-
Sheol ni Hades Yom Ik?Chom ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil?
-
-
WENJIL
Sheol ni Hades Yom Ik?
MU JINDIM ja kusambish, Bibil usadidil dizu dia Uhebereu sheʼohlʹ ni dia Ugrek difanakena nich haiʹdes tupamp 70 ni kusut. Mazu minam mawonsu maad misambidin rufu. Yikarumun ya Bibil yimwing yikarumwin mazu minam anch “majam,” “karung ka misiny” ap anch “dibuku.” Pakwez, mu jindim jivud mwikil mazu marumburila nawamp win kamu mazu minam ma Uhebereu ni Ugrek. Chawiy lel, Traduction du monde nouveau usadidil mazu “Sheol” ni “Hades.” Mazu minam marumburikin chakin chom ik? El tushinshikin mutapu umasadidilau mu maverse kushalijan ma Bibil.
Mulej 9:10, NW ulondil anch: “Kwikil midimu, ap kutongin, ap ronganyin, ap manangu mu sheol, ndond yiuyila.” Ov, chom chinech chirumburikin anch Sheol wisambidin ndond yijikena, ap majam ma muntu ni muntu ipend, mutukutwisha kumujik mukatish netu? Bwat. Pakatay Bibil kwisambin ndond ya kujikin yijikena, ap anch majam, ukat kusadil mazu mindjing ma Uhebreu ni ma Ugrek, kakatap kusadil sheʼohlʹ ni haiʹdes. (Disambishil 23:7-9; Mateu 28:1) Chikwau kand, Bibil kakatap kusadil dizu “Sheol” mulong wa majam mukatau kujik antu avud kapamp kamwing, mud majam ma dijuku ap ma antu avud.—Disambishil 49:30, 31.
Ov, “Sheol” wisambidin lel ndond ya mutapu ik? Dizu dia Nzamb dilejen anch “Sheol,” ap anch “Hades,” disambidin chom chimwing chijim chipandakenamu nzay ya antu avud. Chilikej, Isay 5:14, NW, ulondil anch Sheol “wasul kal mukan.” Ap anch tulonda anch, Sheol wasambisha kal kudiosh pakur kuminy, afu akad kutwish kuchind, djat ni nlel uchikwet nzal ya kuyiminy akwau avud nakash. (Jinswir 30:15, 16) Chinyim nich ndond ya kujikin yimekena, yikutwisha kwikal nich uvud kanang wa afu, ‘Sheol kakwikutangap.’ (Jinswir 27:20) Charumburik anch Sheol kakatap kwizul ap pakemp. Kakwetap mimbu. Sheol, ap anch Hades, kiyidiap ndond yimekena yidia pa mwab kanang. Pakwez, yidi majam muyilingau antu awonsu, ndond ya chifanikesh mulelau antu avud mu rufu.
Dilejan dia Bibil dia disanguk ditukwashin kutesh kand kurumburik kwa “Sheol” ni “Hades.” Dizu dia Nzamb diambatanishin Sheol ni Hades pamwing nich rufu ritwishikina disanguk.a (Job 14:13; Midimu 2:31; Kujingunik 20:13) Dizu dia Nzamb dilejen anch antu adia mu Sheol, ap anch mu Hades, kadiap ching kusu amusadila Yehova pakwez kand akwau avud alika kumusadil Yehova. (Disambishil 37:35; Kuseng 55:15) Chawiy lel, Bibil ufundishin anch kukez kwikal “antu awamp ni antu ayimp akez kavumbuk kwikal kand aom.”—Midimu 24:15, MM.
a Chinyim ni chinech, afu akez kulik kusanguk ayilejen mud kadiap mu Sheol, ap anch mu Hades, pakwez adi “mu Gehen.” (Mateu 5:30; 10:28; 23:33) Mud Sheol ni Hades, Gehen kiyidiap ndond yimekena ku mes.
-
-
Dichuku dia Dirumburish—Chom Ik?Chom ik Chakin Kamu Chifundishinay Bibil?
-
-
WENJIL
Dichuku dia Dirumburish—Chom Ik?
OV, MUTAPU ik ukata kutongin Dichuku dia Dirumburish? Antu avud atongining anch, muntu umwing ni umwing, tutikit twa mipim akez kutulet kurutu kwa nkwas ya Nzamb. Kwawiy kwinikwa kukezau kumurumburishin muntu ni muntu. Amwing akez kuyinkish chiyukish cha kuya mu paradis wa mwiur, ni akwau akez kuyifish nich mar ma chikupu. Pakwez, Bibil ulejen mu mutapu windjing chirung chinech cha chisu. Dizu dia Nzamb disambidin dichuku dined, chidiap chisu cha kwakamishan, pakwez mud chisu cha ruchingej ni kutenchikiril.
Tutangin yirumburil ya kambuy Yohan piur pa Dichuku dia Dirumburish mu Kujingunik 20:11, 12, anch: “Am naman nkwas yijim yitok, ni ushicha pa nkwas pinipa, diur ni divu yachina ku mes kwau; kikwamekanap kand ndond yau. Naman afu, ajim ni akemp, iminy kurutu kwa Nzamb; mikand yading ya kuburil, ni mukand ukwau wa kuburil kal, wawiy mukand wa aom; ni afu ayimikisha mu yom yading yifundilaumu mu mukand, mudi mwadinga midimu yau.” Ov, nkalansambu wisambidinau pinap nany?
Yehova Nzamb ndiy Nkalansambu mujim wa antu. Pakwez, ndiy wapanin kal mudimu wa dirumburish kud muntu windjing. Kwambatan nich Midimu 17:31, MM, kambuy Paul walonda anch Nzamb “watenchika kal dichuku dia kuyirumburish antu awonsu a pa mangand nich dirumburish ditentamina ku chikas cha muntu watonday kal.” Nkalansambu winou watondau kal udi Yesu Kristu wasangulau. (Yohan 5:22) Ov, chisu ik lel chikusambisha Dichuku dia Dirumburish? Dikwet kulep ik?
Buku wa Kujingunik ulejen anch Dichuku dia Dirumburish dikusambish kupwa kwa njit ja Armagedon, pakezau kushesh ditenchik dia Satan.a (Kujingunik 16:14, 16; 19:19–20:3) Kupwa kwa Armagedon, Satan nau ayilembil end akez kuyitek mu rukan ra dibuku diakad musul mu mivu kanan. Pa chisu chinech, answan anyikel a mwiur 144 000 akez kwikal ankalansambu ni kuyikel ‘mud ant pamwing nend Kristu mivu kanan.’ (Kujingunik 14:1-3; 20:1-4; Rom 8:17) Dichuku dia Dirumburish didiap chinship cha mau-mau chikusadika mu asaa 24 kwau. Dikez kwikal dia mivu kanan.
Pa chirung chinech cha mivu kanan, Yesu Kristu ukez “karumburish aom ni afu.” (2 Timote 4:1) “Aom” akez kwikal “chisak chipandikena kujimb” chikeza kupand ku Armagedon. (Kujingunik 7:9-17) Kambuy Yohan wayimana kand ‘afu . . . iminy kurutu kwa nkwas’ ya dirumburish. Mud mwashilayimu Yesu, “muten ukat kwez ukeza kateshau awonsu adia mwi nzay chidjimin cha dizu diend [Kristu], Ni kubudik” kusutil ku disanguk. (Yohan 5:28, 29; Midimu 24:15) Pakwez akez kwengamin pisu chakwel kuyirumburish antu inay awonsu?
Kwambatan nich chishimushimu cha Yohan, “mikand yading ya kuburil,” ni “afu ayimikisha mu yom yading yifundilaumu mu mukand, mudi mwadinga midimu yau.” Ov, mikand yiney yidi ya jinsangu ja yom yasalau pakur? Bwat, dirumburish dikezap kwengamin pa yom yasalau antu kurutu kwa kufa. Ov, mutapu ik twija mwamu? Bibil ulondil anch: ‘Muntu wafila kal amuyingishil kal ku yitil.’ (Rom 6:7) Antu inay akeza kusanguk ni kuchirik ku mwom akez kuyilikishin yitil yau ya pakur. Komb, mikand yifanyidin kumekesh yom yikwau yisotilay Nzamb. Chakwel kushakam chikupu, antu akupanda ku Armagedon ni akezau kusangul afanyidin kuziyil ku yijil ya Nzamb, pamwing nich yisotilay Yehova yikezay kujingunin mu mivu kanan. Chawiy lel, akez kuyirumburish antu nich kwengamin pa yikezau kusal mu chirung cha Dichuku dia Dirumburish.
Dichuku dia Dirumburish dikez kuyinkish tunan twa antu mutapu wa kusambish kwilej piur pa rusot ra Nzamb ni kurambatanish nich mwom wau. Charumburik anch kukez kwikal mudimu ujim wa kufundish. Chakin kamu, “akez kilej dirumburish ditentamina.” (Isay 26:9) Pakwez, kadiap antu awonsu akeza kusot kwambatanish mwom wau nich rusot ra Nzamb. Isay 26:10 ulondil anch: “Anch ayovilap nchik antu ayimp riy, kakwilejap kwau kutentam. Mwi ngand ya in kutentam mudi kand in kusal nayimp awiy kabanginakup kwau kujimb kwa Nzamb [Yehova].” Antu inay ayimp akez kuyijip chikupu pa Dichuku dia Dirumburish.—Isay 65:20.
Kwisudiel kwa Dichuku dia Dirumburish, antu akeza kupand akez kwikal kamu “aom” mud antu awanyidina. (Kujingunik 20:5, MM) Dichuku dia Dirumburish dikez kwikal dia kuyitenchikiril antu ni kuyichirish ku mikadil ya kuwanyin yadinga kwinsambishil. (1 Korint 15:24-28) Chad kukez kwikal kupakiu kwa nsudiel. Akez kumulikishaku Satan mu rukan rend ni akez kumwinkish mbil ya kupakish kuyidimb antu kapamp ka nsudiel. (Kujingunik 20:3, 7-10) Antu akeza kujijaman akez kutambul kuwanyin kwa kushilamu kwa Bibil: “Mwin kutentam ukez kaswan ngand, ukez kashakamamu chikupu.” (Kuseng 37:29) Mwaning, Dichuku dia Dirumburish dikez kwikal chiyukish kud antu awonsu ashinshamena!
a Piur pa Armagedon, tal amboku Étude perspicace des Écritures, Volim 1, paj wa 1073-1074; Volim 2, paj wa 63-64, ni shapitre wa 20 wa buku Mwifukwila Nzamb Umwing Kusu Wakin, yawonsu yaad ayipalangesha kud Atuman a Yehova.
-