Yipul ya In Kutang . . .
Ov, Kwisu Kwatanay Kain Mukajend?
▪ “Anch Adam ni Ev ading ni an aad, Kain nenday Abel, ov, kwisu kwatanay Kain mukajend?” Ap anch chipul chinech akat kuchisadil mudi mupit kudi antu akad kwitiyij Bibil, pakwez Bibil ulejen kachom ni kachom mulong wa kwakul nawamp ku chipul chinech.
Shapitre wa 3 ni wa 4 wa Disambishil ulejen yom yiney anch: (1) Ev wading “maku wa aom awonsu.” (2) Pasuta chisu chilemp pakach pa kuvadik kwa Kain ni pa chisu chalambulay chakupesh chalikau kudi Nzamb. (3) Kupwa kwa kumwopat chakwel ikala “mwin kuchinang ni mwin kutambitamb,” Kain wova wom wa kwel anch ‘mwawonsu ukeza kikal wa kusambish kumubudikin’ ukez kamujip. (4) Nzamb wateka chijingidij mulong wa kumulam Kain, ni kumekesh anch kangal muntu wa mu dijuku diend ap wa pakach pa anamakwend apakisha kumujip. (5) ‘Kupwa,’ Kain wamanijana ni mukajend “kwi ngand ya Nod [kwachininay].”—Disambishil 3:20; 4:3, 12, 14-17.
Kwambatan ni yom twalonda kal, tukutwish kulond anch mukajend a Kain wading mwanend a Ev wavadika pa dichuku diakad kwijikan. Disambishil 5:4 ulejen anch mu mivu yend 930 ya mwom, Adam “wavala kand an akwau amakundj ni an amband.” Chakin kamu, Bibil kalejenap patok anch mukajend a Kain wading mwan mband wa Ev. Pakwez, mulong amujimbwil kupwa kwa kumwopat Kain chimekeshin anch kwasuta yisu yivud chakwel amuvala ap kudi an amband a Adam ni Ev. Chawiy lel, Bibil The Amplified Old Testament wisambina piur pa mukajend a Kain anch ndiy wading kwend ‘umwing wa anend a Adam.’
Adam Clarke mwin kwisambin piur pa Bibil wa mu chitot cha mivu cha dikum ni chidivu wapakisha kulond anch Nzamb wateka chijingidij mudi chibudikin cha wom wa Kain mulong wa majuku mavud ma an a Adam mikalaku kal—ap watan ‘mal mavud.’
Mu yisak ya antu amwing nlel unou chitongijok chakwel anch Kain wamwata mwanchend ap mwan mband wavadika mu dijuku dia an amakundj ap amband enday Adam chimeken mudi chakad kwovakan. Atongining mwamu mulong wa usany udinga mu chisak ap wom wa mayej ma chivadik. Pakwez, F. LaGard Smith ulejen mu mukand utazukinau anch La Bible racontée dans l’ordre chronologique (mu anglais) anch: “Chimeken anch akadivar ni anambaz inay awonsu a kusambish atijana umwing ni mukwau, chikalap nchik adinga nich chitongijok chakwel anch chifanyidinap kusal mwamu, chitongijok chamekana patok mu majuku mela kwikalaku mu machuku ma kurutu.” Antu katongap ap chifanyidinap kusal mwamu djat ni patambulay Moses yijil ya Nzamb chakwel ayipana ku muchid wa in Isarel mu muvu wa 1513 K.C.C. pawiy palikishau pakampwil kumanijan pakach pa anamaku a piswimp.—In Levi 18:9, 17, 24.
Nlel unou, pasutin kal tunan twa mivu kudiosh kutwashadishina kuwanyin kutwaswana kudi anvajetu akusambish. Usu wa maselil ni mash ma chivadik udia piur petu kiwadingap ni usu ku mutambu wau. Chikwau kand, malejan ma katat, mudi mamwing mapalangeshau mu mukand The Journal of Genetic Counseling, mamekeshin anch kumanijan pakach pa asany a piswimp kusadining anch an avadika nich mayej chinyim ni chikatau kutongijokin antu avud. Choviken anch, milong yiney yelap kwikal nich chibudikin chikash piur pa kulep kwa mwom wa Adam ap kurutu kwa machuku ma Noa. Chawiy lel, tukutwish kulond anch mukajend a Kain wading pakach pa anamakwend a mband.