BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • mwbr21 Chiwong map. 1 ​-​ 11
  • Mareferens ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Mareferens ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan
  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan—2021
  • Tumitu twa milong
  • NGOND WA 1 RUBING RA 4-10
  • NGOND WA 1 RUBING RA 11-17
  • NGOND WA 1 RUBING RA 18-24
  • NGOND WA 1 RUBING RA 25-31
  • NGOND WA 2 RUBING RA 1-7
  • NGOND WA 2 RUBING RA 8-14
  • NGOND WA 2 RUBING RA 15-21
  • NGOND WA 2 RUBING RA 22-28
Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan—2021
mwbr21 Chiwong map. 1 ​-​ 11

Mareferens ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan

NGOND WA 1 RUBING RA 4-10

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | IN LEVI 18-19

“Lam Mwikadil Wishitwila”

w19.06 paj 28 par. 1

Mutapu wa Kwichidij ku Mupit wa Satan

Yehova wajimbula yom yijondila yasalangau antu ading ayinyingumukina in Isarel, kupwa wayileja anch: “Kangal wasalany kand mudi mukat kusalau ku Kanan kunikutwadilanya. . . . Ngand yikadil kal yiyimp, chawiy [nikuyilej] kadimu mulong wa kuyip kwau.” Ku mes ma Nzamb utumbila wa Isarel, mashakamin ma in Kanan mading mayimp nakash ni chinech chasala anch ndond yading yishichau yikal yijondila.​—Lev. 18:3, 25.

w17.02 paj 17 par. 13

Yehova Uyitakedin Antu End

13 In kutakel a michid yikwau ading ayitakedin kusutin manangu ma antu makweta mimbu. Chilakej, in kutakel a in Kanan ni antu au asala yom yiyimp, mu yom yiney mwading, kwatijan ni mwanamakwey, utun, kulal ni nnam, kupesh an, ni kwifukwil akish. (In Levi 18:6, 21-25) Chikwau kand, antakel a in Babilon nau in Idjibit kadingap ni yijil yishitwila mudi yadingau nich antu a Nzamb. (Kuchind Michid 19:13) Pakwez, antu a Nzamb amana mutapu wayikasikeshau kudi antakel ashinshamena kulam difukwil dishitwila, kwikal ishitwila ku mujimbu, ni kwipuk masandj mulong chidi chom chijondila. Chakin kamu, Yehova wayitakela antu end.

wp14 1/7 paj 7 par. 2

Chikusalay Nzamb Piur pa Yom Yiyimp

Ov, chidi nchik piur pa ambwambol alikina kukarumuk ni adandamedina kusal ching yom yiyimp? Chilondinau piur pau chimeken patok mu kushilamu kwinoku: “Antu atentamina akez kaswan ngand, ni antu akashinsh akez kashakamamu, pakwez antu ayimp akez kayidiosh mwingand, ni in rubabek akez kayidioshamu.” (Jinswir 2:21, 22) Yibachikin ya antu ayimp yikezap kand kwikalaku. Mu mikadil yiney ya chisambu, antu in kuziyil akez kadiokal pakemp pakemp mu uswik wa kuburen kuwanyin waswanau.—Rom 6:17, 18; 8:21.

Mapit ma mu Spiritu

w06 1/7 paj 14 par. 11

“A, Mudi Nikatila Yijil Yey!”

11 Chom cha kaad cha Chijil cha Moses chimekeshina anch Nzamb ukat kubangin kuwap kwa antwend chadinga mbil ya kupupurol ya kwangul. Yehova waleta chijil anch ndim mwin Isarel anch wangwil mbut ja chir chend, chifanyidin kuyilej atuzweny kwez kunon yishilau in kwangul. Andim kadingap ni kwangul yawonsu kuns-kuns kwa yir yau, ni kadingap kand ni kwangul mipach yau bwi. Mbut jadingau ni kuvuramen mu yir kachirikangap kand mulong wa kujinon. Dined diadianga ditenchik dia rukat mulong wa kazweny, wa angendj, wa an a nshon, ni wa adia-afu. Chakin, kupupurol ya kwangul kwita mudimu ukash ku mutambu wau, pakwez kusutil ku ditenchik dined, kwayitwishisha atuzweny kulik kwikal in kuswal.—In Levi 19:9, 10; Kuvurik Yijil 24:19-22; Kuseng 37:25.

NGOND WA 1 RUBING RA 11-17

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | IN LEVI 20-21

“Yehova Ukat Kuyauril Antwend”

w04-F 15/10 p. 11 par. 12

Ov, Utongin Anch Ukwikal mu Paradis?

12 Pakwez, kud chom chimwing tufanyidina kulik kuvuramen. Nzamb wayileja in Isarel anch: “En ukulamany yijil yawonsu yinakulejanya ilel unou, chakwel wikalany akash mulong wa kupandakan ngand yiuyilanya ni kukwat, ni kuswan.” (Kuvurik Yijil 11:8) Mu In Levi 20:22, 24, ngand yiney ayijimbwil kand anch: “En ukez kulamany yijil yam yawonsu, ni yijidik yam yawonsu ni kuyisadil, chakwel ngand yinikutwadilanya kushakamamu kangal yez yikurikany, bwat. Chawiy am nakulejanya kal anch: En ukez kaswanany ngand yau, yam amwinam nikeza kakwinkishanyay kwikal iyen, yawiy ngand yizwila mayel ni woch. Yam kamu [Yehova] Nzamb wen nakwaurilanya kal pakach pa antu inay.” Chakin kamu, chading chitin kwikal mu urund wa piswimp ni Yehova Nzamb mulong wa kwandam mwi Ngand ya Kushilamu. Chading mulong In Isarel akanganya kumuziyil Nzamb, chawiy chasalay Nzamb anch in Babilon ayipandakan ni kuyidiosh mwi ngand yau.

it-1-F p. 1106 par. 11

Uswan

Uswan chid chom chin chawonsu chikatau kupan kud nswan anch mwin yom wafa ap kud antu akutwisha kumuswan; chid kand chom chikatay muntu kuswan kud angakiril end ap chashau kud muntu wamusambelaku. Dizu dia Hebereu disadidinau mulong wa uswan did na·chalʹ (dijin, na·chalahʹ). Dirumburikin kutambul ap kupan uswan, udiokiling yisu yivud ku kuswanijan. (Kuch 26:55; Eze 46:18) Dizu ya·rashʹ yisu yivud adisadidining mulong wa kwisambin piur pa “kwikal nswan,” pakwez yisu yivud dirumburikin kand ‘kuswan yom.’ (Dis 15:3; Lev 20:24) Dirumburikining kand ‘kopatan; kuswinkan,’ mud mukatau kusal amasalay. (Kuv 2:12; 31:3) Mazu ma Grek masadidinau piur pa uswan mad anch kleʹros, dirumburikina anch “ubal” pakwez mu kusutu kwa chisu diarumburika ‘kupan ukwash’ ni kupwa chad ‘uswan.’—Mt 27:35; Mid 1:17; 26:18.

it-2-F p. 438 par. 5

Atujil

Kupwa kwa Mabeb, Nowa wapesha ‘atujil ishitwila’ ni annam akwau kand. (Dis 8:18-20) Kudiosh kamu pa chisu chinacha, Nzamb witiya anch antu asambish kudiangang atujil, pakwez mash mau bwat. (Dis 9:1-4; ilikej ni Lev 7:26; 17:13.) Anch pasak atujil amwing ayitazuka anch ‘ishitwil’ chading mulong Nzamb wamekesha anch ading itiyikin mulong wa kuyipesh; kukwatijan ni yom yilondinay Bibil, kwikil kajil wading umenau anch “wijondil” mulong wa kumudia kurutu Chijil cha Moses chikalaku. (Lev 11:13-19, 46, 47; 20:25; Kuj 14:11-20) Bibil kalejenap patok mulong wak atujil amwing ayitazuka anch ‘ijondil’ kukwatijan ni yishankur ya marelijon. Chilakej, atujil amwing akwatang annam akwau ap kudia mbij, pakwez kadiap atujil awonsu. (tal HUPPE.) Kujidik kwinoku kapwa chisu chatekau manswik masu, mud mwamulejan Pita kud Nzamb mu chishimushimu.—Mid 10:9-15.

Mapit ma mu Spiritu

it-1-F p. 1180 par. 3

Kwitapol ku Mujimbu

Chijil cha Nzamb chading chiyikangeshin kamu in Isarel kwitapol ku mujimbu anch wafish muntu. (Lev 19:28; 21:5; Kuv 14:1) Diyingishin diading mulong in Isarel ading antu atumbila kud Yehova, antwend a pakampwil. (Kuv 14:2) Chawiy, in Isarel afanyina kulik yisal yawonsu yijondila ya kwifukwil akish. Kupwa kand, mulong mutapu winou wa kumekesh ushon upandakena kusutil kwitapol ku mujimbu chading chisal chijondila kud antu ading ija nawamp uyakin piur pa rufu ni piur pa ruchingej ra divumbuk. (Dan 12:13; Heb 11:19) Chikwau kand, chijil chinech cha kulik kwitapol ku mujimbu chayikwashang in Isarel kwijik anch afanyidin kulimish mujimbu watangau kud Nzamb.

NGOND WA 1 RUBING RA 18-24

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | IN LEVI 22-23

“Kurumburik kwa Misambu ya pa Muvu kud Etu”

it-1-F p. 884-885 par. 6-7

Musambu wa Mabot Makad Chivish

Dichuku dia kusambish dia Musambu wa Mabot Makad Chivish diading dichuku dia chikumangan cha pakampwil, diading kand dichuku dia sabat. Dichuku diachaad, 16 ngond wa Nisan, atwalang kud mwin kupesh yakwangul ya kusambish ya masangu, mbut jasambelang kuswa mwi ngand ya Palestin. Kurutu kwa musambu winou, kafanyinap kudia dibuj ap dimwing dia yom yisu yangulangau, yikala ya uyisu, ya kosh ap yasalangau nich dibot. Mwin kupesh walambulang mbut jasambelang kuswa kud Yehova mu chifanikesh kusutil kuzuyol mabaj, oku akat kupesh musamb a mukoku wa muvu umwing, pamwing ni mabuj makweta wung wa kusamp nich many ukweta rupwembu. (Lev 23:6-14) Chadingap chifanyidina kosh mabuj ap wung pa chintamb, mud mwasambishau kusal in kupesh mu kusut kwa chisu. Kwadingap ching kupan milambu kurutu kwa antu awonsu ap mulong wa muchid wa kabuj, pakwez dijuku ni dijuku, muntu ni muntu panrend wadinga nich yom mu Isarel ya kulambul wayipanang mud yakupesh ya kujikitish pa chirung cha musambu winawa.—Kub 23:19; Kuv 26:1, 2; tal PRÉMICES.

Kurumburik kwa musambu winou. Kudia mabot makad chivish ku musambu winou kwading kukwatijadin ni mbil jamwinkishau Moses kud Yehova jifundinau mu Kubudik 12:14-20, mbil jinej jid mu verse 19 ulondina anch: “Machuku sambwad mu yikumb yen kimukez kwikalap chivish.” Pakwez mu Kuvurik Yijil 16:3 mabot makad chivish amatazuka anch “mabot ma mar,” ni mayivurishang in Yuda muvu ni muvu mutapu wayibudish mu Idjibit kwa mau mau (kadingap ni chisu cha kututwish wung wa mabot wasalau [Kub 12:34]). In Isarel avurikang mar ni usuk wayikolau kukwatijan ni mazu ma Yehova amwinend walonda anch, “ukez kuvurikangany machuku mawonsu ma mom yen dichuku diwadiokalanya mwi ngand ya Idjibit.” Pavurikangau kukolik kwa muchid wau ni kwijik anch Yehova ndiy wayipandisha, in Isarel asalang musambu wa kusambish pakach pa misambu yisatu yasalangau pa muvu mu mutapu uwamp.​—Kuv 16:16.

it-2-F p. 527 par. 1

Pentekot

Mbut ja kusambish ja tudiku jangulangau ajilambulang mu mutapu ushalijadina ni mbut ja masang. Yikunku yaad pa dikum ya chimpay chijim cha wung uwamp wa tudiku (4, 4 litres) pamwing nich chivish ni kusal nich mabot maad. Afanyina ‘kumatwal mu yikumbu yau,’ chawiy chirumburikina anch mabot minam mafanyina kwikal mud mabot moshangau pichuku pichuku mulong wa kumadia, pakwez madingap mabot ma kusadil mulong wa yom yitumbila. (Lev 23:17) Nich mabot minam apanang yakupesh ya kosh ni yakupesh mulong wa yitil pamwing ni yakupesh ya mulambu wa chisambu ya amakwal a amikoku aad. Mwin kupesh wazuyolang mabot ni amakwal a amikoku kurutu kwa Yehova mu kutek makas mend pa yitumbu ya mbij, ni wasambish kuyizuyol kurutu ni kwinyim, chinech chamekeshang anch wading ulambwil kurutu kwa Yehova. Kupwa kwa kulambul mabot minam ni amakwal a amikoku, yikalang ya mwin kupesh ni wayidiangang mud yakupesh ya chisambu.—Lev 23:18-20.

wp14 1/5 paj 26 par. 11

Ov, Wendin Pamwing ni Dirijek dia Yehova?

11 Dirijek dia Yehova dikat kusal mulong wa uwamp wetu padilondina piur petu chakwel tulondula chiyul cha kambuy Paul ech: “Tutalijanany muntu ni mukwau chakwel tukwashijanany kumekesh rukat ni kusal yisalijok yiwamp. Kangal twalikany chaku cha kukumangan pamwing, mudi mukat kulikau antu amwing. Pakwez chifanyidin tupandakeshany kukasikeshijan muntu ni mukwau, mulong umenany anch, Dichuku dikurumburishay Nsalejetu dikat kusej piswimp.” (Heb. 10:24, 25) Yinship ya pa muvu ni yitentam yading kukasikesh mwikadil wa mu spiritu wa in Isarel. Chikwau kand, yinship mudi Musambu wa Ankunku wa pakampwil wa pa chirungu cha Nehemi waleta musangar uvud nakash. (Kub. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Niyetu tukweting musangar udiokiling ku yikumangan ni yitentam. Tutambulany amboku yakudia yiney mulong wa kukasikesh mwikadil wetu wa mu spiritu ni kwikal ni musangar.—Tit. 2:2.

Mapit ma mu Spiritu

w19.02 paj 3 par. 3

Lam Kushinshaman Kwey!

3 Anch twisambin piur petwetu atushalapol a Nzamb, kushinshaman kurumburikin kukat nich muchim wawonsu, ni kwipan ni muchim umwing kudi Yehova, ni kusal anch rusot rend rikala pa ndond ya kusambish mu mipak yetu yawonsu tukwatina. El tushinshikinany yilakej yimwing. Mu Bibil dizu dia Hebereu dikarumwinau anch “kushinshaman” dirumburikin yom yiwanyidina, yakad ulim ap yidia yakabuj. Chilakej, in Isarel apanang milambu ya annam mulong wa kupesh kudi Yehova, ni Chijil chalonda anch annam afanyidin kwikal akad ulim. (Lev. 22:21, 22) Chawiy, atushalapol a Nzamb kafanyinap kulambul nnam wadinga uburedina chizakwal chimwing, ditu ap dis ap nnam wadinga uyedina. Chading cha usey nakash kumulambul Yehova nnam uwanyidina ni wakad ulim. (Mal. 1:6-9) Chawiy komb, tukutwish kwijik mulong wak Yehova ukatin anch twikal awanyidina ni akad ulim. Anch tuyil kuland chom, mudi mabuj, buku ap chom kanang, tukutwishap kusanger chom chikweta ulim ap chakad kuwanyin. Tukusanger chom chiwanyidina, chakad ulim ni chakabuj. Chilik chimwing, Yehova nindiy ukatining mwamu piur pa rukat ni kushinshaman kwetu mulong wendendiy. Kushinshaman kwetu kufanyidin kwikal kwa kabuj, kuwanyidina ni kwakan ulim.

NGOND WA 1 RUBING RA 25-31

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | IN LEVI 24-25

“Muvu wa Musangar ni Kukolik kwa Machuku ma Kurutu”

it-2-F p. 137-138 par. 8

Kukolik

Nzamb Mwin Kukolan. Yehova ud Nzamb mwin kukolan. Wakola muchid wa Isarel wading mu usuk mu Idjibit. Wayileja anch ang aziyil kwi mbil yend ukez kuyikol. (Kuch 15:4, 5) David walonda piur pa “[kushakam] nawamp” mu musumb wa Yerusalem. (Kus 122:6, 7) Pakwez, Chijil chalonda anch ang muntu wikal kazwendj wafanyina kwilandish mu usuk mulong wa kuwanyish maswir ma amwinend ni ma dijuku diend. Pakwez Chijil chapana kukolik kud muntu winou wading mwin Hebereu mu muvu wa sambwad wa usuk wend. (Kub 21:2) Mu Muvu wa Musangar (wasadikang kupwa kwa mivu 50 yin yawonsu), alejanang kukolik kud antu awonsu ading mwi ngand ya kabuj. Mwin Hebereu mwawonsu amukolang mu usuk ni wachirikang mwi ngand yend ya chivadik.—Lev 25:10-19.

it-1-F p. 1107-1108 par. 7

Uswan

Mulong divu diashalang mu uswan wa dijuku dimwing mivu ni minang, kafanyinap kudilandish rawonsu. Chawiy, kulandish divu kwading kwau kudipan mulong wa uvud wa mivu ya kwangul, usey wa kudilandish autekang kukwatijan ni uvud wa mivu yafanyina kusut kushik ni ku muvu wa musangar ukwambakenap, chawiy chisu chayichirishinangau antu yom yalandishau anch kayilandirilap mu mivu yalondwilaku. (Lev 25:13, 15, 23, 24) Chijil chinech chading chitadin kand yikumbu yading mu misumb yakad mbumbu, yamanangau mud makunku. Pakwez mulong wa yikumbu yading mu misumbu yikweta mbumbu, mbil piur pa kulandishiril chikumbu yasalang kwau muvu umwing kusambishin pa dichuku dia kulandish. Pakwez piur pa yikumbu yading mu misumb ya in Levi, mbil ya kulandishiril yadandamenang mivu ni minang mulong in Levi kadingap nich divu dia uswan.—Lev 25:29-34.

it-2-F p. 70 par. 2

Muvu wa Musangar

Paziyinangau chijil cha Muvu wa Musangar, chijil chinech chachidijang muchid kulik kwinan nakash mud tumena nlel unou mu jingand jivud, mudia yisak yaad, ampich nakash ni atuzwendj nakash. Yom yiwamp yataninangayamu muntu ni muntu yading mulong wa kukwash muchid mulong kwikil waburenang kutaninamu ap kulik kusal mudimu mulong wa milong ya kuburen nfalang, pakwez muntu ni muntu wasadinang yom yend yadingay nich ni ukaliweny wend mulong wa kukwash muchid. Mulong Yehova wayukishang divu chakwel disongisha yakudia ni mulong wa umutakel watambulangau, paziyinang muchid wa Isarel kwi mbil jinej, asangerang umutakel uwanyidina ni yiyukish yikutwisha kwau kudiokal ching kud Nzamb.—Is 33:22.

Mapit ma mu Spiritu

w09-F 1/9 p. 22 par. 4

Anch Akurumbukin

Anch mwin Isarel wamusal mwin Isarel mukwau nayimp ap kumujip dis, Chijil chading chitin kumupup muntu winou nich kutentam. Pakwez, muntu wasalau nayimp kadingap ni mbil ya kumuchirishin muntu winou uyimp ap kud muntu wa mu dijuku diend. Chijil chading chitin kutwal mulong winou kud antakel ap anzuj atondau mulong wa kushinshikin mulong winou. Kwijik anch muntu wasalang uyimp kanang wakad kwijik ap yom ya chisum akumusal yom mud yasalangay, kwayikangeshang kamu antu kuchirish uyimp ku uyimp. Pakwez kwading yom yivud yafanyinau kusal.

NGOND WA 2 RUBING RA 1-7

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | IN LEVI 26-27

“Mutapu wa Kutambul Yiyukish ya Yehova”

w08 15/4 paj 4 par. 8

Likany ‘Yom Yamwamu’

8 Ov, mutapu ik dikutwisha kwikal “dipit” mudi nzamb? Chiwamp, mudi chilakej, tongin bil pa diyal didia mu chir mu Isarel wa pasak. Diyal dined akutwish adisadil mulong wa kutung nich rubumbu ra chikumbu. Oku kand, anch aditeka mudi “dinguj” ditumbila ap mudi “diyal dia kusong,” dikal kal diyal dia kuyipwakesh antu a Yehova. (In Levi 26:1) Chawiy chimwing, nfalang ni jawiy jikwet ndond yau. Tujiswiridin mulong wa mwom, ni tukutwish kujisadil mu mudimu wa Yehova. (Mul. 7:12; Luka 16:9) Pakwez anch twakimb bil nfalang ni mudimu wetu wa Ukristu twautek pa ndond ya kaad, chakin kamu, nfalang jikwikal nzamb wetu. (Tang 1 Timote 6:9, 10.) Mu mangand manam, musotilau antu nakash kwikal bil ni mapit, tufanyidin kushinshikin anch chitongijok chisiken pa mulong winou.​—1 Tim. 6:17-19.

it-2-F p. 753 par. 2

Kwov Wom

Kusutil mutapu wamusadinay Yehova Moses, Moses wasadina mu mutapu uwamp usu wadingay nich (mu dizu dia Hebereu, moh·raʼʹ) padingay kurutu kwa antu a Nzamb. (Kuch 34:10, 12; Kub 19:9) Antu ading nich ritiy alimisha umutakel wadingay nich Moses mu mutapu uwamp. Ading ij patok anch Nzamb walondang kusutin ndiy. In Isarel afanyina kand kwov wom chisu chashikangau pa ndond yitumbila ya Yehova. (Lev 19:30; 26:2) Kwawiy kulond anch afanyina kamu kwov wom chisu chashikangau pa ndond yitumbila ya Nzamb, afanyina kumwifukwil Yehova mu mutapu uwamp wayilejau kukwatijan ni mbil jend.

w91-F 1/3 p. 17 par. 10

El “Chisambu cha Nzamb” Chilama Muchim Wey!

10 Yehova wayileja in Isarel anch: “Anch wez wendilany mu yijil yam, anch kand walamany yijidik yam ni kuyisadil, nikez kakwinkishany ruvul mu yirung yend, ni divu dikez kasong yakudia yau, ni mitond ya mu yir yikasong mabuj mau. Nikez kalet chisambu mwi ngand, niyen ukez kalalany kwakad muntu ap kusu umwing kwez kukwakamishany. Nikez kuyopat annam ayidiany mwi ngand, ni mpak ya musamun kiyikez kasheshap ngand yen. Nikez kendil pakach pen, nikez kikal Nzamb wen, niyen ukez kikalany antwam.” (In Levi 26:3, 4, 6, 12) In Isarel ela kusanger chisambu mulong ading mu diking pantaliken ni akankuny, asangerang nakash yom yivud ya ku mujimbu ni urund wau wa piswimp ni Yehova. Pakwez mulong wa kusanger ku yiyukish yiney, afanyina kuziyil ku Yijil ya Yehova.​—Kuseng 119:165.

Mapit ma mu Spiritu

it-2-F p. 564 par. 5

Chipupu

Yibudikin ya Kulik Kuziyil ku Chijil cha Nzamb. Nzamb wayibabesha in Isarel anch ang kaziyidinap ku manswik mend wafanyina ‘kuyitumin yipupu pakach pau.’ (Lev 26:14-16, 23-25; Kuch 28:15, 21, 22) Mu Bibil, ukash wa mujimbu ap wa mu spiritu aubombakeshining ku chiyukish cha Nzamb (Kuch 7:12, 15; Kus 103:1-3; Jnsw 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Kuj 21:1-4), pakwez mayej amabombakeshining ku chitil ni ku kuburen kuwanyin. (Kub 15:26; Kuv 28:58-61; Is 53:4, 5; Mt 9:2-6, 12; Yh 5:14) Pakwez, ap anch yisu yimwing Yehova wayiletinang antu amwing mayej kapamp kamwing, chilakej, wasala anch Miriam, Ozias, ni Gehazi ikala nich musong wa mak (Kuch 12:10; 2Jnsg 26:16-21; 2Ant 5:25-27), Chimeken anch yisu yivu mayej ni yipup yayikwata antu ap yandama mu muchid, chading mulong wa yibudikin ya yitil ni kuburen kuwanyin kwa antu. Angula yibudikin yiyimp ya yom yau yakunau; mijimbu yamana mar mulong wa yibudikin ya mikadil yau yiyimp yasalau. (Gal 6:7, 8) Piur pa antu ipana nakash mu masandj, kambuy Paul walonda anch Nzamb “wayilika kusal yom yiyimp mudi mudia maku mayimp ma michim yau . . . awiy akat kwiletil kadimu mudi muchifanyidina mulong wa yisalijok yau yiyimp.”—Ro 1:24-27.

NGOND WA 2 RUBING RA 8-14

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | KUCHIND MICHID 1-2

“Yehova Uyirijekin Antwend”

w94-F 1/12 p. 9 par. 4

Difukwil dia Yehova Dikwet Ndond ik mu Mwom Wey?

4 Anch wading ni mutapu wa kuman chibeng cha in Isarel mwi mpay, yom ik wafanyina kuman? Chibeng chijim chading ni minkand yilongijinau mu mutapu uwamp, mwading antu pamwing ap mamiliyon 3 ap ni kusut, ading ashicha mu yisak ya michid yisatu yisatu kwiyand, kurul, kwingangel ni kurand. Anch twashinshikin piswimp, tukuman kand chisak chikwau cha muchid ukwau udia piswimp ni pakach pa chibeng. Mu minkand yiney yikemp yinying mud majuku ma muchid wa In Levi. Pakach ni pakach pa chibeng, pad ndond yitekinau mupak nich disun, kwading kand ndond yikwau ya pakampwil. Ndond yiney yading “mwinkand wa kukumangen,” ap dizang diatungau kud “ankaliweny awonsu” a in Isarel kukwatijan ni mutapu walejanany Yehova.—Kuchind Michid 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Kubudik 35:10.

it-1-F p. 385 par. 7

Chibeng

Chibeng cha in Isarel chading chijim nakash. Uvud wa antu achindau wading wa 603 550 amakundj ija kurish njit, ni kuwejinaku an ni amband, amapal ni ayilim, ni In Levi uvud wa 22 000, pamwing ni “yisak ya mitapu ni mitapu” yaya nau—uvud wa antu awonsu achindau wading pamwing ap wa 3 000 000 ap ni kusut. (Kub 12:38, 44; Kuch 3:21-34, 39) Tukutwishap kamu kwijik kujimb kwa chibeng chinech; ni kud yitongijok kushalijan nakash piur pa kujimb kwa chibeng chinech. Patekau chibeng mu kabeng ka Mowab pantaliken ya Yeriko, Bibil ulondin anch ading “kudiokal ku Bet Jeshimot djat ni ku Abel Sitim.”—Kuch 33:49.

Mapit ma mu Spiritu

it-1-F p. 767 par. 2

Kufund Uvud

Yisu yivud ayichindang antu kusutil dijin ni mu dijuku, kukwatijan ni muchid ap yikumbu. Kufund uvud winou kwading kwitin yom yivud kusutam kwau kuyichind antu. Kufund uvud wa muchid mud mwisambidinau mu Bibil kwakwasha mu mitapu kushalijan, mud kufut yitad, kusal mu mudimu wa usalay, ap (kud In Levi) kwikal nich yisend ya kusal pa ndond yitumbila.

NGOND WA 2 RUBING RA 15-21

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | KUCHIND MICHID 3-4

“Mudimu wa In Levi”

it-2-F p. 655 par. 1

Mwin Kupesh

Mu Umutakel wa Mansuk ma Chijil. Padingau in Isarel mu usuk mu Idjibit, Yehova watambula an awonsu a kusambish a in Isarel kwikal atumbila pa chisu chajipay an akusambish a in Idjibit nich chipupu cha dikum. (Kub 12:29; Kuch 3:13) An inay a kusambish ikila a Yehova ni afanyina kuyisadin mu mudimu wend wa pakampwil. Nzamb wafanyina kuyinkish an inay amakundj a in Isarel win kupesh ni kulam ndond yitumbila. Pakwez wawanyisha chitongijok chinech mu kuyitond amakundj a muchid wa Levi chakwel awanyisha mudimu winou. Diawiy diyingishin diasala anch muchid wa Levi utambula ndond ya an amakundj a kusambish a michid yikwau 12 (an amakundj a Josef, Eferayim ni Manase ayichinda kwikal michid yaad). Kuchind kumwing kwasalau kwamekesha anch uvud wa an a kusambish akad kwikal in Levi ading kusambishin pa ngond umwing ni kuya kurutu, wading usutin uvud wa amakundj 273 wa amakundj in Levi, chawiy Nzamb wamwita muntu ni muntu pakach pa an 273 inay nfalang ja kumukol nich, uvud wa nfalang jitan ja utad wa argent (11 $) nfalang jinej ajipana kud Aron ni kud anend amakundj. (Kuch 3:11-16, 40-51) Kurutu kwa kusadin ditenchik dined, Yehova wading wayitekin kal an amakundj a mu dijiku dia Aron a muchid wa Levi mulong wa mudimu wa in kupesh.​—Kuch 1:1; 3:6-10.

it-2-F p. 133 par. 1

In Levi

Yisend yau. In Levi ading majuku masatu madiokala ku an amakundj a Levi: Gershon, Kehat, ni Merari. (Dis 46:11; 1Jsng 6:1, 16) Majuku minam masadinang mudimu piswimp ni dizang mwi mpay. Dijuku dimwing dia in Kehat dia Aron ashakamang kwingangel kurutu kwa dizang. In Kehat akwau ading ashich ushad wa kurul kwa dizang, majuku ma in Gershon ading kwinyim kwa dizang mutambu wa kurand ni in Merari atekang chibeng ku mutambu wa kwiyand kwa dizang. (Kuch 3:23 29, 35, 38) In Levi awiy ading nich chisend cha kutek, kudiosh ni kusend dizang. Pawanyinang chisu cha kushemunik mu chibeng, Aron ni anend amakundj awiy adioshang disun dijim diading diaurila ndond Yitumbila ni Yitumbula Nakash ni adibwikang pa mushet wa uman, yintamb, ni yom ya mwi ndond yitumbila yasalangau nich in kupesh mudimu. Pakwez in Kehat awiy asendang yom yiney. In Gershon awiy asendang masun ma kubwik pa mwinkand, yibwik, masun majim ma ku chis cha mwinkand, masun ma kuzezidik ku chipang, masun ma ku chis cha ku chipang ni moj (yading moj yakasangau nich dizang), ni in Merari awiy ashinshikinang pa yom mud ampand a dizang, maal, manguj, jimbwambu ni moj (moj yanyimwishangau ku chipang cha dizang).—Kuch 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.

it-2-F p. 133 par. 3

In Levi

Pa chirung cha Moses, anch mwin Levi wawanyish mivu 30, pawiy pamwinkishangau yisend mud chisend chading chitina kusend dizang ni yom yikwau yitumbila chisu chashemuninangau dizang. (Kuch 4:46-49) Pakwez wafanyinang kuwanyish yisend yikwau anch ukwet mivu 25, ni chimeken anch midimu yiney yadingap yikash mud kusend dizang. (Kuch 8:24) Pa chisu cha Mwant David akipisha mivu yiney kushik ku mivu 20. Diyingishin diading anch pa chirung cha David kafanyinap kand kusend dizang (ditenchik dined adiswimpa mulong kwading tempel). Kuwanyish yisend yiney kud mwin Levi kwapwangang anch wawanyish mivu 50. (Kuch 8:25, 26; 1Jsng 23:24-26; tal ÂGE.) In Levi afanyina kwijik nawamp Chijil, mulong yisu yivud atangang Chijil chinech kurutu kwa antu ni kuyifundishach.—1Jsng 15:27; 2Jsng 5:12; 17:7-9; Neh 8:7-9.

Mapit ma mu Spiritu

w06 1/8 paj 25-26 par. 13

Ikal Mwin Manangu—Mwova Nzamb Wom!

13 Ukwash wa Yehova watambulay mu chisu cha mar wajimbisha wom wa David piur pa Nzamb ni wakasikesha ruchingej rend mwi ndiy. (Kuseng 31:22-24) Pakwez, tupamp tusatu twa kabuj, wom wa David piur pa Nzamb wapwa, chom chamuletina yikokujol yivud nakash. Cha kusambish chimedin pa kurijek kwarijekay chakwel asendisha mushet wa manswik ma Yehova pa ditemb ni kuutwal ku Yerusalem pa ndond pa kuusendish pa makij ma in Levi, mud mwadinga Chijil cha Nzamb. Uza, wadinga ni kutakel ditemb, wafa kapamp kamwing papukunay ku Mushet chakwel kuushichik nawamp, mulong wa “chisal chinech chiburedina kalimish.” Mwaning, Uza warumbuka kamu nakash, ap anch David ndiy wamusarumwina rufu, pakanganyay kulimish Chijil cha Nzamb. Kumwov Nzamb wom kurumburikin kusal yom kulondwish nich yisotinay.​—2 Samwel 6:2-9; Kuchind Michid 4:15; 7:9.

NGOND WA 2 RUBING RA 22-28

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | KUCHIND MICHID 5-6

“Mutapu ik Ukutwisha Kwikal Mud In Nazir?”

it-2-F p. 381-382 par. 7-10

In Nazir

Antu awonsu achipang machip ma kwikal In Nazir afanyina kulimish yijidik yisatu: (1) Kulik kuna maar malewishena; ap kulik kudia dibuj din diawonsu dialetang maar ma nviny, kulik kuna yom yisasina yidiokila ku maar ma nviny, ap yom ya kuna yiswejila, kulik kuna mem ma mabuj ma nviny, ap kudia mabuj mau maswejila ap mabuj maumina. (2) Kafanyinap kuyikil nsuk ja ku mitu yau. (3) Kafanyinap kukwat ku mjimbu wa muntu wafang kal, ap anch muntu winou ud mwanakwend, chilakej—tatukwend, makwend, mwanamakwend ikundj ap mband.—Kuch 6:1-7.

Machip ma Pakampwil. Muntu wakwatang mupak wa kuchip machip minam ma pakampwil wading ufanyidin kushakam mud “mwin Nazir [charumburik anch, kwiyauril amwinend ni kwipan]” kud Yehova ni kafanyinap kutambul katumb ka antu akweta mashakamin ma piur. Pakwez, ‘machuku mend mawonsu ma Unazir ndiy wafanyina kwikal utumbila kud Yehova.’​—Kuch 6:2, 8; ilikej ni Dis 49:26.

Yijidik yayijidikau In Nazir yading ya usey ni yading yikwet kurumburik mu difukwil dia Yehova. Mwin Nazir wading mud mwin kupesh mujim, mulong wa chisend chend chitumbila chadingay nich, kafanyinap kukwat mujimbu wa muntu wafang kal ap anch ud mwanamakwend wa mu dijuku. Mulong wa yisend yau yijim yadingau nich, mwin kupesh mujim nau in kupesh akwau kafanyinap kuna nviny ap yom yikwau yilewishena pawanyishangau yisend yau yitumbila kurutu kwa Yehova.—Lev 10:8-11; 21:10, 11.

Chikwau kand, Mwin Nazir (mu Hebereu, na·zirʹ) ‘kwikal utumbila mu machuku mend ma kwiyauril ni kwitek kud Yehova, ni nswich ja ku mutu wend jafanyina kwikal jilemp,’ chinech chading chijingidij chafanyina kuyikwash antu akwau kuman mudimu wend utumbila wa Unazir. (Kuch 6:5) Dizu diawiy dimwing dia Hebereu dia na·zirʹ adisadinang kand mulong wa mitond ya nviny “yakad kutit” mu mivu yitumbila ya Sabat ni ya Musangar. (Lev 25:5, 11) Chisangareshin kand pa kwijik anch chikab cha or chading pa mpup wa mwin kupesh mujim, ading afundinap anch ‘Kutumb kud kwa Yehova,’ mazu minam amutazuka anch “chibangul chitumbila cha kwipan [mu Hebereu, neʹzer, ukweta kurumburik kumwing ni na·zirʹ].” (Kub 39:30, 31) Chilik chimwing, chibangul chadjalangau ant a in Isarel achitazukang kand niyawiy anch neʹzer. (2Sam 1:10; 2Ant 11:12; tal CONSÉCRATION ; COURONNE). Kambuy Paul ulondin anch, mu chikumangen cha win Kristu, mband amwinkisha nswich jend jilemp mulong wa kwikal chibwik cha ku mutu wend. Jikat kumuvurish anch ushalijadin ni ikundj; ni ufanyidin kuvurik anch ufanyidin kuziyin mud mwatenchikay Nzamb yom. Chawiy, mbil mud jinej ja kulik kukil nswich (chom chakad kwikal chiwamp kud ikundj), kulik kuna ap pakemp nviny ni kwilam ku yom yitakanena ap yijondila—yamuvurishang mwin Nazir usey wa kwipan kwend ni kuziyil ku rusot ra Yehova.​—1Ko 11:2-16; tal CHEVEUX, POILS ; COUVRIR LA TÊTE (SE) ; NATURE.

Mapit ma mu Spiritu

w05-F 15/1 p. 30 par. 2

Yipul ya in Kutang

Samson, ndiy wading mwin Nazir mu mutapu ushalijadina. Kurutu Samson avadik, mwangel wa Yehova wamuleja mwakwend anch: “Mulong ey ukwimish divum ukez kamuval mwan ikundj. Kichifanyidinap diyemb kusutap ku mutu wend, mulong mwan winou ukez kamwauril kumupan kudi Nzamb kwikal mwin Nazir wa Nzamb kudiokal kukuvadik kwend; ndiy winiwa ukeza kasambish kuyikamunin in Isarel, kuyidiosh mu makas ma in Filistin.” (Ankalansambu 13:5) Samson kusalap machip ma Unazir. Nzamb amwinend ndiy wamwikadisha mwin Nazir ni wafanyina kwikal mwin Nazir mu mwom wend wawonsu. Chijidik cha kulik kukwat mujimbu wa muntu wafang kal chifanyinap kumutal ndiy. Chawiy anch wakwata pakad kutongin mujimbu wa muntu wafang kal, mutapu ik wafanyinay kuchirikin Unazir wend wasambishay kudiosh kukuvadik kwend ni wafanyina kudandamen mu mwom wend wawonsu? Chakin kamu, yom yayitangau antu atondangau mu Unazir mu mwom wau wawonsu yading yashilijadin ni ya antu asalang ayinau kwa kwikatin machip ma kwikal in Nazir.

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan