BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • w15 15/9 matsa. 8-12
  • Kodi Cikumbuntima Canu Ndi Citsogolero Cakunyindirika?

Nkhabe kugumanika vidhyu pa khundu ino.

Munatilekerera, paoneka madodo pakupangiza vidhyu.

  • Kodi Cikumbuntima Canu Ndi Citsogolero Cakunyindirika?
  • Ncenjezi Wakudziwisa Umambo Wa Yahova (Wa Pfundziro)—2015
  • Misolo Ming'ono
  • Mphangwa Zakulandana
  • KHALANI NA MAONERO AKULINGANIRA
  • SANKHULANI UBALANGAZI WADIDI
  • CISATIKULUMIZA TOERA KUCITA MABASA A CIKHULUPIRO
  • Munakhala Tani Na Cikumbuntima Cadidi?
    Khalani Mu Ufuni wa Mulungu
  • Tinakhala Tani na Cikumbuntima Cadidi?
    Pitirizani Kufuna Mulungu
  • Pfundzisani Cikumbuntima Canu Mukuphatisira Mitemo na Midida ya Mulungu
    Ncenjezi Wakudziwisa Umambo Wa Yahova (Wa Pfundziro)—2018
Ncenjezi Wakudziwisa Umambo Wa Yahova (Wa Pfundziro)—2015
w15 15/9 matsa. 8-12

Kodi Cikumbuntima Canu Ndi Citsogolero Cakunyindirika?

“Cifuniro ca matongero awa ndi ufuni wakubulukira muntima wakucena na cikumbuntima cadidi.”​—1 TIM. 1:5, Tradução do Novo Mundo.

NYIMBO: 22, 48

MUNATAWIRA TANI?

Kodi cikumbuntima cathu cinatiphedza tani pakucita cisankhulo ca ukondzi?

Kodi cikumbuntima cathu cinatitsogolera tani pakusankhula ubalangazi?

Kodi cikumbuntima cathu cinatikulumiza toera kucita mabasa api adidi?

1, 2. Mbani adatipasa cikumbuntima? Thangwi yanji tisapereka takhuta thangwi ya muoni unoyu?

YAHOVA Mulungu acita anthu na ufulu wakusankhula, pyenepi pisabveka ufulu wakucita pisankhulo. Mulungu apasa mamuna na nkazi cikumbuntima cakuti mbacidaatsogolera toera kudzindikira cadidi na cakuipa. Pyenepi pikhaphatanizambo ana awo akhafuna iwo kubala ntsogolo. Kuphatisira mwadidi cikumbuntima, kunatiphedza toera kucita pinthu pyadidi na kucalira pyakuipa. Cikumbuntima cathu ndi cipangizo cakuti Mulungu asatifuna na asafuna kuti tikhale akuphatana mu kucita pinthu pyadidi.

2 Lero, maseze anthu azinji nkhabe kubvera midida ya Bhibhlya, mbwenye anango asacita pinthu pyadidi mbacalira pyakuipa. Pyenepi pisapangiza kuti anthu aciri na cikumbuntima. (Lerini Aroma 2:14, 15.) Cikumbuntima cisaphedza anthu azinji toera kukhonda kucita pinthu pyakuipa kakamwe. Anthu mbadakhonda khala na cikumbuntima makhaliro a dziko mbadatekera kakamwe. Mbatidaona pinthu pizinji pyakuipa kupiringana pinaona ife lero. Tisapereka takhuta kakamwe kuna Mulungu thangwi yakutipasa cikumbuntima.

3. Kodi cikumbuntima cathu cinatiphedza tani m’mpingo Wacikristu?

3 Mwakusiyana na anthu azinji, atumiki a Yahova asafuna kupfundzisa cikumbuntima cawo. Iwo asafuna kuti ciphate basa mwakubverana na midida ya Bhibhlya inalonga pinthu pyadidi na pyakuipa. Cikumbuntima cakupfundziswa mwadidi cisaphindulisa kakamwe mpingo Wacikristu. Mbwenye kupfundzisa na kuphatisira cikumbuntima Cacikristu kusaphataniza pizinji kupiringana kupfundza Bhibhlya. Mafala a Mulungu asaphataniza cikumbuntima cadidi na cikhulupiro na ufuni. Paulu alemba: “Cifuniro ca matongero awa ndi ufuni wakubulukira muntima wakucena na cikumbuntima cadidi.” (1 Tim. 1:5, NM) Tingapfundzisa cikumbuntima cathu na kucitowezera, ufuni wathu kuna Yahova unathimizirika, pontho cikhulupiro cathu cinadzakhala cakuwanga. Mwandimomwene, njira inaphatisira ife cikumbuntima cathu isapangiza kukola kwathu mwauzimu, makhaliro a ntima wathu na kukula kwa cifuno cakukomeresa Yahova. Ico cisapangiza kuti ndife anthu a ntundu wanji.

4. Tinapfundzisa tani cikumbuntima cathu?

4 Mphapo tinapfundzisa tani cikumbuntima cathu? Mu kupfundza Bhibhlya mwakukhonda phonya, kunyerezera mwacidikhodikho pinaleri ife mbatiphatisira pidapfundza ife. Mwandimomwene, pyenepi pisaphataniza pizinji kupiringana kudziwa pinthu na kupfundza mitemo. Tingapfundza Bhibhlya cifuno cathu ndi kudziwa mwadidi kakamwe Yahova, makhaliro ace, pinthu pinakomerwa na iye na pinakhonda kunkomeresa. Natenepa, cikumbuntima cathu cinakhala cakubverana na njira za Yahova Mulungu. Pyenepi pinakhuya ntima wathu toera kutowezera mwakukwana makhaliro ace.

5. Tinadzadinganji mu nsolo uno?

5 Mbwenye panango tinabvundzika: Kodi cikumbuntima cakupfundziswa mwadidi cinatiphedza tani pakucita pisankhulo? Tinalemedza tani pisankhulo pinacita Akristu andzathu mwakubverana na cikumbuntima cawo? Kodi cikumbuntima cathu cinatikulumiza tani toera kucita mabasa mazinji a cikhulupiro? Munanyerezera ife mibvundzo ineyi, tendeni tidinge makhundu matatu akuti cikumbuntima cathu cinakwanisa kutiphedza: (1) Kutsalakana ungumi, (2) ubalangazi na (3) basa ya utumiki.

KHALANI NA MAONERO AKULINGANIRA

6. Ndi khundu ipi yakuti anthu nee asakhala na cinyindiro mbwenye asafunika kucita cisankhulo?

6 Bhibhlya isatikulumiza toera kucalira macitiro akuipa mbatikhala na maonero akulinganira thangwi ya kudya na kumwa. (Mis. 23:20; 2 Akor. 7:1) Tingaphatisira midida ya Bhibhlya, tinakwanisa kutsalakana ungumi wathu munjira yakulinganira, maseze tithimbane na kukalamba peno utenda. M’madziko anango anthu, asaphatisira mitombwe ya ntsanga peno njira zinango za ukondzi. Maofesi a filiali asatambira matsamba a abale na alongo akuti asafuna kusankhula njira ya ukondzi. Azinji asabvundza: “Kodi ntumiki wa Yahova asafunika kutawira ukondzi unoyu?”

7. Ninji cinafuna kutiphedza pakucita cisankhulo ca ukondzi?

7 Nee ofesi ya filiali nee akulu a mpingo wa pacisa asatawiriswa kucita pisankhulo pya ukondzi, maseze m’bale peno mulongo aphemba. (Agal. 6:5, NM) Mbwenye iwo anakwanisa kupangiza munthu midida ya Bhibhlya isafunika kuphatisira iye pakucita cisankhulo. Mwacitsandzo, Nkristu asafunika kukumbuka ntemo wa Bhibhlya ‘wakupitiriza kucalira . . . ciropa.’ (Mach. 15:29) Ntemo unoyu usaphedza Nkristu toera kucalira ukondzi wakuikhwa ciropa consene peno makhundu manai makulu a ciropa. Cidziwiso ceneci cisafunikambo kukhuya cikumbuntima ca Nkristu khala anatawira kuikhwa makhundu mang’ono a ciropa anabuluka ku makhundu manai anewa a ciropa.a Mphapo ndi uphungu upi unango wa Bhibhlya unatitsogolera mu ndzidzi unasankhula ife ukondzi?

8. Kodi lemba ya Afilipi 4:5 inatiphedza tani pakusankhula ukondzi?

8 Lemba ya Misangani 14:15 isalonga: ‘Munthu wandzeru pang’ono asatawira pyonsene pinapangwa iye, mbwenye nyandzeru asalengesa mathanyo ace.’ Mautenda anango, panango nkhabe dziwika ntombwe wace. Natenepa tisafunika kucita mpholemphole na ukondzi unalongwa kuti unawangisa mbwenye nkhabe cipangizo cakukwana. Paulu apumirwa mbalemba kuti: ‘Ndzeru zanu zakulinganira zidziwike na anthu onsene.’ (Afil. 4:5) Kukhala akulinganira kunatiphedzambo toera kuikha pinthu pyauzimu pa mbuto yakutoma m’mbuto mwa kubvunga ndzidzi uzinji toera kutsalakana ungumi. Tingatawirisa kuti kutsalakana ungumi kukhale pa mbuto yakutoma mu umaso wathu, tinakhala pa ngozwi yakudzudzumika na ungumi wathu basi. (Afil. 2:4) Ife tisadziwa kuti mu dziko ya Sathani nkhabe kwanisa kumalisa mautenda onsene. Natenepa kutumikira Yahova kusafunika kuikhwa pa mbuto yakutoma mu umaso wathu.​—Lerini Afilipi 1:10.

9. (a) Ndi pinthu pipi pyakuti pinakwanisa kuikha pangozwi kuphatana kwathu? (b) Kodi lemba ya Aroma 14:13, 19 inatiphedza tani pakucita pisankhulo pya ukondzi?

9 Nkristu wakulinganira nkhabe kukakamiza anango toera kuphatisira maonero ace. Mu dziko ibodzi ku Europa, banja inango ikhakulumiza anango toera kuphatisira ntundu unango wa cakudya cakupasa ungumi na kucita dieta. Iwo atundusa abale anango toera kucita pyenepi, mbwenye anango akhonda. Mukupita kwa ndzidzi, ale adaphatisira pyenepi nee aona maphindu, natenepa abale na alongo azinji aipirwa kakamwe. Mbipidakhala pyadidi banja ineyi iphatisire yokhene ntundu unoyu wa cakudya na kucita dieta. Kodi pikhali pyakulinganira kuikha pangozwi kuphatana kwa mpingo thangwi ya kutsalakana ungumi? Mu pyaka dzana yakutoma ku Roma, Akristu akhali na maonero akusiyana thangwi ya pyakudya pinango na kukoya ntsiku zinango. Mbwenye Paulu aapasa uphungu wakuti: ‘Munthu m’bodzi asalonga kuti ntsiku ndi zakusiyana, unango asalonga kuti si zakusiyana tayu. Mphapo m’bodzi na m’bodzi atawire ninga munaonera iye.’ Natenepa, nee pikhali pyakuthema kuikha mwala toera kugwegwedusa anango.​—Lerini Aroma 14:5, 13, 15, 19, 20.

10. Thangwi yanji tisafunika kulemedza pisankhulo pya anango? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

10 Tingakhonda kubvesesa pisankhulo pinacita Nkristu ndzathu mwakubverana na cikumbuntima cace, nee tisafunika kucimbiza na kuntonga peno kunyerezera kunkakamiza toera acinje maonero ace. Panango cikumbuntima cace cidzati ‘kukola’ peno cisafunika kupitiriza kupfundziswa; peno ndi cakukhonda nentsa kuphekeka mu pinthu pinango. (1 Akor. 8:11, 12) Munjira inango, panango ife ene tisafunika kudinga cikumbuntima cathu, panango cisafunika kupfundziswa mwakubverana na midida ya Bhibhlya. Thangwi yakutsalakana ungumi, m’bodzi na m’bodzi wa ife asafunika kucita cisankhulo cace mbatawira pinthu pinafuna kubwereswa.

SANKHULANI UBALANGAZI WADIDI

11, 12. Ndi uphungu upi wa Bhibhlya wakuti tisafunika kuukumbuka pa kusankhula ubalangazi?

11 Yahova acita anthu munjira yakuti anakwanisa kutsandzaya na ubalangazi. Salomoni alemba kuti: “Ulipo ndzidzi wakuseka” na “ndzidzi wakubvina.” (Koel.  3:4) Mbwenye si ubalangazi onsene tayu unaphindulisa, pontho si pyadidi tayu kubvunga ndzidzi uzinji mu ubalangazi peno kuucita ndzidzi onsene. Kodi cikumbuntima cathu cinatiphedza tani toera kutsandzaya na ubalangazi wadidi mbatiphindula nawo?

12 Bhibhlya isaticenjeza pya makhaliro anango anacemerwa “mabasa aunyama.” Makhaliro anewa asaphataniza ‘upombo, lukwali, kuzuda, kulemedza alungu apezi, pya ufiti, kutcinga, bibvu, ntcanje, ukali, tsankhulo, kuledzera, umbirimi na pinango ninga pyenepi.’ Paulu alemba kuti: ‘Anacita pyenepi nee anadzapita mu Umambo wa Mulungu.’ (Agal. 5:19-21) Natenepa, tisafunika kubvundzika: ‘Kodi cikumbuntima canga cisandikulumiza toera kucalira masendzekero akuphekesana, a mapika, anakulumiza ufuni wa dziko na auphanga? Kodi cisandicenjeza ndingayeserwa toera kuona filimu inapangiza ucipezipezi peno inakulumiza ulukwali, kuledzera peno pya kukhulupira mizimu?

13. Kodi uphungu wa lemba ya 1 Timoti 4:8 na ya Misangani 13:20 unatiphedza tani pakusankhula masendzekero?

13 Bhibhlya isaperekambo midida yakuti inatiphedza toera kupfundzisa cikumbuntima cathu thangwi ya ubalangazi. Ubodzi ndi uyu: ‘Masendzekero akuwangisa manungo asaphedza anthu pang’ono basi.’ (1 Tim. 4:8) Azinji asalonga kuti kucita masendzekero akuwangisa manungo mwakulinganira kusaphedzera ungumi na kululupisa manungo na manyerezero. Khala tisafuna kucita masendzekero mu nsoka, kodi tisafunika kucita na anthu onsene anafuna ife? Lemba ya Misangani 13:20 isalonga: ‘Anafamba na anthu andzeru anadzakhalambo na ndzeru, mbwenye anafamba na mapswiru anadzakhala pswiru.’ Pyenepi pisapangiza kuti tisafunika kusankhula ubalangazi wadidi, mu kutsogolerwa na cikumbuntima cathu cakupfundziswa na Bhibhlya.

14. Kodi ntsikana unango acita tani pinthu mwakubverana na Aroma 14:2-4?

14 Christian na Daniela ndi anyakubala a ana awiri athunga. Christian alonga: “Pakulambira kwathu kwa banja namaulo tacedza thangwi ya ubalangazi. Ife tatawira kuti mitundu inango ya ubalangazi ndi yakutawirika, mbwenye inango nkhabe. Mbani asafunika kuoniwa ninga xamwali wadidi? Mwanathu m’bodzi wankazi adungunya, thangwi mu ndzidzi wakupuma kuxikola, aphale na atsikana anango Acikristu akhacita pinthu munjira yakuti kwa iye nee ikhali yakuthema. Pyenepi pikhamuyesera toera kucita pinthu munjira ibodzi ene. Ife tadinga kuti m’bodzi na m’bodzi wa ife ali na cikumbuntima cace, pontho cisafunika kutitsogolera pakusankhula pinthu pinafuna ife kucita na munthu anafuna ife kucita naye.”​—Lerini Aroma 14:2-4.

15. Kudinga lemba ya Mateo 6:33 kunatiphedza tani pakucita masasanyiro a ubalangazi?

15 Cinthu cinango ndi ndzidzi wakucita ubalangazi. Kodi musacita ubalangazi pa ndzidzi wakuti mukhafunika kucita mabasa auzimu ninga misonkhano, basa ya munda na pfundziro ya munthu paekha? Kodi musasowa ndzidzi wakucita pinthu pyauzimu thangwi yakunjipa kwa ndzidzi wa ubalangazi? Ndi pinthu pipi pinaikha imwe pa mbuto yakutoma? Yezu alonga: ‘Tomani kusaka Umambo na ulungami wawo, pinango pyonsene munadzapibayirwa.’ (Mat. 6:33) Kodi cikumbuntima canu cisakukulumizani toera kubvera uphungu wa Yezu?

CISATIKULUMIZA TOERA KUCITA MABASA A CIKHULUPIRO

16. Kodi cikumbuntima cathu cisatikulumiza tani toera kumwaza mphangwa?

16 Cikumbuntima cadidi nee cisaticenjeza basi ene toera kucalira pyakuipa, mbwenye cisatikulumiza toera kucita mabasa adidi. Ibodzi mwa mabasa anewa ndi utumiki wa nyumba na nyumba na kubandza mwai wakupereka umboni wantsusukano. Cikumbuntima ca Paulu cankulumiza toera kucita pyenepi. Iye alemba: ‘Ndi mabasa anga. Mbandidakhonda kumwaza mphangwa zadidi mbandidakhala na tsoka ikulu!’ (1 Akor. 9:16) Tingatowezera citsandzo cace, cikumbuntima cathu cinalonga na ife mbacitipasa cinyindiro cakuti tikucita pinthu pyadidi. Pakumwaza mphangwa zadidi, tisayesera kukhuya cikumbuntima ca ale analonga na ife. Paulu alonga: ‘Mukupangiza undimomwene, tisakhala citsandzo cadidi ca cikumbuntima ca anthu onsene pamaso pa Mulungu.’​—2 Akor. 4:2.

17. Kodi mulongo unango wacitsikana atowezera tani cikumbuntima cace?

17 Pikhali Jacqueline na pyaka 16 pyakubalwa, apfundza biyolojiya kuxikola. Pikhafokotozwa cipfundziso ca kusanduka kwa pinthu mu turma yace, iye alonga: “Ine nee mbidaphedzera cipfundziso ca kusanduka kwa pinthu. Natenepa, cikumbuntima canga nee canditawirisa toera kucita khundu mwakukwana ninga pikhacita ine kazinji kene. Ndafendedzera mpfundzisi wanga mbandinfokotozera cikhulupiro canga. Mwakukhonda dikhira, iye atawira mwadidi mbandipasa mwai toera kulonga cipfundziso ca kucitwa kwa pinthu kuna anyakupfundza onsene a turma yanga.” Jacqueline akomerwa kakamwe thangwi yakubvesera na kutowezera cikumbuntima cace cakupfundziswa na Bhibhlya. Kodi cikumbuntima canu cisakukulumizanimbo toera kucita pinthu pyadidi?

18. Thangwi yanji tisafunika kukhala na cikumbuntima cadidi na cakunyindirika?

18 Mphyakutsandzayisa kakamwe khala cifuno cathu ndi kukhala maso mwakubverana na midida ya Yahova na njira zace! Toera kukwanirisa cifuno ceneci, cikumbuntima cinatiphedza kakamwe. Toera kupfundzisa cikumbuntima cathu, tisafunika kupfundza Mafala a Mulungu ndzidzi onsene, kuanyerezera mwacidikhodikho na kuwangisira toera kuphatisira pinapfundza ife. Natenepa, cikumbuntima cinadzakhala cakufunika kakamwe mu umaso wathu Wacikristu!

[Cidzindikiro capantsi]

a Onani “Perguntas dos Leitores” mu A Sentinela ya 15 de Junho de 2004, matsa. 29-31.

    Mabukhu Acisena (1982-2025)
    Bulukani
    Fungulani
    • Cisena
    • Tumizirani Anango
    • Sankhulani Pinafuna Imwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pinafunika Imwe Kutowezera
    • Cibisobiso
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Fungulani
    Tumizirani Anango