ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • nwt Abalewi 1:1-27:34
  • Abalewi

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Abalewi
  • Bibiliya y’isi nshasha (nwt)
Bibiliya y’isi nshasha (nwt)
Abalewi

ABALEWI

1 Yehova ahamagara Musa, avugana na we ari mw’ihema ry’ibonaniro+. Amubarira ati: 2 «Bwira Abisirayeli* uti: “Nihagira uwipfuza guha Yehova ishikanwa rivuye mu bitungwa, akwiye kuzana inka, intama canke impene+.

3 Niyatanga ishikanwa riturirwa rivuye mu nka, akwiye kuzana ishuri itagira akanenge+. Azoyizana imbere ya Yehova ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro avyishakiye+. 4 Azorambika ikiganza ku mutwe w’iryo shikanwa riturirwa, kandi Imana izokwemera iryo shikanwa ryiwe kugira ababarirwe ibicumuro* yakoze.

5 Bazokererera iyo shuri imbere ya Yehova. Abahungu ba Aroni ari bo baherezi+, bazoshikanira Imana amaraso yayo bongere bayamijagire ku mpande zose z’igicaniro+ kiri ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. 6 Iyo shuri y’ishikanwa riturirwa bazoyikurako urushato bongere bayikatagure mu bipande+. 7 Abahungu ba Aroni ari bo baherezi, bazoshira umuriro ku gicaniro+ hanyuma bashireko inkwi. 8 Bazopanga ku gicaniro ibipande vy’iyo shuri y’ishikanwa riturirwa+, biri kumwe n’umutwe wayo n’ibinure* vyayo, hejuru y’inkwi ziri ku muriro. 9 Amara yayo n’amaguru* yayo bazobironga mu mazi hanyuma umuherezi abiturire vyose bifumbe umwotsi ku gicaniro. Ni ishikanwa riturirwa, ishikanwa bashikanisha umuriro ry’akamoto kamotera neza* Yehova+.

10 Niyatanga ishikanwa riturirwa rivuye mu busho bw’intama canke bw’impene+, akwiye kuzana isuguru itagira akanenge+. 11 Bazoyikererera imbere ya Yehova mu buraruko bw’igicaniro. Abahungu ba Aroni ari bo baherezi, bazoca bamijagira amaraso yayo ku mpande zose z’igicaniro+. 12 Bazoyikatagura mu bipande hanyuma umuherezi apange ku gicaniro ibipande vyayo biri kumwe n’umutwe wayo n’ibinure vyayo, hejuru y’inkwi ziri ku muriro. 13 Amara yayo n’amaguru yayo bazobironga mu mazi hanyuma umuherezi abiturire vyose bifumbe umwotsi ku gicaniro. Ni ishikanwa riturirwa, ishikanwa bashikanisha umuriro ry’akamoto kamotera neza Yehova.

14 Ariko niyaha Yehova ishikanwa riturirwa rigizwe n’inyoni, akwiye kuzana intunguru canke inuma zikiri nto+. 15 Umuherezi azozana iyo nyoni ku gicaniro, ayice umutwe* hanyuma ayiturire ifumbe umwotsi ku gicaniro, ariko amaraso yayo azoyareka amiminukire ku ruhande rw’igicaniro. 16 Azoyikurako agatorero n’amoya abite hirya y’igicaniro amaja mu buseruko, mu kibanza batamwo iminyota*+. 17 Azoyisaturira hagati y’amababa yayo ariko ntaze ayicemwo kubiri. Azoca ayiturira ifumbe umwotsi ku gicaniro, hejuru y’inkwi ziri ku muriro. Ni ishikanwa riturirwa, ishikanwa bashikanisha umuriro ry’akamoto kamotera neza Yehova.

2 Umuntu niyaha Yehova ishikanwa ry’intete+, akwiye kuzana ifu inoze. Azoyisukako amavuta hejuru, ayishireko n’imibavu*+. 2 Azoca ayizanira abahungu ba Aroni ari bo baherezi. Umuherezi azoyora urushi rw’iyo fu inoze ivanze n’amavuta hamwe n’iyo mibavu yose, abiturire bifumbe umwotsi ku gicaniro nk’ikimenyetso* c’iryo shikanwa ryose+. Ni ishikanwa bashikanisha umuriro ry’akamoto kamotera neza* Yehova. 3 Ibisigaye vyose kuri iryo shikanwa bizoba ivya Aroni n’abahungu biwe+. Ni ikintu ceranda cane+ kivuye ku mashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro.

4 Nimwatanga ishikanwa ry’intete rigizwe n’imikate yokejwe mw’ifuru, ikwiye kuba ari imikate y’umuzingi icumbanywe amavuta canke udukate dufyase dusizeko amavuta+. Ikwiye kuba ikozwe mw’ifu inoze.

5 Nimba ari ishikanwa ry’intete rigizwe n’ivyakaranzwe kw’ipanu+, bikwiye kuba bikozwe mw’ifu inoze ivanze n’amavuta ariko itarimwo umwambiro. 6 Muze mubimanyagure hanyuma mubisukeko amavuta+. Ni ishikanwa ry’intete.

7 Nimba ari ishikanwa ry’intete rigizwe n’ivyakaranzwe mw’isafuriya, bikwiye kuba bikozwe mw’ifu inoze ivanze n’amavuta. 8 Muzozanira Yehova ishikanwa ry’intete rikozwe muri ivyo bintu hanyuma murishikirize umuherezi. Umuherezi na we azoca arijana hafi y’igicaniro. 9 Umuherezi azotora bikeyi kuri iryo shikanwa, abiturire bifumbe umwotsi ku gicaniro nk’ikimenyetso c’iryo shikanwa ryose+. Ni ishikanwa bashikanisha umuriro ry’akamoto kamotera neza Yehova+. 10 Ibisigaye kuri iryo shikanwa bizoba ivya Aroni n’abahungu biwe. Ni ikintu ceranda cane kivuye ku mashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro+.

11 Ntimuzohe Yehova ishikanwa ry’intete ririmwo umwambiro+, kuko umwambiro* canke ubuki bidakwiye guturirwa ngo bibe ishikanwa rya Yehova bashikanisha umuriro.

12 Murashobora kubishikanira Yehova nk’ishikanwa ry’ivyeze ubwa mbere*+, ariko ntimuzobishire ku gicaniro ngo bibe akamoto keza.

13 Ishikanwa ry’intete ryose muzotanga muzorishiramwo umunyu. Amashikanwa y’intete muzotanga ntaze aburemwo umunyu w’isezerano ry’Imana yanyu. Amashikanwa yanyu yose muzoyatangana umunyu+.

14 Nimwaha Yehova ishikanwa ry’intete rigizwe n’ivyeze ubwa mbere, zikwiye kuba ari intete nshasha* zikaranze kandi zijanjaguye. Ni zo muzotanga nk’ishikanwa ry’intete rigizwe n’ivyeze ubwa mbere+. 15 Mukwiye kurisukako amavuta n’imibavu*. Ni ishikanwa ry’intete. 16 Umuherezi azoca atora intete nkeyi zijanjaguye zivanze n’amavuta hamwe n’iyo mibavu yose, abiturire bifumbe umwotsi nk’ikimenyetso c’iryo shikanwa ryose+. Ni ishikanwa rya Yehova bashikanisha umuriro.

3 Nimba ishikanwa ryiwe ari ikimazi co gusangira*+ akuye mu busho bw’inka, yaba ari ishuri canke ishashi, ikwiye kuba itagira akanenge imbere ya Yehova. 2 Azorambika ikiganza ku mutwe w’ishikanwa ryiwe, hanyuma rikerererwe ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. Abahungu ba Aroni ari bo baherezi, bazoca bamijagira amaraso yaryo ku mpande zose z’igicaniro. 3 Azokura kuri ico kimazi ivyo ashikanira Yehova nk’ishikanwa bashikanisha umuriro+, ni ukuvuga ikinure+ gipfutse amara, ikinure cose gifashe ku mara 4 be n’amafyigo abiri n’ikinure cayo kiri hafi y’ikiyunguyungu. Azokurako kandi ikinure gifashe ku gitigu*, agikurireko rimwe n’amafyigo+. 5 Abahungu ba Aroni bazobituririra ku gicaniro, hejuru y’ishikanwa riturirwa riri ku nkwi ziri ku muriro+. Ni ishikanwa bashikanisha umuriro ry’akamoto kamotera neza* Yehova+.

6 Nimba agomba guha Yehova ikimazi co gusangira akuye mu ntama canke mu mpene, akwiye kuzana ikigabo canke ikigore kitagira akanenge+. 7 Nimba ari isuguru y’intama, azoyizana imbere ya Yehova. 8 Azorambika ikiganza ku mutwe w’ishikanwa ryiwe, hanyuma rikerererwe ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. Abahungu ba Aroni bazoca bamijagira amaraso yaryo ku mpande zose z’igicaniro. 9 Ibinure vy’ico kimazi co gusangira azobiha Yehova nk’ishikanwa bashikanisha umuriro+. Azokurako igitsembe cayo cose kinuze, agikatire hafi y’uruti rw’umugongo, akureko n’ikinure gipfutse amara, ikinure cose gifashe ku mara 10 be n’amafyigo abiri n’ikinure cayo kiri hafi y’ikiyunguyungu. Azokurako kandi ikinure gifashe ku gitigu, agikurireko rimwe n’amafyigo+. 11 Umuherezi azobiturira bifumbe umwotsi ku gicaniro. Ni ibifungurwa*, ishikanwa rya Yehova bashikanisha umuriro+.

12 Nimba ishikanwa ryiwe ari impene, azoyizana imbere ya Yehova. 13 Azorambika ikiganza ku mutwe wayo, hanyuma ikerererwe imbere y’ihema ry’ibonaniro. Abahungu ba Aroni bazoca bamijagira amaraso yayo ku mpande zose z’igicaniro. 14 Ivyo azoshikanira Yehova nk’ishikanwa bashikanisha umuriro ni ikinure gipfutse amara, ikinure cose gifashe ku mara+ 15 be n’amafyigo abiri n’ikinure cayo kiri hafi y’ikiyunguyungu. Azokurako kandi ikinure gifashe ku gitigu, agikurireko rimwe n’amafyigo. 16 Umuherezi azobiturira bifumbe umwotsi ku gicaniro. Ni ibifungurwa, ishikanwa bashikanisha umuriro ry’akamoto keza. Ikinure cose ni ica Yehova+.

17 Ntimuze mwigere murya icitwa ikinure canke amaraso+. Iryo ni itegeko ryamaho uko urunganwe* rwanyu ruzogenda rurakurikirana, aho muzoba muba hose.”»

4 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Bwira Abisirayeli uti: “Umuntu niyacumura atabishaka+, agakora ico ari co cose mu bintu Yehova yababujije, uku ni ko bizogenda:

3 Umuherezi yarobanujwe amavuta*+ niyacumura+ agatuma ihanga ryagirwa n’icaha, akwiye gushikanira Yehova ishuri itagira akanenge bwa shikanwa ry’ico gicumuro yakoze+. 4 Azoyizana ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro+ imbere ya Yehova, arambike ikiganza ku mutwe wayo hanyuma ayikererere imbere ya Yehova+. 5 Uwo muherezi yarobanujwe amavuta+ azotora makeyi ku maraso yayo, ayinjize mw’ihema ry’ibonaniro. 6 Azokoza urutoke muri ayo maraso+, ayamijagire incuro indwi+ imbere ya Yehova, imbere y’irido y’ahantu heranda. 7 Azosiga kandi amaraso makeyi ku mahembe y’igicaniro c’imibavu imota neza+ kiri imbere ya Yehova mw’ihema ry’ibonaniro. Ayasigaye yose azoca ayasuka ku mushinge w’igicaniro c’amashikanwa aturirwa+ kiri ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro.

8 Azoca akurako ibinure vyose vy’iyo shuri y’ishikanwa ry’igicumuro, ushizemwo ikinure gipfutse amara, ikinure gifashe ku mara 9 be n’amafyigo abiri n’ikinure cayo kiri hafi y’ikiyunguyungu. Azokurako kandi ikinure gifashe ku gitigu*, agikurireko rimwe n’amafyigo+. 10 Bizoba ari nka birya bakura kw’ishuri y’ikimazi co gusangira+. Umuherezi azobiturira bifumbe umwotsi ku gicaniro c’amashikanwa aturirwa.

11 Ariko urushato rw’iyo shuri n’inyama zayo zose, biri kumwe n’umutwe, amaguru*, amara be n’amayezi+, 12 ni ukuvuga ibisigaye vyose kuri iyo shuri, azobitwara inyuma y’ikambi aho bata iminyota*, abiturize umuriro w’inkwi+. Bikwiye guturirirwa aho bata iminyota.

13 Ishengero ryose rya Isirayeli niryacumura ritabishaka+ maze rikagirwa n’icaha, ariko ntibamenye* ko abantu bakoze ikintu Yehova yababujije+, 14 ico gicumuro nicamenyekana, bakwiye* gutanga ishuri y’ishikanwa ry’igicumuro, bakayizana imbere y’ihema ry’ibonaniro. 15 Abashingantahe b’ishengero bazorambika ibiganza ku mutwe wayo imbere ya Yehova, hanyuma ikerererwe imbere ya Yehova.

16 Umuherezi yarobanujwe amavuta azoca atora makeyi ku maraso yayo ayinjize mw’ihema ry’ibonaniro. 17 Uwo muherezi azokoza urutoke muri ayo maraso, ayamijagire incuro indwi imbere ya Yehova, aharabana na ya rido+. 18 Azoshira kandi amaraso makeyi ku mahembe y’igicaniro+ kiri imbere ya Yehova mw’ihema ry’ibonaniro. Ayasigaye yose azoca ayasuka ku mushinge w’igicaniro c’amashikanwa aturirwa kiri ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro+. 19 Azoyikurako ibinure vyayo vyose, abituririre ku gicaniro+. 20 Azobigenza nk’uko yabigenjeje kuri ya shuri ya mbere y’ishikanwa ry’igicumuro. Ukwo ni ko umuherezi azobigenza kugira ishengero rikurweko igicumuro*+, kandi bazobabarirwa. 21 Azojana iyo shuri inyuma y’ikambi hanyuma ayiturire nk’uko yaturiye ya shuri ya mbere+. Ni ishikanwa ry’igicumuro ritangiwe ishengero+.

22 Umukuru+ niyacumura atabishaka, agakora kimwe mu bintu vyose Yehova Imana yiwe yabujije, 23 abwirizwa gutanga ishikanwa ry’isuguru y’impene ikiri nto itagira akanenge. Ukwo nyene ni ko azobigenza nibamumenyesha ko yarenze kw’ibwirizwa ry’Imana. 24 Azorambika ikiganza ku mutwe wayo hanyuma ayikererere aho bakererera amashikanwa aturirwa imbere ya Yehova+. Ni ishikanwa ry’igicumuro. 25 Umuherezi azotora makeyi ku maraso y’iryo shikanwa ry’igicumuro akoresheje urutoke, ayasige ku mahembe+ y’igicaniro c’amashikanwa aturirwa. Ayasigaye azoca ayasuka ku mushinge w’igicaniro+. 26 Ibinure vyayo vyose azobituririra ku gicaniro bifumbe umwotsi nka kurya kw’ibinure vy’ikimazi co gusangira+. Umuherezi azomusabira akurweko igicumuro, kandi azobabarirwa.

27 Umunyagihugu niyacumura atabishaka, agakora kimwe mu bintu Yehova yabujije+, 28 abwirizwa kuzana impene y’ishashi itagira akanenge bwa shikanwa ry’igicumuro yakoze. Ukwo nyene ni ko azobigenza nibamumenyesha igicumuro yakoze. 29 Azorambika ikiganza ku mutwe w’iyo mpene y’ishikanwa ry’igicumuro hanyuma ayikererere aho bakererera amashikanwa aturirwa+. 30 Umuherezi azotora makeyi ku maraso yayo akoresheje urutoke, ayasige ku mahembe y’igicaniro c’amashikanwa aturirwa. Ayasigaye yose azoca ayasuka ku mushinge w’igicaniro+. 31 Azoyikurako ibinure vyayo vyose+ nka kurya bigenda ku kimazi co gusangira+, hanyuma umuherezi abiturire bifumbe umwotsi ku gicaniro, bimotere neza* Yehova. Umuherezi azomusabira akurweko igicumuro, kandi azobabarirwa.

32 Ariko niyatanga umwagazi w’intama ngo ube ishikanwa ry’igicumuro ciwe, abwirizwa kuzana ishashi itagira akanenge. 33 Azorambika ikiganza ku mutwe w’iyo ntama y’ishikanwa ry’igicumuro hanyuma ayikererere aho bakererera amashikanwa aturirwa+. 34 Umuherezi azotora makeyi ku maraso y’iryo shikanwa ry’igicumuro akoresheje urutoke, ayasige ku mahembe y’igicaniro c’amashikanwa aturirwa+. Ayasigaye yose azoca ayasuka ku mushinge w’igicaniro. 35 Azoyikurako ibinure vyayo vyose nka kurya bigenda kw’isuguru y’intama y’ikimazi co gusangira, hanyuma umuherezi abiturire bifumbe umwotsi ku gicaniro, hejuru y’amashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro+. Umuherezi azomusabira akurweko igicumuro yakoze, kandi azobabarirwa+.

5 Umuntu niyabona ikibi kiriko kirakorwa canke akakimenya hanyuma akumva bahamagara* uwoza kuba icabona+ ariko ntavuge ico azi, azoba acumuye kandi azobihanirwa.

2 Umuntu niyakora ku kintu gihumanye, waba ari umuvyimba w’igikoko co mw’ishamba, uw’igitungwa canke uw’udukoko dutoduto*+, uwo muntu azoba ahumanye. Azokwagirwa n’icaha naho yoba yabigize atabizi. 3 Umuntu niyakora ku buhumane bw’umuntu+ atabizi, ni ukuvuga ikintu cose cotuma ahumana, azoca yagirwa n’icaha niyaramuka abimenye.

4 Umuntu niyihutagiza akarahira ko azokora ikintu, caba ari ciza canke kibi, ariko mu nyuma akamenya ko yihuse kurahira, azokwagirwa n’icaha*+.

5 Nihagira ikimwagira muri ivyo bintu, abwirizwa kwatura+ ingene yacumuye. 6 Azozanira kandi Yehova ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha ku bw’igicumuro yakoze+, ni ukuvuga ishashi y’intama canke y’impene kugira ibe ishikanwa ry’igicumuro. Umuherezi azomusabira akurweko igicumuro* yakoze.

7 Ariko nimba adashobora kuronka intama, azozanira Yehova ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha rigizwe n’intunguru zibiri canke inuma zibiri zikiri nto+. Imwe izoba iy’ishikanwa ry’igicumuro, iyindi iy’ishikanwa riturirwa+. 8 Azozizanira umuherezi, na we abanze gushikana imwe y’ishikanwa ry’igicumuro. Azoyica umutwe* ariko ntaze awudendure. 9 Azomijagira amaraso makeyi y’iryo shikanwa ku ruhande rw’igicaniro, ayasigaye ace ayasuka ku mushinge w’igicaniro+. Ni ishikanwa ry’igicumuro. 10 Iyindi azoyitanga nk’ishikanwa riturirwa nk’uko bisabwa n’amategeko+. Umuherezi azomusabira* akurweko igicumuro yakoze, kandi azobabarirwa+.

11 Nimba na ho adashobora kuronka intunguru zibiri canke inuma zibiri zikiri nto, azozana ishikanwa ry’igicumuro rigizwe n’ic’icumi c’ingero ya efa*+ y’ifu inoze. Ntaze ayishiremwo amavuta canke imibavu*, kuko ari ishikanwa ry’igicumuro. 12 Azoyizanira umuherezi, na we ayoreko urushi kugira rube ikimenyetso* c’iryo shikanwa ryose. Azoca ayiturira ifumbe umwotsi ku gicaniro, hejuru y’amashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro. Ni ishikanwa ry’igicumuro. 13 Umuherezi azomusabira akurweko igicumuro yakoze, ico ari co cose mu bicumuro vyavuzwe, kandi azobabarirwa+. Ibisigaye kuri iryo shikanwa bizoba ivy’umuherezi+, nka kurya bigenda ku mashikanwa y’intete+.”»

14 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 15 «Umuntu niyahemuka agacumura ku bintu vyeranda vya Yehova+ atabishaka, azozanira Yehova ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha rigizwe n’impfizi y’intama itagira akanenge akuye mu busho bwiwe+. Igiciro cayo muri shekeli z’ifeza kizoshingwa hisunzwe shekeli* y’akarorero y’aheranda*+. 16 Ategerezwa kandi kuriha ibintu vyeranda yacumuyeko, yongereko ica gatanu c’igiciro cavyo+. Azobiha umuherezi kugira amutangire impongano*+ akoresheje impfizi y’intama y’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha, kandi azobabarirwa+.

17 Umuntu niyacumura agakora ico ari co cose mu bintu Yehova yabujije, naho yoba yagikoze atabizi, azokwagirwa n’icaha kandi azobihanirwa+. 18 Akwiye kuzanira umuherezi ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha rigizwe n’impfizi y’intama itagira akanenge akuye mu busho yisunze igiciro cashinzwe+. Umuherezi azomutangira impongano ku bw’iryo kosa yakoze atabizi kandi atabishaka, kandi azobabarirwa. 19 Ni ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha. Emwe, aba yagiriwe no gucumura kuri Yehova.»

6 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Umuntu niyacumura agahemukira Yehova+ mu kubesha mugenziwe ku kintu yamubikije+ canke yamugwatirije, canke akamwiba, akamunyaga 3 canke agatora ikintu catakaye mugabo akabesha ku bijanye na co, niyarahira abesha ku gicumuro ico ari co cose yakoze muri ivyo+, uku ni ko akwiye kubigenza: 4 nimba yacumuye akagirwa n’icaha, ategerezwa gusubiza ico kintu yivye canke yanyaze, canke ico kintu yazurumye, yabikijwe canke yatoye, 5 canke ikindi kintu cose yarahiye abesha. Ategerezwa kukiriha cose uko cakabaye+, akongerako ica gatanu c’igiciro caco. Azobiha nyenevyo umusi vyemejwe ko yagiriwe n’icaha. 6 Azoca azanira umuherezi ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha ahaye Yehova. Rizoba ari impfizi y’intama itagira akanenge akuye mu busho, yisunze igiciro cashinzwe c’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha+. 7 Umuherezi azomutangira impongano* imbere ya Yehova, kandi azobabarirwa ikintu cose yakoze gituma yagirwa n’icaha+.»

8 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 9 «Bwira Aroni n’abahungu biwe uti: “Iri ni ryo tegeko rigenga ishikanwa riturirwa+: ishikanwa riturirwa rizoguma ku muriro wo ku gicaniro ijoro ryose gushika mu gatondo, kandi umuriro uzoguma waka ku gicaniro. 10 Umuherezi azokwambara umwambaro wiwe w’akazi na rya butura* bikozwe mw’ilino*+ kugira apfuke ubwambure bwiwe. Azokura iminyota*+ y’iryo shikanwa umuriro watuririye ku gicaniro, ayishire iruhande y’igicaniro. 11 Azoca akura izo mpuzu+ yambare izindi, aheze atware iyo minyota inyuma y’ikambi ahantu hadahumanye+. 12 Umuriro uzoguma waka ku gicaniro. Ntuze wigere uzima. Buri gitondo umuherezi azoza arashira inkwi+ ku muriro, azipangeko ikimazi giturirwa hanyuma aturire ibinure vy’ibimazi vyo gusangira bifumbe umwotsi kuri co+. 13 Umuriro uzoguma waka ku gicaniro. Ntuze wigere uzima.

14 Iri na ryo ni itegeko rigenga ishikanwa ry’intete+: abahungu ba Aroni ni bo bazorizana ku gicaniro imbere ya Yehova. 15 Umwe muri bo azotora kuri ryo urushi rw’ifu inoze ivanze n’amavuta hamwe n’imibavu* yose iri kuri ryo. Azoca abiturira bifumbe umwotsi ku gicaniro, bibe ikimenyetso* c’iryo shikanwa ryose. Ni ishikanwa ry’akamoto kamotera neza* Yehova+. 16 Aroni n’abahungu biwe bazorya ibisigaye kuri iryo shikanwa+. Bazobirira ahantu heranda ari imikate itagiramwo umwambiro. Bazoyirira mu kigo c’ihema ry’ibonaniro+. 17 Ntimukwiye kuyishiramwo umwambiro+. Ni umugabane ndabahaye uvuye ku mashikanwa yanje bashikanisha umuriro+. Ni ikintu ceranda rwose+, nka kurya kw’ishikanwa ry’igicumuro n’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha. 18 Umuhungu wese mu bakomoka kuri Aroni azoyirya+. Ni umugabane wabo wamaho uko urunganwe* rwabo ruzogenda rurakurikirana, uvuye ku mashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro+. Ikintu cose kizokora kuri ayo mashikanwa kizoca kiba ceranda.”»

19 Yehova yongera kubwira Musa ati: 20 «Iri ni ryo shikanwa Aroni n’abahungu biwe bazokwama baha Yehova umusi bazorobanuzwa amavuta*+: ic’icumi c’ingero ya efa*+ c’ifu inoze y’ishikanwa ry’intete+. Bazotanga igice kimwe mu gatondo, ikindi ku mugoroba. 21 Iryo shikanwa rizotegurirwa kw’ipanu+ riri kumwe n’amavuta. Uzorivanga neza n’amavuta hanyuma urishikane ari udukate twokeje, ribe akamoto kamotera neza Yehova. 22 Umuherezi wo mu bahungu biwe azorobanuzwa amavuta kugira amusubirire+, na we nyene azobigenza gutyo. Iri ni itegeko ryamaho: rizoturirwa rifumbe umwotsi imbere ya Yehova, kuko ari ishikanwa ritangwa ryose. 23 Ishikanwa ryose ry’intete ritangiwe umuherezi rikwiye guturirwa ryose*. Ntirikwiye kuribwa.»

24 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 25 «Bwira Aroni n’abahungu biwe uti: “Iri ni ryo tegeko rigenga ishikanwa ry’igicumuro+: ahantu amashikanwa aturirwa akerererwa+, ni ho nyene bazokererera amashikanwa y’igicumuro imbere ya Yehova. Ni ikintu ceranda cane. 26 Umuherezi azotanga iryo shikanwa azorya igipande ciwe+. Azokirira ahantu heranda, mu kigo c’ihema ry’ibonaniro+.

27 Ikintu cose gikoze ku nyama z’iryo shikanwa kizoca kiba ceranda. Nihagira uwutarukiriza ku mpuzu yiwe amaraso yaryo, iyo mpuzu ikwiye guca imesurirwa ahantu heranda. 28 Inkono batetsemwo iryo shikanwa bakwiye kuyimena. Ariko nimba baritetse mw’isafuriya y’umujumpu, bakwiye kuyinyukura hanyuma bakayirongorora mu mazi.

29 Umugabo wese w’umuherezi azoriryako+. Ni ikintu ceranda rwose+. 30 Ariko ishikanwa ry’igicumuro ntirikwiye kuribwa igihe amaraso yaryo ajanywe ahantu heranda kugira bayatangeko impongano mw’ihema ry’ibonaniro+. Rikwiye guturirwa.

7 Iri ni ryo tegeko rigenga ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha+: ni ikintu ceranda cane. 2 Ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha bazorikererera ahantu bakererera amashikanwa aturirwa, kandi amaraso yaryo+ azomijagirwa ku mpande zose z’igicaniro+. 3 Umuherezi azoshikana ibinure vyose+ vy’iryo shikanwa, ni ukuvuga igitsembe kinuze, ikinure gipfutse amara 4 be n’amafyigo abiri n’ikinure cayo kiri hafi y’ikiyunguyungu. Azokurako kandi ikinure gifashe ku gitigu, agikurireko rimwe n’amafyigo+. 5 Umuherezi azobiturira bifumbe umwotsi ku gicaniro, bibe ishikanwa rya Yehova bashikanisha umuriro+. Ni ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha. 6 Umugabo wese w’umuherezi azoriryako+ kandi azoririra ahantu heranda. Ni ikintu ceranda rwose+. 7 Itegeko rigenga ishikanwa ry’igicumuro ni ryo nyene rikora kw’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha. Inyama zaryo zegukira umuherezi yarishikanye*+.

8 Igihe umuherezi ashikanye ishikanwa riturirwa ry’umuntu, urushato+ rw’iryo shikanwa ruzoca ruba urw’uwo muherezi.

9 Ishikanwa ryose ry’intete ryokejwe mw’ifuru, iryateguriwe mw’isafuriya canke kw’ipanu+, ryegukira umuherezi yaritanze. Rizoba ari rwiwe+. 10 Ariko ishikanwa ryose ry’intete rivanze n’amavuta+ canke ryumutse+, ryegukira abahungu ba Aroni bose. Bose bazoronka ibingana.

11 Iri ni ryo tegeko rigenga ikimazi co gusangira+ umuntu ashobora gushikanira Yehova: 12 niyagishikiriza agomba gukenguruka+, azogitanga kiri kumwe n’imikate y’umuzingi itarimwo umwambiro icumbanywe amavuta, udukate* tutarimwo umwambiro dusizeko amavuta be n’imikate y’umuzingi ikozwe mw’ifu inoze ivanze neza kandi icumbanywe amavuta. 13 Iryo shikanwa azoritanga riri kumwe n’imikate y’umuzingi irimwo umwambiro hamwe n’ico kimazi co gusangira atanze kugira akenguruke. 14 Azotora umukate umwumwe muri ubwo bwoko bwose, ibe umugabane mweranda ashikanira Yehova. Uwo mugabane uzoca wegukira umuherezi yamijagiye ku gicaniro amaraso y’ico kimazi co gusangira+. 15 Inyama z’ikimazi co gukenguruka zikwiye kuribwa ku musi agitangiyeko. Ntakwiye kuziraza+.

16 Nimba ikimazi ciwe ari ico gushitsa indagano+ canke ishikanwa atanze avyishakiye+, gikwiye kuribwa ku musi agitangiyeko. Ibisigaye birashobora kuribwa ku musi ukurikira. 17 Ariko inyama zose zizosigara ku musi ugira gatatu zitegerezwa guturirwa+. 18 Nihagira uwurya ku nyama z’ico kimazi ku musi ugira gatatu, uwagitanze ntazokwemerwa n’Imana kandi ntazofatwa ko yagitanze. Ico kimazi kizoca kiba igisesemye, kandi uwuzokiryako azobihanirwa+. 19 Inyama zikoze ku kintu gihumanye ntizikwiye kuribwa. Zikwiye guturirwa. Ariko inyama zidahumanye, umuntu wese adahumanye arashobora kuzirya.

20 Mugabo umuntu wese ariye ku kimazi co gusangira kigenewe Yehova kandi ahumanye, ategerezwa kwicwa*+. 21 Nihagira uwukora ku kintu gihumanye, bwaba ari ubuhumane bw’umuntu+, igikoko gihumanye+ canke ikintu cose gisesemye kandi gihumanye+, hanyuma akarya ku nyama z’ikimazi co gusangira kigenewe Yehova, uwo muntu ategerezwa kwicwa.”»

22 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 23 «Barira Abisirayeli uti: “Ntimuze murye ikinure na kimwe+, caba ic’impfizi y’inka, isuguru y’intama canke impene. 24 Ikinure c’igitungwa musanze capfuye canke igitungwa cishwe n’igikoko murashobora kugikoresha ikindi kintu cose mushatse, ariko ntimuze mwigere mukirya+. 25 Umuntu wese ariye ikinure c’igitungwa ahaye Yehova nk’ishikanwa bashikanisha umuriro, ategerezwa kwicwa.

26 Ntimuze murye amaraso n’amwe+ aho muzoba muba hose, yaba ari ay’inyoni canke ikindi gitungwa. 27 Umuntu azorya amaraso ayo ari yo yose ategerezwa kwicwa+.”»

28 Yehova yongera kubwira Musa ati: 29 «Barira Abisirayeli uti: nihagira uwuzanira Yehova ikimazi co gusangira, azogikurako ivyo aha Yehova+. 30 Azozana mu maboko yiwe ikinure+ n’akameme*, abishikanire Yehova bwa shikanwa bashikanisha umuriro, hanyuma abizungagize* nk’ishikanwa bazungagiza+ imbere ya Yehova. 31 Umuherezi azoturira ico kinure gifumbe umwotsi ku gicaniro+, ariko akameme kazoba aka Aroni n’abahungu biwe+.

32 Muzoha umuherezi itako ry’iburyo, ribe umugabane mweranda uvuye ku bimazi vyanyu vyo gusangira+. 33 Umuhungu wa Aroni azoshikana amaraso y’ibimazi vyo gusangira hamwe n’ikinure, ni we azotwara iryo tako, ribe umugabane wiwe+. 34 Ku bimazi vyo gusangira Abisirayeli batanga, nkuyeko akameme k’ishikanwa bazungagiza n’itako ry’umugabane mweranda, maze ndabiha Aroni n’abahungu biwe. Iryo ni itegeko ryamaho ku Bisirayeli+.

35 Uwo ni wo mugabane ugenewe abaherezi, ni ukuvuga Aroni n’abahungu biwe. Bawuhawe uvuye ku mashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro, umusi bimikwa ngo bakorere Yehova igikorwa c’ubuherezi+. 36 Yehova yategetse ko baza barahabwa uwo mugabane uvuye ku bimazi vy’Abisirayeli umusi bimikwa*+. Ni itegeko ryamaho uko urunganwe* rwabo ruzogenda rurakurikirana.»

37 Iryo ni ryo tegeko rigenga ishikanwa riturirwa+, ishikanwa ry’intete+, ishikanwa ry’igicumuro+, ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha+, ikimazi co kwimika abaherezi+ be n’ikimazi co gusangira+. 38 Ivyo ni vyo Yehova yategetse Musa ku musozi Sinayi+, umusi yategeka Abisirayeli kuzanira amashikanwa yabo Yehova mu bugaragwa bwa Sinayi+.

8 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Fata Aroni n’abahungu biwe+, za mpuzu zabo+, ya mavuta meranda*+, ya shuri y’ishikanwa ry’igicumuro, za mpfizi zibiri z’intama na ca giseke c’imikate itarimwo umwambiro+, 3 hanyuma ukoranirize ishengero ryose ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro.»

4 Musa aca akora ivyo Yehova amutegetse, akoraniriza ishengero ryose ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. 5 Maze abwira iryo shengero ati: «Ibi ni vyo Yehova yadutegetse gukora.» 6 Aca azana hafi yiwe Aroni n’abahungu biwe, araboza n’amazi+. 7 Araheza yambika Aroni ya kanzu+, amukenyeza na wa mukanda+. Amwambika na ya kanzu itagira amaboko+, ayirenzako ya efodi+, aca arayiboha na wa mukaba+ wayo ujishe kugira igume. 8 Hanyuma amwambika ka gapfuko ko ku gikiriza+, aca agashiramwo Urimu na Tumimu*+. 9 Amaherezo, amwambika ca gitambara bazingira mu mutwe+, ashira imbere kuri co ka kuma gafyase gakozwe mu nzahabu, ca kimenyetso ceranda* cerekana ko yeguriwe Imana+, nk’uko Yehova yari yabimutegetse.

10 Musa aca atora ya mavuta meranda, ayasuka* kuri rya hema n’ivyari muri ryo vyose+, aravyeza. 11 Hanyuma atora makeyi kuri ayo mavuta, ayamijagira incuro indwi kuri ca gicaniro, arakirobanura n’ibikoresho vyaco vyose kugira avyeze. Abigenza gutyo no kuri ca kibesani* n’ico bagiterekako. 12 Amaherezo, asuka ku mutwe wa Aroni makeyi kuri ya mavuta meranda, aramurobanura kugira amweze+.

13 Hanyuma Musa azana hafi yiwe abahungu ba Aroni, abambika ya makanzu. Araheza abakenyeza ya mikanda yongera abambika na twa dukofero*+, nk’uko Yehova yari yabimutegetse.

14 Hanyuma Musa azana ya shuri y’ishikanwa ry’igicumuro+ maze Aroni n’abahungu biwe bayirambikako ibiganza ku mutwe. 15 Aca arayikerera hanyuma akoza urutoke mu maraso yayo+. Araheza ayasiga ku mahembe yose y’igicaniro, aragityorora kugira kiveko igicumuro. Amaraso asigaye aca ayasesa ku mushinge w’igicaniro, araceza kugira baze baragitangirako impongano*. 16 Inyuma y’ivyo, Musa afata ikinure cose kiri ku mara, ikinure gifashe ku gitigu* hamwe na ya mafyigo abiri n’ikinure cayo, arabiturira bifumba umwotsi ku gicaniro+. 17 Ibisigaye kuri iyo shuri vyose, ni ukuvuga urushato rwayo, inyama zayo n’amayezi yayo, aca abituririra inyuma y’ikambi+ nk’uko Yehova yari yabimutegetse.

18 Hanyuma Musa azana ya mpfizi y’intama y’ishikanwa riturirwa maze Aroni n’abahungu biwe bayirambikako ibiganza ku mutwe+. 19 Aca arayikerera hanyuma amijagira amaraso yayo ku mpande zose z’igicaniro. 20 Araheza ayikatagura mu bihimba maze afata umutwe wayo, ibihimba vyayo n’ibinure* vyayo, arabiturira birafumba umwotsi. 21 Hanyuma aronga mu mazi amara yayo n’amaguru* yayo, aca arayiturira yose ifumba umwotsi ku gicaniro. Ryari ishikanwa riturirwa ry’akamoto keza*, ishikanwa rya Yehova bashikanisha umuriro, nk’uko Yehova yari yabimutegetse.

22 Musa araheza azana ya mpfizi y’intama igira kabiri, ni ukuvuga ya mpfizi y’intama ikoreshwa mu kubimika+. Aroni n’abahungu biwe baca bayirambikako ibiganza ku mutwe+. 23 Aca arayikerera, afata makeyi ku maraso yayo ayasiga ku gutwi kw’iburyo kwa Aroni, ku rukumu rw’ukuboko kwiwe kw’iburyo no kw’ino rikuru ry’ikirenge ciwe c’iburyo. 24 Hanyuma yigiza hafi abahungu ba Aroni maze asiga amaraso makeyi ku gutwi kwabo kw’iburyo, ku rukumu rw’ukuboko kwabo kw’iburyo no kw’ino rikuru ry’ikirenge cabo c’iburyo. Ayasigaye aca ayamijagira ku mpande zose z’igicaniro+.

25 Musa aca atora ibinure vyayo, ni ukuvuga igitsembe kinuze, ibinure vyose biri ku mara, ikinure gifashe ku gitigu, amafyigo abiri n’ikinure cayo hamwe n’itako ry’iburyo+. 26 Hanyuma aja kuri ca giseke c’imikate itarimwo umwambiro kiri imbere ya Yehova, atoramwo umukate wiburungushuye+, umukate w’umuzingi ucumbanywe amavuta+ be n’agakate gafyase, araheza abishira hejuru ya vya binure na rya tako ry’iburyo. 27 Vyose aca abishira mu minwe ya Aroni n’abahungu biwe, arabizungagiza* nk’ishikanwa bazungagiza imbere ya Yehova. 28 Hanyuma abikura mu minwe yabo, arabiturira bifumba umwotsi ku gicaniro, hejuru ya rya shikanwa riturirwa. Cari ikimazi co kubimika c’akamoto keza, ishikanwa rya Yehova bashikanisha umuriro.

29 Musa aca atora akameme kayo, arakazungagiza nk’ishikanwa bazungagiza imbere ya Yehova+. Ako kameme k’impfizi y’intama yakoreshejwe mu kubimika kabaye aka Musa, nk’uko Yehova yari yabimutegetse+.

30 Ubukurikira, Musa atora makeyi kuri ya mavuta meranda+, atora n’amaraso makeyi ku yari ku gicaniro maze abimijagira Aroni n’impuzu ziwe hamwe n’abahungu biwe n’impuzu zabo. Ukwo ni ko yejeje Aroni n’impuzu ziwe hamwe n’abahungu biwe+ n’impuzu zabo+.

31 Maze Musa abwira Aroni n’abahungu biwe ati: «Nimutekere+ izo nyama ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. Muzozirira ng’aho nyene kandi muzozikoza umukate wo muri ca giseke*, kuko Imana yantegetse iti: “Aroni n’abahungu biwe bazobirya+.” 32 Inyama n’umukate bizosigara mukwiye kubiturira+. 33 Muzomara imisi indwi mutava ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro, gushika imisi yo kubimika iheze, kuko bizofata imisi indwi kugira mwimikwe mw’ibanga ry’ubuherezi+. 34 Ibi tugize uno musi ni vyo Yehova yadutegetse gukora kugira mutangirwe impongano+. 35 Muzomara imisi indwi+ mutava ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro ijoro n’umurango, mwitwararika ivyo Yehova yabategetse+ kugira ntimupfe. Ivyo ni vyo Imana yantegetse.»

36 Nuko Aroni n’abahungu biwe bakora ibintu vyose Yehova yari yategetse biciye kuri Musa.

9 Ku musi ugira umunani+, Musa ahamagara Aroni n’abahungu biwe hamwe n’abashingantahe bo muri Isirayeli. 2 Abwira Aroni ati: «Tora ishuri ikiri nto y’ishikanwa ry’igicumuro+ n’impfizi y’intama y’ishikanwa riturirwa, vyose bitagira akanenge uheze ubizane imbere ya Yehova. 3 Ariko Abisirayeli uzobabwire uti: “Nimuzane isuguru y’impene y’ishikanwa ry’igicumuro, ishuri be n’isuguru y’intama vy’ishikanwa riturirwa bimaze umwaka umwumwe kandi bitagira akanenge, 4 hamwe n’impfizi y’inka be n’iy’intama vy’ikimazi co gusangira+, kugira mubishikanire Yehova. Muzane n’ishikanwa ry’intete+ rivanze n’amavuta, kuko Yehova aza kubabonekera+ uyu musi.”»

5 Baca bazana imbere y’ihema ry’ibonaniro ivyo Musa yari yabategetse. Maze ishengero ryose riraza rihagarara imbere ya Yehova. 6 Musa rero ababwira ati: «Ibi ni vyo Yehova yabategetse gukora, kugira mubone ubuninahazwa bwa Yehova+.» 7 Musa aca abwira Aroni ati: «Egera igicaniro utange ishikanwa ryawe ry’igicumuro+ n’ishikanwa ryawe riturirwa, wongere witangire impongano*+ mwe n’umuryango wawe. Uzoheza utange ishikanwa ry’abantu+ wongere ubatangire impongano+ nk’uko Yehova yategetse.»

8 Ubwo nyene Aroni aca yegera igicaniro, akerera ya shuri y’ishikanwa ryiwe ry’igicumuro+. 9 Hanyuma abahungu biwe bamuha amaraso yayo+, na we ayakozamwo urutoke maze ayasiga ku mahembe y’igicaniro. Ayasigaye aca ayasuka ku mushinge w’igicaniro+. 10 Araheza afata ikinure cayo, amafyigo n’ikinure gifashe ku gitigu*, arabiturira bifumba umwotsi ku gicaniro, nk’uko Yehova yari yategetse Musa+. 11 Inyama zayo n’urushato rwayo aca abituririra inyuma y’ikambi+.

12 Hanyuma Aroni akerera ya mpfizi y’intama y’ishikanwa riturirwa. Abahungu biwe bamuha amaraso yayo, na we ayamijagira ku mpande zose z’igicaniro+. 13 Bamuha n’ibipande vyayo biri kumwe n’umutwe wayo, na we arabiturira bifumba umwotsi ku gicaniro. 14 Araheza aronga amara yayo n’amaguru* yayo, abituririra hejuru ya rya shikanwa riturirwa, bifumba umwotsi ku gicaniro.

15 Hanyuma atanga ishikanwa ry’abantu: afata ya suguru y’impene igenewe abantu, arayikerera maze ayitanga nk’ishikanwa ry’igicumuro nk’imwe ya mbere. 16 Araheza azana ishikanwa riturirwa, aritanga nk’uko bisabwa n’amategeko+.

17 Hanyuma atanga ishikanwa ry’intete+: ayora urushi kuri ryo, arariturira rifumba umwotsi ku gicaniro, iruhande y’ishikanwa riturirwa ryo mu gitondo+.

18 Inyuma y’ivyo, Aroni akerera ya mpfizi y’inka na ya mpfizi y’intama y’ikimazi co gusangira kigenewe abantu. Abahungu biwe bamuha amaraso yazo, na we ayamijagira ku mpande zose z’igicaniro+. 19 Ibinure vy’iyo mpfizi y’inka+ na vyo, igitsembe kinuze c’iyo mpfizi y’intama, ikinure gipfutse amara, amafyigo n’ikinure gifashe ku gitigu+, 20 vyose babishira hejuru y’utumeme* tw’ivyo bitungwa, araheza aturira ivyo binure, bifumba umwotsi ku gicaniro+. 21 Ariko utwo tumeme n’iryo tako ry’iburyo, Aroni abizungagiza* nk’ishikanwa bazungagiza imbere ya Yehova, nk’uko Musa yari yategetse+.

22 Hanyuma Aroni aduza amaboko hejuru y’abantu arabahezagira+. Ahejeje gutanga ishikanwa ry’igicumuro n’ishikanwa riturirwa hamwe n’ibimazi vyo gusangira, aca aramanuka. 23 Amaherezo, Musa na Aroni binjira mw’ihema ry’ibonaniro hanyuma barasohoka, maze bahezagira abantu+.

Ubuninahazwa bwa Yehova buca bubonekera abantu bose+. 24 Nuko haza umuriro uvuye kuri Yehova+ maze urigata rya shikanwa riturirwa na vya binure biri ku gicaniro. Abantu bose ngo babibone, baca biha akaruru maze barunama mu maso hashika hasi+.

10 Mu nyuma, abahungu ba Aroni ari bo Nadabu na Abihu+, umwe wese atora agapanu kiwe kajako umuriro maze badushirako umuriro n’imibavu+. Baraheza bazana imbere ya Yehova umuriro utemewe+, uwo atari yarabategetse gukoresha. 2 Umuriro uvuye imbere ya Yehova uca urabaturira+, bapfira imbere ya Yehova+. 3 Musa aca abwira Aroni ati: «Ni bimwe nyene Yehova yavuga ati: “Abaza hafi yanje+ bakwiye kwibuka ko ndi mweranda, kandi abantu bose bakwiye kuninahaza.”» Aroni aguma ahoze.

4 Nuko Musa ahamagara Mishayeli na Elizafani, abahungu ba Uziyeli+ sewabo wa Aroni, ababwira ati: «Ingo mukure benewanyu ahantu heranda, mubajane inyuma y’ikambi.» 5 Baca baraza, babaterura bacambaye ya makanzu yabo maze babajana inyuma y’ikambi, nk’uko Musa yari yababwiye.

6 Musa aca abwira Aroni n’abahungu biwe bari basigaye, ari bo Eleyazari na Itamari ati: «Ntimureke gutunganya imishatsi yanyu canke ngo mutabure impuzu zanyu+, ahandiho mwopfa kandi bigatuma Imana ishavurira ishengero ryose. Benewanyu, ni ukuvuga ishengero ryose ry’Abisirayeli, bazoririra abo Yehova yicishije umuriro. 7 Ntimuhirahire ngo muve ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro, ahandiho mwopfa, kuko amavuta meranda* ya Yehova ari kuri mwebwe+.» Baca bakora nk’uko Musa ababwiye.

8 Hanyuma Yehova abwira Aroni ati: 9 «Mwe n’abahungu bawe ntimuze mwinjire mw’ihema ry’ibonaniro mwanyoye umuvinyu canke izindi nzoga+ kugira ntimupfe. Iryo ni itegeko ryamaho uko urunganwe* rwanyu ruzogenda rurakurikirana. 10 Ivyo bizotuma mushobora gutandukanya iceranda n’ikitari ceranda, igihumanye n’ikidahumanye+. 11 Bizotuma kandi mushobora kwigisha Abisirayeli amategeko yose Yehova yabahaye biciye kuri Musa+.»

12 Musa aca abwira Aroni n’abahungu biwe bari basigaye, ari bo Eleyazari na Itamari ati: «Mu mashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro, nimutore ivyasigaye kw’ishikanwa ry’intete, mubikoremwo imikate itarimwo umwambiro. Iyo mikate mukwiye kuyirira hafi y’igicaniro+, kuko ari myeranda cane+. 13 Mubwirizwa kuyirira ahantu heranda+ kuko ari umugabane wanyu n’abahungu banyu, uvuye ku mashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro. Ivyo ni vyo Imana yantegetse. 14 Wewe n’abahungu bawe n’abakobwa bawe+ muzorya kandi akameme* k’ishikanwa bazungagiza be n’itako ry’umugabane mweranda+. Muzobirira ahantu hadahumanye kuko ari umugabane mwahawe mwe n’abahungu bawe, uvuye ku bimazi vyo gusangira Abisirayeli batanga. 15 Bazozana itako ry’umugabane mweranda n’akameme k’ishikanwa bazungagiza hamwe n’ibinure vy’amashikanwa bashikanisha umuriro, kugira batange ishikanwa bazungagiza* imbere ya Yehova. Ako kameme n’iryo tako bizoba umugabane wawe n’abahungu bawe ibihe bidahera+, nk’uko Yehova yabitegetse.»

16 Hanyuma Musa arondera hose ya mpene y’ishikanwa ry’igicumuro+, asanga yahiye iratokombera. Aca ashavurira cane Eleyazari na Itamari, abahungu ba Aroni bari basigaye, ababwira ati: 17 «Kuki mutaririye ishikanwa ry’igicumuro ahantu heranda+, kandi ari ikintu ceranda cane yabahaye kugira mwikorere ikosa ry’ishengero mwongere muritangire impongano* imbere ya Yehova? 18 Raba nta n’umwe yinjije amaraso yayo ahantu heranda+. Mwabwirizwa kuyirira ahantu heranda nk’uko nabitegetswe.» 19 Aroni yishura Musa ati: «Ni vyo uno musi abantu bashikaniye Yehova ishikanwa ry’igicumuro n’ishikanwa riturirwa+. Ariko uravye ivyanshikiye, wumva vyari guhimbara Yehova iyo ndya kw’ishikanwa ry’igicumuro uno musi?» 20 Musa yumvise iyo nyishu, aca abona ko vyumvikana.

11 Yehova abarira Musa na Aroni ati: 2 «Bwira Abisirayeli muti: “Ibi ni vyo bikoko vyo kw’isi mushobora kurya+: 3 igikoko cose gifise ikinono gisatuye kigatana kandi cuza, murashobora kukirya.

4 Ariko mu bikoko vyuza canke bifise ikinono gisatuye, ibi ni vyo mutazorya: ingamiya, kuko yuza ariko ikaba idafise ikinono gisatuye. Irahumanye kuri mwebwe+. 5 Inkezi yo mu bitandara+, kuko yuza mugabo ikaba idafise ikinono gisatuye. Irahumanye kuri mwebwe. 6 Urukwavu rwo mw’ishamba, kuko rwuza ariko rukaba rudafise ikinono gisatuye. Rurahumanye kuri mwebwe. 7 Hamwe n’ingurube+, kuko ifise ikinono gisatuye kandi gitanye ariko ikaba ituza. Irahumanye kuri mwebwe. 8 Ntimuze murye inyama zavyo canke ngo mukore ku mivyimba yavyo. Birahumanye kuri mwebwe+.

9 Ibi ni vyo mushobora kurya mu bintu vyose biba mu mazi: ikintu cose gifise amababa n’ibigaragamba kiba mu biyaga canke mu nzuzi, murashobora kukirya+. 10 Mugabo ikintu cose kiba mu biyaga no mu nzuzi ariko kidafise amababa n’ibigaragamba, haba mu dukoko twose dutoduto* no mu bindi bikoko vyose biba mu mazi, gikwiye kubashisha. 11 Emwe, bikwiye kubashisha. Ntimukwiye kurya inyama zavyo+ kandi n’imivyimba yavyo ikwiye kubashisha. 12 Ikintu cose kiba mu mazi kidafise amababa n’ibigaragamba gikwiye kubashisha.

13 Ibi ni vyo bikwiye kubashisha mu bikoko biguruka. Ntimuze mubirye kuko bishisha: inkona+, kagoma, inkukuma yirabura+, 14 ikinyamwanira gitukura, ubwoko bwose bw’ibinyamwanira vyirabura, 15 ubwoko bwose bw’ibikona, 16 imbuni*, igihuna, inguriguri, ubwoko bwose bw’agaca, 17 agahuna gatoyi, ikirovyi, igihuna c’amatwi maremare, 18 imbata yo mu mazi, inyanana, inkukuma, 19 agasoza, ubwoko bwose bw’inyange, samunsure n’agahungarema. 20 Udukoko twose tw’amababa tugendera ku maguru ane dukwiye kubashisha.

21 Mu dukoko twose tw’amababa tugendera ku maguru ane, muzorya gusa udufise ayandi maguru abiri maremare adufasha gutaruka. 22 Utu ni two mushobora kurya: ubwoko butandukanye bw’inzige ziza zirimuka hamwe n’izindi nzige ziribwa+, imijogoja hamwe n’ibihori. 23 Utundi dukoko twose tw’amababa tugendera ku maguru ane dukwiye kubashisha. 24 Utwo dukoko twotuma muba abahumanye. Umuntu wese akoze ku muvyimba watwo azoca aba uwuhumanye gushika ku mugoroba+. 25 Umuntu wese atoye umuvyimba watwo akwiye kumesa impuzu ziwe+. Azoca aba uwuhumanye gushika ku mugoroba.

26 Igikoko cose gifise ikinono gisatuye mugabo kidatanye kandi kikaba kituza, kirahumanye kuri mwebwe. Uwugikozeko wese azoca aba uwuhumanye+. 27 Ibikoko vyose bifise amaguru ane bigendera ku majanja* birahumanye kuri mwebwe. Umuntu wese akoze ku muvyimba wavyo azoca aba uwuhumanye gushika ku mugoroba. 28 Umuntu wese ateruye umuvyimba wavyo akwiye kumesa impuzu ziwe+, maze akaba uwuhumanye gushika ku mugoroba+. Birahumanye kuri mwebwe.

29 Utu ni two dukoko duhumanye kuri mwebwe: ifuku, imbeba+, ubwoko bwose bw’imiserebanyi, 30 akaburuburu, ikivumbura*, umuserebanyi wo mu mazi, umuserebanyi wo mu musenyi n’uruvuruvu. 31 Utwo dukoko turahumanye kuri mwebwe+. Umuntu wese akoze ku mivyimba yatwo azoca aba uwuhumanye gushika ku mugoroba+.

32 Ikintu cose umuvyimba w’utwo dukoko uguyeko kizoca kiba igihumanye, yaba ari igikoresho co mu biti, impuzu, urushato canke igunira. Igikoresho cose uwo muvyimba uguyeko gikwiye kwinikwa mu mazi, kandi kizoba igihumanye gushika ku mugoroba. Inyuma y’aho kizoheza kibe ikidahumanye. 33 Uwo muvyimba niwagwa mu gikoresho c’ibumba muzoca mukimena, kandi ikintu cose cari muri co kizoca kiba igihumanye+. 34 Ibifungurwa vyose bigiyeko amazi yari muri ico gikoresho bizoca bihumana, kandi ikinyobwa cose cari mu co kizoca gihumana. 35 Ikintu cose umuvyimba w’utwo dukoko uguyeko kizoca gihumana. Yaba ifuru canke amashiga, mubwirizwa kukimena. Kizoba gihumanye kandi kizoguma gihumanye kuri mwebwe. 36 Iriba n’itangi y’amazi vyonyene ni vyo bizoguma bidahumanye, ariko umuntu wese akoze ku muvyimba w’utwo dukoko azoca aba uwuhumanye. 37 Umuvyimba watwo niwagwa ku mbuto zo gutera, izo mbuto ntizizohumana. 38 Ariko izo mbuto nizajako amazi hanyuma hakagira igihimba c’umuvyimba w’utwo dukoko kizigwako, izo mbuto zizoca ziba izihumanye kuri mwebwe.

39 Igikoko mwemerewe kurya nicapfa, uwukoze ku muvyimba waco wese azoca aba uwuhumanye gushika ku mugoroba+. 40 Umuntu wese azorya ku nyama z’uwo muvyimba akwiye kumesa impuzu ziwe, kandi azoba uwuhumanye gushika ku mugoroba+. Umuntu wese ateruye umuvyimba w’ico gikoko akwiye kumesa impuzu ziwe, kandi azoba uwuhumanye gushika ku mugoroba. 41 Udukoko twose tugendagenda kw’isi dukwiye kubashisha+. Ntimukwiye kuturya. 42 Ntimuze murye igikoko cose gikwega inda hasi, ikigendesha amaguru ane canke agakoko kose kagendagenda kw’isi gafise amaguru menshi. Ni ibintu bishisha+. 43 Ntimuze mureke ngo utwo dukoko dutume muba abashisha. Ntimuze mureke ngo tubanduze, bitume muba abahumanye+. 44 Ndi Yehova Imana yanyu+. Mutegerezwa kwiyeza mukaba beranda+ kuko ndi mweranda+. Ntimukwiye rero kwihumanisha agakoko na kamwe kagendagenda kw’isi. 45 Ndi Yehova, uwabakuye mu Misiri kugira ndabereke ko ndi Imana yanyu+. Mutegerezwa kuba beranda+ kuko ndi mweranda+.

46 Iryo ni ryo tegeko rigenga ibikoko bigendagenda kw’isi, ibiguruka mu kirere, ibigendera mu mazi hamwe n’udukoko two kw’isi, 47 kugira mushobore gutandukanya ibihumanye n’ibidahumanye, ibikwiye kuribwa n’ibidakwiye kuribwa+.”»

12 Yehova yongera kubarira Musa ati: 2 «Bwira Abisirayeli uti: “Umugore niyasama inda hanyuma akavyara umuhungu, azomara imisi indwi ahumanye nka kurya bigenda ari mu misi y’ubutinyanka*+. 3 Ku musi ugira umunani, uwo mwana azogenyerwa*+. 4 Mu misi 33 ikurikira, uwo mugore azoguma yihumanura kubera amaraso yatakaje. Ntakwiye gukora ku kintu na kimwe ceranda canke ngo yinjire ahantu heranda imisi yiwe yo kwihumanura itarahera.

5 Niyavyara umukobwa, azomara imisi 14 ahumanye nka kurya bigenda ari mu butinyanka. Mu misi 66 ikurikira, azoguma yihumanura kubera amaraso yatakaje. 6 Niyaheza imisi yo kwihumanura ku bw’umuhungu canke umukobwa, azoca azana isuguru y’intama y’ishikanwa riturirwa+ imaze umwaka canke udashika hamwe n’inuma ikiri nto canke intunguru y’ishikanwa ry’igicumuro. Azobizanira umuherezi ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. 7 Umuherezi azoca abizana imbere ya Yehova hanyuma amutangire impongano*, kandi azoba ahumanuwe ukuvirirana kwiwe. Iryo ni ryo tegeko ryerekeye umugore yavyaye umuhungu canke umukobwa. 8 Ariko nimba adashobora kuronka intama, azoca azana intunguru zibiri canke inuma zibiri zikiri nto+, imwe ibe ishikanwa riturirwa, iyindi ibe ishikanwa ry’igicumuro. Umuherezi azomutangira impongano, kandi azohumanuka.”»

13 Yehova abandanya kubwira Musa na Aroni ati: 2 «Ku rukoba rw’umuntu nihaza ikivyimba, igisekera canke ikibibi* kandi bikaba bishobora kuvamwo indwara y’imibembe*+, bakwiye kumuzanira Aroni umuherezi canke umwe mu bahungu biwe b’abaherezi+. 3 Umuherezi azosuzuma iyo ndwara y’urukoba. Niyasanga ubwoya bw’aho hantu bwahindutse bukera kandi iyo ndwara ikaba ishika munsi y’urukoba, izoba ari imibembe. Umuherezi azokwihweza aho hantu maze atangaze ko ahumanye. 4 Ariko niyasanga ico kibibi cera, kikaba kidashika munsi y’urukoba kandi n’ubwoya bwaho bukaba butahindutse ngo bwere, azoca amushira ukwa wenyene imisi indwi+. 5 Ku musi ugira indwi, umuherezi azomusuzuma. Niyasanga iyo ndwara yahagaze, itabandanije gukwiragira ku rukoba, azoca amushira ukwa wenyene iyindi misi indwi.

6 Ku musi ugira indwi, umuherezi azosubira amusuzume. Niyasanga iyo ndwara iriko irakira kandi ikaba itakwiragiye ku rukoba, azoca atangaza ko adahumanye+. Kizoba cari igisekera gusa. Uwo muntu azoca amesa impuzu ziwe hanyuma abe uwudahumanye. 7 Ariko ico gisekera* nicakwiragira ku rukoba umuherezi amaze gutangaza ko adahumanye, azoca asubira ku muherezi*. 8 Umuherezi azosuzuma ico gisekera. Niyasanga cakwiragiye ku rukoba, azoca atangaza ko ahumanye. Izoba ari imibembe+.

9 Nihagira umuntu arwara imibembe, bategerezwa kumuzana ku muherezi. 10 Umuherezi aze amusuzume+. Niyasanga ku rukoba hari ikivyimba cera, kikaba catumye ubwoya bw’aho hantu buhinduka bukera kandi kuri co hakaba hari igisebe+, 11 izoba ari imibembe y’igihe kirekire. Umuherezi azoca atangaza ko ahumanye. Ntakwiye kumushira ukwa wenyene+ kuko ahumanye. 12 Ariko iyo mibembe niyakwiragira ku rukoba rwiwe rwose, umuherezi amuravye akabona asigaye yuzuye imibembe kuva ku mutwe gushika ku maguru, 13 umuherezi azoce amusuzuma. Niyasanga iyo mibembe yuzuye urukoba rwiwe rwose, azoca atangaza ko uwo muntu adahumanye*. Ntazoba ahumanye kuko urukoba rwiwe rwose ruzoba rwahindutse rugasigara rwera. 14 Ariko bishitse ku rukoba rwiwe hakaza igisebe, azoca aba uwuhumanye. 15 Umuherezi niyabona ico gisebe, azoca atangaza ko uwo muntu ahumanye+. Ico gisebe kirahumanye. Izoba ari imibembe+. 16 Ico gisebe nicasubira guhinduka kikera, azoca agaruka ku muherezi. 17 Umuherezi azomusuzuma+. Niyasanga cahindutse kikera, azoca atangaza ko uwo muntu adahumanye. Azoba yahumanutse.

18 Umuntu niyarwara igihute hanyuma kigakira, 19 ariko aho cahora hagaca haza ikivyimba cera canke ikibibi gifise ibara ryera rivanze n’iritukura, akwiye guca aja kwiyereka umuherezi. 20 Umuherezi azogisuzuma+. Niyasanga gishika munsi y’urukoba kandi ubwoya bwaho bukaba bwahindutse bukera, azoca atangaza ko ahumanye. Izoba ari imibembe yadutse ahahoze ico gihute. 21 Ariko niyasanga ata bwoya bwera buriko, akabona ntigishika munsi y’urukoba kandi kikaba kiriko kirakira, azoca amushira ukwa wenyene imisi indwi+. 22 Nimba na ho vyibonekeza ko cakwiragiye ku rukoba, umuherezi azoca atangaza ko ahumanye. Izoba ari imibembe. 23 Ariko ico kibibi nicaguma hamwe ntigikwiragire, buzoba ari ubuvyimbe gusa bwatewe na ca gihute. Umuherezi azoca atangaza ko adahumanye+.

24 Igihe umuntu afise inkovu y’ubushe hanyuma iyo nkovu ikavamwo ikibibi c’ibara ryera rivanze n’iritukura canke ryera gusa, 25 umuherezi azogisuzuma. Niyasanga ubwoya bwaho bwahindutse bukera kandi bikaba biboneka ko gishika munsi y’urukoba, izoba ari imibembe yadutse muri iyo nkovu. Umuherezi azoca atangaza ko ahumanye. Izoba ari imibembe. 26 Ariko niyasanga ata bwoya bwera buriko, akabona ntigishika munsi y’urukoba kandi kikaba kiriko kirakira, azoca amushira ukwa wenyene imisi indwi+. 27 Umuherezi azomusuzuma ku musi ugira indwi. Niyasanga vyibonekeza ko cakwiragiye ku rukoba, azoca atangaza ko ahumanye. Izoba ari imibembe. 28 Ariko niyasanga cagumye hamwe ntigikwiragire ku rukoba kandi kikaba kiriko kirakira, azoba ari ukuvyimba gusa kw’inkovu. Umuherezi azoca atangaza ko adahumanye, kuko azoba ari ukuvyimba gusa kw’inkovu.

29 Umugabo canke umugore niyafatwa n’indwara y’urukoba ku mutwe canke ku rusakanwa, 30 umuherezi azohasuzuma+. Niyasanga iyo ndwara ishika munsi y’urukoba, umushatsi waho ukaba ubenje kandi ukaba ari imparurwa, azoca atangaza ko ahumanye. Izoba ari indwara y’urukoba rwo ku mutwe canke y’ahamera ubwanwa. Izoba ari imibembe yo ku mutwe canke yo ku rusakanwa. 31 Ariko niyasanga iyo ndwara idashika munsi y’urukoba kandi umushatsi waho ukaba utirabura, azoca amushira ukwa wenyene imisi indwi+. 32 Umuherezi azosuzuma aho hantu ku musi ugira indwi. Niyasanga iyo ndwara itakwiragiye, umushatsi waho utabenje kandi ikaba idashika munsi y’urukoba, 33 uwo muntu akwiye guca yimosha, ariko ntaze yimoshe aho hantu arwaye. Umuherezi azoca amushira ukwa wenyene yindi misi indwi.

34 Umuherezi azosubira gusuzuma aho hantu ku musi ugira indwi. Niyasanga iyo ndwara y’urukoba rwo mu mutwe canke y’ahamera ubwanwa itakwiragiye kandi ikaba idashika munsi y’urukoba, azoca atangaza ko uwo muntu adahumanye. Azoca amesa impuzu ziwe aheze abe uwudahumanye. 35 Ariko nivyaboneka ko iyo ndwara yaciye ikwiragira ku rukoba bimaze kwemezwa ko adahumanye, 36 umuherezi azomusuzuma. Niyasanga iyo ndwara yakwiragiye ku rukoba, ntazokwirirwa araraba ko hariho umushatsi ubenje. Uwo muntu azoba ahumanye. 37 Ariko niyasanga itakwiragiye kandi aho hantu hakaba harameze imishatsi yirabura, iyo ndwara izoba yakize. Ntazoba ahumanye. Umuherezi azoca atangaza ko adahumanye+.

38 Umugabo canke umugore niyarwara ibibibi ku rukoba kandi bikaba vyera, 39 umuherezi azobisuzuma+. Niyasanga ivyo bibibi bitera cane, azoba ari amahere asanzwe. Uwo muntu ntazoba ahumanye.

40 Umushatsi w’umugabo niwavunguka maze akazana ubuhanza, ntazoba ahumanye. 41 Umushatsi niwavunguka amaja imbere maze hakaza ubuhanza, ntazoba ahumanye. 42 Ariko mu buhanza bwiwe canke ku ruhanga rwiwe nihaza igisebe gifise ibara ryera rivanze n’iritukura, azoba arwaye imibembe mu mutwe canke ku ruhanga. 43 Umuherezi azomusuzuma. Niyasanga ico gisebe co mu buhanza canke ku ruhanga cavyimvye, kikaba gifise ibara ryera rivanze n’iritukura kandi bikaba bisa n’imibembe yo ku rukoba, 44 azoba ari umunyamibembe. Uwo muntu azoba ahumanye kandi umuherezi azoca atangaza ko ahumanye kuko arwaye imibembe mu mutwe. 45 Umunyamibembe rero akwiye kwambara impuzu zitabutse kandi ntakwiye gutunganya imishatsi yiwe. Akwiye gupfuka umunwa* wiwe, akagenda arasemerera ati: “Ndahumanye, ndahumanye!” 46 Igihe cose azoba afise iyo ndwara azoba ahumanye. Akwiye kuba ukwa wenyene kubera ahumanye. Azoba hanze y’ikambi+.

47 Indwara y’imibembe niyafata impuzu y’ubwoya canke y’ilino*, 48 yaba ijishwe mu nyuzi* z’ilino canke z’ubwoya, canke niyafata urushato canke ikindi kintu cose gikozwe mu rushato, 49 maze ibicafu vy’ibara ry’urwatsi rutoto rivanze n’iry’umuhondo canke bitukura bivuye kuri iyo ndwara bikaja mu nyuzi z’iyo mpuzu ijishwe, canke na ho bikaja ku rushato canke ku kindi kintu cose gikozwe mu rushato, ico kintu kizoba canduye imibembe. Gikwiye kwerekwa umuherezi. 50 Umuherezi azosuzuma ivyo bicafu, hanyuma ashire ico kintu canduye ukwa conyene imisi indwi+. 51 Niyasuzuma ivyo bicafu ku musi ugira indwi, agasanga vyakwiragiye mu nyuzi za ya mpuzu ijishwe canke ku rushato (ico urwo rushato rwoba rukoreshwa cose), izoba ari imibembe ikaze. Ico kintu kizoba gihumanye+. 52 Akwiye guturira iyo mpuzu ijishwe mu nyuzi z’ubwoya canke z’ilino, canke ikintu cose gikozwe mu rushato cagiyeko ivyo bicafu, kuko ari imibembe ikaze. Gikwiye guturirwa.

53 Ariko umuherezi niyasuzuma ivyo bicafu agasanga ntivyakwiragiye kuri iyo mpuzu ijishwe, canke mu kindi kintu cose gikozwe mu rushato, 54 umuherezi azoca ategeka ko bamesura ico kintu cagiyeko ivyo bicafu, hanyuma agishire ukwa conyene yindi misi indwi. 55 Umuherezi azosubira asuzume ico kintu kimaze kumesurwa neza. Niyasanga vya bicafu bitahinduye ibara, naho bitoba vyakwiragiye, ico kintu kizoba gihumanye. Gikwiye guturirwa kuko camaze kwononekara cane, haba ku ruhande rwo hejuru canke munsi.

56 Umuherezi niyagisuzuma kimaze kumesurwa neza agasanga vya bicafu biriko birazimangana, azoca akata aho hantu handuye kuri iyo mpuzu ijishwe canke kuri urwo rushato. 57 Ariko ivyo bicafu nivyasubira kuboneka ahandi hantu kuri iyo mpuzu ijishwe canke ku kintu cose gikozwe mu rushato, iyo ndwara izoba iriko irakwiragira. Ikintu cose canduye gikwiye guturirwa+. 58 Ivyo bicafu nivyaca bizimangana ku mpuzu ijishwe canke ku kintu cose gikozwe mu rushato bamaze kukimesa, ico kintu gitegerezwa kumesurwa ubugira kabiri kugira kibe ikidahumanye.

59 Iryo ni ryo tegeko rijanye n’indwara y’imibembe iri ku mpuzu ijishwe mu nyuzi z’ubwoya canke z’ilino, canke ku kintu cose gikozwe mu rushato, kugira hatangazwe ko gihumanye canke kidahumanye.»

14 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Iri ni ryo tegeko rigenga umunyamibembe ku musi wo gutangaza ko adahumanye, igihe azoba yazanywe ku muherezi+. 3 Umuherezi azosohoka hanze y’ikambi amusuzume. Niyasanga uwo munyamibembe yakize, 4 azomutegeka kuzana inyoni zibiri zikomeye kandi zidahumanye, igiti c’isederi, igitambara gisa n’agahama hamwe n’agakama k’uduti twa ezobu kugira bikoreshwe mu kumuhumanura+. 5 Umuherezi azotegeka ko inyoni imwe ikerererwa mu gikoresho c’ibumba kirimwo amazi bavomye ku mugezi. 6 Azoca atora ya nyoni isigaye, ca giti c’isederi, ca gitambara gisa n’agahama hamwe na ka gakama k’uduti twa ezobu, abijobekere hamwe mu maraso ya ya nyoni bakererera hejuru y’amazi bavomye ku mugezi. 7 Azoheza ayamijagire incuro indwi kuri uwo muntu ariko arihumanura imibembe, hanyuma atangaze ko adahumanye. Azoca arekura ya nyoni ikomeye yigurukire mu gahinga+.

8 Uwuriko arihumanura azomesa impuzu ziwe, amwe ubwoya bwiwe bwose n’umushatsi wiwe wose, yiyoge hanyuma abe uwudahumanye. Inyuma y’ivyo arashobora kugaruka mw’ikambi, ariko azomara imisi indwi atarara mw’ihema ryiwe. 9 Ku musi ugira indwi, azomwa umushatsi wiwe wose, ubwanwa hamwe n’ibigohe. Ahejeje kumwa umushatsi wiwe wose, azoca amesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwudahumanye.

10 Ku musi ugira umunani, azotora isuguru zibiri z’intama zitagira akanenge, ishashi y’intama imaze umwaka kandi itagira akanenge+, ivy’icumi bitatu vy’ingero ya efa* y’ifu inoze ivanze n’amavuta vy’ishikanwa ry’intete+ hamwe n’ingero imwe ya logi* y’amavuta+. 11 Umuherezi ariko arahumanura uwo muntu, azomuzana be n’amashikanwa yiwe imbere ya Yehova, ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. 12 Uwo muherezi azotora imwe muri za suguru z’intama, ayitange nk’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha+ iri kumwe na ya ngero ya logi y’amavuta, abizungagize* bibe ishikanwa bazungagiza imbere ya Yehova+. 13 Iyo suguru y’intama azoyikererera ahantu heranda, aho bakererera+ amashikanwa y’igicumuro n’amashikanwa aturirwa, kuko ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha ryegukira umuherezi nka kurya kw’ishikanwa ry’igicumuro+. Ni ikintu ceranda cane+.

14 Hanyuma umuherezi azotora makeyi ku maraso y’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha, ayasige ku gutwi kw’iburyo kw’uwo muntu ariko arihumanura, ku rukumu rw’ukuboko kwiwe kw’iburyo no kw’ino rikuru ry’ikirenge ciwe c’iburyo. 15 Azotora kandi ya ngero ya logi y’amavuta+ hanyuma asuke makeyi mu kiganza ciwe c’ibubamfu. 16 Azoca akoza urutoke rwiwe rw’iburyo muri ayo mavuta ari mu kiganza ciwe c’ibubamfu, amijagire makeyi incuro indwi imbere ya Yehova akoresheje urutoke. 17 Umuherezi azotora ayandi mavuta makeyi ku yasigaye mu kiganza ciwe, ayasige ku gutwi kw’iburyo kw’uwo muntu ariko arihumanura, ku rukumu rw’ukuboko kwiwe kw’iburyo no kw’ino rikuru ry’ikirenge ciwe c’iburyo, hejuru ya ya maraso y’ukwagirwa n’icaha yamusiga. 18 Amavuta asigaye mu kiganza ciwe azoca ayasiga mu mutwe w’uwuriko arihumanura, aheze amutangire impongano* imbere ya Yehova+.

19 Umuherezi azotanga ishikanwa ry’igicumuro+, atangire impongano uwuriko arihumanura hanyuma akerere ishikanwa riturirwa. 20 Azotanga kandi ishikanwa riturirwa n’ishikanwa ry’intete+ ku gicaniro hanyuma amutangire impongano+, aheze abe uwudahumanye+.

21 Ariko nimba ari umukene akaba ata buryo bukwiye afise, azozana isuguru imwe y’intama y’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha, bayizungagize bwa shikanwa bazungagiza kugira bamutangire impongano. Azoyizana iri kumwe n’ic’icumi c’ingero ya efa* y’ifu inoze ivanze n’amavuta bwa shikanwa ry’intete, ingero ya logi y’amavuta, 22 n’intunguru zibiri canke inuma zibiri zikiri nto, bivanye n’ivyo ashoboye kuronka. Imwe izoba ishikanwa ry’igicumuro, iyindi ibe ishikanwa riturirwa+. 23 Ku musi ugira umunani+, azobizanira umuherezi ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro imbere ya Yehova, kugira yemeze ko adahumanye+.

24 Umuherezi azotora ya suguru y’intama y’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha+ na ya ngero ya logi y’amavuta hanyuma abizungagize, bibe ishikanwa bazungagiza imbere ya Yehova+. 25 Azoca akerera iyo suguru y’intama y’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha, atore makeyi ku maraso yayo maze ayasige ku gutwi kw’iburyo kw’uwo muntu ariko arihumanura, ku rukumu rw’ukuboko kwiwe kw’iburyo no kw’ino rikuru ry’ikirenge ciwe c’iburyo+. 26 Umuherezi azosuka amavuta makeyi mu kiganza ciwe c’ibubamfu+. 27 Azoca atora amavuta makeyi mu yari mu kiganza ciwe c’ibubamfu, ayamijagire incuro indwi imbere ya Yehova akoresheje urutoke rw’ukuboko kwiwe kw’iburyo. 28 Umuherezi azotora ayandi mavuta makeyi mu yari mu kiganza ciwe, ayasige ku gutwi kw’iburyo kw’uwuriko arihumanura, ku rukumu rw’ukuboko kwiwe kw’iburyo no kw’ino rikuru ry’ikirenge ciwe c’iburyo, hamwe nyene yamusiga amaraso y’ukwagirwa n’icaha. 29 Amavuta asigaye mu kiganza ciwe, azoca ayasiga ku mutwe w’uwuriko arihumanura kugira amutangire impongano imbere ya Yehova.

30 Azoca ashikana intunguru canke inuma zikiri nto yisunze ivyo ashobora kuronka+. 31 Imwe muri izo nyoni yashoboye kuronka izoba ishikanwa ry’igicumuro, iyindi ibe ishikanwa riturirwa+. Azozitanga ziri kumwe n’ishikanwa ry’intete. Umuherezi azoca atangira impongano imbere ya Yehova uwuriko arihumanura+.

32 Iryo ni ryo tegeko rigenga umuntu yahora arwaye imibembe mugabo akaba ata buryo bukwiye afise igihe batangaza ko adahumanye.»

33 Nuko Yehova abwira Musa na Aroni ati: 34 «Nimwinjira mu gihugu ca Kanani+ ngira ndabahe ngo kibe rwanyu+, hanyuma ngateza indwara y’imibembe inzu yo muri ico gihugu canyu+, 35 nyeneyo ategerezwa kuja ku muherezi akamubwira ati: “Hari ikintu kimeze nk’indwara cadutse mu nzu yanje.” 36 Umuherezi azoca ategeka basohore ibintu vyose biri muri iyo nzu imbere y’uko aza kuyisuzuma, kugira ntahave atangaza ko ibiri muri yo vyose bihumanye. Azoheza yinjire kuyisuzuma. 37 Azosuzuma aho hantu handuye. Niyasanga ku mpome hariko utunogonogo turimwo ibintu vy’ibara ry’urwatsi rutoto rivanze n’iry’umuhondo canke ritukura, 38 azoca asohoka hanze amenyeshe ko iyo nzu izomara imisi indwi idakoreshwa*+.

39 Umuherezi azogaruka kuyisuzuma ku musi ugira indwi. Niyasanga ya ndwara yakwiragiye ku mpome z’iyo nzu, 40 azoca ategeka bakuremwo amabuye yanduye maze bayaterere hanze y’igisagara ahantu hahumanye. 41 Azotegeka baharagure impome zose z’indani muri iyo nzu. Ibivu baharaguye bazoca babita hanze y’igisagara ahantu hahumanye. 42 Bazoca bazana ayandi mabuye bayasubirize ayo bakuyemwo bakoresheje ubudongo bushasha, bace bahasiriba*.

43 Iyo ndwara niyagaruka muri iyo nzu kandi bayikuyemwo amabuye yanduye, bakayiharagura bakongera bakayisiriba, 44 umuherezi azoca asubira kwinjira ayisuzume. Niyasanga iyo ndwara yakwiragiye muri iyo nzu, izoba ari imibembe ikaze+. Iyo nzu izoba ihumanye. 45 Azoca ategeka ko babomora iyo nzu hanyuma amabuye yayo, ibiti vyayo n’ibivu vyose babomoye kuri yo babijane hanze y’igisagara ahantu hahumanye+. 46 Umuntu wese azokwinjira muri iyo nzu mu misi yose itazoba iriko irakoreshwa+, azoca aba uwuhumanye gushika ku mugoroba+. 47 Kandi umuntu wese azoyiryamamwo canke akayiriramwo abwirizwa kumesa impuzu ziwe.

48 Ariko umuherezi niyaza agasanga iyo ndwara ntiyakwiragiye mu nzu inyuma y’aho bamariye kuyisiriba, azoca atangaza ko idahumanye kuko ya ndwara izoba yakize. 49 Kugira ahumanure* iyo nzu, azotora inyoni zibiri, igiti c’isederi, igitambara gisa n’agahama hamwe n’agakama k’uduti twa ezobu+. 50 Azoca akererera inyoni imwe mu gikoresho c’ibumba kirimwo amazi bavomye ku mugezi. 51 Hanyuma azotora ca giti c’isederi, ka gakama k’uduti twa ezobu, ca gitambara gisa n’agahama na ya nyoni ikomeye, abijobekere hamwe mu maraso ya ya nyoni bakererera hejuru y’amazi bavomye ku mugezi. Azoca amijagira ayo maraso incuro indwi+ kuri iyo nzu. 52 Azoheza ayihumanure akoresheje amaraso ya ya nyoni, ya mazi bavomye ku mugezi, ya nyoni ikomeye, ca giti c’isederi, ka gakama k’uduti twa ezobu hamwe na ca gitambara gisa n’agahama. 53 Azoca arekura ya nyoni ikomeye yigurukire mu gahinga inyuma y’igisagara. Ukwo ni ko azotangira impongano iyo nzu kandi izoca iba iyidahumanye.

54 Iryo ni ryo tegeko rigenga ubwoko bwose bw’imibembe, indwara z’urukoba rwo mu mutwe canke iz’ahamera ubwanwa+, 55 imibembe yo ku mpuzu+ canke iyo mu nzu+, 56 ibivyimba, ibisekera hamwe n’ibibibi*+ 57 kugira bimenyekane ko ikintu gihumanye canke kidahumanye+. Iryo ni ryo tegeko rigenga imibembe+.»

15 Yehova abandanya kubwira Musa na Aroni ati: 2 «Bwira Abisirayeli muti: “Umugabo niyazana ibintu birenduka mu gihimba ciwe c’irondoka* bitumwe n’indwara, azoca aba uwuhumanye kubera ivyo bintu+. 3 Ivyo bintu bizotuma aba uwuhumanye. Naho vyobandanya kuza canke bigatuma igihimba ciwe c’irondoka kiziba, azoba ahumanye.

4 Igitanda cose uwo mugabo aryamyeko kizoba gihumanye, kandi n’ikintu cose yicayeko kizoba gihumanye. 5 Uwukoze ku gitanda ciwe azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba+. 6 Uwicaye ku kintu uwo mugabo yicayeko azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba. 7 Uwumukozeko wese azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba. 8 Uwo mugabo arwaye niyacira ku muntu adahumanye, uwo yaciriyeko azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba. 9 Niyicara ku kintu ico ari co cose bicarako ku gitwazi*, ico kintu kizoca gihumana. 10 Uwuzokora ku bintu vyari munsi yiwe azoba uwuhumanye gushika ku mugoroba. Umuntu wese azoterura ivyo bintu azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba. 11 Uwo mugabo arwaye+ niyakora ku wundi muntu kandi atakaravye, uwo yakozeko azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba. 12 Igikoresho cose c’ibumba uwo mugabo arwaye akozeko bakwiye kukimena, ariko igikoresho cose c’igiti akozeko bakwiye kucoza+.

13 Ivyo bintu biva mu gihimba ciwe c’irondoka nivyahagarara, agakira iyo ndwara, azoca aharura imisi indwi kugira yihumanure. Azomesa impuzu ziwe, yiyoge amazi bavomye ku mugezi, aheze abe uwudahumanye+. 14 Ku musi ugira umunani, azotora intunguru zibiri canke inuma zibiri zikiri nto+, aze imbere ya Yehova ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro hanyuma azihe umuherezi. 15 Umuherezi azozishikanira Imana, imwe ibe ishikanwa ry’igicumuro, iyindi ibe ishikanwa riturirwa. Azoheza amutangire impongano* imbere ya Yehova kubera iyo ndwara yiwe.

16 Imbuto z’umugabo nizamuvamwo, akwiye kwoga umubiri wose hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba+. 17 Akwiye kumesa impuzu yose canke urushato rwose izo mbuto zagiyeko, kandi ico kintu gikwiye kuba igihumanye gushika ku mugoroba.

18 Umugabo niyaryamana n’umugore hanyuma imbuto zikamuvamwo, bose bakwiye kwoga hanyuma babe abahumanye gushika ku mugoroba+.

19 Umugore niyaja mu butinyanka*, azomara imisi indwi ahumanye kubera ubwo butinyanka+. Uwumukozeko wese azoca aba uwuhumanye gushika ku mugoroba+. 20 Ikintu cose aryamyeko ari muri ubwo butinyanka kizoba gihumanye, kandi n’ikintu cose yicayeko kizoba gihumanye+. 21 Umuntu wese akoze ku gitanda ciwe azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba. 22 Umuntu wese akoze ku kintu ico ari co cose yicayeko azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba. 23 Umuntu wese akoze ku gitanda canke ku kindi kintu yicayeko azoba uwuhumanye gushika ku mugoroba+. 24 Nihagira umugabo aryamana na we hanyuma ubutinyanka bwiwe bukamujako+, uwo mugabo azomara imisi indwi ahumanye. Igitanda cose uwo mugabo aryamyeko kizoba gihumanye.

25 Umugore niyamara imisi myinshi ava amaraso+ kandi atari co gihe asanzwe aja mu butinyanka+, canke akaja mu butinyanka ariko akamara imisi isumba iyo yahora amara, iyo misi yose azoba ahumanye nka kurya bigenda ari mu butinyanka. 26 Igitanda cose aryamyeko muri iyo misi kizoba gihumanye nka kurya kw’igitanda aryamako ari mu butinyanka+. Ikintu cose yicayeko kizoca gihumana nka kurya bigenda ari mu butinyanka. 27 Umuntu wese abikozeko azoca aba uwuhumanye. Azomesa impuzu ziwe, yiyoge hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba+.

28 Iyo ndwara yo kuva amaraso niyahagarara, azoca yiharurira imisi indwi aheze abe uwudahumanye+. 29 Ku musi ugira umunani, azotora intunguru zibiri canke inuma zibiri zikiri nto+, azizanire umuherezi ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro+. 30 Umuherezi azoca azishikanira Imana, imwe ibe ishikanwa ry’igicumuro, iyindi ibe ishikanwa riturirwa. Azomutangira impongano imbere ya Yehova kubera ubwo buhumane bwiwe+.

31 Mukwiye rero gufasha Abisirayeli kwitandukanya n’ubuhumane bwabo, kugira ntibapfe kubera bahumanije ihema ryanje ryeranda riri hagati yabo+.

32 Iryo ni ryo tegeko rigenga umugabo afise indwara ituma mu gihimba ciwe c’irondoka haza ibintu birenduka, umugabo ahumanye kubera imbuto zamuvuyemwo+, 33 umugore ari mu butinyanka+, umugabo canke umugore afise ibintu biva mu gihimba c’irondoka+ be n’umugabo yaryamanye n’umugore ahumanye.”»

16 Nuko Yehova avugana na Musa inyuma y’aho abahungu babiri ba Aroni bapfiriye kubera begereye Yehova mu buryo butabereye+. 2 Yehova abarira Musa ati: «Bwira Aroni mwenewanyu ntaze arinjira umwanya wose ahantu heranda+ inyuma y’irido+, imbere y’umufuniko wa ya sandugu, kugira ntapfe+ kuko nzokwiyerekana ndi mu gicu+ hejuru y’uwo mufuniko+.

3 Ibi ni vyo Aroni abwirizwa kuzana igihe yinjiye ahantu heranda: ishuri y’ishikanwa ry’igicumuro+ hamwe n’impfizi y’intama y’ishikanwa riturirwa+. 4 Akwiye kuba yambaye ya kanzu nyeranda y’ilino*+ na rya butura* ry’ilino+ kugira apfuke ubwambure bwiwe. Akwiye kandi kuba akenyeye wa mukanda ukozwe mu nyuzi z’ilino+, yambaye na ca gitambara c’ilino bazingira mu mutwe+. Izo ni impuzu nyeranda+. Azokwiyoga+ aheze azambare.

5 Ishengero ry’Abisirayeli+ rikwiye kumuha isuguru zibiri z’impene zikiri nto z’ishikanwa ry’igicumuro hamwe n’impfizi y’intama y’ishikanwa riturirwa.

6 Aroni abwirizwa gushikana ya shuri y’ishikanwa ry’ibicumuro vyiwe, aheze yitangire impongano*+ hamwe n’umuryango wiwe.

7 Azoca atora za suguru z’impene zibiri, azishire imbere ya Yehova ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. 8 Aroni azoca agira ubupfindo kuri izo mpene zibiri, kugira amenye iyegukira Yehova n’iyegukira Azazeli*. 9 Azoca ashikana impene ubupfindo+ bwerekanye ko yegukira Yehova, ibe ishikanwa ry’igicumuro. 10 Ariko impene ubupfindo bwerekanye ko yegukira Azazeli, bazoca bayizana imbere ya Yehova igikomeye kugira bayisabireko ikigongwe*, baheze bayirungike mu gahinga ibe iya Azazeli+.

11 Aroni azoca azana ya shuri y’ishikanwa ry’ibicumuro vyiwe, aheze yitangire impongano hamwe n’umuryango wiwe. Inyuma y’aho azoca ayikerera ibe ishikanwa ry’ibicumuro vyiwe+.

12 Hanyuma azotora agapanu+ kuzuye amakara yaka umuriro akuye ku gicaniro+ imbere ya Yehova, atore n’amashi abiri yuzuye imibavu imota neza+, abizane inyuma ya ya rido+. 13 Azoca ashira iyo mibavu ku muriro imbere ya Yehova+, hanyuma umwotsi wayo utwikire umufuniko+ uri kw’isandugu y’isezerano*+, kugira ntapfe.

14 Azotora makeyi ku maraso ya ya shuri+ hanyuma ayamijagire imbere y’umufuniko ku ruhande rwo mu buseruko akoresheje urutoke. Azoyamijagira imbere y’uwo mufuniko incuro indwi+.

15 Azoheza akerere ya mpene y’ishikanwa ry’igicumuro itangirwa abantu+, ace yinjiza amaraso yayo inyuma ya ya rido+, ayagire kumwe yagira amaraso+ ya ya shuri. Azoyamijagira amaja ku mufuniko n’imbere yawo.

16 Ategerezwa gutanga impongano y’ahantu heranda kubera ubuhumane bw’Abisirayeli, ubugarariji bwabo n’ibicumuro vyabo+. Azobigenza gutyo nyene ku bijanye n’ihema ry’ibonaniro riri hagati y’abo bantu bakora ibintu bihumanye.

17 Nta wundi muntu akwiye kuba ari mw’ihema ry’ibonaniro kuva yinjiye ahantu heranda gutanga impongano gushika asohotse. Azokwitangira impongano hamwe n’umuryango wiwe+, ayitangire n’ishengero ryose rya Isirayeli+.

18 Azoca asohoka aje ku gicaniro+ kiri imbere ya Yehova hanyuma agitangire impongano. Azoheza atore makeyi ku maraso ya ya shuri no ku maraso ya ya mpene maze ayasige ku mahembe yose y’igicaniro. 19 Azokimijagirako kandi makeyi kuri ayo maraso incuro indwi akoresheje urutoke rwiwe, agihumanure, aceze kiveko ubuhumane bw’Abisirayeli.

20 Ahejeje gutangira impongano+ ahantu heranda, ihema ry’ibonaniro n’igicaniro+, azoca azana ya mpene ikomeye+. 21 Aroni azorambika ibiganza ku mutwe wayo hanyuma yaturire hejuru yayo amakosa y’Abisirayeli yose, ubugarariji bwabo bwose n’ibicumuro vyabo vyose. Azobiremeka ku mutwe w’iyo mpene+ hanyuma ayirungike mu gahinga ijanwe n’umuntu abijejwe*. 22 Iyo mpene izokwikorera amakosa yabo yose+ iyatware mu bugaragwa+. Azoyirungika mu gahinga+.

23 Aroni azoheza yinjire mw’ihema ry’ibonaniro, akure za mpuzu z’ilino yambara igihe yaja ahantu heranda, azisige ng’aho. 24 Akwiye guca yogera+ ahantu heranda, aheze yambare impuzu ziwe+. Azoca asohoka, atange ishikanwa ryiwe riturirwa+ n’iry’abantu+, yongere yitangire impongano ayitangire n’abantu+. 25 Azoca aturira ibinure vy’ishikanwa ry’igicumuro bifumbe umwotsi ku gicaniro.

26 Wa muntu yajana ya mpene ya Azazeli+ akwiye kumesa impuzu ziwe hanyuma yiyoge, abone kwinjira mw’ikambi.

27 Ya shuri y’ishikanwa ry’igicumuro na ya mpene y’ishikanwa ry’igicumuro, zimwe amaraso yazo yajanwa ahantu heranda kugira batange impongano, zizojanwa inyuma y’ikambi. Inshato zazo, inyama zazo n’amayezi yazo bizoturirwa+. 28 Uwuzobiturira akwiye kumesa impuzu ziwe hanyuma yiyoge, abone kwinjira mw’ikambi.

29 Iri ni itegeko ryamaho kuri mwebwe: ku musi w’icumi w’ukwezi kugira indwi mutegerezwa kwibabaza*. Ntihaze hagire uwukora igikorwa na kimwe+, yaba imvukira canke umunyamahanga aba muri mwebwe. 30 Kuri uwo musi muzotangirwa impongano+ kugira mube abadahumanye. Muzoba mukuweko ibicumuro vyanyu vyose imbere ya Yehova+. 31 Ni isabato y’akaruhuko kuzuye kuri mwebwe kandi mutegerezwa kwibabaza+. Iryo ni itegeko ryamaho.

32 Umuherezi azoba yarobanujwe amavuta*+, akimikwa kugira asubirire se wiwe+ muri iryo banga ry’ubuherezi+, azotanga impongano yongere yambare za mpuzu z’ilino+ ari zo mpuzu nyeranda+. 33 Azotanga impongano y’aheranda cane+, ihema ry’ibonaniro+ hamwe n’igicaniro+. Azoyitangira kandi abaherezi n’ishengero ryose ry’Abisirayeli+. 34 Iryo ni itegeko ryamaho kuri mwebwe+ kugira mutangire impongano Abisirayeli rimwe mu mwaka, baheze bakurweko ivyaha vyabo vyose+.»

Aroni araheza akora nk’uko Yehova yari yategetse Musa.

17 Yehova yongera kubarira Musa ati: 2 «Bwira Aroni n’abahungu biwe hamwe n’Abisirayeli bose uti: “Ibi ni vyo Yehova ategetse:

3 ‘Umwisirayeli wese azokerera impfizi y’inka canke iy’intama canke isuguru y’impene, akayikererera mw’ikambi canke hanze y’ikambi 4 aho kuyizana ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro ngo ayishikanire Yehova imbere y’ihema ryeranda rya Yehova, uwo muntu azokwagirwa n’amaraso. Azoba yasheshe amaraso, kandi ategerezwa kwicwa*. 5 Ivyo ni ukugira ngo Abisirayeli ntibabandanye gushikanira ibimazi vyabo mu gahinga, ahubwo babizanire Yehova ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro maze babihe umuherezi. Bakwiye kubishikanira Yehova nk’ibimazi vyo gusangira+. 6 Umuherezi azomijagira amaraso yavyo ku gicaniro ca Yehova kiri ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro, yongere aturire ibinure vyavyo kugira bimotere neza* Yehova+. 7 Ntibakwiye rero kwongera gushikanira ibimazi vya bigirwamana bimeze nk’impene*+, ivyo bakorana ubusambanyi mu kubisenga+. Iryo ni itegeko ryamaho uko urunganwe* rwanyu ruzogenda rurakurikirana.’”

8 Uzobabwire uti: “Umwisirayeli wese canke umunyamahanga wese aba muri mwebwe azotangira ahandi ishikanwa riturirwa canke ikimazi 9 aho kukizana ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro ngo agishikanire Yehova, abwirizwa kwicwa+.

10 Umwisirayeli wese canke umunyamahanga wese aba muri mwebwe azorya amaraso ayo ari yo yose+, emwe nzorwanya* uwo muntu kandi nzomwica*. 11 Kuko ubuzima bw’ikiremwa* buri mu maraso+, nanje nayashize ku gicaniro+ ku bwanyu kugira mubabarirwe ibicumuro*. Amaraso ni yo atuma mubabarirwa ibicumuro+ biciye ku buzima buri muri yo. 12 Ni co gituma nabwiye Abisirayeli nti: ‘Ntihaze hagire umuntu n’umwe muri mwebwe arya amaraso, kandi ntihaze hagire umunyamahanga aba muri mwebwe+ arya amaraso+.’

13 Umwisirayeli canke umunyamahanga aba muri mwebwe niyaja guhiga agafata igikoko canke inyoni iribwa, ategerezwa gusesa amaraso yayo hasi+, ace ayafurira. 14 Amaraso ni yo buzima bw’ikiremwa ico ari co cose, kuko ubuzima buri muri yo. Ni co gituma nabwiye Abisirayeli nti: ‘Ntimuze murye amaraso y’ikiremwa na kimwe, kuko amaraso ari bwo buzima bw’ikiremwa ico ari co cose. Uwuzoyarya wese abwirizwa kwicwa+.’ 15 Umuntu wese azorya igikoko asanze capfuye canke catabaguwe n’ikindi gikoko+, yaba imvukira canke umunyamahanga, akwiye kumesa impuzu ziwe, akiyoga hanyuma abe uwuhumanye gushika ku mugoroba+. Aho ni ho azoba uwudahumanye. 16 Natazimesa canke ngo yiyoge, azohanirwa ikosa ryiwe+.”»

18 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Barira Abisirayeli uti: “Ndi Yehova Imana yanyu+. 3 Ntimuze mwigenze nk’abantu bo mu gihugu ca Misiri mwahoze mubamwo, kandi ntimuze mwigenze nk’abantu bo mu gihugu ca Kanani ndiko ndabajanamwo+. Ntimuze mukurikize imigenzo yabo. 4 Muze mukurikize ingingo nashinze kandi mugamburuke ivyagezwe vyanje, mubeho muvyisunga+. Ndi Yehova Imana yanyu. 5 Mutegerezwa kwubahiriza ivyagezwe vyanje n’ingingo nashinze. Umuntu wese avyubahiriza azobeshwaho na vyo+. Ndi Yehova.

6 Ntihaze hagire umuntu n’umwe aryamana* n’incuti yiwe ya hafi+. Ndi Yehova. 7 Ntuze uryamane na so wawe. Ntuze uryamane na nyoko wawe. Ni nyoko wawe, ntukwiye kuryamana na we.

8 Ntuze uryamane na mukaso*+. Woba umaramaje so wawe*.

9 Ntuze uryamane na mushikawe, yaba ari uwo musangiye so canke nyoko, mwaba mwavukiye mu rugo rumwe canke yavukiye hanze+.

10 Ntuze uryamane n’umwuzukuru wawe, yaba ari uwo ku mukobwa wawe canke ku muhungu wawe, kuko woba wimaramaje.

11 Ntuze uryamane n’umukobwa wa mukaso. Ni mushikawe kuko ari umukobwa wa so wawe.

12 Ntuze uryamane na mushiki wa so wawe. Ni incuti y’amaraso ya so wawe+.

13 Ntuze uryamane na nyokwanyu, kuko ari incuti y’amaraso ya nyoko wawe.

14 Ntuze umaramaze sowanyu* mu kuryamana n’umugore wiwe. Ni mukasowanyu+.

15 Ntuze uryamane n’umukazana wawe+. Ni umugore w’umuhungu wawe. Ntukwiye kuryamana na we.

16 Ntuze uryamane n’umugore wa mwenewanyu+, kuko woba umaramaje mwenewanyu*.

17 Ntuze uryamane n’umugore hamwe n’umukobwa wiwe+. Ntuze uryamane n’umukobwa w’umuhungu wiwe canke umukobwa w’umukobwa wiwe. Ni incuti ziwe za hafi. Ico ni ikintu giteye isoni*.

18 Ntuze utware mwenewabo n’umugore wawe+ ngo muryamane kandi umugore wawe akiriho, kuko vyotuma bankana*.

19 Ntuze uryamane n’umugore igihe ari mu butinyanka*+.

20 Ntuze uryamane n’umugore wa mugenzawe* kuko woba wihumanije+.

21 Ntuze ureke ngo hagire uwo mu ruvyaro rwawe ahabwa* Moleki*+. Ntuze uhumanye izina ry’Imana yawe muri ubwo buryo+. Ndi Yehova.

22 Ntuze uryamane n’umugabo nka kurya baryamana n’umugore+. Ni ikintu gishisha.

23 Umugabo ntakwiye gusambana n’igikoko kuko yoba yihumanije, kandi n’umugore ntakwiye gusambana n’igikoko*+. Ukwo ni ugukora ibidakorwa.

24 Ntimuze mwihumanishe ikintu na kimwe muri ivyo, kuko ivyo bintu vyose ari vyo vyahumanije amahanga ndiko ndirukana ngo ababise+. 25 Ni co gituma igihugu gihumanye. Nzogihanira ikosa ryaco kandi kizodahwa abakibamwo+. 26 Ariko mwebwe mukwiye gukurikiza ivyagezwe vyanje n’ingingo nashinze+. Ntihaze hagire uwukora ivyo bintu bishisha, yaba ari imvukira canke umunyamahanga aba muri mwebwe+. 27 Kuko ivyo bintu vyose bishisha ari vyo abantu babaye muri iki gihugu imbere yanyu bakoze+, none ubu igihugu kirahumanye. 28 Ico gihugu rero ntikizobadahwa ngo mwagihumanije, nk’uko kizodahwa amahanga yabaye muri co imbere yanyu. 29 Uwuzokora ikintu na kimwe muri ivyo bintu bishisha abwirizwa gupfa*. 30 Mutegerezwa kwubahiriza ivyo ndabasavye, ntimwisunge imigenzo ishisha yakurikizwa n’ababaye muri ico gihugu imbere yanyu+, kugira ntimwihumanye. Ndi Yehova Imana yanyu.”»

19 Yehova abandanya kubarira Musa ati: 2 «Bwira ishengero ryose ry’Abisirayeli uti: “Mukwiye kuba beranda kuko jewe Yehova Imana yanyu ndi mweranda+.

3 Umwe wese akwiye kwubaha* nyina wiwe na se wiwe+, kandi mukwiye kwubahiriza amasabato yanje+. Ndi Yehova Imana yanyu. 4 Ntimuze mukurikire imana ata co zimaze+ canke ngo mwihingurire imana zikozwe mu cuma*+. Ndi Yehova Imana yanyu.

5 Nimwashikanira Yehova ikimazi co gusangira+, mukwiye kugishikana ku buryo abashima+. 6 Gikwiye kuribwa ku musi nyene mwagitangiyeko no ku musi ukurikira. Hagize ibishika ku musi ugira gatatu bikwiye guturirwa+. 7 Nihagira uwurya kuri ico kimazi ku musi ugira gatatu, kizoca kiba ikintu gisesemye kandi Imana ntizocemera. 8 Uwukiriyeko azobihanirwa, kuko azoba ahumanije ikintu ceranda ca Yehova. Uwo muntu abwirizwa kwicwa*.

9 Igihe muzoba muriko murimbura mu gihugu canyu, ntimuze mumarire ibiri ku mpera y’umurima vyose, kandi ntimuze mutoragure* ibizoba vyakorotse*+. 10 Vyongeye, ntimuze mwegeranye ivyasigaye mu mirima yanyu y’imizabibu canke ngo mutoragure inzabibu zakorotse mu mirima yanyu. Mukwiye kubisigariza umukene*+ n’umunyamahanga aba muri mwebwe. Ndi Yehova Imana yanyu.

11 Ntimukibe+, ntimugahendane+, kandi ntihaze hagire uwugunga mugenziwe. 12 Ntimuze murahire ibinyoma mukoresheje izina ryanje+, kuko mwoba mucafuje izina ry’Imana yanyu. Ndi Yehova. 13 Ntukazurume mugenzawe+ kandi ntuze umusahure utwiwe+. Ntuze urarane impembo y’umukozi w’umucangero gushika mu gatondo+.

14 Ntuze utuke* umuntu afise ubumuga bwo kutumva canke ngo ushire igitsitaza imbere y’impumyi+. Ukwiye gutinya Imana yawe+. Ndi Yehova.

15 Ntimuze muce urubanza rwa ngondagonde. Ntimuze mugirire nkunzi umukene canke ngo muhengamire ku mutunzi+. Mukwiye gucira urubanza rugororotse bagenzi banyu.

16 Ntuze ukwiragire mu bantu ugenzwa no kwambika ibara abandi+. Ntuze urondere gucisha agatwe mugenzawe*+. Ndi Yehova.

17 Ntukankire mwenewanyu mu mutima wawe+. Utegerezwa gukosora mugenzawe+ kugira ntusangire igicumuro na we.

18 Ntuze wihore+ canke ngo ubikire inzigo abantu bo mw’ihanga ryawe. Utegerezwa gukunda mugenzawe nk’uko wikunda+. Ndi Yehova.

19 Mukwiye gukurikiza ivyagezwe vyanje: ntimuze mubangurire ibitungwa bibiri bidasangiye ubwoko. Ntimukwiye guteragira mu murima wanyu imbuto zibiri z’ubwoko butandukanye+, kandi ntimuze mwambare impuzu ikozwe mu nyuzi z’ubwoko bubiri busobekeranye+.

20 Umugabo niyaryamana n’umusukukazi agenewe uwundi mugabo, ariko akaba atari bwacungurwe canke ngo ahabwe umwidegemvyo, bose bakwiye guhanwa. Ntibaze bicwe kuko uwo musukukazi atari bwahabwe umwidegemvyo. 21 Uwo mugabo akwiye gushikanira Yehova impfizi y’intama y’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha+, ayizane ku bwinjiriro bw’ihema ry’ibonaniro. 22 Umuherezi azoca amutangira impongano* imbere ya Yehova akoresheje iyo mpfizi y’intama y’ishikanwa ryo kwagirwa n’icaha, kandi azobabarirwa igicumuro yakoze.

23 Nimwinjira mu gihugu ngira ndabahe hanyuma mugatera ibiti vy’ivyamwa, mukwiye gufata ko ivyo vyamwa bihumanye kandi bitemewe kuribwa. Bizomara imyaka itatu ari ikizira kuri mwebwe. Ntimukwiye kubirya. 24 Ariko ku mwaka ugira kane, ivyamwa vyose bizoba ari vyeranda kandi kizoba ari igihe co kunezerwa imbere ya Yehova+. 25 Ku mwaka ugira gatanu muzoshobora kubirya, vyiyongere ku mwimbu wanyu. Ndi Yehova Imana yanyu.

26 Ntimuze murye ikintu na kimwe kirimwo amaraso+.

Ntimuze muragure canke ngo mukore ivy’amageza+.

27 Ntimuze mwimoshe imishatsi yo mu misaya, canke ngo mukatagure udusunwa tw’ubwanwa bwanyu+.

28 Ntimuze mwikebagure kubera umuntu yapfuye+, kandi ntimuze mwicapeko ibintu* ku mibiri yanyu. Ndi Yehova.

29 Ntuzotetereze umukobwa wawe mu kumugira umumaraya+. Ahandiho igihugu cohava gihumana kubera ubumaraya maze kikuzuramwo ingeso mbi+.

30 Mutegerezwa kwubahiriza amasabato yanje+, kandi mutegerezwa kwubaha* ahantu hanje heranda. Ndi Yehova.

31 Ntimuze mwiture abakora ivyo guhanuza abapfuye+, kandi ntimuze musiguze ba rumenyi+ kuko bobahumanya. Ndi Yehova Imana yanyu.

32 Ukwiye guhaguruka imbere y’umuntu w’imvi+, kandi ukwiye kwubaha umutama+. Utegerezwa gutinya Imana yawe+. Ndi Yehova.

33 Ntimuze mufate nabi umunyamahanga aba mu gihugu canyu+. 34 Umunyamahanga aba muri mwebwe mukwiye kumufata nk’imvukira+. Mukwiye kumukunda nk’uko mwikunda, kuko namwe mwabaye ba kavamahanga mu Misiri+. Ndi Yehova Imana yanyu.

35 Ntimuze mukoreshe ubusuma mu gupima uburebure, uburemere canke ibiseseka+. 36 Mukwiye gukoresha iminzane itabesha, amabuye y’umunzane akwiye n’ingero* zikwiye+. Ndi Yehova Imana yanyu yabakuye mu Misiri. 37 Mutegerezwa gukurikiza ivyagezwe vyanje vyose n’ingingo zose nashinze, kandi mukavyisunga+. Ndi Yehova.”»

20 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Uze ubwire Abisirayeli uti: “Umwisirayeli wese canke umunyamahanga wese aba muri Isirayeli azoha umwana* wiwe Moleki*, ategerezwa kwicwa+. Abanyagihugu baze bamwicishe amabuye. 3 Jewe ubwanje nzorwanya* uwo muntu kandi nzomwica* kuko yahaye umwana wiwe Moleki, agahumanya ahantu hanje heranda+ kandi agatukisha izina ryanje ryeranda. 4 Abanyagihugu nibirengagiza ivyo yakoze* maze ntibamwice kandi yahaye umwana wiwe Moleki+, 5 jewe ubwanje nzorwanya uwo muntu n’umuryango wiwe+. Nzomwica hamwe n’abifadikanije na we mu gusenga Moleki*.

6 Umuntu niyampemukira* akaja kwitura abakora ivyo guhanuza abapfuye+ hamwe na ba rumenyi+, nzomurwanya kandi nzomwica+.

7 Mubwirizwa kwiyeza mukaba beranda+, kuko ndi Yehova Imana yanyu. 8 Mutegerezwa kwubahiriza ivyagezwe vyanje kandi mukabikurikiza+. Ndi Yehova, uwuriko arabeza+.

9 Umuntu wese atutse* se canke nyina abwirizwa kwicwa+. Amaraso yiwe azoja ku gatwe kiwe, kuko azoba yatutse se canke nyina.

10 Uku ni ko bizogenda ku mugabo arenze ibigo n’umugore w’uwundi mugabo: umugabo arenze ibigo n’umugore wa mugenziwe ategerezwa kwicwa. Uwo mugabo n’uwo mugore bose bategerezwa kwicwa+. 11 Umugabo aryamanye n’umugore wa se wiwe aba amaramaje se wiwe*+. Uwo mugabo n’uwo mugore bose bategerezwa kwicwa. Amaraso yabo azoja ku gatwe kabo. 12 Umugabo niyaryamana n’umukazana wiwe, bose bategerezwa kwicwa. Baba bakoze ibidakorwa. Amaraso yabo azoja ku gatwe kabo+.

13 Umugabo niyaryamana n’uwundi mugabo nk’uko baryamana n’umugore, bazoba bakoze ikintu gishisha+. Bose bategerezwa kwicwa. Amaraso yabo azoja ku gatwe kabo.

14 Umugabo niyaryamana* n’umukobwa na nyina, azoba akoze ikintu giteye isoni*+. Bose bategerezwa guturirwa+ kugira iyo ngeso ntibandanye muri mwebwe.

15 Umugabo niyasambana n’igikoko, ategerezwa kwicwa kandi n’ico gikoko mutegerezwa kucica+. 16 Umugore niyasambana n’igikoko*+, mutegerezwa kumwica hamwe n’ico gikoko. Vyose bitegerezwa gupfa. Amaraso yavyo azoja ku gatwe kavyo.

17 Umugabo niyaryamana na mushikiwe, yaba uwo basangiye se canke nyina, umwe wese akabona ubwambure bw’uwundi, kazoba ari agaterasoni+. Mutegerezwa kubica* abantu bose babona. Azoba amaramaje mushikiwe, kandi ategerezwa kubihanirwa.

18 Umugabo niyaryamana n’umugore ari mu butinyanka*, bompi bazoba bashize ahabona ukuvirirana kwiwe+. Bategerezwa kwicwa.

19 Ntuze uryamane na nyokwanyu canke nyogosenge, kuko woba umaramaje incuti yawe y’amaraso+. Ababikoze bazobihanirwa. 20 Umugabo aryamanye n’umugore wa sewabo aba amaramaje sewabo+. Bose babwirizwa guhanirwa ico gicumuro. Bazopfa ata kana baronse. 21 Umugabo niyatwara umugore wa mwenewabo, azoba akoze ikintu gishisha+. Azoba amaramaje mwenewabo kandi bazopfa ata kana baronse.

22 Mutegerezwa kwubahiriza ivyagezwe vyanje vyose n’ingingo zose nashinze+ kandi mukabikurikiza+, kugira ngo igihugu ndabajanye kubamwo ntikize kibadahwe+. 23 Ntimuze mukurikize imigenzo y’amahanga ngira nirukane ngo ababise+, kuko yakoze ivyo bintu vyose bigatuma ndayanka urunuka+. 24 Ni co gituma nababwiye nti: ‘Muzokwigarurira igihugu cabo gitemba amata n’ubuki, ndakibahe kibe rwanyu+. Ndi Yehova Imana yanyu, uwabatandukanije n’ayandi mahanga+.’ 25 Mubwirizwa gutandukanya igikoko gihumanye n’ikidahumanye, hamwe n’inyoni ihumanye n’iyidahumanye+. Ntimuze mureke ngo mwanduzwe n’ikintu na kimwe navuze ko gihumanye, caba ari igikoko, inyoni canke ikindi kintu cose gikwega inda hasi+. 26 Mutegerezwa kuba beranda imbere yanje, kuko jewe Yehova ndi mweranda+, nkaba ndiko ndabatandukanya n’ayandi mahanga kugira mube abanje+.

27 Umugabo canke umugore akora ivyo guhanuza abapfuye canke akaba ari rumenyi* abwirizwa kwicwa+. Abantu bakwiye kumwicisha amabuye. Amaraso yiwe azoja ku gatwe kiwe.”»

21 Yehova abandanya kubwira Musa ati: «Bwira abaherezi ari bo bahungu ba Aroni uti: “Ntihaze hagire uwihumanya kubera umuntu wo mw’ihanga ryiwe yapfuye+. 2 Ariko yoshobora kwihumanya kubera incuti ya hafi basangiye amaraso, ni ukuvuga nyina wiwe, se wiwe, umuhungu wiwe, umukobwa wiwe na mwenewabo. 3 Yoshobora no kwihumanya kubera mushikiwe nimba yari akiri isugi, bakaba babana kandi akaba atari bwaje kurongorwa. 4 Ntaze yihumanye kubera umugore w’uwundi mugabo wo mw’ihanga ryiwe. 5 Abaherezi ntibakwiye kwimosha uruhara+ canke kumwa ubwanwa bwabo bwo mu mbavu, canke ngo bikebagure ku mibiri+. 6 Bakwiye kuba beranda imbere y’Imana yabo+. Ntibaze bahumanye izina ry’Imana yabo+, kuko ari bo batanga amashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro, ibifungurwa* vy’Imana yabo. Bategerezwa kuba beranda+. 7 Ntibaze barongore umumaraya+, umugore yahumanijwe canke yahukanye n’umugabo wiwe+, kuko umuherezi ari mweranda imbere y’Imana yiwe. 8 Mukwiye kubona ko ari mweranda+ kuko ari we ashikana ibifungurwa vy’Imana yanyu. Mukwiye kubona ko ari mweranda kuko jewe Yehova uwuriko arabeza ndi mweranda+.

9 Umukobwa w’umuherezi niyihumanya mu gukora ubumaraya, azoba atetereje* se wiwe. Abwirizwa guturirwa+.

10 Umuherezi mukuru mu bandi baherezi*, uwasutswe amavuta ku mutwe+ akimikwa kugira yambare impuzu z’abaherezi+, ntakwiye gufata nabi imishatsi yiwe canke kwitaburirako impuzu ziwe+. 11 Ntakwiye kwegera umuntu n’umwe yapfuye+. Ntaze yihumanye naho yoba ari se wiwe canke nyina wiwe yapfuye. 12 Ntaze ave ahantu heranda h’Imana yiwe kandi ntaze ahahumanye+, kuko ikimenyetso cerekana ko yeguriwe Imana, ya mavuta meranda* y’Imana yiwe+, kiri kuri we. Ndi Yehova.

13 Ategerezwa kurongora umukobwa akiri isugi+. 14 Ntaze arongore umupfakazi, umugore yahukanye, uwahumanijwe canke umumaraya. Akwiye kurongora umukobwa akiri isugi wo mw’ihanga ryiwe. 15 Ntaze ahumanye uruvyaro* rwiwe mw’ihanga ryiwe+, kuko jewe Yehova ndiko ndamweza.”»

16 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 17 «Bwira Aroni uti: “Uko urunganwe* rwanyu ruzogenda rurakurikirana, nta mugabo n’umwe afise akanenge wo mu ruvyaro rwawe akwiye kwegera igicaniro ngo ashikane ibifungurwa vy’Imana yiwe. 18 Umuntu wese afise akanenge ntakwiye kwegera igicaniro: impumyi, uwucumbagira, uwufise izuru risadutse*, uwufise amaboko canke amaguru atareha, 19 uwavunitse ukuguru canke ukuboko, 20 uwufise inyonzo, igikuri*, uwufise akanenge ku maso, uwufise uruherehere, uwufise ibihushi canke uwamenetse amatengatwa+. 21 Mu ruvyaro rwa Aroni umuherezi, nta mugabo afise akanenge akwiye kwegera igicaniro ngo ashikanire Yehova amashikanwa bashikanisha umuriro. Ntakwiye kwegera igicaniro ngo ashikane ibifungurwa vy’Imana yiwe kuko afise akanenge. 22 Arashobora kurya ibifungurwa vy’Imana yiwe bivuye ku bintu vyeranda cane+ no ku bintu vyeranda+. 23 Ariko rero ntakwiye kwegera ya rido+ na ca gicaniro+ kuko afise akanenge. Ntakwiye guhumanya ahantu heranda hanje+ kuko ndi Yehova, uwuriko arabeza+.”»

24 Musa araheza abibwira Aroni n’abahungu biwe hamwe n’Abisirayeli bose.

22 Yehova yongera kubwira Musa ati: 2 «Bwira Aroni n’abahungu biwe ko bakwiye kuba maso mu kuntu bafata* ibintu vyeranda Abisirayeli bazana, be n’uko badakwiye guhumanya izina ryanje ryeranda+ ku bijanye n’ibintu beza ngo binyegukire+. Ndi Yehova. 3 Ubabwire uti: “Uko urunganwe* rwanyu ruzogenda rurakurikirana, nihagira uwo mu ruvyaro rwanyu yegera ibintu vyeranda Abisirayeli beza ngo binyegukire jewe Yehova kandi ahumanye, uwo muntu ategerezwa kwicwa*+. Ndi Yehova. 4 Nta mugabo wo mu ruvyaro rwa Aroni arwaye imibembe+ canke ibintu biva mu gihimba c’irondoka+ ashobora kurya ku bintu vyeranda atarahumanuka+. Ni cokimwe n’umuntu yakoze ku wahumanijwe n’ikiziga+, canke umugabo imbuto zavuyemwo+, 5 canke uwakoze ku gakoko gahumanye+ canke ku muntu ahumanye+. 6 Umuntu azokora kuri ivyo bintu azoca aba uwuhumanye gushika ku mugoroba, kandi ntashobora kurya ku kintu na kimwe ceranda, kiretse abanje kwiyoga+. 7 Izuba rimaze kurenga, azoca aba uwudahumanye. Inyuma y’aho arashobora kurya ku bintu vyeranda, kuko ari vyo bifungurwa vyiwe+. 8 Ntakwiye kandi kurya igitungwa yasanze capfuye canke icatabaguwe n’igikoko co mw’ishamba kuko comuhumanya+. Ndi Yehova.

9 Bategerezwa kwubahiriza ivyo ndabasaba kugira ntibacumure, bigatuma bapfa kubera bahumanije ibintu vyeranda. Ndi Yehova, uwuriko arabeza.

10 Nta muntu atabifitiye uburenganzira* akwiye kurya ku bintu vyeranda+. Umushitsi w’umunyamahanga aba ku muherezi canke umukozi ahemba ntashobora kurya ku bintu vyeranda. 11 Ariko umuntu umuherezi yaguze amahera arashobora kubiryako. Abashumba bavukiye mu rugo rwiwe na bo nyene barashobora kurya kuri ivyo bifungurwa vyiwe+. 12 Umukobwa w’umuherezi yubakanye n’umugabo atari umuherezi* ntashobora kurya kuri izo ntererano zavuye ku bintu vyeranda. 13 Ariko nimba umukobwa w’umuherezi yarapfakaye canke yarahukanye kandi akaba ata bana afise, hanyuma akagaruka kuba mu nzu kwa se nk’uko vyari akiri muto, arashobora kurya ku bifungurwa vya se wiwe+. Mugabo umuntu atabifitiye uburenganzira ntakwiye kubiryako.

14 Umuntu niyihenda akarya ikintu ceranda, abwirizwa gusubiza ico kintu umuherezi kandi akongerako ica gatanu c’agaciro kaco+. 15 Abaherezi rero ntibakwiye guhumanya ibintu vyeranda Abisirayeli baha Yehova+, 16 kandi ntibakwiye gutuma abantu bahanwa kubera bariye ku bintu vyeranda. Ndi Yehova, uwuriko arabeza.”»

17 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 18 «Bwira Aroni n’abahungu biwe n’Abisirayeli bose uti: “Igihe Umwisirayeli canke umunyamahanga aba muri Isirayeli azaniye Yehova ishikanwa riturirwa+ kugira ashitse indagano canke akaba aritanze avyishakiye+, 19 akwiye kuzana ikigabo kitagira akanenge+ akuye mu nka, mu ntama canke mu mpene, kugira ashimwe n’Imana. 20 Ntimukwiye kuzana igitungwa na kimwe gifise akanenge+, kuko vyotuma mudashimwa n’Imana.

21 Umuntu niyashikanira Yehova ikimazi co gusangira+ kugira ashitse indagano canke akaba agitanze avyishakiye, gikwiye kuba ari igitungwa kitagira akanenge kivuye mu busho bwiwe kugira ashimwe n’Imana. Nta kanenge na kamwe gikwiye kuba gifise. 22 Ntimuze mushikane igitungwa gihumye, kivunitse, gikomeretse, gifise ikivyimba, gifise ibisekera canke ibihushi. Nta na kimwe muri ivyo mukwiye guha Yehova canke ngo mugishikanire Yehova ku gicaniro. 23 Intama canke impfizi y’inka ifise amaguru canke amaboko bitareha murashobora kuyitanga nk’ishikanwa mutanga muvyishakiye, ariko muyitanze nk’ishikanwa ryo gushitsa indagano Imana ntizoyemera. 24 Ntimuze mushikanire Yehova igitungwa gifise amatengatwa yononekaye, yamenetse canke ico bakonye*. Ntimukwiye gushikanira Imana igitungwa nk’ico mu gihugu canyu. 25 Ntimuze mwakire igitungwa nk’ico ngo mugishikanire Imana yanyu naho coba kizanywe n’umunyamahanga, kuko cononekaye kandi gifise akanenge. Imana ntizocemera.”»

26 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 27 «Igihe havutse ishuri canke isuguru y’intama canke impene, itegerezwa kugumana na nyina wayo imisi indwi+. Ariko guhera ku musi ugira umunani, bizoba vyemewe ko ihabwa Yehova nk’ishikanwa bashikanisha umuriro. 28 Ntimuze mukerere inka n’inyana yayo canke intama n’umwagazi wayo ku musi umwe+.

29 Nimwashikanira Yehova ikimazi co gukenguruka+, mutegerezwa kugishikana ku buryo abashima. 30 Gitegerezwa kuribwa kuri uwo musi nyene. Inyama zaco ntizize zirare+. Ndi Yehova.

31 Mutegerezwa gukurikiza amabwirizwa yanje, mukayashitsa+. Ndi Yehova. 32 Ntimuze muhumanye izina ryanje ryeranda+, kandi ntegerezwa kwezwa hagati mu Bisirayeli+. Ndi Yehova uwuriko arabeza+, 33 uwabakuye mu Misiri kugira ndabereke ko ndi Imana yanyu+. Ndi Yehova.»

23 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Bwira Abisirayeli uti: “Imisi mikuru+ ya Yehova mukwiye gutangaza+ ni amakoraniro meranda. Iyi ni yo misi mikuru yanje:

3 Muzokora ibikorwa mu misi itandatu, ariko umusi ugira indwi ni isabato y’akaruhuko kuzuye+, ikoraniro ryeranda. Nta gikorwa na kimwe mukwiye gukora. Ni isabato ya Yehova aho muzoba muba hose+.

4 Iyi ni yo misi mikuru ya Yehova, amakoraniro meranda mukwiye gutangaza igihe cayo kigeze: 5 ku musi ugira 14 w’ukwezi kwa mbere+ izuba rirenze*, ni Pasika+ ya Yehova.

6 Ku musi ugira 15 w’ukwo kwezi, ni umusi mukuru wa Yehova w’imikate itarimwo umwambiro+. Muzomara imisi indwi murya imikate itarimwo umwambiro+. 7 Ku musi wa mbere muzogira ikoraniro ryeranda+, kandi nta gikorwa na kimwe kiruhisha mukwiye gukora. 8 Ariko muzomara imisi indwi muzanira Yehova ishikanwa bashikanisha umuriro. Ku musi ugira indwi muzogira ikoraniro ryeranda. Nta gikorwa na kimwe kiruhisha mukwiye gukora.”»

9 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 10 «Bwira Abisirayeli uti: “Nimwashika mu gihugu ngira ndabahe hanyuma mukimbura imirima yanyu, mutegerezwa kuzanira umuherezi umuganda w’ivyo mwejeje ubwa mbere*+. 11 Umuherezi azoca azungagiza* uwo muganda imbere ya Yehova kugira abashime. Azowuzungagiza ku musi ukurikira isabato. 12 Ku musi umuherezi azungagiza uwo muganda, mubwirizwa kuzanira Yehova isuguru y’intama imaze umwaka umwe kandi itagira akanenge y’ishikanwa riturirwa. 13 Iyo ntama muzoyitangana n’ishikanwa ry’intete ringana n’ivy’icumi bibiri vy’ingero ya efa* y’ifu inoze ivanze n’amavuta. Ni ishikanwa rya Yehova bashikanisha umuriro ry’akamoto keza*. Muzoyitangana n’ishikanwa ry’ikinyobwa rigizwe n’umuvinyu ungana n’ica kane c’ingero ya hini*. 14 Ntimuze murye umukate, intete zikaranze canke intete zikiri nshasha gushika umusi muzozanira iryo shikanwa Imana yanyu. Ni itegeko ryamaho uko urunganwe* rwanyu ruzogenda rurakurikirana, aho muzoba muba hose.

15 Muzoharura amayinga* indwi muhereye ku musi ukurikira isabato, umusi muzoba mwazanye umuganda w’ishikanwa bazungagiza+. Akwiye kuba ari amayinga yuzuye. 16 Muzoharura imisi 50+ gushika umusi ukurikira isabato igira indwi, muce mushikanira Yehova irindi shikanwa ry’intete+. 17 Muzozana imikate ibiri y’ishikanwa bazungagiza mukuye mu mihana iwanyu. Iyo mikate ikwiye kuba ikozwe mw’ifu inoze ingana n’ivy’icumi bibiri vy’ingero ya efa. Ikwiye kuba icumbanywe umwambiro+. Ni ishikanwa rihabwa Yehova rigizwe n’ivyeze ubwa mbere+. 18 Muzoyitanga iri kumwe n’imyagazi y’intama* indwi itagira akanenge imaze umwaka umwumwe, hamwe n’ishuri imwe be n’impfizi z’intama zibiri+. Bizoba ishikanwa rya Yehova riturirwa biri kumwe n’ishikanwa ry’intete hamwe n’amashikanwa y’ibinyobwa bijana. Ni ishikanwa bashikanisha umuriro ry’akamoto kamotera neza Yehova. 19 Muzotanga kandi umwagazi w’impene w’ishikanwa ry’igicumuro+ n’imyagazi ibiri y’intama imaze umwaka umwumwe y’ikimazi co gusangira+. 20 Umuherezi azozungagiza imbere ya Yehova iyo myagazi ibiri y’intama iri kumwe na ya mikate yakozwe mu vyeze ubwa mbere. Ni ibintu vyeranda imbere ya Yehova bigenewe umuherezi+. 21 Kuri uwo musi muzotangaza+ ko hari ikoraniro ryeranda. Nta gikorwa na kimwe kiruhisha mukwiye gukora. Ni itegeko ryamaho uko urunganwe rwanyu ruzogenda rurakurikirana, aho muzoba muba hose.

22 Igihe muzoba muriko murimbura mu gihugu canyu, ntimuze mumarire ibiri ku mpera y’umurima wanyu kandi ntimuze mutoragure ibizoba vyasigaye+. Mukwiye kubisigariza umukene*+ n’umunyamahanga aba muri mwebwe+. Ndi Yehova Imana yanyu.”»

23 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 24 «Bwira Abisirayeli uti: “Umusi wa mbere w’ukwezi kugira indwi uzoba ari umusi w’akaruhuko kuzuye. Ni umusi w’intibagirwa uzotangazwa mu kuvuza urumbete+, umusi w’ikoraniro ryeranda. 25 Nta gikorwa na kimwe kiruhisha mukwiye gukora. Muzozanira Yehova amashikanwa bashikanisha umuriro.”»

26 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 27 «Ariko umusi ugira cumi w’ukwo kwezi kw’indwi uzoba ari umusi w’impongano*+. Muzogira ikoraniro ryeranda. Mutegerezwa kwibabaza*+ kandi mugashikanira Yehova amashikanwa bashikanisha umuriro. 28 Nta gikorwa na kimwe mukwiye gukora kuri uwo musi, kuko ari umusi w’impongano. Ni umusi wo kubatangira impongano+ imbere ya Yehova Imana yanyu. 29 Umuntu wese atazokwibabaza* kuri uwo musi ategerezwa kwicwa+. 30 Umuntu wese azokora igikorwa na kimwe kuri uwo musi nzomurandura mu bantu b’iwabo. 31 Ntimuze mukore igikorwa na kimwe. Ni itegeko ryamaho uko urunganwe rwanyu ruzogenda rurakurikirana, aho muzoba muba hose. 32 Ni isabato y’akaruhuko kuzuye kuri mwebwe. Muzotangura kwibabaza+ ku mugoroba w’umusi ugira icenda w’ukwo kwezi. Muzokwubahiriza isabato kuva kuri uwo mugoroba gushika ku mugoroba w’umusi ukurikira.»

33 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 34 «Bwira Abisirayeli uti: “Umusi ugira 15 w’ukwo kwezi kw’indwi uzoba ari umusi mukuru w’insago*. Muzomara imisi indwi muhimbariza Yehova uwo musi mukuru+. 35 Ku musi wa mbere muzogira ikoraniro ryeranda, kandi ntimuze mukore igikorwa na kimwe kiruhisha. 36 Muzomara imisi indwi mushikanira Yehova ishikanwa bashikanisha umuriro. Ku musi ugira umunani muzogira ikoraniro ryeranda+, kandi mutegerezwa gushikanira Yehova ishikanwa bashikanisha umuriro. Ni ikoraniro ridasanzwe. Ntimuze mukore igikorwa na kimwe kiruhisha.

37 Iyo ni yo misi mikuru+ ya Yehova mukwiye gutangaza nk’amakoraniro meranda+ kugira mushikanire Yehova amashikanwa bashikanisha umuriro, ni ukuvuga ishikanwa riturirwa+, ishikanwa ry’intete+ n’amashikanwa y’ibinyobwa+, hisunzwe ibisabwa buri musi. 38 Ivyo bizoza vyiyongera ku vyo mutanga ku masabato ya Yehova+, ku ngabire+, ku mashikanwa yo gushitsa indagano+ no ku mashikanwa muha Yehova muvyishakiye+. 39 Ariko ku musi ugira 15 w’ukwo kwezi kw’indwi, igihe muzoba mwegeranije umwimbu wo mu gihugu, muzomara imisi indwi muhimbaza umusi mukuru wa Yehova+. Umusi wa mbere uzoba ari umusi w’akaruhuko kuzuye, cokimwe n’umusi ugira umunani+. 40 Ku musi wa mbere muzotora ivyamwa vy’ibiti* vyizavyiza, amashami y’ibigazi+, amashami y’ibiti bitotahaye n’ay’ibiti vyo mu mwonga*, hanyuma mumare imisi indwi munezerewe+ imbere ya Yehova Imana yanyu+. 41 Muzomara imisi indwi mu mwaka muhimbaza uwo musi mukuru wa Yehova+. Muzowuhimbaza mu kwezi kugira indwi. Iryo ni itegeko ryamaho, uko urunganwe rwanyu ruzogenda rurakurikirana. 42 Muzomara imisi indwi muba mu nsago+. Abisirayeli bose b’imvukira bategerezwa kuba mu nsago, 43 kugira ngo abazobakomokako bamenye+ ko natumye baba mu nsago igihe nabakura mu Misiri+. Ndi Yehova Imana yanyu.”»

44 Musa araheza abwira Abisirayeli ibijanye n’iyo misi mikuru ya Yehova.

24 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Tegeka Abisirayeli bakuzanire amavuta y’imyelayo* amiminye neza yo kwatsa amatara, kugira agume yaka umwanya wose+. 3 Indani mw’ihema ry’ibonaniro, mu gice kiri imbere y’irido iri hafi y’isandugu y’isezerano*, Aroni azokwitwararika ko ayo matara aguma yakira imbere ya Yehova kuva ku mugoroba gushika mu gitondo. Ni itegeko rizokwamaho uko urunganwe* rwanyu ruzogenda rurakurikirana. 4 Azokwama atondeka amatara kuri ca kintu bayaterekako+ gikozwe mu nzahabu itavanze, kiri imbere ya Yehova.

5 Uzotora ifu inoze maze uyikoremwo imikate y’imizingi 12. Umukate wose uzoba ukozwe mw’ifu ingana n’ivy’icumi bibiri vy’ingero ya efa*. 6 Uzoyipanga mu migwi ibiri kuri ya meza ikozwe mu nzahabu itavanze iri imbere ya Yehova+, umugwi wose ujeko itandatu+. 7 Umugwi wose uzowushirako imibavu* itavanze, uheze uturire iyo mibavu uyishikanire Yehova, ibe ikimenyetso* c’iryo shikanwa ry’imikate+. 8 Buri musi w’isabato, akwiye kwama ayipanga imbere ya Yehova+. Ni isezerano ryamaho ngiraniye n’Abisirayeli. 9 Iyo mikate izoba iya Aroni n’abahungu biwe+. Bazoyirira mu kibanza ceranda+, kuko ari ikintu ceranda cane kigenewe umuherezi kivuye ku mashikanwa ya Yehova bashikanisha umuriro. Iryo ni itegeko ryamaho.»

10 Ico gihe mu Bisirayeli hariho umuhungu yari yavutse ku mugore w’Umwisirayelikazi n’umugabo w’Umunyamisiri+. Uwo muhungu rero atangura gushwana n’umugabo umwe w’Umwisirayeli mw’ikambi. 11 Uwo muhungu w’umugore w’Umwisirayelikazi atangura gutyoza no gutuka* rya zina*+, baca bamuzanira Musa+. Nyina wiwe yitwa Shelomiti, umukobwa wa Diburi wo mu muryango wa Dani. 12 Nuko baba baramucunga mu kurindira ko Yehova abatomorera ingingo yafashe+.

13 Maze Yehova abwira Musa ati: 14 «Jana inyuma y’ikambi uwo muntu yatutse izina ryanje. Abantu bose bumvise ivyo yavuze bamurambike ibiganza ku mutwe, maze ishengero ryose rimwicishe amabuye+. 15 Uheze ubwire Abisirayeli uti: “Umuntu wese azotuka* Imana yiwe azobihanirwa. 16 Uwutyoje izina rya Yehova rero ategerezwa gupfa+. Ishengero ryose rikwiye kumwicisha amabuye. Umunyamahanga aba muri mwebwe atyoje izina ry’Imana ategerezwa kwicwa cokimwe n’imvukira.

17 Uwishe mugenziwe*, na we nyene ategerezwa kwicwa+. 18 Uwukubise igitungwa akacica ategerezwa kukiriha: ubuzima ku bundi. 19 Umuntu niyakomeretsa mugenziwe, baze bamugire nk’uko yamugize+. 20 Imvune ku yindi, ijisho ku rindi, iryinyo ku rindi. Baze bamugirire nk’ivyo yagiriye mugenziwe+. 21 Uwukubise igitungwa akacica abwirizwa kukiriha+, ariko uwukubise umuntu akamwica na we nyene abwirizwa kwicwa+.

22 Itegeko ni rimwe ku munyamahanga no ku mvukira+, kuko ndi Yehova Imana yanyu.”»

23 Musa araheza abibwira Abisirayeli. Baca bajana inyuma y’ikambi wa muntu yatuka izina ry’Imana maze bamwicisha amabuye+. Nuko Abisirayeli bakora nk’uko Yehova yari yategetse Musa.

25 Yehova abandanya kubwira Musa ku musozi Sinayi ati: 2 «Bwira Abisirayeli uti: “Nimwamara gushika mu gihugu ngira ndabahe+, igihugu kizokwubahiriza isabato ya Yehova+. 3 Muzomara imyaka itandatu muteragira imbuto mu mirima yanyu, mututurira imirima yanyu y’imizabibu mwongera mwimbura ivyeze mu gihugu+. 4 Ariko mu mwaka ugira indwi hazoba isabato y’akaruhuko kuzuye mu gihugu, isabato ya Yehova. Ntimuze muteragire imbuto mu mirima yanyu canke ngo mututurire imirima yanyu y’imizabibu. 5 Ntimuze mwimbure ibizoba vyimejeje bivuye ku ntete zakorotse muriko murimbura, kandi ntimuze mwegeranye inzabibu zo ku biti mutazoba mwaratutuye. Uzoba ari umwaka w’akaruhuko kuzuye mu gihugu. 6 Ariko murashobora kurya ibizoba vyimejeje mu gihugu muri ico gihe c’isabato. Murashobora kubirya mwe n’abashumba banyu b’abagabo canke b’abagore, abakozi banyu, abanyamahanga baba muri mwebwe 7 hamwe n’ibitungwa be n’ibikoko vyo mw’ishamba biri mu gihugu canyu. Ibizoba vyimejeje vyose mu gihugu murashobora kubirya.

8 Muzoharura amasabato indwi y’umwaka, ni ukuvuga imyaka indwi kugwiza indwi. Ayo masabato indwi y’umwaka azongana n’imyaka 49. 9 Ku musi ugira cumi w’ukwezi kw’indwi muzovuza inzamba isamirane cane. Ku musi w’impongano*+ muzovuza inzamba yumvikane mu gihugu cose. 10 Muzokweza umwaka ugira 50 maze mutangaze ko ababa mu gihugu bose bidegemvya+. Ni Yubile yanyu. Umuntu wese azosubirana itongo ryiwe, asubire no mu muryango wiwe+. 11 Uwo mwaka ugira 50 uzoba ari Yubile yanyu. Ntimuze muteragire imbuto canke ngo mwimbure ivyimejeje bivuye ku ntete zakorotse muriko murimbura, kandi ntimuze mwegeranye inzabibu zo ku biti mutazoba mwaratuturiye+. 12 Uwo mwaka ni Yubile kandi ni mweranda kuri mwebwe. Muzorya ibizoba vyimejeje mu mirima gusa+.

13 Muri uwo mwaka wa Yubile, umuntu wese azosubirana itongo ryiwe+. 14 Niwagura canke ukagurisha ikintu kuri mugenzawe, ntihaze hagire uwuzimba uwundi+. 15 Uzogurira mugenzawe wisunze imyaka ihaciye inyuma ya Yubile, kandi na we azokugurishako yisunze imyaka y’iyimbura isigaye+. 16 Nimba hasigaye imyaka myinshi, arashobora kwongereza igiciro. Ariko nimba hasigaye imyaka mike, akwiye kukigabanya kuko azoba ariko agurisha yisunze incuro uzokwimbura. 17 Nta n’umwe akwiye kuzimba mugenziwe+, ahubwo mukwiye gutinya Imana yanyu+. Ndi Yehova Imana yanyu+. 18 Nimwakurikiza ivyagezwe vyanje kandi mukagamburuka ingingo nashinze, muzokwibera mu gihugu mu mutekano+. 19 Igihugu kizokwimbuka+ kandi muzorya muhage, mwibereho mu mutekano+.

20 Ariko nimwibaza ngo: ‘Tuzorya iki mu mwaka ugira indwi ko tutazoteragira canke ngo twimbure+?’ 21 Nzobarungikira umuhezagiro wanje mu mwaka ugira gatandatu, kandi isi izobaha umwimbu murya mu myaka itatu+. 22 Muzosubira guteragira imbuto mu mwaka ugira umunani, kandi muzorya ibihitira gushika mu mwaka ugira icenda. Muzoguma murya ibihitira gushika ivyo mwateye vyeze.

23 Itongo ntirikwiye kugurishwa burundu+ kuko isi ari rwanje+. Kuri jewe muri abanyamahanga n’abimukira+. 24 Mu gihugu canyu cose, uwugurishije itongo azoba afise uburenganzira bwo kurigaruza.

25 Mwenewanyu niyakena gushika n’aho agurisha itongo ryiwe, incuti yiwe ya hafi ikwiye kugaruza iryo tongo mwenewabo yagurishije+. 26 Nimba ata ncuti ya hafi yo kurigaruza afise, hanyuma agatera imbere akaronka uburyo bwo kurigaruza, 27 azoharura igiciro caryo yisunze imyaka ihaciye kuva arigurishije, ace amusubiza ayasigaye ku yo yariguze. Azoheza asubirane itongo ryiwe+.

28 Ariko nataronka uburyo bwo kurigaruza, iryo tongo rizogumana uwariguze gushika ku mwaka wa Yubile+. Bazorimusubiza kuri Yubile, risubire rimwegukire+.

29 Umuntu niyagurisha inzu iri mu gisagara kizitijwe uruhome, azomara umwaka afise uburenganzira bwo kiyigaruza, uhereye umusi yayigurishijeko. Uburenganzira bwo kuyigaruza+ buzomara umwaka. 30 Mugabo umwaka wose niwahera atarayigaruza, iyo nzu iri mu gisagara kizitijwe uruhome izoca yegukira uwayiguze ibihe vyose. Uwayiguze ntazoyisubiza kuri Yubile. 31 Ariko amazu yo mu bigwati bitazitijwe impome akwiye gufatwa nk’amatongo yo hagati mu gihugu. Beneyo bazogumana uburenganzira bwo kuyagaruza kandi bazoyasubizwa kuri Yubile.

32 Amazu y’Abalewi ari mu bisagara vyabo+, Abalewi bazoguma bafise uburenganzira bwo kuyagaruza. 33 Umulewi natashobora kugaruza inzu yagurishije iri mu gisagara cabo, azoca ayisubizwa kuri Yubile+, kuko amazu ari mu bisagara vy’Abalewi ari yo matongo yabo muri Isirayeli+. 34 Vyongeye, amatongo yo kuragiramwo+ akikuje ibisagara vyabo ntakwiye kugurishwa, kuko ari rwabo ibihe vyose.

35 Umwisirayeli mugenzawe* aba hafi yawe niyakena gushika aho abura ikimutunga, ukwiye kumufasha+ nk’uko wofasha umunyamahanga n’umwimukira+ kugira abandanye kubaho. 36 Ntuze umwungukireko canke ngo uriremwo mbege+. Utegerezwa gutinya Imana yawe+ kugira mwenewanyu abandanye kubaho. 37 Ntuze umwake inyungu ku mahera umuguranye+ canke ngo umuhe ivyo kurya urondera kumwungukirako. 38 Ndi Yehova Imana yanyu yabakuye mu Misiri+ kugira ndabahe igihugu ca Kanani, nongere ndabereke ko ndi Imana yanyu+.

39 Mwenewanyu niyakena akigurisha kuri wewe+, ntuze umukoreshe ibikorwa vy’abashumba+. 40 Ukwiye kumufata nk’umukozi+ canke umwimukira. Azogukorera gushika ku mwaka wa Yubile. 41 Azoca ava iwawe ari kumwe n’abana biwe, asubire mu muryango wiwe. Azosubira kw’itongo rya ba sekuruza biwe+. 42 Ni abashumba banje nakuye mu gihugu ca Misiri+. Ntibakwiye kwigurisha nk’uko abashumba bagurishwa. 43 Ntuze ubafate bunyamaswa+. Ukwiye gutinya Imana yawe+. 44 Abashumba banyu b’abagabo canke b’abagore muzobakura mu bihugu bibakikuje. Aho ni ho mukwiye kugura abashumba b’abagabo canke b’abagore. 45 Murashobora kandi kubagura mu bana b’abimukira b’abanyamahanga baba muri mwebwe+ no mu miryango yabo yavukiye mu gihugu canyu. Bazoba itunga mwigabira. 46 Murashobora kubaraga abana banyu bakabegukira ibihe vyose, kandi murashobora kubagira abakozi banyu. Ariko benewanyu ari bo Bisirayeli ntimukwiye kubafata bunyamaswa+.

47 Umunyamahanga canke umwimukira aba muri mwebwe niyatunga, hanyuma mwenewanyu w’Umwisirayeli agakena ku buryo yigurisha kuri uwo munyamahanga canke uwo mwimukira, canke akigurisha ku muntu wo mu muryango w’uwo munyamahanga, 48 azogumana uburenganzira bwo gucungurwa naho azoba yigurishije. Umwe muri benewabo arashobora kumucungura+. 49 Sewabo canke umuhungu wa sewabo canke incuti iyo ari yo yose ya hafi*, ni ukuvuga umuntu wo mu muryango wiwe, na we nyene arashobora kumucungura.

Aramutse abaye umutunzi na ho, ubwiwe arashobora kwicungura+. 50 Azoharura igihe kihaciye kuva ku mwaka yigurishije gushika ku mwaka wa Yubile+, abigire ari kumwe n’uwamuguze. Ikiguzi ciwe kizoharurwa hisunzwe iyo myaka+. Igiciro c’ivyo yakoze muri ico kiringo kizoharurwa hisunzwe amahera umukozi ahembwa buri musi+. 51 Nimba hasigaye imyaka myinshi, azoriha igiciro co kwigombora yisunze iyo myaka isigaye. 52 Nimba hasigaye imyaka mikeyi ngo umwaka wa Yubile ushike, na ho nyene azoharura igiciro co kwigombora, hanyuma arihe uwamuguze yisunze imyaka isigaye. 53 Igihe cose azomara amukorera akwiye kumufata nk’umukozi. Muze murabe neza ko uwamuguze atamufata bunyamaswa+. 54 Ariko nimba adashobora kwigombora muri ubwo buryo, azoca arekurwa mu mwaka wa Yubile+, agende ajanye n’abana biwe.

55 Nkako Abisirayeli ni abashumba banje. Ni abashumba banje nakuye mu Misiri+. Ndi Yehova Imana yanyu.

26 Ntimuze mwihingurire imana ata co zimaze+, kandi ntimuze mwishingire igishusho c’ikibazano+ canke inkingi nyeranda y’amabuye. Ntimuze mushire mu gihugu iwanyu igishusho gikozwe mu mabuye+ kugira mucunamire+. Ndi Yehova Imana yanyu. 2 Mukwiye kwubahiriza amasabato yanje kandi mukubaha* ahantu hanje heranda. Ndi Yehova.

3 Nimwabandanya kwubahiriza ivyagezwe vyanje n’amabwirizwa yanje kandi mukabikurikiza+, 4 nzobaha imvura ku gihe cayo+. Isi izokwimbuka+ kandi ibiti vyo mu mirima bizokwama ivyamwa. 5 Muzokubita ivyo mwimbuye gushika mu gihe co kwimbura inzabibu. Igihe co kwimbura inzabibu na co kizobandanya gushika mu gihe c’iteragira. Muzorya muhage kandi muzokwibera mu gihugu canyu mu mutekano+. 6 Nzobaha amahoro mu gihugu+, mwiryamire ata nkomanzi+. Nzokwirukana mu gihugu ibikoko vyo mw’ishamba bikaze kandi nta ntambara izoba mu gihugu canyu*. 7 Muzokinagiza abansi banyu, bagwe imbere yanyu mubicishije inkota. 8 Batanu muri mwebwe bazokinagiza 100, ijana na bo bakinagize 10.000. Abansi banyu bazogwa imbere yanyu mubicishije inkota+.

9 Nzobahezagira*, murondoke kandi mugwire+. Nzoshitsa isezerano nagiraniye namwe+. 10 Mu gihe muzoba mukiriko murarya ibihitira vyo mu mwaka uheze, muzobikura kugira bibise bishasha. 11 Nzoshira ihema ryanje ryeranda hagati yanyu+ kandi sinzobata. 12 Nzogendera hagati yanyu, mbe Imana yanyu+ namwe mube abantu banje+. 13 Ndi Yehova Imana yanyu, uwabakuye mu Misiri kugira ntimusubire kuba abashumba b’Abanyamisiri. Naravunaguye ingogo* yanyu, ntuma mugenda mwidegemvya*.

14 Ariko nimutanyumvira canke ngo mukurikize ayo mabwirizwa yose+, 15 nimwiyamiriza ivyagezwe vyanje+, mukanka urunuka ingingo nashinze ku buryo mudakurikiza amabwirizwa yanje yose, mukarenga kw’isezerano ryanje+, 16 ibi ni vyo nanje nzoca ndabagirira: nzotuma mwicwa n’amaganya, ndabateze igituntu n’inyonko ikaze, bitume amaso yanyu aregera, musigare ata tuguvu mufise. Muzoteragira ntimwimbure kuko bizoribwa n’abansi banyu+. 17 Nzobarwanya* kandi muzotsindwa n’abansi banyu+. Abansi banyu bazobahonyanga+ kandi muzohunga ata wuriko arabirukana+.

18 Ariko n’ivyo nibitatuma munyumvira, nzoca ngwiza igihano canyu incuro indwi kubera ibicumuro vyanyu. 19 Nzomenagura ubwishime bwanyu, ntume ijuru rimera nk’icuma+, isi na yo imere nk’umujumpu. 20 Muzoruhira ubusa kuko isi yanyu itazokwimbuka+, kandi n’ibiti vyo mu mirima yanyu ntibizokwama ivyamwa.

21 Ariko nimwaguma mundwanya mukanka kunyumviriza, nzoca ngwiza igihano canyu incuro indwi nisunze ibicumuro vyanyu. 22 Nzobarungikamwo ibikoko vyo mw’ishamba+ kandi bizorya abana banyu+ n’ibitungwa vyanyu, bigabanye igitigiri canyu ku buryo amabarabara yanyu asigara agaragara+.

23 Ariko n’ivyo nibitatuma mwemera ko ndabakosora+, mukaguma mundwanya, 24 nanje nzoca ndabarwanya kandi nzogwiza igihano canyu incuro indwi kubera ibicumuro vyanyu. 25 Nzobihora nkoresheje inkota kubera mwarenze kw’isezerano twagiraniye+. Nimwahungira mu bisagara vyanyu, nzobarungikamwo indwara+ kandi nzotuma abansi banyu babatsinda+. 26 Ninasambura ibigega* vyanyu vy’ibifungurwa*+, abagore cumi bazosigara botsa umukate mw’ifuru imwe gusa hanyuma bawubagaburire ku gipimo+. Muzorya ariko ntimuzohaga+.

27 N’ico gihe nyene nimutanyumviriza mukabandanya kundwanya, 28 nanje nzoca niva inyuma mu kubarwanya+, kandi nzogwiza igihano canyu incuro indwi kubera ibicumuro vyanyu. 29 Muzobwirizwa rero kurya inyama z’abahungu banyu n’iz’abakobwa banyu+. 30 Nzozimanganya ibibanza* musengeramwo+, nsiturire hasi ibicaniro muturirirako imibavu. Imivyimba yanyu nzoyigerekeranya n’imivyimba y’ibigirwamana vyanyu bisesemye*+ kandi nzobata nk’akanuka+. 31 Nzotikiza ibisagara vyanyu+, nsambure ibibanza vyeranda musengeramwo kandi sinzokwimotereza akamoto* k’ibimazi vyanyu. 32 Jewe ubwanje nzotuma igihugu canyu gicika umusaka+, kandi abansi banyu baba muri co bazokibona bumirwe+. 33 Nzobashwiragiza mu mahanga+ kandi nzosokora inkota yanje ndabakinagize+. Igihugu canyu kizocika umusaka+, ibisagara vyanyu na vyo bisigare ari ibihomvagurike.

34 Imisi yose igihugu kizomara ari umusaka, kizoba kiriko kirishura amasabato yaco, namwe muzoba muri mu gihugu c’abansi banyu. Ico gihe igihugu kizoruhuka* kuko gitegerezwa kwishura amasabato yaco+. 35 Imisi yose kizomara ari umusaka kizoba kiriko kiraruhuka, kuko kitaruhutse mu gihe c’amasabato yanyu, igihe mwakibamwo.

36 Abazoba bacitse kw’icumu+ na bo, nzotuma barengerwa n’ukwihebura iyo bazoba bari mu gihugu c’abansi. Urwamo rw’ibabi riguruwe n’umuyaga ruzotuma bahunga. Bazohunga nk’umuntu ariko ahunga inkota, bagwe ata wuriko arabirukako+. 37 Bazogenda baracanacanako nk’abariko bahunga inkota naho ata muntu azoba ariko arabirukana. Ntimuzotsinda abansi banyu+. 38 Muzopfira mu mahanga muzoba mwashwiragiyemwo+, kandi igihugu c’abansi banyu kizobamira. 39 Abazoba basigaye bazoborera mu bihugu vy’abansi babo+ kubera ikosa ryanyu. Emwe, bazobora kubera ikosa rya ba sekuru babo+. 40 Bazoheza rero bature ikosa ryabo+ hamwe n’ikosa be n’ubuhemu vya ba sekuru babo, maze bemere ko bahemutse mu kundwanya+, 41 bigatuma nanje ndabarwanya+ nkabajana mu gihugu c’abansi babo+.

Kumbure ico gihe imitima yabo ikomantaye* izoca bugufi+, bishure ikosa ryabo. 42 Nzokwibuka isezerano nagiraniye na Yakobo+ n’iryo nagiraniye na Izahaki+. Nzokwibuka kandi isezerano nagiraniye na Aburahamu+, nongere nibuke n’igihugu. 43 Igihe batazoba bakiba muri ico gihugu, kizokwishura amasabato yaco+ kandi kizoguma ari umusaka ata wukibamwo. Na bo bazoba bariko barishura ikosa ryabo, kuko bazoba biyamirije ingingo nashinze, bakanka urunuka ivyagezwe vyanje+. 44 Naho ari ukwo, igihe bazoba bari mu gihugu c’abansi babo, sinzobaheba burundu+ canke ngo ndabanke ku buryo ndabaherengeteza, kuko noba ndenze kw’isezerano nagiraniye+ na bo. Ndi Yehova Imana yabo. 45 Ku neza yabo, nzokwibuka isezerano nagiraniye na ba sekuruza babo+, abo nakuye mu Misiri amahanga arorera+, kugira nerekane ko ndi Imana yabo. Ndi Yehova.”»

46 Ayo ni yo mabwirizwa, ingingo be n’amategeko Yehova yahaye Abisirayeli ku musozi Sinayi biciye kuri Musa+.

27 Yehova abandanya kubwira Musa ati: 2 «Bwira Abisirayeli uti: “Umuntu niyagira indagano idasanzwe+ yo guha Yehova amahera angana n’igiciro cashinzwe ku muntu, uku ni ko bikwiye kugenda: 3 igiciro c’umugabo afise imyaka iri hagati ya 20 na 60 azoba ari shekeli 50 z’ifeza hisunzwe shekeli* y’akarorero y’aheranda*. 4 Ariko nimba ari umugore, igiciro ciwe kizoba ari shekeli 30. 5 Nimba afise imyaka 5 gushika kuri 20, igiciro c’umuhungu kizoba ari shekeli 20, ic’umukobwa na co shekeli 10. 6 Nimba ari umwana afise ukwezi kumwe gushika ku myaka itanu, igiciro c’umuhungu kizoba ari shekeli zitanu z’ifeza, ic’umukobwa na co shekeli zitatu z’ifeza.

7 Nimba afise imyaka 60 canke irenga, igiciro c’umugabo kizoba ari shekeli 15, ic’umugore na co 10. 8 Ariko nimba uwo muntu akenye cane ku buryo atoshobora kuriha ico giciro cashinzwe+, azoca ahagarara imbere y’umuherezi hanyuma umuherezi ashinge igiciro ciwe. Azogishinga yisunze ivyo uwagize indagano ashobora kuronka+.

9 Nimba yagize indagano yo gutanga igitungwa kibereye guhabwa Yehova, ico azoha Yehova cose kizoca kiba ceranda. 10 Ntashobora kugisubiriza, ngo ciza agikabe kibi canke kibi agikabe ciza. Niyaramuka agikavye n’ikindi, vyose uko ari bibiri bizoca biba vyeranda. 11 Nimba ari igikoko gihumanye+ badashobora gushikanira Yehova, azoca akizana imbere y’umuherezi. 12 Umuherezi azoshinga igiciro caco aravye ukuntu ari ciza canke kibi. Igiciro azoshinga kizoba ari ico nyene. 13 Niyaramuka ashatse kukigaruza, azotanga igiciro caco cashinzwe acongereko ica gatanu caco+.

14 Umuntu niyeza inzu yiwe akayigira ikintu ceranda ahaye Yehova, umuherezi azoca ashinga igiciro cayo aravye ubwiza bwayo. Igiciro umuherezi azoshinga kizoba ari ico nyene+. 15 Ariko niyashaka kugaruza iyo nzu, azotanga igiciro cayo cashinzwe hanyuma acongereko ica gatanu caco, iheze ibe rwiwe.

16 Umuntu niyegurira umurima wiwe Yehova, igiciro cawo kizovana n’imbuto zohaterwa uko zingana: nimba hoterwa homeri* ya sayiri, igiciro cawo kizoba ari shekeli 50 z’ifeza. 17 Umuntu niyegurira Imana umurima wiwe guhera ku mwaka wa Yubile+, igiciro cawo kizoguma ari ico. 18 Niyawegurira Imana inyuma ya Yubile, umuherezi azogabanya igiciro cawo yisunze imyaka isigaye gushika ku yindi Yubile+. 19 Ariko nyenewo niyaramuka ashatse kuwugaruza, ategerezwa gutanga igiciro cawo cashinzwe hanyuma acongereko ica gatanu caco, uheze ugume ari rwiwe. 20 Natawugaruza hanyuma ukagurishwa ku wundi muntu, ntibizoba bigikunda ko awugaruza. 21 Uwaguze uwo murima niyawusubiza kuri Yubile, uzoca uba ikintu ceranda ca Yehova, umurima umwegukira burundu. Uzoca uba itongo ry’abaherezi+.

22 Umuntu niyegurira Yehova itongo yaguze atari iryo yarazwe+, 23 umuherezi azomuharurira igiciro caryo gushika ku mwaka wa Yubile, kandi uwo muntu azoca atanga ico giciro kuri uwo musi nyene+. Iryo tongo rizoca riba ikintu ceranda cegukira Yehova. 24 Mu mwaka wa Yubile, iryo tongo rizoca risubira kwa nyeneryo, ni ukuvuga uwarigurishije+.

25 Igiciro ico ari co cose kizoshingwa hisunzwe shekeli y’akarorero y’aheranda. Shekeli imwe ingana na gera* 20.

26 Ariko rero nta n’umwe akwiye kwegurira Imana igitungwa kivutse ubwa mbere kuko kivuka ari ica Yehova+. Yaba inka* canke intama, biba bisanzwe ari ivya Yehova+. 27 Nimba ari igitungwa gihumanye kandi akaba ashaka kukigaruza, abwirizwa gutanga igiciro caco cashinzwe hanyuma acongereko ica gatanu caco+. Ariko natakigaruza kizoca kigurishwa hisunzwe igiciro cashinzwe.

28 Ariko igihe umuntu akuye ikintu mu bintu vyiwe akacegurira Yehova burundu, yaba umuntu, igitungwa canke itongo, ntigishobora kugurishwa canke kugaruzwa. Ikintu cose ceguriwe Yehova burundu kiba ari ceranda cane kuri we+. 29 Vyongeye, nta muntu yaciriwe urwo gupfa ashobora gucungurwa+. Abwirizwa kwicwa+.

30 Ic’icumi cose+ c’ivyeze mw’itongo, vyaba ari ivyeze mu murima canke ku biti vy’ivyamwa, ni ica Yehova. Ni ikintu ceranda kuri Yehova. 31 Umuntu niyashaka kugaruza ic’icumi yatanze, abwirizwa gutanga igiciro caco, ace yongerako ica gatanu caco. 32 Ic’icumi cose c’ibitungwa, yaba ari mu nka, mu mpene canke mu ntama, ni ukuvuga igitungwa cose kigira cumi giciye munsi y’inkoni y’umwungere, gikwiye kuba ceranda kuri Yehova. 33 Ntakwiye kuraba ngo ni ciza canke kibi, kandi ntakwiye kugikaba. Niyaramuka agerageje kugikaba, vyose uko ari bibiri bizoca biba vyeranda+. Ntashobora kubigaruza.”»

34 Ayo ni yo mabwirizwa Yehova yahaye Musa ku musozi Sinayi kugira ayashikirize Abisirayeli+.

Mu giheburayo havuga ngo «abahungu ba Isirayeli.»

Canke «kugira rimubere impongano.» Raba Insiguro y’amajambo (Impongano).

Canke «ibinure bikikuje amafyigo.»

Ni ukuvuga kuva mw’ivi gushika ku kirenge.

Mu giheburayo havuga ngo «ry’akamoto karuhura kuri.»

Yayirya urwara mw’izosi igakomereka ariko ntiridenduke.

Canke «iminyota inuze.» Yari iminyota ivanze n’ibinure vy’ibimazi.

Canke «olibani.» Raba Insiguro y’amajambo (Olibani).

Canke «icibutso.»

Mu giheburayo havuga ngo «ry’akamoto karuhura kuri.»

Kari agakandu gatoyi bakoresha nk’umwambiro.

Canke «umushuzo.»

Canke «amahundo matoto.»

Canke «olibani.» Raba Insiguro y’amajambo (Olibani).

Canke «ikimazi c’amahoro.»

Canke «ku gashami k’igitigu.»

Mu giheburayo havuga ngo «ry’akamoto karuhura kuri.»

Mu giheburayo havuga ngo «umukate.» Ni igice c’ikimazi co gusangira cegukira Imana.

Canke «iyaruka.»

Raba Insiguro y’amajambo (Kurobanura).

Canke «ku gashami k’igitigu.»

Ni ukuvuga kuva mw’ivi gushika ku kirenge.

Canke «iminyota inuze.» Yari iminyota ivanze n’ibinure vy’ibimazi.

Bashobora kuba ari abashingantahe b’iryo shengero.

Bashobora kuba ari abashingantahe b’iryo shengero.

Canke «kugira ritangirwe impongano.» Raba Insiguro y’amajambo (Impongano).

Mu giheburayo havuga ngo «bibe akamoto karuhura kuri.»

Rishobora kuba ari itangazo ry’ikibi cakozwe, ririmwo umuvumo woshikira umuntu yakoze ico kibi canke icabona yanse kuvuga ivyo azi kuri ico kibi.

Biboneka ko iyo mvugo yerekeza ku turemwa dutoduto tubana mu migwi.

Biboneka ko ari umuntu adashitsa ivyo yasezeranye.

Canke «azomutangira impongano.» Raba Insiguro y’amajambo (Impongano).

Yayirya urwara mw’izosi igakomereka.

Canke «azomutangira impongano.»

Efa imwe yaja mu kintu c’amalitiro 22. Raba Inyongera ya B14.

Canke «olibani.» Raba Insiguro y’amajambo (Olibani).

Canke «icibutso.»

Shekeli imwe yangana n’amagarama 11,4. Raba Inyongera ya B14.

Canke «shekeli nyeranda.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «agahuzu ko munsi.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «iminyota inuze.» Yari iminyota ivanze n’ibinure vy’ibimazi.

Canke «olibani.» Raba Insiguro y’amajambo (Olibani).

Canke «icibutso.»

Mu giheburayo havuga ngo «ry’akamoto karuhura kuri.»

Canke «iyaruka.»

Raba Insiguro y’amajambo (Kurobanura).

Efa imwe yaja mu kintu c’amalitiro 22. Raba Inyongera ya B14.

Canke «rikwiye gutangwa ryose.»

Canke «yarikoresheje mu gutanga impongano.» Raba Insiguro y’amajambo (Impongano).

Canke «udukate dufyase.»

Canke «ategerezwa kurandurwa mu bantu b’iwabo.»

Canke «ikidari», «inkoro.»

Ni ukuvuga kuzungagiza ujana imbere n’inyuma.

Canke «barobanurwa.» Raba Insiguro y’amajambo (Kurobanura).

Canke «iyaruka.»

Canke «ya mavuta yo kurobanuza.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «urugori rweranda.»

Canke «ayarobanuza.» Raba Insiguro y’amajambo (Kurobanura).

Canke «ca gikono.»

Dushobora kuba twari udutambara bazingira mu mutwe tukamera nk’udukofero.

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «ku gashami k’igitigu.»

Canke «ibinure bikikuje amafyigo.»

Ni ukuvuga kuva mw’ivi gushika ku kirenge.

Mu giheburayo havuga ngo «ry’akamoto karuhura.»

Ni ukuvuga kuzungagiza ujana imbere n’inyuma.

Canke «ca giseke bakoresha mu kwimika abaherezi.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «ku gashami k’igitigu.»

Ni ukuvuga kuva mw’ivi gushika ku kirenge.

Canke «ibidari», «inkoro.»

Ni ukuvuga kuzungagiza ujana imbere n’inyuma.

Canke «amavuta yo kurobanuza.» Raba Insiguro y’amajambo (Kurobanura).

Canke «iyaruka.»

Canke «ikidari», «inkoro.»

Ni ukuvuga kuzungagiza ujana imbere n’inyuma.

Raba Insiguro y’amajambo.

Biboneka ko iyo mvugo yerekeza ku turemwa dutoduto tubana mu migwi.

Mu gifaransa ni autruche.

Ni ukuvuga bitagira ibinono.

Canke «imburu.»

Canke «ari mu kwezi.»

Hari abavyita «gusiramura» canke «gukebwa.» Raba Insiguro y’amajambo (Kugenyera).

Raba Insiguro y’amajambo.

Ni indwara yo ku rukoba.

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «indwara.»

Canke «azoca asubira ku muherezi irigira kabiri.»

Canke «adashobora kwanduza abandi.»

Canke «ubwanwa.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Mu giheburayo havuga ngo «mu nyuzi z’indamvu (zishinze) canke z’insobanya (zikikamye).» Raba Insiguro y’amajambo (Inyuzi z’indamvu n’iz’insobanya).

Efa imwe yaja mu kintu c’amalitiro 22. Raba Inyongera ya B14.

Logi imwe yangana n’amalitiro 0,31. Raba Inyongera ya B14.

Ni ukuvuga kuzungagiza ujana imbere n’inyuma.

Raba Insiguro y’amajambo.

Efa imwe yaja mu kintu c’amalitiro 22. Raba Inyongera ya B14.

Canke «ikumiriwe.»

Canke «bace bahatera iripu.»

Mu giheburayo havuga ngo «ahumanure igicumuro.»

Ni indwara yo ku rukoba.

Mu giheburayo havuga ngo «mu mubiri wiwe.»

Canke «niyicara kw’itandiko iryo ari ryo ryose.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «niyaja mu kwezi.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «agahuzu ko munsi.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Iryo zina rishobora kuba risobanura ngo «impene ikamangana.» Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «kugira bayitangireko impongano.» Raba Insiguro y’amajambo (Impongano).

Mu giheburayo havuga ngo «uri kuri ca cabona.»

Canke «umuntu yiteguye.»

«Kwibabaza» ni ijambo ririmwo ibintu vyinshi bijanye n’ukwiyanka, harimwo no kwisonzesha.

Raba Insiguro y’amajambo (Kurobanura).

Canke «ategerezwa kurandurwa mu bantu b’iwabo.»

Mu giheburayo havuga ngo «kugira bibe akamoto karuhura kuri.»

Canke «ya madayimoni ameze nk’impene.» Mu giheburayo havuga ngo «impene.»

Canke «iyaruka.»

Mu giheburayo havuga ngo «nzoshinga igitsure.»

Canke «nzomurandura mu bantu b’iwabo.»

Mu giheburayo havuga ngo «bw’umubiri.»

Canke «mutangirwe impongano.» Raba Insiguro y’amajambo (Impongano).

Mu giheburayo havuga ngo «apfukura ubwambure.»

Mu giheburayo havuga ngo «umugore wa so wawe.»

Mu giheburayo havuga ngo «ni ubwambure bwa so wawe.»

Mu giheburayo havuga ngo «ntuze upfukure ubwambure bwa mwenewabo na so wawe.»

Mu giheburayo havuga ngo «ni ubwambure bwa mwenewanyu.»

Canke «inyifato iteye isoni», «ikintu c’akamaramaza.»

Canke «baba abakeba.»

Canke «ari mu kwezi.»

Canke «w’umubanyi wawe», «w’uwo mukorana.»

Canke «yegurirwa», «atangwako ikimazi.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «kwitega igikoko ngo bisambane.»

Canke «kurandurwa mu bantu b’iwabo.»

Mu giheburayo havuga ngo «gutinya.»

Canke «mu cuma bashongesheje.»

Canke «abwirizwa kurandurwa mu bantu b’iwabo.»

Canke «mutorore», «muhumbe.» Raba Insiguro y’amajambo (Gutorora).

Canke «vyasigaye.»

Canke «umuntu yigorewe.»

Canke «ntuze uvume.»

Hashobora kandi kuvugwa ngo «ntukwiye kwiraramira kandi ubuzima bwa mugenzawe buri mu kaga.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «tatuwaje.»

Canke «gutinya.»

Mu giheburayo havuga ngo «efa itabesha na hini itabesha.» Raba Inyongera ya B14.

Canke «uruvyaro.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Mu giheburayo havuga ngo «nzoshinga igitsure»

Canke «nzomurandura mu bantu b’iwabo.»

Canke «nibihuma amaso.»

Canke «mu gusambana na Moleki.»

Canke «niyakora ubumaraya.» Raba Insiguro y’amajambo (Umumaraya).

Canke «avumye.»

Mu giheburayo havuga ngo «aba apfukuye ubwambure bwa se wiwe.»

Canke «niyarongora.»

Canke «inyifato iteye isoni», «ikintu c’akamaramaza.»

Canke «niyitega igikoko ngo bisambane.»

Canke «mutegerezwa kubarandura mu bantu b’iwabo.»

Canke «ari mu kwezi.»

Canke «akaba arimwo idayimoni iragura.»

Mu giheburayo havuga ngo «umukate.» Ni ukuvuga ibimazi.

Canke «ahumanije.»

Mu giheburayo havuga ngo «muri benewabo.»

Canke «ya mavuta yo kurobanuza.» Raba Insiguro y’amajambo (Kurobanura).

Mu giheburayo havuga ngo «urubuto.»

Canke «iyaruka.»

Canke «uwuhomberanye mu maso.»

Hashobora kandi kuvugwa ngo «umuntu yonze cane.»

Mu giheburayo havuga ngo «ko bakwiye kwitandukanya na.»

Canke «iyaruka.»

Canke «ategerezwa kurandurwa imbere yanje.»

Mu giheburayo havuga ngo «uw’ahandi.» Ni ukuvuga uwutari uwo mu muryango wa Aroni.

Mu giheburayo havuga ngo «yubakanye n’uw’ahandi.»

Canke «ico baranduye canke bakase amatengatwa.»

Mu giheburayo havuga ngo «hagati ya ya migoroba ibiri.»

Canke «w’umushuzo.»

Ni ukuvuga kuzungagiza ujana imbere n’inyuma.

Efa imwe yaja mu kintu c’amalitiro 22. Raba Inyongera ya B14.

Mu giheburayo havuga ngo «ry’akamoto karuhura.»

Hini imwe yangana n’amalitiro 3,67. Raba Inyongera ya B14.

Canke «iyaruka.»

Mu giheburayo havuga ngo «amasabato.»

Yari imyagazi y’amasuguru.

Canke «umuntu yigorewe.»

Raba Insiguro y’amajambo.

«Kwibabaza» ni ijambo ririmwo ibintu vyinshi bijanye no kwiyanka harimwo no kwisonzesha.

Hashobora kandi kuvugwa ngo «atazokwisonzesha.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Mu giheburayo havuga ngo «ibiti vy’imyarava.»

Canke «mu mubande.»

Canke «amavuta y’imyelayo isekuye.» Bayita kandi amavuta ya olive.

Mu giheburayo havuga ngo «hafi y’icabona.»

Canke «iyaruka.»

Efa imwe yaja mu kintu c’amalitiro 22. Raba Inyongera ya B14.

Canke «olibani.» Raba Insiguro y’amajambo (Olibani).

Canke «icibutso.»

Canke «kuvuma.»

Ni izina «Yehova» nk’uko biboneka ku murongo wa 15 n’uwa 16.

Canke «azovuma.»

Canke «uwukubise mugenziwe akamwica.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Canke «mwenewanyu.»

Canke «incuti iyo ari yo yose y’amaraso.»

Mu giheburayo havuga ngo «mugatinya.»

Canke «nta nkota izoca mu gihugu canyu.»

Canke «nzobagirira ubuntu.»

Raba Insiguro y’amajambo.

Mu giheburayo havuga ngo «muraramuye imitwe.»

Mu giheburayo havuga ngo «nzobashinga igitsure.»

Mu giheburayo havuga ngo «inkoni.» Zishobora kuba zari inkoni batungirako imikate mu kuyibika.

Mu giheburayo havuga ngo «umukate.»

Mu giheburayo havuga ngo «ibibanza bitaramutse.» Raba Insiguro y’amajambo (Ibibanza bitaramutse).

Ijambo ry’igiheburayo ryakoreshejwe ng’aha, rishobora kuba rifitaniye isano n’ijambo ryerekana akagaye, risobanura «umwanda mukuru.»

Mu giheburayo havuga ngo «akamoto karuhura.»

Canke «kizokwubahiriza isabato.»

Mu giheburayo havuga ngo «itagenyerewe.»

Shekeli imwe yangana n’amagarama 11,4. Raba Inyongera ya B14.

Canke «shekeli nyeranda.»

Homeri imwe yangana n’amalitiro 220. Raba Inyongera ya B14.

Gera imwe yangana n’amagarama 0,57. Raba Inyongera ya B14.

Mu giheburayo havuga ngo «ishuri.»

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika