Swikazratu Leswi Yentxaka Leswaku Hi Va Ni Dumbo

‘A masikwini ya wugamu, ku ta tlhasa minkama lemimfani’​—2 TIMOTEO 3:1.

Xana u ke u twa kumbe u vona swin’we swa swiyentxakalo leswi landzrelaka leswi hlomulaka mbilu?

●Mavabyi lawa ma dlayaka vhanu vanyingi.

●Ndlala leyi dlayaka madzana dzana ya vhanu.

● Ku tsrekatsreka ka misava loku dlayaka vhanu vanyingi ku tlhela ku va siya na va nge na makaya.

Ka matluka lama landzrelaka u ta dondzra hi dzrungula ledzri taka ku yentxa leswaku u yanakanyisisa swinene hi swiyentxakalo leswi. U ta tlhela u swi vona leswaku Bibele dzri profete swiyentxakalo leswi a swi tava kone a masikwini ya wugamu’a

Nambitanu nkongometo wa tinhlokomhaka leti a hi kuva ti ku kholwisa ka leswaku hi hanya ka masiku ya wugamu. Swi nga yentxeka swikazratu leswi u swi vona na swi yentxeka. Tinhlokomhaka leti ti tsraliwe akuva ti ku nyika dumbo ti tlhela ti ku komba leswaku ku hetiseka ka wuprofeta lebyi bya 6 bya tinhloko mhaka leti, byi kombisa leswaku masiku ya wugamu ma ta tlhasa ku nga li khale.Tinhloko mhaka leti xaxametiwiki, ti ta tlhela ti kambisisa leswi vhanu va swi hlayaka, nakone ti ta hi nyika swivangelo leswi twalaka swa ku pfumela leswaku mintxhumu ya ku xonga yi ta yentxeka ku nga li khale.

[Ntlhamuxelo wa le hansi]

1. Ku Tsrekatsreka Ka Misava

‘Ku ta va ni swimbeta leswikulu.’​—LUKA 21:11.

●Winnie, lweyi a nga ni lembe ni mune wa tihweti a huluxiwile ka Yindlu leyi gilhikiki a Haiti. Ntlawa wa lava tekaka madzrungula va le ka televhizawu loko va nyikele madzrungula va hlaye leswaku va mu twile na a konya. A hulukile, kambe vapswali vake va file.

LESWI MATIMU MA SWI HLAYAKA. Ku tsrekatsreka loku viki kone ka misava ku pimiwiki kuva 7.0 ku dlaye nhlayu leyi dzringanaka 300.000 wa vhanu hi Janeru wa 2010 ka xihlala xa Haiti. Vhanu lava hambaka 1.3 milhões va sale na va nge ha na makaya. Nambileswi ku viki ni ku tsrekatsreka loku ka misava a Haiti, a nga va ka kone ntsena, a xikazri ka Abrili wa 2009 kuya ka Abrili wa 2010 ku ve ni ku tsrekatsreka lokukulu ka misava loku hambaka 18 a misaveni hinkwayu.

LESWI VHANU VA SWI HLAYAKA. Ku tsrekatsreka ka misava a ka ha talanga; hi ku pfuniwa hi tekinolojiya dzra nguva leyi. Swoswi hi hantla hi ku vona ku tlula nkama lowu khalutiki.

LESWI VA SWI HLAYAKA I NTIYISO? I ntiyiso leswaku Bibele a dzri hlayi leswaku ku tsrekatsreka ka misava ku ta yentxeka kangani a masikwini ya wugamu, kambe dzri hlaya leswaku ku ta va ni ‘swimbeta’, leswi taka yentxeka ‘ku min’wana mimbangu’. Leswi swi ta va swin’wana swa swikombiso, nakone lexi a ku tava xin’we xa xikombiso xi xiyekaka a masikwini lawa ya wugamu.​—Marka 13:8 ;Luka 21:11.

U YANAKANYA YINI? Xana ku tsrekatsreka lokukulu ha ku vona hi lani Bibele dzri profetiki ha kone?

A hi ku tsrekatsreka ka misava ntsena ku nyikelaka wumboni bya leswaku hi hanya a masikwini ya wugamu. Lebyi ko va byin’we bya wuprofeta bya ku sungula byi nga ku hetisekeni. kutani swoswi a hi voneni bya wubidzri.

[Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

Hine vakambisisi va mintxhumu swa ntumbuluku hi li leswo i ku tsrekatsreka lokukulu ka misava, kambe wunyingi bya vhanu va li leswo i swiyentxakalo leswi tsremaka nhlana.​—KEN HUDNUTMUKAMBISISI WA MINTXHUMU YA NTUMBULUKU WA LE ESTADOS UNIDOS.

[Crédito da foto]

© William Daniels/​Panos Pictures

2. Ndlala

‘Ku ta va ni tindlala.’​—MARKA 13:8.

●Wanuna mun’wana a tsrutsrumele ka muganga lowu vitaniwaka Quaratadji lowu kumekaka Níger hi mhaka ya ndlala. Vamakwavu vake na vone va tsrutsrumele ka muganga wolowo hi mhaka ya ndlala. Kambe wanuna lweyi a o tsrhama wuswake nakone a a yetlela ka likuku. Ha yini a a tsrhama wuswake? Sidi, lweyi a nga hosi ya muganga wolowo a li a a nge he na makotela ya ku wundla ndangu wake, nakone a nga swi koti ku wu vona wu ya mahlweni wu xaniseka.

LESWI MATIMU MA SWI HLAYAKA. A misaveni hinkwayu siku ni siku mhunu mun’we ka 7 wa vone nga swi kumi swakuda leswi mu ndzringanaka, kambe leswi a hi ntxhumu loko hi djula ku swi dzringanisa ni leswi yentxekaka a nyingitimu wa Sahara a África, lani mhunu mun’we ka vazrazru ku helaka nkama wa ku leha na a nga swi kumi swakuda leswi mu dzringanaka. Akuva u kota ku twisisa mhaka leyi, pimisa hi ndangu lowu ku nga na mamana, tatana ni n’wana. Loko ku ni swakuda leswi dzringanaka vhanu vabidzri ntsena, xana u yanakanya leswaku i mani lweyi a taka kiyela? U yanakanya leswaku i tatana? Mamana? Kumbe i n’wana? Leswi i swin’we swa swiboho leswi mindangu yoleyo yi fanelaka ku swi kunguhata siku ni siku.

LESWI VHANU VA SWI HLAYAKA. A misava yi humexa swakuda leswi swi nga dzringanaka vhanu hinkwavu. A vhanu va fanela ku swi tizrisa ha hombe leswi misava yi swi humexaka.

XANA LESWI VA SWI HLAYAKA I NTIYISO? I ntiyiso leswaku a va dzrimi namunhla va tsrhovela swakuda swinyingi ku tlula malembe ntsrhaku. Mimfumu ya vhanu hi yone yi fanelaka ku lawula mphakelo wa swakuda akuva yi lulamisa xikazratu xa ndlala, kambe nambi leswi ku khalutiki malembe manyingi na mimfumu leyo yi yentxa leswo yi hlulekile.

U YANAKANYA YINI? Xana Marka 13:8 yi le ku hetisekeni? Nambi leswi tekinolojiya dzri nga hluvuka, xana u vona leswaku ndlala yi kazrata vhanu hinkwavu a misaveni?

ku tsrekatsreka ka misava ni ndlala hi swone swikazratu swa swikulu ku tlula swimbeni. Lexi na xone i xikombiso xa masiku ya wugamu.

[Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

N’wana mun’we ka vazrazru wa fa hi mavabyi ya pneumonia, diyareya ni man’wayana. N’wana lweyi a a nge ti fa loko a o kuma swakuda leswi swi mu dzringanaka.​—ANN M. VENEMAN WA KHALE KA MULAWULI NKULU WA NTLHANGANU WA MATIKO LOWU LAVISELAKA TIMHAKA TA VANA

[Crédito da foto]

© Paul Lowe/Panos Pictures

3. Mavabyi

Vhanu . . . va ta va ni mavabyi lama nga dahekikiki.​—LUKA 21:11,

●Bonzali, lweyi a nga muzrangeli wa timhaka ta wudahu wa le África, ku nga tiko ledzri langusaniki ni yimpi ya xin’wana mamana, a yentxe leswi a swi kotiki akuva a daha vatizri va le mugodini lava a va lumba doropa ledzri a tsrhama ka dzrone lava a va fa hi xipungwana lexi vitaniwaka Marburg.a A hambe swikombelo swa ku djula mpfunu ka vafumi va le ka doropa ledzrikulu, kambe a nga hlamuliwanga. Swikombelo swake swi hlamuliwe ntsrhaku ka loko ku khalute mune wa tihweti kambe Bonzali a a file. A tluleliwe hi xipungwana lexi xa Marburg a xi kumiki ka vatizri lava va le mugodini lava a a dzringisa ku va pfuna.

LESWI MATIMU MA SWI HLAYAKA. A mavabyi ya maphaphu (ya ku fana ni pneumonia), mavabyi ya diyareya, HIV/SIDA, tuberculose ni dzedzedze i mavabyi lawa ma hlaselaka vhanu ngopfu. Ka nkambisiso lowu wa ha ku yentxiwaka ku kumbeteliwa leswaku mavabyi lawa ya ntlhanu ma dlaye vhanu lava dzringanaka 10.7 milhões. Leswi hlayaka leswaku mavabyi lawa a ma dlaya mhunu hi 3 wa masegundu ku dzringana lembe hinkwadzru.

LESWI VHANU SWI HLAYAKA. Vhanu a misaveni hinkwayu va ya va yengeteleka, xileswo ku ni swib’iko swinyingi swa mavabyi. Ka ha ni vhanu vanyingi va ha taka tluleliwa hi mavabyi.

XANA LESWI VA SWI HLAYAKA I NTIYISO. A nhlayu ya vhanu yi yengeseleke hi ndlela leyi hlamalisaka a misaveni. Vhanu va dzringisa hi tindlela hinkwatu ku helisa mavabyi, ku ma yampswisa ni ku ma daha. Xana leswi a swi nga fanelanga swi yentxa leswaku mavabyi ma pumbeka? Ku hambana ni leswo mo ya ma yandzra.

U YANAKANYA YINI? Xana mavabyi ma va kazrata vhanu hi lani Bibele dzri swi profetiki ha kone?

Ku tsrekatsreka ka misava, ndlala ni mavabyi i swin’we swa leswi yentxaka leswaku magidigidi ya vhanu va langusana ni nhlomulo. Magidigidi ya vhanu va xanisiwa hi vhanu kulobye​—kasi vambeni va xanisiwa hi lava a va pimisa leswaku hi vone a va ta va sizrelela. Vona leswi wuprofeta bya Bibele dzri swi hlayiki leswaku a swi ta humelela.

[Ntlhamuxelo wa le hansi]

[Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

“A ku handzruleliwa hi nghonyama kumbe xihazri xin’wana swa vavisa, kambe, leswo a hi ntxhumu loko hi swi fanisa ni ku va ni mavabyi lama nga dahekiki kun’we ni ku tlhela u swi vona swi yentxeka a misaveni hinkwayu.”​—EPIDEMIOLOGIST MICHAEL OSTERHOLM

[Crédito da foto]

© William Daniels/Panos Pictures

4. Ku Pfumaleka Ka Lizrandzru

“Vhanu . . . [va nge ti va na dzrone] lizrandzru dzra ntumbuluku a mindangwini.”​—2 TIMOTEO 3:1-3, Nova Versão Internacional

●Chris, a tizra ka ntlawa lowu pfunaka vhanu lava kumanaka ni swikazratu a mindangwini a n’walungwini wa Wales. A hlaya leswi: “Ni dzrimuka siku dzrimbeni ni nga vona wansati lweyi a biwiki ngopfu la ka kuva ni ku mu tiva ni nga ha mu tivi. Vavasati vambeni va khumbeke ngopfu la ka kuva va txhava ni ku languta wuso byake.”

LESWI MATIMU MA SWI HLAYAKA. Ka dzrin’we dzra matiko a África, ku kumbeteliwa leswaku wansati mun’we ka vazrazru a ke a pfinyiwa na a ha li ntsrongo. Ku kumbeteliwa loku yentxiwiki a tikweni ledzro ku kombisa leswaku vavanuna lava hambaka 60 wa mapursentu a va vona ingiki swa yamukeleka kuva va fumbutela vasati vavu. Nambitasu, a hi vavasati ntsena va xanisiwaka a mindangwini. Hi xikombiso, a Canadá vavanuna vazrazru ka 10 wa vone va xanisiwa kumbe ku biwa hi vasati vavu.

LESWI VHANU VA SWI HLAYAKA. Minkama hinkwayu ku ve ni madzolonga a mindangwini. Kambe swi tikomba na madzolonga lawa ya le mindangwini ma ya ma ti nyika ntamu namunhla.

XANA LESWI VHANU VA SWI HLAYAKA I NTIYISO? Ka malembe manyingi lama khalutiki, ku khaneliwe ngopfu hi madzolonga a mindangwini. Kambe a nga va ka leswaku leswo swi yentxe leswaku swi pumbeka? Nikutsrongo. Ku pfumaleka ka lizrandzru dzra ntumbuluku, swi voneka ngopfu namunhla.

U YANAKANYA YINI? Xana 2 Timoteo 3:1-3 yi le ku hetisekeni? Xana a wu pfumeli leswaku vhanu vanyingi namunhla a va dzri kombisi lizrandzru ledzri a va fanela ku dzri kombisa?

Wuprofeta bya wuntlhanu ledzri nga ku hetisekeni byi khumba kaya dzrezru ku nga misava. Vona leswi Bibele dzri swi hlayaka hi mhakeni leyi.

[Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

Tinxanisa a mindangwini i man’we ya madzolonga lawa ma kalaka ma nga mangaliwikiki hi xitalu. Ku kumbeteliwa leswaku wansati a wa xanisiwa kolomu ka 35 wa makhambi hi nuna wake, kutani a li kone a yaka ku mangaleni.​—MUVULAVULELI LWEYI A PFUNAKA VHANU LOKO VA LANGUSANA NI MADZOLONGA A MINDANGWINI.

5. Lava Helisaka Misava

‘[Xikwembu Nkulukumba] a ta helisa lava helisaka misava.’​—APFULETELO 11:18.

●Tatana Pirri a tizra lomu ku hambiwaka vhinyu hi minkindzru a Kpor a Nigéria. A heleliwe hi ntizro a ntsrhaku ka loko ku dibeke phalafeni a lwandle dzra Níger. A hlaya leswi: “Phalafeni ledzri dzri dlaya tihlampfi, dzri hona ni mizri wezru, ni ku tlhela dzri ntxhimisa minambu yezru. Leswaku swoswi ni ta ti hanyisa ha yini a na ha swi tivi.”

LESWI MATIMU MA SWI HLAYAKA. Hi ku ya hi vakambisisi, va hlaya leswaku lembe ni lembe ku txukumetiwa nsila leyi dzringanaka 6,5 milhões wa matonelada a malwandle. Ku hlayiwa leswaku 50% wa nsila leyo i ya minkwama leyi yi nga ha tekaka madzana ya malembe akuva yi bola. Handle ka ku ntxhimisa misava, a vhanu va ha ya mahlweni hi ndlela leyi txhavisaka va yentxa leswaku a wuxongi bya ntumbuluku byi nga ha voneki. Wukambisisi byi kombisa leswaku misava yi vilela lembe ni ntlhanu wa tihweti akuva yi pfuxeta leswi vhanu va swi honiki hi lembe. Xib’iko xa jornali dzra le Austrália ledzri vitaniwaka Sydney Morning Herald dzri li: “Loko vhanu kun’we ni mintxhumu leyi va yi tizrisaka yi ya yi yandzra hi mpimu lowu, hi 2035 swi ta djula kuva hi va ni maplaneta mabidzri.”

LESWI VHANU VA SWI HLAYAKA. Leswi vhanu va tlhazrihiki, va swi kota ku lulamisa swikazratu leswo va tlhela va kota bekisa misava.

XANA LESWI VA SWI HLAYAKA I NTIYISO? Vhanu vanyingi kun’we ni mintlawa leyi yi tihitaka ngopfu swinene, yi vulavula ngopfu hi mintxhumu leyi fambisanaka ni ku basisa ntumbuluku. Kambe misava ya ha ya mahlweni hi ku ntxhimisiwa ngopfu swinene.

XANA U YANAKANYA YINI? Xana ku ni xivileleko xa leswaku Xikwembu nkulukumba a nghenelela akuva a sizrelela misava yezru leswaku yi nga helisiwi hi lani a dumbisiki ha kone?

Handle ka ntlhanu wa wuprofeta lebyi hi dzri kambisisiki, Bibele dzri tlhele dzri vulavula hi mintxhumu ya ku xonga leyi a yi ta yentxeka ka masiku ya wugamu. Vona xikombiso xin’we xa wuprofeta lebyo, ku nga xa wu 6.

[Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

“Ni vona ingiki paradeyisi ledzri a ni li dzrone khale swoswi dzri ndzruluki mbangu lowu ku txhukumetiwaka nsila kone, leyi nga ni khombo.​—ERIN TAMBER, LWEYI A TSRHAMAKA A COSTA DO GOLFO, A ESTADOS UNIDOS, LOKO A VULAVULA HI PHALAFENI LEDZRI NGA DIBIWA KA LWANDLE DZRA MÉXICO HI 2010.

[Bokisi]

Xana Xikwembu Nkulukumba Hi Yene A Vangaka Mintxhumu Ya Ku Biha?

A Bibele dzri profete hi mintxhumu ya ku biha leyi hi yi vonaka namunhla. Xana leswo swi hlaya leswaku Xikwembu Nkulukumba hi yene a vangaka mintxhumu leyo? Hi yene a hi vangelaka ku xaniseka? U nga kuma tinhlamulo leti nyonxisaka ta swivutiso leswo, ka ndzrima 11 ya buku ledzri liki: Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunenei? ledzri humexiwiki hi Timboni ta Yehovha.

[Crédito da foto]

U.S. Coast Guard photo

6. Ntizro Wa Ku Zrezra A Misaveni Hinkwayu

“Nakone madzrungula lamanene ya Mfumu ma ta zrezriwa a misaveni hinkwayu.”​—MATEWU 24:14.

●Vaiatea a tsrhama ka xihlala xi nga kule nakone xi nga hansi ka swihlala swa Tuamotu. Nambileswi xihlala xa Tuamotu xi nga kolomu ka 80 wa swihlala leswitsrongo nakone xi yanamiki hi 802.900 wa makilometru xi ni vayaki lava hambaka 16.000 ntsena. Kambe vaiatea kun’we ni vayakelani vavu va yendzreliwe hi Timboni ta Yehovha. Ha yini? Hikusa Timboni ta Yehovha ti djula kuva vhanu hinkwavu va twa madzrungula lamanene ya Xikwembu Nkulukumba swi nge na mhaka leswaku va tsrhama kwini.

LESWI MATIMU MA SWI HLAYAKA. Dzrungula dzra Mfumu dzri zrezriwa a misaveni hinkwayu. Hi lembe dzra 2010, Timboni ta Yehovha ti hete ku tlula 1.6 bilhões wa mawora na ti li ku zrezreni ka madzrungula lamanene ka matiko lama hambaka 236. Leswi hlayaka leswaku mboni yin’wana ni yin’wana yi heta 30 wa maminutu hi siku na yi li ntizrweni wa ku zrezra. Ka 10 wa malembe lama khalutiki, ti gandlise ti tlhela ti yavela mabuku lama tlulaka 20 bilhões lawa ma pfunisaka ku dondzrisa Bibele.

LESWI VHANU VA SWI HLAYAKA. Ku khalute magidi ya malembe na dzrungula dzra Bibele dzri li kazri dzri zrezriwa.

XANA LESWI VA SWI HLAYAKA I NTIYISO? I ntiyiso ka leswaku vhanu vanyingi va ke va zrezra dzrungula dzra Bibele. Kambe a va tlhasanga mbangu ni ku zrezra kwavu. Ku hambana na vone ntizro wa ku zrezra wa Timboni ta Yehovha wu hleliwe hi ndlela ya ku kota ku tlhaselela mawakawaka ya vhanu hinkwavu. A matikweni hinkwawu Timboni ta Yehovha ta swi kota ku tiyisela nambi loko ti langutana ni mindzringo leyikulu leyi sukelaka ka tinhlengeletanu leti nga ni ntamu nakone ti nga ni nsele.a (Marka 13:13) Handle ka leswo, Timboni ta Yehovha a ti hakeliwi akuva ti yisa mahlweni ntizro wa ku zrezra. Ti tizrisa nkama wa tone hi ku swi zrandzra nakone ti tlhela ti hanana vhanu mabuku hi mahala. Ntizro wa Timboni ta Yehovha wu seketeliwa hi swihananu swa ku swi zrandzra.

U YANAKANYA YINI? Xana “madzrungula lamanene ya mfumu” ma zrezriwa a misaveni hinkwayu? Xana ku hetiseka ka wuprofeta lebyi swi hlaya leswaku mintxhumu leyinene yi ta yentxeka ku nga li khale?

[Ntlhamuxelo wa le hansi]

[Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

“Loko Yehovha a ha pfumelela, hi ta ya mahlweni hi zrezra madzrungula lamanene ya mfumu hi ku hiseka na hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka akuva hi tlhaselela vhanu va ku tala.”​—BUKU YA LEMBE YA TIMBHONI TA YEHOVHA YA 2010.

Masiku Ya Ku Nyonxisa Ma Kola Kusuhi

‘Ku sala nkamanyana lwemfani a ta va a nge he kone. U ta lavisa mbangu lowu faka a tsrhami ku wone, kutani a ta va a nge he kone. Kambe lava ku simama va ta titekela misava, va nyonxa ku zruleni lokukulu.’​—Amapsalma 37:10,11.

XANA wa swi nyonxela ku vona wuprofeta lebyi hlayiwiki lani henhla byi hetiseka? Ku ni swivangelo leswi twalaka swa ku kuva hi pfumela leswaku swi ta hetiseka ku nga li khale.

Tinhlokomhaka leti khalutiki ti tlhamuxele byin’wana bya wuprofeta bya Bibele lebyi kombisaka leswaku hi hanya ka ‘masiku ya wugamu.’ (2 Timoteo 3:1-5) Xikwembu Nkulukumba a huhutele vatsrali va Bibele ku profeta hi swiyentxakalu leswi akuva hi ta va ni dumbo. (Ba-le-Roma 15:4) Ku hetiseka ka wuprofeta lebyo swi hlaya leswaku swikazratu leswi hi langutanaka na swone swoswi swi ta hela ku nga li khale.

I yini leswi taka yentxeka a ntsrhaku ka masiku ya wugamu? Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wu ta fuma vhanu hinkwavu. (Matewu 6:9) Vona leswi Bibele dzri swi hlayaka mayelanu ni swiyimu leswi taka va kone misaveni loko leswo swi yentxeka.

● Ku nge he ti va ni ndlala. ‘Ku ta va ni mpfunu a tikweni; a swihlungweni swa tinhava.’​—Amapsalma 72:16.

● Ku nge he ti va ni mavabyi. ‘Ku nga vi na muyaki lwa taka ku: ndzra vabya.’​—Ezaya 33:24.

● A misava yi ta va leyimpswha. ‘A hula ni mimbangu leyi mi womeke n’wi ta nyonxa, a nhova yi ta nyonxa yi zrumbuka swanga magonhwa!’​—Ezaya 35:1, BIBELE DRA KUXWENGA.

Lebyi i byin’wana bya wuprofeta bya Bibele lebyi nyonxisaka, lebyi byi taka hetiseka ku nga li khale. Ha yini u nga kombele Timboni ta Yehovha ti ku tlhamuxela xivangelo xa kuva ti tiyiseka leswaku minkama ya ku nyonxisa yi kola kusuhi?