakwata mupak wa kwimik kuna ruwand mulong wa mwan twavala. Chawiy nafunda pa ndond yimwing anch: ‘Kangal Kuna Ruwand.’ Saa umwing kupwa kwa kusal mwamu, nova impu nakash ya kuna ruwand, ni nakisha ruwand umwing”​—Yoshimitsu, wa mu Japon.

      YOM yamushikena Yoshimitsu yimekeshin anch chikasikening nakash kwimik kuna ruwand. Pakwez, kukimbijol kumekeshin anch piswimp antu 90 pa chitot asadina usu wa kulikap kuna ruwand, akat kuchirikinang kand kwau. Chawiy, anch usadin usu wa kwimik kuna ruwand, chiwapin kwirijek mud ukimbin kurish ni yikokujol yimwing yikash nakash. Yikokujol ik yimwing yikata kuyishiken antu akimbina kwimik kuna ruwand?

      Impu ya nicotine: Yisu yivud, impu yiney yikat kushiken machuku masaku kupwa kwa muntu kulikap kuna ruwand ni yikat kukep kupwa kwa mbing jaad. Pa chirung chinacha, mud mutapu mulondinay muntu umwing wanangang ruwand, “impu yikat kwezang ni kuya; yikulabangap.” Pakwez ap kupwa kwa mivu yivud, ukutwish kand kwov impu ya kuna ruwand. Anch yashiken mwamu, kangal kupakish kuna ruwand. Chingelaku mwa aminit atan ap ni kusut ni impu yiney yikupwa kwau.

      Yikokujol yikwau: Kwinsambishin, chikutwish kumukasiken muntu kuchish ku mes, kushinshikin kamu pa yom nawamp ni ukutwish kujimb nakash. Ukutwish kand kwov yikatal kushalijan mud kowan mu mujimbu, kusuril nakash, kukalal, ukutwish kand kuburen kushimpish muchim, kujiman nakash ap ukutwish kand kuziy mu manangu. Pakwez yom yawonsu yiney yikat kukep kupwa kwa mbing jinying ap musamban.

      Pa chisu chinech chikash, kud yom kanang ya usey yikutwisha kukukwash. Chilakej:

      ●Lal mu chisu chiwanyidina.

      ●Nang mem nakash ap kam mem ma mabuj ni nang. Diang yakudia yiwamp.

      ●Iyijidisha mujimbu mu chilik chisikena.

      ●Pim kamu nakash ni izwish michim yey ni rinkind muwamp.

      Yom yikutwisha kukuletin impu ya kuna ruwand: Yid mijikit ap yovil yikutwisha kukasikesh impu yey ya kuna ruwand. Chilakej, pamwing ap wading wijidin kal kuna ruwand oku wana lel maar. Anch mwawiy, chisu ukimbina kulikap kuna ruwand, kangal kuna maar mu chisu chilemp nakash. Pakwez mu kusut kwa chisu chad, ukutwish kand kusanger kuna maar mey pakemp pakemp.

      Ap anch mu mujimbu wey mwamwamu kand nicotine, pakwez ukutwish kand kwov impu ya kuna ruwand chisu usadina yom kanang. Torben, twajimbulang kwiur oku, ulondin anch: “Ap anch nading nalikin kal kuna ruwand kwasutin kal mivu 19, nading ching novil ja kuna ruwand pa chisu cha kwiswedish ku mudimu.” Pakwez yisu yivud, kupwa kwa chisu kanang, impu ya kuna ruwand pa chisu chisadinay muntu mijikit kanang yikat kudandamen kukep mu kusut kwa chisu.

      Pakwez impu yiney yikupwangap chisu chinilay muntu maar. Chawiy, chisu usadila usu wa kwimik kuna ruwand, ufanyidin kand kwimik kuna maar ni kwipuk jindond jikatau anch kunil maar, mulong antu avud akat kuchirikinang kand kuna ruwand chisu chinilau antu maar. Mulong wak mwamu?

      ●Ap maar makemp kwau makutwish kusal anch muntu iyova nawamp mud mukatay kwiyov anch wapwit nicotine.

      ●Yisu yivud antu akat kuna ruwand chisu chinilau maar nau arund nau.

      ●Anch muntu wana maar kakutwishap kukwat mipak yiwamp ni ukat kusal yom yakadiay kufanyin kusal. Chawiy chilondinay Bibil anch: ‘Maar ma nviny makat kushesh yitongijok yiwamp.’​—Ozey 4:11.

      Arund: Tond arund ney kwa manangu. Chilakej, lik kubombakan ni antu akata kuna ruwand ap akutwisha kukutazuk kusal mwamu. Chikwau kand, ipuk antu akutwisha kuziyish mupak wey wa kwimik kuna ruwand, pamwing ap mu kukusip mulong ukimbin kwimik kuna ruwand.

      Yovil: Kukwatijan ni kukimbijol kumwing, antu makum musamban ni musamban pa chitot achirikina kand kuna ruwand, asala mwamu pa chisu chading chiziyinau ap chijimenau. Anch yovil yimwing yikat kusal anch wikala nich impu ya kuna ruwand, sal chom chikwau​—pamwing ap nang mem, diang mabazoka ap yang mu kwendanganaku. Sal usu wa kwizwish manangu mey nich yitongijok yiwamp, pamwing ap mu kumulembil Nzamb ap kutang maverse kanang ma Bibil.​—Kuseng 19:14.

      Lik Kwiyingish Nich

      ● Nipwitin kwam kapamp kamwing.

      Win yakin: Kupwit ruwand kapamp kamwing kukutwish kusal anch chikunku cha nicotine chandama mu wong ni chikala ni usu mwa asaa asatu. Chinech chikat kusal anch antu avud achirikina kand kuna ruwand.

      ● Kuna ruwand kukat kwinkwash kurish nich yakamish.

      Win yakin: Kukimbijol kumekeshin anch nicotine ukat kusal anch muntu ikala nich yakamish nakash. Mulong wa kwiyov nawamp kupwa kwa kuna ruwand muntu ukat kutek mu mujimbu wend nicotine ukwetay nich kuswir.

      ● Am ruwand wangandamin kal mu mash, nikutwishap kwimik.

      Win yakin: Kutong anch ukutwishap kwimik kuna ruwand kukutwish kukuziyish. Bibil ulondin anch: “Anch walengumwok pa dichuku dia yakamish, usu wey ukepil.” (Jinswir 24:10) Chawiy, ipuk yitongijok yiziyishena. Muntu win mwawonsu ukatina kwimik kuna ruwand ni usadidina yiyul ya ukwash, mud twisambina kal mu gazet winou, ukutwish kamu kwimik.

      ● Nikutwishap kujijamen yikokujol yikushikenaku anch nimik kuna ruwand.

      Win yakim: Chid chakin anch yikokujol ya kwimik kuna ruwand yid yikash, pakwez yikukep kupwa kwa mbing kanang. Chawiy kangal kuvuramen chitongijok chey! Anch impu ya kuna ruwand yez kupwa kwa angond kanang ap mivu kanang, yikusut kwau, pamwing ap mwa aminit akemp mwamu—pakwez ching anch walik kwakish ruwand.

      ● Nikwet mayej ma mutu.

      Win yakim: Anch akokin mulong wa mayej kanang ma mutu, mud kuziy mu manangu, muleja dokter wey akukwasha kwimik kuna ruwand. Chakin kamu anch ukutwish kukukwash, pamwing ap ukutwish kukwinkish mwon windj mulong wa kukukwash kurish nich yibudikin ya mayej mey ap ya mwon unila.

      ● Anch nana kand ruwand, nikwiyov anch nid muntu wa chamwamu nakash.

      Win yakim: Anch wachirikin kand kuna ruwand, mud mutapu usadilau antu avud akimbina kulikap kuna ruwand, kangal kuman anch ukez katwishap bwat. Tumbuk ni dandamen kuya kurutu. Kuchirikinamu kurumburikinap anch ukez katwishap kwimik. Kulik kutumbuk kwawiy kukangany. Chawiy kangal waziy. Kwinsuden ukutwish kwey!

      Shinshikin yom yamushikena Romualdo, wana ruwand mu mivu 26 ni walikap kuna ruwand kwasut kal mivu 30. Wafunda anch: “Nakanganya tupamp tuvud nakash. Chisu chawonsu niyovang nayimp nakash ni namanang anch nikez katwishap kwimik kuna ruwand. Pakwez pinakwata mupak wa kukasikesh urund wam pamwing ni Yehova Nzamb ni kumulembil tupamp tuvud chakwel ankwasha, natwisha chad kwimik kuna ruwand rawonsu.”

      Mu mutu wa mulong wa nsuden, tukuman yiyul yikwau yikutwisha kukwash kwikal nich musangar anch wimik kuna ruwand.

      [Mushet ni chipich yidia pa paj]

      RUWAND WA MITAPU YAWONSU UD WA UBAJ

      Ruwand akat kumunang mu mitapu yivud. Kud ruwand umwing ukatau kulandish mu magazin mudia yakudia ni mulandishinau mwon. Pakwez mud mulondinay Organisation mondiale de la santé, “ruwand wa mitapu yawonsu ud wa ubaj nakash.” Mayej mavud madiokila ku ruwand mud kanser ap mayej ma rudung, makutwish kujipan. Amband akata kuna ruwand akutwish kuyipish ukash wa mjimbu wa anau achidia kal mwinvumu. Mitapu ik kushalijan ya ruwand yikatau antu kuna?

      Bidis: Ruwand winou mukemp, ukatau kuvung mu chikas, amusadidining nakash mu jingand jidia mu Aziy. Bidis ukweting yom yitazukinau anch goudron, nicotine, ni monoxyde de carbone kusutamu ruwand mukwau.

      Cigares: Ud ruwand ukatay muntu amwinend kwivunginap mu kusadil mayij ma ruwand ap mapaper masadinau nich ruwand. Mutapu ukatau kusal ruwand winou ukat kusal anch chiswapala nicotine kwandam mu mujimbu wa muntu ap anch kandikal kwend amwakisha.

      Kreteks, ap ruwand usadinau ni clous de girofle: Amusadin nich uvud wa ruwand 60 pa chitot ni 40 pa chitot wa clous de girofle. Ukweting niyend yom yitazukinau anch goudron, nicotine, ni monoxyde de carbone kusutamu ruwand mukwau.

      Mutomp: Kuna mutomp kuding niyau kwa ubaj nakash mud kuna ruwand, mulong kwawonsu kwaad kukutwish kumuletin muntu kanser ap mayej makwau.

      Ruwand wakad mish: Kud ruwand wa kuchakuny, wa kununk, ni gutkha ukatau kusadin nakash mu Aziy wa Kurul ni Kwingangel. ­Nicotine ukat kwandam mu kan ni kuya mu mash. Ruwand wakad mish ud wa ubaj niyend nakash mud ruwand mukwau ukatau antu kuna.

      Mutomp wa mem (bongs, ­houkas, narguilés, shishas): Mu mitomp yiney, mish yikat kusut bil mu mem kurutu muntu ayina. Ap mwamu, chinech chikatap kudutish ulemb wa ruwand ni chikatap kukepish yom yikata kuletish kanser, yikata kuyipish michim.

      [Mushet ni chipich yidia pa paj]

      MUKWASHA MUNTU MUKWAU KWIMIK KUNA RUWAND

      ● Ikal muntu ukasikeshina. Kumubaz ni kumujikitish kukutwish kumukwash nakash pa ndond pa kumulondol. Kumulej anch: “Nitongin anch ukutwish kwey anch wapakish kand” kud kwa ukwash nakash kusutamu kumwel anch “wakangany kal kand!”

      ● Ikal mwin kulikishin. Anch muntu usadina usu wa kwimik kuna ruwand wakujimen, sal usu wa kulik kumulamin rukuny. Muleja mazu mawamp mud: “Nij anch chikasiken, pakwez nisangaredin nakash mutapu usadina usu wa kwikasikesh.” Kangal kumwel anch: “Wading muntu muwamp nakash chisu wanangang ruwand!”

      ● Ikal murund wakin. Bibil ulondin anch: “Murund ukat kumekesh rukat machuku mawonsu. [Ud] mwanamaku wavadika mulong wa kukwash mu yom yikash.” (Jinswir 17:17) Mwaning, sal usu wa kwikal mwin kushimpish muchim, mwin rukat “machuku mawonsu” pantaliken ni muntu usadina usu wa kwimik kuna ruwand, chikalap nchik chisu ap mutapu udiay.

  • Ukutwish Kwimik Kuna Ruwand
    Lankany!—2010 | Ndol-Mem
    • Ukutwish Kwimik Kuna Ruwand

      KATAT chinech chawiy chisu cheyey ‘kwikal utakamena ni kusal.’ (1 Jinsangu 28:10) Yom ik yikwau ukutwisha kusal chakwel utwisha kamu kwimik kuna ruwand?

      Tond dichuku. Departema wimedina yom ya ukash wa mujimbu mu Amerik upanin yiyul anch, ang watond dichuku dia kusambish kwimik kuna ruwand, difanyidin kwikal mukach mwa mbing jaad jilondwilaku. Mwamu chinech chikukukwash kamu kwikal nich rusot ra kwimik. Tek chijingidij ku kalendriye wey pa dichuku usotina kwimik, yilejamu arund ney ni sal usu wa kulimish dichuku dined ap anch kwashiken yom kanang.

      Fund yom yikukukwasha. Ukutwish kufund yom yilondwilaku ey ap yom yikwau kand yikutwisha kukukwash kwimik kuna ruwand:

      ● Mayingishin makubachikina kwimik kuna ruwand

      ● Ma nimero ma telefon ma antu ukutwisha kutazuk anch wov impu ya kuna ruwand

      ● Yitongijok yikutwisha kukukwash kuwanyish rutong rey, mud yitongijok yidia mu Galatia 5:22, 23.

      Send chisu chawonsu dipaper padia yom wafundina kal, ni yitanga tupamp tuvud pa dichuku. Ap kupwa kwa kwimik kuna ruwand, dandamen kuyitang chisu chin chawonsu anch wov impu ya kuna ruwand.

      Ipuk yom yikutwisha kukuletin impu ya kuna ruwand. Kurutu kwa kushik ku dichuku witekidina kal, sal usu wa kwipuk yisalijok yin yawonsu yikata kukuletin impu ya kuna ruwand. Chilakej, anch ukat kunang ruwand pamanch nakash kupwa kwa kulank, chingelaku saa umwing asuta kurutu kwa kuna ruwand. Anch ukat kunang ruwand pa chisu udila ap kapamp kamwing kamu kupwa kwa kudia, sal usu wa kulik kuna ruwand. Ipuk jindond ukutwisha kutanijan ni antu akata kuna ruwand. Ni iyijidisha kulond nich dizu dia piur anch: “Bwat wajikit. Nalikinap kal kuna ruwand.” Yom mud yiney yikukukwash nakash kwirijek mulong wa dichuku witekidina kal kwimik kuna ruwand. Ni yikukukwash kand kuvurik anch piswimp ap ukwikalap kand mwin kuna ruwand.

      Kwirijek kwa nsuden. Pasejina dichuku witekidina kal kwimik, land yom ukutwisha kuswinkesh nich ruwand mud, makarot, mabazoka, nyumu ni yom yikwau. Yivurisha arund ney ni anamakwey dichuku witekidina kal mulong wa kulikap kuna ruwand ni yileja yom yikutwishau kusal mulong wa kukukwash. Kurutu kwa dichuku dined kushik, djibul yom piukata kulamin mawut ma ruwand, yakwakish nich ruwand ap yikutwisha kukuletin impu ya kuna kand ruwand mud, makalandriye, mabrike ap yom yikwau yikutwisha kwikal mu chikumbu chey, mu motak, mu mabeng ap pa ndond ukata kusadin mudimu. Mu win yakin, chikasiken kamu kumwit murund ney akwinkisha ruwand ap kuland pake wa ruwand, pakwez chiswapel kamu kumunon mu kabach! Chikwau kand, dandamen kumwit Nzamb chakwel akukwasha, ni sal mwamu nakash chisu ukuna ruwand wey wa nsuden.​—Luka 11:13.

      Antu avud nakash “ajipin kal” urund wau ni murund nau wa makasu ni wa ubaj nakash udia ruwand. Niyey ukutwish kwey. Anch wasal mwamu, ukwikal nich ukash wa mujimbu uwamp ni ukwiyov kamu pee.

      [Chipich chidia pa paj]

      Send chisu chawonsu dipaper padia yom wafundina kal, ni yitanga tupamp tuvud pa dichuku

Mikand ya Uruund (1999-2026)
Budik
Andam
  • Uruund
  • Kwangan
  • Yom ukatina
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Mbil ja Kusadin
  • Mbil ja Ujindj
  • Paramètres de confidentialité
  • JW.ORG
  • Andam
Kwangan