BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • Chikunku Cha 1 Mafundish ma pa Dishin ma Bibil
    Arijekinau Mulong wa Kusal Rusot Ra Yehova
    • Yipul ya Kuyipul Antu Akatina Kutambul Dibatish

      Chikunku Cha 1 Mafundish ma pa Dishin ma Bibil

      Dilejan diey dia Bibil nau Atuman a Yehova diakukwashin kwijik uyakin. Yom wilejina yakukwashin kwikal ni urund uwamp ni Nzamb ni yikwinkishin ruchingej ra mwom ni yiyukish mu paradis pa divu mwinshin mwa Want wa Nzamb. Ritiy rey mu Dizu dia Nzamb rakasiken ni kusutin urund wey pamwing nau in Kristu a mu chikumangen, wamen yiyukish yivud. Wasangaredin kand mutapu Yehova uyisadidinay antwend nlel.—Zak. 8:23.

      Mulong katat wirijekin mulong wa kutambul dibatish, ukutaninamu nakash kusutil ku kuchirikin mafundish ma pa dishin ma mu Bibil, makutakelau kudi amakurump a chikumangen. (Heb. 6:1-3) El Yehova adandamen kuyukish usu wey wawonsu wasadina mulong wa kushiken kumwijik ndiy ni el akwinkisha chipan chashilayimu padi ey.—Yoh. 17:3.

      1. Nzamb wakin udi nany?

      “Nlel unou ijikany mu michim yen anch Yehova udi Nzamb wa mwiur, ni wa pansh, kwikil kand mukwau.”—Kuv. 4:39.

      ‘Ap anch alondap nchik anch kudi akish mwiur ni pansh, chakin, awiy atongil anch: Kudi ‘anzamb’ avud ni ‘ansalej’ avud. Pakwez kudi etu twitiyin anch, kudi kusu ching Nzamb umwing, Tatuku, Sakatang wa yom yawonsu, ndiy kamu utwinkishina mwom. Tukwet kand Nsalejetu umwing Yesu Kristu, kwi ndiy kwawiy kwatangilau yom yawonsu, kwawiy kand kutukwetidila mwom.’—1 Kor. 8:5, 6.

      Tak kand: Kus. 83:18; Isay 43:10-12.

      2. Mikadil ik yimwing yijim ya Yehova?

      “Nzamb udi rukat.”—1 Yoh. 4:8.

      ‘Ndiy udi diyal, mudimu wend uwanyidin, mulong jinjil

      jend jawonsu jidi jitentamina. Udi Nzamb ushinshamena, kakwetap kuyip, udi mwin kutentam ni mwin kuying.’ —Kuv. 32:4.

      ‘A, kujimb kwa mapit ni manangu ni ronganyin ra Nzamb! Dirumburish diend diakad kwijikan ni jinjil jend jakad kurumburik kudi antu!’—Rom 11:33.

      “A Nsalejam [Yehova] yey watanga diur ni divu ku ukash wey ni ku dikand diey. Kwikil chom chikukasikedina.” —Jer. 32:17.

      3. Mazu ik masadidinay Bibil mulong wa kutukwash kutesh yom yimwing piur pa ulabu wa Yehova?

      “Mulong [Yehova] udi Nkalansambu wetu, ndiy Mwin Kutuyikel. [Yehova] udi Mwant wetu, ndiy kand ukata kutupandish.”—Isay 33:22.

      “Ov, komb kiwijanyap kwen? Ov, komb kiwateshanyap kwen? [Yehova], udi Nzamb wa chikupu. Ndiy Sakatang wa mangand mawonsu. Kakuziyangap ap kuzel tul. Kwikil ukutwisha kujingunin ronganyin rend.”—Isay 40:28.

      4. Chom ik chirumburikina kumwifukwil ching Yehova? Mulong wak ndiy kusu ufanyidina kwifukwil kwinoku?

      ‘Ufanyidin kumukat Yehova Nzamb wey nich muchim wey wawonsu nich mupim wey wawonsu nich manangu mey mawonsu nich usu wey wawonsu.’—Mar. 12:30.

      “Yesu wamwakula [Satan] anch: ‘Mukand wa Nzamb ulondil anch: ‘Chifanyidin kumwifukwil [Yehova] Nzamb wey, ni kumusadil ndiy kusu!’’”—Luka 4:8.

      ‘A! Yehova, Nzamb wetu! Ey yey uwanyidina kutambul uyaj, ni katumb, ni ukash. Mulong yey watanga yom yawonsu, ni yom yawonsu yidiaku yishich mulong wa rusot rey.’—Kuj. 4:11.

      Tal kand: Kub. 20:4, 5; Mid. 17:28.

      5. Mutapu ik tufanyidina kuman dijin dia Nzamb?

      “Nikukutumbish Ey Nzamb wam, Mwant wam, nikudiyukish dijin diey chikupu. Pichuku pichuku nikukuyukish, nikushiman dijin diey chikupu ni chikupu.”—Kus. 145:1, 2.

      ‘Chawiy ufanyidinany kulembil anch: ‘Tatukwetu udia mwiur, dijin diey aditumbish.’’—Mat. 6:9.

      Tal kand: Kub. 20:7.

      6. Mulong wak chidi cha usey kudi etu kusadil dijin dia Nzamb mu difukwil dietu?

      “Simon waturumburilang mutapu wayivurikau antu a michid yikwau kudi Nzamb kapamp ka kusambish. Ndiy watondap antu amwing a pakach pau kwikal aend.”—Mid. 15:14.

      “Muntu mwawonsu ukutazuka pa dijin dia [Yehova] ukez kupand.”—Rom 10:13.

      Tal kand: Kus. 91:14; Jow. 2:32.

      7. Mutapu ik ukutumbishay Yehova Nzamb dijin diend? Mutapu ik tukutwisha niyetu kuditumbish?

      “Mwamu munikeza kwijikish kujimb kwam ni katumb kam ku michid yawonsu. Chad awiy akez kwijik anch am yam [Yehova].”—Ezek. 38:23.

      ‘Ing ikala ni usany ni minan chikupu, akama kwau, ayindama kwau, chakwel antu ijika anch ey, ey mwin dijin [Yehova], yey kusu amwiney Udia Piur nakash pa divu diawonsu.’—Kus. 83:17, 18.

      “Mwanam ikundj, ikal mwin manangu chakwel wez usangarish muchim wam, mwamu ni yam nikez katwish kumwakul muntu [winsarumwina.]”—Jinsw. 27:11.

      Tal kand: Ezek. 36:16-18; 1 Pita 2:12.

      8. Mulong wak chiyipin kusal chirumbidij cha Nzamb ap kupakish kumwifukwil kusutil kusadil yifwatul?

      “Kangal wisongilany chirumbidij, ap chifanikena nich chom chawonsu chidia mwiur, ap chidia pansh pin, ap chidia mu mem pansh. Kangal wayizengaminany pansh ap kuyisadil, mulong am [Yehova] Nzamb wen, Am nidi Nzamb wa mukau.”—Kuv. 5:8, 9.

      ‘Yam [Yehova]. Diawiy dijin diam; ni kwikil mukish nikutwisha kwanganijan nend uyaj wam, ap kwanganijan katumb kam ni akish a kusong.’—Isay 42:8.

      “Nzamb udi Spiritu; ni in kumwifukwil awapidil kumwifukwil mu Spiritu ni uyakin.”—Yoh. 4:24.

      ‘Tukat kwendil mu ritiy, kulik mu yom tumena ni mes.’—2 Kor. 5:7.

      9. Chom ik chirumburikina kwipan kudi Yehova? Ov, wipanin kal kudi Yehova mu malembil?

      “‘Tal, am nez kal kusal rusot rey, A Nzamb.’ . . . ‘Tal, am nez kal Kusal rusot rey.’”—Heb. 10:7, 9, TMK.

      ‘Chad Yesu wayileja in kwilejend anch: ‘Muntu mwawonsu ukimbina kwinlondul, ufanyidin kwidiul amwend, asend mutond wend wa mar, anlondul am.’’—Mat. 16:24.

      10. Yesu Kristu udi Nany?

      “Pita wamwakula anch: ‘Ey udi Kristu, Mwan a Nzamb mwom.’”—Mat. 16:16.

      ‘Ndiy udi chifu cha Nzamb wakad kumekan ku mes, udi Mwan wa kusambish wa yom yawonsu yatangau; mulong yom yawonsu ayitangila mwi ndiy mwiur ni pansh, yom yimekena ku mes ni yakad kumekan ku mes, ap jinkwas, ap akamaz, ap mant, ap mausu; Nzamb watangila yom yawonsu mwi ndiy ni mulong wendendiy.’—Kol. 1:15, 16.

      Tal kand: Yoh. 1:1, 2, 14; Mid. 2:36.

      11. Ndond ik yikwetay Yesu kurutu kwa Yehova Nzamb, ni ulabu ik wamwinkinau kal kudi Yehova?

      “Niyil kudi Tatuku, mulong ndiy udi mujim kwimpandakanamu am.”—Yoh. 14:28.

      ‘Ikalany ni chitongijok chiwamp mudi chadingay nich Kristu Yesu. Kudiokal ku disambishil ndiy wading nich wiNzamb, pakwez karilap kwilikan pamwing nend Nzamb. Ndiy washa ndond yend ku rukat rend amwinend, watambul ndond ya ukashalapol. Wafanakana mudi antu, chad wamekana mu chifu cha muntu. Wikepisha, chad waziyil djat kamu ku rufu, rawiy rufu ra ku mutond wa mar. Mulong wa chom chinech, Nzamb wamujimbisha, wamutek piur pa yom yawonsu, wamupil kand dijin dipandakena majin mawonsu, chakwel mu dijin dia Yesu manungun mawonsu mazengaminang, ni mwiur, ni pansh, ni kwishin kwa divu; ni chakwel jindim jawonsu jijika anch Yesu Kristu ndiy Mwant ku uyaj wa Nzamb Tatuku.’—Fil. 2:5-11.

      Tal kand: Dan. 7:13, 14; Yoh. 14:10, 11; 1 Kor. 11:3.

      12. Mulong wak Yesu weza pa divu?

      “Mwan a Muntu kezap mulong wa [kumusadil], pakwez weza mulong wa kuyisadil antu akwau, ni kupan kand mwom wend mulong wa kuyikwol antu avud.”—Mat. 20:28.

      “Mulong Nzamb wakata ngand nakash, ndiy wamupana Mwanend kapwokal chakwel muntu mwawonsu ukumwitiyija ndiy kakujiyap, pakwez ukez kwikal nich mwom wa chikupu.”—Yoh. 3:16.

      “Ndiy wamumana Yesu ukat kwez kudi ndiy, walond anch: ‘Talany Mwan a mukoku wa Nzamb, ukata [kudiosh] yitiy ya mangand!’”—Yoh. 1:29.

      “Wawiy winou mulong unezila am mu mangand, mulong wa kumekesh uman wa uyakin.”—Yoh. 18:37, TMK.

      13. Mulong wak tukwet kuswir kwa difut, ni dikwet usu ik padi ey?

      “Ndiy [watukwola] ku mash ma Mwanend Kristu, mwamu mwatulikishinay yitil yetu. Ranaken ra Nzamb ridi rijim nakash.”—Efes 1:7.

      “Mulong rukat ra Kristu rikat kutusadish etu; mulong twitiya kal anch umwing wayifila awonsu, chawiy [etu] awonsu twafa; ni ndiy wayifila awonsu, chakwel ashicha kakwishakaminap kand ayinau, pakwez kudiay ndiy wafa mulong wa awiy, ni [kuvumbuk] kand.”—2 Kor. 5:14, 15, TMK.

      Tal kand: Rom 3:23; 1 Yoh. 4:11.

      14. Spiritu utumbila chom ik, ni yom ik yasadika kusutin spiritu winou?

      “Divu diading diamwamu mwakad chom, ni mididim yading yikurikidinap ni [spiritu] wa Nzamb wading kutambitambil piur pa mem.”—Dis. 1:2.

      “Kwikil kubwak kwa mu Mukand wa Nzamb kudiokila ku yitongijok ya muntu amwinend. Mulong kwikil kubwak kwadiokala kusu ku rusot ra muntu, pakwez aruu a Nzamb alondanga mazu madiokalanga kudi Nzamb payitakelangau kudi [spiritu] utumbila.”—2 Pita. 1:20, 21.

      “Izula ni [spiritu] utumbila, chad asambisha kulond mu jindim ja michid yikwau, mudi mwayilondishau kudi [spiritu] utumbila.”—Mid. 2:4.

      15. Mutapu ik ukatay spiritu utumbila kutukwash nlel?

      ‘Ukutambulany ukash anch spiritu utumbila wez padi en; niyen ukwikalany atuman amam ku Yerusalem, ni mu Yudea mwawonsu ni Samaria, ni kusudiedila mangand.’—Mid. 1:8.

      ‘Babalany ayinen, ni kudi chisak chawonsu cha amikoku mwakutekanyau en atufung kudi spiritu utumbila, mulong wa kudish chikumangen cha Nzamb.’—Mid. 20:28.

      ‘Nzamb watujingunina etu ujindj kusutin spiritu wend, mulong spiritu ukat kukimb yom yawonsu, ap yom yikurukina ya Nzamb.’—1 Kor. 2:10.

      ‘Dibuj dia spiritu didi rukat, musangar, chisambu, kushimpish muchim, kudimuk, kuwap, ritiy, kwitudish, ni kwilam. Kwikil chijil pa yom mudi yiney.’—Gal. 5:22, 23.

      Tal kand: Mat. 10:19, 20; Yoh. 14:26.

      16. Want wa Nzamb chom ik?

      ‘Ni mu machuku ma ant inaya, Nzamb wa mwiur ukez kimik want wakad kwez kudiosh. Ni want kakezap kuupan kud antu akwau. Ukez kapuchol ni kupwish mant makwau minam mawonsu, ni wawiy ukez kashakam chikupu.’—Dan. 2:44.

      “Want wey weza. Rusot rey arusala pansh mudi mwiur.”—Mat. 6:10.

      Tal kand: Isay 9:7; Yoh. 18:36.

      17. Kuyikel kwa Want kukulet yiyukish ik mulong wa divu ni mulong wa antu?

      “Ndiy ukez kayikusol mansoj mawonsu ku mes mau. Kukez kikalap kand rufu, ap madil, ap kwishikokin, ap kusansan, mulong yom yikur kiyamekanap kand.”—Kuj. 21:4.

      ‘Mwan mukemp ukasengan piswimp ni isilantat, ni mwan wasumukina kal ku mayel ukez katek chikas ku dibuku dia nnak wa ulemb. Kukez kikalap chom cha ubaj ap chom chiyimp ku mukandu wam utumbila.’—Isay 11:8, 9.

      Tal kand: Isay 26:9; 65:21, 22.

      18. Chom ik chirumburikina kukimb bil Want?

      “Kangal wikumangejinany mapit ma pansh pa mangand . . . Pakwez kumangejinany mapit men mwiur . . . Kwikil muntu ukutwisha kuyisadil ansalejend aad . . . Kiukutwishanyap kusadil kapamp kamwing Nzamb ni mapit ma pa mangand. . . . Chawiy kangal wiyakamishany anch: ‘Ov, tukudia yom ik? Ov, tukuna yom ik? Ov, tukudjal yom ik?’ In mangand akat kukimb yom yiney yisu yawonsu.”—Mat. 6:19-32.

      “Want wa Mwiur ufanaken mudi dipit diajindjikau mu chir. Muntu mukwau wadibudikina niyend wadijindjik kand. Waya nich musangar nakash, walandish yom yend yawonsu [yadingay nich] chakwel achirik mulong wa kuland chir chinicha. Want wa Mwiur ufanaken mudi chishimu ech. Muntu mwin kwisak umwing waya ni kukimb usang uvud wa ufun. Chad watana usang umwing wa ufun kupandakan. Ndiy waya, walandish yom yend yawonsu [yadingay nich] chakwel achirik mulong wa kuland usang winiwa.”—Mat. 13:44-46.

      Tal kand: Mat. 16:24; 19:27-29.

      19. Mutapu ik twija anch tudi mu machuku ma kwisudiel ni anch Want wa Nzamb ukat kuyikel?

      “Pashakamay Yesu pa mukandu wa Mitond mudi ya Mpach, in kwilejend eza kudi ndiy ku ujindj, amwipul anch: ‘Ov, chisu ik chikeza kushik yom yiney ap chijingidij ik chikeza kulejan chisu cha kushik kwey, ni cha disudiel dia mangand?’”—Mat. 24:3.

      “Ijik anch, machuku ma kwisudiel makez kwikal ma mar nakash. Antu akez kwikal in kwikat ayinau, in kukat nfalang, in kwibaz, ni kwishimek, in kumusaal Nzamb masaal, in kuyibwambwil anvajau. Akez kwikal akad kujikitishang, akad kulimish yom yitumbila. Akwikal in michim yichinchikina akad kwitiy jinkand, in matungu akad kwikand ayinau, in chisum, in kukis yom yiwamp. Akez kwikal in kutungulijan matungu, akad kubangaku antu akwau, in kwitutul, in kukat yom ya kwisangarish ayinau kupandakan kumukat Nzamb. Akufanakan yitongijok mudi in kwitiyij, pakwez akulik ukash wa ritiy rakin, chawiy ey yichina antu inay kulemp.”—2 Tim. 3:1-5.

      Tal kand: Mat. 24:4-14; Kuj. 6:1-8; 12:1-12.

      20. Satan Djabul udi nany? Ov, kwisu kwadiokalay, ndiy nau ayilembil end?

      “Nnak mujim amudjibwila pansh, ndiy nnak mukur upidilau anch Djabul ni Satan, sakudimban wa ngand yakabuj.”—Kuj. 12:9, TMK.

      “Kudiokal ku disambishil kamu ndiy wading mwin kujipan. Ndiy kand kal ikalap ku mutambu wa uyakin, mulong uyakin kiudiap mwi ndiy. Pakat kulonday makasu, ukat kusalang ching mudi mudiay amwinend, mulong ndiy udi mwin kudimban, ndiy kamu tatuku wa makasu mawonsu.”—Yoh. 8:44.

      “[Angel] alika kwau kulimish pasudiedila ndond ya ulabu wau, chawiy alika kushakam pa ndond yau. Nzamb uyilamidin mwi ndond ya mididim, ayikasin nich jimbwambu jishicha chikupu, chad akat kuchingel dirumburish diau pa Dichuku dikurumburishay Nzamb.”—Jud 6.

      Tal kand: Job 1:6; 2:1.

      21. Makasu ik mamudimbenau Yehova ni Winyikel wend kudi Satan mu chir cha Eden? Kupwa, makasu ik madimbanay Satan pantaliken ni Job muntu ushishamena?

      “Nnak . . . wamwipula mband anch: ‘Ov, komb, Nzamb wakulejinany anch: Kangal wadiany mitond ya mu chir?’ Mband wamwakula nnak anch: “Tukutwish kudia kwetu mabuj ma mitond ya mu chir. Pakwez Nzamb watulejin anch: ‘Kangal wadiany mabuj ma mutond udia mukach mwa chir, ap kusu kupukunaku, chamwamu ukufany.’” Pakwez nnak wamwela mband anch: ‘Kiukufanyap kwen, bwat. Mulong Nzamb wij anch dichuku diukez kudiany mabuj minima, mes men makez kuburik, niyen ukez kwikalany mudi Nzamb, in kwijik kuwap ni kuyip.’”—Dis. 3:1-5.

      “[Satan] wamwakula [Yehova] anch: ‘Ov, komb Job umwovil Nzamb wom chamwamu? Bwat, mulong ey umuchidijin, ni dijuku diend, ni yom yend yawonsu, ni yivam yend yavulijadil kal mwi ngand. Pakwez katat tandjek bil chikas chey, umusheshil mapit mend, chakin kamu, ching wez wakushing patok.’”—Job 1:9-11.

      “[Satan wamwakula Yehova] anch: ‘Yom yawonsu yikwetay muntu ukuyipan mulong wa kuchidij mwom wend! Pakwez tandjek bil chikas chey, ushesha mafup mend ni mujimbu wend, chakin, ukukushing patok.’”—Job 2:4, 5.

      22. Mutapu ik tukutwisha kumekesh anch tudi ku mutambu wa Yehova ni winyikel wend ni kumekesh anch kufundan kwa Satan piur pa atushalapol a Nzamb kudi kwa makasu?

      “Mwanam ikundj, ikal mwin manangu chakwel wez usangaresh muchim wam, mwamu ni yam nikez katwish kumwakul muntu [wisarumwina].”—Jinsw. 27:11.

      “Chakapul chaya mwa kinikutwishap kwitiy anch, mazu men madi makin, djat ni ku rufu ram [nikulikap kushinshaman kwam]!”—Job 27:5.

      Tal kand: Kus. 26:11; Jak. 4:7.

      23. Yom ik yikumushikena Satan nau ayilembil end kukwatijan nich dirumburish dia Yehova padi awiy?

      “Am nikez kutek rukuny pakach pey ni mband, ni pakach pa mbut yey ni mbut ya mband. Ndiy ukez kukuchany ku mutu wey, niyey ukez kumusum ku kapolantundu kend.”—Dis. 3:15.

      “Chawiy Nzamb ukata kupan chisambu ukez kushesh ukash wa [Satan] swa ni kumutek kwinshin kwa yidjatil yen. Nikat kulembil anch ranaken ra Nsalejetu Yesu rikala ni yenen.”—Rom 16:20.

      “Am naman mwangel ubudikin mwiur, ukwet nfungul ya dibuku diakad musul, ni rubwambu, mu chikas chend. Ndiy wamukwata nnak mujim, ndiy nnak mukuru, ndiy Djabul ni Satan, amukasa [mu] mivu kanan.”—Kuj. 20:1, 2, TMK.

      “Sakudimban, ndiy kamu wayidimba, amudjibula mu Dijiy dia Kasu kakat kulabukang nich mayal mapidilau anch, soufre. Mwinimwa mwawiy mwamudjibwilau nnam wa chidiany nend muruu wa makasu.”—Kuj. 20:10.

      24. In Kristu afanyidin kwipuk yisal ik ya kwambamb nau ayilembil?

      “Kangal ez atan mu en muntu umwing ukat kumupan mwanend ikundj, ap mwanend mband ku kasu, ap mwin kupong, ap mwin kudimban kwipuril, ap mwin kupandol, ap mwin kubauk, ap mwin kukayan, ap mwin kubudik akish inay ayilembil, ap mwin kutazuk afu.”—Kuv. 18:10, 11.

      “Antu akad kujijaman, ni aburedina ritiy, ni atakanena, ni in kujipan, ni in usund, ni in ulaj, ni in kwifukwil yirumbidij ya akish, ni in makasu, antu inay awonsu ndond yau yikez kwikal mu Dijiy dia Kasu kakata kulabok nich mayal, mapidilau anch, soufre. Riner rawiy rufu ra kapamp ka kaad.”—Kuj. 21:8.

      25. Mupim wa muntu chom ik? Ov, mupim ukutwish kufa?

      “[Yehova] Nzamb wamuumba muntu nich rufunfut ra divu, wamupimina mwiku wa mwom mu mazur mend, chad muntu wikala mwom.”—Dis. 2:7.

      “Mwom ya antu awonsu yidi yamam, mwom ya anvaj ni ya an. Muntu mwawonsu ukata kusal chitil, ndiy kamu ukeza kufa.”—Ezek. 18:4.

      26. Chitil chom ik? Mutapu ik twikala etu awonsu akayitil?

      “Muntu mwawonsu ukusala chitil wajip kal chijil cha Nzamb, mulong kusal chitil kwawiy kujip chijil.”—1 Yoh. 3:4.

      ‘Chitil chandamina mu mangand kudi muntu umwing, ndiy kamu Adam, chad chitil chend chaleta rufu. Chawiy rufu riner rashika kudi antu awonsu, mulong antu awonsu asala chitil.’—Rom 5:12.

      Tal kand: Kus. 51:5.

      27. Yom ik ufanyidina kusal anch wasal chitil chijim?

      “Chad [nalejana] chitil cham kudi Ey, ni jinshid jam kinajijindjikap. Nalonda anch: ‘Nikez kitiyil yitil yam kudi [Yehova].’”—Kus. 32:5, TMK.

      ‘Ov, pakach pen padi muntu uyedila? Chifanyidin muntu mwinou ayitazuk amakurump a chikumangen, amulembil ni kumuzizil many mu dijin dia Yehova. Kulembil kwinoku kwa ritiy kukumwok muntu uyedina, ni Yehova ukumulangwish. Chad anch wasadin yitil, akumulikishin. Itiyinany yitil yen muntu ni muntu kudi mukwau ni lembilijadilany muntu ni mukwau chakwel akwokany. Kulembil kwa muntu utentamina kukwet ukash wa kusal chom.’—Jak. 5:14-16.

      “Muntu mwin kujindjik kurumbuk kwend kakuzangijalap nawamp, pakwez mwin kwitiyil kurumbuk ni kukulik, ukez katan ranaken.”—Jinsw. 28:13.

      28. Mutapu ik tufanyidina kuman chitil?

      “Yitil kiyifanyidinap kand kuyikel mijimbu yen chakwel uziyilany ku maku mayimp ma mijimbu yen. Kichifanyidinap yitil kukuyikelany kand, mulong en kiupandilanyap mulong wa yom yilondilau mu yijil, pakwez upandilany mulong wa ranaken ra Nzamb.”—Rom 6:12, 14.

      29. Rufu chom ik?

      ‘Ku masuril mey kwawiy kuukeza kudil ruku, djat ni piukuchirikina ku divu, mulong kwawiy kwakudioshau. Mulong ey udi kwey rufunfut ra pansh, ukez kuchirikin kand kwey ku rufunfut.’—Dis. 3:19.

      “Mulong antu aom ij anch . . . tukez kufa, pakwez . . . afu kijap chom, awiy kakwetap kand difut. Awiy ayivuramedin kal.”—Mul. 9:5.

      Tal kand: Kus. 146:4; Mul. 3:19, 20; 9:10; Yoh. 11:11-14.

      30. Mulong wak antu akat kufa?

      ‘Chitil chandamina mu mangand kudi muntu umwing, ndiy kamu Adam, chad chitil chend chaleta rufu. Chawiy rufu riner rashika kudi antu awonsu, mulong antu awonsu asala chitil.’—Rom 5:12.

      “Difut dia [chitil] didi rufu.”—Rom 6:23.

      31. Ruchingej ik ridiaku mulong wa antu afila kal?

      ‘Am nikwet ruchingej mudiay Nzamb, ruchingej rukwetau kand antu inay, anch kukwikal divumbuk dia antu awamp ni antu ayimp.’—Mid. 24:15.

      “Kangal washimwokany mulong wa chom chinech. Chisu chikat kwez chikez kuteshau afu awonsu adia mwi nzay dizu dined, chad akez kuvumbuk kwikal kand aom. Antu awonsu asala yom yiwamp akez kuvumbuk, ikal aom chikupu, pakwez antu awonsu asala nayimp akez kuvumbuk, ayifish nich.”—Yoh. 5:28, 29.

      32. Antu inch akuyikela mwiur pamwing ni Yesu Kristu?

      “Natala, chad namana Mwan a Mukoku wiminy pa mukandu wa [Siyon]. Wading nau antu tunan chitot ni makum manying ni tunying afundilau pa jimpal dijin diend ni dijin dia Tatukwend. Awiy [ading kuwang] muminy usu kurutu kwa ditand, ni kwa yitang yinying yikweta mwom, ni kwa amakurump. Kwikil muntu [watwisha] kwilej muminy winou, ching kusu awiy tunan chitot ni makum manying ni tunying [alandau] pa mangand.”—Kuj. 14:1, 3.

      33. Antu akuvumbulau mulong wa kuya mwiur, akuya kusal ik?

      ‘Ndiy wayisala kwikal want wa in kupesh mulong wa kumusadil Nzamb, chad awiy akez kuyikel pa mangand.’—Kuj. 5:10.

      “Namana matand, ading ashichap atambula ulabu wa kurumburishan. . . . Avumbuka kwikal kand aom, chad ayikela nend Kristu [mu] mivu kanan. Ayuk kwau ni kutumb awiy adia nau mu kuvumbuk kwa kapamp ka kusambish. Rufu ra kapamp ka kaad kirukwetap ukash wa kuyikwat awiy. Akwikal in kupesh a Nzamb ni a Kristu, chad akez kuyikel pamwing nend Kristu [mu] mivu kanan.”—Kuj. 20:4, 6.

      Tal kand: Kuj. 22:5.

      34. Ruchingej ik rikwetau antu akwau?

      “Ndiy wamuleja anch: ‘Yesu winvurikang am piukwandama mu want wey.’ Ndiy [Yesu] wamuleja anch: ‘Chakin, nakulej kal nlel unou anch, ey ukwikal ni yamam mu Paradis.’”—Luka 23:42, 43.

      “Namana afu ajim ni akemp iminy kurutu kwa ditand, mikand yading yiburikin. Mukand ukwau waburika wawiy mukand wa mwom. Afu ayirumburisha mudi mwading yisalijok yau yafundau mu mikand yiney. Karung wabudisha afu adingamu. Rufu ni [nzay] niyau abudisha afu adingamu. Awonsu ayirumburisha mudi mwading yisalijok yau.”—Kuj. 20:12, 13.

      Tal kand: Kuj. 21:1-4.

      35. Mulong wak tufanyidin kulam dang ruchingej retu ra diuvumbuk dia afu?

      “Kangal wovany wom wa in kujip mujimbu, pakwez kakutwiship kujip mupim; pakwez chakin, mwovany wom ndiy ukutwisha kushesh ni mupim ni mujimbu mu Gehen.”—Mat. 10:28, TMK.

  • Chikunku Cha 2 Mbil Jitentamina ja Yehova
    Arijekinau Mulong wa Kusal Rusot Ra Yehova
    • YIPUL YA KUYIPUL ANTU AKATINA KUTAMBUL DIBATISH

      Chikunku Cha 2 Mbil Jitentamina ja Yehova

      Mu dilejan diey dia Bibil, washikedin ku kwikal ni ronganyin piur pa yom yikwitinay Yehova kusal ni mutapu ufanyidina kushakam kukwatijan ni mbil jend jitentamina. Yom yiwilejina yakubachikin kuswimp mwom wey ni kwikal ni chitongijok chiwamp piur pa mwom winou. Katat wakwatina mupak wa kushakam kukwatijan ni mbil jitentamina ja Yehova, ukutwish chad kumusadin mudimu witiyinay mudi kashalapol wa rusangu ruwamp.

      Dichirikin dia yipul yilondwila ey dikukukwash kulam nawamp mu manangu mbil jitentamina ja Yehova ni yikukuvurish yom yimwing ukutwisha kusal chakwel wikala umwing wa atushalapol end itiyinay. Ronganyin riner rikukukwash kwijik usey wa kusal yom nich kom kawamp ni mulong wa katumb ka Yehova.—2 Kor. 1:12; 1 Tim. 1:19; 1 Pita 3:16, 21.

      1. Chisu chijil cha in Kristu piur pa uruw?

      “Yesu wayakula anch: ‘Ov, kand kal utanganyap Mukand wa Nzamb ulondila anch: ‘Pakusambish Sakatang watanga antu ikundj ni mband?’ Chad Nzamb walonda kand anch: ‘Pa chinech ikundj ukez kudiokal kudi tatukwend ni makwend, ni kulamat kudi mukajend, chad awiy aad akwikal mujimbu umwing.’ Chad awiy kadiap kand antu aad, pakwez ikal kal muntu umwing. Muntu kafanyidinap kwauril antu abombakeshay Nzamb.’”—Mat. 19:4-6.

      “Chifanyidin mukurump winou kwikal muntu wa yaku ya zwang wakad kumufish nich, ikal mwin mband umwing . . . Chifanyidin [ankwash a mudimu] kwikal amakundj atina mband umwing.”—1 Tim. 3:2, 12.

      2. Ov, disu diyingish kusu dia Bibil dia kujipin uruw disadina anch muntu atan kand ap kwachikiril?

      “Nakulejany anch: ‘Ikundj mwawonsu ukumulika mukajend wakad chitil cha kusochik, chad wat mband windj, wasal kal chitil cha kusotan.’”—Mat. 19:9.

      3. Yom ik yilondinay Bibil piur pa kwaurik kwa antu atijadina?

      “Muntu kafanyidinap kwauril antu abombakeshay kal Nzamb.”—Mar. 10:9.

      “Nikwet chijil kudi angachik nau angatan, chawiy cha Nsalejetu kichidiap chamam, mband udia ku uruw kangal walikijan nend nfumwend, bwat. . . . Niyend ikundj kafanyidinap kulikijan nend mukajend.”—1 Kor. 7:10, 11.

      Tal kand: 1 Kor. 7:4, 5, 12-16.

      4. Mulong wak antu ashicha pamwing mudi mband ni ikundj afanyidin kwijikan kudi mbur matad anch atijadin? Anch watijadinany, ov, ukwetany kashinsh anch uruw wen awij kudi mbur matad?

      “Yivurisha in Kristu anch, afanyidin kuyilimish ni kuyiziyil in kutakel ni akweta ulabu.”—Tit. 3:1.

      “Chifanyidin uruw aulimish kudi antu awonsu. Chifanyidin ikundj kwikal ching kusu ni mukajend, niyend mband ufanyidin kwikal ching kusu ni nfumwend, mulong Nzamb ukez kuyirumburish in kwimik dis.”—Heb. 13:4.

      “Ziyilany ku chijidik chawonsu cha antu mulong wa Mwant; ap kudi mwant udia pa mutu pen, ap kudi anyikel a ngand mudi chayitumay mulong wa kuyirumburish [akata kusal yom] nayimp, ni kuyishiman akata kusal nawamp.”—1 Pita 2:13, 14, TMK.

      5. Mulong wak tufanyidin kulimish chipan cha mwom?

      ‘Kudi ey kwawiy kudia musul wa mwom.’—Kus. 36:9.

      ‘Nzamb watanga ngand . . . ukat kupan mwom kudi awonsu, ni chipepil cha kupim ni yom yawonsu. . . . Ku ukash wend tukwet mwom, tukat kwend, tudiaku.’—Mid. 17:24, 25, 28.

      “Kristu Yesu . . . wipana amwinend mulong wa kuyikwol antu awonsu.”—1 Tim. 2:5, 6.

      “Anch wez wakatung chikumbu chisu, ukez kusutishaku jinkwatish kunyingumwish chikumbu chalalela piur, chakwel chikumbu chey kangal chez chileta mash anch muntu weza wapalikaku.”—Kuv. 22:8.

      6. Mutapu ik umeningay Yehova (a) kumwang kwa mash ma muntu? (b) kudiosh divumu? (c) kwikudik (kwijip)?

      “Antu . . . in kujipan . . . , ndond yau yikez kwikal mu dijiy dia kasu kakata kulabok nich mayal, mapidilau anch, soufre. Riner rawiy rufu ra kapamp ka kaad.”—Kuj. 21:8.

      “Anch amakundj akat kubulijan, chad akamudjikwilaku ni mband udia ni divumu, chad ndiy wasirumun wakad kufa, mwin kumudjikul ufanyidin kufut difut diawonsu dikumulejau . . . Pakwez anch mband wafa, ey ukez kupan mwom ku mwom.”—Kub. 21:22, 23.

      “Mwom ya antu awonsu yidi yamam, mwom ya anvaj ni ya an. Muntu mwawonsu ukata kusal chitil, ndiy kamu ukeza kufa.”—Ezek. 18:4.

      7. Chisend ik chikwetay muntu ukweta mayej makata kusamburik makutwisha kujipan?

      “Sal yom kudi antu akwau mudi muukatila ing niyau akusadilang ey. Mwamu mulejenau mu Yijil ya Moses ni mu mikand ya [aprofet] a Nzamb.”—Mat. 7:12.

      ‘Chifanyidin muntu ni muntu atala ku yom ya mwom wa mukwau, wakad kutal ching kusu ku yom ya mwom wend amwinend.’—Fil. 2:4.

      8. Mulong wa kwipuk kuyisamburishin antu akwau mayej ap misong yikutwisha kuyiletin rufu, ov, mulong wak muyej kafanyidinap (a) kuyibwikat antu ni kususujan? (b) kujiman anch antu amwing alik kumwakin mu yikumbu yau? (c) Ov, mulong wak muntu wadinga pasak mu mashakamin makutwisha kumuletin mayej makata kusamburik ufanyidin kwipimish mash mend kurutu kwa kukimb kwatan ap kwachik? (d) Ov, mulong wak muntu ukweta mayej makata kusamburik ufanyidin kumwijikishamu ntakel wa chisak cha amakurump kurutu kwa kutambul dibatish?

      “Kangal wikalany nich chikal cha muntu, ching kusu chikal cha kukatijan, chirumburikin anch, chifanyidin kukatijan muntu ni mukwau. Muntu mwawonsu ukata kumukat mukwau wawanyisha kal Yijil ya Moses . . . yikutwish kuwanyin kwikal chijil chimwing anch: ‘Yikatany akwen mudi muwikatilanya ayinen.’ Muntu mwawonsu umukatila mukwau kakumusalap nayimp, mulong rukat rikat kuwanyish Yijil yawonsu ya Moses.”—Rom 13:8-10.

      “Rukat kirukwetap dichim, ap kwitong, kirukwovangap ujim swa. Rukat kirukumulaminangap muntu kuyip.”—1 Kor. 13:4, 5.

      9. Mulong wak in Kristu kafanyidinap kwitiy mash ni kusal mwamu kurumburikin ik?

      “Ching kusu kangal kwez kudia mbij jikweta mwom, charumburik anch mash mau.”—Dis. 9:4.

      “Anch en usotilany, jipany nnam, udilany mbij mu misumb yen yawonsu mudi mudia rusot ren, ni mudi mudia kand chiyukish cha [Yehova] Nzamb wen chakwinkishanyay kal en . . . Ching kusu kangal wez wadiany mash. Ukez kumichilany pansh mudi mem.”—Kuv. 12:15, 16.

      “Kangal wadiany yom yipeshilau kudi akish, kangal wadiany mash, kangal wadiany mbij ja nnam ujipinau wakad kukatul mulong wa kubudish mash, kangal wimikany dis.”—Mid. 15:29.

      10. Mulong wak in Kristu kadiap mwinshin mwa Chijil cha Moses ni yitinau piur pa yakupesh ni piur pa Sabat?

      “Mulong Kristu wapwishil kal ulabu wa Yijil ya Moses, chakwel muntu mwawonsu ukumwitiyija ndiy akumuyingish kudi Nzamb.”—Rom 10:4.

      “Kangal witiyany muntu kukutekinany yijil mulong wa yom ya kudia, ap ya kuna, ap ya kulam machuku ma misambu, ap ya kulam musambu wa kwarik kwa ngond, ap ya machuku ma kwiswedish. Yijil yiney yidi kusu mwizuzwimb wa yom yikweza kurutu. Pakwez wakin win udi Kristu.”—Kol. 2:16, 17.

      Tal kand: Gal. 3:24, 25; Kol. 2:13, 14.

      11. Mwikadil ik tufanyidina kuyimekeshin akadivar nau anambaz netu in Kristu?

      “Katat nakulejany kal chijil chisu anch: ‘Katijanany muntu ni mukwau. Chifanyidin en kukatijanany muntu ni mukwau mudi am chinakukatanya en. Anch niyen wakatijanany mwamu, chawiy antu awonsu akez kwijik anch, en udiany in kwilejam.’”—Yoh. 13:34, 35.

      “Djalany rukat, wawiy moj uwanyidina ukasila yawonsu pamwing mu kwovijan.”—Kol. 3:14, TMK.

      Tal kand: 1 Kor. 13:4-7.

      12. Mutapu ik ufanyidinau in Kristu kuman kurumbuk kwa akadivar ni anambaz nau mu ritiy?

      “Kwashijanany akasikena ni aziyila, anch muntu ukwet mulong ni mukwau chifanyidin kulikishijadin umwing ni mukwau, mudi mwakulikishinanyau en kudi Nsalejetu. Niyen salany kand mwamu.”—Kol. 3:13.

      ‘Piur pa yom yawonsu, ikalany nich rukat rupandakena umwing ni mukwau, mulong rukat rukat kubwik miril ya yitil.’—1 Pita 4:8.

      Tal kand: Jinsw. 17:9; 19:11; Mat. 7:1-5.

      13. Anch mukadivar wakurumbukin kamu nakash, yom ik ufanyidina kusal?

      “Anch mukwen mu ritiy wakurumburikin, yang kudi ndiy, umulej kurumbuk kwend. Pakwez londilany ku ujindj, en antu aad. Anch wakutesh divar dien dia mu ritiy diachirik kal kand. Pakwez anch ndiy kakuteshilap, sendap muntu umwing ap aad uya nau, mulong ukutwish kumufund ching anch ukwet atuman aad ap asatu. Chad anch kayiteshilap awiy, lejanany yom yiney yawonsu ku [chikumangen]. Chom cha kwinsudiel, anch ndiy [kateshinap chikumangen], muchinda mudi kadiap kand mwanamakwey mu ritiy ap muchinda mudi mwin kulambwish yitad.”—Mat. 18:15-17.

      14. Dibuj dia spiritu chom ik, ni kukudish dibuj dined kukutukwash mutapu ik kwikal ni urund uwamp nau antu akwau?

      “Dibuj dia spiritu didi rukat, musangar, chisambu, kushimpish muchim, kudimuk, kuwap, ritiy, kwitudish, ni kwilam.”—Gal. 5:22, 23.

      15. Mulong wak chifanyidin kwipuk makasu?

      “[Djabul] . . . ndiy kand kal ikalap ku mutambu wa uyakin, mulong uyakin kiudiap mwi ndiy. Pakat kulonday makasu, ukat kusalang ching mudi mudiay amwinend, mulong ndiy udi mwin kudimban, ndiy kamu tatuku wa makasu mawonsu.”—Yoh. 8:44.

      “Antu . . . in makasu, antu inay awonsu ndond yau yikez kwikal mu Dijiy dia Kasu kakata kulabok nich mayal, mapidilau anch, soufre.”—Kuj. 21:8.

      Tal kand: Kub. 20:16; 2 Kor. 6:4, 7.

      16. Mutapu ik ufanyidinay mwin Kristu kuman wij?

      “Anch muntu umwing wa pakach penen waman mar, kichifanyidinap mikal mar mulong udi mwin kujipan, ap mwij.”—1 Pita 4:15.

      ‘Mwij kangal wiy kand, pakwez asala mudimu nakash, asala mudimu uwamp nich makas mend, chakwel ukutwish kwikal nich chom cha kupan kudiay muntu uburedina.’—Efes 4:28.

      17. Bibil ulondin nchik piur pa kuna maar?

      “Yang, ukadia yakudia yey nich musangar ni kuna maar mey ma nviny nawamp, mulong Nzamb [usangaredin midimu yey].”—Mul. 9:7.

      “Kangal kuna ching kusu mem, bwat, pakwez nangap maar ma nviny makemp mulong wa kukwash ditont diey, ni mulong kand wa kuyelol kwey.”—1 Tim. 5:23.

      18. Mwin Kristu ufanyidin kwikal ni chitongijok ik piur pa kukwachik maar?

      “En wijany nawamp anch, antu akad kutentam kakutwishap kuswan Want wa Nzamb. Kangal widimbany, mulong antu in kusotijan, ap in kwifukwil akish, ap in kwimik dis, . . . ap in ris, ap in kukwachik maar . . . kakutwishap kuswan Want wa Nzamb.”—1 Kor. 6:9, 10.

      “Chifanyidin mukurump winou kwikal muntu wa yaku ya zwang wakad kumufish nich, . . . kangal mukurump winou wikal mwin kukwachik maar.”—1 Tim. 3:2, 3.

      Tal kand: 1 Kor. 5:11.

      19. Mwin Kristu ufanyidin kwikal ni chitongijok ik piur pa kuna maar ap anch kakwachikinap?

      “Kangal wikal pakach pa in kuna maar.”—Jinsw. 23:20.

      “[Akwash a mudimu] niyau afanyidin kwikal antu a kashinsh, . . . kangal ikal . . . in kukwachik maar.”—1 Tim. 3:8.

      Tal kand: 1 Pita 4:3.

      20. Mulong wak in Kristu afanyidin kulik mitapu yawonsu ya kusadin mon ya kulewishan anch kayilejangap kusal mwamu kudi mwingang?

      ‘Nakwilembilany akadivar ku riy ra Nzamb kupan mijimbu yen kwikal yakupesh yikweta mwom, yitumbila, yitiyinay Nzamb, mudimu umwing utumbila nich kusadil kwen kwa usu wa manangu. Ni likany kwiyilikej ku ditenchik dia yom dined, pakwez karumukany mu kuswimp manangu men, chakwel en utwishany kwijik yidia rusot ra Nzamb, yiwamp, yisangarishina ni yiwanyidina.’—Rom 12:1, 2.

      “Chifanyidin etu kwishitwish ku yom yawonsu yikata kuyipish mijimbu ni mipim yetu. Chad twikalany kamu antu atumbila akata kumulimish Nzamb.”—2 Kor. 7:1.

      Tal kand: 1 Pita 4:7; Kuj. 21:8.

      21. Yom ik yilondinay Bibil piur pa kusotan, makaj, utun, ni mikadil yikwau ya kwijikijan kwa amakundj nau amband yakad kukwatijan ni yijil ya Nzamb?

      “Yisalijok ya wuntu yimeken patok. Yom yiney yidi usund, ni kwimik dis, ni upwepu, . . . ni yom yikwau yiyimp mudi yiney . . . . muntu mwawonsu ukata kusal yom yiney kakez kuswanap Want wa Nzamb.”—Gal. 5:19-21.

      “En wijany nawamp anch, antu akad kutentam kakutwishap kuswan Want wa Nzamb. Kangal widimbany, mulong antu in kusotijan, ap in kwifukwil akish, ap in kwimik dis, ap in usund wa amakundj ni amakundj, ap wa amband ni amband . . . kakutwishap kuswan Want wa Nzamb.”—1 Kor. 6:9, 10.

      “Nzamb wayilika kusal yom yitakanena ya maku mau mayimp. Niyau amband alik kulal nau amakundj mudi mutapu watenchikay Nzamb, chad alalijan ayinau, mband ni mband. Chawiy chimwing, niyau amakundj alik kulal nau amband mudi mutapu watenchikay Nzamb, chad akat kwov kamu upwepu uyimp wa kulalijan ayinau, ikundj ni ikundj. Amakundj akat kusalijan ayinau yom ya usany, chawiy mulong wa yom yiney awiy akat kwiletil kadimu mudi muchifanyidina mulong wa yisalijok yau yiyimp.”—Rom 1:26, 27.

      “Chifanyidin uruw aulimish kudi antu awonsu. Chifanyidin ikundj kwikal ching kusu ni mukajend, niyend mband ufanyidin kwikal ching kusu ni nfumwend, mulong Nzamb ukez kuyirumburish in kwimik dis ni in usund awonsu.”—Heb. 13:4.

      Tal kand: Mar. 7:20-23; Efes 5:5; 1 Pita 4:3; Kuj. 21:8.

      22. Yiyul ik ya Bibil ufanyidina kulondul yikukukwasha kurish nich yoziu ni yibachikin yikutwisha kukushikij ku kusal masandj?

      “Tongijokangany ku yom yidia mwiur, kangal watongijokany ku yom yidia pansh. Chifanyidin kujip rusot ren ruyimp rikata kulondul yom ya mangand, mudi usund, ni kusotijan, ni upwepu, ni maku mayimp ma mujimbu, ni ris, mulong ris ridi mutapu wa kwifukwil akish.”—Kol. 3:2, 5.

      “Anamakwam in Kristu, mazu mam ma kwinsudiel mawiy minam, izwishany manangu men nich yom yakin, ni yom ya katumb, ni yom yitentamina, ni yom yidia zwang, ni yom yikatishena, ni yom ya ranaken. Anch kudi yom yipandakena kuwap, anch kudi yom yifanyidinau antu kushiman, tongijokany ku yom yiney.”—Fil. 4:8.

      23. Mulong wak mwin Kristu kafanyidinap kusengan masengan ma nfalang?

      ‘En udiany antu amwombina Yehova nyim, antu avuramedina mukandu wam utumbila, antu arijekina mes mulong wa nzamb wa Kuying ni antu akata kwizwish nviny ja kubomb mulong wa nzamb wa Kutenchik.’—Isay 65:11.

      “En wijany nawamp anch, antu akad kutentam kakutwishap kuswan mu Want wa Nzamb. Kangal widimbany, mulong antu in . . . kwiy, ap in ris . . . kakutwishap kuswan Want wa Nzamb.”—1 Kor. 6:9, 10.

      24. Anch muntu wasal chitil chijim mulong wa kuziy pakwez ukatin kutambul ukwash chakwel itapila kand dilau dia Yehova, yom ik yifanyidinay kusal swa?

      “Chad [nalejana] chitil cham kudi Ey, ni jinshid jam kinajijindjikap. Nalonda anch: ‘Nikez kitiyil yitil yam kudi [Yehova].’”—Kus. 32:5.

      ‘Ov, pakach pen padi muntu umena mar? Chifanyidin muntu mwinou alembil. Ov, pakach pen padi muntu wovila musangar? Chifanyidin muntu mwinou awanga miminy ya kumushiman Nzamb. Ov, pakach pen padi muntu uyedila? Chifanyidin muntu mwinou ayitazuk amakurump a chikumangen, amulembil ni kumuzizil many mu dijin dia Yehova. Kulembil kwinoku kwa ritiy kukumwok muntu uyedina, ni Yehova ukumulangwish. Chad anch wasadin yitil, akumulikishin.’—Jak. 5:13-15.

      Tal kand: Jinsw. 28:13; 1 Yoh. 2:1, 2.

      25. Mwin Kristu mwawonsu ufanyidin kwitiyin yitil yend, pakwez, ukwet kand chisend ik piur pa chitil chijim chisadilau antu akwau chikutwisha kuvundangesh kwishitul kwa mu spiritu ap kwa manangu kwa chikumangen?

      “Anch muntu wachip kwikal kaman, chad walik kulond yamanay ni yijay, ndiy wasal kal chitil, mwamu wafa kal nich.”—Lev 5:1.

      26. Chitongijok ik chiwamp chifanyidina kwikal nich anch muntu watambul dipup kukwatijan ni Mifund?

      “Mwanam ikundj, kangal wadiwol kubabesh kwa [Yehova], ap kangal waziy mulong wa malejan mend.”—Jinsw. 3:11.

      “Yijil yidi mwend wa kasu, ni malejan madi chimunyik. Malejan ma kubabesh madi njil ya mwom.”— Jinsw. 6:23.

      27. Chikumangen chikat kusal ik anch mwin Kristu wajip yijil ya Nzamb ni walik kukarumuk?

      “Mukand ukwau nakufundilanya, nakulejanya anch, kangal wovijanany nau antu in usund. Kinilondilap mwamu mulong wa antu akad kal kwikal in Kristu akweta usund, akweta ris, akata kwiy, ap akata kwifukwil akish. Anch usotilany kuyichin antu inay awonsu, chifanyidin ing wadiokalangany mu mangand. Pakwez nalonda anch, kangal wovijanany nend muntu ukata kulond anch: ‘Nidi mwanamakwey mwin Kristu,’ anch ndiy udi mwin usund, ap ukwet ris, ap ukat kwifukwil akish, ap ukat kusaalan masaal, ap udi mwin kukwachik maar, ap mwij. Kangal wovijanany nend ap kusu kudia nend muntu wa mutapu winou. Mulong am kinikat kuyirumburishap antu akad kal kwikal in Kristu. Chifanyidin en kuyirumburish antu adia mu [chikumangen]. Nzamb ndiy mwin kuyirumburish antu akad kal kwikal in Kristu. Mudi mufundilau mu Mukand wa Nzamb anch: ‘Mwopatany muntu muyimp mukach mwen.’”—1 Kor. 5:9-13.

      28. Kwifukwil akish chom ik? Mitapu ik ya kwifukwil akish yifanyidinau in Kristu kwipuk nlel?

      “Kangal wakasong mukish chirumbidij, ap chifu cha chom chidia mwiur, ap chidia panap pansh, ap mu mem kwinshin kwa divu. Kangal wakayizengamin kurutu kway, ap kangal wakayisadil, mulong am, [Yehova] Nzamb wey, nidi Nzamb wa mukau.”—Kub. 20:4, 5.

      ‘Iyepany akish.’—1 Yoh. 5:21.

      Tal kand: Isay 42:8; Jer. 10:14, 15.

      29. Mutapu ik ufanyidinay mwin Kristu kuman mangand maurikina ni Nzamb?

      ‘Awiy kadiap a mangand, mudi am kinidiap wa mangand.’—Yoh. 17:16.

      “Ov, kiwijanyap kwen anch, kwikal murund wa . . . mangand kudi kwikal mukankuny wa Nzamb? Muntu mwawonsu watonda kal kwikal murund wa . . . mangand, ndiy wikal kal mukankuny wa Nzamb.”—Jak. 4:4.

      30. Yesu wading ni chitongijok ik piur pa kwiyandjik mu milong ya politik ya mangand?

      “[Djabul] wamutwala Yesu piur pa mukandu ulemp, wamulej mant mawonsu ma pa mangand ni uyaj wau. Wamuleja anch: ‘Am nikez kukwinkish yom yiney yawonsu anch ey wangifukwil am.’ Chad Yesu wamwakula anch: ‘[Satan], diokal pinap! Mukand wa Nzamb ulondil anch: ‘Chifanyidin kumwifukwil [Yehova] Nzamb wey, ni kumusadil ndiy kusu.’’”—Mat. 4:8-10.

      “Yesu wijika anch, asotil kwez amukwat ku usu chakwel amudish want. Chawiy ndiy waya kand ku [mukandu] amwinend.”—Yoh. 6:15.

      31. Anch muntu wadiokal mu mangand ni wikal mwin Kristu, ov, ufanyidin kuchingej anch antu a mu mangand akumusadin mutapu ik?

      “Anch en wadiany mu umwing nau in mangand, ing, awiy akukukatany en mudi anamakwau. Pakwez nakutondanya en kukudioshany mukach mwa in mangand, chawiy kiudianyap kand nau mu umwing. Wawiy mulong ukukisidilanyau. . . . Anch awiy aziyila ku malejan mam, akez kuziyil kand ku malejan men.”—Yoh. 15:19, 20.

      ‘Antu awonsu akatina kushakam mu kwipan kudi Nzamb mu Kristu Yesu akez kuyizengol kand.’—2 Tim. 3:12.

      “Katat antu a michid yikwau akat kushimwok mulong en kiwibombilanyap kand nau kusal yom yipandakena kuyip, chawiy mwamu akat kukusaalany masaal.”—1 Pita 4:4.

      32. Mulong mwin Kristu kadiap kand mu umwing ni mangand, yom ik yifanyidinay kushinshikin chisu chikimbinay mudimu wa ku mujimbu?

      “Mwij kangal wiy kand, pakwez asala mudimu nakash, asala mudimu uwamp nich makas mend, chakwel ukutwish kwikal nich chom cha kupan kudiay muntu uburedina.”—Efes 4:28.

      “[Djabul] . . . udi mwin kudimban, ndiy kamu tatuku wa makasu mawonsu.”—Yoh. 8:44.

      “Ndiy ukez kakatul milong ya antu a michid yawonsu, yawiy kamu michid ya usu yidia piswimp ni yidia kulemp. Antu akez kachil jimpak jau ja misamun jikal jinkasu, ni mirumbu yau jimpak ja kukatul nich yakwangul. Kwikil muchid ukeza kapuril mpak ya musamun kurish ni muchid ukwau. Kakez kilejap kand kurish njit.”—Mike 4:3.

      “Natesha dizu dikwau mwiur diangel anch: ‘Antwam, diokalanyamu [Babilon Mujim], palemp ap niyen wez wasalany yitil pamwing nendendiy, chad kand, ap niyen wez wakwachikany ku yipupu yimudjibwidilau ndiy.’”—Kuj. 18:4.

      33. Mbil ik ja Bibil jifanyidinay mwin Kristu kusadin mu kutond kwend kwa kwipuwangej ni kwiswedish?

      “Kangal akudimbany. Arund ayimp akat kuyipish yaku yiwamp.”—1 Kor. 15:33.

      “Anamakwam in Kristu, mazu mam ma kwinsudiel mawiy minam, izwishany manangu men nich yom yakin, ni yom ya katumb, ni yom yitentamina, ni yom yidia zwang, ni yom yikatishena, ni yom ya ranaken. Anch kudi yom yipandakena kuwap, anch kudi yom yifanyidinau antu kushiman, tongijokany ku yom yiney.”—Fil. 4:8.

      “Kangal wakatany mangand ap yom yau yidiamu.”—1 Yoh. 2:15.

      “[Yehova] . . . ukisin in chisum nich muchim wend wawonsu.”—Kus. 11:5.

      “Babalany mudi muukata kwendany, kangal wendany mudi antu akad kubabal, pakwez ching mudi ababela; lamany chisu cha muten, mulong machuku mayimp madi kwaku. Chawiy kangal wasupany, pakwez ijikany mudi mudia rusot ra Mwant. Kangal wakwachikany nich maruvu, mulong matend madi mwamu, pakwez izulany sens nich spiritu; lejijadilany mu kuseng ni miminy ya [mu] spiritu, umuwangilany Mwant miminy nich michim yen yawonsu; jikitishangany machuku mawonsu mulong wa yom yawonsu mu dijin dia Nsalejetu Yesu Kristu kudi Nzamb, ndiy kamu Tatuku.”—Efes 5:15-20.

      “En udiany antu a Nzamb, kichifanyidinap en kulond yom ya usund, ap ya kwijond, ap ya ris pakach pen.”—Efes 5:3.

      34. Mulong wak in Kristu akin kafanyidinap kwibomb mu difukwil ni marelijon makwau?

      “Natesha dizu dikwau mwiur diangel anch: ‘Antwam, diokalanyamu [Babilon Mujim], palemp ap niyen wez wasalany yitil pamwing nendendiy, chad kand, ap niyen wez wakwachikany ku yipupu yimudjibwidilau ndiy. Mulong yitil yend yaruzwamin kal miril djat ni mwiur, chad katat Nzamb wavurik kal kuyip kwend kwasalangay.’”—Kuj. 18:4, 5.

      Tal kand: Mat. 7:13, 14, 21-23; 1 Kor. 10:20; 2 Kor. 6:14-18.

      35. Musambu ik kusu umwing wa chirelijon ufanyidinau kusal in Kristu?

      “Ndiy wanona kand dibot, wamujikitish Nzamb, chad wadiumbwol, wayinkish, walond anch: ‘Chinech chirumburikin mujimbu wam wapanau kal mulong wenen. Dandamenany kusal mwamu mwamu mulong wa kwinvurik am.’”—Luka 22:19.

      Tal kand: 1 Kor. 11:23-26.

      36. Mutapu ik ukutwisha kwijik anch ukusal ap bwat misambu yisadinau antu avud a ndond yiushicha?

      “Am kinidiap mu umwing nau in mangand, chawiy chimwing, niyau kadiap mu umwing nau in mangand.”—Yoh. 17:16.

      “Kiukutwishanyap kudia ku mes ma [Yehova] ni kand ku mes ma ayilembil.”—1 Kor. 10:21.

      ‘Abombakana nau in michid, ileja kusal yom mudi awiy. Ayisadila akish au, wikala mupit kudi awiy.’—Kus. 106:35, 36.

      “En wawanyishinany kal chisu cha kusal yitil mudi mukat kusalau antu a michid yikwau. Wasalanya kand usund, walondulanya maku mayimp ma mujimbu, wapandakeshanya kukwachik maar, wibombanya mu yisak ya kuna maar, chad wasalanya yitil ya usany, chad wifukwilanya kand akish atakanena.”—1 Pita 4:3.

      “Aom ij anch akez kufa; pakwez afu, kijap kwau chom ap chimwing.”—Mul. 9:5.

      37. Bibil ulondin piur pa misambu ya kuvadik mu mutapu uwamp anch uyimp? Yom yiney yikwet usu ik pa mutapu wey wa kuman misambu ya kuvadik?

      “Pa dichuku dia musambu wa kuvurik kuvadik kwa Herod, mwan mband wa Herodias waja maj kurutu kwa antu awonsu atazukay. Chad Herod wasangara nakash. Chawiy chamushilayimu anch: ‘Nachip kal kukwinkish chom chawonsu chiukwingita!’ Chad makwend wamubachika mwan kumwit Herod anch: ‘Nginkisha katat pinap mutu wa Yohan Mubatish pa dilong!’ Mwant wova ushon, pakwez mulong wa kushilamu kwashilayimu kurutu kwa antu awonsu atazukay, ndiy walejana kusal mudi mwasotay changadim. Chawiy wamuleja isalay kuya ku rukan kumukatul Yohan mutu. Auleta mutu pa dilong, amwinkishau changadim niyend wautwala kudi makwend.”—Mat. 14:6-11.

      Tal kand: Dis. 40:20-22; Mul. 7:1, 8.

  • Chikunku Cha 3 Mutapu Utenchikinay Yehova Yom
    Arijekinau Mulong wa Kusal Rusot Ra Yehova
    • YIPUL YA KUYIPUL ANTU AKATINA KUTAMBUL DIBATISH

      Chikunku Cha 3 Mutapu Utenchikinay Yehova Yom

      Kusutil ku dilejan diey dia Bibil, wilejin anch Yehova utongin kukumangej yom yawonsu chakwel yimuziyil ndiy, mudi kamu muyadinga kwinsambishil. (1 Kor. 15:24-28; Efes 1:8-10) Chiwashikena kal pinap mu dilejan diey, chakin kamu ukatin kwikal ni ndond mu ditenchik dia Yehova ni kuziyil ku winyikel wend. Yipul yilondwila ey ni mifund ya Bibil yikukukwash kushinshikin kutesh kwey kwa kuziyil ku yitenchik ya Yehova piur pa mutapu urijekinau chikumangen, mwom wa dijuku dia win Kristu, ni kuyiziyil amakurump a chipolitik a mangand minam. Ukutwish kusanger nakash yitenchik ya Yehova mulong wa kuyifundish ni kuyikasikesh antwend mu spiritu. Mu yitenchik yiney mudi yikumangan ya chikumangen, chawiy ukutwish kukumangan ni kwakul ku yikumangan yiney anch chitwishikin.

      Chikwau kand, chikunku chinech chikukasikeshin usey wa kwipan nich mushiku mu mudimu wa kulejan Want, kuyikwash antu akwau ku kushiken kumwijik Yehova ni yom yisadinay mulong wa antu. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Kupwa, chikukukwash kwijik usey wa kwipan kwey kudi Yehova Nzamb ni wa kutambul dibatish. Ukutwish kwikal nich kashinsh anch Yehova usangaredin kwitiy ni muchim wey wawonsu ranaken rend rakumekeshidinay.

      1. Mu mutapu utenchikinay Nzamb yom, nany udia mutu wa mband ngachik?

      “Amband ikepishany kudi anfumwen mudi muchifanyidina mu Mwant.”—Kol. 3:18, TMK.

      “Amband ikepishany ayinen kudi anfumwen mudi kudi Mwant. Mulong ikundj ndiy mutu wa mband, mudi chidiay Kristu mutu wa [chikumangen], mujimbu wend, ndiy mwinend udi mupandish wau.”—Efes 5:22, 23, TMK.

      2. Mutapu ik ufanyidinay ikundj kusadil wintakel wend padiay mukajend?

      “Chifanyidin ngatan kumukat mukajend mudi muukatilay mujimbu wend amwinend. Muntu mwawonsu umukatila mukajend wikatil amwinend. Mulong kwikil muntu ukisina mujimbu wend amwinend, pakwez ukat kuudish ni kuulam nawamp, mudi mukat kusalay Kristu [mulong wa chikumangen].”—Efes 5:28, 29.

      “En amakundj angatan, muntu ni muntu amukata mukajend wakad kumuzazimwokin.”—Kol. 3:19.

      3. Ov, mband mwin Kristu ukwet want ipend ku wintakel wa nfumwend wakad kwikal mwin kwitiyij?

      “Niyen amband, yiziyilany anfumwen, ap anch amwing a pakach pau kitiyinap nchik dizu dia Nzamb, ukutwishany kuyipwitany ku ritiy pakumanau yisalijok yen yiwamp. En kiukwikalanyap nich kuswir kwa kulond dizu, mulong awiy akez kuman yaku yen ya zwang ni kalimish ken.”—1 Pita 3:1, 2.

      4. Nany ukweta chakusambish chisend cha kufumb ni kuyikand an kurutu kwa Nzamb?

      “Atatuku, kangal wayisudishany anen ku michim. Pakwez yikandany ni kuyibabesh nich malejan ma [Yehova].”—Efes 6:4.

      “Mwanam ikundj, tesh ku malejan ma tatukwey, kangal walik malejan ma makwey.”—Jinsw. 1:8.

      5. Chisend ik chikwetau an mu dijuku?

      “En an, chom chifanyidina kusal mwi Nsalejetu, ziyilany kudi anvajen, mwamu muchitentamina. ‘Mulimisha tatukwey ni makwey,’ chinech chawiy chijil cha kusambish chawejauku ku kushilamu anch: ‘Chakwel ushakam nawamp ni kulal mivu yivud pa mangand.’”—Efes 6:1-3.

      “Niyen an, yiziyilany anvajen ku yom yawonsu, mulong chom chinech chikat kumusangarish Nsalejetu Yesu.”—Kol. 3:20.

      6. Mwikadil ik uwamp ufanyidinau kwikal nich in Kristu pantaliken nau anyikel a mangand?

      ‘Chifanyidin antu awonsu kuziyil kudi in kutakel, mulong kwikil ulabu wa kutakel nich wakad kudiokal kudi Nzamb. In kutakel awonsu ayitekin kulondwish jindond jau ku usu wa Nzamb.’—Rom 13:1.

      “Yivurisha in Kristu anch, afanyidin kuyilimish ni kuyiziyil in kutakel ni akweta ulabu.”—Tit. 3:1.

      7. Mulong wak mwin Kristu ufanyidin kulambul yitad ni kuland mikand yitinay mbur matad?

      “Yifutany yom yawonsu yifanyidinau kuyifut. Yilambulany yitad ya mitapu ni mitapu. Yilimishany afanyidinau kulimish.”—Rom 13:7.

      Tal kand: Luka 20:21-25.

      8. Ov, kudi yisu yikutwishay mwin Kristu kulik kuyiziyil anyikel a mangand?

      “Chawiy amuchirisha Pita nend Yohan mu kapalakany ka dirumburish dijim, ayilej anch: ‘Kangal walondany ap kulejan kand mu dijin dia Yesu.’ Pakwez Pita nend Yohan ayakula anch: ‘Tongany ayinen anch chitentamin kurutu kwa Nzamb kukuziyilany en kupandakanamu kumuziyil Nzamb. Mulong etu kitukutwishap kulik kulond yom yitwamana ni yitwatesha ayinetu.’”—Mid. 4:18-20.

      “Pita nau atwimbuy akwau a Yesu akula anch: ‘Tufanyidin kumuziyil Nzamb kupandikan kuyiziyil antu.’”—Mid. 5:29.

      9. Ov, in Kristu afanyidin kwitiy yijil ya mbur matad yakad kupwitijan ni yijil ya Nzamb, mudi kufundishish uruw ni kuvadik kwa an, kusal resansema, ap kulambul yitad yitinau mulong wa kusal nich mudimu?

      “Mu machuku minima, Ogust, mwant wa in Rom, walejana mulong wa kuchind antu awonsu a [mwi ngand yend]. . . . Josef wadiokala mu ul wa Nazaret mwi ngand ya Galalia . . . [mulong wa kuya] kwifundish pamwing ni Mariy, mband watonday wa kwat.”—Luka 2:1-5.

      “Yivurisha in Kristu anch, afanyidin kuyilimish ni kuyiziyil in kutakel ni akweta ulabu.”—Tit. 3:1.

      10. Ditenchik ik dia wintakel didia mu chikumangen cha win Kristu?

      “Nikatil en wijikany nawamp anch, Kristu ndiy Mwant wa muntu mwawonsu, chad ikundj ndiy mwant wa mband, chawiy Nzamb ndiy Mwant wa Kristu.”—1 Kor. 11:3.

      11. Nany mutu wa chikumangen cha win Kristu?

      “Kristu udi chifu chimekena ku mes cha Nzamb wakad kumekan ku mes. Ndiy udi Mwan wa kusambish, ndiy upandakenamu yitang yawonsu. Mulong mwi ndiy Nzamb watanga yom yawonsu yidia mwiur ni yidia pansh, yom yimekena ku mes, ni yakad kumekan, pamwing ni yishimushimu yikweta ukash yikata kuyikel nich ulabu ni dikand. Nzamb watangila yom yawonsu mwi ndiy ni mulong wendendiy. Kristu wadingaku piyading yom yawonsu kand kal ayitang, chawiy yom yawonsu yinungijadil pamwing mwi ndiy. Ndiy udi mutu wa mujimbu . . . , chawiy [chikumangen].”—Kol. 1:15-18.

      12. Chisak Chitakedila cha chikumangen cha win Kristu chom ik, ni chiwanyishin chisend ik?

      “Antu amwing adiokala mwi ngand ya Yudeya, ez ku Antiosh, chad asambish kuyilej in kwitiyij anch: ‘Kiukutwishanyap kupand ching kamu anch akutwalany ku mukand mudi mufundilau mu Yijil ya Moses.’ Paul nend Barnabas atadikijana nau nakash mulong wa chom chinech. Chawiy amutonda Paul nend Barnabas, pamwing ni antu akwau a mu Antiosh, chakwel aya ku Yerusalem kumanijan nau atwimbuy a Yesu nau amakurump mulong wa chom chinech.”—Mid. 15:1, 2.

      ‘Pasutangau mu ul ni ul, ayilejanga in kwitiy yijil yatenchikau kudi atwimbuy a Yesu ni kudi amakurump mu Yerusalem. Ayilejanga kuziyil ku yijil yiney. Chawiy yikumangen yadandamena kukasikan mu ritiy, yavulijananga kand pichuku pichuku.’—Mid. 16:4, 5.

      “Kashalapol ushishamena ni kubabal, watekau kal pa mutu pa a mu chikumbu, ukuyinkish yakudia pa chisu chau, ndiy nany? Kashalapol winau wayuk anch amutan kudi mwant wend ukat kusalang mwamu. Nakulejany chakin kamu anch ukez kamutek piur pa yom yend yawonsu yikwetay.”—Mat. 24:45-47.

      13. Anany asadidinay Krisu mulong wa kumekesh wintakel wend mu chikumangen?

      ‘Babalany ayinen, ni kudi chisak chawonsu cha amikoku mwakutekanyau en atufung kudi spiritu utumbila, mulong wa kudish chikumangen cha Nzamb.’—Mid. 20:28.

      ‘Kudi amakurump a chikumangen adia pakach pen. Niyam nidi mukurump, nidi kand kaman wa mar mamanay Kristu, chad nikez kuswan uyaj ukez kujinguninau. Yilamany yisak ya amikoku a Nzamb akwinkishanyau, kangal wasalany mulong wakukushindilany, pakwez salany mudi mudia rusot ra Nzamb. Kangal wasalany kusu mulong wa kupit nfalang, pakwez salany nich mushiku. Kangal wayikelany nich usu antu ulaminanya, pakwez ikalany chilik chiwamp kudi yisak ya amikoku a Nzamb.’—1 Pita 5:1-3.

      14. Mutapu ik ukatau antu a mu chikumangen kumekesh kuziyil ku wintakel wa Kristu?

      “Yivurikany awiy adia in kutakel en, antu akata kunilejany dizu dia Nzamb; yitongijokany yom yikat kusalau, [imburijany] ritiy rau.”—Heb. 13:7, TMK.

      “Yiziyilany awiy adia in kutakel en ni kwitudish kudi awiy, mulong adi in kulam a mipim yen ni pakez kapanau kuchind; asala yom yiney nich musangar, kangal nich ushon, mulong mwamu kichikunikwashanyap en.”—Heb. 13:17.

      15. Ov, yitongijok ya nany yifundinau mu Bibil? Mulong wak ufanyidin kwilej Dizu dia Nzamb chisu chawonsu ni kwitekin chisu cha kusal difukwil dia mu dijuku?

      “Mazu mawonsu ma Mukand wa Nzamb madiokala ku spiritu wa Nzamb, makutwish kuyilej antu kuyibabesh ni kuyitenchik, ni kuyilej kwirijek mu kutentam, chakwel muntu wa Nzamb ukwikal uwanyidina mu kusal mudimu wawonsu uwamp.”—2 Tim. 3:16, 17, TMK.

      “Pakwez musangar wend udi mu yijil ya Nzamb, ni pa yijil yend pawiy pakatay kutongilay muten ni uchuku. Ndiy ukez kwikal mudi mutond ukunyinau kuns kwa mem, ukata kusong mabuj mu churung chau, mayij mau kand kimakulipangap; ni yawonsu yikusalay yikez karumburik.”—Kus. 1:2, 3, TMK.

      Tal kand: Kuv. 17:18-20; Jinsw. 2:1-6; 1 Tes. 2:13.

      16. Mulong wak chidi cha usey kukumangan ku yikumangan ya chikumangen? Usu ik usadina mulong wa kukumangan?

      “Mend mam miminy mwi njil yitentamina. Nikez kamutumbish [Yehova] mu kukumangan.”—Kus. 26:12, TMK.

      “Tutalijanany muntu ni mukwau chakwel tukwashijanany kumekesh rukat ni kusal yisalijok yiwamp. Kangal twalikany chaku cha kukumangan pamwing, mudi mukat kulikau antu amwing. Pakwez chifanyidin tupandakeshany kukasikeshijan muntu ni mukwau, mulong umenany anch, dichuku . . . dikat kusej piswimp.”—Heb. 10:24, 25.

      Tal kand: Kus. 35:18; 149:1.

      17. Mulong wak ufanyidin kwakul ku yikumangan ya chikumangen anch chitwishikin kusal mwamu?

      “Nikulejan dijin diey pakach pa anamakwam, nikakushiman mukach mwa [chikumangen].”—Kus. 22:22, TMK.

      “Utad ukat kuusaul utad, mwamu ni muntu ukat kuwapish muchim wa mukwau.”—Jinsw. 27:17.

      “Chawiy lik tupeshany yakupesh ya kushiman kudiay Nzamb machuku mawonsu mulong wendendiy, charumburik anch, mabuj ma ku milamu yikata kwitiyil ku dijin diend.”—Heb. 13:15, TMK.

      18. Mulong wak ritiy ra win Kristu rifanyidin kumeken mu yisal?

      “Ritiy, anch kirikwetip mudimu, rifidil kal arinau. Pakwez umwing ukulond anch: ‘Ey ukwet ritiy, am nikwet midimu. Nlejap bil ritiy rey rakad midimu, ni yam nikez kakulej ey ritiy ram ku midimu yam.’ Mulong mudi mujimbu chiwakad mupim ufil, chawiy kand ritiy rakad midimu rufil.”—Jak. 2:17, 18, 26, TMK.

      19. Kukwatijan ni Bibil, mudimu ik wa kuswapej ufanyidinau in Kristu awonsu kusal?

      “Chifanyidin rusangu ruwamp ra Want wa Nzamb ez arulejan bil ku mangand mawonsu ni kwikal uman kudi antu a michid yawonsu, chad lel disudiel dia mangand dieza.”—Mat. 24:14.

      “Yangany kudi antu a michid yawonsu, [uyikadishany] in kwilejam. Yibatishany mu dijin dia Tatuku, ni dia Mwan, ni dia [spiritu utumbila]. Yilejany kuziyil ku yom yawonsu yinakulejanya. Chawiy am nikez kwikal ni yenen machuku mawonsu, djat ni kwisudiel kwa mangand.”—Mat. 28:19, 20.

      20. Anany tufanyidina kulej rusangu ruwamp ra Want?

      “Pinading ni kukurumburilany mazu ma Nzamb ni kukulejany pakach pa antu ap mu yikumbu yen, nakulejanya yom yawonsu yikutwisha kukukwashany, kinashakup chom, bwat. Nayibabesha in Yuda nau antu a michid yikwau wakad kasolikany, chakwel akarumuk kudiokal ku yitil yau, eza kudi Nzamb ni kumwitiyij Nsalejetu Yesu.”—Mid. 20:20, 21.

      “[Washinshikinang] nau . . . pa dibur pichuku pichuku nau antu adinga ni kusut kwinikwa.”—Mid. 17:17.

      21. Mulong wak ufanyidin kukwat nich usey chisend chey cha kuyilej antu akwau rusangu ruwamp?

      “Nakulejany kal en awonsu ilel unou patok, anch umwing wenen washadik, am kinikwetap kwam mulong. Nakulejanya yom yawonsu yatenchikay Nzamb kusal, kinashakup chom, bwat.”—Mid. 20:26, 27.

      “Kinikwetap usu wa kwibaz mulong wa mudimu wam wa kurumburil Rusangu Ruwamp. Chakin, chifanyidin am kusal mwamu mulong wa dizu dia Nsalejam. Nikuyindam anch nalik kurumburil Rusangu Ruwamp!”—1 Kor. 9:16.

      22. Mutapu ik tukutwisha kukwash mudimu wa Want nich yom ya ku mujimbu?

      ‘Mutumbisha Yehova nich yom yey yawonsu, ni yom yipandakena kuwap yiukwangula yakusambish, chad jinkil jey jikez kwizul sens nich yom yivud, ni yisangil yikez kasumpok nich maar ma nviny musu.’—Jinsw. 3:9, 10.

      “Ijikany anch mwin kukun pakemp ukez kwangul kand pakemp, pakwez mwin kukun yivud ukez kwangul kand yivud. Chifanyidin muntu mwawonsu kupan mudi mutongilay amwinend wakad kupan nich ushon ap kupan kwa kumubachik nich usu. Mulong Nzamb ukatil muntu ukata kupan nich musangar.”—2 Kor. 9:6, 7.

      23. Mutapu ik tukutwisha kumekesh rukat kudi akadivar nau anambaz aburedina yom ya ku mujimbu?

      “Anch mwanamakwey ikundj ap mband ufil mudj ni uburedin yakudia, ni umwing wenen walond kudi awiy anch, Yang ni chisambu, ukwotany kasu ni kwikut; pakwez walikany kuyinkish yiswiridinau ku mujimbu, [chikuyikwash ku chom ik]?”—Jak. 2:15, 16, TMK.

      Tal kand: Jinsw. 3:27; Jak. 1:27.

      24. Yitongijok yetu yifanyidin kwikal nchik piur pa kwipan kwetu ayinetu ni kupan yom yetu ya ku mujimbu mu mudimu wa Yehova?

      “Ov, am nidi nany, ni antwam adi anany chakwel ing tupana mulambu wakin? Oku yom yawonsu yadiokala kudi ey, chawiy yom yitukwinkishina yidiokil ku chikas chey.”—1 Jsng. 29:14.

      “Chifanyidin muntu mwawonsu kupan mudi mutongilay amwinend wakad kupan nich ushon ap kupan kwa kumubachik nich usu. Mulong Nzamb ukatil muntu ukata kupan nich musangar.”—2 Kor. 9:7.

      25. Chitongijok ik tufanyidina kwikal nich chisu chituzengodilau ap pitudia ni yakamish?

      “Ayuk kwau antu azengodilau mulong awiy akat kusal mudi musotilay Nzamb. Inay awiy adia antu a mu Want wa Mwiur! ‘Wayukany kwen pakat kukuswingishanyau, ni kukuzengolany, ni kukutwambilany makasu kudi antu mulong wa kwingambat am. Sangarany kwen ni kuzangijal, mulong akulamidinany difut dijim mwiur. Wawiy kand mutapu wayizengolau [aprofet] a Nzamb pakur.’”—Mat. 5:10-12.

      “Anamakwam in Kristu, ovany musangar wakin piukumanany mar ma mitapu ni mitapu, mulong en wijany anch, kupak kwa ritiy ren kukat kumekesh muchim wa kudandamen.”—Jak. 1:2, 3.

      “Atwimbuy a Yesu adiokala ku dirumburish dijim. Awiy asangara nakash mulong Nzamb witiya awiy kuman mar mulong wa kumwambat Yesu.”—Mid. 5:41.

      26. Kudi nany tufanyidina kulembil ni mu dijin dia nany?

      “Ey ukat kwakul kulembil kwetu. Antu awonsu akat kwez kudi ey.”—Kus. 65:2.

      “Pa dichuku dinidia kiukez [kangipulanyap] chom. Nakulejany chakin, Tatuku ukez kukwinkishany yom yawonsu yiukeza kumwitany mu dijin diam.”—Yoh. 16:23.

      Tal kand: Yoh. 14:6.

      27. Mutapu ik tufanyidina kulembil?

      “Piukulembilanya, kangal wikalany mudi in rubabek! Awiy akatil kwiman piur pa kulembil mu yikumbu ya kulembil, ni pa mansang ma mikombil chakwel antu awonsu ayiman. Nakulejany chakin, awiy atambul kal difut diau diawonsu, kakez kutambulap kand chom chikwau kudi Nzamb. Pakwez ey anch walembil, andam mu kapalakany key, wapat ku chis, chad wamulembil Tatukwey wakad kumekanang ku mes. Chawiy Tatukwey ukata kuman yom yawonsu yiusadila mu ujindj ukez kukuyukish. ‘Piukulembilanya kangal walondany mazu mavud mudi mukat kusalau antu [a michid]. Awiy akat kutong anch: ‘Nzamb ukez kututesh anch twalond yom yivud.’ Kangal wikalany mudi awiy, mulong Tatukwen wij kal yom yiuswiridinany piwakadiany kal kumwipulany.’”—Mat. 6:5-8.

      28. Piur pa yom ik tufanyidina kulembil?

      “Chawiy chifanyidin kulembilany mwamu: ‘Tatukwetu udia mwiur, dijin diey aditumbish. Want wey weza. Rusot rey arusala pansh mudi mwiur. Itwinkisha ilel unou yakudia yetu ya pichuku pichuku. Tulikishina milong yetu, mudi mutukata kuyilikishin akwetu akata kutusal nayimp. Kangal watutwal ku yoziu, pakwez tukamunina ku kuyip.’”—Mat. 6:9-13.

      “Ruchingej ritukweta kudi Nzamb rawiy riner, anch twamwit chom, chad twamwit mudi mudia rusot rend, ndiy ukututesh.”—1 Yoh. 5:14.

      29. Mashakamin metu mafanyidin kwikal ni usu ik pa malembil metu?

      “Chawiy chimwing niyen amakundj, shakamany nawamp nau akajen, yilimishany mulong awiy kakwetap usu mudi amakundj. Yilimishany kand mulong niyau adi answan a mwom pamwing ni yenen. Salany mwamu chakwel kangal kwikal chom cha kukangesh kulembil kwen. Mulong mes ma Nsalejetu mayitadil in kutentam, ni matu mend makat kutesh kulembil kwau. Pakwez Nsalejetu ukat kuyipompat in kusal nayimp.”—1 Pita 3:7, 12.

      Tal kand: Isay 1:15-17.

      30. Mulong wak Atuman a Yehova akat kuyibatish mu mem antu akata kwak ritiy ra win Kristu?

      “Yangany kudi antu a michid yawonsu, [uyikadishany] in kwilejam. Yibatishany mu dijin dia Tatuku, ni dia Mwan, ni dia [spiritu utumbila].”—Mat. 28:19.

      “Mu machuku minima Yesu wadiokala ku Nazaret mwi ngand ya Galalia, chad Yohan wamubatishina mu mem ma wit wa Yordan.”—Mar. 1:9.

      31. Mulong wak chidi cha usey kudi in Kristu ipanina ni kutambul dibatish kuyitazuk anch Atuman a Yehova?

      “‘Udiany atuman am,’ mwamu mulondilay Yehova, ‘kashalapol wam natonda, chakwel wijikany ni kwikal ni ritiy mud am, chakwel uteshany anch nidi kwam Umwing. Kurutu kwamam kwadingap Nzamb usadilau, ni kwinyim kwamam kwadandamenap kwikalaku mukwau. Am—nidi Yehova, ni panyim pam, kwikil mupandish.’ ‘Am amwinam naburila ni kupandish ni kuyovakesh, chisu pichadinga mukach mwen mwikil nzamb windjing. Chawiy lel udiany atuman am,’ mwamu mulondilay Yehova, ‘ni nidi Nzamb.’”—Isay 43:10-12.

      MINSAMB YA NSUDIEL NAU ANTU AKIMBINA KUTAMBUL DIBATISH

      Dibatish dikat kusadik ku yitentam ya munyingumuku ni ya rejon ya Atuman a Yehova. Kwisudiel kwa diskur dia dibatish, mwin kusal diskur ukuyit antu akutambula dibatish kwiman ni kwakul ni dizu dia piur yipul yaad yilondwilaku ey:

      1. Pa dishin dia yakupesh ya Yesu Kristu, ov, wakarumukinany kal kudiokal ku yitil yen ni kwipan ayinen kudi Yehova chakwel usalany rusot rend?

      2. Ov, wijany anch kwipan kwen ni dibatish dien yikumekeshinany mudi Atuman a Yehova mu kwinung ku dirijek ditakedilau ku spiritu wa Nzamb?

      Yakul ku yipul yiney yimekeshin ‘kwitiy patok’ kwa antu akimbina kutambul dibatish anch atekin ritiy mu difut ni ipanin kamu rawonsu kudi Yehova. (Rom 10:9, 10) Antu akimbina kutambul dibatish afanyidin kushinshikin nakash yipul yiney mu malembil mau kurutu, chakwel akula nich kashinsh kau kawonsu.

      Masun ma Mutapu ik Mafanyidina Kudjal pa Chisu Cha Dibatish? (Yoh. 15:19; Fil. 1:10; 1 Tim. 2:9)

      Antu akubatishau afanyidin kudjal masun ma kalimish, ni kulam mu manangu usey wa chisu chinech. Mwin Krsitu kafanyidinap kudjal masun ma kwowal nich ni mamekeshina yid ya mujimbu. Chikwau kand, chifanyidinap kudjal masun makad kuwanyin ap makad kalimish. Ni kafanyidinap kand kudjal masun mafundodinau. Anch twalam usey wa chisu chinech, tukudandamen kumekesh anch tushalijadin nau antu a mu mangand.

      Yom ik yifanyidinay kusal muntu chisu chimubatishinau? (Luka 3:21, 22)

      Dibatish dia Yesu didi chilakej chiwamp kudi mwin Kristu nlel. Wamana anch dibatish chidi chom cha usey nakash, ni kusal mwamu kwamekena mu yitongijok ni yisalijok yend. Chawiy, ndond ya dibatish yifanyidinap kwikal ndond yisengedinau ap yowidinau antu, chifanyidinap kand kusal yom yikutwisha kuyipish usey wa chisu chinech; ni chifanyidinap kumuzambul mwin Kristu winou musu mudi muntu wawina kal mu masengan kampand. Ap anch chisu cha dibatish chidi cha musangar, chifanyidin kuumekesh mu mutapu wa kalimish.

      Ap kupwa kwa dibatish diey, mulong wak chidi cha usey anch ulama program muwamp wa dilejan dia muntu panrend ni kubudik chisu ni chisu mu mudimu wa kulejan?

      Kukumangan chisu chawonsu kukukukwash nchik kuwanyish kwipan kwey kudi Yehova?

      Witiyijin katat nich kashinsh kawonsu anch, ufanyidin kamu kutambul dibatish ku chitentam chezina ech?

      YIYUL KUDI AMAKURUMP A CHIKUMANGEN

      Anch mwin kulejan wakad kutambul dibatish wayijikish amakurump anch ukwet kuswir kwa kutambul dibatish, afanyidin kumukasikesh chakwel ashinshikina nawamp “Yipul ya Kuyipul Antu Akatina Kutambul Dibatish,” yidia pa paj wa 170-208. Akumulej ashinshikina pafundinau anch “Uruu Kudi Mwin Kulejan Wakad Kutambul Dibatish,” usambishidina pa paj wa 167, urumburila mutapu ukutwishay kwirijek mulong wa kwisamb nau amakurump. Mudi mulejenau mu chikunku chinech, muntu ukutambula dibatish ukutwish kusadin yom yafunday ni kusadin buku wend chisu cha mambamb. Pakwez, chifanyidinap muntu mukwau kushinshikin ni muntu winou yipul kurutu isamba nau amakurump.

      Chifanyidin kumwijikish ntakel wa chisak cha amakurump piur pa muntu ukweta kuswir kwa kutambul dibatish. Anch wapwish kushinshikin yipul, ntakal wa chisak cha amakurump ukutenchik program chakwel amakurump isamba ni muntu misamb yimedina pa yom yarijekinay. Chidiap cha usey kuchingel anch alejana bil dichuku dikusadika chitentam mulong wa kwisamb chad ni muntu. Yikunku yisatu yiney afanyidin kuyisal mu tupamp, kapamp ni kapamp kakutwish kusal ap saa umwing, pakwez chiyipinap kusal saa umwing ni kusut anch chitin kusal mwamu. Ap muntu akutambula dibatish ap mukurump kafanyidinap kushinshikin yipul yiney mau mau. Chinech chimekeshin anch, amakurump inkinau chisend chinech afanyidin kutek mambamb minam pa ndond ya kusambish mu program wau. Anch chitwishikin, mukurump ni mukurump ukushinshikin chikunku chimwing. Chidi cha usey kusambish ni kupwish mambamb nich malembil.

      Chifanyidin kushinkin yipul yiney ni muntu ukimbina kutambul dibatish panrend, kulik mu chisak. Anch atesh mutapu wakwilay muntu ukutambula dibatish ku chipul ni chipul, amakurump akutwish kwijik mutapu uteshinay yom, chawiy akutwish kuman chad anch ukutambul dibatsih ap bwat. Chikwau kand, muntu ukimbina kutambul dibatish ufanyidin kulond pakad kwidjidjek pisambinay ni mukurump anch udi amwinend. Ikundj ni mukajend akutwish kwibomb pamwing mulong wa kwisamb ni mukurump.

      Anch muntu ukimbina kutambul dibatish udi nambaz, misamb yifanyidin kusadikin pa ndond pakutwishau kuyiman kudi antu, pakwez kangal atesh yom yambambinau. Anch chidi cha usey, chifanyidin pikala muntu mukwau, muntu winou ufanyidin kwikal mukurump ap nkwash wa mudimu kukwatijan ni chikunku chishinshikidinau, mudi mulejenau mu paragraf ulondwilaku ou.

      Mu yikumangen mudia amakurump akemp nakash, ankwash a mudimu awanyidina akweta ronganyin nakash ni nkweu akutwish kwisambin yipul yimedina pa mafundish ma pa dishin ma Bibil nau antu akimbina kutambul dibatish. Yipul yiney yidi mu “Chikunku cha 1−Mafundish ma pa Dishin ma Bibil” ni “Chikunku cha 3−Mutapu Utenchikinay Yehova Yom.” Ching amakurump awiy afanyidina kushinshikin “Chikunku cha 2−Mbil Jitentamina ja Yehova.” Anch chikumangen chikwetap akadivar avud ni awanyidina, akutwish kumulej kalam wa munyingumuku anch akutwish kuyikwash kudi amakurump a mu chikumangen chidia piswimp.

      Amakurump afanyidin kwikal ni kashinsh anch muntu ukimbina kutambul dibatish watambwil rongonganyin ruwanyidina ra mafundish ma pa dishin ma Bibil. Chikwau kand, afanyidin kwikal ni kashinsh anch muntu winou usangaredin nakash uyakin ni ulimishin dirijek dia Yehova. Anch muntu kateshinap malejan ma pa dishin ma Bibil, amakurump akusal anch muntu winou atambula ukwash chakwel awanyisha yitanau mulong wa kutambul dibadish machuku ma kurutu. Antu akwau akwet kuswir kwa kuyishil chisu chakwel amekesh anch asangaredin mudimu wa kulejan ap anch aziyidin mipak yikwatina dirijek. Amakurump awiy akumana chisu chifanyidina kwitekin mulong wa kwisambin chipul ni chipul ap kusal mu chikunku ni chikunku mulong wa kwijik anch muntu uwanyidin kutambul dibatish. Ap anch chikutwish kwit chisu chivud ku yipul yimwing ni chisu chikemp ku yipul yikwau, pakwez chifanyidin kushinshikin yipul yawonsu.

      Amakurump atondinau mulong wa kutakel yikunku yiney akutanijan kupwa kwa kushinshikin chikunku cha kasatu mulong wa kuman anch muntu uwanyidin kutambul dibatish ap bwat. Amakurump afanyidin kwijik mashakamin mend ma pakur, ukaliweny wend ni yom yikwau ya mu mashakamin ma muntu winou. Chidia cha usey chidi kwijik anch muntu winou wakarumukidin kal kudi Yehova ni wij nawamp kurumburik kwa uyakin wa pa dishin wa Bibil. Kusutin ukwash wen wa rukat, antu akimbina kutambul dibatish akwirijek mulong wa kuwanyish mudimu wa usey mudi in kulejan a rusangu ruwamp.

      Kupwa, amakurump aad ap umwing, afanyidin kwisamb ni muntu ukimbina kutabul dibatish mulong wa kumulej anch uwanyishin yitinau ap bwat. Anch muntu uwanyishin yitinau, amakurump akushinshikin nend “Minsamb ya Nsudiel nau Antu Akimbina Kutambul Dibatish,” yidia pa paj wa 209-210. Anch mwin kutambul dibatish kandikal apwisha kwilej buku Chifundishinay Bibil ni “Rukat ra Nzamb,” amakurump afanyidin kimukasikesh kusal mwamu kupwa kwa dibatish. Minsamb yiney ya nsudien yifanyidin kwikal ya aminit dikum ap mwinshin.

      Muvu umwing kupwa kwa dibatish, amakurump aad afanyidin kuya kumutal mwin kulejan watambwila dibatish mulong wa kumukasikesh ni kumukwash mu yom kanang. Mukurump umwing pakach pau ufanyidin kwikal ntakel wa chisak cha mudimu wa kulejan cha muntu winou. Anch muntu winou uchid mwan mukemp, nvaj ap anvajend adia atuman afanyidin kwikalap. Mambamb minam mafanyidin kwikal masangareshina ni makasikeshina. Amakurump akwambambin piur pa kuya kurutu kwend kwa mu spiritu ni kumulej yom yifanyidinay kusal mulong wa kudandamen kusal dilejan diend dia Bibil, kutang kwa Bibil, difukwil dia mu dijuku dia rubing ni rubing, kukumangan nich mushiku ku yikumangan ni kwakul ni kusal mudimu wa kulejan rubing ni rubing. (Fil. 3:16) Anch kapwishap kwilej buku Chifundishinay Bibil ni “Rukat ra Nzamb,” amakurump afanyidin kusal usu wa kukimb muntu ufanyidinay kwilej nend. Amakurump afanyidin kumujikitish ni musangar nich rukat. Yisu yivud, chiwapining nakash kumuyul muntu piur pa chom chimwing ap yaad.

Mikand ya Uruund (1999-2025)
Budik
Andam
  • Uruund
  • Kwangan
  • Yom ukatina
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Mbil ja Kusadin
  • Mbil ja Ujindj
  • Paramètres de confidentialité
  • JW.ORG
  • Andam
Kwangan