Muntu Wakarumuna Mangand

Antu tutikit ni tutikit ashakama, ni afa pa divu dined. Avud kashap kwau chom chakwel adandamena kuyivurikinaku. Pakwez, akemp kwau ikala nich usu kanang pa rusangu ra mwom—pamwingap ni mwikadil wey wa mwom wa dichuku ni dichuku.

ULANKIN pamanch ni wirijekin chakwel uya ku mudimu. Wakishin kasu pa chisu chiudia tayad. Usendin buku ap gazet mulong wa kumutang mu motak. Kupwa wavurik anch ufanyidin kusend mwon wa atupopu wakufundinau ku rupital ukutwisha kukukwash uyerika. Usambishin dichuku nich mudimu ukash, watambwil kal chakin kamu ukwash udiokila kudi antu ijikena nakash.

Michael Faraday Wavadika mu muvu wa 1791, wadi mwin Inglish wadinga utadila milong ya physique ndiy wasala moteur wa kasu ka nzembu ni dynamo. Yom yasalay yasala anch antu asambisha kusadil kasu ka nzembu.

Cai Lun Mukurump umwing wa chikumbu cha mwant cha ku Chine, Cai Lun wijikana mudi muntu watakela kusal dipaper, mu muvu wa 105 C.C.

Johannes Gutenberg Udi mwin Allemagne wasambisha kusal yom, ndiy wajimbisha mashiny ma kufund nich ni kusadil mashiny ma kusend ku makas mu muvu wa 1450. Mashiny minam makwasha mudimu ukash wa kufund, ni kupalangesh jinsangu ja milong yivud.

Alexander Fleming Mu muvu wa 1928, mwin kukimbijol winou mwin Écosse watakela kutan mwon wa antibiotique ujimbwilau anch penicilline. Ma antibiotique masadinau katat mu mangand mulong wa kwok mayej madiokila ku atupwapu ajimbwilau anch mabacteri.

Chakin kamu, yom yatanau ni yasalau kudi antu akemp inay yasala anch mamiliyon ma antu mataninamu yiyukish ap masangera ukash uwamp wa mujimbu.

Pakwez, kudi muntu umwing udia piur pa antu awonsu. Kijikenap kusutil ku yasalay ya win siyans ap ku kuya kurutu kwa umwingang. Pakwez, muntu winou wadinga nich mwikadil wa kwikepish, wafa kal pasutin kal mivu piswimp ni 2000 washa rusangu rumwing—rusangu rukash ra ruchingej ni dikasikesh. Pakatau kwisikej mutapu wadinga rusangu rend ni usu mu mwom wa antu mu mangand mawonsu, antu avud akutwish kwitiy anch udi chakin kamu muntu wakarumuna mangand.

Muntu winou wading Yesu Kristu. Ov, rusangu ik ralejanay? Ni rusangu rend rikutwish kulet yibudikin ik mu mwom wey?