BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • mwbr22 Mwinses map. 1 ​-​ 13
  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan
  • Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan—2022
  • Tumitu twa milong
  • RUBING RA 5-11 NGOND WA 9
Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan—2022
mwbr22 Mwinses map. 1 ​-​ 13

Mareferans ma Mudimu ni Mashakamin ma In Kristu Mukand wa Chikumangan

RUBING RA 5-11 NGOND WA 9

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 1 ANT 9-10

“Mushimana Yehova Mulong wa Manangu Mend”

w99-F 1/7 p. 30 par. 6

Weny Wading wa Ukwash

Patanijanay ni Salomon, mwant mband wa ku Seba wasambisha kumupak nich “yipul yend yikash.” (1 Ant 10:1) Dizu dia Hebereu disadidinau pinap akutwish kudikarumun anch “yishimu.” Pakwez chinech chirumburikinap anch mwant mband winou wading umutidin Salomon yishimu yakad usey mulong kwau wa kwipuwangej. Mu Kuseng 49:4, asadidin dizu diawiy dimwing dia Hebereu mulong wa kwisambin yom ya usey mud chitil, rufu, ni difut. Chakin kamu, mwant mband wa ku Seba wading wisambin ni Salomon piur pa yom ya usey yapaka kujimb kwa manangu mend. Bibil ulondin anch “wasambisha kumulej Mwant Salomon yom yawonsu yatongay mu muchim wend.” Kupwa, Salomon “wamwakula ku yipul yend yawonsu. Kwikil chipul ap kusu chimwing chakanganyay mwant chakad ndiy kumurumburil patok.”—1 Ant 10:2b, 3.

w99-F 1/11 p. 20 par. 6

Anch Tukwet Muchim wa Kupan

Yom yateshay ni yamanay mwant mband yamushimokisha nakash, chawiy chalonday nich kwikepish anch: “[ayuk] kwau atushalapol ey akata kwiman kurutu kwey ni akata kutesh yom ya manangu mey!” (1 Ant 10:4-8) Kayelap atushalapol a Salomon anch ayuk kwau mulong ading akwet mashakamin mawamp. Pakwez, atushalapol a Salomon ading ayukin mulong ading akwet mutapu wa kutesh chisu chawonsu manangu mamwinkishau Salomon kud Nzamb. Mwant mband wa ku Seba ud chilakej chiwamp kud atushalapol a Yehova nlel, atanyidinamu nakash mu manangu ma Sakatang amwinend ni ma mwanend Yesu Kristu!

w99-F 1/7 p. 30 par. 7

Weny Wading wa Ukwash

Manangu ma Salomon ni mapit madingay nich mu want wend yamushimokisha nakash mwant mband wa ku Seba chawiy “wakatuka mwong.” (1 Ant 10:4, 5, NWT) Antu amwing atongin anch mazu minam marumburikin anch mwant mband “katwishap kupim.” Mwin kwilej umwing utongin anch pamwing ap mwant mband winou waumidinamu! Chikalap nchik yom yasadika, mwant mband winou washimoka nakash mulong wa yom yamanay ni yateshay. Walonda anch atushalapol a Salomon ayukin mulong ading akwet mutapu wa kutesh manangu minam ma mwant, ni wamushimana Yehova mulong wamuteka Salomon kwikal mwant. Kupwa wamwinkisha mwant yipan ya usey nakash, utad wa or awinau kwau, anch twaupim kukwatijan ni usey wa katat, wading wa adolar piswimp 40 000 000. Salomon niyend wamwinkisha yipan, wamwinka “yom yawonsu yakimbay.”—1 Ant 10:6-13.

Mapit ma mu Spiritu

w08-F 1/11 p. 22 par. 4-6

Ov, Wij?

Uvud wa utad wa or wadingay nich Mwant Salomon

Mifund yilondin anch Hiram, mwant wa in Tir, wamutumina Salomon maton manying ma utad wa or, mwant mband wa ku Seba niyend wamwinkisha uvud wawiy umwing, ni maat majim ma Salomon amwinend madiokala ku Ofir mamuletina maton 14 ni kusut. Rusangu rilejen anch “kulim kwa utad wa or wamulambulangau pa muvu kwading a talent yitot musamban, makum musamban ni musamban” ap maton 22 ni kusut. (1 Ant 9:14, 28; 10:10, 14, NWT) Ov, uvud winou aupandakeshin? Pakur, difuk dia utad wa or dia mwant diading ni kujimb kwa mutapu ik?

Mifund yimwing ya pakur, yimenau in kwilej anch yid yakuchingejin, yilejen anch Farao Thoutmosis III wa mu Idjibit (mu tunan twaad K.C.C.) wapana maton 12 ma utad wa or ku tempel wa Amôn-Ra ku Karnak. Mu mivu ya yitot chinan K.C.C., Tiglath-Piléser III, mwant wa Siria amulambula maton 4 ma utad wa or kud in Tir, ni Sargon II wapana niyend uvud wawiy umwing wa utad wa or mud chipan kud anzamb a in Babilon. Mwant Philip II wa ku Masedon (359-336 K.C.C.) amulejen niyend anch wapundang muvu ni muvu maton 25 ni kusut ma utad wa or mu yibaz ya Pangée ku Thrace.

Chisu Alexandre le Grand, mwan a Filip (336-323 K.C.C.) chakwatay musumb wa Suz mwi ngand ya Peris, alejen anch wabuwa maton 1070 ma utad wa or. Ni wasenda maton 6 000 ni kusut mwi ngand yawonsu ya Peris. Chawiy anch twafanakesh nich marapor minam, tumen anch yom yilondinay Bibil piur pa uvud wa utad wa or wadingay nich Mwant Salomon yid yakin.

RUBING RA 12-18 NGOND WA 9

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 1 ANT 11-12

“Tond Mbay Ney wa Uruw Nich Manangu”

w18.07 paj 16 par. 7

‘Ov, Nany Udia ku Mutambu wa Yehova?’

7 Padingay Salomon nsand, wading ni urund uwamp ni Yehova. Nzamb wamwinkisha Salomon manangu nakash ni wamwinkisha chisend chijim nakash cha kutung tempel upandakena kuwap mu Yerusalem. Pakwez Salomon washadisha urund wend ni Yehova. (1 Ant 3:12; 11:1, 2) Chijil cha Nzamb chading chilondin anch mwant kafanyidinap kwat ‘amband avud, chamwamu muchim wend ukez kupumbuk.’ (Kuvurik Yijil 17:17) Salomon wabwambwila chijil chinech. Kupwa chad, wata amband 700 ni amband a kuns 300! (1 Ant 11:3) Amband end avud ading angendj ifukwilang anzamb a makasu. Chawiy Salomon wabwambwila kand chijil cha Nzamb chijidikina kwat amband angendj.—Kuvurik Yijil 7:3, 4.

w19.01 paj 15 par. 6

Mutapu ik Ukutwisha Kulam Muchim Wey?

6 Satan ukatin twikal mudi ndiy—ntombwij wakad kulimish yijil ya Yehova ni mwin kwitongin amwinend. Satan kakutwishap kutushindil chakwel tutonga ni tusala mudi ndiy. Chawiy chikatay kusal usu wa kuwanyish yitongijok yend mu mitapu yikwau. Chilakej, ukat kusal anch tubombakan nau antu ayipishinau kal kudi ndiy. (1 Yoh. 5:19) Uchingejin anch tukusutish chisu pamwing nau antu inay, ap anch twij anch arund ayimp akat “kuyipish” mutapu wetu wa kutong ni wa kusal yom. (1 Kor. 15:33) Mwant Salomon wawa mu mupit winou. Wata amband avud apagan ni pakemp pakemp, ‘ikala ni chibachikin chikash padiay ndiy’ ni “amukarumuna muchim wend” kulemp ni Yehova.—1 Ant 11:3.

w18.07 paj 17 par. 9

‘Ov, Nany Udia ku Mutambu wa Yehova?’

9 Pakwez Yehova ukat kumanang yitil yawonsu. Bibil ulondin anch: “[Yehova] wamujimena Mwant Salomon, mulong muchim wend wadiokil kal kudi [Yehova].” Nzamb wasala usu wa kumukwash Salomon. Yehova “wamekana tupamp twaad kudi ndiy. Wamubabesha mulong wa chom chinech chakwel kangal alondul [anzamb akwau]. Pakwez ndiy kalamap malejan ma [Yehova].” Mudi chibudikin, washadisha dilau ni ukwash wa Nzamb. Yehova kitiyap anch an amakundj a Salomon ayikela muchid wawonsu wa Isarel, ni ikala ni milong yivud mu yitot ya mivu.—1 Ant 11:9-13.

Mapit ma mu Spiritu

w18.06 paj 30-31 par. 5-8

Wafanyina Kwikal ni Dilau Dia Nzamb

Robowam wakumangeja amasalay end mulong wa kurish ni michid yabwambwila. Pakwez Yehova wamutuma muprofet Shemayeja kuyilej anch: “Kangal wayany ni kurish ni anamakwen in Isarel. Muntu ni muntu achirik kwol kwend, mulong chom chinech chidiokil kudi am.”—1 Ant 12:21-24.

Ov, chading chiswapel kudi Robowam kumutesh Yehova? Yom ik yafanyinau antu kutong piur pa mwant wau musu? Wayileja anch wafanyina kuyipup awiy nich “jinfimbu jikweta utad ku jins,” pakwez chimeken anch pinap kafanyinap kusal chom ap chimwing piur pa wintombwij winou uyimp! (Ilikej ni 2 Jinsangu 13:7.) Pakwez, chikalap nchik yom yafanyinau antu kutong piur pend, mwant ni amasalay end “atesha mazu ma [Yehova], achiroka kwau mudi mwalonday [Yehova].”

Yom ik twilejidinaku? Chidi cha manangu chisu chawonsu kumuziyin Nzamb, ap anch antu atusip mulong tusadin mwamu. Nzamb ukutuyukish anch twamuziyin.—Kuvurik Yijil 28:2.

Ov, Robowam amuyukisha mulong wa kuziyin kwend? Robowam wadandamena kwikal mwant wa muchid wa Yuda ni wa Benjamin, ni wakwata mupak wa kutung misumb yisu mu materitwar minam. “Wakasikesha nakash” misumb yimwing. (2 Jinsangu 11:5-12) Cha usey nakash, pa chirung chimwing waziyina ku yijil ya Yehova. Mulong michid dikum yasambisha kwifukwil atupwany, avud a pakach pau eza mu Yerusalem mulong wa kumukwash Robowam ni difukwil diakin. (2 Jinsangu 11:16, 17) Mulong Robowam wamuziyina Yehova, want wend wakasikana.

RUBING RA 19-25 NGOND WA 9

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 1 ANT 13-14

“Mulong wak Tufanyidin Kusanger Yitukweta ni Kwijik Mimbu Yetu?”

w08 15/8 paj 8 par. 4

Lamany Kushinshaman Kwen Nich Muchim Umwing

4 Chad Yeroboam wamuleja muntu wa Nzamb wakin anch: “Ez tuya kwolikwam ni udiap ni unaku ni nikwinkishaku chipan.” (1 Ant 13:7, NW) Muprofet ufanyidin kusalap nchik? Ufanyidin kwitiyij kumwak kud mwant kupwa kwa kupan rusangu ra dirumburish ra kumufish nich? (Kus. 119:113) Ap wadinga ufanyidin kulik kutazuk kwa mwant, mulong wa uyimp wasalay? Yeroboam wadinga mpich ni wadinga kand mwin kupan. Ap muprofet wa Nzamb watonga mu ujindj mulong wa yom ya kumujimbu anch, chipan chinech chid choziu chijim. Pa chinech, Yehova wamuleja muprofet anch: “Kiukutwishap kudia dibot ap kuna mem, ni kangal kuchirikin mwinjil yawezidina.” Chawiy muprofet wamuleja nich kushilamu anch: “Ap anch wangikap nchik chikunku cha chikumbu chey kinikutwishap kuya ney ni kudia dibot ap kuna mem mwindond yiney.” Ni muprofet watumbuka ku betel wayil njil yiny. (1 Ant 13:8-10, NW) Mipak ya muprofet yitufundishin yom ik piur pa muchim ushinshamena?—Rom 15:4.

w08 15/8 paj 11 par. 15

Lamany Kushinshaman Kwen Nich Muchim Umwing

15 Yom ik kand yikwau yitukutwisha kwilej mulong wa kurumbuk kwa muprofet wa ku Yuda? Jinswir 3:5 jilondin anch: “Mukungamena Yehova ni muchim wey wawonsu. Kangal wachingej ronganyin rey.” Pandond pa kudandamen kusal yamulejay Yehova mud mwasalay pakusambish, pachinech muprofet wa ku Yudea weza kuchingejin yitongijok yend. Kurumbuk kwend kwashadisha mwom wend ni dijin diend diwamp kud Nzamb. Kuman kwa Yom mud yiney kupanin usey wa kwikal ikepishina ni kwikal ashinshamena mu mudimu utwinkinay Yehova!

w08 15/8 paj 9 par. 10

Lamany Kushinshaman Kwen Nich Muchim Umwing

10 Muprofet wa ku Yudea wadinga ufanyidin kwijik manangu ik masadidinay muprofet ipal chakwel amudimba. Wadinga ufanyidin kwiyipul anch, ‘Mulong wak Yehova watumang mwangel kud muntu winy mulong wa kwinlej am?’ Muprofet wadinga ufanyidin kumwipul Yehova mulong wa kutokish yom yiney, pakwez Mifund yilondilap anch mwawiy mwasalay. Pakwez, “wachirika nend [muprofet ipal] chakwel adiaku mukat mu chikumbu chend ni anaku mem.” Chad Yehova kasangarap. Chisu chachirikay kal muprofet wadimbau ku Yudea, ntambu wamukwata ni wamujipa. Nsudiel yiyimp mud ik mu mudimu wend!—1 Ant 13:19-25, NW.

Mapit ma mu Spiritu

w10 1/8 paj 32 par. 5

Ndiy Ukat Kushinshikin Yitentamina Mudiay Muntu

Cha usey nakash, mazu ma 1 Ant 14:13 matufundishin chom chimwing chipandakena kuwap piur pa Yehova ni yikatay kushinshikin mukach mwetu. Matuvurishin anch chom kanang chitentamina ‘achitana mwi ndiy’ Abijam. Yehova chakin kamu ukat kusand mu muchim wa Abijam djat ni pataninay chijingidij cha yom yitentamina. Mu kwisikesh ni dijuku diend, Abijam wading, mudi mwafunday nfund umwing anch, mudi diyal dimwing kusu dia usey ukash “pakach pa muruzu wa mayal.” Yehova wasangera kutentam kwinoku ni wakuyukisha, wamwovila riy chid chimwing chinech cha dijuku diyimp.

RUBING RA 26 NGOND WA 9–2 NGOND WA 10

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 1 ANT 15-16

“Asa Wamekesha Kutakaman—Ov, Niyey?”

w12-F 15/8 p. 8 par. 4

“Akez Kakufutany Mulong wa Yisalijok Yen”

Mu mivu 20 yalondulaku kwaurik kwa in Isarel mu mant maad, muchid wa Yuda wad wiyandjikin kal nakash mu yisal ya upagan. Pikalay Asa mwant mu muvu wa 977 K.C.C., ap chipang cha Mwant ading achijondishin kal kusutil kwifukwil anzamb a ruvaj a in Kanan. Pakwez Bibil ulejen piur pa kuyikel kwa mwant Asa anch: “wasala yom yiwamp ni yitentamina ku mes ma [Yehova] Nzamb wend.” Asa “wadiosha yintamb ya akish ni jindond ja piur, wapuchola manguj ma mayal, waumbola akish awonsu.” (2 Jsng. 14:1, 2) Asa wadiosha kand mu want wa Yuda “in usund ading mwi ngand,” salang masandj mu dijin dia relijon kusutil kulalijan ku mupany. Pakwez Asa kimenap kusu pinapa. Wayikasikesha kand antu “kumusot [Yehova] Nzamb wa angakirilau” ni kuziyin “yijil ni yijidik” ya Nzamb.—1 Ant 15:12, 13; 2 Jsng. 14:3.

w17.03 paj 17 par. 7

Musadina Yehova ni Muchim Wawonsu!

7 Mutapu ik twija anch twipanin kal ni muchim wawonsu kudi Yehova? Tukutwish kwiyipul anch: ‘Ov, nimuziyidining Yehova ap anch chikasiken? Ov, nakwatin kal mupak wa kulam chikumangen kwikal chishitwila?’ Tong bil mutapu wading utakamenay Asa pamudioshay ngakend mband mu want! Yisu yimwing, niyey ukutwish kwikal ni kuswir kwa kutakaman mudi Asa. Chilakej, chikwikal nchik anch mwanamakwey ap murund ney wa piswimp wasal chitil, walik kukarumuk, ni amwopat mu chikumangen? Ukukwat mupak wa kulik kwibomb ni muntu winou? Muchim wey ukukubachik kusal ik?

it-1-F p. 195 par. 5

Asa

Ap anch yisu yimwing Asa waburena manangu ni ukaliweny wa kujingunin yom ya mu spiritu, pakwez mulong wading ni mikadil yiwamp, ni wipuka mafundish ma kupumbok, Yehova wamulikishina yitil yend ni amujimbwil pakach pa ant ashinshamena a ku muchid wa Yuda. (2Jsng 15:17) Mivu 41 yayikelay yaseja ap yilikana ni mivu yayikelau ant akwau chinan a Isarel: Jerobowam, Nadab, Basha, Ela, Zimiri, Omiri, Tibini (wayikela chikunku cha want wa Isarel, ni kwovijanangap ni Omiri), ni Akab. (1Ant 15:9, 25, 33; 16:8, 15, 16, 21, 23, 29) Pafay Asa mwanend Josafat ndiy wikala mwant.—1Ant 15:24.

Mapit ma mu Spiritu

w98-F 15/9 p. 21-22

Ov, Umumening Nzamb mud Muntu Wakin?

Chilakej, tang uprofet piur pa yom yafanyina kumushiken muntu wafanyina kutunguril musumb wa Yeriko, ni kupwa shinshikin mutapu wawanyina. Joshua 6:26 ulondin anch: “Joshua wayichipila pa muten winiwa anch: ‘Riyind ridiokila kudi [Yehova] rikez kikal kudi muntu mwawonsu ukeza katungiril musumb wa Yeriko! Mwawonsu ukeza katungiril mashin mau, mwanend ikundj wa kusambish ukez kafa, anch watungiril yis yau, mwan ikundj kasulans ukez kafa.’” Uprofet winou wawanyina kupwa kwa mivu piswimp 500, mulong tutangin mu 1 Ant 16:34 anch: “Pa chirung chend [Mwant Akab] Hiyel wa ku Betel watunga musumb wa Yeriko. Patungay dishin, mwanend wa kusambish Abiram wafa, ni patekay yis, mwanend kasulans Segub wafa, mudi mwalonday [Yehova] kudi kashalapol wend Joshua, mwan ikundj wa Nun.” Ching kusu Nzamb wakin ndiy wafanyina kulejan uprofet mud winou ni kuuwanyish.

RUBING RA 3-9 NGOND WA 10

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 1 ANT 17-18

“Ov, Chisu ik Ukulikany [Kutambtamb] pa Yitongijok Yaad?”

w17.03 paj 10 par. 6

Mekesh Ritiy—Kwat Mipak Nich Manangu!

6 Pading pashichau mwi Ngand ya Kushilamu, in Isarel afanyina kutond kumusadin Yehova ap kutond kuyisadin anzamb akwau. (Tang Joshua 24:15.) Winou wafanyina kumekan mudi mupak uswapela. Pakwez, kutond kwau kwafanyina kuyiletin mwom ap rufu. Pa chirung cha Anzuj, in Isarel adandamena kutond mu mutapu uyimp. Alika kumusadin Yehova ni asambisha kuyisadin anzamb a makasu. (Ankalansambu 2:3, 11-23) Kupwa, pa chirung cha muprofet Elija, antu a Nzamb afanyina kukwat mupak wa kumusadin Yehova ap kumusadin nzamb wa makasu Bal. (1 Ant 18:21) Chinech chafanyina kumekan mudi kutond kuswapela mulong kumusadin Yehova kuding chisu chawonsu kuwamp. Muntu ukweta manangu kakukimbangap kuyisadin anzamb akad mwom. Pakwez antu kakwatap mupak. Bibil ulondin anch in Isarel ‘abetina pa yitongijok yaad yishalijadina.’ Nich manangu, Elija wayikasikesha antu mulong wa kumwifukwil Nzamb wakin, Yehova.

ia-F p. 88 par. 15

Wimena Difukwil Diakin

15 Aprofet a Bal asambisha kuzazat nakash. “Atoya kutazuk nakash, itapola mudi mwading chaku chau nich jimpak ja misamun ni mirumbu, kushik ni pabudikina mash.” Pakwez kwikil chom ap chimwing chasadika! “Kikwadingap dizu, ap kwakul, ap chijingidij.” (1 Ant 18:28, 29) Chinech chamekesha anch Bal kadingapaku. Chading kwau chitongijok chatenchikay Satan mulong wa kuyauril antu ni Yehova. Uyakin ud anch, ang twatond kumusadin mwant windj, kulik Yehova ching kamu twakangany, ni yikutwish kutukwatish usany.—Tang Kuseng 25:3; 115:4-8.

ia-F p. 90 par. 18

Wimena Difukwil Diakin

18 Kurutu Elija alembil, antu ading pinipa iyipula pamwing ap anch Yehova niyend kakukwatishanap usany mud Bal. Pakwez kupwa kwa malembil, kwadingap kand chisu cha kwiyipul. Bibil ulejen anch: “Chad kasu ka [Yehova] kashirika, kwosha yakupesh yawonsu ni nkuny, kaumisha mem mading mu mufulandal.” (1 Ant 18:38) Chakul chishimokishena mud ik! Yom ik yasalau in Isarel pamanau yom yiney?

Mapit ma mu Spiritu

w08 1/7 paj 11, mushet

Wababala ni Wachingela

Chang cha pa Dichuku dia Eliya Chasala Machuku Minch?

Eliya muprofet wa Yehova wamuleja Mwant Akab anch chang cha machuku mavud chikupwa katat kamu ak. Chom chinech chashikena mu “muvu wa kasatu”—chakin kamu kusambishin pa dichuku Eliya dialejanay anch kukwikal chang. (1 Ant 18:1, NW) Yehova wanakisha ruval kupwa kamu kwa Eliya kulond anch Ndiy ukunakish ruval. Antu amwing akutwish alond anch, chang chapwa pa muvu wa kasatu ni chasala mivu kupandakan pa yisatu. Pakwez, Yesu ni Yakob awonsu aad atulejin anch chang chasala “mivu yisatu ni angond musamban.” (Luka 4:25; Yakob 5:17) Ov, padi kupwitijan pinap?

Bwat. Waman kal anch, chirung cha chishipu mu Isarel wa pasak chadinga chilemp, chasalanga ni angond musamban. Pakad kwikanyek Eliya weza kudiay Akab kumulej milong ya chang mulong chishipu chamekana kwikal chilemp ni chikash kupandakanamu muchadinga. Chakin kamu, ruval wasambisha kunak piswimp ni pakach pa muvu. Chawiy, palonday Eliya anch chang chikupwa mu “muvu wa kasatu” kudiosh pabwakay, chang chadinga chasal kal piswimp mivu yisatu ni chikunku. “Mivu yisatu ni angond musamban” awanyina kamu pa kusut kwa chisu chakumanganau antu chakwel amana kupak kujim ku Mukandu wa Karmel.

Shinshikin kand chom chinech, chisu chezay Eliya cha kusambish kudiay Akab. Antu adinga itiyijin anch Bal ndiy “ukat kwendil pa madj,” nzamb ukutwisha kunakish ruval chakwel chishipu chipwa. Anch chishipu chalepa nakash, chimeken patok anch antu adinga ni kwiyipul chad: ‘Bal udi kwisu? Chisu ik chikunakishay ruval?’ Kulejan kwa Eliya anch kukezap kwikal ap maum ap ruval djat ni pakezay kulondil dizu kwayiletina wom nakash in kumwifukwil Bal inay.—1 Ant 17:1, NW.

RUBING RA 10-16 NGOND WA 10

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 1 ANT 19-20

“Kimb Rongoj ra Yehova”

w19.06 paj 15 par. 5

Muchingejina Yehova Chisu Urishina Nich Yakamish

5 Tang 1 Ant 19:1-4. Pakwez chisu chakimbau kumujip kudi mwant Mwad Jezabel, Elija wova wom nakash. Chawiy wachinina ku Berisheba. Waziya nakash, chawiy “ndiy wita rufu.” Yom ik yasala anch iyova mwamu? Elija wading muntu wakad kuwanyin, “wading muntu mudi etu.” (Jak. 5:17) Pamwing ap wiyova nayimp nakash mulong wa yakamish ni waziya nakash ku mujimbu. Chimeken anch Elija wading utongin anch usu wend wading usadinay mulong wa kukasikesh difukwil dishitwila wading wa chamwamu ni kwikil chom chading chiswimpina mu Isarel, ni wading utongin anch ndiy kwend kusu umwing wading udandamedina kumusadin Yehova. (1 Ant 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Tukutwish kushimok nakash piur pa mutapu wiyovay muprofet winou ushinshamena. Pakwez Yehova wova kurumburik kwa yovil ya Elija.

ia-F p. 103 par. 13

Amwongoja kud Nzamb Wend

13 Utongin anch mutapu ik wiyovay Yehova patalay pansh wamuman muprofet wend ukatinay walalang kal mwinshin mwa mutond, mu kabeng ukat kwit chakwel afa? Chakul chiswampel kutan. Palalay Elija tul, Yehova wamutumina mwangel wend. Mwangel wamulangwisha Elija kusutil kumunyikesh pakemp pakemp, ni wamwela anch: “Lank, udia.” Elija walanka, mulong mwangel wading wamutekinang kal yakudia yikemp—mukat uswan ni mem. Ov, Elija wamujikitishaku mwangel? Bibil ulejen kusu anch muprofet wadia, wana, kupwa walal kand. Ov, wading waziyang kal nakash mu chilik cha kukangany kulond? Pakwez, mwangel wamulangwisha kand kapamp ka kaad, pamwing ap pa kucha. Wamuleja kand Elija anch: “Tumbuk, udia,” kupwa wawejinaku mazu am mapakampwil, “mulong weny ukulepidil nakash.”—1 Ant. 19:5-7.

ia-F p. 106 par. 21

Amwongoja kud Nzamb Wend

21 Tupamp tusatu, mifund yitulejin anch Yehova kadingap mu usu wa yitang wasadikang mu mutapu ukwamushena. Elija wading wij anch Yehova kadiap Nzamb wakutongin kusu kwend mud Bal, wakwatangau kud in kumwifukwil end mud “mwin kuletish madj,” ap mwin kunakish ruval. Yehova ndiy Musul wa usu ushimokishena uding mu yitang, pakwez ud kand mujim nakash kusutamu chom chin chawonsu chatangay. Ap maur matukata kuman ni mes makutwishap kumuwanyin! (1 Ant 8:27) Yom yiney yawonsu yamukwasha Elija mutapu ik? Vurik anch wading wovil wom. Kwikal ni Yehova ku mutambu wend, Nzamb ukweta usu ukwamushena mud winou, kwafanyina kumukwash Elija kulik kwov wom wa Akab ni Jezabel!—Tang Kuseng 118:6.

ia-F p. 106 par. 22

Amwongoja kud Nzamb Wend

22 Pajima kasu ni padwuta yom yawonsu, Elija watesha “dizu dikemp dia kunyinyit.” Damwita Elija kulond kand kapamp kakwau, ni mwawiy mwasalay, wamuleja Yehova yakamish yend yawonsu kapamp ka chaad. Pamwing ap kusal mwamu kwamukwasha kwiyovaku nawamp. Pakwez pakad kwidjidjek, yom yamulejau Elija kupwa kwa yiney kud “dizu dikemp dia kunyinyit” yamwongoja nakash. Yehova wamwinkisha Elija kashinsh anch ukwet usey nakash. Mutapu ik wasalay mwamu? Nzamb wamuleja yom yading yitonginay kusal mulong wa kujiyish difukwil dia Bal mu Isarel. Chakin kamu, mudimu wa Elija wadingap wa chamwamu, mulong rusot ra Nzamb rafanyina kuwanyin. Chikwau kand, Elija wading ukwet yakusal mulong wa kuwanyish rusot riner, mulong Yehova wamwinkisha mudimu wa kusal ni wamurumburila nawamp mutapu wa kuusal.—1 Ant 19:12-17.

Mapit ma mu Spiritu

w97-F 1/11 p. 31 par. 1

Chilakej Chiwamp cha Muchim wa Kwipan ni cha Kushinshaman

Nlel atushalapol avud a Nzamb akat kumekesh niyau muchim winou wa kwipan. Amwing ashil kal “yir” yau, kwakulond anch yom yau yayikwashang kuwanyish maswir mau, mulong wa kuya kulejan rusangu ruwamp ku jindond ja kulemp ni kwolkwau ap mulong wa kusadin ku Betel. Akwau ayil mu jingand jindj mulong wa kukwash maproje ma kutung ma dirijek. Avud itiyin kusal midimu yikwatiningau antu akwau mud midimu ya pansh. Pakwez muntu win mwawonsu umusadidina Yehova mud kashalapol wend, mudimu wend ud wa usey. Yehova ukat kuyisanger antu awonsu akata kwipan kwa kwisotil, ni ukuyukish muchim wau wa kwipan.—Mar. 10:29, 30.

RUBING RA 17-23 NGOND WA 10

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 1 ANT 21-22

“Imburij Mutapu Ukatay Yehova Kusadin Ulabu Wend”

it-1-F p. 1266 par. 1

Yehova wa Yisak ya Amasalay

Chisu chamanay Joshua mwangel piswimp ni musumb wa Yeriko, ni pamwipulay anch wading ku mutapu wa in Isarel ap wa akankuny, mwangel wamwakula anch “Bwat mwan, am nidi kalal wa chisak cha amasalay cha [Yehova], chawiy chinezidila katat.” (Jos 5:13-15) Muprofet Mikey wamuleja Mwant Akab ni Josafat anch, “Namumen Yehova ushich pa ditand diend ni chisak chawonsu cha amasalay a mwiur ading iminy piswimp nend ndiy, ku chikas cha katatuku ni cha kamaku,” chakin kamu wading wisambidin piur pa an a mu spiritu a Yehova. (1Ant 22:19-21, NWT) Kusadin uvud mu dizu “Yehova wa yisak ya amasalay” kuwanyidin, mulong angel kayilejenap ching kusu mu yisak ya asheribin, aserafim, ni angel akwau (Is 6:2, 3; Dis 3:24; Kuj 5:11, NWT), pakwez kand mud yisak yitenchikinau nawamp, chawiy chalonday Yesu Kristu anch “yisak dikum ni yaad ni kusuta ya angel” afanyina kwez anch wayitazuk. (Mt 26:53, NWT) Chisu mwant Ezekias chamutazukay Yehova mulong wa kumwit ukwash, wamutazuka anch “Yehova wa yisak ya amasalay, Nzamb wa Isarel, ushicha piur pa asheribin,” chimeken anch wading utongijokidin pamwing ap piur pa mushet wa manswik ni yifatul ya asheribin yading pa chibwik cha mushet winou, yifatul yading yimekeshina ditand dia mwiur dia Yehova. (Is 37:16; ilakej ni 1Sam 4:4; 2Sam 6:2, NWT.) Kashalapol wa Elisha kwovap kand wom pamanay mu chishimushimu ku mikandu yading yinyingumukina musumb wading wakwatangau kal kud amasalay, musumb mwading mushichay Elisha “kwizwil sens ni atubar ni matemb ma kasu,” chikunku cha yisak ya angel a Yehova.—2Ant 6:15-17.

w21.02 paj 4 par. 9

“Kristu Ndiy Mwant wa Muntu Mwawonsu”

9 Kwikepish. Yehova ndiy muntu wa kusambish ukweta manangu nakash; pakwez ukat kutesh yitongijok ya atushalapol end. (Dis. 18:23, 24, 32) Ukat kwitiy anch antu atakedinay apana yitongijok yau. (1 Ant 22:19-22) Yehova ud uwanyidina, pakwez kakatap kutwit anch tusala yom mu mutapu uwanyidina. Ukat kuyikwash antu akad kuwanyin amusadidina chakwel atwisha yom yisadinau. (Kus. 113:6, 7) Bibil umulejen kand Yehova anch ud “nkwash.” (Kus. 27:9; Heb. 13:6, TMK) Mwant David walonda anch watwisha kupwish mudimu ujim wamwinkishau mulong Yehova wading wikepishin ni wamukwasha.—2 Sam. 22:36.

it-2-F p. 255 par. 7

Makasu

Yehova Nzamb kakangeshinap “ukash wa Sakudimban” chakwel uyitaliken antu akatina makasu chakwel “kuyibachik kwitiy yom ya makasu” pa ndond pa kwitiy rusangu ruwamp piur pa Yesu Kristu. (2Tes 2:9-12) Mbil yiney yimeken kusutil yom yamushikena Akab Mwant wa in Isarel kwasutil kal mivu yivud. Aprofet a makasu amuleja Akab anch ukupandakan njit jikurishay ni musumb wa Ramot wa Galad, pakwez Mikey muprofet wa Yehova wamuleja anch ukukangany. Mud mwamujinguninau Mikey mu chishimushimu, Yehova witiya chakwel mwangel umwing ikal “mwiku wa makasu” mu tun twa aprofet a Akab. Charumburik anch, mwangel winou wasadina usu wend pad aprofet inay chakwel alonda, kadiap uyakin, pakwez yom yading yikatinau ayinau kulond ni yading yikatinay Akab kutesh kud aprofet inay. Ap anch amubabesha pa mulong winou, pakwez Akab watonda kwitiy makasu ma aprofet end ni wachifila.—1Ant 22:1-38; 2Jsng 18.

Mapit ma mu Spiritu

w21.10 paj 3 par. 4-6

Kukarumuk Kwakin Chom Ik?

4 Kupwa, kushimpish muchim kwa Yehova kwashika kwinsudien. Wamutuma Elija kumulej Akab ni Jezabel dirumburish diend. Dijuku diend diawonsu afanyina kudijiyish. Mazu ma Elija mamusala Akab nayimp ku muchim! Cha kushimok nakash, ikundj winou mwin chibud ‘wishikumwisha.’​—1 Ant 21:19-29.

5 Ap anch Akab wikepisha pa chisu chinicha, yom yasalay kupwa kwa yiney yamekesha anch kakarumukap kamu kwend chakin. Kasalap usu ap ukemp mulong wa kudiosh difukwil dia Bal mu want wend. Ni kayikasikeshap akwau kumwifukwil Yehova. Kud kand yom yikwau yasalay Akab yamekesha anch kakarumukap.

6 Mu kusut kwa chisu, kupwa kwa Akab kumutazuk mwant muwamp Josafat wa Yuda mulong wa kuyirishikish in Siria, Josafat wamuyula anch afanyidin kumwipul cha kusambish muprofet wa Yehova. Kwinsambishin, Akab walika chitongijok chinech palonday anch: “[Kud] kand muntu umwing ukutwishau kwipul ya [Yehova]. Pakwez nimukisin, mulong kakubwakangap yom yiwamp ku yom yintadila am, ching kusu kuyip.” Ap mwamu, aya kud muprofet Mikey. Mud kamu mwalonday Akab, muprofet wa Nzamb walonda yom yiyimp yikumushikena Akab! Pa ndond pa kukarumuk ni kumwit Yehova dilikishin, mwant muyimp Akab wamudjibwila muprofet mu rukan. (1 Ant 22:7-9, 23, 27) Ap anch Akab wamutekap nchik muprofet wa Yehova mu rukan, kafanyinap kutwish kukangesh kuwanyin kwa uprofet winou. Kwi njit jalondulaku, Akab amujipa.​—1 Ant 22:34-38.

RUBING RA 24-30 NGOND WA 10

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 ANT 1-2

“Chilakej Chiwamp cha Kufumb”

wp15 1/4 paj 18 par. 15

Mutapu Ukatau Amakurump Kuyikwash Antu Akwau Chakwel Ikala Nich Ukaliweny

15 Rusangu ra Elisha, mwin kumuswinkan Elija, rimekeshin kand mutapu ukutwishau akadivar kuyilimish amakurump aswila. Kupwa kwa Elija nenday Elisha kuman chisak cha aprofet ading ku Yeriko, antu aad inay aya ku Wit wa Yordan. Kwinikwa, “Elija watambula nkandj wend mulemp, wamuvung, wamubul pa mem, chad mem maurika.” Kupwa kwa kwauk pansh paumina, amakundj inay ‘adandamena kwisamb payangangau.’ Chimeken patok anch, Elisha katongap anch pinap wijik kal yom yawonsu. Kushik ni chisu chamushau kudi Elija, Elisha wamuteshanga muntu wading kumufumb. Kapamp kamwing, Elija waya mu chinzwizu. Kupwa, kwa kuchirik ku Yordan, Elisha wabula pa mem nich nkandj wamwinkau kudi Elija, ni walonda anch: “Kwisu kudiay [Yehova, NWT] Nzamb wa Elija?” Mem maurika kand.​—2 Ant 2:8-14.

wp15 1/4 paj 18 par. 16

Mutapu Ukatau Amakurump Kuyikwash Antu Akwau Chakwel Ikala Nich Ukaliweny

16 Ov, umenap anch Elisha wamwimburija chakin kamu Elija mu chilay chend chakusambish? Ov, chom ik twilejina ku chilakej chinech? Chimeken anch, Elisha katongap anch mulong ndiy wikal kal ni chisend, ufanyidin katat kusal mudi mumenay. Pakwez, mulong wadandamena kusal mudi mwasadinay Elija chisend chend, Elisha wamekesha kalimish kudi muntu wamufumba, ni chinech chayikasikesha aprofet nend. (2 Ant 2:15) Kwinyim kwa mivu 60 ya mudimu wa uprofet wa Elisha, Yehova wamwinka usu wa kusal yilay yivud kumusutamu Elija. Ov, dilejan ik wilejina ey muntu ufumbinau nlel?

Mapit ma mu spiritu

w05 1/10 paj 19 par. 1

Manans Majim ma Buku wa Kaad wa Ant

2:11​—Madi ‘maur’ ik ‘mwakandamay Eliya mu rinkind’? Maur minam kimadingap mitambu ya kulemp ya mangand mamekena ap ndond ya muspiritu mushichingay Nzamb ni anend angel. (Kuvurik Yijil 4:19; Kuseng 11:4; Mateu 6:9; 18:10) “Maur” mwakandamay Eliya madinga maur ma mu rinzwizu. (Kuseng 78:26; Mateu 6:26) Kukink mau mu rinzwizu ra divu, chakin kamu ditemb dia kasu diamutwala Eliya ku chikunku chikwau cha divu, kwadandamenay kushakam mu kusut kwa chisu kanang. Kwinyim kwa mivu, chakin kamu, Eliya wamufundila Joram, mwant wa Yuda, mukand.—2 Jinsangu 21:1, 12-15.

RUBING RA 31 NGOND WA 10–6 NGOND WA 11

YOM YA USEY YIDIA MU DIZU DIA NZAMB | 2 ANT 3-4

“Muzambula Mwaney”

w17.12 paj 4 par. 7

“Am Nij Anch, Ndiy Ukez Kuvumbuk”

7 Divumbuk dia kaad diasadika dilejenau mu Bibil adisala kudi muprofet Elisha. Mu musumb umwing watazukau anch Sunem, mwading mband umwing mwin Isarel kavalangap. Mulong wamwakang Elisha nawamp nakash, Yehova wamuyukisha mband winou ni nfumwend ipal kusutil kuyinkish mwan. Kupwa kwa mivu yikemp, mwan a winou wafa. Tongin mutapu wovay maku winou ushon. Ushon wend wading upandaken nakash chawiy chasala anch aya mu weny wa makilometre 30 mulong wa kumukimb Elisha ku Mukandu wa Karimel. Elisha wamutuma Gehazi kurutu kwau, muntu wend wa mudimu ku Sunem mulong wa kumuvumbul mwan. Pakwez Gehazi katwishap kumuchirish mwan winou kwikal mwom. Chawiy maku winou ukweta ushon washika ku chikumbu chend ni Elisha.—2 Ant 4:8-31.

w17.12 paj 5 par. 8

“Am Nij Anch, Ndiy Ukez Kuvumbuk”

8 Elisha wandama mu chikumbu mwading mujimbu wa mwan wading wafang kal, ni walembila. Yehova wakula ku malembil ma Elisha ni kusutin chilay, wamuchirisha mwan kwikal kand mwom. Pamanay maku winou mwan udi mwom, wasangara nakash! (Tang 2 Ant 4:32-37.) Pamwing ap maku winou wavurika mazu ma mu malembil ma Ana. Ana kadingap kuval kushik ni pamuyukishinau kudi Yehova mu kumwinkish mwan, utazukinau anch Samwel. Chawiy Ana wamutumbisha Yehova mulong “ndiy ukat kwandjik kwi ndond ya afu, ukat kutuntwish.” (1 Samwel 2:6) Mu kumutuntwish mwan nsand wa ku Sunem, Nzamb wamekesha anch ukwet usu wa kuvumbul afu.

Mapit ma mu Spiritu

it-2-F p. 672 par. 6

Muprofet

“An amakundj a aruu a [Yehova].” Mud murumburilay buku wa Hebereu (Grammaire de l’hébreu biblique, wafundau kud P. Joüon, mu Rom, 1923, par. 129), dizu dia Hebereu ben (mwan ikundj wa) ap benehʹ (an amakundj a) dikutwish kumekesh “kwikalaku kwa muntu mu chisak kanang cha antu (ap mu kabil, ap kand chisak kang chijikena).” (Ilakej ni Neh 3:8, mwisambidinau “umwing wa in kusal malash” urumburikina “mwan ikundj wa in kusal malash.”) Chawiy, dizu “An amakundj a aruu a [Yehova]” dikutwish kurumburik antu ading afumbinau mulong wa kwikal aruu (aprofet), ap dikutwish kand kumburik kusu kwau chisak cha aruu (aprofet) asadina pamwing. Yisak mud yiney ya aprofet alejen anch yading ku Betel, ku Yeriko, ni ku Giligal. (2Ant 2:3, 5; 4:38; ilakej ni 1Sam 10:5, 10.) Samwel watakelang chisak chimwing ku Rama (1Sam 19:19, 20), ni chimeken anch Elisha niyend wading ni chisend cha mutapu winou pa chirung chend. (2Ant 4:38; 6:1-3; ilakej ni 1Ant 18:13.) Rusangu rumwing rilejen an amakundj a aruu a Yehova akat kutung yikumbu ayinau kusutil chom cha mudimu chitau, chinech chimekeshin anch ading ni mashakamin mapipela. Ap anch ading ashich pamwing ni adiangang pamwing, chimeken anch muntu ni muntu amwinkang chisend chend mu mudimu wa uprofet.—1Ant 20:35-42; 2Ant 4:1, 2, 39; 6:1-7; 9:1, 2.

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan