BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • mwbr19 Chiwong map. 1 ​-​ 7
  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma in Kristu Mukand wa Chikumangan

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma in Kristu Mukand wa Chikumangan
  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan—2019
  • Tumitu twa milong
  • NGOND WA 1 RUBING RA 7-13
  • NGOND WA 1 RUBING RA 14-20
  • NGOND WA 1 RUBING RA 21-27
  • NGOND WA 1 RUBING RA 28–3 NGOND WA 2
Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan—2019
mwbr19 Chiwong map. 1 ​-​ 7

Mareferans mulong wa Mudimu ni Mashakamin ma in Kristu Mukand wa Chikumangan

NGOND WA 1 RUBING RA 7-13

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | MIDIMU 21-22

“Chifanyidin [Yehova] Asala Kwend Mudi Musotilay”

bt-F p. 177-178 par. 15-16

“Chifanyidin [Yehova] Asala Kwend Mudi Musotilay”

15 Padingay Paul kwa Filip kweza ngendj mukwau utazukinau anch Agabus. Antu ading akumangena ku chikumbu cha Filip ading amwij Agabus mudi mprofet; wasambela kulejan piur ap kamungun mukash mu winyikel wa Kulod. (Mid. 11:27, 28) Pamwing ap iyipula anch: ‘Agabus wezang mulong wak? Uruu ik uletinay?’ Pading pamutidinau, Agabus wanona nshipu ya Paul​—mukab ulemp wa disun wading kudjalau mwi mbind mukutwishau kutekin nfalang ni yom yikwau ya usey. Nich mukab winou, Agabus wikasa amwinend ku mend ni ku makas. Kupwa walonda. Uruu wend wading ukash: “Spiritu utumbila ulondil anch: ‘Muntu mwin nshipu yiney akez kumukas mutapu winou kudi in Yuda ku Yerusalem, chad akez kumupan mu makas ma antu a michid yikwau.’”​—Mid. 21:11.

16 Uprofet wend wamekesha anch Paul wafanyina kuya ku Yerusalem. Wamekesha kand anch kwovijan kwend nau in Yuda kwinakwa kwafanyina kusal anch amupana “mu makas ma antu a michid yikwau.” Uprofet wikala ni yibachikin yikash padi antu adingaku. Luka ufundin anch: “Pitwatesha mazu minam, etu, pamwing nau antu a ku Sezarey, twamwilembila Paul chakwel alika kuya ku Yerusalem. Pakwez ndiy watwakula anch: ‘Ukat kudilany ni kwinletil ushon mu muchim. Ov, mulong wak usadilanya mwamu? Am nitiyin kwinkas ku Yerusalem, nitiyin kand kufil kwinikwa mulong wa kumwambat Nsalejetu Yesu.’”​—Mid. 21:12, 13.

bt-F p. 178 par. 17

“Chifanyidin [Yehova] Asala Kwend Mudi Musotilay”

17 Tong mutapu wasadika yom. Akadivar, pamwing ni Luka akat kumwilembin Paul chakwel kangal aya. Amwing akat kudil. Mulong wa kubangin kwau kwa rukat kumekeshidinau, Paul uyilejin nawamp anch akat kumuletin “ushon mu muchim,” ap kukwatijan ni mutapu umwing wa kukarumun mu Grek anch akat “kumuziyish ku muchim.” Pakwez kaswimpinanap mupak wend, ni padingay ni akadivar a ku Tir, kalikap anch kwit kwau ap mansoj mau mamuchirisha kwinyim. Chawiy wayirumburila mulong wak ufanyidin kuya. Kutakaman ni kujijaman mudi ik kwamekeshay! Mudi Yesu wamusambelaku Paul wakwata kamu mupak wa kuya ku Yerusalem. (Heb. 12:2) Paul kakimbap kwikal kafil, pakwez anch chom chinech chashikena wafanyina kuman anch didi dilau kufa mudi mwin kwilej wa Kristu Yesu.

bt-F p. 178 par. 18

“Chifanyidin [Yehova] Asala Kwend Mudi Musotilay”

18 Mutapu ik wasalau akadivar? Mu wiswimp, asala nich kalimish. Tutangin anch: “Twakanganya kukarumun yitongijok yend, chad twalika, twalond anch: ‘Chifanyidin [Yehova] asala kwend mudi musotilay.’” (Mid. 21:14) Antu asala usu wa kumushindil Paul anch aya ku Yerusalem alika kumushindil. Amutesha Paul ni itiya, mu kwitiy ni kulik anch rusot ra Yehova risadika, ap anch chading chiyikasikedin. Paul wayila mwi njil yading yifanyidina kumutwal ku rufu rend. Chinech chamuswapela Paul mulong antu ading amukatina kasalap kand usu wa kumushindil.

Kukimbijol Mapit ma mu Spiritu

bt-F p. 184-185 par. 10-12

“Nteshany . . . Nisotil Kwilondilap Amwinam”

10 Pakwez, Paul wayitesha antu ading mu maswir ma kulimish yijil yiwming ya in Yuda, mudi kulik kusal mudimu pa dichuku dia Sabat ap kulik kudia yom yimwing. (Rom 14:1-6) Ni katekap yijil piur pa kutwalan ku mukand. Chawiy, Paul wamutwala Timote ku mukand chakwel in Yuda kangal amukisa, mulong tatukwend wading mwin Grek. (Mid. 16:3) Kutwalan ku mukand wading mupak umutadina muntu amwinend. Paul wayileja in Galatia anch: “Mulong anch etu tudi mu umwing nend Kristu Yesu, kuya ku mukand ap kulik kuya ku mukand kukwelap chom. Chom chijim, ritiy rikal rakin mu rukat ra Nzamb.” (Gal. 5:6) Pakwez, kumutwal muntu ku mukand mulong wa kuziyin ku Chijil ap kusal mwamu mulong wa kutambul dilau dia Yehova chading kuburen ritiy.

11 Mwamu, ap anch nsangu japalanga jading jiyimp, jadandamena kuyirumbangesh in kwitiyij in Yuda. Mulong wa chinech, amakurump amwinka Paul umutakel anch: “Kunoku kudi antu anying achipa machip kudi Nzamb. Ey, yang nau chakwel usalany pamwing yom yawonsu ya kwishitwish, ey ukuyifut usey wa yom yiney. Chad awiy akutwish kukil mitu yau. Mwamu antu awonsu akwijik anch, yom yawonsu yayilejinau mulong weyey kiyidiap yakin. Akwijik kand anch, niyey amwiney ukat kulam Yijil ya Moses.”—Mid. 21:23, 24.

12 Paul wafanyina kwakul anch mulong wakin wadingap jinsangu ja makasu piur pend, pakwez mushiku wa in Yuda mulong wa Chijil cha Moses. Pakwez wading tayad kwitiy, pakad kujip yijil ya Nzamb. Kwisambishil wafunda anch: “Nilamin yaku ya in Yuda chakwel niyipwit awiy. In Yuda afanyidin kulondul Yijil ya Moses ap anch Yijil ya Moses kiyikwetap nchik ulabu kudi am.” (1 Kor. 9:20) Pa chisu chinech, Paul wasala mu kwovijan nau amakurump a ku Yerusalem ni wikala mudi udi ‘mwinshin mwa chijil.’ Mu kusal mwamu, watushila chilakej chiwamp nlel mulong wa kwovijan nau amakurump ni kulik kukasikesh kusal yom kukwatijan ni mutapu wetu wa kuman yom.​—Heb. 13:17.

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Mid 22:16

owish yitil yey kusutin kutazuk pa dijin diend: Ap anch ‘owish yitiy yey ni tazuk pa dijin diend.’ Muntu ukutwish kwowish yitil yend, kadiap kusutil dibatish dia mu mem, pakwez kusutil kutazuk pa dijin dia Yesu. Kusal mwamu kwitin kutek ritiy mudiay Yesu ni kumekesh ritiy riner kusutimu midimu ya win Kristu.​—Mid 10:43; Jk 2:14, 18.

NGOND WA 1 RUBING RA 14-20

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | MIDIMU 23-24

“Amufunda Anch udi Mbwambol ni Mwin Kulet kanvundangesh”

bt-F p. 191 par. 5-6

‘Ikal utakamena!’

5 Kukasikesh kwa Paul kwashika pa chisu chiwanyidina. Chikwacha, in Yuda 40 ni kusut “akumangana mulong wa kumupungan Paul. Achipa anch: ‘Kitukutwishap kudia ap kuna chom ching kamu twamujip bil Paul.’” ‘Mpung yinej ya machip’ jimekeshin mutapu wakwatau kamu in Yuda mupak wa kumujip kambuy. Anch katwishap kuwanyish mpung yau, ayinau ading itiyijin anch afanyina kuyindam. (Mid. 23:12-15) Mupak wau, witiyau kudi in kupesh ajim ni amakurump, wading wa kwel anch amuchirisha kand Paul ku dirumbish mulong wa kudandamen kumupompish kudi in Sanedrin chakwel ijika yom yimwing piur pend. Pakwez, wading mupit mulong wa kumukwat ni kumujip Paul.

6 Chawiy, mwipwend a Paul watesha mpung yiney ni wamulejamu mantwend. Kapamp kamwing, Paul wamwita kuya kumulejamu mukurump wa amasalay a in Rom watazukau anch Kulod Lisias. (Mid. 23:16-22) Chakin kamu, Yehova uyikatin ansand, adia mudi mwipwend a Paul utwakad kwijik dijin, akata kutek nich kutakaman uwamp wa antu a Nzamb kurutu kwa maswir mau ni kwipan nich kushinshaman mulong wa kusadin yisakin ya Want.

bt-F p. 192 par. 10

‘Ikal utakamena!’

10 Mu Sezarey, Paul ading amulamin “mu chikumbu cha nyikel chatungay Herod” mulong wa kuchingel antu amufunda ading adiokila ku Yerusalem. (Mid. 23:35) Kupwa kwa machuku matan, Mwin Kupesh Mujim Ananias, mwin kulond utazukinau anch Teritul ni chisak cha amakurump ashika. Teritul wasambisha kumubaz Felikis mulong wa yom yayisadinay in Yuda, chading mulong wa kumubabek ni kwitapil dilau kurutu kwend. Kupwa, walangwisha mulong wamufundinau Paul, Teritul walonda anch “muntu winou udi kamu mbwambol, ndiy ukat kusarumun kanvundangesh pakach pa in Yuda mwi ngand yawonsu. Ndiy udi kand mwin kutakel wa chisak cha in Nazaret. Ndiy wapakishin kand kujondish [temple], chad etu twamukwat.” In Yuda akwau “niyau amufunda, itiy anch yom yiney yawonsu yidi yakin.” (Mid. 24:5, 6, 9) Kulet wimbwambol, kutakel chisak cha ubaj ni kujondish tempel​—yading milong yikash yifanyina kumushikij muntu ku rufu.

bt-F p. 193-194 par. 13-14

‘Ikal Utakamena!’

13 Paul watushila chilakej chiwamp cha kulondul anch tufanyidin kuya kudi antakel a ngand mulong wa kulondin difukwil dietu ni anch atufund kwa makasu anch tudi in kanvundangesh, ambwambol ni antu a mu ‘chisak cha ubaj.’ Paul kamubabekap nyikel mujim, mudi mutapu wasalay Teritul. Paul wanineta ni wikala mwin kalimish. Nich nkeu, wapana uman wakin ni wovikena nawamp. Paul walond anch “in Yuda amwing a mwi ngand ya Aziy” amufunda anch wijondish kal tempel kadingapaku ni wading kurish nau ni kutesh yom yamufundinau.​—Mid. 24:18, 19.

14 Cha usey nakash, Paul kalikap kupan uman piur pa yitiyij yend. Nich kutakaman, kambuy walonda kand anch witiyijin mu divumbuk, mutu wa mulong walangwisha milong chisu chamurumburishau ku chisak cha Sanedrin. (Mid. 23:6-10) Mu kulond kwend, Paul wakasikeshina mu ruchingej ra divumbuk. Mulong wak? Mulong Paul wapana uman piur pa Yesu ni piur pa divumbuk diend​—chom chading chilikinau kwitiy in kumupompat end. (Mid. 26:6-8, 22, 23) Mwaning, wading mulong wa divumbuk​—ni nakash kamu kwitiyij mudiay Yesu ni mu divumbuk diend​—yawiy yom yaleta kanvundangesh.

Kukimbijol Mapit ma mu Spiritu

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Mid 23:6

Am niyam nidi Mufaris: Antu amwing ading mu dirumburish dined ading amwij Paul. (Mid 22:5) Afanyina kutesh pitazukay Paul anch udi mwan wa Afaris, witiyina uswan pamwing nau Afaris. Atesha anch Paul kidimbap amwinend, mulong Afaris a mu chisak cha Sanedrin ading ij anch wikala mwin Kristu wa mushiku. Pakwez pinap, chifanyidin kutesh mu wiswimp mazu ma Paul piur pa kwikal Mufaris; Paul wimekesha amwinend kudi Afaris kadiap kudi Asadus mulong wading ni ruchingej rimwing mu divumbuk mudi Afaris. Mu kusal mwamu, wateka dishin diwamp dia mambamb nau Afaris adingaku. Pamwing ap wachingeja anch kulangwish mulong winou ukash kwafanyina kuyibachik antu amwing a mu chisak cha Sanedrin kwitiy chitongijok chend ni kusal mwamu kwikala ni yibudikin yiwamp. (Mid 23:7-9) Mazu ma Paul madia mu Mid 23:6 makwatijadin kand ni mutapu wimekeshay amwinend chisu chamulejay Mwant Agripa. (Mid 26:5) Ni chisu chayifundinay in Kristu a mu Filip padingay mu Rom, Paul walejana kand uswan wend mudi Mufaris. (Fl 3:5) Chidi kand cha usey kuman mutapu wafunday piur pa in Kristu akwau ading Afaris mu Mid 15:5.​—Tal yom ya kwilej yidia mu Mid 15:5.

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Mid 24:24

Drusila: Mwan changadim wa kasatu ni wansudiel wa Herod ulejenau mu Mid 12:1, kwawiy kulond anch Herod Agripa I. Wavadika pamwing ap mu muvu wa 38 C.C. ni wading mpanyend wa Agripa II ni Berenise. (Tal yom ya kwilej yidia mu Mid 25:13) Nyikel Felikis wading nfumwend wa kaad. Amwata chakusambish kudi Mwant wa Siria Azizus wa ku Emez pakwez wajipa uruw ni wachika ni Felikis mu muvu wa 54 C.C., ap pamwing ap wading ni mivu 16. Chimeken anch wadingap chisu chalonday Paul kurutu kwa Felikis “mulong wa yom yitentamina, ni mutapu wakwilam muntu amwinend, ni yakushik kwa dichuku dia dirumburish.” (Mid 24:25) Papanay Felikis want kudi Festus, wamusha Paul mu rukan mulong “wasota kwiwapish kudi in Yuda,” mwamu antu amwing atonga anch wasala mwamu mulong wa kumusangaresh mukajend changadim, wadinga mwin Yuda.​—Mid 24:27.

NGOND WA 1 RUBING RA 21-27

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | MIDIMU 25-26

“Paul Watwala Mulong kwa Kaisar ni Kupwa Wapana Uman Kudiay Mwant Herod Agripa”

bt-F p. 198 par. 6

‘Natwal kal Mulong Kwa Kaisar!’

6 Maswir menday Festus ma kuyilikidil in Yuda mafanyina kutek mwom wa Paul mu ubaj. Pakwez Paul wasadina wan a ngand wa Rom wadingay nich. Wamuleja Festus anch: “Am niminy kurutu kwa dirumburish dia [Kaisar], pawiy pinap pafanyidinau kwinrumburishin. Am kinisadilap chom chiyimp kudi in Yuda, mudi muwija kal ey amwiney. . . . Chawiy am natwal kal mulong kwa Kaisar!” Palonday mwamu, chading chikasiken kulik kutazuk kwinoku. Festus wakasikeshina mwamu palonday anch: “Ey wit kal dirumburish dia Kaisar, chawiy ukuya kwey kudi Kaisar.” (Mid. 25:10-12) Mu kutwal mulong ku dirumburish dijim, Paul wayishila in Kristu akin chilakej. Anch in kutupompat asal usu wa “kutenchik yijil mulong wa kusal yom yiyimp,” Atuman a Yehova akat kutaninamu mu kusadin yijil ya wan a ngand mulong wa kulondin rusangu ruwamp.​—Kus. 94:20.

bt-F p. 198-201 par. 10-16

‘Natwal kal Mulong Kwa Kaisar!’

10 Paul wamujikitisha nich kalimish Mwant Agripa mulong witiya anch amuleja mulong wend, mu kumwijikish anch wading wij nawamp yishankur yawonsu ni mpung ja in Yuda. Kupwa Paul wamurumburila mashakamin mend ma pasak: “Kudiokal pa kusambish nading mu chisak chetu cha kwifukwil chikweta yijil yipandakena kuvul, chawiy kamu cha Afaris.” (Mid. 26:5) Padingay Mufaris, Paul wading ni ruchingej mu kwez kwa Mesia. Katat padiay mwin Kristu, walejana nich kutakaman anch Yesu Kristu wading kamu Mupandish wading uchingedinau antu. Chitiyij chadingay nich ndiy ni in kumufund end​—rading ruchingej mu kuwanyin kwa kushilamu kwa Nzamb kudi angakau​—wawiy mulong wamurumburishinau Paul dichuku dinadia. Mulong winou wamusangaresha Agripa chakwel atesha yom yading yikimbinay Paul kulond.

11 Palonday piur pa mutapu uyimp wayisadinay in Kristu, Paul walonda anch: “Chakin am amwinam natong anch, chifanyidin kusal yom yawonsu ya kuyikangesh antu alondwila dijin dia Yesu wa ku Nazaret . . . Mulong nading ni kuyovil ujim nakash, djat ni ku misumb ya aeny chakwel niyizengol.” (Mid. 26:9-11) Paul kapandikeshap yom palonday mwamu. Antu avud ading ij mutapu wayisadinay in Kristu kwa chisum. (Gal. 1:13, 23) Pamwing ap Agripa wiyipula anch: ‘Yom ik yamuswimpa ikundj mudi winou?’.

12 Mazu malonday Paul kupwa maleta chakul: “Mulong wa kusal yom yiney, wawiy unayila ku musumb wa Damas nich ulabu ni mikand yadiokala kudi in kupesh ajim. Mwant Agripa, pinading mwi njil, muten pakach, namana milayilal yizutila kupandakanamu muten, wadiokala mwiur, wez wangombamu am pamwing ni antu inading nau. Etu awonsu twawa pansh, chad am natesh dizu mu ridim ra in Hebereu diangel anch: ‘Saul, Saul! Ov, mulong wak ey ukat kwinzengol am? Ey ukat kwimesh amwiney mar, udi mudi ngomb ukata kwipamp amwinend ku [mibur ya] nsalejend.’ Am namwipula anch: ‘Nsalejam ov, yey nany?’ Chad Nsalejam wangakula anch: ‘Yam Yesu, ukata kuzengol ey.’”​—Mid. 26:12-15.

13 Kurutu kwa Yesu kumumeken mu chilay, mukulond kwa chinakesh Paul wading ukat ‘kwipamp amwinend ku mibur.’ Mudi mutapu ukatay nnam kwipamp ku mubur amwinend chamwamu, Paul wipampa amwindend mu spiritu palikay amwinend rusot ra Nzamb. Mu kumumeken Paul mwi njil ya Damas, Yesu wavumbulau ndiy wasala mwamu ni waswimpa yitongijok ya muntu winou wakin.​—Yh. 16:1, 2.

14 Paul waswimpa kapamp kamwing mu mwom wend. Pamulejay Agripa, walonda anch: “Naziyila ku chishimushimu chinamana chadiokala mwiur. Narumburila mazu ma Nzamb anch chifanyidin antu akarumuk kudiokal ku yitil yau, eza kudi Nzamb, chad asala yom yiwamp ya kumekesh kukarumuk kwau. Narumburila mazu minam pakusambish mu musumb wa Damas, ni mu musumb wa Yerusalem, chad kwinyim nayirumburila kand antu a michid yikwau.” (Mid. 26:19, 20) Kwading kwasut kal mivu kanang, Paul wading uwanyishin chisend chamwinkau kudi Yesu Kristu mu chishimushimu muten pakach. Kwikala yibudikin ik? Antu atesha rusangu ruwamp ralejanay Paul alika mwikadil wau uyimp ni wa kuburen win kashinsh ni amuchirikina Nzamb. Antu inay ikala an a ngand awamp, akasikesha ni amekesha kalimish mulong wa yijil ni kutenchik kuwamp kwa yom.

15 Pakwez yiyukish yiney yadingap ni usey kudi in Yuda amupompata Paul. Paul walonda anch: “Yawiy yom yiney yankwatilau am kudi in Yuda mu [tempel,] chad ela kwinjip. Pakwez Nzamb wankwasha kushik djat ni ilel unou, chawiy chiniminya pinap ni kulejan uman wam kudi antu ajim ni antu akemp mutapu umwing.”—Mid. 26:21, 22.

16 Mulong tudi In Kristu akin, tufanyidin kwikal chisu chawonsu “awanyidina kumwakul muntu mwawonsu” piur pa ritiy retu. (1 Pita 3:15) Chisu tulondina ku anzuj ni kudi anyikel piur pa yitiyij yetu, chidi cha ukwash kwimburij mutapu wasadinay Paul pambambay ni Agripa ni Festus. Kusutin kuyilej nich kalimish mutapu waswimpa uyakin wa Bibil mwom yetu​—ni ya antu atesha uruu wetu​—tukutwish kupukun michim ya anyikel inay.

bt-F p. 202 par. 18

‘Natwal kal Mulong Kwa Kaisar!’

18 Pakwez Paul wamwakula nyikel anch: “Mwant Festus, am kiniyedilap rangul bwat. Nikat kulond yom yakin yovakena. Mwant Agripa! Nikutwish kukulej patok wakad wom, mulong ey wij kal yom yiney . . . Ov, Mwant Agripa, ey ukat kwitiy mazu ma [Aprofet]? Nij nawamp anch ey ukat kwitiyij.” Agripa wakula anch: ‘Mu kachisu kakemp nitongil anch ukimbin kwinkarumun kwikal mwin Kristu.’ (Mid. 26:25-28) Chikala chakin ap bwat, mazu minam mamekeshin anch uman wa Paul wikala ni usu padiay mwant.

Kukimbijol Mapit ma mu Spiritu

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Mid 26:14

kwipamp ku mubur: Mubur udi musamu wasadinangau mulong wa kuyibachik nich anaam. (Ank 3:31) Kulond anch “kwipamp ku mubur” chidi chishimu chidia mu mikand ya Grek. Chimedin pa kufanakesh kwa ikwal a ngomb ulikina kuziyin ku mubur umupampinau mu kudjubul mend yend ya kwinyim ni chinech chisadin anch asupoka yitat amwinend. Saul niyend wasala mu mutapu mudi winou kurutu kwa kwikal mwin Kristu. Mu kuyirishikish in kwilej a Yesu, ading ni ukwash wa Yehova Nzamb, Paul witapa amwinend yitat yijim. (Ilikej ni Mid 5:38, 39; 1Tm 1:13, 14.) Mu Mul 12:11, ‘mibur’ ayisadidin mu mutapu wa chifanakesh mulong wa kurumburil mazu ma muntu ukweta manangu mamubachikina mwin kumutesh kulondul chiyul.

w03-F 15/11 p. 16-17 par. 14

Yikwasha Antu Akwau Kwitiy Uruu wa Want

14 Paul wijika anch Agripa wading chakin kamu mwin Yuda. Wajimbula ronganyin ra Agripa piur pa relijon wa in Yuda ni wamuleja anch “yom yinilondila yawiy yanlejau [Aprofet] ni Moses anch yikez kashik” mulong wa rufu ni kuvumbuk kwa Mesia. (Mid. 26:22, 23) Paul wamwipula Agripa kapamp kamwing anch: “Ov, Mwant Agripa, ey ukat kwitiy mazu ma [Aprofet]?” Agripa kamanap mutapu wa kwakul. Anch walonda anch kitiyijinap aprofet, kalimish kend mudi mwin Yuda kafanyina kuyip. Pakwez anch witiya mutapu wa kutong wa Paul, wafanyina kumekesh patok kwitiy kwend ni kambuy ni wading mu ubaj wa kumutazuk anch mwin Kristu. Paul wakula chipul chend amwinend kwa manangu palonday anch: “Nij nawamp anch ey ukat kwitiyij.” Muchim wa Agripa wamubachika kwakul nchik? Wakula anch: ‘Mu kachisu kakemp nitongil anch ukimbin kwinkarumun kwikal mwin Kristu.’ (Mid. 26:27, 28) Ap anch Agripa kikalap mwin Kristu, Paul wapukuna muchim wend mu chilik kanang nich uruu wend.​—Hebereu 4:12.

NGOND WA 1 RUBING RA 28–3 NGOND WA 2

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | MIDIMU 27-28

“Paul Ukat Kuya ku Rom”

bt-F p. 208 par. 15

“Kwikil Umwing Wenen Ukushadika”

15 Chimeken anch Paul wapana uman kudi antu avud ading mu waat piur pa “ruchingej ra kushilamu kwashilayimu Nzamb.” (Mid. 26:6; Kol. 1:5) Katat, mulong waat ukimbin kujiy, Paul wapana mayingishin majim nakash mulong wa kwikal nich ruchingej. Walonda anch: “Muruu wa mwiur wezang kudi am uchuku . . . , walejang anch: ‘Paul kangal wov wom! Chifanyidin ey kuya kwiman kurutu kwa [Kaisar]. Nzamb udi muwamp, wa kupandish kal ey ni antu awonsu udia nau mu waat.’” Paul wayikasikesha anch: “Chawiy katat, en akwetu, ikasikeshany! Mulong nichingejin anch, Nzamb ukusal yom yawonsu mudi mwanlejangay. Pakwez rinkind ukututwal ku chikumu cha ditung dimwing.”​—Mid. 27:23-26.

bt-F p. 209 par. 18

“Kwikil Umwing Wenen Ukushadika”

18 Antu apanda pa mem ading pa ditung dia Malit, kwiyand kwa Sisil. (Tal mushet “Kwisu Kwading Ditung dia Malit?”) Antu a pa ditung dined ading alondina dizu dindj ‘ayaka nawamp.’ (Mid. 28:2) Ayakishina kasu angendj inay ading atalalang kal ni azadina mashik. Kasu kayikwasha kwikal ni chirungul chikalap nchik mashik ni ruval. Pakwez kaletisha kand chilay.

bt-F p. 210 par. 21

“Kwikil Umwing Wenen Ukushadika”

21 Pibilius, muntu umwing mpich wading ushich ndond yiney. Pamwing ap ndiy wading ntakel mujim wa Rom pa ditung dia Malit. Luka umutazukin anch “mwant wa ditung,” mu kusadin maz yawiy yimwing mudi yatanau mu yom yaad yafundau ya pa ditung dia Malit. Wamwaka Paul nawamp ni arund nend mu machuku masatu. Pakwez, tatukwend a Pibilius wading uyedin. Luka urumburil kand nawamp mutapu wading mayej minam. Wafunda anch ikundj winou “wading ulel mu chikumbu, wayela musong wa mashik ni wa kusut mwivumu [ubombakena ni mash],” wajimbula mutapu wading mayej kukwatijan ni chimwingang. Paul walembila ni wazuka makas mend padi ikundj winou ni wamwoka. Mulong chilay chinech chayishimokisha, antu a mu Malit aleta ayej akwau chakwel ayoka ni amwinkisha Paul ni arund nend yipan mulong wa kuwanyish maswir mau.​—Mid. 28:7-10.

bt-F p. 213 par. 10

“Wapana Uman”

10 Pashikau antu ading ayila mu weny ku Rom, “amwinkisha Paul usu wa kwishakamin amwinend ni isalay umwing mwin kumulam.” (Mid. 28:16) Mutapu wasalangau, anch amukwat muntu mu rukan, amukangeshang muntu wa rukan kuchin mu kumukas pamwing ni isalay umulamina. Chikalap nchik mwamu, Paul wading mwin kulejan wa Want, ni muyolal wafanyinap kumukangesh kulond. Kupwa kwa kwiswedishaku mu machuku masatu mulong wa weny, wayitazuka amakundj ajim a in Rom mulong wa kwiyijikish ni kuyinkish uman.

Kukimbijol Mapit ma mu Spiritu

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Mid 27:9

dichuku dia kujil yakudia: Ap anch “dichuku dia kuchakwish.” Kwawiy kulond anch, “kujil.” Dizu dia Grek dilondina anch “kujil” dimekeshin kujil yakudia kwading mu chijil cha Moses, kukwatijadina ni dichuku dia kuchakwish kwa pa muvu, kutazukinau kand anch Yom Kippur (Mu Hebereu yohm hak·kip·pu·rimʹ, charumburik anch “dichuku dia kubwik yitil”). (Lev 16:29-31; 23:26-32; Kuch 29:7) Kulond anch ‘kwimesh mar’ kusadinau mu kukwatijan ni dichuku dia kujil yakudia, kurumburikin nakash anch kwipan mu midimu kampand yitina kujil yom kanang, mudi kujil yakudia. (Lev 16:29) Kusadin kwa dizu “kujil” mu Mid 27:9 kukwashin chitongijok chakwel anch mutapu wa kusambish wa kwipan mu kujil yakudia mudi kand kwikish yakudia. Dichuku dia kujil yakudia diasambishang kwinsudiel kwa ngond wa 9 ni diapwangang kwinsambishil kwa ngond wa 10.

nwtsty yom ya kwilej yidia mu Mid 28:11

An a Zeus: Kukwatijan ni yishankur ya in Grek ni ya in Rom, ‘An a Zeus’ (Mu Grek, Di·oʹskou·roi) ading Castor ni Pollux, an amakundj ampamb a nzamb Zeus (Jupiter) ni mwant mband Leda. Pakach pa yom yikwau, ading mudi in kuyichidij in kwendin pa mem, afanyinang kuyipandish antu ading mu ubaj pa mem. Chom chinech chidi uman ukwau umekeshina anch rusangu arifunda kudi muntu wimenap amwinend yom.

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan