ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • w04 15/9 rup. 24-rup. 27 ing. 15
  • Ibikurubikuru vyo mu gitabu co Gusubira mu vyagezwe

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Ibikurubikuru vyo mu gitabu co Gusubira mu vyagezwe
  • Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2004
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • “MWOYE KWIBAGIRA IVYO AMASO YANYU YIBONEYE”
  • (Gusubira mu vyagezwe 1:1–4:49)
  • KUNDA YEHOVA KANDI WITONDERE AMABWIRIZWA YIWE
  • (Gusubira mu vyagezwe 5:1–26:19)
  • ‘NIMUHITEMWO UBUZIMA’
  • (Gusubira mu vyagezwe 27:1–34:12)
  • Ni ic’agaciro kanini kuri twebwe
  • Numenye inzira za Yehova
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2005
  • Ntukibagire Yehova
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2009
  • Imana irokora Abisirayeli
    Bibiliya—Irimwo ubutumwa ubuhe?
  • Yehova Atanga Amategeko
    Igitabu Canje c’Inkuru za Bibiliya
Ibindi
Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2004
w04 15/9 rup. 24-rup. 27 ing. 15

Ijambo rya Yehova ni rizima

Ibikurubikuru vyo mu gitabu co Gusubira mu vyagezwe

NI MU mwaka wa 1473 B.G.C. Haraheze imyaka 40 kuva aho Yehova abohoreje Abisirayeli mu buja bwo mu Misiri. Kubera yuko iyo myaka yose Abisirayeli bayimaze mu bugaragwa, baracari ihanga ritagira igihugu. Ariko rero, bagiye bashika ku rubibe rw’Igihugu c’Isezerano. Ni igiki kibarindiriye nibamara kucigarurira? Ni ingorane izihe bazohura, kandi bakwiye kuzozifatamwo gute?

Imbere y’uko Isirayeli ijabuka Uruzi Yorodani kugira yinjire mu gihugu c’i Kanani, Musa arategura iryo shengero ku bw’igikorwa gikomeye kibaraririye. Aritegura gute? Mu gushikiriza urukurikirane rw’insiguro ziremesha kandi zivyurira abantu umutima wo kugira ico bakoze, zirimwo inkeburo be n’ingabisho. Aributsa Abisirayeli ko Yehova Imana akwiriye kuyobokerwa ata kindi kintu bamubangikanije be n’uko bategerezwa kudakurikira inzira z’amahanga azoba abakikuje. Izo nsiguro ni zo zigize igice kinini c’igitabu ca Bibiliya co Gusubira mu vyagezwe. Vyongeye, impanuro itangwa muri izo nsiguro ni yo nyene dukeneye muri iki gihe kubera yuko na twebwe tuba mw’isi aho kuyobokera Yehova ata kindi abangikanijwe ari urugamba.—Abaheburayo 4:12.

Igitabu co Gusubira mu vyagezwe canditswe na Musa, ukuyemwo gusa ikigabane ca nyuma, ico gitabu kikaba kivuga ivyabaye mu kiringo c’amezi abiri arenga gatoyia (Gusubira mu vyagezwe 1:3; Yosuwa 4:19). Reka turabe ukuntu ibivugwa muri co bishobora kudufasha gukunda Yehova Imana n’umutima wacu wose no kumusukurira tudahemuka.

“MWOYE KWIBAGIRA IVYO AMASO YANYU YIBONEYE”

(Gusubira mu vyagezwe 1:1–4:49)

Mu nsiguro ya mbere, Musa yigana bimwebimwe mu bintu vyashitse bari mu bugaragwa, akigana canecane ibizogirira akamaro Abisirayeli magingo bariko bitegurira kwigarurira Igihugu c’Isezerano. Inkuru ivuga ivy’igenwa ry’abacamanza itegerezwa kuba yabibukije yuko Yehova atunganya abantu biwe mu buryo bubakura amazinda yuko abitwararika abigiranye urukundo. Musa arigana kandi yuko ya raporo mbi yashikirizwa na ba batasi cumi yatumye abo mw’iyaruka ryabayeho imbere yabo badashobora kwinjira mu gihugu bari barasezeraniwe. Iyumvire nawe ico ako karorero ko kubaburira gashobora kuba karakoze ku bariko bumviriza Musa, narirya ico gihugu cari kiri imbere y’amaso yabo.

Kwibuka intsinzi Yehova yari yarahaye Abisirayeli imbere y’uko bajabuka Yorodani bitegerezwa kuba vyatumye bagira umutima rugabo mu gihe bari bimirije gutangura kwigarurira intara zo hakurya y’urwo ruzi. Igihugu bari bagiye kwigarurira cari cuzuyemwo ugusenga ibigirwamana. Ese rero ukuntu bikwiriye ko Musa abagabisha mu buryo bukomeye ku bijanye n’ugusenga ibigirwamana!

Inyishu z’ibibazo bishingiye ku Vyanditswe:

2:4-6, 9, 19, 24, 31-35; 3:1-6—Ni kubera iki Abisirayeli batikije bamwebamwe mu bantu baba mu Buseruko bwa Yorodani ariko abandi ntibabatikize? Yehova yategetse Isirayeli kudatana mu mitwe n’abakomoka kuri Esau. Kubera iki? Kubera yuko bakomoka kuri mwenewabo na Yakobo. Abisirayeli bategerezwa kutandurutsa canke kudatera Abanyamowabu n’Abamoni kubera yuko bakomoka kuri Loti, umuhungwabo na Aburahamu. Ariko rero, abami b’Abamori Sihoni na Ogi bo nta co bapfana na gitoyi na Isirayeli, bakaba rero batari bakwiriye kwitirirwa ico gihugu batwara. Ku bw’ivyo, igihe Sihoni yankira Abisirayeli guca mu gihugu ciwe, Ogi na we akaza guhura na bo ngo barwane, Yehova yategetse Abisirayeli gusangangura ibisagara vyabo, ntihagire n’uwa kirazira basigaza.

4:15-20, 23, 24—Itegeko ribuza kwibazira ibishusho ryoba risobanura ko ari bibi guhingura ibishusho canke amasanamu y’ibintu ku bw’intumbero yo gushariza? Oya. Hano, iryo tegeko ryabuza kubaza ibishushanyo ku bwo gusenga, ryabuza ‘kubisenga canke kuvyunamira kibure kubisaba’. Ivyanditswe ntibibuza gukora ibibazano canke guhingura amashusho y’ibintu agenewe gushariza.—1 Abami 7:18, 25.

Ivyigwa tuhigira:

1:2, 19. Abisirayeli bămaze nk’imyaka 38 bayerera mu bugaragwa, naho nyene “uvuye i Horebu [akarere k’imisozi kari gakikuje Umusozi Sinayi, umwe watangirwako ya Mabwirizwa Cumi], ukaja i Kadeshi-baruneya, uciye ku Musozi Seyiri, [rwari] urugendo rw’imisi cumi n’umwe”. Mbega ingaruka zibabaje zavuye ku kuba baragambarariye Yehova Imana!—Guharūra 14:26-34.

1:16, 17. Uburyo Imana ikoresha mu guca imanza n’ubu ntiburahinduka. Abashingwa ibanga ryo kuba mu bagize komite ncarubanza bategerezwa kutareka ngo ukugira nkunzi canke ugutinya umuntu bigoreke urubanza baca.

4:9. ‘Kutibagira ivyo amaso yabo yari yariboneye’ cari ikintu ntahara kuri Isirayeli cotumye iroranirwa. Kubera ko isi nshasha yegereje, birahambaye ko na twebwe tugumiza imbere y’amaso yacu ibikorwa bitangaje vya Yehova mu kwiga Ijambo ry’Imana tubigiranye ubwira.

KUNDA YEHOVA KANDI WITONDERE AMABWIRIZWA YIWE

(Gusubira mu vyagezwe 5:1–26:19)

Mu nsiguro yiwe igira kabiri, Musa arigana inkuru ijanye na kwa gutangwa kw’Ivyagezwe ku Musozi Sinayi akongera agasubiramwo ya Mabwirizwa Cumi. Amahanga indwi aradomwako urutoki ko akwiye kuranduranwa n’imizi. Abisirayeli baributswa ivy’icigwa gihambaye bigiye mu bugaragwa ari co c’iki: “Umuntu [nt]atungwa n’ivyo kurya gusa, arikw atungwa n’amajambo yose ava mu kanwa k’Uhoraho”. Mu bintu bishasha bagiye kujamwo, bategerezwa “kwitondera ivyagezwe vyose”.—Gusubira mu vyagezwe 8:3; 11:8.

Abisirayeli nibamara kugerera mu gihugu basezeraniwe, bazokenera amategeko, atari ayajanye n’ugusenga yonyene, ariko kandi n’ayajanye n’uguca imanza, n’ugutwara, n’intambara, n’imibano ya misi yose be n’ubuzima bw’umuntu ukwiwe. Musa arasubiramwo ayo mategeko hanyuma agashimika ku vy’uko bakeneye gukunda Yehova no kugamburuka amabwirizwa yiwe.

Inyishu z’ibibazo bishingiye ku Vyanditswe:

8:3, 4—Ni mu buhe buryo impuzu z’Abisirayeli zitabashiriyeko n’ibirenge vyabo ngo bivyimbe mu gihe ca rwa rugendo bagira mu bugaragwa? Iyo yari intunganyo yo mu buryo bw’igitangaro, nk’uko vyagenze kuri kwa kuronswa manu ku musi ku musi. Abisirayeli bakoresheje impuzu n’ibirato bari bafise igihe binjira muri ubwo bugaragwa, bikaba bishoboka ko baziha abandi uko abana bagenda barakura n’abakuze bagapfa. Kubera yuko za nsansuma zibiri zagizwe mu ntango ya rwa rugendo rwo mu bugaragwa be no mu mpera yarwo zerekanye yuko igitigiri c’Abisirayeli kitongerekanye, ivyo bari bafise mu ntango vyari kuba bihagije.—Guharūra 2:32; 26:51.

14:21—Ni kubera iki igikoko cipfiriye canke capfuye kidakerewe Abisirayeli bo ubwabo batageza no ku munwa, bashobora kugiha uwo mu nyambukira canke kukigurisha ku munyamahanga? Muri Bibiliya, ijambo “inyambukira” ryashobora kwerekeza ku wutari Umwisirayeli yaba yahindukiriye ugusenga kwabo, canke rigashobora kwerekeza ku waba agerereye mu gihugu akabaho akurikiza amategeko y’ishimikiro y’ico gihugu mugabo ntacike uwusenga Yehova. Umunyamahanga be n’inyambukira bataba barahindukiriye ugusenga kwabo, bo ntibagengwa n’Ivyagezwe, bakaba rero barashobora gukoresha mu buryo bunyuranye ibikoko vyaba vyipfiriye bidakerewe. Abisirayeli bari barekuriwe kubaha ibikoko nk’ivyo canke kubibagurishako. Uwaba yarahindukiriye ugusenga kwabo we yaragengwa n’isezerano ry’Ivyagezwe. Nk’uko vyerekanwa mu Balewi 17:10, umuntu nk’uyo yari abujijwe gufungura amaraso y’igikoko canke y’igitungwa.

24:6—Ni kubera iki gufata “urusyo rw’uwundi cank’ingasire kw’ingwati” vyaba ari nk’ugutwara “amagara y’umuntu”? Urusyo be n’ingasiro yarwo vyagereranya “amagara” y’umuntu canke ikimubeshejeho. Gutwara kimwe muri ivyo vyotumye umuryango wose utaronka ikirirenza.

25:9—Ni igiki kiri n’ico kivuze ku bijanye no gukûra inkweto uwaba yanse guhonōra uwo bavukana, no kumucira amate mu maso? Nk’uko “war’umugenzo w’Abisirayeli wo gucungura . . . , umuntu yakūra inkweto yiwe, akayiha uwundi” (Rusi 4:7). Gukura inkweto umuntu yaba yanse guhonōra uwo bavukana rero cari icemeza ko yaba yaranse ivy’uko ari we akwiriye kandi yari afise uburenganzira bwo kuvyarira samuragwa mwene wabo yapfuye. Ico cari ikintu giteye isoni (Gusubira mu vyagezwe 25:10). Kumucira amate mu maso kwaba ari ukumumaramaza.—Guharūra 12:14.

Ivyigwa tuhigira:

6:6-9. Nk’uko nyene Abisirayeli bari barategetswe kumenya Ivyagezwe, na twebwe dutegerezwa kumenya amabwirizwa y’Imana, tukaguma tuyibuka ibihe vyose kandi tukayinjiza mu bana bacu. Dutegerezwa ‘kuyahambira ku maboko yacu akaba ikimenyetso’ mu buryo bw’uko ibikorwa vyacu, ibigereranywa n’amaboko yacu, bitegerezwa kwerekana ko tugamburukira Yehova. Kandi, nk’‘amambe hagati y’amaso’, ukugamburuka kwacu gutegerezwa kubonwa na bose.

6:16. Nimuze ntitwigere tugerageza Yehova nk’uko ba Bisirayeli babuze ukwizera bakamugeragereza i Masa, hamwe bidodomba kubera ukubura amazi.—Kuvayo 17:1-7.

8:11-18. Gukunda amaronko birashobora gutuma twibagira Yehova.

9:4-6. Dutegerezwa kwirinda kwibona ubugororotsi.

13:6. Dutegerezwa kutareka ngo hagire umuntu n’umwe adukura ku gusenga Yehova.

14:1. Umuntu yitemaguye canke yikebaguye vyerekana ko atubaha umubiri, vyoshobora kuba bifitaniye isano n’idini ry’ikinyoma, kandi dutegerezwa kuvyirinda (1 Abami 18:25-28). Icizigiro dufise c’izuka gituma mwene ukwo guserura umubabaro mu buryo burengeje urugero kubera uwapfuye kuba ukutabereye.

20:5-7; 24:5. Dukwiye kugaragaza ko twiyumvira barya usanga ivyabo vyifashe mu buryo budasanzwe, n’igihe nyene igikorwa turiko turakora coba gihambaye.

22:23-27. Bumwe mu buryo kirumara umugore afise bwo kwirwanira igihe agira afatwe ku nguvu ni ukuyiha umunwa.

‘NIMUHITEMWO UBUZIMA’

(Gusubira mu vyagezwe 27:1–34:12)

Mu nsiguro yiwe igira gatatu, Musa avuga yuko Abisirayeli bamaze kujabuka Yorodani, bazotegerezwa kwandika Ivyagezwe ku bibuye bininibinini, akavuga kandi n’imivumo izobazako nibagambarara be n’imihezagiro bazoronka nibagamburuka. Insiguro igira kane itangurana n’ibijanye n’ugusubira kuvyura isezerano riri hagati ya Yehova na Isirayeli. Musa arasubira kugabisha abantu yuko batogambarara akongera akabasaba ashimitse ‘guhitamwo ubuzima’.—Gusubira mu vyagezwe 30:19.

Uretse yuko Musa ashikiriza nya nsiguro zine, aranavuga ivy’ihinduka rigiye kuba mu vy’uburongozi akongera akigisha Abisirayeli ururirimbo ruryoshe rushemagiza Yehova kandi akabûra ivyago bizoshika haramutse habaye uguhemuka. Musa amaze guhezagira imiryango, aca asandaba afise imyaka 120 maze agahambwa. Ikiringo c’ukugandara kimara imisi 30, kikaba ari ikiringo kingana n’ica kabiri c’igihe ibintu vyose bivugwa mu Gusubira mu vyagezwe vyabayemwo.

Inyishu z’ibibazo bishingiye ku Vyanditswe:

32:13, 14—Kubera yuko Abisirayeli bari babujijwe kurya ibinure na bimwe, kuba bararya “ibinure . . . vy’amapfizi y’intama” bishaka kuvuga iki? Iyo mvugo hano ikoreshejwe mu buryo bw’ikigereranyo maze ikaba ishaka kuvuga ibitungwa vyizavyiza vyo mu mukuku. Icerekana ko ari imvugo y’ikigereranyo yakoreshejwe ni uko uwo murongo nyene uvuga ivyerekeye “ibinure vy’amafyigo y’ingano” (NW) be n’“amaraso y’inzabibu”.

33:1-29—Ni kubera iki Simeyoni izina ryiwe ritavugwamwo mu muhezagiro Musa yahezagiye abana ba Isirayeli? Ivyo vyatumwe n’uko Simeyoni na Lewi bakoze mu buryo buranga “agashinyaguro”, n’uburake bwabo bukaba “bginshi.” (Itanguriro 34:13-31; 49:5-7). Intoranwa yabo ntiyangana n’iyahawe iyindi miryango. Lewi yahawe ibisagara 48, umugabane wa Simeyoni na wo ukaba wari mu cibare cakebewe Yuda (Yosuwa 19:9; 21:41, 42). Ku bw’ivyo rero, Musa ntiyahezagiye Simeyoni adomako izina ryiwe. Ariko rero, umuhezagiro wa Simeyoni wari mu muhezagiro rusangi wahezagiwe Isirayeli.

Ivyigwa tuhigira:

31:12. Abato bakwiye kwicarana n’abakuze mu makoraniro y’ishengero maze bakagerageza gutega yompi no kwiga.

32:4. Ibikorwa vya Yehova vyose ntibigira akehe mu buryo bw’uko agaragaza mu buryo buri ku burimbane bushitse, kamere yiwe y’ubutungane, ubukerebutsi, urukundo be n’iy’ububasha.

Ni ic’agaciro kanini kuri twebwe

Igitabu co Gusubira mu vyagezwe gishira ahabona Yehova ko ari “Yehova umwe gusa” (Gusubira mu vyagezwe 6:4, NW). Ni igitabu kivuga ibijanye n’igisata c’abantu cagiraniye n’Imana ubucuti butameze nk’ubundi. Igitabu co Gusubira mu vyagezwe kiranatugabisha ku bijanye n’ugusenga ibigirwamana, kikongera kigashimika ku vy’uko dukeneye kwibanda kuri ya Mana y’ukuri ata co tuyibangikanije.

Nta gukeka yuko igitabu co Gusubira mu vyagezwe ari ic’agaciro kanini kuri twebwe! Naho tutakigengwa n’Ivyagezwe, turashobora kucigirako vyinshi bizodufasha ‘gukunda Yehova Imana yacu n’umutima wacu wose, n’ubugingo bwacu bwose be n’inkomezi zacu zose’.—Gusubira mu vyagezwe 6:5.

[Akajambo k’epfo]

a Ikigabane ca nyuma, ikirimwo inkuru ivuga ivy’urupfu rwa Musa, gishobora kuba congeweko na Yosuwa canke n’Umuherezi Mukuru Eleyazari.

[Ikarata ku rup. 24]

(Ushaka igisomwa cose, raba ico gitabu)

SEYIRI

Kadeshi-baruneya

Msz. Sinayi (Horebu)

Ikiyaga Gitukura

[Abo dukesha ifoto]

Based on maps copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[Ifoto ku rup. 24]

Insiguro za Musa ni zo zigize igice kinini c’igitabu co Gusubira mu vyagezwe

[Amafoto ku rup. 26]

Ni icigwa ikihe twigira ku ntunganyo Yehova yari yarashizeho yerekeye manu?

[Ifoto ku rup. 26]

Gutwara urusyo canke ingasiro y’uwundi kw’ingwati vyaba ari nk’ugutwara “amagara y’umuntu”

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika