2 Amazina y’icubahiro akoreshwa kuri Yehova be n’amazina amudondora
DATA. Mu giheburayo ni ʼAv; mu kigiriki ni Pa·terʹ; mu kilatini ni Paʹter; kubera ko ari Umuremyi (Yes 64:8); kubera ko ari we aha ubuzima budahera abizera bose. (Yoh 5:21) Imvugo “Data mweranda” ikoreshwa kuri Yehova gusa.—Yoh 17:11. Gereranya na Mt 23:9.
GITANDARA. Mu giheburayo ni hats·Tsurʹ. (Gus 32:4) Rikoreshwa mu buryo bw’ikigereranyo mu kudondora kamere za Yehova, rikerekana ko atagira akanenge, aroranye, ari umwizigirwa, agororotse; ko ari data (Gus 32:18); ko ari igihome gikomeye (2Sm 22:32; Yes 17:10); ko atubera ahantu hakirurutse hatagira inkomanzi akaba n’ubuhungiro (Zb 62:7; 94:22); ko ari isôko ry’ubukiriro.—Gus 32:15; Zb 95:1.
IMANA. Mu giheburayo ni ʼEl, hatariko akajambo kagenekereza izina riba rizwi (article défini), rikaba rishobora kuba risobanura “Munyabushobozi; Munyenkomezi.”—It 14:18.
IMANA. Mu giheburayo ni ʼElohʹah, rudende rwa ʼElo·himʹ, hatariko akajambo kagenekereza izina riba rizwi (article défini). Riboneka incuro 41 muri Yobu n’incuro 16 mu bindi bitabu.—Yb 3:4.
IMANA. Mu giheburayo ni ʼElo·himʹ, hatariko akajambo kagenekereza izina riba rizwi (article défini). Mu gitabu kimwe (The American Journal of Semitic Languages and Literatures, vol. XXI, Chicago and New York, 1905, rup. 208), uwitwa Aaron Ember yanditse ati: “Kuba ururimi rukoreshwa mw’[Isezerano rya Kera] rwararetse rwose gukoresha iryo jambo אלהים [ʼElo·himʹ] mu bwinshi (igihe ryerekeza ku Mana ya Isirayeli), birerekanwa canecane n’ukuntu irivuga bijana riba akenshi cane riri mu rudende, rikajako n’ingereka idondora iryo zina iri mu rudende. . . . Bikwiye ahubwo gusigurwa yuko ubwinshi bw’izina אלהים [ʼElo·himʹ] ari ubwinshi bwo gushimika, bwumvikanisha ubukuru, rikaba riberanye na ya Mana Ihambaye. Rija mu mugwi umwe n’aya majambo ari mu bwinshi: אדנים [ʼadho·nimʹ, bisobanura “databuja”] na בעלים [beʽa·limʹ, bisobanura “nyen’ikintu; umukama”], akoreshwa ku bantu.” ʼElo·himʹ ryerekana inkomezi za Yehova nka we Muremyi, rikaba riboneka incuro 35 mu nkuru yigana ivy’irema.—It 1:1–2:4.
IMANA IHAMBAYE. Mu giharameya ni ʼElahʹ rav.—Dn 2:45.
IMANA IHIMBAWE. Mu kigiriki ni ma·kaʹri·os The·osʹ.—Gereranya na 1Tm 1:11.
IMANA IRUTA IZINDI MANA (UMUKAMA W’ABAKAMA).—Gus 10:17; Dn 2:47.
IMANA NYERANDA. Mu giheburayo ni ʼElo·himʹ qedho·shimʹ.—Yos 24:19.
IMANA NZIMA. Mu giheburayo ni ʼElo·himʹ, riri kumwe n’ingereka chai·yimʹ iri mu bwinshi (Gus 5:26); canke riri kumwe n’ingereka chai iri mu rudende (Yes 37:4, 17); mu kigiriki ni The·osʹ zon.—Gereranya na Heb 3:12.
IMANA YAMAHO IBIHE BIDAHERA. Mu giheburayo ni ʼEl ʽoh·lamʹ.—It 21:33.
IMANA Y’INYAKURI. Mu giheburayo ni ʼEl ʼemethʹ, bikaba vyerekana yuko Yehova ari umunyakuri n’umwizigirwa mu vyo agira vyose.—Zb 31:5.
IMANA [Y’UKURI]. Mu giheburayo ni ha·ʼElo·himʹ.
IMANA [Y’UKURI]. Mu giheburayo ni ha·ʼElʹ.
MUNYESHARI. Mu giheburayo ni Qan·naʼʹ, rikaba risobanura “Gusaba ushimitse ko wiheberwa wenyene gusa.”—Kv 34:14; raba kandi Ezk 5:13.
MUSHOBORAVYOSE. Mu giheburayo ni Shad·daiʹ, rikaba riri mu bwinshi kugira ryumvikanishe icubahiro; riboneka incuro 41, rikaba rihindurwa ngo “Mushoboravyose.” (It 49:25; Zb 68:14) Ijambo rihuye na ryo mu Vyanditswe vy’ikigiriki vya gikirisu ni Pan·to·kraʹtor, rikaba risobanura “Mushoboravyose,” canke “Uwutegeka vyose; Uwufise ububasha bwose.” (2Kr 6:18; Ivy 15:3) Imvugo ʼEl Shad·daiʹ, iyisobanura ngo “Imana Mushoboravyose,” iboneka incuro indwi muri Biblia Hebraica Stuttgartensia, 1977, ikaba yerekana ko Yehova afise ububasha budashobora gutangirwa.—It 17:1; Kv 6:3.
MUSUMBAVYOSE. Mu giheburayo ni ʽEl·yohnʹ.—Gus 32:8; Zb 9:2; 83:18.
MWERANDA, MWERENDA, MWERANDA. Mu giheburayo ni qa·dhohshʹ, qa·dhohshʹ, qa·dhohshʹ. Iyo mvugo iyo ikoreshejwe kuri Yehova yerekana ubweranda, ukudahumana n’ubutyoroke ku rugero rw’agaheta.—Yes 6:3; Ivy 4:8.
MWERANDA RWOSE. Mu giheburayo ni Qedho·shimʹ, rikaba riri mu bwinshi kugira ryumvikanishe ubukuru.—Img 30:3.
NYENUBUKURU. Mu kigiriki ni Me·ga·lo·syʹne, rikaba ryumvikanisha ikibanza c’Imana kiri hejuru, gihanitse (Gereranya na Heb 1:3; 8:1). UMWE W’AGAKOMEYE. Mu giheburayo ni ʼAd·dirʹ.—Yes 33:21.
NZOCIKA ICO NZOCIKA.—Kv 3:14.
RUDASUMBWA. Mu giharameya ni ʽEl·yoh·ninʹ.—Dn 7:18, 22, 27.
UMUCUNGEZI W’UBUZIMA BWANYU.—1Pt 2:25.
UMUHINGUZI. Mu giheburayo ni ʽO·sehʹ. (Zb 115:15; Yr 10:12) UMUHINGUZI AHAMBAYE.—Yes 54:5.
UMUKAMA SEGABA.—It 15:2; Lk 2:29.
UMUKAMA [W’UKURI]. Mu giheburayo ni ha·ʼA·dhohnʹ.
UMUKIZA. Mu giheburayo ni Moh·shiʹaʽ (Yes 43:11; 45:21); mu kigiriki ni So·terʹ.—Gereranya na Lk 1:47.
UMUREMYI. Mu giheburayo ni Boh·reʼʹ. (Yes 40:28; 42:5) UMUREMYI AHAMBAYE.—Ums 12:1.
UMWAMI W’AMAHANGA. Mu giheburayo ni Meʹlekh hag·goh·yimʹ.—Yr 10:7.
UMWAMI W’IBIHE BIDAHERA. Mu kigiriki ni Ba·si·leusʹ ton ai·oʹnon.—Gereranya na 1Tm 1:17.
UMWIGISHA. Mu giheburayo ni Moh·rehʹ. (Yb 36:22) UMWIGISHA AHAMBAYE.—Yes 30:20.
UWA KERA MU MISI. Mu giharameya ni ʽAt·tiqʹ Yoh·minʹ, bikaba bisobanura ngo “Uwitereye mu misi [canke Umutama].”—Dn 7:9, 13, 22.
YEHOVA IMANA.—It 2:4. Raba Inyongera ya 1.
YEHOVA NYEN’INGABO. Iyo mvugo iboneka incuro 283 muri Biblia Hebraica Stuttgartensia, 1977, hamwehamwe ikaza irahinduka gatoyi. Iraboneka kandi incuro zibiri mu Vyanditswe vy’ikigiriki vya gikirisu aho Paulo na Yakobo basubiyemwo amajambo y’ubuhanuzi bwo mu Vyanditswe vy’igiheburayo canke bakayerekezako. (Raba Rm 9:29; Yak 5:4.) Imvugo “Yehova nyen’ingabo” yerekana ububasha bufiswe na wa Mutegetsi w’ibiriho vyose, we ategeka inteko igifyo z’ibiremwa vy’impwemu.—Zb 103:20, 21; 148:2; Yes 1:24; Yr 32:17, 18.