Muli Na Cinyindiro Cakuti Muli Na Undimomwene? Thangwi Yanji?

“Mudzindikire pyakufuniwa na Mulungu.”​—AROM. 12:2.

MUNATAWIRA TANI?

Thangwi yanji makhaliro a Mboni za Yahova m’midzidzi ya nkhondo atundusa anthu azinji?

Thangwi yanji basa yathu yakumwaza mphangwa isacitisa anthu azinji kutawira kuti ndife Akristu andimomwene?

Thangwi yanji muli na cinyindiro cakuti muli na undimomwene?

1. Kodi atsogoleri a mauphemberi aunthawatawa asacitanji mu ndzidzi wa nkhondo?

KODI Mulungu asafuna kuti Akristu aende kunkhondo toera kupha anthu a madziko anango? Mu pyaka 100 pidapita, anthu azinji analonga kuti ndi Akristu aphana okhaokha mu nkhondo. Akulu auphemberi wa Katolika aphemberera anyankhondo na mpfuti zawo toera kuenda kapha Akatolika a ku dziko inango. Pyenepi pyacitwambo na akulu a mauphemberi anango adabuluka mu uphemberi wa Katolika. Nkhondo Yaciwiri ya dziko yonsene ndi cipangizo cikulu ca kuphiwa kwa anthu azinji.

2, 3. Ndi makhaliro api adapangiza Mboni za Yahova kubulukira pa Nkhondo Yaciwiri ya Dziko Yonsene, thangwi yanji?

² Kodi Mboni za Yahova zacitanji mu ndzidzi wa Nkhondo Yaciwiri ya Dziko Yonsene? Iwo apitiriza kupangiza unakatinakati Wacikristu. Thangwi yanji apangiza makhaliro anewa? Thangwi iwo akhafuna kubvera pipfundziso pya Yezu na kutowezera citsandzo cace. Yezu alonga: “Na kufunana kwanu, anthu onsene anadzadzindikira kuti ndimwe anyakupfundza anga.” (Jwau 13:35) Iwo akumbukirambo midida idapereka mpostolo Paulu mudalembera iye Akristu a ku Korinto.​—Lerini 2 Akorinto 10:3, 4.

³ Natenepa, Akristu andimomwene akuti apfundzisa cikumbuntima cawo na Bhibhlya, nkhabe kupfundza nkhondo peno kuenda kunkhondo. Nakuti Mboni za Yahova zisatowezera ufuni wandimomwene Wacikristu, pikwi na pikwi pya iwo, amuna na akazi, akulu na ana atcingwa. Azinji athabuka mu kuphatiswa basa mwakuwanga ku mazunde na m’makaidi. Anango aphiwa mu ndzidzi wa Nazi ku Alemanya. Mwakukhonda tsalakana kutcingwa kukulu kudathimbana na iwo ku Europa, Mboni za Yahova cipo zaduwala basa yawo yakumwaza mphangwa zadidi za Umambo wa Yahova. Iwo acita pyenepi mwakukhulupirika—m’makaidi, m’mazunde na m’madziko adaendeswa iwo.a Mudapita pyaka pizinji, mu caka 1994, Mboni za Yahova nee zacita khundu mu nkhondo yakuphana kwa madzindza idacitika ku Ruwanda. Iwo apangizambo unakatinakati mu nkhondo idacitika cincino mu dziko ya Balcãs mu ndzidzi udafudzwa dziko ikhacemerwa Iugoslávia.

4. Kodi unakatinakati wa Mboni za Yahova usakhuya tani anango?

⁴ Nakuti Mboni za Yahova zisapangiza unakatinakati mu ndzidzi wa nkhondo, anthu azinji pa dziko yonsene asatawira kuti mwandimomwene Amboni asafuna Mulungu na anyakuendekana awo. M’mafala anango, iwo ndi Akristu andimomwene. Mbwenye pana makhundu anango a ulambiri wathu anacitisa anthu azinji kutawira kuti Mboni za Yahova ndi Akristu andimomwene.

BASA IKULU YAKUPFUNDZISA M’MBIRI YA ANTHU

5. Ndi macinjo api adathimbana na atowereri akutoma a Kristu?

⁵ Kubulukira pakutoma kwa utumiki wace, Yezu apangiza kuti basa yakumwaza mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu ikhali yakufunika kakamwe. Iye asankhula anyakupfundza 12 toera kutomesa basa ya utumiki yakuti mbidacitwa pa dziko yonsene; buluka penepo, apfundzisa anyakupfundza anango akukwana 70. (Luka 6:13; 10:1, Tradução do Novo Mundo) Iwo akhapfundziswa toera kumwaza mphangwa zadidi kwa anango, pakutoma kupfundzisa Ayuda andzawo. Mbwenye mukupita kwa ndzidzi, aapanga toera kumwaza mphangwa zadidi kwa anthu a madzindza anango. Anyakupfundza a Yezu akhafunika kumwaza mphangwa zenezi kwa anthu akukhonda kusidzwa. Anewa akhali macinjo makulu kakamwe kwa anyakupfundza Aciyuda!​—Mach. 1:8.

6. Ninji pidacitisa Pedhro kudzindikira kuti Yahova ndi wakusowa tsankhu?

⁶ Mpostolo Pedhro atumwa toera kuenda kunyumba ya Kornelyo, wakuti akhali Jentiu. Buluka penepo, Pedhro adzindikira kuti Mulungu nkhabe tsankhu. Kornelyo na banja yace abatizwa. Cikristu cikhafunika kufikiswa m’mbuto zipswa, anthu a madzindza onsene mbadakwanisa kubva undimomwene na kuutawira. (Mach. 10:9-48) Natenepa, akhafunika kumwaza mphangwa pa dziko yonsene yapantsi.

7, 8. Ndi masasanyiro api anacitwa na gulu ya Yahova? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

⁷ Mu ntsiku zino, ale anatsogolera basa ya gulu ya Mboni za Yahova, mwaphinga asacitisa kuti basa yakumwaza na yakupfundzisa mphangwa zadidi icitwe pa dziko yonsene yapantsi. Lero, Mboni za Yahova cifupi na mamiliyau masere asacita pyonsene pinakwanisa iwo toera kumwaza mphangwa za Kristu mu pilongero pyakupiringana 600, pontho numero ya pilongero isapitiriza kuthimizirika! Mboni za Yahova zisadziwika na basa yawo ya utumiki wa nyumba na nyumba, na kumwaza mphangwa m’miseu, m’midzidzi inango asaphatisira meza na makarinya akuikhira mabukhu.

⁸ Athumburuzi akupiringana 2.900 atambira cipfundziso toera kuthumburuza Bhibhlya na mabukhu anango akubuluswa m’Bhibhlya. Mabukhu anewa asabuluswambo mu pilongero pyakukhonda dziwika na anthu azinji. Mwacitsandzo, ku Espanya pikwi na pikwi pya anthu asalonga Catalão, cilongero cawo cacibaliro. Mbwenye cincino, anthu azinji atoma kuphatisira Catalão m’mizinda ya Valensya na Alikante, Ntsuwa za Baleare, na pakati pa dziko ya Andorra. Lero, Mboni za Yahova zisabulusa mabukhu mu cilongero ca Catalão, misonkhano Yacikristu ikucitwa mu cilongero cinakhuya mitima ya anthu analonga Catalão.

9, 10. Ninji pinapangiza kuti gulu ya Yahova isatsalakana kakamwe pyakufuna pyauzimu pya anthu onsene?

⁹ Basa ibodzi ene yakuthumburuza mabukhu na kupfundzisa anthu mu pilongero pyawo ikucitwa pa dziko yonsene. Mwacitsandzo, ku Mexiko anthu azinji asalonga Cixipanyola, mbwenye muli na anthu azinji analonga pilongero pinango. Cimaya ndi cibodzi mwa pilongero pyenepi. Komiti ya filiali ya ku Mexiko, yatumiza nsoka wa athumburuzi a Cimaya toera kukhala mu cisa cakuti mbadakwanisa kulonga na kubva cilongero cawo ntsiku zonsene. Cilongero cinango ndi Cinepali, cakuti cisalongwa na anthu akukwana mamiliyau 29 mu dziko ya Nepal. Pilongero pinango pyakukwana 120 pisalongwambo mu dziko ineyi, mbwenye anthu akupiringana mamiliyau khumi asalonga Cinepali, pontho anthu azinji asaphatisira cilongero ceneci ninga cilongero cawo caciwiri. Mabukhu athu asabuluswambo mu cilongero ceneci.

¹⁰ Gulu ya Yahova isatsalakana kakamwe basa yakumwaza mphangwa zadidi za Umambo pa dziko yonsene, pyenepi pisapangizwa kubulukira m’basa inacitwa na misoka mizinji ya athumburuzi pa dziko yonsene. Pikwi na pikwi pya matratado, mabruxura, na marevista agawirwa kwa anthu onsene mwakukhonda lipa m’midzidzi ya kampanya pa dziko yapantsi. Basa yonsene isaphedzerwa na pyakupereka pinacitwa mwakufuna na Mboni za Yahova, akuti asatowezera citsogolero ca Yezu: “Mwatambira pezi, pasanimbo pezi.”​—Mat. 10:8.

11, 12. Kodi basa yakumwaza mphangwa inacitwa na Mboni za Yahova pa dziko yonsene, isakhuya tani anango?

¹¹ Ninga anyakumwaza mphangwa na apfundzisi Acikristu, Mboni za Yahova ziri na cinyindiro consene cakuti ali na undimomwene, natenepa asawangisira kakamwe toera kumwaza mphangwa zenezi kwa anthu a madzindza onsene. Azinji alulupisa umaso wawo, apfundza cilongero cinango, na kudzolowera makhaliro a madziko anango toera kucita basa ineyi yakufunika kakamwe Yacikristu. Basa ineyi yakumwaza mphangwa na kupfundzisa inacitwa pa dziko yonsene, ndi thangwi inango inacitisa anthu azinji kutawira kuti Mboni za Yahova ndi atowereri andimomwene a Yezu Kristu.

¹² Mboni za Yahova zisacita basa ineyi thangwi ziri na cinyindiro cakuti iwo ali na undimomwene. Ninji pontho cinacitisa pikwi na pikwi pya anthu kutawira kuti Mboni za Yahova ziri na undimomwene?​—Lerini Aroma 14:17, 18.

THANGWI YANJI IWO ASAKHULUPIRA KUTI ALI NA UNDIMOMWENE?

13. Kodi Mboni za Yahova zisacitisa tani gulu yawo kupitiriza na makhaliro akucena?

¹³ Tinakwanisa kuphindula na mafala a Akristu akukhulupirika a lero, akuti ali na cinyindiro cakuti ali na undimomwene. M’bale m’bodzi anatumikira Yahova mu pyaka pizinji alonga: “Basa yonsene ikucitwa toera gulu ya Yahova ipitirize na makhaliro akucena na yakusowa midonthi, mwakukhonda tsalakana kuti mbani asafunika kupaswa uphungu peno kusandikwa.” Kodi atumiki a Yahova asakwanisa tani kukoya makhaliro anewa akucena? Mu kutowezera midida inagumanika m’Mafala a Mulungu, kutowezera citsandzo ca Yezu na ca anyakupfundzace. Natenepa, m’mbiri ya Mboni za Yahova lero, ndi anthu akucepa kakamwe adabuluswa m’mpingo wacikristu thangwi yakukhonda funa towezera midida ya Mulungu. Mbwenye azinji a iwo​—kuphatanizambo anango akuti kale akhali na umaso wakukhonda tawirika kwa Mulungu, acinja umaso wawo, mbatowezera midida ya Mulungu.​—Lerini 1 Akorinto 6:9-11.

14. Kodi anthu azinji adabuluswa m’mpingo acinja tani? Ndi maphindu api anaoneka?

¹⁴ Ndiye tanimbo kwa ale anabuluswa m’mpingo, mwakubverana na citsogolero ca Bhibhlya? Azinji asatcinyuka mbasiya macitiro awo akuipa mbabwerera pontho m’mpingo. (Lerini 2 Akorinto 2:6-8.) Kutowezera midida yapadzulu ya Bhibhlya ndzidzi onsene, pisacitisa kuti mpingo Wacikristu upitirize na makhaliro akucena akuti asapasa cinyindiro. Mwakusiyana na nzimu wakutawirisa pyonsene unaoneka m’magereja mazinji, Mboni za Yahova zisaphatisira midida ya Mulungu; pyenepi pisacitisa anthu azinji kutawira kuti Mboni za Yahova ziri na undimomwene.

15. Ninji cidacitisa m’bale unango kunyindira kuti ali na undimomwene?

¹⁵ Thangwi yanji Mboni za Yahova zinango zisakhulupira kuti ziri na undimomwene? M’bale m’bodzi wa pyaka 50 pyakubalwa alonga: “Kutomera mu uphale wanga, ndisakhulupira kuti cikhulupiro canga camangirirwa m’mapikiro matatu: (1) Mulungu alipo; (2) ndiye adalembesa Bhibhlya; na (3) iye akuphatisira, pontho asapasa nkhombo mpingo Wacikristu wa Mboni za Yahova lero. Ninga munapfundzira ine mu pyaka pizinji, ndisayesera kuona na kubvundzika ndzidzi onsene toera kuonesesa kuti mapikiro anewa ndi akuwanga mwa ine. Pipangizo pya mapikiro anewa pikuthimizirika pyaka pyonsene, pontho pisawangisa cikhulupiro canga na kuthimizira cinyindiro cakuti ife tiri na undimomwene.”

16. Ndi undimomwene upi udakhuya kakamwe mulongo unango?

¹⁶ Mulongo unango wakumanga banja anatumikira ku ofesi ikulu ku Nova York alonga thangwi ya gulu ya Yahova: “Ndiyo basi inacita pyonsene toera kudziwisa dzina ya Yahova. Pyenepi pisabveka mwadidi kakamwe tinganyerezera kuti dzina ya Yahova isagumanika m’Bhibhlya m’maulendo akukwana 7.000!” Ndisakomerwa na ciwangiso cinagumanika pa 2 Pya dziko ya Israele 16:9 NM: ‘Maso a Yahova akuyang’ana pa dziko yonsene yapantsi, toera kupangiza mphambvu yace kwa ale akuti mitima yawo ndi yakukhulupirika kwa iye.’” Iye apitiriza kulonga: “Undimomwene usandiphedza kuona kuti ndinakwanisa tani kupangiza cikhulupiro na ntima onsene toera Yahova akwanise kupangiza mphambvu zace kwa ine. Uxamwali wanga na Yahova ndi wakufunika kakamwe kwa ine. Pontho ndisapasa ntengo basa ya Yezu yakutipasa cidziwiso ca Mulungu cakuti cisandiphedza.”

17. Ndi cinyindiro cipi ciri na m’bale unango wakuti nee akhatawira kuti Mulungu alipo? Thangwi yanji?

¹⁷ M’bale m’bodzi wakuti kale nee akhatawira kuti Mulungu alipo alonga: “Pyakucitwa pisandipasa cinyindiro cakuti Mulungu asafuna kuti anthu akhale na umaso, pontho iye nee anadzatawirisa kuti nyatwa zipitirize kwenda na kwenda. Mu ndzidzi wakuti dziko ikubira m’makhaliro akuipa, atumiki a Yahova akuthambaruka mu cikhulupiro, phinga, na ufuni. Basi ene nzimu wa Yahova mbudakwanisa kucita cirengo ceneci mu ntsiku zino.”​—Lerini 1 Pedro 4:1-4.

18. Ndi api maonero anu thangwi ya mabvero adapangizwa na abale anango awiri?

¹⁸ M’bale unango wakuti ali mu undimomwene mu pyaka pizinji alonga mathangwi ace anancitisa kukhulupira undimomwene unamwaza ife: “Pfundziro yanga inacita ine mu pyaka pizinji isandipasa cinyindiro cakuti Mboni za Yahova zisawangisira kakamwe toera kutowezera Cikristu ca pyaka dzana yakutoma. Ndisaona ndekhene kuphatana kwa Mboni za Yahova mu ndzidzi unaenda ine m’mbuto zizinji pa dziko yapantsi. Undimomwene wa Bhibhlya usandipasa kukomerwa na kutsandzaya.” Mudabvundzwa m’bale unango wakuti ali na pyaka pyakupiringana 60 pyakubalwa kuti thangwi yanji asatawira kuti ali mu undimomwene, iye agomezera pya Yezu Kristu, mbalonga: “Ife tapfundza mwacidikhodikho umaso na utumiki wa Yezu, mbatitoma kupasa ntengo citsandzo cace. Tacita macinjo mu umaso wathu toera kufendedzera cifupi Mulungu kubulukira mwa Yezu Kristu. Tadzindikira kuti ntsembe ya ciomboli ca Yezu ndi njira ya cipulumuso. Pontho tisadziwa kuti iye alamuswa muli akufa. Tiri na umboni wakunyindirika wa amboni adaona na maso pinthu pyenepi.”​—Lerini 1 Akorinto 15:3-8.

TISAFUNIKA KUCITANJI NA UNDIMOMWENE?

19, 20. (a) Ndi basa ipi idagomezera Paulu ku mpingo wa ku Roma? (b) Ninga Akristu akuperekeka, ndi mwai upi uli na ife?

¹⁹ Ninga Akristu akuti asafuna andzawo, ife nkhabe bisa undimomwene wakufunika kakamwe uli na ife. Paulu apanga abaleace a mpingo wa ku Roma: ‘Unadzapulumuswa ungabvekesa na mulomo wako kuti Yezu ndi Mbuya, mbutawirambo muntima mwako kuti Mulungu amulamusa muli akufa, thangwi kukhulupira kunapasa cilungamo cinabuluka muntima; pa mulomo panabuluka mafala anapasa cipulumuso.’​—Arom. 10:9, 10.

²⁰ Ninga Mboni zakuperekeka kwa Yahova, ife tiri na cinyindiro cakuti tiri na undimomwene, pontho tisadziwambo kuti tiri na mwai ukulu kakamwe wakupfundzisa anango pya mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu. Ticiteni pyonsene toera mu ndzidzi unaenda ife kacita basa yathu yakumwaza mphangwa, anango adzumatirwe, tayu basi ene na pinapfundzisa ife kubulukira m’Bhibhlya, mbwenye kubulukirambo mu cinyindiro cathu.

[Cidzindikiro capantsi]