NSOLO 8
“Ine Ndatumwa Toera Kucita Pyenepi”
1-4. (a) Ndi njira ipi yaluso idapfundzisa Yezu nkazi wa ku Samariya, pontho pyabweresa nkhombo zipi? (b) Apostolo ace acitanji?
Yezu na anyakupfundzace amala ndzidzi uzinji mbakafamba. Iwo akhacita ulendo buluka ku Yudeya kuenda ku Galileya. Iwo apita na njira yacigwagwa yakuti mbadamala ntsiku zitatu mbapita na ku Samariya. Namasikati iwo afika pa nzinda ung’ono wa Samariya unacemerwa Sikari, iwo alimira penepo toera kudya na kupuma pang’ono.
2 Pidaenda apostolo ace kagula cakudya, Yezu akhapuma dhuzi na ncera kunja kwa nzinda. Nkazi m’bodzi abwera kudzatunga madzi. Yezu mbadakwanisa kukhala pyace nee kulonga na nkazi unoyu thangwi iye “akhadaneta na ulendo.” (Juwau 4:6) Iye mbadakhala pyace nee kulonga na nkazi unoyu wa ku Samariya toera apume pyace. Mu Nsolo 4 wa bukhu ino, ife tapfundza kuti nkazi wa ku Samariya akhadikhira kuti Muyuda mbadancalira. Mbwenye Yezu atoma kulonga naye.
3 Yezu atoma makani ace na mafala anapangiza pinthu pyakuti anthu asapidziwa. Nkazi abwera toera kutunga madzi; Yezu alonga pya madzi akupasa umaso akuti mbadathimizira cifuno cace cakufendedzera Mulungu. Mbwenye nkazi unoyu akhacita mibvundzo thangwi ya pinthu pinango.a Mwaluso Yezu acalira kucedza naye thangwi ya pinthu pyenepi, mbwenye apitiriza kucedza naye mphangwa zikhafuna iye pakutoma. Iye alonga naye thangwi ya ulambiri wakucena na Yahova Mulungu. Pidalonga Yezu pyaphedza anthu azinji thangwi nkazi unoyu apanga anthu a mu nzinda pinthu pidacedza iye na Yezu, pontho iwo akhafunambo kubvesera Yezu.—Juwau 4:3-42.
4 Apostolo pidabwerera iwo pa ncera, kodi akomerwa pidaona iwo Yezu mbakamwaza mphangwa penepo? Nkhabe. Iwo adzumatirwa thangwi Yezu akhacedza na nkazi, pontho iwo nee alonga cinthu kuna nkazi unoyu. Nkazi pidabuluka iye, apostolo akulumiza Yezu toera adye cakudya cidabweresa iwo. Mbwenye Yezu aapanga: “Ine ndiri na cakudya cinakhonda imwe kudziwa.” Pakutoma iwo adzudzumika mbanyerezera kuti panango Yezu ali na cakudya cinango. Buluka penepo, iye afokotoza: “Cakudya canga ndi kucita pinafuna ule adandituma, mbandimalisa basa yace.” (Juwau 4:32, 34) Natenepa Yezu apfundzisa kuti basa yace ikulu mu umaso ndi yakufunika kakamwe kupiringana kudya. Iye akhafuna kuti apostolo akhalembo na maonero mabodzi ene thangwi ya basa ineyi. Basa ineyi ndi ipi?
5. Ndi ipi basa yakufunika kakamwe ya Yezu, pontho tinapfundzanji mu nsolo uno?
5 Paulendo unango Yezu alonga: “Ndisafunikambo kumwaza mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu . . . , thangwi ine ndatumwa toera kucita pyenepi.” (Luka 4:43) Yezu atumwa toera kupfundzisa na kumwaza mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu.b Atowereri a Yezu lero alimbo na basa ineyi. Natenepa ndi pyakufunika kakamwe kuna ife kudziwa kuti thangwi yanji Yezu amwaza mphangwa, ndi mphangwa zipi zidamwaza iye, pontho akhaiona tani basa ineyi.
Thangwi Yanji Yezu Amwaza Mphangwa
6, 7. Yezu akhafuna kuti ‘munthu onsene anapfundzisa andzace’ akhale na mabvero api thangwi yakumwaza mphangwa? Perekani citsandzo.
6 Onani kuti Yezu akhaona tani undimomwene ukhapfundzisa iye; buluka penepo tinaonambo kuti akhaona tani anthu akhapfundzisa iye. Yezu aphatisira nsangani wakukhonda nentsa toera kupangiza maonero ace thangwi ya mwai ukhali na iye wakumwaza undimomwene udapfundziswa iye na Yahova. Iye alonga: “Dziwani kuti munthu anapfundzisa anthu pakweca angapfundziswa pya Umambo wakudzulu, analandana na mwanaciro nyumba wakuti asabulusa pinthu pipswa na pyakale m’mbuto inakoyera iye mpfuma yace.” (Mateu 13:52) Thangwi yanji mwanaciro nyumba unoyu abulusa kunja mpfuma yace?
7 Iye nee apangiza mpfuma zace mwakudzikuza, ninga pidacita Mambo Ezekiya mbipimbweresera nyatwa. (2 Amambo 20:13-20) Ninji pidacitisa mwanaciro nyumba kucita pyenepi? Onani citsandzo ici: Nyerezerani kuti mwaenda kunyumba kwa mpfundzisi analemedza imwe kakamwe. Iye asafungula gaveta mbabulusa matsamba mawiri, ibodzi ndi yakale, inango ndi ipswa. Mpfundzisi apaswa matsamba anewa na babace, ibodzi mwa matsamba anewa apaswa pikhali iye mwana. Mbwenye tsamba inango apaswa pidakula iye. Iye asatsandzaya kakamwe kukupangani kuti matsamba anewa ndi akufunika kakamwe kuna iye, pontho uphungu unagumanika mwenemu wam’phedza kakamwe, pontho unakwanisambo kukuphedzani. (Luka 6:45) Iye nee akupangizani matsamba anewa toera kugaya peno kuphedzeka ekhene, mbwenye ndi toera kukuphedzani na kukupangani kuti matsamba anewa ndi akufunika kakamwe.
8. Thangwi yanji tiri na mathangwi adidi toera kulonga kuti undimomwene unapfundza ife wa Mafala a Mulungu ndi mpfuma?
8 Munjira ibodzi ene, Mpfundzisi Wankulu Yezu apfundzisa anango undimomwene thangwi ya Mulungu. Undimomwene unoyu kuna iye ukhali wakufunika kakamwe, pontho akhafuna kupanga anango thangwi ya undimomwene unoyu. Iye akhafuna kuti atowereri ace onsene afunembo undimomwene. Tiri na mathangwi adidi toera kufuna undimomwene unapfundza ife m’Mafala a Mulungu. Ife tisalemedza undimomwene unapfundza ife, ngakhale ule wakuti cincino wasasanyirwa. Tingakhala na cinyindiro mbatipangiza ufuni kuna Yahova thangwi ya pinatipfundzisa iye, tinaphedzambo anango toera atome kufuna undimomwene unoyu ninga pidacita Yezu.
9. (a) Ndi mabvero api akhali na Yezu kuna anthu akhapfundzisa iye? (b) Tinatowezera tani citsandzo cace pakutsalakana anthu?
9 Yezu akhafunambo anthu akhapfundzisa iye ninga pinafuna kupfundza ife pa Khundu 3. Bhibhlya ikhadalonga kuti Mesiya mbadabvera “ntsisi anthu akucepeseka na akutcerenga.” (Masalmo 72:13) Mwandimomwene Yezu akhatsalakana mwadidi anthu, akhatsalakana mabvero awo, akhadzudzumika na nyatwa zawo, pontho akhadzudzumika na pinthu pikhaapingiza kubvesesa mphangwa zadidi. (Mateu 11:28; 16:13; 23:13, 15) Mwacitsandzo, nyerezerani pya nkazi wa ku Samariya. Iye adzumatirwa kakamwe pidaona iye Yezu mbakacedza naye. Nakuti Yezu apangiza kuti akhabvesesa makhaliro a nkazi unoyu, iye adzindikira kuti Yezu akhali mprofeta mbapangambo anango thangwi ya Yezu. (Juwau 4:16-19, 39) Ndimomwene kuti ife nee tisadziwa piri m’mitima ya anthu anamwazira ife mphangwa. Mbwenye tinakwanisa kupangiza citsalakano kuna m’bodzi na m’bodzi ninga pidacita Yezu, mbatipangiza kuti tisaatsalakana, pontho tisalonga pire pyakuti anakomerwa napyo mwakubverana na makhaliro awo.
Ndi Mphangwa Zipi Zidamwaza Yezu
10, 11. (a) Ndi mphangwa zipi zikhamwaza Yezu? (b) Thangwi yanji Umambo wa Mulungu ukhafunika?
10 Ndi mphangwa zipi zidamwaza Yezu? Mungafufudza pinapfundzisa magereja akusiyana-siyana, munanyerezera kuti Yezu akhapfundzisa anthu mphangwa zakuti mbizidamalisa nyatwa zawo mu ndzidzi unoyu. Panango munanyerezera kuti iye akhali na maonero akucinja mautongi peno kugomezera pya cipulumuso ninga cinthu cakufunika kakamwe. Mbwenye Yezu alonga pakweca: ‘Ndisafunika kumwaza mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu.’ Pyenepi pisaphatanizanji?
11 Kumbukani kuti Yezu akhali kudzulu pidatikana Sathani dzina ya Yahova na kulonga kuti Mulungu nee ndi ntongi wadidi. Yezu atsukwala kakamwe pidaona iye Babace wakulungama mbapambizirwa kuti ndi Ntongi wakuipa wakuti asabisa pinthu pyadidi kuna pinthu pyonsene pidacita iye! Yezu atsukwalambo kakamwe pidaona iye Adhamu na Eva, akuti ndi anyakubala athu mbakhulupira uthambi wa Sathani! Mwana aona kuti anthu athaphula madawo na kufa thangwi yakukhonda bvera kwa Adhamu na Eva. (Aroma 5:12) Natenepa iye atsandzaya kakamwe pidadziwa iye kuti Babace mbadasasanyira pyonsene pyakuipa pidatomeswa thangwi yakukhonda kubvera kweneku!
12, 13. Kodi Umambo wa Mulungu unamalisa nyatwa zipi, pontho Yezu aikha tani pa mbuto yakutoma Umambo unoyu mu ndzidzi ukhamwaza iye mphangwa?
12 Ninji cikhafunika kusasanyirwa? Dzina yakucena ya Yahova ikhafunika kuceneswa ku uthambi onsene udalonga Sathani na onsene anam’phedzera. Nakuti dzina ya Yahova isaphataniza kuthema kwace kukhala Ntongi wa Kudzulu na Pantsi, natenepa pyonsene pisafunika kupangizika pakweca kuti kupambizirwa kwace kukhali kwauthambi. Mwakusiyana na anthu anango, basi ene ndi Yezu asabvesesa mwadidi pyenepi. Pidapfundzisa iye atowereri ace kucita phembero, iye aapanga toera aphembe kuti dzina ya Babace iceneswe, Umambo wa Babace udze, pontho cifuniro ca Mulungu cicitike pa dziko yapantsi. (Mateu 6:9, 10) Umambo wa Mulungu wakutongwa na Kristu Yezu unadzafudza dziko yakuipa ya Sathani, pontho unadzapangiza kwenda na kwenda kuti Yahova ndi ntongi wadidi kakamwe.—Dhanyeli 2:44.
13 Umambo unoyu ndi nsolo wa mphangwa zikhamwaza Yezu. Mafalace na pikhacita iye pyapangiza kuti Umambo ninji, pontho unaphedzera tani kuti cifuniro ca Yahova cikwanirisike. Yezu nee atawirisa cinthu toera cimpingize kumwaza mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu. Mu ntsiku zace mukhaoneka nyatwa zizinji na kusowa ulungami kakamwe, mbwenye Yezu akhaikha manyerezero ace ku mphangwa zadidi zikhamwaza iye. Kodi pyenepi pisabveka kuti Yezu nee akhali na manyerezero akufunguka, akhali wakuneta, pontho akhalonga pinthu pibodzi pyene pa kumwaza mphangwa? Nkhabe!
14, 15. (a) Yezu apangiza tani kukhala “munthu wankulu kakamwe kupiringana Salomoni”? (b) Tinatowezera tani Yezu mu ndzidzi unamwaza ife mphangwa?
14 Ninga pinafuna ife kuona mu khundu ino, pikhapfundzisa Yezu pikhakhuya mitima ya anthu. Pyenepi pisatikumbusa Mambo Salomoni wakuti mwaudziwisi asaka mafala adidi na a undimomwene toera kulemba mphangwa zidatsogolerwa iye na Yahova. (Ekleziaste 12:10) Yahova ampasa “ntima wakudzindikira pinthu pizinji kakamwe,” pyakuti pyamphedza toera kulonga thangwi ya pinthu pizinji ninga mbalame, nyama za m’madzi, miti na pikala. Anthu akhabuluka kutali toera kubvesera udziwisi wa Salomoni. (1 Amambo 4:29-34) Mbwenye Yezu akhali “wankulu kakamwe kupiringana Salomoni.” (Mateu 12:42) Iye akhali waudziwisi kakamwe, pontho akhali na “ntima wakudzindikira pinthu pizinji kakamwe.” Pakupfundzisa anthu, Yezu akhaphatisira cidziwiso ca m’Mafala a Mulungu na pikhadziwa iye thangwi ya mbalame, pinyama, basa ya kulima, makhaliro akudambo, makhaliro a anthu na mphangwa zakale. Yezu nee akhaphatisira cidziwiso cace toera kutundusa anango. Iye akhalonga mafala akukhonda nentsa kubvesesa. Natenepa anthu akhakomerwa kakamwe kubvesera pikhalonga iye!—Marko 12:37; Luka 19:48.
15 Akristu lero asayesera kutowezera citsandzo ca Yezu. Ife nee tiri na udziwisi na cidziwiso kakamwe, mbwenye ife tonsene tiri na udziwisi na maluso pang’ono akuti asatiphedza toera kulonga na anango Mafala a Mulungu. Mwacitsandzo, anyakubala anakwanisa kuphatisira maluso awo akupfundzisa ana toera kupangiza kuti Yahova asafuna kakamwe anace. Anango anakwanisa kulonga pitsandzo pya kubasa kwawo, kuxikola peno njira inadziwa iwo anthu na pinthu pinacitika ntsiku na ntsiku. Mu ndzidzi ubodzi ene, tisafunika kucita pyonsene toera mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu zikhale cifuniro ca makani athu.—1 Timoti 4:16.
Yezu Akhaona Tani Utumiki Wace
16, 17. (a) Ndi api maonero akhali na Yezu thangwi ya utumiki wace? (b) Yezu apangiza tani kuti utumiki wace ukhali cinthu cakufunika kakamwe?
16 Yezu akhaona utumiki wace ninga mpfuma yakupambulika. Nakuti anthu akhapfundzisa uthambi thangwi ya Yahova, Yezu akhali dzololo toera kuphedza anthu adziwe mwadidi undimomwene thangwi ya Babace wakudzulu. Yezu akhafuna kakamwe toera anthu akhale akutawirika kuna Yahova mbakhala na cidikhiro ca umaso wakukhonda kumala. Iye akhafuna kakamwe kubalangaza na kutsandzayisa anthu na mphangwa zadidi. Iye apangiza tani kuti akhali na mabvero anewa? Tendeni tione njira zitatu.
17 Yakutoma, Yezu akhaikha utumiki pa mbuto yakutoma. Basa yakufunika kakamwe mu umaso wa Yezu ikhali kumwaza mphangwa za Umambo. Ndi thangwi yace Yezu akhali na umaso wakukhonda funa pizinji ninga pidaona ife mu Nsolo 5. Iye akhacita pire pikhapanga iye anango toera acite. Iye akhaikha m’manyerezero ace pinthu pyakufunika kakamwe. Iye nee akhadzudzumika na pikhafuna iye kugula, kupitsalakana, kupisasanya peno kupicinja. Iye nee akhali na pinthu pizinji, pyenepi pyamphedza toera acite mwadidi utumiki wace.—Mateu 6:22; 8:20.
18. Ndi munjira ipi Yezu akhaikha utumiki wace pa mbuto yakutoma?
18 Yaciwiri, Yezu akhamwaza mphangwa mu ndzidzi uzinji. Iye aphatisira mphambvu zace mbafamba makilometru mazinji ku Palestina, akhasaka anthu toera kuamwazira mphangwa zadidi. Iye akhacedza nawo m’mamidzi mwawo, mbuto zapakweca, m’mabazari na mbuto zinango. Iye akhacedza nawo ngakhale mu ndzidzi ukhali iye wakuneta, na njala, na nyota peno pikhafuna iye kukhala ekha na axamwali ace apantima. Ngakhale pikhafa iye, Yezu apitiriza kulonga na anango mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu!—Luka 23:39-43.
19, 20. Yezu apangiza tani kuti basa yakumwaza mphangwa ikhafunika kucitwa mwakucimbiza?
19 Yacitatu, kuna Yezu utumiki ukhafunika kucitwa mwakucimbiza kakamwe. Kumbukani makani adakhala na iye na nkazi wa ku Samariya pa ncera kunja kwa nzinda wa Sikari. Anyakupfundza a Yezu nee abvesesa kuti basa yakumwaza mphangwa ikhafunika kucitwa mwakucimbiza mu ndzidzi unoyu. Yezu aapanga: “Kodi imwe nee musalonga kuti yasala miyezi minai toera kufika ndzidzi wakubvuna? Mbwenye ine ndinakupangani kuti: Fungulani maso anu muyang’ane minda, onani kuti pyakudya pyamala kukola toera kubvunwa.”—Juwau 4:35.
20 Yezu alonga nsangani unoyu mwakubverana na ndzidzi unoyu. Ukhali mwezi wa Kisleu (Novembro/Dezembro). Ndzidzi wakubvuna sevadha mbudatoma pakupita miyezi minai, mu ndzidzi wa Paskwa pa ntsiku 14 ya Nisane. Natenepa anyakulima nee akhadzudzumika thangwi ndzidzi unoyu ukhali kutali. Mphapo ndiye tani thangwi ya basa yakubvuna anthu? Azinji akhali dzololo toera kubva, kupfundza na kukhala anyakupfundza a Kristu mbakhala na cidikhiro cinaapikira Yahova. Yezu pidaona iye anthu anewa, iye anyerezera pya maminda akuti pinthu piri mwenemu pyamala kutokota pyakuti pisatekenyeswa na mphepo ninga cipangizo cakuti ndzidzi wakubvuna wakwana.c Anthu akhali dzololo, pontho basa ikhafunika kucitwa mwakucimbiza! Natenepa anthu pidakhondesa iwo Yezu toera akhonde kubuluka mu nzinda, iye alonga: “Ndisafunikambo kumwaza mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu m’mizinda inango, thangwi ine ndatumwa toera kucita pyenepi.”—Luka 4:43.
21. Tinatowezera tani Yezu?
21 Tinakwanisa kutowezera Yezu munjira zitatu zidamala ife kuona. Tinakwanisa kuikha pa mbuto yakutoma basa yathu Yacikristu yakumwaza mphangwa. Ngakhale tiri na pizinji toera kucita kubasa na pabanja pathu, tinapangiza kuti utumiki wathu uli pa mbuto yakutoma tingakhala aphinga ninga pidacita Yezu. (Mateu 6:33; 1 Timoti 5:8) Tinakwanisa kucita pinakwanisa ife mu utumiki, mbatiphatisira ndzidzi wathu, mphambvu zathu na pinthu piri na ife toera kuphedzera basa ineyi. (Luka 13:24) Tisafunika kukumbuka kuti basa yathu isafunika kucitwa mwakucimbiza kakamwe. (2 Timoti 4:2) Natenepa tisafunika kubandza miyai yonsene toera kumwaza mphangwa!
22. Tinadzapfundzanji mu nsolo unatowera?
22 Yezu apangizambo kuti basa ineyi ndi yakufunika kakamwe thangwi iye akhali na cinyindiro cakuti maseze afe, basa ineyi inapitiriza. Iye apanga atowereri ace toera apitirize kumwaza mphangwa na kupfundzisa. Tinapfundza pyenepi mu nsolo unatowera.
a Mwacitsandzo, pidabvundza nkazi kuti thangwi yanji Muyuda akucedza na Nsamariya, iye akhapangiza kuti Ayuda nee akhabverana na Asamariya kutomera kale. (Juwau 4:9) Iye alongambo kuti Asamariya ndi a dzindza ya Yakobe maseze Ayuda a mu ndzidzi unoyu nee akhatawira pyenepi. (Juwau 4:12) Iwo akhacemera Asamariya na dzina yakuti Akuta toera kugomezera kuti iwo ndi a dzindza inango.
b Kumwaza mphangwa ndi kudziwisa mphangwa. Kupfundzisa kuli na mabvekero mabodzi ene, mbwenye kusaphataniza kudziwisa na kufokotoza mphangwa zizinji. Mpfundzisi wadidi asapfundzisa munjira yakuti inaphedza anyakupfundzace kuphatisira pinapfundza iwo.
c Thangwi ya vesi ineyi, bukhu inango yalonga: “Mbeu zingatokota, zisakhala na kore ya safarau, peno zakucena pang’ono, mbizipangiza kuti wafika ndzidzi wakubvuna.”