Yehova Wakwiling Malembil Makin
“Chakwel antu ijika anch ey, ey mwin dijin Yehova, yey kusu amwiney Udia Piur Nakash pa divu diawonsu.”—KUS. 83:18, NW.
1, 2. Kumaniman ik kwamenau kal antu avud, ni yipul ik yikatau kwiyipul?
MIVU ya kwinyim, mband umwing wikala nich kanrumbangesh nakash mulong wa mar masadika mu musumb wau. Wavadikina mu dijuku dia in Katolik mu Rome, chad wayileja in kupesh chakwel amukwasha, pakwez in kupesh kasotap ap kulond nend. Chawiy ndiy wamulembila Nzamb: “Nikwijap anch udi nany . . . , pakwez nikwij anch udiaku. Nilemb amboku lik nikwijika!” Kwasuta chisu chikemp, Atuman a Yehova amwendina ni amwinkisha dikasikesh ni ronganyin radinga rikimbinay. Pa yom yiney yadinga yivud, amufundisha anch Nzamb ukwet dijin diend, Yehova. Mu kwilejang mwamu yamusangaresha nakash. “Tongin,” mutapu walonday, anch: “winou ndiy Nzamb unadia nifanyidina kwijik panadia kamu mwanikanch!”
2 Avud kand akwet chitongijok chawiy chimwing. Pa chinech, akat kumanang cha kusambish dijin dia Yehova pakatau kutang Kuseng 83:18 mu Bibil. Mu Traduction du monde nouveau, verse winou akat kumutang anch: “Chakwel antu ijika anch ey, ey mwin dijin Yehova, yey kusu amwiney Udia Piur Nakash pa divu diawonsu.” Kandikal ushimokangap mulong wak Kuseng wa 83 amufunda? Chishiken ik chikumubachika muntu win mwawonsu kumwijik Yehova mudi Nzamb wakin? Rusangu ik rukwetay kuseng winou mulong wetwetu nlel? Tukushinshikin yipul yiney mu mutu wa mulong winou.a
Mpung Mulong wa Antu a Yehova
3, 4. Kuseng wa 83 amufundinay nany, ni yom ik yirumburilay?
3 Kukwatijan nich yafundau mu rudim ra Hebereu, Kuseng wa 83 udi “melodi wa Azafu.” Mwin kufund kuseng winou wadinga Azafu wa mu muchid wa Levi, mwin kubul mujik chirungu cha kuyikel kwa Mwant David. Mu kuseng winou, mwin kuseng ulondil chakwel Yehova asala chisal chend mulong wa ukaleng Wend ni ijikisha dijin Diend. Kuseng winou amufunda mu yisu yasutaku kupwa kwa rufu ra Salomon. Mulong wak? Mulong chirungu cha kuyikel kwa David nend Salomon, mwant wa Tir wadinga util urund ni Isarel. Mu chisu chafundau Kuseng wa 83, antu a mu Tir aya kudiau in Isarel ni abombakana pamwing ni akankuny nau.
4 Mwin kuseng wajingunina majin ma michid dikum apungananga mulong wa kushesh antu a Nzamb. Akankuny inay adinga ashich piswimp ni Isarel ni ayijimbwil mwamu: “Antent a in Edom, in Moab, in Isamel, in Hagar, Awiy a ku Gebel, a Amon ni Amalek, in Filistin nau antu a ku Tir, in Asiri kand inunga nau.” (Kus. 83:6-8) Rusangu ik rasadika rilondilay kuseng winou? Amwing atongin anch kuseng winou ulondil mulong wa antu amurishikisha Isarel abombakana nau in Amon, in Moab, ni antu a ku Mukandu wa Seir mu machuku ma Yohoshafat. (2 Jins. 20:1-26) Akwau itiyijin anch alondin mulong wa antu amupungana Isarel antu adingay nend piswimp kudiosh kamu kwisambishin yend.
5. Mutapu ik Kuseng wa 83 muyikwashinay in Kristu nlel?
5 Ap anch kwashikena yiney, yimeken kamu anch Yehova Nzamb ndiy watakela kufund kwinoku kwa kuseng mu chisu chadinga muchid wend mu ubaj. Kuseng winou uletin dikasikesh mulong wa atushalapol a Nzamb nlel, kudiosh kamu kwisambishin kwau mutapu wayirishikishangau kudi akankuny kushalijan akimbanga kuyijip. Ni ukutwish kand kutukwash niyetu mu machuku ma kurutu pakweza Gog wa Magog anch watenchik mausu mend ma nsudiel chakwel anch ashesha awonsu amwifukwidina Nzamb mu spiritu ni mu uyakin.—Tang Ezekiel 38:2, 8, 9, 16.
Mulong Ututadina cha Kusambish
6, 7. (a) Yom ik yilembilay mwin kuseng mulong wa mazu ma kusambish madia mu Kuseng wa 83? (b) Ni kuseng winou umutadil nany cha kusambish?
6 Tesh mulondilay mwin kuseng mulogn wa yovil yend mu malembil: “A Nzamb, kangal washakam zong, kangal wanenet kwey ap kushakam chamwamu, A Nzamb! Mulong tal, akankuny ney akat kusalijok yom; akukisila adjindula mitu. Akat kupung kusal nayimp kudi antwey . . . Inge, awonsu itiyijana pamwing, akwata mpung pakach pau mulong weyey.”—Kus. 83:1-3, 5.
7 Mwin kuseng wading wipanin cha kusambish ku chom ik? Mwawiy, wadinga winanin mulong wa diking diend amwinend ni mulong wa dijuku diend. Chikwau kand, yalonday mu malembil minam yadinga mulong wa uyimp waletangau pa dijin dia Yehova ni mulong wa mar mayimeshangau antu end adinga asendina dijin diend. Niyetu tufanyidin kulam chisik chimwing, mutapu tukwatina kujijaman mu machuku minam makash ma nsudiel ya mangand.—Tang Mateu 6:9, 10.
8. Michid yayipungananga in Isarel yadinga nich rutong ik?
8 Mwin kuseng walonda mulong wa akankuny a Isarel anch: “Ezany tuyishadishany antu ang mudi muchid chakwel kakuvurikip kand dijin dia Isarel.” (Kus. 83:4) Rukis ik mulong wa antu atonday Nzamb! Pakwez adinga kand ni diyingishin dikwau dia yipungenangau. Ovanga ris mulong wa divu dia Isarel ni mapit mau: “Ezany tutambulany kudi ayinetu ndond yishiching Nzamb.” (Kus. 83:12) Ov, yom yiney mwawiy yisadikina kand nlel? Mwaning!
“Kwol Kwey Kutumbila”
9, 10. (a) Mu chirungu cha pakur, kwisu kwadinga kwol kwend a Nzamb kutumbila? (b) Mayukish ik masangaredinau ashadinap azizidilau many nlel ni “amikoku akwau”?
9 Mu yisu ya pakur, Ngand ya Kushilamu ayifanakeshanga mudi kwol kwend a Nzamb kutumbila. Tongin pa muminy wa kuwin wawangau an a Isarel kupwa kwa kuyikol mu Idjibit: “Ey wayitakela antu nich rukat rey rakin, awiy kamu wakwola, ey wayitakela awiy ku usu wa kushik kwol kwey kutumbila.” (Kub. 15:13) Kupwa, “kwol kwend kutumbila” kwadinga ntempel ni ndond ya kupeshin ni kapital wa musumb, Yerusalem, nich dijiku dia ant avadikinanga ku muchid wa David awiy ashakamang pa nkwas ya Yehova. (1 Jins. 29:23) Mu diyingishin mudi dined, Yesu wamutazuka Yerusalem anch “musumb wa Mwant Mujim.”—Mat. 5:35.
10 Mutapu ik chidia mu machuku metu nlel? Mu muvu wa 33 C.C., muchid usu ‘Isarel wa Nzamb’ wavadika. (Gal. 6:16) Muchid winou, ausadil kudi akadivar a Yesu Kristu azizidilau many, awanyishin kupak kwa Isarel wa ku mujimbu wakanganya chawiy afanyidin kulejan uman wa dijin dia Nzamb. (Isay 43:10; 1 Pita 2:9) Kudi awiy, Yehova washilamu mudi mwashilayamu kand kud Isarel wa pakur: “Am nikez kwikal Nzamb wau, ni yau akez kwikal antwam.” (2 Kor. 6:16; Lev. 26:12) Mu muvu wa 1919, Yehova wayileta ashadilap a ‘Isarel wa Nzamb’ mu jindond jiwamp, ni mu yisu ya katat aswanin “ngand,” ndond ja muspiritu jisadilau mudimu jisangaredinau mulong wa paradis wa muspiritu. (Isay 66:8) Kudiosh kamu mu muvu wa 1930, mamiliyon ma “amikoku akwau” abombaken nau pamwing. (Yoh. 10:16) Musangar ni kuzavam kwa muspiritu kusadilau in Kristu machuku minam kumeken kusutin ku usu usadilau nakash mulong wa kutentam kwa ukaleng wa Yehova. (Tang Kuseng 91:1, 2.) Kukangany mudi ik kudi Satan!
11. Mulong wak udandamedina rutong ra akankuny a Nzamb?
11 Mu chirungu chinech cha nsudiel, Satan uyibachikin antu end asadila rusot rend pa divu mulong wa kuyipopat azizidilau many ashadilap ni anamakwau amikoku akwau. Yom yiney yasadika Kurand kwa Europe mu kutakel kwa Nazi ni Kwingangel kwa Europe mu kutakel kwa guvernema wa Kominist mu Union soviétique. Yasadika kand mu jingand jivud, ni yikusadik kand mu chirungu cha nsudiel pakwezay Gog wa Magog. Kurishikish kwinoku, kumekeshin anch in rupompat akutambul uswan nich ris ni rupit ra antu a Yehova mudi mwasalau kand akankuny a pakur. Rutong ra Satan, riding kwau chisu chawonsu ra kushesh antu a Nzamb ni dijin diend diapanay chakwel alika kamu kudivurik kand. Mutapu ik ukusalay Yehova mulong wa kuchidij ukaleng wend? Shinshikin mazu ma mwin kuseng.
Yilikej Mulong wa Kuwin kwa Yehova
12-14. Jinsangu ik jaad ja kuwin jasadika piswimp ni musumb wa Megido jilondilay mwin kuseng?
12 Ijik ritiy rikash radingay nich mwin kuseng padiay Yehova mulong wa kukangesh yamutenchikinau kudi michid ya akankuny. Wafanakesha pamwing kuwin kwaad kwasalau an a Isarel padiau akankuny adinga piswimp mu musumb wa pakur wa Megido, wadinga uyikedinau kudi mukandu ukwata kand dijin dined. Mu chirungu cha chishipu Kawit Kishon waumanga rinkind wasutanga waya ku mutambu ukwau. Mu chisu cha mashik mbundu janakanga, ni kawit waletanga mem mu kabeng. Natong mulong wa diyingishin dined, kawit winou yawiy yimutazukedinau anch: “mem ma Megido.”—Ank. 4:13; 5:19, NW.
13 Piswimp akilometre 15 ushad wa kabeng wa Megido kwading ditung dia Moreh kwinikwa mu machuku menday Nkalansambu Gideon, kwadinga yisak ya in Madian, in Amalek, ni in Kwingangel akumangana pamwing mulong wa kurish njit. (Ank. 7:1, 12, NW) Gideon ni chisak chend chikemp chadinga uvud wa antu 300, pakwez nich ukwash wa Yehova wawina chisak chijim. Mu mutapu ik? Alondula mafundish ma Nzamb, anyingumuka musumb wa akankuny uchuku adinga asendin ansab au ni kwakish matorsh mau. Chisu chapanangay Gideon chijingidij, antu inay adjibulanga ansab au ni kujindjik matorsh mau chad pakad kulab amalejan kand. Mu chisu chawiy chimwing, abulanga misengu ni kutoy anch: “Mpak ya Yehova ni ya Gideon!” Pa chinech akankuny chayirumbangeshanga, ni asambishanga kujipijan umwing ni mukwau; apandanga achinanga ushad wa Kawit wa Yordan. Mu kusut kwa chisu chikemp, in Isarel avud abombakana nau pamwing mulong wa kuyilondul akankuny. Awonsu 120 000 adinga amasalay akankuny ayijipa.—Ank. 7:19-25; 8:10, NW.
14 Akilometre 6 kushik ku ditung dia Moreh, ushad wa kabeng wa Megido, kudia Mukandu wa Tabor. Kwinikwa, Nkalansambu Barak wakumangeja yisak ya in Isarel 10 000 mulong wa kurish ni chisak cha Jabin, Hazor mwant wa in Kanan, amutakela kudi amasalay a mwant Sisera. Yisak yiney ya in Kanan adinga nich matemb ma njit 900 madinga nich nkasu ja utad wa fer jipwatanga kwi nfumbu. Chawiy yisak ya in Isarel yadinga yiwanyidina yakumangana ku Mukandu wa Tabor, chisak cha Sisera achitana mu kabeng. Kupwa, “Yehova wasambishang kumuwish Sisera pansh ni matemb mend ni chisak chawonsu chandama mu kanrumbangesh.” Chawiy chimwing, mudi mbundu jikata kunak mud ruval jarumbangesha matemb masambish kujam jam pansh ni kumadjibwil kamu mu Kawit Kishon. Chisak chawonsu achijipa kudi in Isarel.—Ank. 4:13-16; 5:19-21.
15. (a) Mulong wak mwin kuseng walembila anch rusot ra Yehova risadika? (b) Dijin dia Nzamb kwi njit ja nsudiel dituvurishin ik?
15 Mwin kuseng umulejin kand Yehova kusal chom chawiy chimwing mulong wa michid yimuzengodina Isarel mu machuku minam. Walembilanga anch: “Sala padi awiy mudi muwasala pasak kudi in Midian, mudi muwasala kudi Sisera ni Yabin ku wit wa Kishon. Wayijiyisha ku Endor, ikala mudi chom cha kuwapish nich divu.” (Kus. 83:9, 10) Chikwet kurumburik, mulong wa njit ja nsudiel ja Nzamb mu mangand ma Satan jitazukinau anch Har–Magedon (chirumburikin anch “Mukandu wa Megido”), ap anch Armagedon. Dijin dined dituvurishin kurish kuyimp kwasadikanga piswimp ni Megido. Kuwin kwa Yehova mwi njit ja pakur kutukasikeshin mutapu ukuwinay kand kwi njit ja Armagedon.—Kubur. 16:13-16.
Kulembil Mulong wa Kufundakesh kwa Yehova
16. Mutapu ik kuzengol kwa in kukangesh ‘mukwashikedina ku kwov usany’ nlel unou?
16 Kusutil “mu machuku ma kwisudiel” minam, Yehova walamin kal usu wend chakwel kangal ayishesha antu end. (2 Tim. 3:1) Mudi chibudikin, ok in kuyikangesh ovil usany. Kuseng 83:16 wabwaka chinech palonday anch: “Bwika mes mau nich usany chakwel akasot dijin diey, A Nzamb.” Mwi ngand ni yikwau, in kukangesh katwishinap ni mausu mau amaninetishin kudi Atuman a Yehova. Mu jingand mudi jinej, kudandamen ni kujijaman kwa in kwifukwil a Nzamb wakin ezin kusadil mudi atuman akweta muchim umwing, ni avud ‘akasot dijin dia Yehova.’ Mu jingand jivud mwadia muyizengodinau Atuman a Yehova, mudi katat tunan dikum, ap tunan chitot, twa antu amutumbishininga Yehova. Kuwin mudi ik mulong wa Yehova! Ni kwakam mudi ik mulong wa akankuny!—Tang Yeremiy 1:19.
17. Mashakamin ik mayimp mashichau nich antu, ni mazu ik matukutwisha kuvurik?
17 Twij kamu anch, in kutukangesh adandamedin. Ni tudandamedin kamu kulejan rusangu ruwamp—ap ni kudi in kutukangesh. (Mat. 24:14, 21) Pa chinech, chidi chisu chipaninau chakwel in kukangesh akarumuka ni atambula dipandish dikimbina kwez kurutu oku. Kutumbish dijin dia Yehova chipandakenamu nakash kusut dipandish dia antu. (Tang Ezekiel 38:23.) Anch michid yabombakan yatakelau kulejan mulong wa kushesh antu a Nzamb, tufanyidin kuvurik mazu ma mwin kuseng walembila anch: “Ing ikala ni usany ni minan chikupu, akama kwau, ayindama kwau.”—Kus. 83:17.
18, 19. (a) Yom ik yiyichingedina in kukangesh akwatina kal mipak ya kupompat ukaleng wa Yehova? (b) Kuchofu kwa nsudiel kwa ukaleng wa Yehova kukwetapu ik kusadish padi ey?
18 Usany wa nsudiel uyichingedin ay adandamedina kupompat ukaleng wa Yehova. Dizu dia Nzamb dilejen anch “akad kuziyil katumb kawamp”—mu diyingishin mudi dined akuyijip ku Armagedon—awiy “akez kayitanyish mar” ma chikupu. (2 Tes. 1:7-9) Kuyijip kwau ni kupand kwa antu amwifukwedila Yehova mu uyakin kukumekan nich kashinsh anch Yehova udi kamu Nzamb utumbila wakin. Mwi ngand yisu, kuwin kwinoku kujim kakutwishap akuvuramen. Antu ‘akusangulau atentamina nau akad kutentam’ akuyilej yisal yijim ya Yehova. (Mid. 24:15) Mu mangand masu, akuman kamu nich kashinsh manangu ma Yehova makushakamau nich mu winyikel wend. Ni pakach pa antu ikepishina akwijik kamu swa-swa anch Yehova udi Nzamb umwing utumbila wakin.
19 Mashakamin ik mawamp ma kurutu marijekinay kal Tatuku wa mwiur ukweta rukat mulong wa in kumwifukwil end ashinshamena! Ov, yikubachikinapu kumulembil Yehova chakwel ukutwish kupan chakul cha nsudiel ku malembil mamulembilay kud mwin kuseng: “[Akankuny ey] ayindama kwau, chakwel antu ijika anch ey, ey mwin dijin Yehova, yey kusu amwiney Udia Piur Nakash pa divu diawonsu”?—Kus. 83:17, 18, NW.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Kurutu kwa kushinshikin mutu wa mulong winou, ukutwish kutaninamu nakash anch ukat kumutangang Kuseng wa 83 ni kwijik yom yidiamu.
Ov Ukutwish Kurumburil?
• Mashakamin ik makash marishay nich Isarel pa chisu chafundau Kuseng wa 83?
• Yom ik yadinga ya kusambish kudiay mwin kufund wa Kuseng wa 83?
• Anany adia akankuny a Satan nlel unou?
• Mutapu ik ukwakulay Yehova ku malembil ma nsudiel madia mu Kuseng 83:18?
[Kart udia pa paj wa 15]
(Chakwel kutan mazu mawonsu, tal mu mukand)
Mutapu ik njit jarishau piswimp ni Megido wa pakur mujirumburikina machuku ma kurutu?
Kawit wa Kishon
Harosheth
Mukandu wa Carmel
Kabeng wa Yezreel
Megido
Taanach
Mukandu wa Gilboa
Dijiy dia Harod
Moreh
En-dor
Mukandu wa Tabor
Karung wa Galalia
Kawit wa Yordan
[Chipich chidia pa paj wa 12]
Yom ik yamubachika mwin kuseng umwing kulond malembil makin?