Mintlhamuxelo Ya Xibukwana Xa Ntlhanganu Wa Wutomi Ni Wutizreli Byezru
© 2022 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
6-12 KA MARSU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 1 MAKRONIKA 23-26
“Ku Hleleka Ka Wugandzreli A Tempeleni”
Perspicaz vol-2 p. 222
Valevhi
A ntizro wa Valevhi a wu hleliwe ha hombe ha Davhida lweyi a va bekiki akuva va va valaviseli, vazrangeli, vatsremi, va voneleli va tinyangwa, ni ku vonelela mali. A tlhele a beka van’wana akuva va pfuna vaprista ka mintizro leyi a yi yentxiwa a tempeleni, a magqekeni ya tempele ni le mimbangwini ya ku dela ka yone. Leswo a swi patsra kuva va pfunisa ka mintizro ya ku nyikela swihanano, magandzrelo, mintizro ya ku tibasisa, ku pima ni mintizro ya ku siyanasiyana ya wuzrindzri. A Valevhi lava a va li vayimbeleli a va hleliwe va va 24 wa mintlawa hi lani vaprista a va hleleke ha kone nakone a va tizra hi ku txintxana. A mintizro a yi yaveliwa hi kuya hi mpswhampswha. A swi yentxiwa hi ndlela leyi fanaka ka mintlawa leyi a yi vonelela tinyangwa akuva swi tiveka leswaku he wini ntlawa lowu a wu ta vonelela nyangwa ya kukazri.—1Mk 23, 25, 26; 2Mk 35:3-5, 10.
Perspicaz vol-2 p. 896
Vaprista
A Tempeleni, a ntizro wa vaprista a wu hlelekile nakone a ku ni vazrangeli. A ku hambiwa mpswhampswha akuva swi tiveka leswaku ntlawa wa kukazri wu ta hamba ntizro muni. A ntlawa wun’wana ni wun’wana ka leyi ya 24 a wu tizra vhiki dzrin’we kutani ku nghena ntlawa lowun’wana. Leswo a swi yentxa leswaku ntlawa ha wun’we wu tizra mavhiki mabidzri hi lembe, swi tikomba na ntizro wa wuprista a wu yentxiwa ngopfu hi tinguva ta minkhuvu lani a xitsrhungu a xi nyikela magandzrelo ya ntsrandzra vahlayi, hi lani swi yentxekiki ha kone loko ku nyiketeliwa tempele. (1Mk 24:1-18, 31; 2Mk 5:11; dzringanisa na 2Mk 29:31-35; 30:23-25; 35:10-19.) Swi nga yentxeka muprista a a tizra ka swiyentxakalu swin’wana na ku nge tinguva ta minkhuvu, kambe leswo a swi nga fanelanga swi honetela xiyimiso xa mintizro ya vaprista. Hi kuya hi swihena swa Varabi, a masikwini ya Yesu na a ha li lani misaveni, a vaprista a va li vanyingi lakakuva a ntizro wa vhiki a wu yaveliwa mindangu leyi a yi vumba ntlawa lowu tizraka vhiki ledzro. Ndangu wun’wana ni wun’wana a wu tizra siku kumbe ku tlula hi kuya hi nhlayu ya swizro swa ndangu.
Perspicaz vol-2 pp. 430-431
Wuyimbeleli
Hi ku fambisana ni malulamiselo ya mintizro a tempeleni dzra Yehovha, Davhida a hlele leswaku ku va ni 4,000 wa Valevhi lava a va ta tizra hi wuyimbeleli. (1Mk 23:4, 5) Ka volavo, ‘hinkwavu lava swi tivaka’ ku yimbelela ha hombe a va li 288. (1Mk 25:7) Hinkwavu lava a va kongomisiwa hi tintlhazri letikulu ta wuyimbeleli ku nga, Asafi, Hemani, na Yeduthuni (lweyi swi tikombaka a a vitaniwa Ethan). Leswi vavanuna lava a va li va lixaka dzra vana vazrazru va Levhi ku nga Gerixoni, Kohata, na Merari, a lixaka dzra Levhi a dzri tlhanganile ka lulamiselo dzra wuyimbeleli a tempeleni. (1Mk 6:16, 31-33, 39-44; 25:1-6) A vana va vavanuna lava vazrazru a va li 24, nakone a va kontiwa ka lava va 288 lava a va swi kota ha hombe ku yimbelela. N’wana mun’wana ni mun’wana a hlawuliwe hi mpswhampswha akuva a va muzrangeli wa ntlawa wa vayimbeleli. Handle ka lava 24, a ku ni 11 wa Valevhi lava a va yimbelela “ha hombe”, nakone vone a va li vana va lava 24 kun’we ni va Valevhi van’wana. Hi ndlela leyo, hinkwavu va 288 ([1 + 11] × 24 = 288) wa Valevhi lava a va swi tiva ha hombe ku yimbelela, a va yaviwe hi 24 wa mintlawa ku fana ni vaprista. Loko a li leswaku lava 3.712 lava a va ha dondzrela ku yimbelela va yaviwe ka 24 wa mintlawa, swi komba leswaku ka ntlawa wun’wana ni wun’wana ku ta va ku yengeseleke 155 wa vavanuna. Leswo swi tlhamuxela leswaku mun’wana ni mun’wana ka lava 288 a a fanela ku pfuna 13 wa Valevhi akuva va tiva ku yimbelela. (1Mk 25:1-31) Leswi a vatxhayi va tinanga a va li vaprista, swi hlaya leswaku a va yengeteleka ka Valevhi lava a va li vayimbeleli.—2Mk 5:12; dzringanisa na Tinhlayu 10:8.
Perspicaz vol-2 p. 683
Vavoneleli va tinyangwa
A tempeleni. Na a li kusuhi ni ku fa, Hosi Davhida a hlele hi ku helela Valevhi ni vatizri va le tempeleni, ku patsra ni 4.000 wa va voneleli va tinyangwa. Vone a va hleliwe ku tizra hi mintlawa leyi a yi txintxana vhiki ni vhiki. A va ni wutiyanguleli bya ku vonelela yindlu ya Yehovha, ni ku tiyiseka leswaku a tinyangwa ta pfuliwa ni ku tlhela ti pfaliwa hi nkama wa kone. (1Mk 9:23-27; 23:1-6) Handle ka ku tizra swanga vazrindzri, van’wana a va tizra ku vonelela swihanano leswi vhanu a va swi buyisa akuva swi tizra a tempeleni. (2Th 12:9; 22:4) Hi ku famba ka nkama, loko Yehoyada muprista lwenkulu a tote Yehowaxi ku va Hosi, ku hlawuliwe vazrindzri va ku hlawuleka ka lava a va vonelela tinyangwa ta tempele akuva va sizrelela Yehowaxi ka Hosi ya xisati Ataliya lweyi a a djula ku teka wuhosi. (2Th 11:4-8) Loko Hosi Yosiya a helise wugandzreli bya madzrimi, a vazrindzri va pfunisile a ku humexeni ka mintxhumu leyi tizriseliwiki wugandzreli bya Bali a tempeleni. Mintxhumu leyo yi ye hisiwa handle ka muti.—2Th 23:4.
Tindzralama Ta Moya
Xihondzro Xa Ku Zrindzra 03/2022 p. 22 § 10
Ku Hlengela Ka Wugandzreli Bya Ntiyiso Swi Yengesela Ku Nyonxa Kwaku
10 Hi gandzrela Yehovha loko hi yimbelela kun’we ni vamakwezru. (Ps 28:7) Ka Va-Israyele ku yimbelela a ku li xiyenge xa lisima ka wugandzreli byavu. Hosi Davhida a beke 288 wa Valevhi akuva va yimbelela a tempeleni. (1Mk 25:1, 6-8) Namunhla, hi kombisa ndlela leyi hi zrandzraka Xikwembu Nkulukumba ha yone loko hi yimbelela tinsimu ta ku mu dzrumisa swi nge na mhaka leswaku hi yimbelela hi ndlela leyinene kumbe im-him. Hi xikombiso, loko hi vulavula ‘ha hoxa hinkwezru ku leswinyingi’, nambitanu a hi tsrhiki ku vulavula a bandleni ni le nsin’wini. (Yk 3:2) Hi ndlela leyi fanaka, a hi fanelanga hi tsrhika ku yimbelela tinsimu ta ku dzrumisa Yehovha hi leswi hi yanakanyaka leswaku a hi na zritu dzra ku xonga akuva hi yimbelela.
13-19 KA MARSU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 1 MAKRONIKA 27-29
“Papayi Lwa Nga Ni Lizrandzru A Nyika Swilayu N’wanake”
Sentinela 15/02/2005 p. 19 § 9
Ku Sizrelela Mfungu Wezru Wa Wukriste
9 Kholwiseka leswaku leswi Bibele dzri swi dondzrisaka i ntiyiso. Mfungu wezru wa kuva malandzra ya Yehovha wu nga tsrana loko wu nga seketeliwanga hi lani ku tiyiki ka wutivi bya matsralwa. (Ba-le-Filipi 1:9, 10) Hinkwezru, lavakulu ni lavatsrongo, hi fanela ku tikholwisa hi lani ku heleliki leswaku leswi hi swi pfumelaka i ntiyiso lowu seketeliwiki a Bibeleni. Pawulo a kutxe Vakriste kulobye a ku: ‘Dzringani hinkwaswu, n’wi bekisa leswinene.’ (1 Ba-le-Thesalonika 5:21) Vampswha lava nga vakriste lava vapswele vavu va zrandzraka Yehovha, va fanela ku swi tiva leswaku a va nge vi vakriste lavanene hi kola ka lipfumelo dzra vapswele vavu. Davhida a kutxe n’wanake Solomoni a ku: ‘Tiva Xikwembu Nkulukumba wa tatana waku, u mu tizrela hi mbilu leyinene.’ (1Mk 28:9) A swi tava swi nga yanelanga kuva nkama lowu Solomoni a kulaka, a lavisela papayi wake nkama lowu a tiyisaka lipfumelo dzrake ka Yehovha. Yene ha wuswake a a fanela ku mu tiva ha hombe Yehovha nakone a swi yentxile leswo. A kombele Xikwembu Nkulukumba a ku: ‘Swoswi ni hanani wutlhazri ni ku yingelisisa akuva ni tiva ku huma ni ku nhingena a makazri ka tiko ledzri.’—2 Makronika 1:10.
Sentinela 15/04/2012 p. 16 § 13
Tama U Tizrela Yehovha Hi Mbilu Leyi Heleliki
13 A dondzro yi le livaleni. Nambileswi swi nga swinene ku ya Mintlhanganwini ni le ku zrezreni, ku tizrela Yehovha hi mbilu leyi heleliki a swi hlayi ku yentxa leswo ntsena. (2Mk 25:1, 2, 27) Loko mukriste o tama a zrandzra hi mbilu hinkwayu mintxhumu ya le ntsrhaku, ku nga mintxhumu ya misava leyi, a wuxaka byake na Yehovha byi nga ha va nghozini. (Lk 17:32) Kutani akuva hi tizrela Yehovha hi mbilu leyi heleliki, hi fanele ku ‘hambula leswi mfani, hi namazrela leswinene’. (Ro 12:9; Lk 9:62) Xileswo, hinkwezru a hi fanelanga hi pfumelela mintxhumu ya misava leyi ya Sathana yi hi sivela ku tizrela Xikwembu Nkulukumba hi mbilu leyi heleliki, nambiloko mintxhumu leyo yo nyonxisa ku ya tlhasa kwini.—2Ko 11:14; dondzra Ba-le-Filipi 3:13, 14.
Sentinela 09/2017 p. 32 §§ 20-21
‘Tiya Ntamu . . . u Tizra’
20 Hosi Davhida a tiyise Solomoni hi ku mu byela leswaku Yehovha a a ta va na yene ku ya tlhasela loko ntizro wa ku yaka tempele wu hela. (1Mk 28:20) Leswi mazritu ya papayi wake a ma li miyanakanywini ni le mbilwini yake, Solomoni a nga swi pfumelelanga leswaku ntanga ni ku pfumala mfambu swi mu sivela ku hetisisa ntizro lowo. A kombise xixixi lexikulu a va sungula ku tizra hi nkhinkhi nakone hi mpfunu wa Yehovha a kote ku heta a tempele dzroledzro ledzri a dzrili dzrikulu ngopfu, hi 7 wa malembe ni hamfu.
21 Hi lani Yehovha a mu pfuniki ha kone Solomoni, na hine a ta hi pfuna akuva hi va ni xixixi ni ku hetisisa wutiyanguleli byezru a ndangwini ni le bandleni. (Eza 41:10, 13) Loko hi kombisa xixixi a wugandzrelini bya Yehovha hi nga tiyiseka leswaku a ta hi tovokisa swoswi ni le nkameni lowu taka. Xileswo, ‘tiya ntamu . . . u tizra’.
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 03/2017 p. 29 §§ 6-7
Ku Va Munghanu Wa Hakakunene Loko Munghanu Waku A Yentxa Swihoxo
Davhida a a ni vanghanu vambeni lava a va mu seketela hi ku dumbeka nambiloko a kumana ni swikazratu. Mun’we ka vone i Huxayi lweyi Bibele dzri liki a a li ‘nakulobye wa Davhida’. (2Sa 16:16; 1Mk 27:33) Swi nga yentxeka a a li mutizri wa le wuhosini lweyi a a li munghanu wa hosi nakone minkama yimbeni a a lulamisa timhaka ta xihundla.
Loko Absalomu a djule ku wutlela papayi wake wuhosi, va-Israyele vanyingi va yime na yene kambe Huxayi a yime na Davhida. Loko Davhida a tsrutsrumile, Huxayi a mu yelile. Davhida a vaviseke ngopfu hikuva a kanganyisiwe hi n’wanake ni hi vanghanu vake lava a a va dumba. Nambitasu, Huxayi a tsrhame na a dumbekile nakone a beke nambi wutomi byake a nghozini akuva a honisa kungu dzra ku djula ku dlaya Davhida. Huxayi a nga yentxanga leswo hi leswi a ku li ntizro wake, kambe a swi yentxe hi leswi a a li munghanu wa ku dumbeka wa Davhida.—2Sa 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.
20-26 KA MARSU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 MAKRONIKA 1-4
“Hosi Solomoni A Teke Xiboho Lexi Nge Ke Xa Wutlhazri”
Perspicaz vol-1 p. 900 § 2
Khandzra
Loko Solomoni a sungule ku fuma, a mintxhumu yi txintxile ka khandzra dzra Israyele. Nambileswi a mfun’wini wake a ku ni ku zrula, a ye a yengesela mahantxhi ni makalitxhi ya yimpi. (Vona KALITXHI.) Swinyingi a swi xaviwa a Egipta. Swi djule ku yakiwa madoropa a tikweni hinkwadzru akuva ku bekisiwa switizro leswo ni masotxha. (1Th 4:26; 9:19; 10:26, 29; 2Mk 1:14-17) Nambitasu, Yehovha a nga zanga a dzri tovokisa kungu ledzro dzra Solomoni nakone ntsrhaku ka lifu dzrake, a mfumu wu yaviwile kuva ku hohloka khandzra dzra Israyele. Hi ku famba ka nkama, Ezaya a tsrale a ku: ‘Yowee! Ku lava fulamelaka Egipta ku pfuniwa, lava dumbaka mahantxhi, va dumba makalitxhi hi leswi ma taliki; va dumba vakhandzriyi va mahantxhi hi leswi va nga ni ntamu; kambe a va lavisi ku Muxwengi wa Israyele, a va djuli Yehovha!’—Eza 31:1.
Perspicaz vol-1 pp. 436-437
Kalitxhi
A tikweni dzra Israyele, ko va ntsena hi nkama wa ku fuma ka Solomoni lani ku viki ni nhlayu leyikulu swinene ya makalitxhi ni mahantxhi ya yimpi. A ku sunguleni a va nge na swone hi leswi Xikwembu Nkulukumba a hlayiki leswaku a hosi a yi nga fanelanga yi tihlengeletela mahantxhi yi yentxa ingiki hi loko a tiko a dzri to sizreleliwa ha wone. Nkongomiso lowo a wu yentxa leswaku ku nga vi ni makalitxhi manyingi swanga hi leswi a ma kokiwa hi mahantxhi. (Dt 17:16) Loko Samuwele a va be ndleve a mhakeni ya leswi hosi a yi ta va bindzriselisa xiswone wutomi vhanu a te: ‘A ta titekela vana venu a va khandzriyisa makalitxhini.’ (1Sa 8:11) Loko Absalomu na Adoniya va djule ku wutla wuhosi, va tihambele makalitxhi va va va djula 50 wa vavanuna akuva va tsrutsruma mahlweni kwavu. (2Sa 15:1; 1Th 1:5) Loko Davhida a hlule hosi ya le Tsoba, a teke 100 wa mahantxhi ni makalitxhi.—2Sa 8:3, 4; 10:18.
Loko Hosi Solomoni a tiyise khandzra dzra Israyele, a yengesele nhlayu ya makalitxhi ma va 1.400. (1Th 10:26, 29; 2Mk 1:14, 17) Handle ka Yerusalema, a ku ni madoropa man’wana lawa a ma tiviwa swanga ‘miti ya makalitxhi’ leyi a yi ni mimbangu ya ku hlawuleka akuva ku bekisiwa switizro leswo swa yimpi.—1Th 9:19, 22; 2Mk 8:6, 9; 9:25.
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 01/12/2005 p. 19 § 6
Nkatsrakanyu Wa Buku Dzra Makronika Ya Wubidzri
1:11, 12. Xikombelo xa Solomoni xi kombise Yehovha leswaku ku kuma wutlhazri ni wutivi, hi leswi a hosi a yi swi djula hi mbilu hinkwayu. Ku hlaya ntiyiso, swikhongoto swezru swi kombisa leswi timbilu tezru ti swi navelaka. Hi ta va hi yentxa swone loko hi kambisisa swikhongoto swezru.
27 KA MARSU–2 KA ABRILI
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 MAKRONIKA 5-7
“A Mbilu Yanga Yi Ta Va Kone Hi Masiku Hinkwawu”
Sentinela 15/11/2002 p. 5 § 1
Hi Nga Tsrhiki Ku Hlengeletana
Ntsrhakunyana ka leswo, loko Davhida a li hosi a Yerusalema, a kombise leswaku a a ni ku navela lokukulu ka ku djula ku yakela Yehovha yindlu, leyi a yi ta tsrhama hi masiku. Nambitasu, leswi Davhida a a li wanuna wa yimpi, Yehovha a mu byeli a ku: ‘U nga ka u nga yakeli a vito dzranga yindlu.’ Amatsrhan’wini yake, Yehovha a hlawule Solomoni n’wana Davhida akuva a yaka. (1Mk 22:6-10) Solomoni a khangule tempele hi 1026 M.N.Y., ntsrhaku ka 7 wa malembe ni hamfu na yi yakiwa. Yehovha a kombise leswaku a a wu yamukela muyaku luwa, hi ku hlaya leswi: ‘Ndzri yi xwengisi a yindlu leyi u yi yakiki a ku beka vito dzranga hi minkama hinkwayu.’ (1Th 9:3) Loko va-Israyele va tsrhama na va dumbekile, Yehovha a a ta tama a nyonxela yindlu yoleyo kambe loko va nga yentxi leswinene, Yehovha a a nga ha ta yi nyonxela nakone a yi ta ndzruluka zrumbi.—1 Tihosi 9:4-9; 2 Makronika 7:16, 19, 20.
Perspicaz vol-2 p. 1093
Tempele
Matimu. Tempele ledzri dzri ve kone ku ya tlhasela 607 M.N.Y., loko dzri hohlotiwa hi Vababilona lava a va zrangeliwa hi Hosi Nebukadnetsari. (2Th 25:9; 2Mk 36:19; Yr 52:13) Leswi Va-Israyele va sunguliki ku gandzrela swikwembu swa madzrimi, Xikwembu Nkulukumba a pfumelele leswaku matiko ma hlasela Yuda ni Yerusalema nakone minkama yin’wana a ma teka ni swibya ni wukosi a tempeleni. Hosi Xixaki wa le Egipta, a yive wukosi bya tempele (993 M.N.Y.) a masikwini ya hosi Robowamu n’wana Solomoni, na ke khaluta ntsena 33 wa malembe na ku khanguliwe tempele. (1Th 14:25, 26; 2Mk 12:9) Hosi Asa (977-937 M.N.Y.) a a yi hlonipha ngopfu yindlu ya Yehovha kambe a teke xiboho xa wumphunta xa ku sizrelela Yerusalema hi ku nyikela woru ni prata leswi a swi lumba tempele, akuva a xava hosi Ben-Hadad Wa ku Sungula, akuva a helisa xipfumelelanu xake na Baaxa hosi ya Israyele.—1Th 15:18, 19; 2Mk 15:17, 18; 16:2, 3.
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 01/12/2010 p. 11 § 7
A Tiva ‘Timbilu Ta Vana Vake’
Xikhongoto xa Solomoni xi nga hi txhavelela. Swi nga yentxeka vhanu va nga ma twisisi hi ku helela matitwela yezru kumbe ‘ku vaviseka’. (Pr 14:10) kambe Yehovha a tiva matitwela yezru nakone a zron’weka ngopfu ha hine. Loko hi khongota hi mu byela leswi nga timbilwini tezru, leswo swi nga hi pfuna ku tiyiselela swikazratu swezru. A Bibele dzri li: ‘N’wi txukumetela ku hlatiyela kwenu hinkwaku a henhla kwakwe, hikuva a zron’wa ha n’wine.’—1Pe 5:7.
10-16 KA ABRILI
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 MAKRONIKA 8-9
“A Yi Byi Nyika Lisima Wutlhazri”
Sentinela 01/11/1999 p. 20 § 4
Loko Ku Ni Moya Wa Ku Hanana
Nakunene, a hosi ya xisati ya le Xeba yi tikazrate ngopfu akuva yi yendzrela Solomoni. Swi tikomba na Xeba ku li lomu swoswi ku tiviwaka swanga Iêmen, leswi liki, Hosi ya xisati ni vaheleketi va yone va fambe hi makamela mpfhuka wa ku tlula 1.600 wa makilometro akuva va tlhasa a Yerusalema. Hi lani Yesu a hlayiki ha kone, ‘ya pfi wugan’wini bya misava’. Ha yini hosi leyi ya xisati yi tikazrate hi ndlela leyo? Ngopfungopfu a yi yela ku ya ‘yingela vutlhazri bya Solomoni’.—Lk 11:31.
Sentinela 01/07/1999 p. 30 §§ 4-5
A Va Tisolanga Hi Liyendzro Dzravu
Hi ntiyiso wa kone, a hosi ya xisati yi tlhase Yerusalema ‘ni vhanu lavanyingi ngopfu, va ni makamela lama zrwaliki mizri le ya ku nun’hwela, ni gole le dzra ku tala ngopfu, ni mazribye la ya lisima’. (1Th 10:2a) Van’wana va hlaya leswaku ‘vhanu lavanyingi ngopfu’, a va patsra malandzra lama nga ni matlhazri lawa a ma mu heleketa. Leswo swa twala hikusa hosi leyo ya xisati a yi hloniphiwa nakone a yi famba ni mintxhumu ya lisima ngopfu swinene leyi a yi dzringana mali ya yinyingi swinene.
Nambitasu, xiya leswaku hosi leyo ya xisati yi twe hi ndhuma ya Solomoni mayelanu ni ‘vito dzra Yehovha’. Leswi swi komba leswaku a yi nga yeli ta mabindzru. Swi tikomba na nkongometo wa yone a ku li ku ya yingela wutlhazri bya Solomoni, kumbexana nambi ku dondzra hi Xikwembu Nkulukumba wake, Yehovha. Swanga hi leswi swi tikombaka ingiki a yi li ntukulu wa Xem kumbe Kham, lava a va li vagandzreli va Yehovha, swi nga yentxeka a yi navela ku tiva swinyingi hi wukhongoti bya vakokwana va yone.
Sentinela 01/07/1999 pp. 30-31
A Va Tisolanga Hi Liyendzro Dzravu
Hosi ya xisati ya le Xeba, yi nyonxe ngopfu hi wutlhazri bya Solomoni ni ku hluvuka ka mfumu wake lakakuva ‘yi hela moya’. (1Th 10:4, 5) Van’wana va tizrisa hlayela dzrin’wana va ku ye “yima ku hefemula”. Xidondzreki xin’wana xi zi xi hlaya leswaku yi titivalile! Swi nge na mhaka leswaku ku yentxeki yini, leswi hi swi tivaka hi leswaku yi hlamalisiwe hi leswi yi swi voniki ni ku swi twa. Yi hlaye ni leswaku a malandzra ya Solomoni ma tovokile hi leswi ma kotaka ku twa wutlhazri bya hosi nakone yi dzrumise Yehovha hi kuva a beke Solomoni a xitsrhan’wini xa wuhosi. Kutani yi humexe swihanano swa ku dula lani a mpimu wa woru ledzri yi dzri nyikeliki wu nga ha dzringanaka ni kolomu ka 40 milhões wa madolar. Na yene Solomoni a nyike hosi ya xisati ‘hinkwaswu leswi yi swi zrandzraka ni leswi yi swi kombelaka’.—1Th 10:6-13.
Perspicaz vol-2 p. 917
Solomoni
Ntsrhaku ka ku vona ku phatima ka tempele, yindlu ya Solomoni, ndlela leyi a ku phameliwa ha yone swakuda ni swakunwa kun’we ni ndlela leyi vaphameli a va yambale ha yone ni magandzrelo lawa a ma nyikeliwa nkama ni nkama a tempeleni, a hosi ya xisati ‘yi hele moya’ lakakuva yi ku: ‘Lavisa, afa va nga ndzri byelanga ni vukazri bya swone; a vutlhazri byaku ni vupfundzri byaku byi tlula xidzrumu lexi ndzri xi yingeliki.’ Hi loko yi hlaya leswaku ma tovokile a malandzra ya hosi. Leswo hinkwaswu swi mu yentxe a dzrumisa Yehovha ni ku mu tlangela hi leswi a kombisiki lizrandzru a tikweni dzra Israyele hi ku beka Solomoni swanga hosi akuva a yavanyisa hi wululami ni ku teka swiboho leswinene.—1Th 10:4-9; 2Mk 9:3-8.
Tindzralama Ta Moya
Perspicaz vol-2 pp. 1159-1160
Xiluvelo
Ko va xiluvelo xin’we ntsena xa vafumi va Israyele lexi ku tlhamuxeliwaka ndlela leyi a xi tsrhame ha yone, ku nga xiluvelo xa Solomoni. (1Th 10:18-20; 2Mk 9:17-19) Swi tikomba a xi kumeka ka “Yindlu ya Huvu”, ku nga wun’we wa miyaku leyi a yi kumeka a nhaveni ya Moriya a Yerusalema. (1Th 7:7, BX.) A ku li xiluvelo lexikulu lexi hambiwiki hi ‘timhondzro ta tindlopfu’, xi namekiwi hi woru dzra ku basa, xi ni ka ku beka milenge ni mavoko. Nambileswi ku tizrisiwiki matinyo ya tindlopfu akuva ku hambiwa xiluvelo lexo, swi tikomba ku tizrisiwe ngopfu mapulangu ku nga switizro leswi swi tizrisiwiki ka ku hamba tempele, ntsrhaku ma pendiwa hi woru dzra lisima hi wugamu swi xongiseliwa hi matinyo lawo ya tindlopfu. Lweyi a a lavisa xiluvelo lexo, a a vona ntsena a woru ni matinyo ya tindlopfu. Ntsrhaku ka ku vulavula hi swikada leswi a swi kongoma a xiluvelweni, a wudzrunguli byi ya mahlweni byi ku: ‘Tindzrawu tibidzri, ti yima kusuhi ni mavoko. A tindzrawu ta khume na tibidzri (12) afa ti kone a swikhandzriyweni swa ntlhanu na xin’we (6), a matlhelweni mabidzri.’ (2Mk 9:17-19) Swa twisiseka ku va ku tizrisiwe tinghonyama akuva ku kombisiwa wulawuli. (Gn 49:9, 10; Mpf 5:5) Swi tikomba na 12 wa tinghonyama a ti fanekisela tinxaka ta 12 ta Israyele, leswi kumbexana a swi fanekisela ku titsrongahata ni ku seketela hosi leyi a yi li xiluvelweni. A xiluvelo a xi ni ka ku beka milenge. Hi lani xi tlhamuxeliwaka ha kone, a xi hambiwe hi matinyo ya tindlopfu ni woru, xi tlakukile, xi yandlaleliwe panu nakone a xini tinghonyama tibidzri a mahlweni. Hi ndlela leyo, a xi li xa xiyimu xa le henhla lakakuva a ku na xin’wana lexi faniki na xone a nkameni luwa nambiloko xi pimanisiwa ni swiluvelo leswi gunguliwiki hi vayembuli, leswi kombisiwaka a mabukwini kumbe leswi hambiwiki akuva ku kumbukiwa tihosi ta khale. Swi hi lani mutsrali wa Makronika a tsraliki ha kone loko a te: ‘Le xa nga hi lexo a xi yentxiwanga a mfun’wini ni wun’we.’—2Mk 9:19.
17-23 KA ABRILI
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 MAKRONIKA 10-12
“Swilayu Swa Wutlhazri Swi Nga Ku Pfuna”
Sentinela 06/2018 p. 13 § 3
A Luze Kuva Munghanu Wa Xikwembu Nkulukumba
Swi nga yentxeka Rehobuwamu a titwe a phasekile! Loko a a yingisete xikombelo xa xitsrhungu, yene, ni ndangu wake kun’we ni vhanu lava a va tsrhama a ndlwini ya wuhosi, a va ta fanela ku tsrhika ku hanya a mafuzreni. Nakone loko a nga va yingiseti, vhanu a va ta xandzruka. Xana a yentxe yini? Leswi a a li hosi leyimpswha, a sungule hi ku kombela swidzrimuxo ka vhanu lava kuliki lava a va li vadzrimuxi va hosi Solomoni. Kambe a tlhele a kombela swidzrimuxo ka tintanga take. Kutani a yingisete swidzrimuxo swa tintanga take nakone a hlawule ku khoma vhanu hi ndlela ya ku biha. A va hlamule a ku: ‘Kambe mine n’ta yengetela ku wu bindzrisa; Tatana a n’wi bile hi tintsrhilana, mine ndzri ta n’wi ba hi mibalana.’—2Mk 10:6-14.
Sentinela 01/09/2001 pp. 28-29
Ndlela Ya Ku Teka Swiboho Swa Wutlhazri
Yehovha a hi lulamisele vhanu lava wupfiki akuva va hi pfuna loko hi djula ku teka swiboho. (Ef 4:11, 12) Kambe loko hi djula ku pfuniwa, a hi fanelanga hi fana ni vhanu lava bulaka ni lwe ntsrhaku va yela lwiya ku ya tlhasela loko va kuma lweyi a ta ka va byela leswi va djulaka ku twa swone, kutani va landzra xidzrimuxo xolexo. Hi fanela ku tlhela hi dzrimuka xikombiso lexi nga liki xinene xa Rehobuwamu. Loko a djule ku teka xiboho lexikulu, a kume xidzrimuxo lexinene ka vavanuna lava kuliki lava tizriki ni papayi wake. Nambitasu, a nga landzranga mpfunu wavu kambe a yele tintanga take. A yentxe wumphunta hi ku landzra xidzrimuxo xa tintanga take nakone xiboho lexo xi yentxe a luza xiyenge lexikulu xa tiko ledzri a a dzri fuma.—1Th 12:1-17.
Loko u djula xilayu, yela lava nga ni mfambu a wuton’wini, lava ma tivaka ha hombe Matsralwa va tlhela va hlonipha minsinya ya milawu ya Bibele. (Pr 1:5; 11:14; 13:20) Loko swi koteka, tinyike nkama wa ku yanakanyisisa hi minsinya ya milawu leyi tizraka a mhakeni leyo ni hinkwaswu leswi patsrekaka ka xiboho lexi u djulaka ku xi teka. Loko u vona mintxhumu hi ndlela ya Yehovha, u ta teka xiboho lexinene.—Ba-le-Filipi 4:6, 7.
Perspicaz vol-2 p. 863 § 9
Rehobuwamu
Leswi Rehobuwamu a a tikulisa ni ku fuma hi ndlela ya ku biha, swi yentxe vhanu vanyingi va nga ha nyonxi hi mfumu wake. Ko va tinxaka ta Yuda na Benjamini leti tamiki ti seketela wuhosi bya Davhida. Van’wana lava seketeliki i vaprista ni valevhi va mimfumu ha yibidzri, kun’we ni vhanu van’wana ka tinxaka ta 10.—1Th 12:16, 17; 2Mk 10:16, 17; 11:13, 14, 16.
Tindzralama Ta Moya
Perspicaz vol-1 pp. 667-668
Demona Dzra Xiphongo
A mazritu ya Yoxuwa ka Yehošua 24:14, ma kombisa leswaku a va-Israyele hi ndlela ya kukazri a va ngheniwe hi moya wa ku gandzrela swikwembu swa madzrimi nkama lowu a va li wukazraweni a Egipta, nakone Ezekiyele a kombisa leswaku moya lowo wu ve kone ku dzringana nkama wa ku leha. (Ezk 23:8, 21) Hi kola ka leswo, tintlhazri tin’wana ti kombisa leswaku a nawu lowu Yehovha a wu nyikiki va-Israyele a huleni lowu a wu va sivela ku ‘tlhavela mademona [lama fanaka ni swiphongo]’ (Lv 17:1-7), ni kuva Yerobuwamu ‘a tibekele vaprista va mimbangu lemi tlakukiki, ni va swiphongo, ni va mazrole lawa a ma hambiki’ (2Mk 11:15), swi kombisa leswaku va-Israyele van’wana a va tizrisa ndlela ya kukazri ya ku gandzrela swiphongo hi lani a swi li ha kone a Egipta, ngopfungopfu ka muganga lowu vitaniwaka Baixo Egito. Herodotus (II, 46) a hlaya leswaku swi sukeli ka wugandzreli lebyo bya va-Egipta lani Vagriki va sunguliki wugandzreli bya Pã, swivumbiwa swa xinuna, swikwembu leswi navetisaka swa tinkuku leswi tsrhamaka tinhoveni, leswi a swi kombisiwa na swi ni timhondzro, nkila ni milenge ya xiphongo. Van’wana va yanakanya leswaku matsrhamela ya swikwembu leswo ma pfa ka swihena swa ku kombisa Sathana na a ni nkila, timhondzro ni masondzro lama yavaniki, ku nga swihena leswi swa ha liki kone ka vakriste va madzrimi.
A swi hlayiwi leswaku a ku li yini mintxhumu yoleyo “ya voya” (seʽi·rimʹ). Van’wana va hlaya leswaku a ku li swiphongo swa hakakunene kumbe swifaniso leswi hambiwiki swi fana ni swiphongo, kambe a swi tiyisekisiwi. Nambi matsralwa a ma yi khanyisi mhaka leyo. Zritu ledzri tizrisiwiki ka mhaka leyi, swi nga yentxeka dzri kombisa leswaku a miyanakanywini ya lava a va swi gandzrela, swikwembu swoleswo a swi fana ni swiphongo kumbe swi ni voya. Nakone swi nga yentxeka ku tizrisiwa ka zritu “swiphongo” ka mhaka leyi, a ku yentxeliwa ku dzrela mintxhumu hinkwayu leyi a yi tizriseliwa wugandzreli bya madzrimi, swanga hi leswi a zritu swithombe, ka matsralwa ya ku siyanasiyana, dzri pfaka hi ka zritu ledzri tlhamuxelaka “mswanyi wa swihazri”, kambe na swi nga hlayi swone leswaku a swithombe swi hambiwe hi mswanyi.—Lv 26:30; Dt 29:17.
24-30 KA ABRILI
WUKOSI BYI NGA BIBELENI | 2 MAKRONIKA 13-16
“Xana Hi Fanela Ku Dumba Yehovha Loko Swi Te Yini?”
Xihondzro Xa Ku Zrindzra 03/2021 p. 5 § 12
Madjaha—Xana Mi Nga Yentxa Yini Akuva Vambeni Va Mi Dumba?
12 Na a ha li ntsrongo, Hosi Asa a a titsrongahata a tlhela a va ni xixixi. Hi xikombiso, ntsrhaku ka ku fa ka papayi wake, Abiya, Asa a mu sivile a wuhosini a va a suselela swithombe hinkwaswu a tikweni. A tlhele ‘a leleta Vayuda ku djula Yehovha, Xikwembu Nkulukumba wa vatatana vavu ni ku bekisa nawu ni xileleto’. (2Mk 14:1-7) Nakone loko Zerak wa Muetiyopiya a hlasele Yuda na a ni 1.000.000 wa masotxha, hi wutlhazri Asa a tsrutsrumeli ka Yehovha, a kombela mpfunu, a ku: ‘Yehovha, loko ku nge wene, a ku na mumbeni lwa kotaka ku pfuna lwa ngeke na ntamu loko a pfukiwa hi lwe wa ntamu. Hi pfune, wene Yehovha, Xikwembu Nkulukumba wezru, hikuva hi dumba wene.’ Mazritu lawa ya ku xonga ma kombisa leswaku Asa a a ni lipfumelo dzrikulu ka wuswikoti bya Yehovha bya ku huluxa yene ni vhanu vakwe. Asa a dumbe Papayi wake wa le tilweni, hi swoswo ke ‘Yehovha a hlule [Va-etiyopiya]’.—2Mk 14:8-12.
Xihondzro Xa Ku Zrindzra 03/2021 p. 5 § 13
Madjaha—Xana Mi Nga Yentxa Yini Akuva Vambeni Va Mi Dumba?
13 A swi txhavisa kuva 1.000.000 wa masotxha ma ya lwa na Asa, kambe leswi a dumbiki Yehovha a hlulile. Nambi tanu, lexi vavisaka, hi leswaku loko a lavisane ni xikazratu lexitsrongo, a nga ha tiseketelanga ha Yehovha. Kambe loko Hosi ya Israyele, Baxa a djule ku mu hlaseliwa, Asa a tsrutsrumele ka Vasiriya a ya kombela mpfunu. Xiboho lexo xi tise khombo! Hi ku tizrisa muprofeta wake Khanani, Yehovha a byele Asa a ku: ‘Leswi u dumbiki hosi ya Aram [Siriya], u nga dumbangakiki Yehovha, Xikwembu Nkulukumba waku, hi leswo ke a yimpi ya hosi ya Aram yi phonyokile a mavokweni yaku.’ Nakunene ku sukela kolanu, Asa a a li wa ku tsrhamela ku lwa tiyimpi. (2Mk 16:7, 9; 1Th 15:32) Hi dondzra yini?
Xihondzro Xa Ku Zrindzra 03/2021 p. 6 § 14
Madjaha—Xana Mi Nga Yentxa Yini Akuva Vambeni Va Mi Dumba?
14 Tama u titsrongahata u tlhela u ya mahlweni u ti seketela ha Yehovha. Loko u babatisiwile, u kombise lipfumelo dzrikulu u tlhela u dumba Yehovha. Nakone Yehovha a nyonxe ngopfu hi ku ku nyika ndjombo ya ku va xiyenge xa ndangu wake. Xa lisima swoswi, i ku tama u tiseketela ha Yehovha. Swi nga ha voneka swi nabyala ku tiseketela ha Yehovha loko u djula ku teka swiboho leswikulu a wuton’wini. Kambe swi li yini loko u djula ku teka swiboho leswitsrongo? I swa lisima ku tiseketela ha Yehovha loko u teka swiboho leswitsrongo, swa ku fana ni ku hlawula swihungatiso, kumbe swiboho leswikulu swa ku fana ni ntizro wa ku tihanyisa ni makungu ya wutomi! U nga dumbe wutlhazri byaku. A matsrhan’wini ya leswo, djula minsinya ya milawu ya Bibele leyi yelanaka ni swiyimu swaku, u va u yentxa hi ku ya hi milawu yoleyo. (Pr 3:5, 6) Loko u yentxa leswo, u ta nyonxisa Yehovha u tlhela u kombiwa xitxhavu hi vamakwezru a bandleni dzraku.—Dondzra 1 Timoteo 4:12.
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 03/2017 p. 19 § 7
Tizrela Yehovha Hi Mbilu Hinkwayu!
7 Hinkwezru hi fanela ku kambela timbilu tezru ku vona loko hi tinyiketelile hi ku helela ka Xikwembu Nkulukumba. Tivutise leswi, ‘Xana ni tiyimisele ku nyonxisa Yehovha, ku lwela wugandzreli bya ntiyiso ni ku sizrelela vhanu vake ka mintxhumu ya ku biha?’ Yanakanya hi xixixi lexi Asa a xi kombisiki hi ku susa Maka, lweyi a a li “wansati lweyi a hloniphiwaka” a tikweni! Minkama yin’wana swi nga ha djula hi kombisa xixixi ku fana na Asa. Hi xikombiso, u nga ku yini loko xizro xa ndangu kumbe munghanu lwenkulu lweyi a yentxiki xidoho lexikulu a yala ku txintxa a va a susiwa bandleni? Xana u ta tama u titlhanganisa na yene? Xana mbilu yaku yi ta ku kutxetela ku yentxa yini?