ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • w04 15/4 rup. 17-21
  • Tubandanye kugaragaza ubuntu muri iyi si yuzuye ububisha

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Tubandanye kugaragaza ubuntu muri iyi si yuzuye ububisha
  • Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2004
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • Kugaragaza ubuntu mu muryango
  • Kugaragaza ubuntu ku kazi
  • Kugaragaza ubuntu kw’ishure
  • Kugaragariza ubuntu ababanyi
  • Kugaragaza ubuntu mu busuku bwacu
  • Kugaragaza ubuntu mu makoraniro y’ishengero
  • Tubandanye kugaragaza ubuntu
  • Abasavyi b’Imana bategerezwa gukunda kugira ubuntu
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2004
  • Nureke “itegeko ry’ubuntu” rikuyobore
    Umunara w’Inderetsi utangaza Ubwami bwa Yehova (Integuro y’ukwiga)—2022
  • Ubuntu​—Bugaragazwa mu mvugo no mu ngiro
    Umunara w’Inderetsi utangaza Ubwami bwa Yehova (Integuro y’ukwiga)—2018
  • Ubuntu burahambaye mu nyonga z’Imana
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2012
Ibindi
Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2004
w04 15/4 rup. 17-21

Tubandanye kugaragaza ubuntu muri iyi si yuzuye ububisha

‘Ubuntu-mvarukundo bw’umuntu ni bwo butuma akundwa’.—IMIGANI 19:22.

1. Ni kubera iki kugaragaza ubuntu bishobora kuba bigoye?

WOBA wibaza ko uri umunyabuntu? Niba uri umunyabuntu, kuba mw’isi ya none bishobora kuba bigoye. Ni kubera iki bitoroshe kugaragaza ubuntu, mbere no mu bihugu vyitwa ko ari ivy’abakirisu, kandi Bibiliya ivuga ko ubuntu ari kimwe mu “vyo [im]pwemu yama” (Ab’i Galatiya 5:22)? Nk’uko twabibonye mu kiganiro c’imbere y’iki, imwe mu nyishu z’ico kibazo dushobora kuyisanga mu vyo intumwa Yohani yanditse, yuko isi yose itwarwa n’ikiremwa c’impwemu kitagira ubuntu, ari co Shetani wa Mucokoranyi (1 Yohana 5:19). Yezu yarerekanye ko Shetani ari “umwami w’isi” (Yohana 14:30). Ku bw’ivyo, iyi si usanga ifise impengamiro yo kwigana umutegetsi wayo w’umugarariji, uwufise agatima karangwa n’inyifato y’ububisha.—Abanyefeso 2:2.

2. Ni ingorane izihe zishobora gutuma bitugora kugaragaza ubuntu?

2 Turagira ingorane mu buzima igihe abandi batadufatanye ubuntu. Inyifato itaranga ubuntu ishobora kugaragazwa n’ababanyi basotorana, abantu tutazinanyi badufata nabi, eka mbere n’abagenzi be n’abo mu muryango bashobora rimwe na rimwe gukora ibintu batabanje kwiyumvira. Dukubitije ku vy’uko dutegerezwa gukorana n’abantu batisonera, bakankamirana kandi batukana, akenshi biradutuntuza cane. Ukwo kuba abandi batagaragaza ubuntu birashobora gutuma natwe ubwacu tugira agatima k’urwanko, kandi tugahava twiyumvira gusubiriza mu nkoko abatagaragaza ubuntu. Ivyo vyoshobora mbere gutuma umuntu agira ingorane zo kurwara mu buryo bw’impwemu canke ku mubiri.—Abaroma 12:17.

3. Ni ingorane zikomakomeye izihe zishikira abantu zituma bibagora kugira umutima wo kugaragaza ubuntu?

3 Ibintu bitesha umutwe biba mw’isi na vyo nyene birashobora gutuma bitugora kugaragaza ubuntu. Nk’akarorero, abantu muri rusangi barumva bataye umutwe kubera ibihuha vy’iterabwoba be n’ibikorwa vy’iterabwoba, hamwe n’ugutinya ko ibihugu vyohava bikoresha ibirwanisho bicira imigera canke ibirwanisho ruhonyanganda. Ikigeretseko, abantu amamiliyoni baraterwa ubukene, bakabaho bafise utwo bafungura, aho bakika umusaya, uduhuzu bambara, bagashobora no kwivuza, yamara bikaba ari intica ntikize. Kubandanya kugaragaza ubuntu biragora mu gihe ibintu bisa n’ivyifashe nabi cane.—Umusiguzi 7:7.

4. Ni ivyiyumviro bitari vyo ibihe bamwebamwe bashobora gushikako igihe biyumvira ivyo kugaragariza abandi ubuntu?

4 Vyoshobora kworoha ko umuntu ashika ku ciyumviro c’uko kugaragaza ubuntu atari ikintu co gushira imbere be n’uko mbere bishobora kuba ikimenyetso c’ubugoyagoye. Ashobora kwumva ko abandi bamurenganya, na canecane igihe bamuraba irarirari (Zaburi 73:2-9). Yamara, Bibiliya iraduha ubuyobozi bubereye igihe ivuga iti: “Ukwishura kwiyoroheje guhwama uburake, arikw ijambo ribabaza rivyura ishavu” (Imigani 15:1). Ubugwaneza be n’ubuntu ni imice ibiri y’ivyamwa vy’impwemu ifitaniye isano rya hafi, kandi ikaba ari ngirakamaro igihe duhangana n’ibintu bitoroshe.

5. Ni mu mice imwimwe iyihe yo mu buzima usanga bikenewe ko tugaragaza ubuntu?

5 Kubera ko kugaragaza ivyamwa vy’impwemu yera y’Imana ari ikintu gihambaye cane kuri twebwe abakirisu, vyoba vyiza turimbuye ukuntu twogaragaza imwe muri izo kamere, iyo na yo akaba ari ubuntu. Vyoba bishoboka ko tubandanya kugaragaza ubuntu muri iyi si yuzuye ububisha? Nimba bishoboka, ni mu mice imwimwe iyihe dushobora gutanga ikimenyamenya c’uko tutemera ko akosho ka Shetani katubuza kugaragaza ubuntu, na canecane mu bihe bitesha umutwe? Nimuze turimbure ukuntu twobandanya kugaragaza ubuntu mu muryango, ku kazi, kw’ishure, mu babanyi, mu busuku bwacu no mu bo dusangiye ukwizera.

Kugaragaza ubuntu mu muryango

6. Ni kubera iki ubuntu buhambaye mu muryango, kandi bushobora kugaragazwa gute?

6 Birahambaye kandi birakenewe ko dutsimbataza bimwe bishitse ivyamwa vy’impwemu nimba dushaka ko Yehova aduhezagira akongera akatuyobora (Abanyefeso 4:32). Nimuze twihweze ahanini ukuntu bikenewe mu buryo budasanzwe ko abagize umuryango bagaragarizanya ubuntu. Mu vyo bakorana mu buzima bwa misi yose, umugabo n’umugore barakwiye kugaragarizanya agatima karanga ubuntu n’ubwitwararitsi bakongera bakagaragarizanya ako gatima n’abana babo (Abanyefeso 5:28-33; 6:1, 2). Ubuntu nk’ubwo bukwiye kugaragarira mu buryo abagize umuryango baganira, abana bakubaha abavyeyi babo bakongera bakabasonera, abavyeyi na bo bagafata abana babo mu buryo bubereye. Niwihutire gukeza, utebe kwagiriza.

7, 8. (a) Ni inyigenzo iyihe dutegerezwa kwirinda nimba dushaka kugaragaza ubuntu nyakuri mu muryango? (b) Guseruranira akari ku mutima biterera gute ku bucuti bukomeye bwo mu muryango? (c) Mwogaragaza gute ubuntu mu muryango iwanyu?

7 Kugaragariza ubuntu abo mu muryango wacu birimwo ugukurikiza inkeburo y’intumwa Paulo igira iti: “Mwiyambure n’ibi vyose: uburake, kujingitwa, urwanko rw’ubusa, gucokorana, kandi ntihakagire amagambo ateye isoni ava mu kanwa kanyu”. Imisi yose, abagize imiryango y’abakirisu bakwiye guseruranira akari ku mutima babigiranye icubahiro. Kubera iki? Kubera yuko uguseruranira akari ku mutima ari yo nkingi y’umuryango ukomeye, wifashe neza. Igihe hadutse ukutumvikana, kugira ngo woroshe amatati, nugerageze gutorera umuti ingorane aho kurondera gutsinda muri ivyo bihari. Abagize umuryango uhimbawe baragira akigoro gakomeye ko kuremesha ubuntu be n’icubahiro.—Ab’i Kolosayi 3:8, 12-14.

8 Ubuntu ni ikintu cubaka kandi buratuma twipfuza gukorera iciza abandi. Ku bw’ivyo, turarondera kugira ico tumariye abandi bagize umuryango, tukarondera kububahiriza no kubafasha mu buryo bushimishije. Bisaba ko umwumwe wese mu bagize umuryango canke bose hamwe, bagira akigoro ko kugaragarizanya bene ubwo buntu buca buranga uwo muryango. Ico bivamwo si uko bahezagirwa n’Imana gusa, ahubwo kandi baratera iteka Imana y’inyabuntu Yehova mw’ishengero no mu kibano.—1 Petero 2:12.

Kugaragaza ubuntu ku kazi

9, 10. Nudondore ingorane zimwezimwe zishobora kwaduka ku kazi, kandi utange ivyiyumviro vy’ukuntu zotunganywa bigiranywe ubuntu.

9 Ibikorwa vya misi yose vyo ku kazi bishobora gutuma umukirisu atoroherwa no kugaragariza ubuntu abo bikorana. Ikeba hagati y’abakozi rirashobora gutuma woja mu kaga ko gushobora kwirukanwa mu kazi kubera uwo mukorana abesha canke akoresha amayeri, gutyo bigatuma umukoresha asigara akubona nabi (Umusiguzi 4:4). Muri ivyo bihe ntibiba vyoroshe kugaragaza ubuntu. Yamara rero, kubera ko umusavyi wa Yehova akwiye kugumiza mu muzirikanyi ko kugaragaza ubuntu kenshi ari vyo bibereye, arihata uko ashoboye kwose kugira ngo areshe abantu bagoye gukorana. Kugaragaza agatima ko kwitwararika abandi birashobora gufasha muri ivyo. Kumbure urashobora kugaragaza ko urajwe ishinga n’uko uwo mukorana arwaye canke hari abo mu muryango wiwe barwaye. Mbere n’ukubaza gusa uko umurwayi amerewe vyogira ikintu ciza bikora kuri uwo mukorana. Emwe, abakirisu barakwiye kurondera gutsimbataza amahoro n’umwumvikano uko bashoboye kwose. Rimwe na rimwe, ijambo rivuganywe ubuntu rigaragaza ko umwitwararika kandi ko urajwe ishinga n’ivyiwe, ryofasha muri ivyo bihe.

10 Mu bindi bihe, umukoresha arashobora guhata abakozi biwe ashaka ko umwe wese muri bo agira uruhara mu misi mikuru imwimwe yo guhayagiza igihugu canke mu rubanza rudahuje n’Ivyanditswe. Igihe ijwi ryo mu mutima ry’umukirisu ritamukundira kubijamwo, ivyo birashobora guteza ukutumvikana. Muri uwo mwanya, ntivyoba vyiza asobanuye ido n’ido ikibi coba kiri mu gukurikiza ivyipfuzo vy’uwo mukoresha. Nakare, abantu tudasangiye ukwizera kwa gikirisu wosanga babona ko ibiriko biragirwa bibereye (1 Petero 2:21-23). Kumbure wosobanura ubigiranye ubuntu imvo zituma wewe ubwawe utabijamwo. Nibakubwira amajambo y’agacokoro, ntubasubirize mu nkoko. Ni vyiza ko umukirisu akurikiza impanuro nziza iri mu Baroma 12:18 igira iti: “Namba bishoboka, mu ruhande rwanyu, mwuzure n’abantu bose”.

Kugaragaza ubuntu kw’ishure

11. Ni ingorane izihe abakiri bato bahangana mu bijanye n’ukugaragariza ubuntu abo bigana?

11 Abakiri bato birashobora kutaborohera na gato kugaragariza ubuntu abo bigana. Abakiri bato kenshi bipfuza kwemerwa n’abo bigana. Hari uduhungu twigira ibiro biteze kugira ngo abandi banyeshure badutangarire, tugashika naho tugirira nabi abandi kw’ishure (Matayo 20:25). Abandi bakiri bato barakunda kwiyerekana ko ari abahanga mu vyigwa, mu vyo kwinonora imitsi canke mu bindi bikorwa. Mu kwiratira ubuhanga bafise, kenshi bafata abo bigana canke abandi banyeshure mu buryo butaranga ubuntu, bakabatwengera mw’ijigo bibaza ko ivyo ubwavyo hari ukuntu bibashira hejuru. Umukirisu canke umukirisukazi akiri muto akwiye kwiyubara, ntiyigane abo banyeshure (Matayo 20:26, 27). Intumwa Paulo yavuze yuko ‘urukundo rwihangana, rugira [ubuntu]’ be n’uko ‘rutihayagiza, kandi rutihimbaza’. Ni co gituma umukirisu ategerezwa kudakurikiza akarorero kabi k’abakora ibintu mu buryo butaranga ubuntu, ahubwo agategerezwa gukurikiza inkeburo zo mu Vyanditswe mu vyo akorana n’abo bigana.—1 Ab’i Korinto 13:4.

12. (a) Ni kubera iki bishobora kubera urugamba abakiri bato kugaragariza ubuntu abigisha babo? (b) Igihe abakiri bato boshwa kutagaragaza ubuntu, bashobora kuronderera imfashanyo kwa nde?

12 Abakiri bato bategerezwa kandi kugaragariza ubuntu abigisha babo. Abanyeshure benshi bararyoherwa n’ugushavuza abigisha babo. Bibaza ko igihe bakojeje isoni abigisha babo mu gukora ibintu biteye kubiri n’amategeko y’ishure, baca baboneka ko ari abanyabwenge. Bakoresheje iterabwoba, barashobora gutuma abandi bifatanya na bo. Igihe umukirisu canke umukirisukazi yanse kwifatanya na bo, barashobora kumutyekeza canke kumugirira nabi. Guhangana n’ibintu nk’ivyo mu mwaka w’ishure wose, birashobora kubera ikigeragezo umunyeshure mu bijanye n’ukugaragaza ubuntu. Ariko rero, urakwiye kugumiza mu muzirikanyi ukuntu kuba umusavyi wa Yehova adahemuka bihambaye. Niwizigire udakeka ko muri ivyo bihe bitoroshe uriko uracamwo mu buzima, azogufata mu mugongo biciye ku mpwemu yiwe.—Zaburi 37:28.

Kugaragariza ubuntu ababanyi

13-15. Ni ingorane izihe umuntu ashobora kugira mu gihe agaragariza ubuntu ababanyi biwe, kandi izo ngorane umuntu ashobora kuzitorera umuti gute?

13 Waba uba mu nzu iri ukwayo canke uba mu nzu iri mu nyubakwa igizwe n’inzu nyinshi, mu gikonteneri canke aho ari ho hose, urashobora kuzirikana ku buryo butandukanye bwo kugaragariza ubuntu ababanyi no guserura ko urajwe ishinga n’ineza yabo. N’ivyo nyene ntivyama vyoroha.

14 Wokora iki mu gihe ababanyi muhana urubibe bakwinuba bishimikije ubwoko bwawe, ubwenegihugu bwawe canke idini urimwo? Wokora iki mu gihe rimwe na rimwe baguturubika canke bakwirengagiza buhere? Kubera ko turi abasavyi ba Yehova, tugaragaje ubuntu uko bishoboka kwose bizogira akamaro. Mu buryo bweza umutima, uzoba uwutandukanye n’abandi, bishemeze Yehova koko we karorero mu vy’ukugaragaza ubuntu. Ntuzi igihe umubanyi wawe azohindurira agatima bivuye ku buntu wamugaragarije. Yoshobora mbere gucika umwe mu bashemeza Yehova.—1 Petero 2:12.

15 Ubuntu bwogaragazwa gute? Kimwe coco, bwogaragazwa biciye ku kuntu twigenza mu muryango, tukagaragaza ivyamwa vy’impwemu. Ababanyi ivyo barashobora kubibona. Rimwe na rimwe, woshobora gukorera iciza umubanyi wawe. Wibuke yuko ubuntu busobanura kurazwa ishinga n’ineza y’abandi.—1 Petero 3:8-12.

Kugaragaza ubuntu mu busuku bwacu

16, 17. (a) Ni kubera iki ubuntu buhambaye mu busuku turangurira ku mugaragaro? (b) Ubuntu bwogaragazwa gute mu mice itandukanye y’ubusuku bwo mu ndimiro turangura?

16 Ubuntu bukwiye kuranga ubusuku bwacu bwa gikirisu uko tugira akigoro gakomeye ko gushikira abantu haba ku mihana yabo, aho bakorera canke mu bibanza bihuriramwo abantu benshi. Dukwiye kwibuka yuko duserukira Yehova we nantaryo yama ari umunyabuntu.—Kuvayo 34:6.

17 Ni ibindi bintu ibihe wokora kugira ngo ugaragaze ubuntu mu busuku bwawe? Nk’akarorero, igihe uriko urashinga intahe mw’ibarabara, urashobora kugaragaza ubuntu mu kuvuga amajambo make kandi aranga icubahiro uriko uyagisha abantu. Utuyira tw’iruhande y’ibarabara tugenewe abagenda n’amaguru usanga akenshi ducamwo abantu benshi. Ku bw’ivyo rero, nurabe neza ntubuze abantu kurengana. Ikindi kandi, igihe ushinga intahe mu cibare gikorerwamwo ubudandaji, nugaragaze ubuntu mu guca make, wibuka ko abadandaza bategerezwa kwakira abakiriya.

18. Ni uruhara uruhe ugutegera ibintu kugira mu vyo kugaragaza ubuntu mu busuku bwacu?

18 Igihe uri mu busuku bw’inzu ku nzu, nugaragaze ukwiyubara. Ntumare umwanya urenze aho hantu bakwakiriye, canecane igihe ijuru rimeze nabi. Igihe umuntu atanguye kurambirwa canke mbere gushavuzwa n’uko uhamaze umwanya, woba ushobora kubibona? Kumbure mu karere ubamwo, abantu barakunda kugenderwa n’Ivyabona vya Yehova. Niba ari uko biri, nugaragaze icubahiro kidasanzwe, wame ugaragaza ubuntu kandi uhimbara abantu (Imigani 17:14). Nugerageze gutahura igituma uwo wasanze ku muhana uwo musi atakwumvirije. Niwibuke ko bishoboka cane yuko umwe mu bavukanyi canke mu bavukanyikazi agendera uwo muhana mu misi iza. Nimba uhuye n’umuntu atisonera, nugire akigoro kadasanzwe ko kugaragaza ubuntu. Ntutorogane canke ngo uzinge umunkanyari, ahubwo numuganirize utekanye. Umukirisu w’umunyabuntu ntarondera kwandurutsa ibihari n’uwo asanze ku muhana (Matayo 10:11-14). Kumbure umusi uri izina uwo muntu azotega yompi inkuru nziza.

Kugaragaza ubuntu mu makoraniro y’ishengero

19, 20. Ni kubera iki ubuntu bukenewe mw’ishengero, kandi bwogaragazwa gute?

19 Nta wovuga ko kugaragariza ubuntu abo dusangiye ukwizera vyovyo bidahambaye (Abaheburayo 13:1). Kubera ko turi mu bagize ikivukano gikwiye kw’isi yose, ubuntu burakenewe cane mu vyo dukorana n’abandi.

20 Mu gihe ishengero risangiye Ingoro y’Ubwami n’ayandi mashengero, ryaba rimwe, abiri canke arenga, birahambaye ko mugaragariza ubuntu abagize ayo yandi mashengero mu kubagaragariza urupfasoni mu vyo mukorana. Gukebana ntikuremesha ugusenyera ku mugozi umwe igihe muriko muratunganya imyanya y’amakoraniro be n’ibindi bikenewe, nko gusukura Ingoro canke kuyisanura. Nimube abanyabuntu n’abubahiriza abandi n’igihe nyene mwoba mudahuza ivyiyumviro. Muri ubwo buryo ubuntu buzotsinda, kandi Yehova vy’ukuri azohezagira ingene mwitwararika ineza y’abandi.

Tubandanye kugaragaza ubuntu

21, 22. Mu buryo buhuje n’Ab’i Kolosayi 3:12, dukwiye kwiyemeza iki?

21 Ubuntu ni kamere ikenewe ku bantu bose, ikora mu mice yose y’ubuzima. Bukwiye rero kuba kamere ntahara ku bakirisu. Kugaragariza abandi ubuntu, dukwiye kubigira akamenyero.

22 Nimuze twese imisi yose twame tugaragariza ubuntu abandi, gutyo ubwacu dushire mu ngiro amajambo y’intumwa Paulo agira ati: “Nk’uko bibereye abātoranijwe n’Imana bera bakundwa na yo, mwambare umutima w’ikigongwe, [n’ubuntu], n’ukwicisha bugufi, n’ugutekereza, n’ukwihangana”.—Ab’i Kolosayi 3:12.

Woba uvyibuka?

• Ni ibintu nyabaki bituma umukirisu atoroherwa no kugaragaza ubuntu?

• Ni kubera iki bihambaye ko umuntu agaragaza ubuntu mu muryango wiwe?

• Ni ingorane zimwezimwe izihe zituma bigora kugaragaza ubuntu kw’ishure, ku kazi canke mu babanyi?

• Nusigure ukuntu abakirisu bogaragaza ubuntu mu busuku barangura ku mugaragaro.

[Ifoto ku rup. 18]

Igihe abagize umuryango bose bagaragaza ubuntu, biraremesha ubumwe n’ugusenyera ku mugozi umwe

[Ifoto ku rup. 19]

Urashobora kugaragaza ubuntu mu gihe uwo mukorana canke uwo mu muryango wiwe arwaye

[Ifoto ku rup. 20]

Yehova arafata mu mugongo abagaragaza ubuntu badahemuka naho boba batyekezwa

[Ifoto ku rup. 21]

Gufasha umubanyi ari mu nkenero ni igikorwa kiranga ubuntu

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika